Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23 stycznia 2017 roku (decyzja nr (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych, I Oddział w Ł., na podstawie art. 83 ust. 1, art. 38 ust. 1 oraz art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 8 ust. 11 pkt 1, art. 11 ust. 2, art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121
z późń. zm.) stwierdził, że K. P., jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą u płatnika składek R. P.,
nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu
w okresie od 4 września 2014 roku do 30 czerwca 2015 roku oraz od 1 czerwca 2016 roku,
a także nie podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od 4 września 2014 roku do 30 czerwca 2015 roku oraz od 1 czerwca 2016 roku.

W uzasadnieniu decyzji wskazano, że K. P. została zgłoszona jako osoba współpracująca od 4 września 2014 roku, natomiast już od 2 stycznia 2015 roku wystąpiła z roszczeniem o wypłatę zasiłku chorobowego. Następnie K. P. została zgłoszona jako osoba współpracująca od 1 czerwca 2016 roku, natomiast już od 8 września 2016 roku wystąpiła z roszczeniem o wypłatę zasiłku chorobowego.

Organ rentowy ustalił, że w 2014 roku R. P. rozszerzył prowadzoną działalność gospodarczą o sprzedaż, czym miała zająć się K. P.. Działalność była prowadzona przez kilka miesięcy lecz nie przyniosła oczekiwanych zysków, dlatego punkt sprzedaży został zlikwidowany. Ponadto, mimo długotrwałej nieobecności
w pracy K. P. płatnik składek nie zgłosił do ubezpieczeń osoby, która mogłaby przejąć powierzone jej zadania. Przerwa w świadczeniu współpracy spowodowana była zlikwidowaniem punktu sprzedaży. W ocenie organu rentowego powyższe okoliczności świadczą o tym, że nie było faktycznej potrzeby nawiązania współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej.

Ponadto, K. P. nie posiadała żadnego innego tytułu do ubezpieczenie chorobowego, z którego nabywa się prawo do świadczeń w związku
z niezdolnością do pracy. Tym samym zgłoszenie K. P. jako osoby współpracującej miało nastąpić na krótko przed powstaniem niezdolności do pracy.

W ocenie organu rentowego K. P. nie podjęła w okresach od 4 września 2014 roku do 30 czerwca 2015 roku oraz od 1 czerwca 2016 roku współpracy przy prowadzonej przez R. P. działalności gospodarczej.

(decyzja z dnia 8 marca 2017 roku – k. 34 – 36 akta ZUS)

W dniu 27 stycznia 2017 roku wnioskodawczyni wniosła odwołanie od przedmiotowej decyzji żądając jej zmiany poprzez ustalenie, że w okresach od 4 września 2014 roku do 30 czerwca 2015 roku oraz od 1 czerwca 2016 roku podlegała obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. W uzasadnieniu ubezpieczona podniosła, że nie zgadza się ze stanowiskiem organu rentowego. Podkreśliła, że jej pracę na rzecz firmy (...) mogą potwierdzić osoby znajdujące się w najbliższym sąsiedztwie biura oraz pracownicy firmy oraz że przedłożone zostały w tej kwestii również odpowiednie dokumenty.

Odwołująca zaznaczyła także, że w zaskarżonej decyzji organ rentowy błędnie wskazał okresy, za które wystąpiła z roszczeniem o wypłatę zasiłku chorobowego, bowiem były to okresy od 8 września 2016 roku do 28 września 2016 roku, a następnie za okres od 25 października 2016 roku do 8 lutego 2017 roku.

(odwołanie – k. 2 – 5)

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 6 marca 2017 roku organ rentowy wniósł
o jego oddalenie podtrzymując argumentację przedstawioną w uzasadnieniu decyzji z dnia
23 stycznia 2017 roku.

(odpowiedź na odwołanie – k. 79 – 80)

W dniu 27 stycznia 2017 roku R. P. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, I Oddział w Ł., z dnia 23 stycznia 2017 roku wnosząc o jej zmianę. W uzasadnieniu odwołania podkreślono, że decyzja organu rentowego jest niezgodna ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, gdyż zostały przedłożone dokumenty poświadczające współpracę z K. P..

(odwołanie – k. 2 – 4 akta sprawy VIII U 487/17)

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 6 marca 2017 roku organ rentowy wniósł
o jego oddalenie podtrzymując argumentację przedstawioną w uzasadnieniu decyzji z dnia
23 stycznia 2017 roku.

(odpowiedź na odwołanie – k. 9 – 10 akta sprawy VIII U 487/17)

Na rozprawie przeprowadzonej 12 września 2017 roku Sąd Okręgowy postanowił,
na podstawie art. 219 Kodeksu postępowania cywilnego, połączyć sprawę VIII U 487/17
do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą VIII U 486/17 i dalej prowadzić sprawy pod numerem VIII U 486/17

(protokół rozprawy z dnia 12 września 2017 roku, k. 24 akta sprawy VIII U 487/17)

Na rozprawie poprzedzającej wydanie wyroku wnioskodawcy poparli odwołania, natomiast pełnomocnik organu rentowego wniósł o ich oddalenie oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego od wnioskodawców przy uwzględnieniu wartości przedmiotu sporu wynoszącej 7.700,00 zł.

(e – protokół rozprawy z dnia 26 czerwca 2018 roku – 00:58:33 – 01:12:25 – k. 222, płyta CD)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

K. P. urodziła się (...). Wnioskodawczyni ukończyła w 2007 roku studia wyższe uzyskując tytuł zawodowy magistra. Po ukończeniu studiów wnioskodawczyni jeździła do siostry, aby pracować za granicą.

(kwestionariusz osobowy – k. 98, zeznania wnioskodawczyni – e – protokół rozprawy
z dnia 12 września 2017 roku – 00:02:42 – 00:50:29 – k. 167, płyta CD, w zw. z e – protokołem rozprawy z dnia 26 czerwca 2018 roku – 00:44:33 – 00:58:28 – k. 222, płyta CD)

R. P. prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą (...). Głównym przedmiotem działalności jest sprzedaż hurtowa drewna, materiałów budowlanych i wyposażenia sanitarnego oraz usługi brukarskie. Pełnomocnikiem przedsiębiorcy ujawnionym w (...) jest K. P.. Głównym miejscem wykonywania działalności jest ul. (...) w Ł..

(informacja z (...) k. 162, zeznania wnioskodawczyni – e – protokół rozprawy
z dnia 12 września 2017 roku – 00:02:42 – 00:50:29 – k. 167, płyta CD, w zw. z e – protokołem rozprawy z dnia 26 czerwca 2018 roku – 00:44:33 – 00:58:28 – k. 222, płyta CD)

K. P. jest w związku małżeńskim z R. P.. Prowadzą również wspólne gospodarstwo domowe.

(bezsporne)

K. P. nawiązała współpracę z R. P. początkowo na podstawie umowy o pracę, która została zawarta 4 września 2014 roku, na stanowisku pracownika obsługi biurowej. Umowa została zawarta na czas nieokreślony. Wynagrodzenie zostało określone na kwotę 1.680,00 zł i było płatne w siedzibie firmy do rąk wnioskodawczyni.

(umowa o pracę – k. 6 – 7, zeznania wnioskodawczyni – e – protokół rozprawy z dnia 12 września 2017 roku – 00:02:42 – 00:50:29 – k. 167, płyta CD, w zw. z e – protokołem rozprawy z dnia 26 czerwca 2018 roku – 00:44:33 – 00:58:28 – k. 222, płyta CD)

Wnioskodawczyni miała zająć się również obsługą księgową firmy, jednakże zadanie to ją przerosło. Nie miała świadomości, iż od początku powinna odprowadzać za siebie składki, jak za przedsiębiorcę, a nie jak za pracownika. Powyższy błąd został skorygowany
i od stycznia 2015 roku wnioskodawczyni była już zarejestrowana jako osoba współpracująca. W marcu 2015 roku dokonano wszelkich korekt i dopłat za okres od września 2014 roku. Aktualnie firma nie posiada żadnych zaległości podatkowych. Ponadto, w okresie współpracy wnioskodawczyni nie otrzymywała już wynagrodzenia tak jak miało to miejsce w okresie, w którym była zatrudniona na podstawie umowy o pracę.

( zeznania wnioskodawczyni – e – protokół rozprawy z dnia 12 września 2017 roku – 00:02:42 – 00:50:29 – k. 167, płyta CD, w zw. z e – protokołem rozprawy z dnia 26 czerwca 2018 roku – 00:44:33 – 00:58:28 – k. 222, płyta CD, zeznania wnioskodawcy – e – protokół rozprawy z dnia 12 września 2017 roku – 00:50:29 – 00:58:19 – k. 167, płyta CD, w zw. z e – protokołem rozprawy z dnia 26 czerwca 2018 roku – 00:41:18 – 00:44:33 – k. 222, płyta CD, potwierdzenia wykonania przelewów do US – k. 169 – 172)

Na stanowisku pracownika obsługi biurowej wnioskodawczyni była odpowiedzialna za prowadzeniu biura w Ł. przy ulicy (...), prowadzenie sekretariatu firmy, współpracę z klientami, sprzedaż towarów handlowych, składanie zamówień, przygotowywanie ofert reklamowych, działania marketingowe i promocyjne, budowanie marki i strategii firmy, przygotowywanie dokumentacji przetargowej, przygotowywanie pism urzędowych oraz współpracę z biurem rachunkowym.

Przyczyną nawiązania współpracy było rozszerzenie działalności firmy także
o sprzedaż elementów budowlanych. Pod koniec lipca zostało wyremontowane biuro sprzedaży znajdujące się na działce przy ulicy (...) w Ł. A.. Wnioskodawczyni była odpowiedzialna za sprzedaż dostępnych materiałów oraz kontakty
z klientami. Była wielokrotnie widywana na miejscu sprzedaży w godzinach pracy,
tj. co najmniej od 8:00 do 15:00. Ponadto, wnioskodawczyni wystawiała również faktury
i rachunki w związku z prowadzoną sprzedażą oraz podpisywała dokumentację firmy. Wnioskodawczyni zajmowała się czynnościami biurowymi natomiast R. P. razem
z zatrudnionym pracownikiem byli odpowiedzialni za rozładowywanie towaru oraz prace fizyczne związane z prowadzonymi usługami brukarskimi.

W ramach prowadzonej działalności R. P. nawiązał także współpracę z firmą (...). Na podstawie zawartej umowy zlecenia z dnia 26 czerwca 2015 roku miał zająć się usługą brukarską dotyczą budowy siłowni zewnętrznej wraz
z montażem małej architektury oraz wykonaniem podbudowy glinkowo – żwirkowej na terenie (...). Umowę podpisała K. P.. Na budowie pojawił się R. P. razem z K. P.. R. P. podjął się podwykonawstwa, które wykonał razem z innym pracownikiem. K. P. była odpowiedzialna za przygotowanie dokumentacji, faktur oraz protokołów odbioru.

(karta opisu stanowiska – k. 8, faktury i rachunku podpisane przez wnioskodawczynię – k. 13 – 77, umowa dzierżawy – k. 173 – 175, umowa zlecenia – k. 176, zeznania świadka H. L. – e – protokół rozprawy z dnia 12 września 2017 roku – 01:01:12 – 01:16:19 – k. 167, zeznania świadka P. M. – e – protokół rozprawy z dnia 26 czerwca 2018 roku – 00:07:04 – 00:27:34 – k. 222, płyta CD, zeznania świadka J. Z. – e – protokół rozprawy z dnia 26 czerwca 2018 roku – 00:27:34 – 00:32:06 – k. 222, płyta CD, zeznania świadka Ł. P. – e – protokół rozprawy z dnia 26 czerwca 2018 roku – 00:32:06 – 00:38:02 – k. 222, płyta CD, zeznania wnioskodawczyni – e – protokół rozprawy z dnia 12 września 2017 roku – 00:02:42 – 00:50:29 – k. 167, płyta CD,
w zw. z e – protokołem rozprawy z dnia 26 czerwca 2018 roku – 00:44:33 – 00:58:28 –
k. 222, płyta CD, zeznania wnioskodawcy – e – protokół rozprawy z dnia 12 września 2017 roku – 00:50:29 – 00:58:19 – k. 167, płyta CD, w zw. z e – protokołem rozprawy z dnia 26 czerwca 2018 roku – 00:41:18 – 00:44:33 – k. 222, płyta CD)

Wnioskodawczyni była niezdolna do pracy w okresie od 2 stycznia 2015 roku do 24 czerwca 2015 roku z uwagi na problemy z kręgosłupem oraz odbyte zabiegi rehabilitacyjne.

(zestawienie zaświadczeń ubezpieczonego – k. 218, zaświadczenie o odbytych zabiegach fizjoterapii – k. 78, dokumentacja medyczna – k. 141 – 145, zeznania nioskodawczyni – e – protokół rozprawy z dnia 12 września 2017 roku – 00:02:42 – 00:50:29 – k. 167, płyta CD, w zw. z e – protokołem rozprawy z dnia 26 czerwca 2018 roku – 00:44:33 – 00:58:28 – k. 222, płyta CD)

Do 30 czerwca 2015 roku wnioskodawczyni była zgłoszona jako osoba współpracująca, natomiast od 1 lipca 2015 roku została wyrejestrowana. Działalność gospodarcza nadal była prowadzona. Zmianie uległa siedziba firmy na miejsce zamieszkania wnioskodawców. Tam również zostały przewiezione materiały do sprzedaży. Sprzedaż nie przynosiła oczekiwanych zysków oraz lokalizacja sklepu nie była najlepsza, co zadecydowało
o przeniesieniu firmy. R. P. uznał, że sam będzie w stanie pogodzić działalność związaną ze sprzedażą i zajął się tym, lecz na mniejszą skalę. W okresie od lipca 2015 roku do maja 2016 roku R. P. prowadził samodzielnie działalność gospodarcza, z pomocą jednego pracownika. H. L. zajmował się usługami brukarskimi natomiast R. P. spotykał się z klientami oraz zajął się sprzedażą materiałów.

( zeznania wnioskodawczyni – e – protokół rozprawy z dnia 12 września 2017 roku – 00:02:42 – 00:50:29 – k. 167, płyta CD, w zw. z e – protokołem rozprawy z dnia 26 czerwca 2018 roku – 00:44:33 – 00:58:28 – k. 222, płyta CD, zeznania wnioskodawcy – e – protokół rozprawy z dnia 12 września 2017 roku – 00:50:29 – 00:58:19 – k. 167, płyta CD, w zw. z e – protokołem rozprawy z dnia 26 czerwca 2018 roku – 00:41:18 – 00:44:33 – k. 222, płyta CD)

Ze względu na duży zakres obowiązków R. P. zdecydował się na ponowne zarejestrowanie wnioskodawczyni jako osoby współpracującej od 1 czerwca 2016 roku. Był to warunek umożliwiający dalsze prowadzenie działalności gospodarczej. Praca wnioskodawczyni mogła odciążyć wnioskodawcę. R. P. zdecydował się na współpracę z wnioskodawczynią, ponieważ miał problem ze znalezieniem rzetelnego pracownika.

Wnioskodawczyni zajmowała się pracami biurowymi związanymi ze sprzedażą materiałów budowlanych oraz kontaktami z klientami. Wykonywała te same prace jak
w poprzednim okresie, w którym była zarejestrowana jako osoba współpracująca. Korzystała także z maila służbowego, zaś jej numer prywatny jest również numerem firmowym, podanym na stronie internetowej. Wnioskodawczyni podpisywała faktury oraz inne dokumenty. Brała również czynny udział przy realizacji zleceń w ramach współpracy z firmą (...) udając się na miejsca budowy. Podpisywała między innymi umowy zlecenia robót oraz protokoły odbioru prac.

Wnioskodawczyni współpracowała również z biurem rachunkowym poprzez osobiste spotkania oraz wymianę informacji drogą mailową.

(umowy zlecenia oraz protokoły odbioru robót – k. 177 – 182, protokół przesłuchania – k. 2 – 3 akta ZUS, wiadomości email – k. 8 – 15 akta ZUS, zeznania świadka P. M. – e – protokół rozprawy z dnia 26 czerwca 2018 roku – 00:07:04 – 00:27:34 –
k. 222, płyta CD, zeznania wnioskodawczyni – e – protokół rozprawy z dnia 12 września 2017 roku – 00:02:42 – 00:50:29 – k. 167, płyta CD, w zw. z e – protokołem rozprawy z dnia 26 czerwca 2018 roku – 00:44:33 – 00:58:28 – k. 222, płyta CD, zeznania wnioskodawcy – e – protokół rozprawy z dnia 12 września 2017 roku – 00:50:29 – 00:58:19 – k. 167, płyta CD,
w zw. z e – protokołem rozprawy z dnia 26 czerwca 2018 roku – 00:41:18 – 00:44:33 –
k. 222, płyta CD)

Wnioskodawczyni była niezdolna do pracy w okresie od 8 września 2016 roku do 28 września 2018 roku ze względu na chorobę tarczycy. Następnie stała się ponownie niezdolna do pracy w okresie od 25 października 2016 roku do 8 lutego 2017 roku ze względu na problemy z kręgosłupem.

(zestawienie zaświadczeń ubezpieczonej – k. 218, dokumentacja medyczna – k. 127 – 135, zeznania wnioskodawczyni – e – protokół rozprawy z dnia 12 września 2017 roku – 00:02:42 – 00:50:29 – k. 167, płyta CD, w zw. z e – protokołem rozprawy z dnia 26 czerwca 2018 roku – 00:44:33 – 00:58:28 – k. 222, płyta CD)

W okresie od 9 lutego 2017 roku do 17 grudnia 2017 roku wnioskodawczyni była zdolna do pracy, którą wykonywała. Kolejna niezdolność do pracy wystąpiła od 18 grudnia 2017 roku z uwagi na chorobę przypadającą w okresie ciąży. Wnioskodawczyni złożyła do organu rentowego wniosek o zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego, tj. od 8 kwietnia 2018 roku do 25 sierpnia 2018 roku. Dziecko urodziła 8 kwietnia 2018 roku. Wnioskodawczyni nie podjęła jeszcze decyzji czy będzie przebywać na urlopie rodzicielskim – zastanawia się nad powrotem do pracy we wrześniu 2018 roku.

(wniosek o zasiłek macierzyński – k. 226 – 227, zeznania wnioskodawczyni – e – protokół rozprawy z dnia 12 września 2017 roku – 00:02:42 – 00:50:29 – k. 167, płyta CD,
w zw. z e – protokołem rozprawy z dnia 26 czerwca 2018 roku – 00:44:33 – 00:58:28 –
k. 222, płyta CD)

Podczas nieobecności wnioskodawczyni, z uwagi na niezdolność do pracy przypadającą w okresie ciąży, wnioskodawcy poszukiwali pracownika biurowego. Na okres dwóch miesięcy, tj. marzec oraz kwiecień, zatrudnili jedną osobę, na podstawie umowy zlecenia, jednakże umowa nie została przedłużona, ponieważ pracownik nie wywiązywał się ze swoich obowiązków. W okresie niezdolności do pracy wnioskodawczyni jej obowiązki przejął R. P..

( zeznania wnioskodawczyni – e – protokół rozprawy z dnia 12 września 2017 roku – 00:02:42 – 00:50:29 – k. 167, płyta CD, w zw. z e – protokołem rozprawy z dnia 26 czerwca 2018 roku – 00:44:33 – 00:58:28 – k. 222, płyta CD, zeznania wnioskodawcy – e – protokół rozprawy z dnia 12 września 2017 roku – 00:50:29 – 00:58:19 – k. 167, płyta CD, w zw. z e – protokołem rozprawy z dnia 26 czerwca 2018 roku – 00:41:18 – 00:44:33 – k. 222, płyta CD)

Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej R. P. uzyskał dochód
w wysokości:

- 33.514,96 zł za okres od 1 lipca 2014 roku do 31 grudnia 2014 roku;

- 27.538,42 zł za okres od 1 stycznia 2015 roku do 31 grudnia 2015 roku;

- 5.544,98 zł za okres od 1 stycznia 2016 roku do 31 grudnia 2016 roku;

- 1.141,35 zł za okres od 1 stycznia 2017 roku do 31 marca 2017 roku.

(podsumowanie księgi przychodów i rozchodów – k. 98)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie i powoduje zmianę zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 roku
o systemie ubezpieczeń społecznych (t. j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1778), obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

Stosownie zaś do treści art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t. j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1368) osobom tym, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

Natomiast zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą oraz osoby z nimi współpracujące podlegają dobrowolnie, na swój wniosek, ubezpieczeniu chorobowemu.

Jak wskazuje art. 8 ust. 11 za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka
i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia.

Zgodnie z dyspozycją art. 13 pkt 5 osoby współpracujące podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności do dnia zakończenia tej współpracy.

W myśl zaś art. 36 ust. 1 ustawy systemowej każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych.

Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego K. P. w okresie od 4 września 2014 roku do 30 czerwca 2015 roku oraz od 1 czerwca 2016 roku została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych oraz dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z tytułu współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej R. P.. Ważność tego zgłoszenia została przez organ rentowy niesłusznie zakwestionowana. Niewątpliwie bowiem ubezpieczona podjęła współpracę przy prowadzeniu działalności odwołującego i z tego tytułu powinna w spornym okresie podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.

W niniejszej sprawie bezspornym jest, że odwołujący od momentu zawarcia związku małżeńskiego, czyli także w okresie spornym, pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym.

Kwestią sporną, poddaną ocenie Sądu Okręgowego, było więc jedynie ustalenie,
czy stosunek prawny łączący wnioskodawczynię i wnioskodawcę, jako płatnika składek,
w okresie od 4 września 2014 roku do 30 czerwca 2015 roku oraz od 1 czerwca 2016 roku spełniał kryterium uznania go za współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Przeprowadzone zaś w tym kierunku postępowanie dowodowe doprowadziło Sąd Okręgowy do przekonania, że ubezpieczona w spornym okresie współpracowała z R. P. przy prowadzeniu przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej.

Podkreślić należy, że orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazuje, iż za współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej, powodującą obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych uznać należy taką pomoc udzieloną przedsiębiorcy przez jego małżonka, która ma charakter stały i bez której stanowiące majątek wspólny małżonków dochody z tej działalności nie osiągałyby takiego pułapu, jaki zapewnia ich współdziałanie przy tym przedsięwzięciu. Ocena, czy w konkretnej sytuacji pomoc świadczona przez małżonka może być uznawana za współpracę w rozumieniu art. 8 ust. 11 ustawy z 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, stanowiącą w myśl art. 6 ust. 1 pkt 5 tej ustawy podstawę do objęcia tej osoby obowiązkowymi ubezpieczeniami: emerytalnym i rentowymi, wymaga uprzednich ustaleń faktycznych co do charakteru i rodzaju tych czynności (wyrok Sądu Najwyższego z 20 maja 2008 r., II UK 286/07, pub. OSNP 2009/17-18/241).

Za współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej powodującą obowiązek ubezpieczeń: emerytalnego i rentowych uznać można tylko taką pomoc udzieloną przedsiębiorcy przez jego małżonka, która ma charakter stały i bez której stanowiące majątek wspólny małżonków dochody z tej działalności nie osiągałyby takiego pułapu, jaki zapewnia współdziałanie przy tym przedsięwzięciu. Takie rozumienie współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej odpowiada bowiem celom ustawy systemowej wyrażającym się przymusem ubezpieczenia, na zasadzie równości, wszystkich zarobkujących własną pracą, niezależnie od podstawy jej świadczenia (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28 lutego 2012 r., III AUa 1581/11, pub. OSA 2013/8/108-120, podobnie wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 27 września 2012 r., III AUa 445/12, LEX 1220774).

Ponadto Sąd Najwyższy w wyroku z dnia z dnia 6 stycznia 2009 roku, sygn. akt II UK 134/08 (pub. OSNP 2010/13-14/170, OSP 2011/4/37) określił cechy konstytutywne pojęcia „współpraca przy działalności gospodarczej”, o której mowa w art. 8 ust. 11 ustawy
z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych wskazując, iż są nimi występujące łącznie: a) istotny ciężar gatunkowy działań współpracownika, które nie mogą mieć charakteru wtórnego, b) bezpośredni związek z przedmiotem działalności gospodarczej, c) stabilność i zorganizowanie oraz d) znaczący czas i częstotliwość podejmowanych robót (podobnie wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 kwietnia 2010 r., sygn. akt II UK 315/09).

Tym samym przyjąć należy, iż współpracujący to członkowie najbliższej rodziny, pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą prowadzącą działalność gospodarczą, przyczyniający się do prowadzenia działalności, działający na rzecz i w imieniu osoby prowadzącej działalność, zaangażowani w prowadzenie tej działalności (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 21 czerwca 2016 r., III AUa 137/16).

Oceniając pod kątem powyższych przesłanek zebrany w niniejszej sprawie materiał dowodowy, Sąd Okręgowy uznał, że pozwala on na przyjęcie, iż wnioskodawczyni współpracowała przy prowadzeniu działalności gospodarczej męża w okresie od 4 września 2014 roku do 30 czerwca 2015 roku oraz od 1 czerwca 2016 roku. Podejmowane przez nią
w tym okresie czynności dotyczące pomocy w prowadzeniu działalności gospodarczej wnioskodawcy miały bowiem charakter stały i nie były okazjonalne. Ponadto, współdziałanie wnioskodawczyni przy prowadzonej działalności gospodarczej przyczyniło się do jej rozszerzenia o kolejną działalność związaną ze sprzedażą materiałów budowlanych, gdyż R. P. zajmował się głównie pracami brukarskimi. W okresie przerwy,
w którym wnioskodawczyni nie podjęła niniejszej współpracy, co prawda R. P. nadal zajmował się także sprzedażą, jednak wykonywał to na mniejszą skalę, zaś pomoc żony znacząco przyczyniła się do rozwoju prowadzonej działalności.

Ponadto, w toku procesu przedstawiono szereg dowodów z dokumentów,
tj. podpisywane faktury czy protokoły odbioru prac, które świadczyły o tym, iż K. P. nie tylko została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych, jako osoba współpracująca, ale współpracę tę faktycznie podjęła i w spornym okresie realizowała. Także świadkowie powołani przez odwołujących potwierdzili, iż widzieli wnioskodawczynię
w punkcie sprzedaży przy wykonywaniu czynności związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz że była ona obecna przy realizacji wielu zleceń dotyczących wykonania prac brukarskich. Jako osoba odpowiedzialna za kwestie sprzedaży oraz prace biurowe nie ulega wątpliwości, że nawiązanie współpracy było niezbędne i przyczyniło się od odciążenia wnioskodawcy, który mógł skupić się na podjętych zleceniach.

W ocenie Sądu zeznania w niniejszej sprawie są jasne, logiczne, niesprzeczne oraz wzajemnie uzupełniają się. Wersję zdarzeń przedstawioną przez wnioskodawczynię potwierdzają świadkowie, zarówno osoby współpracujące z wnioskodawcami, jak i osoby obce dla każdej ze stron, a więc niemające interesu w tym by zeznawać na korzyść, którejkolwiek z nich. Ponadto, zeznania osób współpracujących, jak również osób postronnych są spójne oraz niesprzeczne. Stwierdzić należy, iż wskazane przez wymienione wyżej osoby okoliczności znajdują również potwierdzenie w treści dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, a więc w pozostałym zebranym w sprawie materiale dowodowym powołanym w opisanym stanie faktycznym.

Na podkreślenie zasługuje okoliczność, iż złożone do akt dokumenty nie były kwestionowane przez ZUS, a zeznania wnioskodawczyni oraz świadków nie zostały zasadnie podważone w toku procesu przez organ rentowy, który nie przedstawił w czasie postępowania przed sądem żadnych dowodów na poparcie swoich racji.

W ocenie Sądu należycie zostały wyjaśnione i uprawdopodobnione motywy związane z nawiązaniem współpracy z wnioskodawczynią, gdyż w spornym okresie działalność gospodarcza została rozszerzona o kolejny profil w postacie punktu sprzedaży, pierwotnie zlokalizowany przy ulicy (...), a następnie przeniesiony na ulicę (...). Poza samą sprzedażą wykazano, że wnioskodawczyni zajmowała się również pracami biurowymi oraz kadrowymi, gdyż regularnie kontaktowała się z biurem rachunkowym. Nadto brała udział w rozmowach dotyczących ewentualnych kontraktów męża, jak również w odbiorach zrealizowanych prac przez kontrahentów.

Argumentacja przedstawiona przez organ rentowy, zgodnie z którą na czas niezdolności do pracy wnioskodawczyni, nikt nie został zatrudniony na jej miejsce, nie zasługuje na aprobatę. Wnioskodawcy podkreślili, że podjęli działania zmierzające do zatrudnienia pracownika na zastępstwo, jednak nie znaleźli odpowiedniej osoby, która rzetelnie wykonywałaby powierzone obowiązki. Dodatkowo, odwołująca rozważa wcześniejszy powrót do pracy po zakończeniu okresu urlopu macierzyńskiego.

Natomiast samo zgłoszenie wnioskodawczyni do ubezpieczeń społecznych,
a następnie korzystanie z przysługujących z tego tytułu świadczeń nie jest sprzeczne ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem tego prawa oraz z zasadami współżycia społecznego. Należy również podkreślić, że odwołująca została zgłoszona do ubezpieczeń od 4 września 2014 roku, zaś niezdolna do pracy stała się w okresie od 2 stycznia 2015 roku do 24 czerwca 2015 roku z uwagi na problemy z kręgosłupem, a zatem niezdolność powstała cztery miesiące po podjęciu współpracy. Do 30 czerwca 2015 roku wnioskodawczyni była zgłoszona jako osoba współpracująca, natomiast od 1 lipca 2015 roku została wyrejestrowana. W tym czasie sklep przy R. został zlikwidowany, gdyż nie przynosił oczekiwanych zysków, a materiały przeniesiono do miejsca zamieszkania wnioskodawców. To wówczas R. P. uznał, że przy zmniejszonym zakresie działań sprzedażowych będzie w stanie pogodzić z nimi prace brukarskie. Jednakże okazało się, że ze względu na duży zakres obowiązków, R. P. nie podołał wszystkim działaniom i zdecydował się na ponowne zarejestrowanie wnioskodawczyni, jako osoby współpracującej od 1 czerwca 2016 roku. Skarżąca współpracowała przez okres 3 miesięcy, a następnie była niezdolna do pracy przez 22 dni w okresie od 8 września 2016 roku do 28 września 2018 roku, ze względu na chorobę tarczycy. Po tym zwolnieniu powróciła do współpracy, ale po kolejnym miesiącu odnowiły się problemy z kręgosłupem i stała się ponownie niezdolna do pracy na okres 3,5 miesiąca, do 8 lutego 2017 roku. Poczynając od 9 lutego 2017 roku, aż do 17 grudnia 2017 roku wnioskodawczyni była zdolna do pracy i współpracowała z mężem w prowadzeniu działalności gospodarczej, czyli przez okres ponad 10 miesięcy. Kolejna niezdolność do pracy wystąpiła dopiero od 18 grudnia 2017 roku, z uwagi na chorobę przypadającą w okresie ciąży. W dniu zamknięcia rozprawy wnioskodawczyni była w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego do 25 sierpnia 2018 roku. Dziecko urodziła 8 kwietnia 2018 roku

Mając powyższe na uwadze Sąd doszedł do przekonania, iż decyzja organu rentowego wydana została w oparciu o błędnie ustalony stan faktyczny i nie znajduje ona oparcia
w realiach niniejszej sprawy. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozostawia wątpliwości, że odwołująca w spornych okresach była osobą współpracującą, wykonywała szereg stałych czynności, co zostało potwierdzone zarówno złożonymi do akt dokumentami, jak i zeznaniami świadków i wnioskodawców.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k. p. c. zmienił zaskarżoną decyzję i stwierdził, że K. P. jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą u płatnika składek R. P. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 4 września 2014 roku do dnia 30 czerwca 2015 roku oraz od dnia 1 czerwca 2016 roku.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem i aktami rentowymi doręczyć pełnomocnikowi ZUS.

K.J.