Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 marca 2019 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Natalia Lipińska

Protokolant: sekr. sądowy Anna Dorecka

po rozpoznaniu w dniu 25 marca 2019 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania W. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 21 listopada 2018 roku nr (...)

w sprawie W. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o przeliczenie kapitału początkowego

1.zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu

W. J. prawo do ustalenia wartości kapitału początkowego z uwzględnieniem do stażu pracy okresów zatrudnienia od 1 stycznia 1974 roku do 31 grudnia 1974 roku w U. w C. oraz od 1 stycznia 1975 roku do

31 grudnia 1975 roku w U. I.;

2. w pozostałym zakresie oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 52/19

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 25 marca 2019 r.

Decyzją z dnia 21 listopada 2018 r., znak: (...)-2018, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1270) ustalił W. J. kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 r. w kwocie 46 316,49 zł. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęta została przeciętna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 1 stycznia 1976 r. do 31 grudnia 1985 r. Za rok 1985 zostało przyjęte wynagrodzenie zerowe, ponieważ wnioskodawca nie był w tym roku ubezpieczony w ZUS a w KRUS. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 28,91%. Przy ustalaniu podstawy wymiaru kapitału początkowego za okres od 1 lipca 1973 r. do 31 grudnia 1973 r. orz od 2 stycznia 1976 r. do 31 sierpnia 1984 r. przyjęto wynagrodzenie minimalne. Organ uznał za udowodnione okresy składkowe w wymiarze 12 lat 9 miesięcy i 14 dni. Do ustalenia wartości kapitału początkowego Zakład powyższą decyzją nie uwzględnił okresów zatrudnienia od 1 stycznia 1974 r. do 31 grudnia 1974 r. w U. w C. na stanowisku instruktora służby rolnej oraz od 1 stycznia 1975 r. do 31 sierpnia 1975 r. w U. w I. na stanowisku kierownika służby rolnej, gdyż nie został wystarczająco udowodniony. Ponadto organ nie zaliczył okresu pracy w gospodarstwie rolnym od 1 września 1984 r. do 31 lipca 1991 r., ponieważ przy ustalaniu kapitału początkowego nie uwzględnia się okresu pracy w gospodarstwie rolnym oraz okresu prowadzenia działalności gospodarczej, za które nie zostały opłacone składki na ubezpieczenie społeczne od 15 marca 1995 r. do 30 kwietnia 1995 r. oraz od 21 listopada 1997 r. do 31 grudnia 1998 r.

W odwołaniu od powyższej decyzji W. J. zakwestionował nie zaliczenie do okresów składkowych okresu pracy w U. w C. oraz w U. I. nadto nie zaliczenie okresu pracy w gospodarstwie rolnym. Wskazał, że okoliczność jego zatrudnienia w spornych okresach została potwierdzona zeznaniami świadków na etapie postępowania przed organem rentowym i o ile nie jest to wystarczające wniósł o przeprowadzenie tego dowodu przed sądem. Podkreślił, że fakt zatrudnienia dodatkowo potwierdza kopia legitymacji pracownika, którą przedłożył do akt sprawy. Dodał, że powody, dla których nie jest możliwe przedłożenie przez niego innych dokumentów nie są od niego zależne a zostały spowodowane zniszczeniem archiwów gminnych wskutek powodzi w 1997 r. Odwołujący zakwestionował również stanowisko ZUS w zakresie nieuwzględnienia okresu pracy w gospodarstwie rolnym, pomimo stosownego poświadczenia przez KRUS faktu opłacania składek w tym okresie. Zarzucił, że organ rentowy nie podał szczegółowo powodów tego rozstrzygnięcia.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Organ rentowy przedstawił sposób ustalenia zaskarżoną decyzją kapitału początkowego dla potrzeb ustalenia emerytury, którą przyznał decyzją z dnia 22 listopada 2018 r. (niezaskarżoną.) Wskazał, że do wysokości kapitału początkowego nie zostały zaliczone okresy uzupełniające – opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników od 1 styczeń 1984 r. do 31 grudnia 1991 r., ponieważ zgodnie z treścią art. 174 ust. 2 ustawy emerytalnej przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy okresy wymienione w punktach od 1 do 3, wśród których ustawa nie wymienia okresów uzupełniających. Nadto zaznaczył, że z tytułu tych okresów tj. okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników i opłacania składek na to ubezpieczenie w wymiarze 8 lat organ uwzględnił zwiększenie przy ustalaniu wysokości emerytury w kwocie 73,03 zł w ostatecznej decyzji o przyznaniu emerytury z dnia 28 grudnia 2018 r.

Organ podał, że nie uwzględnił okresu zatrudnienia od 2 stycznia 1974 r. do 1 września 1976 r. w U. w C. z uwagi na brak jakichkolwiek dokumentów potwierdzających to zatrudnienie, a okresu od 1 stycznia 1975 r. do 31 sierpnia 1976 r. w U. w I., ponieważ żaden z przedłożonych dokumentów nie potwierdza zatrudnienia w tym Urzędzie natomiast wpis w świadectwie pracy z dnia 30 sierpnia 1984 r. budzi wątpliwości ze względu na podawanie dat zatrudnienia w UG w C. w ciągłości (od 2.01.1974 r. do 1.09.1976 r.) w sytuacji, gdy okres ten częściowo pokrywa się z okresem zatrudnienia odwołującego w (...) w C. i okres od 2.01.1976 r. do 31.08.1984 r. jest zaliczony do stażu pracy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

Odwołujący W. J., urodzony w dniu (...), po ukończeniu T.w W. rozpoczął zatrudnienie, jako stażysta w (...) Przedsiębiorstwie (...) oddział w B. od dnia 1 lipca 1973 r. do 31 grudnia 1973 r.

dowód:

- zaświadczenie pracodawcy z dnia 31 grudnia 1973 r., - k. 6 akt ZUS.

Od dnia 1 stycznia 1974 r. do dnia 31 grudnia 1974 r. pracował w pełnym wymiarze czasu pracy w U. w C. na stanowisku instruktora służby rolnej. U. mieścił się w budynku usytuowanym w (...). W budynku tym był także U. (...), który prowadziła A. P.. Do niego przylegał pokój, w którym pracowała służba rolna. Jej pracownicy część obowiązków wykonywali na miejscu w Urzędzie a część poza nim. Jako referent był zatrudniona E. M., która prowadziła Kasę (...). Odwołujący tak jak pozostali urzędnicy rozpoczynał pracę o godzinie 8 rano. Służba rolna, której był pracownikiem zajmowała się doradztwem rolnikom, zawieraniem umów, co wiązało się z koniecznością wykonywania pewnego zakresu obowiązków w terenie. Pod koniec zatrudnienia odwołującego w U. C. A. P. została księgowa i miała pod swoją kontrolą dokumenty płacowe. Następnie z dniem 1 stycznia 1975 r. na mocy porozumienia pomiędzy Gminą C. i I. został zatrudniony w U. I. na stanowisku kierownika służby rolnej w pełnym wymiarze czasu pracy, gdzie pracował do 1 września 1976 r., czyli do czasu reorganizacji polegającej na wcieleniu gminy I. do gminy C. (taki stan trwał do 1981 r., tj. do reaktywacji gminy I.). Odwołujący, jako kierownik służby rolnej był bezpośrednim przełożonym E. S. zatrudnionej od stycznia 1975 r. do czerwca 1976 r., jako instruktorka rolna (później, jako instruktorka ds. wiejskiego gospodarstwa rolnego). W służbie rolnej, której był kierownikiem w tym czasie były ponadto zatrudnione jeszcze dwie urzędniczki: M. Ł. i M. K.. Wszyscy pracownicy służby rolnej rozpoczynali pracę od godziny 8 rano podpisaniem listy obecności u pani Sekretarz w Urzędzie. W późniejszym okresie listy obecności, dla nich nie były prowadzone w związku z wprowadzeniem tzw. dzienniczków instruktorów rolnych. Odwołujący, jako kierownik wytyczał zadania instruktorom służby i rozliczał z ich realizacji. Praca, którą wykonywał odwołujący i podlegli mu instruktorzy wiązała się z głównie z pracą w terenie polegającą na szkoleniu rolników, organizowaniu spotkań z nimi. W U. w tym okresie była zatrudniona również H. S. w dziale skupu, spraw wojskowych, ewidencji oraz jako zastępca kierownika (...). Odwołujący pracował w U. I. aż do czasu jego połączenia z U. C., czyli do 1 września 1976 r. Dokumentacja pracownicza została wówczas przekazana do U. C.. Połączenie gmin trwało do 1981 r., kiedy to ponownie doszło do reorganizacji. W czasie powodzi, jaka miała miejsce w 1997 r. uległy zniszczeniu dokumenty pracownicze Gminy C. i I.. Po połączeniu gmin W. J. od dnia 2 września 1976 r. do 31 sierpnia 1984 r. pracował w pełnym wymiarze czasu pracy w Spółdzielni Kółek Rolniczych (...) z/s w Z. na stanowiskach: specjalisty ds. organizacji produkcji rolnej, kierownika (...) a ostatnio Prezesa Zarządu (...). W wystawionym w dniu 30 sierpnia 1984 r. świadectwie pracy pracodawca potwierdził, „że zaliczeniu do pracy w (...) C. w Z. podlegało zatrudnienie w zakładach: 1) Centrala (...) od 1.07.1973 r. do 31.12.1973 r., 2) U. C. od 2.01.1974 r. do 1.09. 1976 r.” Jednocześnie wskazując wysokość wynagrodzenia otrzymywanego przez odwołującego pracodawca podał poza jego kwotą (9000 zł), że otrzymywał dodatek funkcyjny w wysokości 5000 zł oraz dodatek za wysługę lat 10% wynagrodzenia zasadniczego tj. 900 zł oraz premię regulaminową do 25% wynagrodzenia zasadniczego.

dowód:

- zeznania świadka E. M. – k.41 – 42,

- zeznania świadka A. P. – k. 42,

- zeznania świadka E. S. – k. 42,

- zeznania świadka H. S. – k. 43,

- zeznania odwołującego W. J. – k. 43,

- dokumentacja pracownicza zgromadzona w aktach ZUS dotycząca świadków:

A. P. k. 41, 42, H. S. k. 45, E. M. k. 49, E.

S. k. 26 i 27 oraz k. 40 a.s.

- świadectwo pracy z dnia 30 sierpnia 1984 r. wydane przez (...) w Z.k. 16

akt ZUS.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych do uznanego odwołującemu okresu składkowego w wymiarze 12 lat 9 miesięcy i 14 dni zaliczył okres zatrudnienia od 2 stycznia 1976 r. do 31 sierpnia 1984 r. z tytułu zatrudnienia w (...) w Z. w oparciu o świadectwo pracy z dnia 30 sierpnia 1984 r.

Decyzją o przyznaniu emerytury z dnia 28 grudnia 2018 r. organ rentowy przy ustalaniu wysokości emerytury uwzględnił wnioskodawcy zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników za okres 8 lat, w wysokości 73,03 zł.

dowód:

- wykaz wprowadzonych okresów ubezpieczonego k. 55 akt ZUS,

- karta przebiegu zatrudnienia k. 70 akt ZUS,

- decyzja o przyznaniu emerytury k. 71 – 72.

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowód z dokumentu w postaci świadectwa pracy wystawionego przez (...) C. w Z., nie podzielając w tym zakresie wniosków organu rentowego oraz w oparciu o zeznania przesłuchanych świadków i odwołującego.

Organ rentowy zakwestionował treść tego świadectwa zarzucając, że okres zatrudnienia od 2 stycznia 1974 r. do 1 września 1976 r. został podany w ciągłości jako zatrudnienie w U. C., w sytuacji gdy sam odwołujący wywodził, że w spornym okresie pracował w tym Urzędzie do 31 grudnia 1974 r. zaś od 1 stycznia 1975 r. już w U. w I.. Nadto data końcowa zatrudnienia w U. w I. „do 1 września 1976 r.” pokrywa się z okresem od 2 stycznia 1976 r. wskazanym na świadectwie pracy jako początek zatrudnienia w (...) w Złotej i od tej daty do daty końcowej tj. 31 sierpień 1984 r. okres ten został uwzględniony w stażu z tytułu zatrudnienia w (...).

Odnosząc się do tego dowodu należy w pierwszej kolejności podkreślić, że dowód z dokumentu w postaci świadectwa pracy wystawionego przez (...) C. w Z. został co prawda wydany przez kolejnego pracodawcę odwołującego i dotyczył poświadczenia zatrudnienia (od 1976 r. do 1984 r.) tj. okresu po zakończeniu pracy w U. I. ale zawierał istotne dane dotyczące spornych okresów. W szczególności pracodawca ten na odwrotnej stronie świadectwa pracy wskazał okresy pracy, które podlegały przez niego zaliczeniu i zostały uwzględnione w wysokości 10 procentowego dodatku za wysługę lat. Zatem bezsporne wnioski jakie można wysnuć z treści tego dokumentu to fakt, że w okresie od 1 lipca 1973 r. do 31 grudnia 1973 r. odwołujący był zatrudniony w Centrali (...) w B., (co koresponduje z zaświadczeniem z dnia 31.12.1973 r. k. 6 akt ZUS) nadto fakt, że wnioskodawca pozostawał w zatrudnieniu od dnia 2 stycznia 1974 r. do 1 września 1976 r. Ten bowiem okres został mu doliczony do stażu pracy w (...). Zatem zgodnie z treścią świadectwa pracy można z cała pewnością przyjąć za udowodniony sam fakt pozostawania w zatrudnieniu przez odwołującego w okresie od dnia 2 stycznia 1974 r. do 1 września 1976 r. Natomiast przedziały czasowe zatrudnienia w U.: (...) C. i I. zostały ustalone w toku niniejszego postępowania w oparciu o osobowe źródła dowodowe. W tym zakresie Sąd dokonał oceny i weryfikacji danych w oparciu o zeznania pracowników obu U. oraz zeznania odwołującego. Było to tym bardziej uzasadnione, że w przypadku wnioskodawcy nie zachowała się żadna dokumentacja z tego okresu, ponieważ dokumentacja pracownicza uległa zniszczeniu w trakcie powodzi jaka dotknęła w 1997 r. gminy, w których Urzędach pracował. Poza jedynym dokumentem w postaci legitymacji uprawniającej do przejazdów kolejowych wydanej w dniu 18 grudnia 1975 r. przez U. I. a ważnej na 1975 r. oraz w latach 1976, 1977 i 1978 także odwołujący nie posiadał jakichkolwiek dokumentów z tego okresu. W ocenie Sądu brak było jakichkolwiek powodów do zakwestionowania zeznań przesłuchanych świadków. Przede wszystkim wbrew stanowisku organu rentowego poza sporem był fakt zatrudnienia przesłuchanych świadków w spornych okresach w U. C. i I., a wynikał on z dokumentacji złożonej już na etapie postępowania przed organem rentowym. Świadek E. S. pracowała od 1 sierpnia 1970 r. do 30 czerwca 1976 r. początkowo (do 1973 r.) w strukturze (...) a następnie w U. I. jako asystent agronoma czyli instruktor służby rolnej i kolejno jako instruktor (...), oraz ds. gospodarstwa domowego, a w latach od 1 lipca 1976 r. do 1 lipca 1982 r. w U. C.. Zeznała, że pracowała z odwołującym od czasu gdy w styczniu 1975 r. został kierownikiem służby rolnej w U. I. i był jej przełożonym. Wskazała dane wszystkich pracowników zatrudnionych w tamtym okresie w służbie rolnej oraz opisała charakter tej pracy. Świadek H. S. była zatrudniona w latach od 1 października 1965 r. do dnia 19 sierpnia 1980 r. początkowo w strukturach P.w I., potem (od 1969 r.) w U. I. (do czasu włączenia jej w 1976 r. do G. C.) a następnie w U. C. na stanowiskach młodszego referenta, referenta, starszego referenta. Zeznała, że pracowała z odwołującym w tym samym budynku (świadek była zastępcą kierownika USC) i ich pomieszczenia sąsiadowały ze sobą. Znała go z widzenia z pracy z (...) bo spotykała na korytarzu. Potwierdziła, że odwołujący pracował do końca istnienia rozdzielności gmin. Od 15 listopada 1976 r. do 19 sierpnia 1980 r. świadek była na urlopie bezpłatnym na wychowanie dzieci, ale okoliczność ta nie ma żadnego znaczenia, ponieważ okres ten wychodzi poza ramy czasowe sporu ( 1.01.1975 r. do 1.09.1976 r.). Świadek E. M. pozostawała w zatrudnieniu w U. C. od 1 października 1970 r. do 14 października 1986 r. (od marca 1980 r. przebywała na bezpłatnym urlopie wychowawczym). Potwierdziła, że pracowała z odwołującym w 1974 r. przez okres roku. Zeznała, że do połączenia Urzędu Gminy I. z Urzędem Gminy C. doszło w 1976 r. Według relacji świadka U. mieścił się w (...) i pracowali tam wszyscy urzędnicy także służba rolna, w której był zatrudniony odwołujący. Wszyscy rozpoczynali pracę o godzinie 8 rano, a praca instruktorów służby rolnej wiązała się z wykonywaniem części obowiązków dotyczących spotkań z rolnikami i ich szkoleń z pracą w terenie. Pomimo, że świadka (prowadzącego kasę) nie łączyły służbowe kontakty z odwołującym to pamiętała go dobrze z pracy w U., i widywała go na jego terenie. Świadek A. P. była zatrudniona w U. C. od 1 grudnia 1956 r. do 31 grudnia 1981 r. (z przerwą od 21 kwietnia 1979 r. do 20 kwietnia 1982 r. na wychowanie dziecka - urlop bezpłatny). Świadek była kierownikiem USC, do którego siedziby przylegało pomieszczenie pracowników służby rolnej. Znała odwołującego nie tylko z pracy ale i mieszkała w niedalekiej odległości od niego. Dobrze zapamiętała nie tylko to, że pracował w służbie rolnej ale i to, że przeszedł do pracy w U. I. już od stycznia 1975 r., bo przed jego odejściem świadek była już księgową (w UG C.) i miała pod kontrolą dokumentację płacową. Wszyscy świadkowie potwierdzali też okoliczność połączenia gmin w 1976 r. (czyli przejście G. I. pod G. C.) oraz fakt, że do końca tego okresu W. J. pracował w Gminie I.. Zeznania przesłuchanych świadków i odwołującego były szczere, konkretne a wzajemnie się uzupełniając tworzyły spójną i przekonywującą całość. Nadto pozwoliły Sądowi w sposób pewny zweryfikować i ocenić zawartość treściową świadectwa pracy a w konsekwencji na poczynienie niebudzących wątpliwości ustaleń faktycznych. Odwołujący konsekwentnie twierdził, że nie rozpoczął pracy w (...) w Z.w dacie uwidocznionej w świadectwie pracy, bo do daty podanej na odwrocie tego dokumentu tj. do 1 września 1976 r. był zatrudniony w U. I.. Zeznania te uznał Sąd za wiarygodne w całości, a ponieważ potwierdzały je też zeznania świadków Sąd przyjął jako datę końcową zatrudnienia w tym Urzędzie datę podaną na odwrocie świadectwa pracy tj. „do 1 września 1976 r.”

Sąd pozytywie ocenił dowody z pozostałych dokumentów, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości,
zaś ich forma i treść formalna nie były kwestionowane przez strony postępowania. Brak było, zatem jakichkolwiek podstaw, także takich, jakie należałoby uwzględnić z urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego. Dokumenty urzędowe stanowiły, więc dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone (art. 244 § 1 k.p.c.), zaś dokumenty prywatne- dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245).

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Odwołanie od zaskarżonej decyzji ZUS Odział w T. z dnia 21 listopada 2018 r. w przedmiocie ustalenia kapitału początkowego było uzasadnione w zakresie nieuwzględnienia w stażu spornych okresów zatrudnienia oraz niezasadne w części kwestionującej brak zaliczenia okresów uzupełniających z tytułu pracy w gospodarstwie rolnym czy okresów prowadzenia działalności gospodarczej, za które nie zostały opłacone składki.

Ubezpieczonemu przysługuje od dnia 1 października 2018 r. ( z prawem do wypłaty od 1 listopada 2018 r.) emerytura obliczona według nowych zasad na podstawie art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Według tego przepisu, emerytura dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy jej obliczenia (art. 25 ustawy) przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, ustalane wspólnie dla kobiet i mężczyzn wyrażone w miesiącach.

Podstawą obliczenia jest kwota: 1) zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego, 2) zwaloryzowanego kapitału początkowego ustalanego dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem 1 stycznia 1999 r. opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy (kwota tzw. hipotetycznej emerytury na dzień 1 stycznia 1999 r.) oraz 3) środków zewidencjonowanych na subkoncie, o których mowa w art. 40a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych („Emerytury i renty z FUS. Emerytury pomostowe. Okresowe emerytury kapitałowe. Komentarz”, K. Antonów (red.), M. Bartnicki, B. Suchacki, M. Zieleniecki, LEX, 2014).

Jak wynika z treści art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1270 ze zm.), podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185. Zgodnie zaś z art. 26 ust. 1 tej ustawy, emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób, w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183.

Dla potrzeb obliczenia emerytury organ rentowy zaskarżoną decyzją z dnia 21 listopada 2018 r. ustalił odwołującemu kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 r, zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 174 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W myśl powyższego przepisu kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy: 1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6; 2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5 oraz 3), okresy nieskładkowe,
o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony
w art. 5 ust. 2 (art. 174 ust. 2 ustawy). Przy ustalaniu kapitału początkowego do okresów,
o których mowa w art. 7 pkt 5 stosuje się art. 53 ust. 1 pkt 2 (art. 174 ust. 2a ustawy).

Zatem nie budzi żadnych wątpliwości, że powyższy przepis nie przewiduje prawnej możliwości, (skoro nie wymienia art. 10 ustawy emerytalnej) doliczenia do kapitału początkowego okresów uzupełniających z tytułu pracy w gospodarstwie rolnym bądź okresów opłacania składek. Powyższe okresy z tytułu opłacania składek na ubezpieczenia społeczne KRUS w pełnym wymiarze 8 lat (od 1 stycznia 1984 r. do 31 grudzień 1991 r.) zostały odwołującemu zaliczone, jako zwiększenie emerytury przyznanej ostateczną decyzją z dnia 28 grudnia 2018 r. Podstawę prawną stanowił prawidłowo zastosowany przez Zakład przepis art. 26 a ust. 1 ustawy emerytalnej. Wysokość zwiększenia została ustalona według zasad ustalania wymiaru części składkowej emerytury rolniczej przewidzianych w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników z uwzględnieniem okresów poświadczonych przez KRUS. W tej części odwołanie nie było uzasadnione.

Odnosząc się do głównego zarzutu odwołania dotyczącego nieuwzględnienia w stażu do kapitału początkowego okresów zatrudnienia w U. C. i I. to w ocenie Sądu przeprowadzone postępowanie dowodowe w pełni potwierdziło jego zasadność.

Rozważania w tym zakresie należy poprzedzić uwagami na temat środków dowodowych i reguł dowodowych w postępowaniu przed organem rentowym i przed sądem w sprawach o świadczenia z ubezpieczeń społecznych.

Co do zasady postępowania w sprawie świadczeń wszczynane są na podstawie wniosku. Generalną zasadę postepowania emerytalno-rentowego, tj. zasadę wnioskowości (fakultatywności) wprowadza art. 116 ust. 1 ustawy emerytalnej. Według ustępu 5 tego przepisu do wniosku w sprawie przyznania świadczeń powinny być dołączone dowody uzasadniające prawo do świadczeń, określone w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego. W wykonaniu powyższej delegacji Minister Pracy i Polityki Społecznej wydał w dniu 11 października 2011 r. rozporządzenie w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. z 2011 r. Nr 237, poz. 1412), w którym wymieniono dowody uzasadniające prawo do świadczeń, a także zakres danych, które mogą być udowodnione w drodze zeznań świadków lub oświadczeń ubezpieczonych, wraz ze wskazaniem formy tych zeznań lub oświadczeń (§ 1 ust.1.) Należy jednak podkreślić, że uregulowanie powyższe ma zastosowanie w postępowaniu administracyjnym, czyli przed organem rentowym. W postępowaniu odwoławczym (sądowym) nie stosuje się ograniczeń dowodowych (art. 473 k.p.c.).

Zgodnie z § 10 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia zainteresowany zgłaszający wniosek o emeryturę powinien dołączyć do wniosku dokumenty stwierdzające okresy uzasadniające prawo świadczeń. Według § 22 ust. 1 tego rozporządzenia, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności: 1) legitymacja ubezpieczeniowa; 2) legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.

Natomiast środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty, zgodnie z § 21 ust. 1 cyt. rozporządzenia są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie, którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Według wcześniejszej regulacji zawartej w § 20 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno- rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. z 1983 r. Nr 10, poz. 49 ze zm.), środkiem dowodowym mogły być wyłącznie zaświadczenia zakładów pracy wystawione według wzoru ustalonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych albo legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy dotyczące okresów zatrudnienia i wysokości osiąganych dochodów.

Nie budzi, zatem wątpliwości, że po zmianie tego rozporządzenia zakres kompetencji organu rentowego w zakresie środków dowodowych został poszerzony o „inny dokument, na podstawie, którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia” oraz „inny dokument” (poza wymienionymi w § 22 ust. 1 pkt 1 i 2 ) „stwierdzający okresy zatrudnienia”. Takim innym dokumentem w rozumieniu rozporządzenia są niewątpliwie dokumenty pracownicze zawarte w aktach osobowych, np. umowy o pracę, czy angaże ustalające wysokość wynagrodzenia, jego składniki czy stawkę godzinową tego wynagrodzenia. Nie ma również żadnych wątpliwości, że do takich dokumentów zaliczyć należy również treść świadectwa pracy, w którym pracodawca potwierdza wcześniejsze okresy zatrudnienia, które zostały przez niego zaliczone do stażu pracy i miały wpływ na wysokość ustalonego dodatku stażowego.

Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe dotyczą jednak wyłącznie postępowania przed tymi organami. Nie mają więc zastosowania w postępowaniu sądowym, opartym na zasadzie swobodnej oceny dowodów (por. wyroki SN: z dnia 7 grudnia 2006 r., I UK 179/06, LEX nr 342283, z dnia 14 czerwca 2006 r., I UK 115/06, OSNP 2007/17-18/257, z dnia 25 lipca 1997 r., II UKN 186/97, OSNP 1998/11/342 i z dnia 2 lutego 1996 r., II URN 3/95, OSNP 1996/16/239).

„W postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe prowadzenie dowodu z zeznań świadków lub z przesłuchania stron nie podlega żadnym ograniczeniom. Według art. 473§1 k.p.c. w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przed sądem przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i z przesłuchania stron. Ograniczenia dowodowe, o jakich stanowi ten przepis, to przede wszystkim ograniczenia dotyczące możliwości prowadzenia dowodu z zeznań świadków lub z przesłuchania stron przeciwko osnowie lub ponad osnowę dokumentu (art. 247 k.p.c.). Ten wyjątek od ogólnych zasad, wynikających z art. 247 k.p.c., sprawia, że każdy istotny fakt (np. taki, którego ustalenie jest niezbędne do przyznania ubezpieczonemu prawa do emerytury), może być dowodzony wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe” (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 lipca 2013 r., II UK 427/12 i powołanym w uzasadnieniu orzecznictwie). Nie może zatem ulegać wątpliwości, ze pracownik albo ubezpieczony ubiegający się o świadczenie z ubezpieczenia społecznego może w postępowaniu przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych wszelkimi dowodami wykazywać okoliczności, od których zależą jego uprawnienia z tytułu ubezpieczenia – także wówczas, gdy z dokumentu zatrudnienia zgromadzonych przez pracodawcę wynika co innego (art. 473 k.p.c.). Dokumenty wystawione przez pracodawcę, są jego oświadczeniem wiedzy, które może być podważane w każdy sposób przed sądem w postępowaniu w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych. Dokument taki podlega co do swojej wiarygodności i mocy dowodowej takiej samej ocenie, jak każdy inny dowód (art. 233§ 1 k.p.c.). Przypisanie szczególnego znaczenia dowodowego świadectwu pracy z dnia 30 kwietnia 1984 r. co do daty rozpoczęcia pracy w (...) a poprzez to odmówienie uznania za prawdziwe pozostałych danych co do daty końcowej poprzedniego zatrudnienia w kontekście uznanego w świadectwie wymiaru dodatku stażowego bez wyjaśnienia wynikających z jego treści rozbieżności nie było uprawnione i nie znajdowało oparcia w obowiązujących przepisach. Kierując się zatem przy ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego regułami dowodzenia wynikającymi z powołanych przepisów zdaniem Sądu Okręgowego materiał ten potwierdził w sposób pewny i niebudzący jakichkolwiek wątpliwości nie tylko fakt zatrudnienia odwołującego ale i czasokres zatrudnienia w U. C. i I.. Odwołanie jako uzasadnione skutkowało zmianą zaskarżonej decyzji poprzez doliczenie do okresów stażowych uwzględnionych w kapitale początkowym okresów zatrudnienia: od 1 stycznia 1974 r. do 31 grudnia 1974 r. w U. C. oraz od 1 stycznia 1975 r. do 31 grudnia 1975 r. w U. I.. Skoro okres od 2 stycznia 1976 r. do 1 września 1976 r. został już przez organ rentowy zaliczony w ciągłości (tj. od 2.01.1976 r. do 31.08.1984 r.) jako zatrudnienie w (...) w Z., nie było potrzeby ponownego doliczania tego okresu. Stąd też pomimo uznania, ze zatrudnienie w U. I. trwało do 1 września 1976 r. okres pokrywający się z okresem zaliczonym przez Zakład, nie podlegał doliczeniu aby nie doprowadzać do podwójnego zaliczania tych samych okresów.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów prawa oraz art. 477 ¹⁴ § 1 i 2 k.p.c., Sąd orzekł jak punkcie 1 i 2 wyroku.