Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 marca 2019 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Natalia Lipińska

Protokolant: stażysta Anna Klich

po rozpoznaniu w dniu 25 marca 2019 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania Z. V. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł.

z dnia 7 czerwca 2018 nr (...)

8 czerwca 2018 roku nr (...)

w sprawie Z. V. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł.

o ustalenie kapitału początkowego i wysokość emerytury

1.  zmienia zaskarżone decyzje w ten sposób, że przyznaje odwołującej się Z. V. (1) od dnia 1 kwietnia 2018 roku prawo do ustalenia wysokości kapitału początkowego oraz emerytury z uwzględnieniem w miejsce przyjętego wynagrodzenia minimalnego za lata 1993 do 1996 wynagrodzenia rzeczywiście osiąganego w trakcie zatrudnienia w (...) Pogotowiu (...) w następujący sposób: za 1993 rok w kwocie 79 450 000 złotych, za 1994 rok w kwocie 105 621 610 złotych, za 1995 rok w kwocie 12 074 złotych, za 1996 rok w kwocie 16 768 złotych,

2.  umarza postępowanie w zakresie uwzględnionym poprzez wydanie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. decyzji z dnia 30 lipca 2018 roku i 1 sierpnia 2018 roku oraz z dnia 26 października 2018 roku i 29 października 2018 roku,

3.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na rzecz odwołującej Z. V. (1) kwotę 180 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV U 592/18

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 25 marca 2019 r.

Zaskarżoną decyzją z dnia 7 czerwca 2018 r. organ rentowy ustalił wnioskodawczyni wartość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 r.

Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych tj. od 1 stycznia 1971 r. do 31 grudnia 1983 r. WWPW kapitału początkowego wyniósł 24,44%.

Za okresy nieudokumentowane tj. od 1 lutego 1975 r. 24 luty 1975 r., 2 marca 1975 r. do 31 maja 1976 r., od 1 marca 1978 r. do 7 sierpnia 1982 r., od 31 sierpnia 1985 r. do 14 listopada 1991 r. – organ przyjął wynagrodzenie minimalne. Do obliczenia kapitału początkowego organ uwzględnił 14 lat 2 miesiące i 26 dni (170 miesięcy) okresów składkowych oraz 4 lata 9 miesięcy i 1 dzień (57 miesięcy) okresów nieskładkowych – opieki nad dziećmi, które zostały przeliczone przy zastosowaniu art. 174 ust. 2 a ustawy emerytalnej z dnia 5 maja 2015 r., przy zastosowaniu przelicznika 1,3% za każdy rok.

Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy nie uwzględnił okresu od 7 sierpnia 1985 r. do 30 sierpnia 1985 r., sprawowania opieki nad dziećmi przekraczającego długość przewidzianą w art. 7 ust. 5 ustawy emerytalnej.

Zaskarżoną decyzją z dnia 8 czerwca 2018 r., po rozpoznaniu wniosku z dnia 27 kwietnia 2018 r., organ przyznał wnioskodawczyni emeryturę od 1 kwietnia 2018 r. tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku.

Wysokość emerytury Zakład obliczył zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy i wyniosła ona 990,09 zł., zatem, okazała się niższa od najniższej emerytury, która wynosi 1029,80 zł. Emerytury nie podwyższono, ponieważ wnioskodawczyni nie udowodniła łącznie 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Z uwagi na kontynuację zatrudnienia wypłata emerytury została zawieszona.

Kwestionując powyższe decyzje Z. V. (1) w odwołaniu z dnia 3 sierpnia 2018 r. domagała się ponownego ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego w oparciu o wynagrodzenia z okresu od 1 stycznia 1987 r. do 31 grudnia 1996 r. Nadto zakwestionowała decyzję w przedmiocie emerytury zarzucając, że nie zgadza się z ustaleniem organu rentowego, iż nie udowodniła 20 lat stażu, ponieważ na przestrzeni zatrudnienia w okresie od 1 listopada 1972 r. do 31 sierpnia 1997 r. udowodniła 22 lata 22 miesiące i 2 dni stażu.

W oparciu o dołączoną do odwołania dokumentację z Wojewódzkiego Zrzeszenia (...) – Zakład (...) ponownie decyzją z dnia 30 lipca 2018 r. ustalił dla Z. V. (1) kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 r. Organ uwzględnił wynagrodzenia za lata 1980 – 1982, 1985-1986 na podstawie angaży z (...) T. oraz wynagrodzenie za 1997 r. na podstawie listy płac z (...) Pogotowia (...).

Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy Zakład przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych tj. od 1 stycznia 1988 r. do 31 grudnia 1997 r. WWPW wyniósł 44,01%.

W dalszym ciągu za okresy nieudokumentowane tj. od 1 lutego 1975 r. do 24 lutego 1975 r., od 2 marca 1975 r. do 31 maja 1976 r., od 1 marca 1978 r. do 30 kwietnia 1980 r., od 1 lutego 1986 r. do 31 grudnia 1996 r. przyjęto wynagrodzenia minimalne. Do obliczenia kapitału początkowego uwzględniono 18 lat 11 miesięcy i 22 dni (227 miesięcy) okresów składkowych i 1 rok 29 dni okresów nieskładkowych oraz 4 lata 9 miesięcy i 1 dzień (57 miesięcy) okresów nieskładkowych opieki nad dziećmi, które zostały przeliczone zgodnie z treścią art. 174 ust. 2 a ustawy z dnia 5 marca 2015 r. przy zastosowaniu przelicznika 1,3% za każdy rok.

Decyzją z dnia 30 lipca 2018 r. organ rentowy po rozpoznaniu wniosku z dnia 14 maja 2017 r. przyznał i podjął wypłatę emerytury od dnia 1 maja 2018 r., tj. od miesiąca, w którym ustało zatrudnienie. Decyzją ta organ ustalił ostateczną wysokość emerytury i podjął jej wypłatę na podstawie dokumentu potwierdzającego ustanie zatrudnienia wnioskodawczyni na terenie Polski.

W piśmie procesowym z dnia 12 września 2018 r. (k. 24-28) odwołująca reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika podtrzymała odwołanie w zakresie, w jakim w kolejnych decyzjach z dnia 30 lipca 2018 r. (kapitał początkowy) i z dnia 1 sierpnia 2018 r. (emerytura) Zakład (...) nadal nie uwzględnił rzeczywistych zarobków osiąganych przez odwołującą w trakcie zatrudnienia w (...) Pogotowiu (...) w oparciu o kartoteki zarobkowe za lata 1993 – 1996 zalegające w aktach ZUS (k. 18-20), zaświadczenia o wysokości osiągniętego wynagrodzenia za 12 miesięcy w 1989 roku zalegającego w aktach rentowych (k. 21). Nadto wniosła o przeprowadzenie dowodu:

- z przesłuchania świadka A. T. na okoliczność, że to świadek sporządziła kartoteki zarobkowe w (...) za lata 1993 – 1996 i po zakończeniu pracy przekazała odwołującej kopie tych dokumentów, oraz na okoliczność, że od wynagrodzenia odwołującej były odprowadzane składki emerytalne do ZUS,

- zaświadczenia z dnia 10 września 2018 r. wystawionego przez (...) w T., na okoliczność, że nie ma możliwości przedłożenia innej dokumentacji dotyczącej wynagrodzenia w spornym okresie,

- przesłuchana odwołującej na okoliczność pochodzenia kartotek.

Pełnomocnik wniosła o zwrócenie się przez Sąd do (...) Oddział w T. o udzielenie informacji czy organ dysponuje dokumentacją dotyczącą wysokości odprowadzanych składek z (...) za lata 1986, 1987, 1988, 1990, 1991, 1992 a jeżeli tak to o podanie wysokości odprowadzonych składek za te lata. Skarżąca wskazała, że odwołująca była jedynym pracownikiem etatowym (...) w T. i odprowadzone składki pod (...) 21-172 dotyczyły wyłącznie jej osoby. Zatem informacja uzyskana z ZUS pozwoliłaby na ustalenie wynagrodzenia odwołującej za okres pracy w (...), za który nie dysponuje żadnymi dokumentami.

Na uzasadnienie swego stanowiska podała, że pomimo, iż kolejnymi decyzjami organ uwzględnił odwołującej w stażu cały okres zatrudnienia w (...), to jednak nadal za lata od 1986 do 1996 przyjęte zostało wynagrodzenie minimalne, a jedynie uwzględniono zarobki wynikające z listy płac za 1997 r. Organ rentowy nie odniósł się w żadnym zakresie do pozostałych dokumentów złożonych przez odwołującą. Tymczasem odwołująca nie jest w stanie przedłożyć zaświadczenia o wynagrodzeniu na druku Rp-7 za lata 1986-1997, z uwagi na to, ze dokumentacja została zniszczona.

Pełnomocnik podniosła również, że w sytuacji przyjęcia kwot wynagrodzenia za lata 1993 – 1996 na podstawie kartotek zarobkowych oraz kwoty wynagrodzenia za rok 1989 z zaświadczenia a pozostałe lata tak jak to przyjął w decyzji ZUS, to wyliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego dla odwołującej kształtowałoby się w sposób wskazany przez nią na k. 27, a (...) wyniósłby wówczas 107,63%.

Decyzją z dnia 26 października 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. ponownie ustalił dla odwołującej kapitał początkowy z uwzględnieniem wynagrodzenia za 1989 r. w wysokości 4 321,95zł na podstawie zaświadczenia wystawionego przez (...) w T.. (...) ustalony z 10 kolejnych lat tj. z lat 1988 – 1997 wyniósł 60,27%. Wysokość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 r. wyniosła 101 024,33 zł.

Decyzją z dnia 29 października 2018 r. organ rentowy w związku z przeliczeniem kapitału początkowego przeliczył od dnia 1 maja 2018 r. wysokość emerytury wnioskodawczyni i ustalił wysokość emerytury w kwocie 1606,21 zł brutto.

W piśmie procesowym z dnia 5 listopada 2018 r. (k 43) organ rentowy wskazał, że wystąpił do (...) Oddział w T. w celu uzyskania informacji o wynagrodzeniach wnioskodawczyni dotyczących pracy w (...). W dniu 5 listopada 2018 r. ZUS O/T. potwierdził, że płatnik rozliczał się bezimiennie. Wobec tego za okres zatrudnienia w (...) tj. od 10 lutego 1986 r. do 31 sierpnia 1997 r. do wysokości świadczenia pozostają bez zmian przyjęte już wynagrodzenia minimalne. Ponadto organ podniósł, ze nie zostały przyjęte zarobki za lata 1993 – 1996 na podstawie kart wynagrodzeń znajdujących się w aktach, ponieważ wskazane karty nie są potwierdzone za zgodność z oryginałem przez osobę uprawnioną.

W piśmie procesowym z dnia 23 listopada 2018 r. pełnomocnik odwołującej oświadczył, że akceptuje przeliczenie kapitału początkowego i wysokości emerytury z uwzględnieniem zarobków osiągniętych w 1989 r. Jednocześnie podtrzymał odwołanie w zakresie, w jakim organ nie uwzględnił zarobków odwołującej w (...) za lata 1993 – 1996 na podstawie zalegających w aktach kart wynagrodzeń (k 47-48).

Bezspornym w niniejszej sprawie było, że:

Z. V. (1) (poprzednio K.) ur. w dniu (...), wiek 60 lat osiągnęła w dniu (...) Z wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. w dniu 27 kwietnia 2018 r.

Na dzień 1 stycznia 1999 r. udowodniła okresy składkowe w wymiarze 18 lat 11 miesięcy i 22 dni, okresy nieskładkowe w wymiarze 1 roku i 29 dni, okresy sprawowania opieki nad dziećmi w wymiarze 4 lat 9 miesięcy i 1 dnia, łączny okres nieskładkowy w wymiarze 5 lat i 10 miesięcy.

Organ rentowy uznał za udowodnione w oparciu o (przedłożone do odwołania) angaże, wynagrodzenie osiągane przez wnioskodawczynię w trakcie zatrudnienia w Wojewódzkim Zrzeszeniu (...) za lata 1980-1982, 1985-1986. Za 1980 r. – 33395 zł, za 1981 – 57160 zł, za 1982 – 36592 zł, za 1985 – 53471 zł, za 1986 – 18080 zł. Nadto wynagrodzenie za 1997 r., na podstawie listy płac z (...).

W okresie od dnia 10 lutego 1986 r. do 31 sierpnia 1997 r. Z. V. (1) była zatrudniona w (...) Pogotowiu (...) w T. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierownika biura (...).

Zaświadczeniem z dnia 10 września 2018 r. (...) potwierdził, że wnioskodawczyni była zatrudniona od 1986 r. do 1997 r., jako urzędujący członek Zarządu w wymiarze pełnego etatu. Składki ubezpieczeniowe w wymienionym okresie były odprowadzane do (...) oddziału ZUS, jednak w trakcie kilkukrotnych zmian siedzib biura organizacji dokumentacja płacowa uległa zniszczeniu (lub zagubieniu). W związku z powyższym (...) nie dysponuje dokumentami płacowymi za powyższy okres zatrudnienia.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. w dniu 1 października 2018 r. potwierdził, że Wojewódzkie Wodne Pogotowie Ratunkowe w T. wykazywało pracowników na deklaracjach bezimiennych i składki były opłacane w łącznej wysokości za wszystkich ubezpieczonych. W latach od 01/1986 do 05/1992 w deklaracjach rozliczeniowych płatnik wykazywał różną liczbę ubezpieczonych pracowników (od 3 do nawet 5). Dopiero w deklaracji za (...) wykazany jest 1 ubezpieczony. Brak jest możliwości stwierdzenia danych pracownika.

(okoliczności niesporne)

Ponadto Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

W trakcie zatrudnienia Z. V. (2) w Wojewódzkim (...) w T. (1986 – 1997) obowiązki księgowej wykonywała A. T., zatrudniona w oparciu o umowę zlecenia. Ona też w imieniu pracodawcy, jako płatnika sporządzała dokumentację związaną z rozliczeniami wnioskodawczyni z Urzędem Skarbowym, w szczególności dokumenty w postaci: informacji o dochodach uzyskanych za poszczególne lata oraz o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy, tzw. PIT-y -11. Na zachowanych oryginalnych dokumentach (PIT-ach – 11) o dochodach uzyskanych za lata 1993, 1994, 1995 1996 u płatnika (...) w T., które zostały opatrzone pieczęcią pracodawcy figurują podpisy A. T. pod pieczątką o treści „Główna księgowa (...) w T. A. T..” A. T. sporządziła też karty wynagrodzeń dla odwołującej za lata 1993, 1994, 1995, 1996, których kserokopie zostały złożone do akt organu rentowego. Kserokopie kart wynagrodzeń zostały odnalezione w archiwum (...) około dwóch lat temu przez obecnego Kierownika Biura M. W., na polecenie Prezesa J. K., do którego odwołująca zwróciła się o wydane jej zachowanej dokumentacji. Odnalezione w archiwum kserokopie kart wynagrodzeń Z. V. (1) zostały opatrzone aktualną pieczęcią (...) przez Prezesa J. K. i wydane odwołującej.

Powyższe karty odwołująca złożyła wraz z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury do organu rentowego w dniu 27 kwietnia 2018 r. Zostały złożone w aktach organu na kartach 18 – 20. W czasie zatrudnienia w (...) wnioskodawczyni otrzymywała wynagrodzenie zasadnicze ustalone według tabeli pracowników kultury fizycznej. Do wynagrodzenia zasadniczego przysługiwał jej dodatek funkcyjny z tytułu urzędującego członka zarządu (była sekretarzem zarządu). Nadto przysługiwał jej dodatek z tytułu wysługi lat oraz tzw. 13 pensja. Przez większość swojego zatrudnienia odwołująca była jedynym etatowym pracownikiem. Poza nią w pewnym okresie była tak zatrudniona H. F.. W różnych przedziałach czasowych (...) zatrudniał także kierowców, księgowego (potem księgową A. T.) oraz różnych instruktorów na umowy zlecenia.

Według treści dokumentów PIT-11 oraz kart wynagrodzeń za poszczególne lata wynagrodzenie roczne odwołującej kształtowało się następująco: za 1993 r. z wyłączeniem wypłat z tytułu umowy zlecenia wyniosło 79 450 000 zł, za 1994 r. 105 621 610 zł., za 1995 r. 12 074 zł ( po odliczeniu kwoty 388 zł z tytułu umowy zlecenia), za 1996 r. 16 788 zł (suma wynagrodzeń brutto i zasiłków chorobowych).

dowód:

- zeznania odwołującej Z. V. (1) – k. 80 – 81,

- zeznania świadka J. K. – k. 80

- PIT-y 11 za 1993, 1994, 1995, 1996 rok – k. 76 – 79 a.s.

- kserokopie kart wynagrodzeń – k. 18 -20 akt ZUS.

Kwestia sporna w niniejszej sprawie sprowadzała się do rozstrzygnięcia, czy przedłożone przez odwołującą karty wynagrodzeń za lata 1993 – 1996 mogą stanowić dowód jej wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia (...) a w konsekwencji czy tak ustalone wynagrodzenie może być uwzględnione do przeliczenia kapitału początkowego i emerytury.

Karty te to w istocie kserokopie oryginałów kart ( w tym dwie z nich za 1993 r i 1994 r. w rubryce 23”podpis” posiadają pieczęć głównej księgowej A. T. i jej podpis, pozostałe w rubryce 23 „podpis” zawierają podpis a nie mają pieczątki). Wszystkie kserokopie zostały odnalezione w archiwum (...) około dwóch lat temu i przed wydaniem odwołującej opatrzone oryginalną pieczęcią pracodawcy: (...) Pogotowia (...) z jego adresem, numerem NIP i REGON z chwili potwierdzenia.

Zgodnie z zeznaniami odwołującej karty otrzymała od Prezesa J. K., który potwierdził to w trakcie przesłuchania na rozprawie w dniu 25 marca 2019 r. Świadek szczegółowo wyjaśnił okoliczności wydania odwołującej kserokopii kart wynagrodzeń oraz to, że zostały odnalezione w archiwum (...) i że sam opatrzył je pieczęcią (...). Zeznania świadka zasługują na obdarzenie walorem wiarygodności, ponieważ od 2001 r. jest Prezesem (...) zaś od 1964 r. jest członkiem tej organizacji i pełnił w tym okresie różne społeczne funkcje. Znał strukturę organizacyjną, zasady zatrudnia pracowników w tym odwołującej oraz potwierdził fakt, że A. T. ( która zmarła przed rozprawą i dowód z jej zeznań został cofnięty) była księgową.

W ocenie Sądu również zeznania odwołującej w pełni zasługują na wiarę, ponieważ są szczere, spójne wewnętrznie i korespondują z przedłożoną dokumentacją tworząc z nią logiczną i przekonywującą całość.

Okoliczność, że A. T. była zatrudniona w charakterze księgowej w (...) w spornym okresie została udowodniona ponad wszelką wątpliwość, albowiem wynika z dokumentów PIT – 11 sporządzanych przez (...) dla odwołującej celem dokonania rozliczeń z Urzędem Skarbowym. Dokumenty te w imieniu pracodawcy- płatnika zostały sporządzone jak wynika z pieczątki przez „główną księgową A. T.” i podpisane przez nią. Są to oryginały dokumentów, a więc brak jest jakichkolwiek podstaw do kwestionowania ich autentyczności czy rzetelności. Uzasadniony jest, zatem w świetle treści tych dokumentów wniosek, że A. T., jako główna księgowa była także osobą uprawnioną do sporządzania kart wynagrodzeń pracowników (...) w tym odwołującej.

Fakt, że nie zachowały się oryginały tych kart a jedynie ich kserokopie nie może pozbawić tego dowodu waloru wiarygodności i autentyczności. Tym bardziej w sytuacji, gdy pracodawca potwierdził, że nie posiada obecnie żadnej innej dokumentacji płacowej, bo zaginęła albo uległa zniszczeniu, a organ rentowy pomimo, ze potwierdził fakt odprowadzania składek do ZUS przez (...) pracodawcę odwołującej, to jednak z uwagi na dokonywanie rozliczeń na deklaracjach bezimiennych nie może także potwierdzić wysokości odprowadzonych składek za odwołującą. W tej sytuacji, skoro z zeznań odwołującej i świadka J. K. wynika ponad wszelką wątpliwość, że otrzymane kserokopie kart wynagrodzeń zostały odnalezione w archiwum i wydane przez obecnego Prezesa (...) odwołującej, to zdaniem Sądu nie istnieją żadne racjonalne powody do kwestionowania tego dowodu.

Stanowisko to jest uzasadnione również wziąwszy pod uwagę i tę okoliczność, że kwoty wykazywane w kartach wynagrodzeń korespondują z kwotami wykazanymi w oryginałach PIT-ów -11, za sporne okresy.

Pozostałe okoliczności sprawy nie były kwestionowane przez strony postępowania i wynikały z treści dokumentacji, której wiarygodność i autentyczność nie była podważana w toku procesu i nie budziła również wątpliwości Sądu w tym zakresie.

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Odwołanie od zaskarżonych decyzji ZUS I Odział w Ł. z dnia: 7 czerwca 2018 r. i 8 czerwca 2018 r. zasługiwało na uwzględnienie.

Natomiast w zakresie, w jakim żądanie odwołującej zostało już uwzględnione wydaniem przez organ rentowy kolejnych decyzji w toku postępowania odwoławczego tj. decyzji z dnia 30 lipca 2018 r. i 1 sierpnia 2018 r. oraz z dnia 26 października 2018 r. i 29 października 2018 r. postępowanie podlegało umorzeniu ( o czym orzeczono w punkcie 2 wyroku).

Stosownie, bowiem do treści art. 477 ¹³ § 1 k.p.c., zmiana przez organ rentowy zaskarżonej decyzji przed rozstrzygnięciem sprawy przez sąd- przez wydanie decyzji uwzględniającej w całości lub w części żądanie strony- powoduje umorzenie postępowania w całości lub w części. Poza tym zmiana lub wykonanie decyzji lub orzeczenia nie ma wpływu na bieg sprawy.

Przepis powyższy stanowi lex specialis w stosunku do art. 182-183 k.p.c. oraz art. 355 k.p.c. i przewiduje szczególny przypadek umorzenia postępowania, gdy- jak podkreśla się w doktrynie- dalsze jego prowadzenie jest zbędne z uwagi na to, że zaskarżona decyzja została przez organ rentowy zmieniona poprzez wydanie decyzji uwzględniającej w całości lub w części żądanie strony (w trakcie postępowania cywilnego przed wydaniem rozstrzygnięcia w sprawie przez sąd) i ubezpieczony osiągnął swój cel.

W niniejszej sprawie odwołująca Z. V. (1) ostatecznie domagała się uwzględnienia przy przeliczaniu kapitału początkowego i emerytury za okres zatrudnienia w (...) Pogotowiu (...), od 1993 r. do 1996 r. w miejsce przyjętego minimalnego wynagrodzenia - wynagrodzenia rzeczywiście osiąganego a wynikającego z kart wynagrodzeń.

Ubezpieczonej przysługuje emerytura obliczona według nowych zasad
na podstawie art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Według tego przepisu, emerytura dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy jej obliczenia (art. 25 ustawy) przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, ustalane wspólnie dla kobiet i mężczyzn wyrażone w miesiącach. Podstawą obliczenia jest kwota: 1) zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego, 2) zwaloryzowanego kapitału początkowego ustalanego dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem 1 stycznia 1999 r. opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy (kwota tzw. hipotetycznej emerytury na dzień 1 stycznia 1999 r.) oraz 3) środków zewidencjonowanych na subkoncie, o których mowa w art. 40a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych („Emerytury i renty z FUS. Emerytury pomostowe. Okresowe emerytury kapitałowe. Komentarz”, K. Antonów (red.), M. Bartnicki, B. Suchacki, M. Zieleniecki, LEX, 2014).

Jak wynika z treści art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1270 ze zm.), podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185. Zgodnie zaś z art. 26 ust. 1 tej ustawy, emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym, wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183.

W myśl art. 174 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy: 1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6; 2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5 oraz 3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2 (art. 174 ust. 2 ustawy). Przy ustalaniu kapitału początkowego do okresów, o których mowa w art. 7 pkt 5 stosuje się art. 53 ust. 1 pkt 2 (art. 174 ust. 2a ustawy). Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym, że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 r. (art. 174 ust. 3 powołanej ustawy).

Obecnie środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty, zgodnie z § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno- rentowe (Dz. U. z 2011 r. Nr 237, poz. 1412), są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie, którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Jak wynika z § 22 ust. 1 tego rozporządzenia, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności: 1) legitymacja ubezpieczeniowa; 2) legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.

Według wcześniejszej regulacji zawartej w § 20 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno- rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. z 1983 r. Nr 10, poz. 49 ze zm.), środkiem dowodowym mogły być wyłącznie zaświadczenia zakładów pracy wystawione według wzoru ustalonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych albo legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy dotyczące okresów zatrudnienia i wysokości osiąganych dochodów.

Nie budzi, zatem wątpliwości, że po zmianie tego rozporządzenia zakres kompetencji organu rentowego w zakresie środków dowodowych został poszerzony o „inny dokument, na podstawie, którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia”. Takim innym dokumentem w rozumieniu rozporządzenia są niewątpliwie dokumenty pracownicze zawarte w aktach osobowych, np. umowy o pracę, czy angaże ustalające wysokość wynagrodzenia, w tym godzinową stawkę tego wynagrodzenia czy tak jak w niniejszej sprawie dokumenty PIT-11 wydane przez pracodawcę a potwierdzające rzetelność danych wynikających z kserokopii kart wynagrodzeń.

Wysokość zarobków, której pochodną jest podstawa wymiaru składki
na ubezpieczenie społeczne, to fakt mający istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 227 k.p.c.), który w postępowaniu przed sądem udowadniany może być wszelkimi środkami wynikającymi z przepisów Działu III rozdziału 2 kodeksu postępowania cywilnego.

Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno- rentowe dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami. Nie mają, więc zastosowania w postępowaniu sądowym, opartym na zasadzie swobodnej oceny dowodów (por. wyroki SN: z dnia 7 grudnia 2006 r., I UK 179/06, LEX nr 342283, z dnia 14 czerwca 2006 r., I UK 115/06, OSNP 2007/17-18/257, z dnia 25 lipca 1997 r., II UKN 186/97, OSNP 1998/11/342 i z dnia 2 lutego 1996 r., II URN 3/95, OSNP 1996/16/239).

W przypadku braku dokumentacji płacowej istnieje możliwość ustalenia wysokości wynagrodzenia ubezpieczonego w oparciu o dokumentację zastępczą znajdującą się w aktach osobowych, taką jak umowy o pracę czy angaże, w których zawarte są dane dotyczące wynagrodzenia. W takim jednak wypadku uwzględnić można tylko takie składniki, które są pewne, wypłacane były w danym okresie, stałe i w określonej wysokości. Wysokości wynagrodzenia lub danego składnika wynagrodzenia nie można, zatem ustalać w sposób przybliżony, ale pewny, na podstawie konkretnego dokumentu bądź jego kopii, który zachował się w dokumentacji osobowej ubezpieczonego (por. wyrok SA w Poznaniu z dnia 3 czerwca 2015 r., IIII AUa 535/14, LEX nr 1781979, wyrok SA we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2012 r., III AUa 1555/11, LEX nr 1113058).

Wyniki postępowania dowodowego w niniejszej sprawie potwierdziły zasadność odwołania w zakresie żądania przeliczenia kapitału i emerytury z uwzględnieniem wynagrodzenia wykazanego w kserokopii kart wynagrodzeń z lat 1993 – 1996 w (...).

Zgodnie z zeznaniami odwołującej, którym Sąd w całości dał wiarę karty te otrzymała po zakończeniu zatrudnienia od Prezesa (...), czyli osoby, która potwierdziła odnalezienie kart w archiwum. Okoliczność, że A. T. figurująca na kartach jako osoba je sporządzająca - była do tego uprawnioną, jako główna księgowa, została potwierdzona w sposób niebudzący jakichkolwiek wątpliwości dokumentacją PIT-11, dotyczącą spornego okresu, którą sporządzała w imieniu płatnika (...), jako główna księgowa. Tak, więc w sposób pewny zostały przesądzone kwestie uprawnień A. T. do sporządzenia kart wynagrodzeń w spornym okresie, pochodzenie kart zeznaniami odwołującej i przesłuchanego w charakterze świadka Prezesa (...) J. K. a rzetelność ich treści zweryfikowana poprzez fakt, że zapisy w kartach korespondują z danymi w dokumentach PIT-11. W karcie wynagrodzeń za 1993 r. oprócz wynagrodzenia za pracę podano również kwoty wypłaconych zleceń ale w dokumencie PIT-11 wypłata tych zleceń została skorygowana (pomniejszona) o wypłatę tytułem zleceń i ostatecznie wskazano kwotę 79 450 zł, którą należało przyjąć. Odwołująca nie domagała się uwzględnienia kwoty powiększonej o umowy zleceń bo nie miała pewności czy zostały od niej odprowadzone składki.

W karcie wynagrodzeń za 1994 r. wskazane zostały zarobki w rubryce „10” i w rubrykach wypłaty jednorazowe. Suma tych kwot to kwota 105 621 610 zł. Jest ona zgodna z kwotą podaną w dokumencie PIT-11. W 1995 r. kwota wynagrodzenia brutto wskazana w karcie wynagrodzeń wyniosła 10 248 zł wg rubryki „10” . kwota ta wraz z sumą wypłat jednorazowych tj. kwotą 1826 zł. łącznie wyniosła 12 074 zł. Według dokumentu PIT-11 za 1995 r. przychód wyniósł 12 462 zł (doliczono bowiem kwotę z tytułu zlecenia 388 zł). Zatem dane z PIT-11 z uwzględnieniem pomniejszenia z tytułu wypłat zleconych są zgodne z danymi w karcie wynagrodzeń. W rezultacie należało uwzględnić kwotę bez umów zleceń tj. kwotę 12 074 zł (o co wniosła sama odwołująca). W karcie wynagrodzeń za 1996 r. wskazano kwotę 16 788 zł (suma wynagrodzenia brutto i zasiłków chorobowych) z rubryki „10” i z wypłat jednorazowych. Kwota ta jest identyczna jak kwota wskazana w dokumencie PIT-11 za 1996 r.

Nie ma, zatem jakichkolwiek podstaw do kwestionowania autentyczności czy rzetelności tych dowodów w sytuacji, gdy nie zachowała się jakakolwiek inna dokumentacja dotycząca wynagrodzeń odwołującej.

W ocenie Sądu zasadnym, więc było dokonanie przeliczenia zarówno kapitału początkowego, jak i należnej ubezpieczonej emerytury za ten okres w oparciu o dokumentację pracowniczą złożoną aktach tj. karty wynagrodzeń i weryfikujących je dokumentów PIT-11.

Za pozostałe lata ZUS uwzględnił prawidłowe kwoty wynagrodzenia opierając się na złożonej w aktach dokumentacji, w tym dołączonej do odwołania (w zakresie uwzględnionym poprzez wydanie kolejnych decyzji postępowanie jak już na wstępie wskazano zostało umorzone).

Sąd zmienił, więc zaskarżone decyzje w ten sposób, że przyznał ubezpieczonej prawo do ustalenia wysokości kapitału początkowego (na dzień 1 stycznia 1999 r.) oraz wysokości emerytury od daty przyznania tego świadczenia zaskarżoną decyzją tj. od dnia 1 kwietnia 2018 r. z uwzględnieniem w miejsce przyjętego minimalnego wynagrodzenia z okresu zatrudnienia w (...) Pogotowiu (...) wynagrodzenia rzeczywiście osiąganego a wskazanego w kartach wynagrodzeń oraz dokumentach PIT-11, w następujący sposób: za 1993 r. w kwocie 79 450 000 zł, za 1994 r. w kwocie 105 621 610 zł, za 1995 r. w kwocie 12 074 zł a za 1996 r. w kwocie 16 768 zł.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów prawa oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd orzekł jak punkcie 1 wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego odwołującej Sąd orzekł w punkcie 2 wyroku uwzględniając zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy oraz przepisy art. 98 § 1 i 3 k.p.c. (punkt II). Zasądzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na rzecz odwołującej kwotę 180,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, Sąd miał na uwadze § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokatów (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.).