Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 18 lutego 2019 r.

Sąd Rejonowy w Łomży Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSR Marta Małgorzata Sulkowska

Protokolant Agnieszka Siedlecka

po rozpoznaniu w dniu 4 lutego 2019 r. w Łomży na rozprawie

sprawy z wniosku K. S. (1)

z udziałem A. S.

o podział majątku dorobkowego

postanawia:

I.  ustalić, że w skład majątku wspólnego A. S. i K. S. (1) wchodzi:

1.  zabudowana nieruchomość składająca się z działki o numerze ewidencyjnym (...) o łącznej powierzchni 0,0646 ha położona
w Ł., przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Łomży Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze
Kw (...),

2.  ruchomości:

a.  lodówka (...)

b.  pralka (...)

c.  telewizor (...)

d.  huśtawka ogrodowa

e.  kino domowe (...)

f.  kanapa (wersalka)

g.  komoda

h.  zestaw mebli z komodą

i.  kanapa rogowa

j.  stolik salonowy rattanowy

k.  żyrandole - 3 sztuki

l.  odkurzacz piorący

m.  stół jadalniany i krzesła

n.  kosiarka ogrodowa

o.  drewno

p.  stolik ogrodowy

q.  stolik ogrodowy nr 2

r.  prostownik

II.  dokonać podziału majątku wspólnego A. S. i K. S. (1) w ten sposób, że:

a.  nieruchomość opisaną szczegółowo w pkt I ppkt 1. oraz ruchomości opisane szczegółowo w pkt I ppkt 2 lit. a.-q. przyznać na wyłączną własność uczestniczce A. S.,

b.  ruchomość szczegółowo opisaną w pkt I ppkt 2 lit. r. przyznać na wyłączną własność wnioskodawcy K. S. (1),

III.  zasądzić od A. S. na rzecz K. S. (1) kwotę 206.425 zł /dwieście sześć tysięcy czterysta dwadzieścia pięć złotych / tytułem spłaty płatną w terminie 18 /osiemnastu/ miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia z zastrzeżeniem odsetek ustawowych za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności;

IV.  ustalić wartość przedmiotu postępowania na kwotę 413.150 zł /czterysta trzynaście złotych sto pięćdziesiąt złotych/;

V.  zasądzić od A. S. na rzecz K. S. (1) kwotę 500 /pięćset/ złotych tytułem połowy opłaty od wniosku, a w pozostałym zakresie ustalić, iż zainteresowani we własnym zakresie ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

Sygn. akt I Ns 654/18

UZASADNIENIE

Wnioskodawca K. S. (1) wniósł o podział majątku wspólnego zgromadzonego w trakcie trwania związku małżeńskiego
z byłą żoną A. S.. Początkowo chciał, aby wszystkie ruchomości oraz nieruchomość i samochód marki A. zostały przyznane uczestniczce ze spłatą na jego rzecz. W toku postępowania strony uzgodniły, że jemu przypadnie prostownik, a pozostałe ruchomości oraz nieruchomość przypadnie uczestniczce za odpowiednią spłatą. Strony wspólnie ustaliły wartość składników majątkowych wchodzących w skład majątku wspólnego. Wnioskodawca początkowo wnosił o zaliczenie samochodu A. do majątku wspólnego, później kiedy uczestniczka powołała się na fakt, że otrzymała ten pojazd darowizną od rodziców, nie kwestionował przynależności tego samochodu do jej majątku osobistego. Wnioskodawca wnosił o zabezpieczenie spłaty poprzez ustanowienie hipoteki na nieruchomości w trybie art. 212 § 3 kc.

Uczestniczka A. S. poparła wniosek o podział majątku dorobkowego. Wyraziła zgodę na przyznanie jej nieruchomości i ruchomości według wartości wspólnie ustalonej przez strony. Jedynie prostownik miał przypaść wnioskodawcy. Uczestniczka złożyła umowę darowizny samochodu A. na dowód, że należy on do jej majątku osobistego. Wnosiła o nieobciążanie nieruchomości hipoteką, albowiem zamierza ją sprzedać, by spłacić męża. Podała, że nie będzie w stanie spłacić byłego męża, jeśli nie sprzeda nieruchomości. Wnosiła o odroczenie terminu spłaty o 18 miesięcy, albowiem tyle jej zdaniem potrzeba czasu na sprzedaż nieruchomości. Podała, że utrzymuje się z wynagrodzenia za pracę, uzyskuje dochód 2700 zł miesięcznie.

Sąd ustalił, co następuje:

A. i K. S. (2) zawarli związek małżeński w dniu
11 sierpnia 2007 r. Mają jedną córkę.

Małżeństwo stron zostało rozwiązane przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Łomży z dnia 31 października 2017r., który uprawomocnił się dnia 22 listopada 2017 r. w sprawie o sygn. akt
I C 431/17.

W dniu 26 września 2008 r. na podstawie umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego przed notariuszem R. R. (Repertorium A 2053/08) rodzice uczestniczki przekazali jej i wnioskodawcy do majątku wspólnego nieruchomość składającą się
z działki o numerze ewidencyjnym (...) o łącznej powierzchni 0,0646 ha położoną w Ł., przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Łomży Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...). Wnioskodawczyni i uczestnik zgodnie podali, że nieruchomość ta jest obecnie warta 400.000 zł

Poza tą nieruchomością małżonkowie posiadali szereg ruchomości. W toku postępowania zgodnie ustalili, jakie ruchomości należą do majątku wspólnego oraz uzgodnili ich wartość (ostateczne ustalenia- rozprawa z dnia 4 lutego 2019 r.). Te ruchomości i ich wartości to:

s.  lodówka (...) 2500 zł,

t.  pralka (...)1300 zł

u.  telewizor(...)- 2000 zł,

v.  prostownik – 150 zł

w.  huśtawka ogrodowa 500 zł

x.  kino domowe (...) 500 zł

y.  kanapa (wersalka) -z pkt. e wniosku- 300 zł

z.  komoda- 100 zł

aa.  zestaw mebli z komodą 1500 zł

bb.  kanapa rogowa 250 zł

cc.  stolik salonowy rattanowy 250 zł

dd.  żyrandole 3 sztuki 1000 zł

ee.  odkurzacz piorący 500 zł

ff.  stół w jadalni i krzesła w kuchni 400 zł

gg.  kosiarka ogrodowa 100 zł

hh.  drewno 1500 zł

ii.  stolik ogrodowy 200 zł

jj.  stolik ogrodowy nr 2 100 zł

Warto zaznaczyć, że wnioskodawca wskazywał, że w majątku wspólnym znajdują się 2 komody. Uczestniczka wyjaśniła, że jedna z tych komód jest częścią większego zestawu, będącego w całości majątkiem wspólnym.

Przy wycenie odkurzacza piorącego uwzględniono darowiznę od pracodawczyni uczestniczki- odkurzacz wart jest według stron 800 zł. Uczestniczka wskazała, że na jego zakup przeznaczono 300 zł darowizny od jej pracodawczyni dla niej, wnioskodawca temu nie zaprzeczył, dlatego Sąd przyjął wartość tego odkurzacza jako elementu majątku wspólnego na 500 zł.

Strony zgodnie uznały, że prostownik przypadnie wnioskodawcy, a pozostałe ruchomości oraz nieruchomość na ulicy (...)- uczestniczce z odpowiednią spłatą.

A. S. przedstawiła kopię zarejestrowanej w Urzędzie Skarbowym w Ł. umowy darowizny samochodu A.. Wynika z niej, że dostała ten samochód w dniu 17 lutego 2014 r. od ojca S. G.. Tego samego dnia kopia umowy została złożona w Urzędzie Skarbowym w Ł. (k.31).

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 46 krio w sprawach nieunormowanych
w artykułach poprzedzających od chwili ustania wspólności majątkowej do majątku, który był nią objęty, jak również do podziału tego majątku, stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego i o dziale spadku. Problematykę wspólności majątku oraz podziału majątku regulują zatem uzupełniająco, oprócz spraw wprost uregulowanych w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, również przepisy art. 1035 – 1046 kc w sferze materialno-prawnej z odesłaniem do przepisów art. 195-221 kc. Zakres kognicji sądu w postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami określa art. 567 kpc, częściowo odsyłając w tym zakresie do przepisów o dziale spadku (art. 680 Kpc i następne), które z kolei zawierają odesłanie do przepisów o postępowaniu w sprawie o zniesienie współwłasności (art. 617 i następne kpc w zw. z art. 688 kpc). W oparciu o ww. przepisy sąd ustala skład i wartość majątku wspólnego (art. 684 w zw. z art. 567 § 3 kpc), ustala wielkość udziałów małżonków w majątku wspólnym, po czym dokonuje podziału tego majątku, orzekając ponadto w razie potrzeby, jakie wydatki, nakłady lub inne świadczenia z majątku wspólnego na rzecz majątku osobistego lub odwrotnie podlegają zwrotowi (art. 567 § 1 kpc). Stan majątku ustala się według stanu istniejącego w dacie ustania wspólności majątkowej, zaś jego wartość – według cen z chwili dokonania podziału (tak m.in. uchwała SN z 27.09.1974 r., III CZP 58/74, OSNC 1975/6/90). Zgodnie z art. 687 kpc w braku podstaw do wydania postanowienia działowego na podstawie zgodnego wniosku uczestników, do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zniesienia współwłasności.

Zgodnie z art. 31 § 1 krio z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Jest to szczególnego rodzaju wspólność, bezułamkowa, związana ze stosunkiem osobistym, jaki leży u jej podstaw. Wspólność tego rodzaju ustaje i przekształca się we wspólność ułamkową z chwilą uprawomocnienia się np. wyroku rozwiązującego małżeństwo przez rozwód lub wyroku ustanawiającym rozdzielność majątkową. Do majątku osobistego każdego z małżonków należą, zgodnie z art. 33 krio, m.in. przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej, jak i pochodzące z darowizny.

A. i K. S. (2) zawarli związek małżeński w dniu
11 sierpnia 2007 r. W tym dniu z mocy prawa powstała też między nimi wspólność ustawowa, o której stanowi cytowany wyżej przepis art. 31 § 1 krio, nie zawierali oni bowiem żadnych majątkowych umów małżeńskich, które taką wspólność znosiłyby lub ją modyfikowały. Wspólność ta ustała z dniem 22 listopada 2017 r. tj. z dniem uprawomocnienia się wyroku rozwodowego z dnia 31 października 2017 r. w sprawie o sygn. I C 431/17.

W niniejszej sprawie nie było zasadniczo sporu co do składu majątku wspólnego oraz co do jego wartości.

Jedyną kwestią sporną był samochód A.. Uczestniczka wykazała jednak za pomocą umowy darowizny z dnia 17 lutego
2014 r., że pojazd ten należy wyłącznie do jej majątku osobistego. Jak wynika bowiem z art. 33 pkt 2 krio do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił. W przedłożonej umowie darowizny nie ma wzmianki, by darczyńca- ojciec uczestniczki- chciał obdarować również małżonka swojej córki.

Z wyliczeń wynika, że łącznie majątek stron warty jest
413.150 zł, przy czym 400.000 zł to wartość nieruchomości, 13.150 zł wartość ruchomości. Uczestniczce stosownie do art. 212 § 2 kc zgodnie z wolą stron przyznano nieruchomość i większość ruchomości o łącznej wartości 413.00- zł, a uczestnikowi prostownik o wartości 150 zł. Uczestniczka winna zatem spłatę wnioskodawcy w wysokości
206.500 zł, a wnioskodawca uczestniczce- 75 zł. Po potrąceniu tych kwot ustalono, że A. S. ma dokonać spłaty na rzecz wnioskodawcy w wysokości 206.425 zł.

Jak wynika z art. 212 § 3 kc jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia. W razie rozłożenia dopłat i spłat na raty terminy ich uiszczenia nie mogą łącznie przekraczać lat dziesięciu.

Uczestniczka wniosła o odroczenie terminu spłaty o 18 miesięcy argumentując, że jest to czas potrzebny do znalezienia kupca na nieruchomość. W toku sprawy nie ustalono, by strony miały jakieś oszczędności, uczestniczka zarabia 2700 zł miesięcznie, ma
na utrzymaniu dziecko, na które zasądzono alimenty od wnioskodawcy w wysokości 300 zł. W tej sytuacji oczywistym jest, że nie jest ona
w stanie spłacić wnioskodawcy w krótkim czasie, nie ma na to bowiem środków. Potrzebuje czasu, aby sprzedać nieruchomość. Okres
18 miesięcy nie jest nadmierny z punktu widzenia aktualnej sytuacji na rynku nieruchomości. Może się okazać nawet, że w tym czasie nie znajdzie się kupiec. Wnioskodawca nie deklarował woli przejęcia nieruchomości dla siebie, nie podważył w toku postępowania powyższych danych o sytuacji majątkowej uczestniczki. Wyznaczenie krótszego terminu spłaty byłoby nierealne, albowiem uczestniczka nie miałaby szans na zdobycie środków na spłatę.

Sąd nie znalazł podstaw do zabezpieczenia spłaty poprzez ustanowienie hipoteki na nieruchomości. Uczestniczka w toku postępowania zachowywała się lojalnie wobec wnioskodawcy: nie kwestionowała składu majątku wspólnego (poza pojazdem A., który należał do jej majątku osobistego), poinformowała, że do majątku wspólnego należy cały zestaw mebli, a nie tylko komoda zgłaszana we wniosku przez wnioskodawcę, zgodziła się na ustalenie wartości żyrandoli łącznie z żarówkami, a także zaliczenie do tego majątku drewna opałowego - już zużytego. Nie uprawdopodobniono w żaden sposób, że brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni realizację roszczenia wnioskodawcy z tytułu spłaty. Gdyby Sąd taką hipotekę ustanowił, utrudniłoby to zbycie nieruchomości na wolnym rynku, albowiem tego typu obciążenia zniechęcają potencjalnych nabywców. W rezultacie spłata mogłaby się okazać niemożliwa.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w oparciu o art. 520 § 1
i 2 kpc. Sąd uznał, że strony powinny ponieść po połowie opłatę od wniosku, dlatego nakazał uczestniczce zwrócić wnioskodawcy połowę uiszczonej przez niego opłaty od wniosku, pozostałe koszty strony powinny ponieść we własnym zakresie. Należy stwierdzić, że uczestniczka nie dała powodu do wystąpienia na drogę sądową, od początku chciała się porozumieć z wnioskodawcą, a zatem gdyby postawa wnioskodawcy była inna, zapewne podział majątku dorobkowego mógł być dokonany przed notariuszem lub w wyniku zgodnego wniosku o podział majątku dorobkowego.