Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 kwietnia 2017 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie IV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący : SSO Marzena Wyrembak -Gastoł

Protokolant : protokolant sądowy Angelika Zych

po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2017 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa A. M.

przeciwko (...) S.A. (...) (...) w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) S.A. (...) (...) w W. na rzecz powódki A. M. kwotę 64 028,93 zł (sześćdziesiąt cztery tysiące dwadzieścia osiem złotych dziewięćdziesiąt trzy grosze) z odsetkami ustawowymi od dnia 20 lutego 2015r. do dnia zapłaty, w tym kwotę 50 000 zł (pięćdziesiąt tysięcy złotych) tytułem zadośćuczynienia, 4 872,93 zł (cztery tysiące osiemset siedemdziesiąt dwa złote dziewięćdziesiąt trzy grosze) tytułem utraconych zarobków) oraz kwotę 9 156 zł (dziewięć tysięcy sto pięćdziesiąt sześć złotych) tytułem pokrycia kosztów opieki domowej;

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III.  kosztami postępowania obciąża w całości pozwanego, pozostawiając szczegółowe rozliczenie kosztów referendarzowi sądowemu.

, Sygn. akt IV C 750/15

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 29 lipca 2015 roku, skierowanym przeciwko (...) S.A. (...) (...) w W., powódka A. M. wniosła o:

1.  zasądzenie na jej rzecz kwoty 70.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 20 lutego 2015 roku do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę,

2.  zasądzenie na jej rzecz kwoty 10.068 zł tytułem pokrycia kosztów opieki domowej za okresy wskazane w pozwie wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 20 lutego do 2015 roku do dnia zapłaty;

3.  zasądzenie na jej rzecz kwoty 4.872,93 zł tytułem utraconych zarobków, w tym kwoty 3.778,13 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 20 lutego 2015 r. do dnia zapłaty, kwoty 128,80 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kwoty 966 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

4.  zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) S.A. (...) (...) w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 5 września 2014 roku w W. powódka A. M. wracała
z pracy do domu na rowerze. Przy ul. (...) – na wysokości słupa latarni (...)w tył roweru powódki uderzył nagle kierujący pojazdem K. o nr rej. (...) S. O.. Sprawca wypadku posiada ubezpieczenie OC w (...) S.A. (...) (...) w W. (bezsporne).

Na skutek uderzenia powódka przewróciła się, upadła na ulicę, wskutek czego straciła przytomność. Po zdarzeniu powódka została przewieziona karetką pogotowia ratunkowego do Wojewódzkiego Szpitala (...)przy ul. (...) w W.,
w którym przebywała do 12 września 2014 roku (dowód: kopia dokumentacji medycznej
z Wojewódzkiego Szpitala (...) k. 54-59).

Wyrokiem z dnia 3 kwietnia 2015 r. Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie IV Wydział Karny postępowanie karne przeciwko oskarżonemu S. O. warunkowo umorzył na okres 1 roku próby i zobowiązał oskarżonego do wpłaty na rzecz pokrzywdzonej A. M. kwoty 7000 zł tytułem częściowego naprawienia szkody (dowód: kopia wyroku Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy
w W. z dnia 03.04.2015 r. k. 48-49).

W wyniku przedmiotowego wypadku A. M. doznała uszczerbku na zdrowiu w postaci urazu głowy, wieloodłamowego złamania poprzecznego w 1/3 środkowej
i skośno-spiralne na granicy 1/3 środkowej i dalszej kości piszczelowej lewej, urazu prawej okolicy lędźwiowej i licznych otarć naskórka, co wywołało uszczerbek na zdrowiu
w wysokości 15%.

W dniu 9 września 2014 powódka przeszła operację repozycję otwartą i zespolenie złamania kości piszczelowej lewej płytą (...) mostującą i śrubami blokowanymi. W dniu 12 września 2014 roku powódka otrzymała zwolnienie lekarskie i została wypisana ze szpitala. Następnie powódka kontynuowała leczenie w Przychodni (...) św. A.
i w Centrum Medycznym (...) Sp. z o.o. 21 października 2014 roku powódka dostała skierowanie na rehabilitację. Do dnia 20 listopada 2014 roku powódka przeszła 9 zabiegów krioterapii częściowej i 9 pól magnetycznych. Dnia 14 stycznia 2015 roku powódka otrzymała następne skierowanie na rehabilitację. Do 25 kwietnia 2015 roku powódka skorzystała z 12 zabiegów krioterapii częściowej i 12 pól magnetycznych (dowód: kopia dokumentacji medycznej z Wojewódzkiego Szpitala (...)k. 54-59, 210-217, skierowania na rehabilitację k. 218, 222, kopia dokumentacji medycznej z Centrum Medycznego (...) k. 224-235).

Pismem z dnia 31 marca 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował powódkę o skierowaniu na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS. Turnus rozpoczął się 5 maja 2015 r., a zakończył 28 maja 2105 roku (kopia zawiadomienia
o skierowaniu na rehabilitację leczniczą k. 237).

Powódka od dnia wypadku do dnia 4 czerwca 2015 roku przebywała na zwolnieniu lekarskim (dowód: zwolnienia lekarskie k. 244-248). Decyzją z dnia 27 marca 2015 roku powódce przyznano świadczenia rehabilitacyjne na okres 7 marca-4 czerwca 2015 (dowód: kopia decyzji ZUS k. 249-250).

Biegły z zakresu ortopedii stwierdził, że w wyniku przedmiotowego wypadku powódka doznała poważnego, skomplikowanego złamania kości piszczelowej lewej, wymagającego długotrwałego leczenia i rehabilitacji, nie doszło jednak u powódki do trwałego upośledzenia sprawności narządu ruchu z ortopedycznego punktu widzenia. Aktualny stan zdrowia powódki biegły ocenił jako dobry, przy czym biegły wskazał, ze wykorzystany do zespolenia złamania materiał jest wyczuwalny pod skórą podudzia lewego, a skóra nad materiałem zespalającym wrażliwa na dotyk. Biegły stwierdził ponadto, że konsekwencją złamania może być ograniczenie aktywności życiowej m. in. w zakresie uprawiania sportu (dowód: opinia biegłego z zakresu ortopedii k. 392-410, opinia uzupełniająca k. 443-444v).

Stan zdrowia powódki po zdarzeniu z dnia 5 września 2014 roku skutkował koniecznością sprawowania opieki przez osoby trzecie w okresie 6 tygodni przez 8 godzin dziennie. Zmniejszenie się ograniczenia sprawności ruchowej uzasadniało dalszą opiekę do 31 grudnia 2014 roku w wymiarze 5 godzin na dobę. Od stycznia 2015 roku do marca 2015 roku – w związku z okresem rehabilitacji domowej oraz dojazdów na leczenie rehabilitacyjne ambulatoryjne – zakres pomocy uległ zmniejszeniu do 3h/dobę. Ponadto powódka wymagała opieki w zakresie 1 godziny 3 razy w tygodniu w okresie od marca do czerwca 2015 roku. Ponadto powódka wymagała dalszej opieki w wymiarze 86 godzin w okresie od 22 czerwca 2016 roku do 21 września 2016 roku, co daje łącznie 1057 godzin niezbędnej opieki (dowód: opinia biegłego z zakresu rehabilitacji medycznej k. 489-494).

Pismem z dnia 15 stycznia 2015 r. powódka zgłosiła szkodę w (...) S.A. (...) (...) w W., wnioskując
o wypłatę odszkodowania tytułem zadośćuczynienia, pokrycia kosztów opieki domowej, kosztów utraconych zarobków oraz zwrotu innych wydatków pozostających w związku ze szkodą. Pismo wpłynęło do pozwanego w dniu 20 stycznia 2015 roku (dowód: pismo z dnia 15.01.2015 r. wraz z potwierdzeniem odbioru k. 253-273).

W piśmie z dnia 16 lutego 2015 roku pozwany poinformował o oddaleniu wniosku powódki o przyznanie świadczenia rentowego (dowód: pismo z dnia 16.02.2015 r. k. 286). Decyzją z dnia 20 lutego 2015 roku pozwany poinformował o przyznaniu powódce świadczenia odszkodowawcze w łącznej kwocie 14.703, 58 zł, w tym kwotę 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, kwotę 3.528 zł tytułem zwrotu kosztów opieki oraz kwotę 1.1175,58 zł tytułem zniszczonego roweru, zniszczonej odzieży, kosztów leczenia i kosztów dojazdu (dowód: pismo z dnia 20.02.2015 r. k. 288-289). W dniu 2 kwietnia 2015 r. powódka odwołała się od wskazanych powyżej decyzji (dowód: odwołanie k. 291-303). Ostatecznie pozwany podtrzymał swoje stanowisko i odmówił przyznania powódce dalszych kwot tytułem odszkodowania (dowód: pismo z dnia 6 maja 2015 r. k. 305-309).

Aktualnie powódka nadal odczuwa dolegliwości bólowe, w związku z czym przyjmuje leki przeciwbólowe. Powódka odczuwa lęk przed jazdą na rowerze i podróżą samochodem, a stan zdrowia nie pozwala jej powrócić do aktywnego trybu życia sprzed wypadku (zeznania powódki k. 505-505v, zeznania świadka M. J. k. 360, zeznania świadka S. M. k. 361).

Powyższy stan faktyczny w sprawie został ustalony na podstawie załączonych do akt niniejszej sprawy, a wskazanych wyżej dokumentów, a także na postawie opinii biegłego lekarza ortopedy wraz z opinią uzupełniającą (k. 392-410, k. 443-444v) oraz opinii biegłego
z zakresu rehabilitacji (k. 489-494), jak również na podstawie zeznań świadków: M. J. (k. 361), S. M. (k. 361-363) i powódki (k. 505-505v).

Sąd dał wiarę tym dokumentom, gdyż ich prawdziwość i wiarygodność w świetle zebranego materiału nie nasuwa zdaniem sądu wątpliwości.

Sąd podzielił wnioski zawarte w opiniach biegłych. W ocenie Sądu opinie te zasługują na uwzględnienie, gdyż zostały sporządzone rzetelnie i dokładnie. Udzielają wyczerpujących odpowiedzi na zadane pytania, są logiczne, spójne i pozbawione nieścisłości. Nie zachodzą przy tym żadne powody osłabiające zaufanie do wiedzy, kompetencji, doświadczenia czy bezstronności sporządzających ją biegłych.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków M. J. oraz S. M., gdyż są logiczne, wzajemnie ze sobą korespondują i znajdują potwierdzenie w zeznaniach powódki i opiniach biegłych. Sąd dał wiarę zeznaniom powódki, są one spójne, logiczne, spontaniczne, znajdują potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 822 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz zostaje zawarta umowa ubezpieczenia.

W pierwszej kolejności podnieść należy, że w niniejszej sprawie pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności co do zasady, sporna pozostawała wysokość roszczeń, o które wystąpiła powódka. Pozwany uznał bowiem swoją odpowiedzialność za skutki wypadku drogowego z dnia 5 września 2015 roku i za bezsporną uznał kwotę zadośćuczynienia w wysokości 10.000 zł oraz przyznał powódce odszkodowanie
w wysokości 15.341,01 zł.

Zgodnie z dyspozycją art. 445 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Zadośćuczynienie jest sposobem naprawienia krzywdy wyrządzonej jako cierpienia fizyczne oraz cierpienia psychiczne związane z uszkodzeniami ciała lub rozstrojem zdrowia. Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie tych cierpień. Bezsprzeczne jest, iż doznane przez A. M. uszkodzenia ciała, jak i rozstrój zdrowia, wywołały u niej zarówno cierpienia fizyczne, jak i psychiczne. W tym stanie rzeczy żądanie przyznania powódce zadośćuczynienia należy uznać za zasadne.

Określając wysokość zadośćuczynienia Sąd miał na uwadze, iż zadośćuczynienie nie jest karą, lecz sposobem naprawienia krzywdy – krzywdy ujmowanej jako cierpienie fizyczne, a więc ból i inne dolegliwości oraz cierpienia psychiczne, czyli negatywne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała, czy rozstroju zdrowia w postaci np. zeszpecenia, wyłączenia z normalnego życia itp. Celem zadośćuczynienia jest przede wszystkim złagodzenie tych cierpień. Winno ono mieć charakter całościowy i obejmować wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2000 r., I CKN 969/98, niepublikowany). W judykaturze ugruntowany jest pogląd, iż przy ocenie wysokości zadośćuczynienia za krzywdę należy uwzględniać przede wszystkim nasilenie cierpień, długotrwałość choroby, rozmiar kalectwa, trwałość następstw zdarzenia oraz konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w życiu osobistym
i społecznym, jak też rodzaj wykonywanej pracy, szanse na przyszłość, poczucie nieprzydatności społecznej, bezradność życiowa oraz inne czynniki podobnej natury (wyrok Sadu Najwyższego z dnia 9 listopada 2007 r., V CSK 245/07, LEX nr 369691).

Ponadto należy wskazać, iż zadośćuczynienie przewidziane w art. 445 § 1 k.c. ma charakter kompensacyjny i jego wysokość musi stanowić ekonomicznie odczuwalną wartość, nie może mieć charakteru symbolicznego. Wysokość zadośćuczynienia odpowiadająca doznanej krzywdzie powinna być odczuwalna dla poszkodowanego i przynosić mu równowagę emocjonalną, naruszoną przez doznane cierpienia psychiczne (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 2008 r., II CSK 536/07, LEX nr 461725).

Mając na uwadze powyżej wskazane kryteria i doznane przez powódkę cierpienia fizyczne i psychiczne należy uznać, iż kwota w wysokości 50.000 złotych (z uwzględnieniem kwoty wypłaconej dobrowolnie przez pozwanego) jest adekwatna do doznanej przez powódkę krzywdy. Niewątpliwie wypadek zmienił w sposób istotny życie powódki. Powódka jest osobą młodą, która przed wypadkiem prowadziła aktywny tryb życia. Wypadek sprawił, że życie powódki przez długi czas było skoncentrowane na leczeniu i rehabilitacji. Ponadto powódka została wykluczona z życia zawodowego, a przedłużający się czas nieobecności
w pracy w kontekście licznych zobowiązań finansowych powodował poczucie braku stabilności finansowej. Powódka pozostawała w stanie poczucia bezradności oraz obawy
o przyszłość zarówno w aspekcie materialnym, jak i zdrowotnym. Z twierdzeń powódki wynika, że nadal odczuwa ona dolegliwości bólowe, a wypadek odsunął w czasie jej decyzję o posiadaniu dzieci. Sąd zatem uwzględnił dolegliwość oraz długotrwałość urazu i związaną
z tym konieczność przebycia wielomiesięcznego leczenia i rehabilitacji, młody wiek powódki oraz konsekwencje wypadku, które zaistniały w sferze zawodowej oraz osobistej powódki.

Z drugiej jednak strony Sąd wziął pod uwagę okoliczność, iż powódka – pomimo obrażeń doznanych w wypadku - pozostała osobą sprawną, która może prowadzić normalne życie. Jak wynika z opinii biegłego aktualny stan zdrowia powódki jest dobry, jedynie zgłaszane, odczuwane przez powódkę dolegliwości bólowe i ograniczenie aktywności życiowej m. in. w zakresie uprawiania sportu, obniżają nieco ten stan.

Odnosząc zatem rozmiar krzywdy doznanej przez powódkę do innych stanów faktycznych spotykanych w praktyce sądowej, w których często konsekwencje wypadku są zdecydowanie dalej idące – uwzględniając obowiązek Sądu miarkowania wysokości zadośćuczynienia przy uwzględnieniu poziomu życia społeczeństwa, a także utrzymując zadośćuczynienie w rozsądnych granicach – Sąd uznał, że zasądzona kwota spełnia
w realiach niniejszej sprawy przywołane powyżej kryteria.

Podstawę dochodzonego przez powódkę roszczenia o pokrycie kosztów opieki domowej oraz zwrot utraconych zarobków stanowi art. 436 § 2 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. Zgodnie z brzmieniem art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Z przepisu wynika, że obowiązek zwrotu dotyczy wydatków rzeczywiście poniesionych i nie wystarczy wykazanie, że były one obiektywnie potrzebne. Wysokość kosztów opieki domowej Sąd ustalił w oparciu o stawkę proponowaną przez stronę powodową, tj. 12 zł za godzinę (koszt opieki wypłacany za 1 h pracy w ośrodkach pomocy społecznej) z uwzględnieniem liczby godzin wskazanej w opinii biegłego z zakresu rehabilitacji.

Żądanie zasądzenia kwoty 4.872,93 zł tytułem utraconych zarobków zostało uwzględnione w całości. Powódka od 6 września 2014 roku do dnia 4 czerwca 2015 roku była pozbawiona możliwości wykonywania pracy zarobkowej, dlatego do 6 marca 2015 roku pobierała zasiłek chorobowy, natomiast od dnia 7 marca 2015 roku uzyskała prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na okres 3 miesięcy, tj. do dnia 4 czerwca 2015 roku. W okresie pobierania przez powódkę zasiłku chorobowego jego wysokość kształtowała się na poziomie 80% podstawy zasadniczego wynagrodzenia, natomiast w okresie korzystania ze świadczenia rehabilitacyjnego wynagrodzenie to wzrosło do poziomu 90% podstawy. Średnie miesięczne wynagrodzenie powódki – wyliczone na podstawie wynagrodzenia otrzymywanego przez okres 3 miesięcy przed dniem wypadku – wyniosło 3220 zł brutto. Przy wynagrodzeniu na poziomie 80% podstawy zasadniczej wynagrodzenie powódki zmniejszyło się o 644 zł miesięcznie, a przy wynagrodzeniu na poziomie 90% podstawy o 322 zł miesięcznie. Wobec tego Sąd uznał za zasadne przyznanie powódce kwoty 4.872,93 zł z tytułu utraconych zarobków za okres od 6 września 2014 r. do dnia 4 czerwca 2015 r.

W tym stanie rzeczy na podstawie art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 436 § 2 k.c. w zw.
z 444 § 1 k.c. w zw. z art. 822 k.c. należało orzec jak w punkcie I i II wyroku. Uzasadnione było także żądanie zasądzenia odsetek ustawowych od zasądzonej kwoty od dnia 20 lutego 2015 roku, tj. od 31. dnia od przyjęcia zgłoszenia szkody przez pozwanego. Zgodnie bowiem z przepisem art. 817 § 1 k.c. ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., pozostawiając szczegółowe rozliczenie kosztów referendarzowi sądowemu. Sąd obciążył kosztami postępowania
w całości stronę pozwaną, powódka uległa bowiem tylko co do nieznacznej części swojego żądania, a ustalenie wysokości zadośćuczynienia zależało od oceny Sądu.