Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 26 kwietnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny – Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Bożena Miśkowiec

Sędziowie: SO Agnieszka Wiśniewska

SO Agnieszka Łukaszuk

po rozpoznaniu w dniu 26 kwietnia 2017 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

z wniosku Wspólnoty Mieszkaniowej (...) przy ul. (...) w W. oraz Y. R. i M. R.

z udziałem I. S., T. S., K. T., H. T., E. S., H. K., W. W., J. O., B. K., T. P., A. D., E. J., J. O., K. O.

o zmianę oznaczenia lokalu, wpis prawa własności, zmianę w działach I-Sp ksiąg wieczystych oraz zmianę w dziale II księgi (...) oraz wykreślenie roszczenia

na skutek apelacji wnioskodawców Y. R. i M. R.

na postanowienie Sądu Rejonowego dla Warszawy M. w W.

z dnia 29 września 2016 r., Dz. Kw. (...)

postanawia:

oddalić apelację.

SSO Agnieszka Wiśniewska SSO Bożena Miśkowiec SSO Agnieszka Łukaszuk

Sygn. akt V Ca 570/17

UZASADNIENIE

Wnioskami z dnia 12.04.2016 r. postawionymi w § 13 umowy zmiany umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu z dnia 11.04.2016 r. sporządzonej w dniu 11 kwietnia 2016 r. przez notariusza A. B., za rep. (...) wnioskodawcy domagali się: sprostowania działu (...)Kw Nr (...), wpisu do przedmiotowej księgi, umowy udokumentowanej powołanym wyżej aktem notarialnym jako podstawy nabycia części nieruchomości lokalowej przez małżonków R., dokonania wpisu do działu (...) Kw Nr (...) udziału właściciela tego lokalu w nieruchomości wspólnej stosownie po przywołanego wyżej aktu notarialnego, dokonania stosownych wpisów udziałów ujawnionych w dziale (...) Kw Nr (...) właścicieli wyodrębnionych lokali, dokonania wpisów o przysługujących właścicielom w/w lokali udziałach w nieruchomości wspólnej w działach (...) ksiąg wieczystych prowadzonych dla przedmiotowych lokali, wykreślenia roszczenia wpisanego w dziale (...)Kw Nr (...) na rzecz małżonków R.. Do wniosku załączono wypis z rejestru budynków z dnia 11.03.2016 r., wypis z rejestru lokali z dnia 07.03.2016 r., wypis z rejestru budynków z dnia 07.03.2016 r., zaświadczenie nr (...) wydane przez Prezydenta (...) W. z 09.12.2013 r. wraz z inwentaryzacją obejmująca rzuty kondygnacji.

Referendarz sądowy postanowieniem z dnia 25.04.2016 r.- po połączeniu do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia - oddalił przedmiotowe wnioski. Na powyższe orzeczenie referendarza sądowego wnioskodawcy - Y. i M. małżonkowie R. - wnieśli skargę, domagając się uwzględnienia wniosku.

Postanowieniem z dnia 29 września 2016 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy M. w W.: 1) oddalił wnioski; 2) stwierdził, iż każdy z uczestników postępowania ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło na podstawie następujących ustaleń oraz rozważań poczynionych przez Sąd I instancji.

Stosownie do treści art. 626 ⁸ § 2 k.p.c. rozpoznając wniosek o wpis, sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej. Zgodnie z art. 626 ² § 3 k.p.c. do wniosku o dokonanie wpisu należy dołączyć dokumenty, stanowiące podstawę wpisu w księdze wieczystej, natomiast stosownie do art. 626 ⁸ § 1 k.p.c. wpis dokonywany jest jedynie na wniosek i w jego granicach, chyba że przepis szczególny przewiduje dokonanie wpisu z urzędu. Rozpoznając wniosek o wpis w księdze wieczystej sąd związany jest stanem rzeczy istniejącym w chwili złożenia wniosku i kolejnością jego wpływu (por. Sąd Najwyższy w uchwale składu 7 sędziów SN z dnia 16.12.2009 r. sygn. akt III CZP 80/09, LEX nr 531134, tak też Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 28.10.2015 r., II CSK 769/14, Lex 1930445).

Z umowy z dnia 11.04.2016 r. sporządzonej w dniu 11 kwietnia 2016 r. przez notariusza A. B., za rep. (...) dotyczącej zmiany ustanowienia odrębnej własności lokalu wynika, że strony dokonały zmiany umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego numer (...) zawartej w dniu 18.08.1997 r. (rep. (...)) poprzez przyłączenie do lokalu części nieruchomości wspólnej o powierzchni 125,36 m ^{( 2 )}(łączna powierzchnia 264,18 m ^{( 2)}) i sprzedaż części dotychczasowej nieruchomości wspólnej. Wnioskodawca dołączył do wniosku zaświadczenie nr (...) z dnia 9 grudnia 2013 z którego wynika, iż lokal nr (...) położony w budynku przy ul. (...) w W. w rozumieniu art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 roku o własności lokali jest samodzielnym lokalem mieszkalnym. Sąd Rejonowy wywiódł, że stosownie do regulacji zawartych w ustawie o własności lokali po dokonaniu przyłączenia części nieruchomości wspólnej powstał nowy samodzielny lokal mieszkalny.

Istotne zagadnienie wymagające rozstrzygnięcia w niniejszym postępowaniu sprowadzało się do kwestii czy po przebudowie dotychczasowego lokalu nr (...) i przyłączeniu do lokalu części nieruchomości wspólnej o powierzchni 125,36 m ², do dokonania żądanych wpisów wystarczająca jest zmiana umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu zawarta w dniu 18.08.1997 r. za rep. (...), czy też przebudowa spowodowała, że powstał nowy, samodzielny lokal mieszkalny i czy trzeba na nowo wyodrębnić własność powiększonego lokalu, a dalej skoro do takiej czynności nie doszło, to czy są podstawy do ujawnienia wnioskowanych zmian w księgach wieczystych.

Sąd Rejonowy zważył, iż przebudowanie samodzielnego lokalu mieszkalnego przez przyłączenie do niego części wspólnych nieruchomości prowadzi do powstania nowej nieruchomości lokalowej i w takim wypadku trzeba na nowo wyodrębnić własność powiększonego lokalu. Sąd I instancji podzielił pogląd wyrażony w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 25 listopada 2011 r. w którym stwierdzono, iż przebudowanie samodzielnego lokalu mieszkalnego przez przyłączenie do niego części wspólnych nieruchomości może prowadzić do powstania nowej nieruchomości lokalowej i zmiany dotychczasowych udziałów w nieruchomości wspólnej członków wspólnoty stosownie do art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (jedn. tekst: Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.). Jeżeli mieszkanie powiększyło się na skutek przebudowy sąsiadującego z nim strychu, sama zmiana księgi wieczystej nie wystarczy. Trzeba na nowo wyodrębnić własność lokalu ( III CZP 65/11, LEX nr 1164988). Skoro zatem nie przedłożono umowy o wyodrębnienie powiększonego lokalu spełniającego wymagania ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn.: Dz. U. z 2015, poz. 1892), żądane wnioski nie mogły zostać uwzględnione i na podstawie art. 626 ⁹k.p.c. podlegały oddaleniu.

O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 520 § 1 k.p.c.

Apelację wnieśli wnioskodawcy, zaskarżając postanowienie w całości.

Zaskarżonemu postanowieniu skarżący zarzucili: 1) naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 2 ust. 2, art. 3 ust. 1, art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali poprzez błędne uznanie, że do dokonania wpisu w księdze wieczystej prowadzonej dla lokalu w razie przyłączenia do niego nowych powierzchni nie jest wystarczająca zmiana dotychczasowej umowy ustanowienia i przeniesienia odrębnej własności lokalu, ale konieczne jest ustanowienie na nowo odrębnej własności lokalu obejmującego powiększony lokal; 2) naruszenie przepisów postępowania, a to art. 626 ⁹ k.p.c., poprzez jego zastosowanie w sytuacji, gdy z treści wniosków o wpis zawartych w § 13 ust. 1 lit. b), c), d), e), f), g) Umowy zmiany umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu z dnia 11 kwietnia 2016 r., zawartej przed A. B., notariuszem w W. za numerem Rep. (...) i załączonych do wniosków dokumentów, wynika, że istniała podstawa do dokonania wpisów zgodnie z wnioskami i nie istniały przeszkody do ich dokonania.

Wskazując na powyższe skarżący wnieśli o zmianę zaskarżonego postanowienia w całości poprzez orzeczenie zgodnie z wnioskami z dnia 12 kwietnia 2016 r., zawartymi w § 13 ust. 1 lit. b), c), d), e), f), g) Umowy zmiany umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu z dnia 11 kwietnia 2016 r., zawartej przed A. B., notariuszem w W. za numerem Rep. (...), ewentualnie jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji oraz nakazanie Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Mokotowa w W. dokonania wpisów zgodnie z wnioskami z dnia 12 kwietnia 2016 r. zawartymi w § 13 ust. 1 lit. b), c), d), e), f), g) Umowy zmiany umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu z dnia 11 kwietnia 2016 r. zawartej przed A. B., notariuszem w W. za numerem Rep. (...).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawców Y. i M. R. podlegała oddaleniu wobec niezasadności zarzutów w niej podniesionych.

Sąd II instancji przyjął za własne poczynione przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne stwierdzając, że znajdują umocowanie w prawidłowo ocenionym materiale dowodowym, jak również podzielił w całej rozciągłości wnioski sądu meriti, jako wywiedzione z tych ustaleń w sposób logiczny, przy prawidłowym uwzględnieniu porządku prawnego (por. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 lutego 2005 r. IV CK 526/2004).

Istotne dla rozstrzygnięcia wniosku było czy skarżący dokonali przebudowy w ramach istniejącej substancji nabytego przez nich lokalu, czy też dokonali jego rozbudowy kosztem substancji innego lokalu lub części wspólnej nieruchomości. W przedmiotowym stanie faktycznym doszło do powiększenia lokalu nr. (...) stanowiącego własność apelujących, o część wspólną nieruchomości, wskutek czego wnioskodawcy w porównaniu do dotychczasowej powierzchni lokalu (...)m ^{( 2 )}zyskali 264,18 m ^{( 2)}. Wnioskujący uzyskali od Wspólnoty Mieszkaniowej zgodę na nadbudowę i przebudowę, na zawarcie umowy co do odrębnej własności lokalu i wielkości udziałów. Udzielono też pełnomocnictwa zarządowi Wspólnoty Mieszkaniowej do zawarcia umowy, złożenia oświadczenia woli co do zmiany wielkości udziałów. W następstwie rozbudowania lokalu nr. (...)zawarto umowę zmiany ustanowienia odrębnej własności lokalu, która nie mogła stanowić podstawy żądanego wpisu, stąd rozstrzygnięcie Sądu I instancji jako prawidłowe nie stanowiło podstawy dla uwzględnienia apelacji.

W ocenie Sądu II instancji przebudowanie przez wnioskodawców samodzielnego lokalu mieszkalnego nr. (...)przez przyłączenie do niego części wspólnych nieruchomości doprowadziło do powstania nowej nieruchomości lokalowej i zmiany dotychczasowych udziałów w nieruchomości wspólnej członków wspólnoty stosownie do art. 3 ust. 3 ustawy o własności lokali (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 25 listopada 2011r. sygn. III CZP 65/11).

Z brzmienia art. 2 o własności lokali wynika, że lokal spełniający kryteria oznaczone w art. 2 ust. 2 powołanej ustawy, a zatem mający status samodzielnego lokalu mieszkalnego, może stanowić odrębną nieruchomość w rozumieniu art. 46 § 1 k.c., taka sytuacja ma miejsce

w sprawie bowiem nowo powstałemu lokalowi mieszkalnemu wydano status samodzielnego lokalu mieszkalnego - zaświadczeniem nr. (...) wydanym przez Prezydenta miasta stołecznego W.. W tym zakresie apelujący nie mają słuszności zarzucając Sądowi Rejonowemu naruszenie art. 2 ust. 2 ustawy o własności lokali bowiem wniosek i wywiedziony środek zaskarżenia zostały oddalone nie wskutek braku zaświadczenia co do samodzielności lokalu lecz wskutek braku podstawy wpisu, którym nie jest umowa co do zmiany odrębnej własności lokalu.

Za chybione Sąd II instancji uznał zarzuty naruszenia art. 3 ust. 1 oraz art. 8 ust. 3

ustawy o własności lokali. Właściciel wyodrębnionego lokalu, który zamierza go przebudować i przyłączyć do niego część nieruchomości wspólnej, jak w stanie faktycznym sprawy, może podejmować czynności przed władzami budowlanymi i po uzyskaniu zezwolenia przystąpić do konkretnych robót budowlanych, legitymując się uchwałą wspólnoty tj. podmiotu mającego tytuł prawny do części wspólnych budynku, zezwalającą na ich przeprowadzenie. Póki wnioskodawcy nie nabędą udziału w nieruchomości wspólnej odpowiadającego powierzchni, która w związku z zezwoleniem na przebudowę nieruchomości wspólnej ma być z niej wyłączona, pozostają właścicielami samodzielnego lokalu mieszkalnego, który jest przedmiotem przysługującej im odrębnej własności. Umowa właściciela samodzielnego lokalu mieszkalnego ze Wspólnotą Mieszkaniową, prowadząca do uzyskania przez niego tytułu do objętej przebudową powierzchni nieruchomości wspólnej, musi mieć za przedmiot rzecz w obrocie, wyodrębniony już samodzielny lokal mieszkalny lub udział we własności nieruchomości wspólnej. Zatem po zakończeniu robót budowlanych polegających na przebudowie części wspólnej nieruchomości oraz samodzielnego lokalu mieszkalnego, gdy część wspólna nieruchomości w następstwie działań wnioskodawców utraciła przypisany jej charakter i została technicznie oraz funkcjonalnie przyłączona do samodzielnego lokalu nr. (...), musi dojść do notarialnego przeniesienia na rzecz wnioskodawców udziału w nieruchomości wspólnej, odpowiadającego powierzchni wyłączonej z nieruchomości wspólnej w związku z wyrażeniem zgody na jej przebudowę. Musi też dojść do ustanowienia odrębnej własności samodzielnego lokalu powstałego w wyniku przebudowy, na rzecz skarżących, którzy przyłączyli do swojej nieruchomości lokalowej nr. (...) część wspólną nieruchomości, w miejsce przysługującego im dotąd prawa odrębnej własności lokalu oraz do zmiany dotychczasowych udziałów członków wspólnoty mieszkaniowej w nieruchomości wspólnej, stosownie do 3 ust. 3 ustawy o własności lokali. Przedstawienie więc z wnioskiem jako podstawy żądanego wpisu umowy zmiany ustanowienia odrębnej własności lokalu, nie mogło doprowadzić do skutku ferowanego przez apelujących.

W świetle powyższych rozważań zarzut naruszenia art. 626 ⁹ k.p.c. okazał się chybiony albowiem brak podstawy wpisu tj. właściwej umowy, nie mógł doprowadzić do innego rozstrzygnięcia niż niezasadnie kwestionowane przez apelujących.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji postanowienia na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13§ 2 k.p.c.