Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 3 lipca 2018 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi - X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych:

1.zasądził od (...) Spółki Akcyjnej Oddział w W. – Usługi Zakład (...), na rzecz W. K. kwotę 656,10 złotych (sześćset pięćdziesiąt sześć złotych 10/100) tytułem dodatku stażowego wraz z ustawowymi odsetkami:

a) od kwoty 109,35 zł (sto dziewięć złotych 35/100) od dnia 11 marca 2015 roku do dnia zapłaty;

b) od kwoty 109,35 zł (sto dziewięć złotych 35/100) od dnia 11 kwietnia 2015 roku do dnia zapłaty;

c) od kwoty 109,35 zł (sto dziewięć złotych 35/100) od dnia 11 maja 2015 roku do dnia zapłaty;

d) od kwoty 109,35 zł (sto dziewięć złotych 35/100) od dnia 11 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty;

e) od kwoty 109,35 zł (sto dziewięć złotych 35/100) od dnia 11 lipca 2015 roku do dnia zapłaty;

f) od kwoty 109,35 zł (sto dziewięć złotych 35/100) od dnia 11 sierpnia 2015 roku do dnia zapłaty;

2. zasądził od (...) Spółki Akcyjnej Oddział w W. – Usługi Zakład (...) na rzecz W. K. kwotę 202,50 złotych (dwieście dwa złote 50/100) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

3. obciążył i nakazał pobrać od (...) Spółki Akcyjnej Oddział w W. – Usługi Zakład (...) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi kwotę 30 zł (trzydzieści złotych 00/100) tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej od pozwu;

4. nadał wyrokowi w punkcie 1 (pierwszym) rygor natychmiastowej wykonalności.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych:

Powód W. K. jest pracownikiem pozwanej od dnia 5 grudnia 1977 roku, kiedy to pomiędzy stronami doszło do podpisania umowy o pracę na czas nieokreślony.

Od dnia 1 stycznia 1991 roku w (...) obowiązywał Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy, który ustalał m.in. zasady wypłacania dodatku za staż pracy. Dodatek za staż pracy po 5 latach pracy wynosi 7,5% i od tego czasu wzrasta o 1,5% za każdy rok pracy. Nie ustalono górnej granicy wysokości tego dodatku.

W dniu 1 marca 1999 roku zaczął obowiązywać Ponadzakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla pracowników przedsiębiorstwa państwowego (...). Zgodnie
z załącznikiem nr 6 do tego Układu dodatek stażowy przysługuje w wysokości 1,5% podstawy wymiaru za każdy rok pracy, aż do osiągniecia górnej granicy 33%. Pracownik zatrudniony w dniu wejścia w życie Układu, który przed tym dniem nabył prawo do dodatku w wyższej wysokości niż 33 % podstawy wymiaru, zachowuje procentowy wskaźnik dodatku, bez prawa do dalszego wzrostu.

W dniu 22 maja 1999 roku pracodawca powiadomił powoda, że przyznał mu wynagrodzenie zasadnicze według 10 grupy w szczeblu 1. Wskazano również, iż pozostałe świadczenia będą wypłacane zgodnie z (...) obowiązującym od dnia 1 marca 1999 roku.

Pismem z dnia 17 września 2001 roku pracodawca poinformował powoda, że na podstawie art. 23 ¹ k.p. z dniem 1 października 2001 roku stanie się on pracownikiem (...) S.A. Zakładu (...) w Ł.. W dniu 30 stycznia 2002 roku strona pozwana zmieniła nazwę na (...) sp. z o.o. - Zakład (...)”.

W dniu 21 lutego 2003 roku, (...) sp. z o.o. Zakład (...) poinformował W. K., że w dniu 18 lutego 2003 roku wszedł w życie Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla (...) sp. z o.o. zgodny w swej treści z Ponadzakładowym Układem Zbiorowym Pracy dla pracowników zatrudnionych przez (...) Zrzeszonych w Związku (...) obowiązującym od dnia 1 stycznia 2003 roku. Tym samym pismem pracodawca wypowiedział powodowi warunki zatrudnienia z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia w zakresie m.in. dodatku stażowego. Zgodnie z treścią załącznika nr 6 do tego układu pracownikowi za pracę na kolei przysługuje dodatek za staż pracy. Dodatek ten wynosi 1,5% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego po roku pracy i wzrasta o 1,5% za każdy dalszy rok pracy, aż do osiągnięcia 33% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Jednakże pracownik zatrudniony w dniu wejścia w życie Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy z 1999 roku, który był pracownikiem przedsiębiorstwa państwowego (...) i przed tym dniem nabył prawo do dodatku w wysokości wyższej niż 33% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, zachowuje procentowy wymiar tego dodatku w dotychczasowej wysokości, bez prawa dalszego wzrostu. Stosowne pismo zostało doręczone powodowi w dniu 26 lutego 2003 toku.

W dniu 20 czerwca 2013 roku zawarty został Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla pracowników (...) S.A. Kwestie związane z dodatkiem stażowym zostały uregulowane w załączniku nr 6, który stanowił, że pracownikowi zatrudnionemu na kolei przed wejściem w życie układu przysługuje dodatek stażowy. Dodatek wynosił 1,5% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego po roku pracy i wzrastał o 1,5% za każdy dalszy rok pracy, aż do osiągnięcia 33% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Pracownik zatrudniony w dniu wejścia w życie układu, który przed tym dniem nabył prawo do dodatku, zachowuje prawo do nabytego dodatku i jego procentowy wymiar w dotychczasowej wysokości, bez prawa do jego dalszego wzrostu. Dodatek służy wyłącznie do ustalania wysokości wynagrodzenia zasadniczego i podlega wliczeniu do wynagrodzenia zasadniczego.

Strony stosunku pracy zawarły w dniu 31 grudnia 2013 roku porozumienie, na mocy którego wszystkie postanowienia wynikające z Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla (...) sp. z o.o. z dnia 28 stycznia 2003 roku oraz wszystkie postanowienia umowy o pracę sprzeczne z treścią Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla (...) S.A. z dnia 20 czerwca 2013 roku przestają obowiązywać od zawarcia niniejszego porozumienia i zostają zastąpione postanowieniami Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla (...) S.A. z dnia 20 czerwca 2013 roku. Strony wspólnie postanowiły, że mniej korzystne niż obowiązujące do dnia 23 października 2013 roku warunki pracy i płacy wynikające z Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla (...) S.A. z dnia 20 czerwca 2013 roku oraz wszelkie postanowienia umowy o pracę, w szczególności wstrzymanie naliczania i przyznawania dodatku stażowego z załącznika nr 6 Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla (...) sp. z o.o. z dnia 28 stycznia 2003 roku, obowiązują od daty zawarcia niniejszego porozumienia. W związku ze zmianą dotychczasowych zasad wynagradzania wynikającą z Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla (...) S.A. z dnia 20 czerwca 2013 roku strony ustalił, iż wynagrodzenie powoda wg grupy 7 wynosić będzie 4075 zł zgodnie z właściwą kategorią zaszeregowania i składa się z premii regulaminowej w wysokości 21,5%, dodatku stażowego w wysokości 33% i premii
z innych tytułów w kwocie 316,33 zł.

W dniu 31 maja 2003 roku dodatek za staż pracy powoda osiągnął poziom 39%.

Różnica pomiędzy kwotą dodatku wypłaconego powodowi w okresie wskazanym
w pozwie, a kwotą dodatku należnego wynosi 109,35zł miesięcznie.

Wynagrodzenie powoda wynosiło 4816,25 złotych brutto.

W ocenie Sądu Rejonowego , roszczenie powoda zasługiwało na uwzględnienie co do zasady i co do wysokości.

W pierwszej kolejności Sąd zaznaczył, że okoliczności faktyczne rozpoznawanej sprawy nie stanowiły elementu spornego między stronami - na rozprawie w dniu 3 lipca 2018 roku pełnomocnik pozwanego oświadczył bowiem, że nie kwestionuje wyliczenia należności zaprezentowanego przez pełnomocnika powoda w pozwie. Do okoliczności bezspornych – w ocenie tego Sądu - należało także ustalenie, że od dnia 1 marca 1999 roku pracowników (...) obowiązywał Ponadzakładowy Układ Zbiorowy Pracy zawarty dnia 1 stycznia 1999 roku, który zastąpił obowiązujący do dnia 28 lutego 1999 roku Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy, zaś w wyniku wprowadzenia (...) zmianie uległy między innymi zasady ustalania dodatków za staż pracy - według poprzednio obowiązującego układu zbiorowego dodatek stażowy wzrastał z każdym rokiem pracy o 1,5%, bez żadnego maksymalnego ograniczenia, a w nowym układzie ustalono górną granicę dodatku stażowego na 33%, przy czym pracownicy, którzy w dacie wejścia w życie (...) mieli dodatek niższy, mieli możliwość osiągnięcia dalszego wzrostu dodatku, nie więcej jednak niż do 33%, zaś pracownicy, którym w dacie wejścia w życie układu przysługiwał dodatek wyższy niż 33%, nie mieli już takiej możliwości – zachowali oni procentowy wskaźnik dodatku bez prawa do jego dalszego wzrostu.

W ocenie Sądu meriti stosunek postanowień układu zbiorowego pracy do ustawowych przepisów prawa pracy lub przepisów wydanych na ich podstawie określa art.9 k.p., natomiast relacje układu zbiorowego pracy do umowy o pracę reguluje art.18 k.p.

Sąd ten wskazał, że zgodnie z treścią art.241 ¹³ § 1 k.p. korzystniejsze postanowienia układu, z dniem jego wejścia w życie, zastępują z mocy prawa wynikające z dotychczasowych przepisów prawa pracy warunki umowy o pracę lub innego aktu stanowiącego podstawę nawiązania stosunku pracy, zgodnie zaś z treścią art. 241 ¹³ § 2 k.p. postanowienia układu mniej korzystne dla pracowników wprowadza się w drodze wypowiedzenia dotychczasowych warunków umowy o pracę; jeśli zatem nowy układ zbiorowy zawiera — co do jakiegoś elementu stosunku pracy — postanowienia mniej korzystne dla pracownika od postanowień dotychczasowego układu zbiorowego (lub innego aktu kształtującego treść tego stosunku), to nie jest wystarczające dla obowiązywania nowego postanowienia samo wejście w życie nowego układu zbiorowego; niezbędne jest wypowiedzenie przez pracodawcę dotychczasowych warunków i niejako „wprowadzenie” do stosunku pracy mniej korzystnych warunków, wynikających z nowego układu. I nie wystarczy, by nowe warunki nie były gorsze ( por. w tym zakresie uchwałę SN w sprawie III PZP 3/04 z dnia 15 września 2004 roku).

Zdaniem Sądu I instancji regulacje ponadzakładowego układu zbiorowego pracy z 1999 roku w zakresie wysokości i sposobu obliczania dodatku stażowego były mniej korzystne dla powoda w stosunku do regulacji zawartych w poprzednio obowiązującym układzie zbiorowym pracy, zatem ta niekorzystna zmiana warunków płacy, dla swej skuteczności wymagała dokonania przez pracodawcę wypowiedzenia zmieniającego we wspomnianym zakresie.

Po przeprowadzeniu analizy załączonych do akt sprawy akt osobowych powoda Sąd Rejonowy stwierdził, że pozwany pracodawca nie złożył wypowiedzenia zmieniającego dotychczasowe warunki umowy o pracę w zakresie dotyczącym zasad ustalania dodatku stażowego zgodnie z (...) z 1999 roku, a dopiero w dniu 26 lutego 2003 roku złożył powodowi oświadczenie o wypowiedzeniu dotychczasowych warunków pracy i płacy, które zaczęły obowiązywać od dnia 1 czerwca 2003 roku. W tym czasie jednak przy przyjęciu zasad naliczania dodatku stażowego określonych w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy z 1994 roku powód nabył prawo do dodatku w wysokości 39%. Faktycznie jednak pracodawca wzrostu dodatku nie uznawał od września 1999 roku wypłacając go w wysokości 33%.

Sąd a quo uznał, iż w okresie do zawarcia przedmiotowego porozumienia winny być stosowane zasady ustalania wysokości dodatku stażowego określone w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy z 1994 roku, prawdziwe są twierdzenia strony pozwanej, iż na skutek dokonanego wypowiedzenia zmieniającego, powodowi miały przysługiwać uprawnienia i świadczenia zgodnie z postanowieniami (...) z 2003 roku. Istotny jest jednak zapis załącznika nr 6 do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla (...) sp. z o.o., który wszedł w życie 18 lutego 2003 roku, zatytułowanego „Dodatek za staż pracy”, a dokładnie ust.5 tego załącznika. Zgodnie z jego zapisem pracownik zatrudniony w dniu wejścia w życie Układu, który w dniu 1 marca 1999 roku był pracownikiem przedsiębiorstwa państwowego (...) i przed tym dniem nabył prawo do dodatku w wysokości wyższej niż 33% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, zachowuje procentowy wymiar tego dodatku w dotychczasowej wysokości, bez prawa dalszego wzrostu.

Powód – w ocenie Sądu Rejonowego - spełnił warunek bycia pracownikiem pozwanego na dzień 1 marca 1999 roku, udokumentował także na dzień wejścia w życie Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy tj. na dzień 18 lutego 2003 roku, prawo do dodatku stażowego w wysokości 39%, a skoro tak, to zgodnie z regulacją załącznika nr 6 do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla (...) sp. z o.o. zachował procentowy wymiar tego dodatku w dotychczasowej wysokości, bez prawa dalszego wzrostu.

Zdaniem Sądu I instancji nie można przyjąć interpretacji, że wskazane porozumienie zmieniające doprowadziło do pozbawienia powoda jego praw nabytych w zakresie określenia wysokości należnego dodatku stażowego.

Sąd ten wskazał, że w rozpoznawanej sprawie pomiędzy stronami stosunku pracy doszło do zawarcia w dniu 31 grudnia 2013 roku porozumienia, na mocy którego mniej korzystne niż obowiązujące do dnia 23 października 2013 roku warunki pracy i płacy wynikające z Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla (...) S.A. z dnia 20 czerwca 2013 roku oraz wszelkie postanowienia umowy o pracę, w szczególności wstrzymanie naliczania i przyznawania dodatku stażowego wynikające z załącznika nr 6 Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla (...) sp. z o.o. z dnia 28 stycznia 2003 roku obowiązywać będą od dnia zawarcia rzeczonego porozumienia. Do owych mniej korzystnych postanowień należało uchylenie dodatku stażowego i jego zastąpienie dodatkiem indeksacyjnym. Prawo do dodatku stażowego dla pracowników zatrudnionych jak powód przed wejściem w życie nowego (...) zostało wprawdzie zachowane, ale dla jedynie dla potrzeb jego wliczenia do wynagrodzenia zasadniczego. Maksymalna wysokość dodatku stażowego została ustalona na poziomie 33%.

W ocenie Sądu meriti porozumienie z dnia 31 grudnia 2013 roku w powyższej części jest nieważne, gdyż narusza bezwzględny zakaz zrzeczenia się wynagrodzenia za pracę ujęty w art. 84 k.p.; przywołany przepis stanowi, że pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia ani przenieść tego prawa na inną osobę. Zakaz zrzeczenia się prawa do wynagrodzenia za pracę i przeniesienia tego prawa na inną osobę odnosi się do wynagrodzenia jako całości oraz do każdego z jego składników z osobna, np. dodatku za wysługę lat pracy ( por. wyrok SN z 5.12.1977 r., I PRN 158/77, (...), s. 76) czy gratyfikacji jubileuszowej ( por. wyrok SA w Gdańsku z 29.08.1994 r., III APr 44/94, OSA 1994/10, poz. 79; wyrok SN z 21.10.2003 r., I PK 517/02, (...), s. 36 oraz wyrok SN z 17.02.2004 r., I PK 217/03, OSNP 2004/24, poz. 419), obejmuje również wypłaty gwarancyjne, kompensacyjne, odprawy i ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy ( por. wyrok SN z 11.06.1980 r., I PR 43/80, OSNCP 1980/12, poz. 248), a nawet odszkodowanie przysługujące pracownikowi na podstawie art. 55 § 11 k.p. (por. wyrok SN z 12.05.2005 r., I PK 284/04, „Rzeczpospolita” (...), s. 3). Niekiedy bywa rozszerzany na należności pochodne ( por. T. Justyński, Zrzeczenie się odsetek za opóźnienie w wypłacie wynagrodzenia, PiZS 1995/6, s. 57).

Sąd Rejonowy powołał się na pogląd wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z 20.06.2006 r., II PK 317/05 (OSNP 2007/13–14, poz. 185) stanowiący, że przedmiotem ochrony przewidzianej w rozdziale II działu trzeciego k.p. są „należności przysługujące pracownikowi na podstawie przepisów prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 spełniające podobne funkcje jak wynagrodzenie za pracę”. Jest zakazem bezwzględnym . Zrzeczenie się prawa do wynagrodzenia za pracę lub przeniesienie tego prawa na inną osobę jako czynności sprzeczne z prawem są w każdym przypadku nieważne. Podstawę nieważności oświadczenia woli pracownika stanowi art. 58 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. Jeżeli oświadczenie tej treści zostało zawarte w umowie o pracę – prawną podstawą jego nieważności, jako mniej korzystnego dla pracownika niż przepisy prawa pracy, jest art. 18 § 2 k.p. (Wagner, Barbara. Art. 84. W: Kodeks pracy. Komentarz, wyd. VII. Wolters Kluwer Polska, 2017).

W ocenie Sądu I instancji w rozpoznawanej sprawie powód nabył prawo do dodatku stażowego na poziomie 39% w oparciu o przepisy Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy obowiązującego do dnia 31 maja 2003 roku; pracodawca wskutek wypowiedzenia zmieniającego dokonanego w 2003 roku mógł jedynie zahamować dalszy wzrost dodatku stażowego, lecz nie jego obniżenie do poziomu 33%, skutek taki nie mógł również zostać osiągnięty poprzez zawarcie porozumienia z dnia 31 grudnia 2013 roku, które w swym zamierzeniu prowadziło de facto do zrzeczenia się przez powoda praw nabytych do dodatku stażowego w wysokości 39%.

Sąd ten uznał, że porozumienie z dnia 31 grudnia 2013 roku jako naruszające bezwzględny zakaz z art. 84 k.p. nie może zostać uznane za wiążące i powodować pozbawienia powoda na przyszłość prawa do dodatku stażowego na poziomie osiągniętym już w 2003 roku i w związku z tym powód miał w spornym okresie prawo do dodatku stażowego w wysokości wskazanej w pozwie, pracodawca zaś wypłacał ten dodatek
w wysokości 33%. Powodowi zatem należna jest różnica pomiędzy dodatkiem należnym
a faktycznie otrzymanym.

O odsetkach od zasądzonych kwot Sąd Rejonowy orzekł w oparciu o art. 481 i 482 k.c. w zw. z art. 300 k.p. W ocenie Sądu Rejonowego pozostawienie wynagrodzenia powoda na poziomie niższym aniżeli wynikało to z postanowień Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy za okres objęty powództwem skutkuje tym, że pozwany pozostawał w opóźnieniu z zapłatą części każdomiesięcznego wynagrodzenia powoda, dlatego od dnia 11 następnego danego miesiąca powodowi należne były odsetki ustawowe za opóźnienie wypłaty wynagrodzenia za poprzedni miesiąc.

O kosztach procesu Sąd ten orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. zasądzając obowiązek ich zwrotu od pozwanej Spółki, jako strony przegrywającej na rzecz powoda. Na koszty poniesione przez powoda złożyły się wydatki związane z ustanowieniem pełnomocnika w kwocie 202,50 złotych § 9 ust. 1 pkt 2 w związku z § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz 265).

O kosztach sądowych w postaci nieuiszczonej przez powoda opłaty od pozwu Sąd orzekł na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2016.623).

Sąd nadał wyrokowi w punkcie 1 rygor natychmiastowej wykonalności na podstawie art. 477 ² § 1 k.p.

Apelację od powyższego wyroku złożyła strona pozwana, zaskarżając go w całości.

Skarżonemu rozstrzygnięciu zarzuciła:

1. naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, to jest art.233 § 1 k.p.c., poprzez błędną, sprzeczną z zasadami logiki i doświadczeniem życiowym ocenę materiału dowodowego, polegającą na przyjęciu, iż zmiana warunków płacowych pomiędzy Stronami, w tym w zakresie spornego dodatku stażowego, nie nastąpiła na skutek:

a) wejścia w życie z dniem 1 marca 1999 r. Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla pracowników przedsiębiorstwa państwowego (...) ( (...)),

b) porozumienia z dnia 31 grudnia 2013 r. zawartego z powodami i pozwanym podczas gdy stan faktyczny zaistniały w sprawie prowadzi do uznania, iż:

c) w nowym (...) określona została górna granica dodatku stażowego na poziomie 33% i wykluczony został dalszy wzrost dodatku stażowego,

d) powodowie byli świadomi zakresu zmian wprowadzonych przez Pozwanego w drodze wyżej wskazanego Układu w odniesieniu do metody obliczania wymiaru dodatku stażowego oraz zmiany te zaakceptowali, co skutkowało porozumieniem Stron co do zasad obliczania dodatku stażowego;

e) zgodna z zasadami logiki i doświadczenia życiowego interpretacja (...) oraz porozumienia zmieniającego z dnia 31 grudnia 2013 wskazywała, że:

- co do zasady ograniczono dalszy wzrost dodatku stażowego, a od 2013 r. uchylono dodatek stażowy, wprowadzono zaś nowy dodatek indeksacyjny;

- prawo do dodatku stażowego zostało zachowane jedynie przez pracowników, którzy zostali zatrudnieni przed wejściem w życie nowego (...), ale jedynie dla potrzeb wliczenia go do wynagrodzenia zasadniczego dla tych pracowników (załącznik nr 6 do (...) oraz § 14 pkt 3 (...)), przy czym przyjęto maksymalną wysokość tego dodatku dla potrzeb tego wliczenia;

- Strona powodowa w porozumieniu zmieniającym umowę o pracę z dnia 31 grudnia 2013 r. jednoznacznie wyraziła zgodę na powyższe zasady, wprost potwierdzając przy tym, że od dnia zawarcia porozumienia zmieniającego powoda obowiązują wszelkie postanowienia nowego (...) zastępujące dotychczasowe zasady wynagradzania, w tym stanowiące dotychczasowe elementy stosunku pracy wynikające z umowy.

- Powodowie przy tym jednoznacznie wyrazili zgodę na to, że od dnia wejścia w życie porozumienia zmieniającego wysokość dotychczasowego dodatku stażowego zostaje określona na poziomie wskazanym w porozumieniu i w tej wysokości zostaje włączona do wynagrodzenia zasadniczego. Poza tą zasadą od dnia porozumienia zmieniającego dalszy dodatek stażowy odrębnie nie przysługiwał

2. naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 65 k.c. w zw. z art. 300 k.p poprzez jego błędne zastosowanie i nieuwzględnienie, że ze względu na okoliczności, w których złożone zostało oświadczenie o zawarciu porozumienia zmieniającego, zasady współżycia społecznego, ustalone zwyczaje oraz ze względu na zgodny zamiar stron i cel umowy interpretacja treści porozumienia zmieniającego wskazuje, że:

a) co do zasady uchylono dodatek stażowy, wprowadzono zaś nowy dodatek indeksacyjny;

b) prawo do dodatku stażowego zostało zachowane jedynie przez pracowników, którzy zostali zatrudnieni przed wejściem w życie nowego (...). ale jedynie dla potrzeb wliczenia go do wynagrodzenia zasadniczego dla tych pracowników (załącznik nr 6 do (...) oraz § 14 pkt 3 (...)), przy czym przyjęto maksymalną wysokość tego dodatku dla potrzeb tego wliczenia na poziomie określonym w porozumieniu

c) strona powodowa w porozumieniu zmieniającym umowę o pracę z dnia 31 grudnia 2013 r. jednoznacznie wyraziła zgodę na powyższe zasady, wprost potwierdzając przy tym, że od dnia zawarcia porozumienia zmieniającego powoda obowiązują wszelkie postanowienia nowego (...) zastępujące dotychczasowe zasady wynagradzania, w tym stanowiące dotychczasowe elementy stosunku pracy wynikające z umowy.

d) powodowie przy tym jednoznacznie wyrazili zgodę na to, że od dnia wejścia w życie porozumienia zmieniającego wysokość dotychczasowego dodatku stażowego zostaje określona na poziomie wskazanym w porozumieniu i w tej wysokości zostaje włączona do wynagrodzenia zasadniczego. Poza tą zasadą od dnia porozumienia zmieniającego dalszy dodatek stażowy odrębnie nie przysługiwał

4. naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art.18 k.p. w zw. art.65 k.c. w zw. z art.300 k.p. w zw. z przepisami zbiorowego prawa pracy tj. załącznikiem nr 6 do (...) z dnia 23 czerwca 2013 r. przez przyjęcie, że (...) był korzystniejszy niż porozumienia zmieniające i że przyznawał on dodatek stażowy.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę skarżonego rozstrzygnięcia i oddalenie powództwa W. K. w całości, ewentualnie o uchylenie wyroku z dnia 3 lipca 2018 r. i przekazanie spraw do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów procesu poniesionych w I i II instancji.

Odpowiadając na apelację powód wniósł o jej oddalenie wraz z zasądzeniem od pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności podnieść jednak należy, że w rozpoznawanej sprawie doszło li tylko do naruszenia przez Sąd przepisów prawa materialnego i tylko w tym zakresie zarzut skarżącego jest zasadny, co skutkuje zmianą zaskarżonego rozstrzygnięcia i oddaleniem powództwa w całości.

W szczególności na gruncie rozpatrywanego przypadku nie sposób przyjąć, iż porozumienie z dnia 31 grudnia 2013 roku, w części w jakiej ustalało maksymalną wysokość dodatku stażowego, jest nieważne.

Zgodnie bowiem z dyspozycją art.65 § 1 k.c. w zw. z art.300 k.p. oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. Z przepisu art.65 § 2 k.c. w zw. z art.300 k.p. wynika z kolei, że w umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu.

Zakres zastosowania art.65 § 1 k.c. jest szeroki, odnosi się on do wszystkich oświadczeń woli, bez względu na rodzaj kreowanych przez nie czynności prawnych, a więc do oświadczeń woli składających się na jednostronne i dwustronne czynności prawne, uchwały itp. Natomiast przepis art.65 § 2 k.c. literalnie dotyczy tylko umów. Jednakże judykatura i doktryna zgodnie przyjmują, że zawarte w tym przepisie dyrektywy wykładni, w szczególności reguła, aby przy wykładni oświadczeń woli nie opierać się wyłącznie na ich dosłownym brzmieniu, lecz by uwzględniać także zamiar stron oraz cel czynności prawnej, może być odnoszona nie tylko do umów, lecz także do wszelkich oświadczeń woli składanych innej osobie (por. uchwałę SN z dnia 29 czerwca 1995 r., III CZP 66/95, OSNC 1995, Nr 12, poz. 168; wyrok SN z dnia 8 maja 2000 r., V CKN 38/00, Lex nr 52432)

Prowadzi to do wniosku, że za miarodajny dla prawa sens zachowania należy przyjąć taki sens, na który powołał się jego odbiorca, jeżeli pokrywa się on z sensem ustalonym przy użyciu powszechnie obowiązujących reguł znaczeniowych, co znaczy, że każdy uczestnik obrotu znajdujący się w tych okolicznościach zewnętrznych i dysponujący tą wiedzą o elementach procesu komunikacji (oświadczeniu i jego kontekście) przyjąłby taki sam sens tego oświadczenia (por. wyrok SN z dnia 19 września 2007 r., II CSK 189/07, niepubl.).

Wobec zatem oczywistej treści zawartego porozumienia z dnia 31 grudnia 2013 roku nie sposób przyjąć, aby powód nie był świadomy konsekwencji z niego wynikających. W. K. zawierając w dniu 31 grudnia 2013 roku ze swym pracodawcą porozumienie jednoznacznie wyraził zgodę na zasady w nim określone i tym samym zgodził się na wypłacanie od dnia wejścia w życie porozumienia – 1 stycznia 2014 roku - określonego w § 5 pkt 1 tego porozumienia dodatku stażowego w wysokości 33% wynagrodzenia zasadniczego.

W takiej zatem sytuacji nie ma znaczenia czy na mocy wcześniejszych aktów wewnątrzzakładowych czy też czynności dokonanych przez pracodawcę dodatek stażowy powoda był wyższy niż ustalony na mocy porozumienia z dnia 31 grudnia 2013 roku.

Jakkolwiek apelacja na to bezpośrednio nie wskazuje, nie sposób jest również zaakceptować stanowiska Sądu meriti sprowadzającego się do tezy, że porozumienie z dnia 31 grudnia 2013 roku naruszało treść przepisu art.84 k.p.

Zgodnie z jego brzmieniem pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia ani przenieść tego prawa na inną osobę.

Wskazany przepis nie stoi jednak na przeszkodzie, by strony stosunku pracy zawarły porozumienie obniżające wynagrodzenie pracownicze ze skutkiem od dnia jego zawarcia. Nie ulega bowiem wątpliwości, że o ile pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia już nabytego, to jednak nie ma przeszkód, aby strony stosunku pracy zawarły porozumienie o obniżeniu wysokości wynagrodzenia pracownika, ze skutkiem na przyszłość, tj. od dnia jego zawarcia. (por. wyr. SN z dnia 13 marca 2014 r. , I PK 189/13, LEX nr 1464687).

W ocenie Sądu Okręgowego taka właśnie sytuacja miała miejsce w przedmiotowej sprawie.

Podkreślić także należy, że wyrażenie zgody na obniżenie wysokości wynagrodzenia w przyszłości, nie jest zrzeczeniem się prawa do wynagrodzenia w rozumieniu art. 84 k.p., lecz prawnie dopuszczalnym porozumieniem stron, zmieniającym treść stosunku pracy (por. wyr. SN z dnia 2 marca 2012 r. , I PK 109/11 , OSNP 2013/3-4/27).

Z tych względów Sąd Okręgowy uznał, że porozumienie z dnia 31 grudnia 2013 roku zawarte pomiędzy stronami jest ważne i skutkuje obniżeniem dodatku stażowego powoda od dnia 1 stycznia 2014 roku do wielkości 33% jego wynagrodzenia zasadniczego, niezależnie od tego na jakim poziomie dodatek ten był wcześniej ustalony.

Nie było zatem podstaw do wyrównania tego dodatku za okres sporny – następujący po wejściu w życie spornego porozumienia, wypłacanego od tej pory – co jest w sprawie niesporne – w umówionej wysokości.

Chybiony jest natomiast zarzut apelacji dotyczący naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisów postępowania, tj. art.233§1 k.p.c.

Przepis ten stanowi, iż sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Sąd dokonuje oceny wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów, mających znaczenie dla ich mocy i wiarygodności (tak np. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu orzeczenia z 11 lipca 2002 roku, IV CKN 1218/00, LEX nr 80266).

W sprawie niniejszej stan faktyczny jest między stronami niesporny i został przez Sąd meriti prawidłowo ustalony co do faktów mających znaczenia dla rozstrzygnięcia. Sąd ten prawidłowo bowiem, na podstawie dokumentów złożonych do akt sprawy, wskazał na istnienie i treść porozumienia z dnia 31 grudnia 2013 roku stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia.

Wskazać ponownie jednak należy, że ustalenia Sądu meriti w zakresie warunków płacy powoda do dnia 22 października 2013 roku pozostają w niniejszej sprawie bez znaczenia, bowiem roszczenie W. K. dotyczy wyrównania dodatku stażowego za okres od lutego 2015 roku do lipca 2015 roku, a zatem po zawarciu między stronami porozumienia zmieniającego z dnia 31 grudnia 2013 roku, obowiązującego – zgodnie z jego zapisem – od dnia 23 października 2013 roku.

Z tych względów Sąd Okręgowy, działając na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i oddalił powództwo w całości.

O kosztach postępowania za II instancję orzeczono na podstawie o art. 98 k.p.c. i § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z ust.3 oraz § 9 ust.1 pkt 2 w zw. z § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. Nr 2018, poz. 265).

S.B.