Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 marca 2019 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący SSR Janina Olchowska

Protokolant st.sekr.sądowy Donata Romanowska

po rozpoznaniu w dniu 28 marca 2019r .w Giżycku na rozprawie

sprawy z powództwa P. E.

przeciwko W. E. (1)

o ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej

1.  Ustanawia rozdzielność majątkową małżeńską pomiędzy P. E. i W. E. (1) wynikającą z zawarcia przez nich związku małżeńskiego w dniu 27.09.2013r. w G. – z dniem 08.11.2016r.

2.  Koszty postępowania pomiędzy stronami wzajemnie znosi.

Sygn. akt III RC 111/18

UZASADNIENIE

Powód P. E. w pozwie przeciwko W. E. (1) wniósł o ustanowienie pomiędzy nim, a pozwaną rozdzielności majątkowej z datą wsteczną tj. od dnia 08 listopada 2016r.

W uzasadnieniu pozwu wywodził, że strony związek małżeński zawarły 27 września 2013r. w G.. Nie posiadają wspólnych dzieci. Po około 3 latach od jego zawarcia doszło do zerwania wspólnego pożycia małżonków. W dniu 8 listopada 2016r. W. E. (1) zabrała swoje rzeczy i wyprowadziła się od męża. Od tego czasu strony nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego, ani nie mają wglądu w swoje finanse. Między stronami toczy się postępowanie rozwodowe.

W dalszej części uzasadnienia pozwu wskazał, że powód w czasie trwania małżeństwa wybudował dom na swojej działce w S., zakupionej przed zawarciem związku małżeńskiego. Jego budowa sfinansowana została ze środków pochodzących z majątku osobistego powoda. Obecnie zachodzi potrzeba zaciągnięcia kredytu na jego wykończenie. W. E. (1) jest obecnie w związku z innym mężczyzną.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na jej rzecz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Pozwana zaprzeczyła twierdzeniu pozwu, iż wyprowadziła się z domu dobrowolnie. Podała, że w dniu 9 listopada 2018r. powód wypędził pozwaną z ich wspólnego domu w S.. Powód pobił ją wówczas i groził, że zabije jeżeli pozwana nie opuści domu. Wymieniona w obawie o swoje życie wyprowadziła się z niego. Powód następnego dnia dał pozwanej 5 minut na zabranie swoich rzeczy. Przyczyną ustania pożycia małżeńskiego stron jest związanie się powoda z inną kobietą A. B.. W toku sprawy rozwodowej SO w Olsztynie postanowieniem z dnia 18 stycznia 2017r. w trybie zabezpieczenia zasądził na rzecz pozwanej świadczenie alimentacyjne w kwocie 400 zł miesięcznie.

Strona pozwana wskazała, iż nie zaprzecza temu, że powód nabył działkę w miejscowości S. przed zawarciem małżeństwa. Strony jednakże wspólnymi siłami wybudowały na niej dom w okresie wspólności małżeńskiej. Pozwana była w pełni zaangażowana w jego budowę i powstał on z majątku wspólnego. Określiła, że do dnia jego opuszczenia był on ukończony i wyposażony w 80%.

Potwierdziła nadto fakt, iż od dnia 8 listopada 2016r. nie mieszka z mężem. W dniu 4 grudnia 2016r. pozwana była ostatni raz w domu w S.. Powód wówczas dopuścił się wyzywania i szarpania pozwanej, czemu przyglądała się A. B..

W toku procesu strony nie modyfikowały wyrażonych w sprawie stanowisk (k. 175).

W wyniku przeprowadzonej rozprawy Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

P. E. ur. (...) i W. E. (1) ur. (...) związek małżeński zawarli 27 września 2013r. w G. (d: odpis skrócony aktu małżeństwa k. 4). Wymienieni nie posiadają wspólnych dzieci, mają natomiast dzieci z poprzednich związków. W czasie trwania związku małżeńskiego strony rozpoczęły budowę domu w miejscowości S., na działce nabytej przez powoda jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego z W. E. (1). Pozwana była zaangażowana w jego budowę między innymi przy ogradzaniu terenu, budowie wędzarni, wykopie stawu, nadto sadziła rośliny, kosiła trawę. W tym czasie W. E. (1) nie pracowała. Mąż nie kwestionował takiego stanu rzeczy, który wynikał z ich wspólnych ustaleń (uzasadnienie k. 247 – 250v akt SO w Olsztynie sygn.VI RC 1749/16, d: zeznania pozwanej k. 171 – 171v, zeznania H. P. k. 128 – 128v).

W dniu 8 listopada 2016r. między stronami doszło do gwałtownej awantury zakończonej interwencją policji. W jej trakcie P. E. wyrzucił małżonkę z domu. Następnego dnia pozwana zabrała swoje rzeczy z domu w S.. Doszło wówczas do kolejnej kłótni między stronami i interwencji policji. W. E. (1) od dnia 8 listopada 2016r. zamieszkała u teściowej, u której przebywała do czerwca 2017r., a następnie w wynajmowany mieszkaniu.

Od tego czasu strony nie utrzymywały ze sobą jakiegokolwiek kontaktu – nawet telefonicznego. Pozwana od chwili wyprowadzenia się nie przyjeżdżała do domu w S. oraz nie uczestniczyła w pracach w nim wykonywanych w tym czasie (okoliczność bezsporna; d: zeznania P. E. k. 170 – 170v, zeznania W. W. k. 171 – 171v, zeznania W. E. (2) k. 79v – 80v, umowy najmu k. – 30v, zeznania R. P. k. 127v - 128).

W grudniu 2016r. P. E. wniósł powództwo o rozwód z pozwaną. Święta Bożego Narodzenia w tym roku spędził razem z A. B. (d: pozew k.3 - 6 akt SO w Olsztynie sygn.VI RC 1749/16, zeznania A. B. k. 128v - 129).

Wyrokiem SO w Olsztynie z dnia 15 czerwca 2018r. sygn. akt VI RC 1749/16 rozwiązano przez rozwód małżeństwo stron – z winy powoda P. E.. Wyrokiem SA w Białymstoku z dnia 23 listopada 2018r. sygn. akt I ACa 615/18 oddalono apelację powoda w części kwestionującej orzeczenie rozwodu z jego winy (d: wyroki k. 242 – 242v, 297 - akt SO w Olsztynie sygn.VI RC 1749/16).

Po dniu 8 listopada 2016r. powód samodzielnie spłacał kredyty zaciągnięte razem przez strony w czasie trwania ich małżeństwa. P. E. po faktycznym rozstaniu się stron zaciągał nowe zobowiązania w postaci umów o kredyty i pożyczkę z 2 grudnia 2016r., 17 stycznia 2018r., 22 maja 2018r. oraz 26 października 2018r. Powód pożyczał nadto pieniądze w różnych kwotach od kolegów. Zaciąganych zobowiązań powód nie konsultował z żoną (d: umowy k. 51 – 66, 155 – 167, zeznania P. E. k. 170 – 170v, zeznania L. R. k. 129 – 129v).

Sąd zważył, co następuje:

Sąd, dał wiarę zeznaniom stron w zakresie wyżej przytoczonego stanu faktycznego, które w większości, co do tych okoliczności, były zgodne i wzajemnie nie kwestionowane w toku postępowania. Małżonkowie różnili się przede wszystkim oceną ich pożycia oraz wskazywanymi przyczynami rozpadu związku, niejako „dublując” toczące się wówczas przed Sądem Okręgowym postępowanie o rozwód. Okoliczności te nie są istotne z punktu widzenia przedmiotu niniejszego postępowania.

Sąd podzielił zeznania przesłuchanych w sprawie świadków W. E. (2), R. P., H. P., A. B. i L. R. jedynie w zakresie w jakim zeznawali oni na okoliczność faktycznej separacji stron i ich kontaktów po dniu 8 listopada 2016r. oraz stosunków majątkowych łączących małżonków po tej dacie. Zauważalne jest, iż świadkowie ci również w dużej mierze zeznawali na okoliczności pożycia małżonków oraz przyczyn rozpadu ich związku, co powtórzyć trzeba - nie stanowi przedmiotu niniejszego postępowania. Z tych względów Sąd za nieprzydatne dla rozstrzygnięcia uznał ich zeznania w tej części.

Sąd podzielił również dowody w postaci dokumentów zgromadzonych w sprawie, których strony nie kwestionowały.

Zgodnie z treścią art. 31 § 1 krio z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Ustrój ustawowej wspólności majątkowej ma na celu ochronę rodziny, zapewnienia małżonkom równych praw w dziedzinie stosunków majątkowych.

Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej, która powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. „W judykaturze Sądu Najwyższego wskazano, że ważne powody to sytuacja pociągająca za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków i z reguły także dobra rodziny oraz wynikająca z nieporozumień małżeńskich utrata zdolności do wykonywania zarządu majątkiem wspólnym” (Komentarz do art. 52 kr i o T. Sokołowski LEX 2013). Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem ważnym powodem do zniesienia przez Sąd wspólności majątkowej małżeńskiej jest separacja faktyczna małżonków, uniemożliwiająca im współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym. Obojętne przy tym jest, czy zachodzi zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego, gdyż to nie sfera o charakterze rodzinnoprawnym, lecz aspekt prawno – majątkowy nabiera istotnego znaczenia przy wykładni art. 52 krio (por. np. SN w wyroku z dnia 26 stycznia 2000r. sygn. III CKN 585/98). Przesłanką zastosowania tego artykułu zatem jest trwałe zerwanie wszelkich stosunków majątkowych oraz brak możliwości podejmowania wspólnych decyzji gospodarczych (wyrok SN z dnia 14.01.2005r. sygn. III CK 112/04).

Roszczenie o ustanowienie przez Sąd rozdzielności majątkowej przysługuje niezależnie od oceny postawy żądającego. Naganność zachowania, czy też wina małżonka żądającego zniesienia wspólności nie powinna sama przez się uzasadniać oddalenia jego żądania. Byłoby to bowiem równoznaczne z zastosowaniem zasady rekryminacji, której nie zawiera przepis art. 52 k.r.o (wyrok SN z dnia 23 lutego 2001r. sygn. III CKN 398/00). Z żądaniem zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej może wystąpić nawet małżonek wyłącznie winny separacji faktycznej, natomiast wina małżonka żądającego zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej oraz wzgląd na dobro rodziny lub pozwanego małżonka powinny być brane pod uwagę jedynie przy ocenie żądania zniesienia wspólności z punktu widzenia zasad współżycia społecznego (art. 5 KC), albowiem ugruntowanym jest w orzecznictwie, iż oddalenie powództwa w tym przedmiocie na podstawie art. 5 KC nie jest wyłączone. Przy ocenie żądania zniesienia wspólności ustawowej małżeńskiej z punktu widzenia zasad współżycia społecznego powinny być brane pod uwagę między innymi takie okoliczności, jak wzgląd na dobro rodziny lub pozwanego małżonka, jak też wina małżonka, który wystąpił z żądaniem (wyrok SN z 4 kwietnia 2014r. sygn. III CSK 387/13, wyrok SN z 19 września 2000r. IV CKN 100/00).

Strony uznać należy pozostają od dnia 8 listopada 2016r. w separacji faktycznej. Powód i pozwana od tej daty nie mieszkają razem, nie utrzymują ze sobą jakichkolwiek kontaktów, nie spędzają razem wolnego czasu. Okoliczności te są bezsporne. W ocenie Sądu nastąpiło między nimi także od wskazanego dnia zerwanie wszelkich stosunków majątkowych, co stanowi podstawę do ustanowienia między nimi rozdzielności majątkowej.

Zerwanie stosunków majątkowych to stan w którym każda ze stron gospodarzy określoną częścią majątku samodzielnie i podejmuje własne i nieuzgodnione z małżonkiem decyzje w przedmiocie jego zarządu.

W niniejszej sprawie głównym elementem łączącym strony w wymiarze majątkowym jest budowany w czasie trwania małżeństwa dom położony w miejscowości S.. Co do pozostałej części majątku wspólnego, strony w toku postępowania nie podnosiły zastrzeżeń. Odnieść się należy zatem do licznych okoliczności, które strony wyrażały w toku procesu, dotyczących stanu nieruchomości w czasie faktycznego rozstania się stron, nakładów czynionych na nieruchomość przez stronę pozwaną, czy też dotyczących wykończenia domu po dniu 8 listopada 2016r.

I tak zauważyć należy, że poza przedmiotem niniejszej sprawy leżą kwestie ewentualnego podziału majątku wspólnego małżonków, a w szczególności dotyczące stanu przedmiotowej nieruchomości. Okoliczności te badane będą w toku ewentualnego postępowania o podział majątku wspólnego i nie mają wpływu na orzeczenie w niniejszej sprawie.

Bezspornym, co do zasady jest bowiem, że strony pozostawały w okresie od 8 listopada 2016r. do prawomocnego orzeczenia rozwodu, w stanie separacji faktycznej i w tym okresie nie współdziałały w zarządzie tym majątkiem. W szczególności w tym okresie nie współdziałały w spłacaniu wspólnie zaciągniętych wcześniej zobowiązań, jak również nie konsultowały się odnośnie zawierania przez małżonków nowych pożyczek, czy kredytów, a pozwana nie bywała w domu w S. i nie uczestniczyła w tym czasie w jego wykańczaniu. Okoliczności te nie były kwestionowane.

Mając na względzie powyższe ustalenia Sąd ustanowił z dniem 8 listopada 2016r. rozdzielność majątkową między stronami, bowiem od tego dnia wymienieni pozostawali w stanie separacji faktycznej oraz nie współdziałali w zarządzie majątkiem wspólnym. Odnieść należy się również do twierdzenia strony pozwanej, iż orzeczenie rozdzielności majątkowej między małżonkami z datą wcześniejszą jest niezgodne z zasadami współżycia społecznego i jako takie narusza art. 5 kc. Strona pozwana nie wskazała jednakże szczegółowo w czym upatruje naruszenia tych zasad, w szczególności w jaki sposób uwzględnienie powództwa mogłoby mieć niekorzystny wpływ na warunki jej egzystencji. Okoliczności takich Sąd, mając na względzie wynik całej rozprawy, nie dostrzegł. Z uwagi na orzeczenie rozwodu między stronami ustanowienie rozdzielności majątkowej nie może także naruszać zasad współżycia społecznego poprzez godzenie w dobro rodziny.

O kosztach postępowania Sąd orzekł znosząc je wzajemnie między stronami.