Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

21 listopada 2018 roku

Sąd Rejonowy / Okręgowy w Rybniku V Wydział

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSR Wiesław Jakubiec

Sędziowie

Ławnicy:

Protokolant: starszy protokolant sądowy Izabela Niedobecka-Kępa

przy udziale ./.

po rozpoznaniu 21 listopada 2018 roku w Rybniku

sprawy z powództwa T. K.

przeciwko Spółce (...) S.A. w B.

o zadośćuczynienie

1.  zasądza od pozwanej Spółki (...) S.A. w B. na rzecz powoda T. K. kwotę 5.000 zł (pięć tysięcy złotych) tytułem zadośćuczynienia, z odsetkami ustawowymi od 20 listopada 2017 roku,

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 900 zł (dziewięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

3.  nakazuje pobranie od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Rybniku) kwoty 609,03 zł (sześćset dziewięć złotych 03/100) tytułem zwrotu kosztów sądowych.

Sygn. akt V P 104/18

UZASADNIENIE

Powód T. K. wniósł przeciwko pozwanej Spółce (...) SA w B. pozew o zadośćuczynienie w kwocie 5 000 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 120 listopada 2017 roku oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazał, że podczas pracy pod ziemią w Kopalni (...) uległ wypadkowi. Na jego skutek doznał złamania kości nosa. Konsekwencją było też poczucie krzywdy wywołanej bólem fizycznym i cierpieniem psychicznym. Powodowi pozostała szpecąca blizna, uczucia zatkanego nosa, ból.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu. Jednocześnie jednak wniosła o zobowiązanie powoda do wskazania w jakiej wysokości otrzymał z ZUS jednorazowe odszkodowanie, bo nie wyklucza zawarcia ugody.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód T. K., będąc zatrudnionym w (...) S.A. Oddziale KWK (...) na stanowisku górnika, dnia 26.08.2015 roku po wykonaniu prac polegających m.in. na transporcie materiałów, zabudowie stojaków typu V. oraz przygotowaniu górnego naroża ściany do wjazdu kombajnu, przystąpił do demontażu łuku ociosowego. Podczas rozkręcania dolnego złącza SD , ok. godz. 21:30 nastąpiło niekontrolowane odprężenie łuku ociosowego. Spowodowało ono, że metalowy klucz który trzymał powód odbił się i uderzył go głowę, w tym w nos. Po tym zdarzeniu powód odczuwał ból nosa ale po opatrzeniu stwierdził, że nie jest to poważny uraz i może dalej pracować, Sztygar zmianowy polecił mu po wyjeździe udać się do punktu opatrunkowego, a stamtąd skierowano go na prześwietlenie do Szpitala nr (...) R.- O., gdzie stwierdzono u powoda (po wykonaniu prześwietlenia RTG) złamanie kości nosa. Zdarzenie zostało uznane za wypadek przy pracy i nie stwierdzono by wyłączną przyczyną wypadku było naruszenie przez powoda przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia.

Dowód: protokół nr (...) k. 8-9, dokumentacja wypadkowa k.42-51

Powód na skutek wypadku cierpi na stan po złamaniu kości nosa, rany grzbietu nosa. Powód przez okres 2 miesięcy przebywał na zwolnieniu lekarskim. Opuchlizna na twarzy utrzymywała się przez 3 tygodnie. Przez pierwszy miesiąc powód głównie leżał i musiał mieć założony opatrunek. Występowały problemy z oddychaniem przez nos. Każde poruszenie głową, zwłaszcza schylenie się czy wysiłek fizyczny powodowało silny ból głowy co wymagało przyjmowania środków przeciwbólowych. Z uwagi na silny ból nie mógł się zajmować domem, wymagał pomocy osób trzecich. Z powodu oszpecenia powód nie chciał wychodzić na zewnątrz. Gojenie złamania nosa trwa ok. 6 tygodni. Na twarzy powoda nadal utrzymuje się szpecąca jednocentymetrowa linijna blizna, zgrubienie nasady nosa. Z tego powodu podczas ślubu który odbył się w późniejszym okresie zrezygnowano z sesji fotograficznej. Ma odczucie pełnego nosa i czuje ból. Zdarzenie powyższe spowodowało, że musiał przestał korzystać z basenu. Powód wrócił do pracy zawodowej ale na gorzej płatnym stanowisku aby nie musieć pracować ciężko fizycznie. Z powodów finansowych nie stać powoda na przeprowadzenie operacji plastycznej nosa.

Powyższe obrażenia spowodował powstanie stałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 4% (2 % z pkt 19a i 2% z pkt 20a Załącznik do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz.U. 2002 Nr 234, poz. 1974 ze zm.) )

Dowód: dokumentacja medyczna k. 10-12, zeznanie świadka B. K. k. 56- 57; przesłuchanie powoda k. 57, opinia biegłego z zakresu laryngologii W. U. k. 69-71

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. przyznał powodowi jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy w kwocie 3.212 zł odpowiadającej 4% stałego uszczerbku na zdrowiu.

Dowód: orzeczenie lekarza orzecznika k. 13, przesłuchanie powoda k. 56

Pismem z dnia 19.10.2017 r. roku powód wzywał pozwaną do zapłaty kwoty 5000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę w związku z wypadkiem przy pracy z dnia 26.08.2015 roku w terminie do 19.11.2017 roku.

Dowód: wezwanie do zapłaty z potwierdzeniem nadania

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci ww. dokumentów, których prawdziwości strony nie kwestionowały, w oparciu o dowód z zeznań świadka B. K. oraz z przesłuchania powoda, a także w oparciu o opinię biegłej z zakresu laryngologii W. U.. Wskazane dowody wzajemnie ze sobą korelują tworząc spójny i logiczny obraz przedstawiający stan faktyczny sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Bezsporny w niniejszej sprawie był fakt, że powód uległ wypadkowi przy pracy w wyniku którego doznał obrażeń twarzy, w szczególności nosa. Kwestią wymagającą ustalenia było określenie wysokość należnego zadośćuczynienia.

Zgodnie z art. 435§ 1 kc prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego kopalnię, zakład górniczy lub przedsiębiorstwo górnicze uznaje się za przedsiębiorstwo (zakład) wprawiane w ruch za pomocą sił przyrody (zob. np. wyrok SN z 10 maja 1962 r., 3 CR 941/61, z 20 września 1984 r., IV CR 337/84, z 28 lutego.2007 r., V CK 11/06).

Jak stanowi art. 444 § 1 kc w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

W myśl art. 445 § 1 kc w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego.

Przesłanką zasądzenia zadośćuczynienia na podstawie art. 445 kc jest wyrządzenie krzywdy w postaci: uszkodzenia ciała, wywołania rozstroju zdrowia, naruszenia wolności lub integralności seksualnej czynem niedozwolonym. Krzywda może mieć charakter cierpień fizycznych lub moralnych (wyrok Sądu Najwyższego z 4 lipca 1969 r., sygn. I PR 178/69, z 3 lutego 2000 r., sygn. I CKN 969/98).

Odpowiedzialność pozwanej, jako przedsiębiorstwa wprawianego w ruch za pomocą sił przyrody, wynika z przepisu art. 435 kc. Bezsporne był związek doznanego przez powoda urazu z wykonywaną dla strony pozwanej pracą. Zaznaczyć należy, iż do opinii biegłej z zakresu laryngologii strony nie wnosiły żadnych zastrzeżeń.

Orzecznictwo wskazuje , iż przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia należy mieć na względzie:

a) wiek poszkodowanego (zwykle większą krzywdą jest np. kalectwo u młodej osoby),

b) rodzaj i rozmiar doznanych obrażeń,

c) stopień i rodzaj cierpień fizycznych i psychicznych,

d) intensywność (natężenie, nasilenie) i czas trwania tych cierpień, ewentualnie stopień kalectwa,

e) nieodwracalność następstw uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (kalectwo, oszpecenie),

f) skutki uszczerbku w zdrowiu na przyszłość (np. niemożność wykonywania ulubionego zawodu, uprawiania sportów, pracy artystycznej, rozwijania swoich zainteresowań i pasji, zawarcia związku małżeńskiego, posiadania dzieci, utrata kontaktów towarzyskich, utrata możliwości chodzenia do teatru, kina, wyjazdu na wycieczki),

g) rodzaj dotychczas wykonywanej pracy przez poszkodowanego, który powoduje niemożność dalszego jej kontynuowania,

h) szanse na przyszłość, związane np. z możliwością kontynuowania nauki, z wykonywaniem wyuczonego zawodu, życiem osobistym,

i) poczucie nieprzydatności społecznej i bezradność życiowa powstałe na skutek zdarzenia, wywołującego obrażenia ciała,

j) konieczność korzystania ze wsparcia innych, w tym najbliższych, przy prostych czynnościach życia codziennego – oraz szereg innych czynników podobnej natury do wyżej wskazanych (wyrok SN z dnia 9 listopada 2007 r., V CSK 245/07; wyrok SN z dnia 8 października 2008 r., IV CSK 243/08; wyrok SN z dnia 4 lutego 2008 r., III KK 349/07; wyrok SN z dnia 12 kwietnia 1972 r., II CR 57/72; wyrok SN z dnia 17 września 2010 r., II CSK 94/10; wyrok SN z dnia 29 września 2004 r., II CK 531/03; wyrok SN z dnia 18 kwietnia 2002 r., II CKN 605/00).

Dodatkowo, jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21 października 2003 r., sygn. I CK 410/02 „jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy (wypadku w drodze do i z pracy) wypłacone przez pracodawcę nie podlega odliczeniu od zadośćuczynienia pieniężnego przysługującemu poszkodowanemu na podstawie art. 445 § 1 KC; odszkodowanie to powinno natomiast być wzięte pod uwagę przy określeniu wysokości zadośćuczynienia, co nie jest jednoznaczne z mechanicznym zmniejszeniem sumy zadośćuczynienia o kwotę tego odszkodowania”.

W doktrynie i judykaturze przyjmuje się, iż do cierpień fizycznych zalicza się przede wszystkim ból i podobne do niego dolegliwości. Cierpieniem psychicznym są natomiast ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia w postaci np. zeszpecenia, konieczności zmiany sposobu życia czy nawet wyłączenia z normalnego życia (por. wyrok SN z dnia 3 lutego 2000 r., I CKN 969/98). Zaś celem zadośćuczynienia pieniężnego jest złagodzenie cierpień fizycznych i psychicznych – dlatego zadośćuczynienie powinno obejmować wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne poszkodowanego, zarówno już doznane, jak i te, które wystąpią w przyszłości.

Wskazano także, iż zadośćuczynienie winno mieć charakter całościowy i obejmować zarówno cierpienia fizyczne i psychiczne już doznane, czas ich trwania, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości, a więc prognozy na przyszłość (wyrok SN z dnia 18 maja 2004 r., IV CK 357/03). Natomiast na pojęcie krzywdy składają się nie tylko trwałe, lecz także przemijające zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu, polegające na znoszeniu cierpień psychicznych (wyrok SN z dnia 20 marca 2002 r., V CKN 909/00).

Ponadto zadośćuczynienia, ma charakter kompensacyjny, a więc przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość. W piśmiennictwie uznaje się, że wysokość przyznawanej kwoty zadośćuczynienia tak powinna być ukształtowana, by stanowić „ekwiwalent wycierpianego bólu” (por. F. Zoll, Zobowiązania w zarysie według polskiego Kodeksu zobowiązań, podręcznik poddany rewizji i wykończony przy współudziale S. Kosińskiego i J. Skąpskiego, wyd. II, Warszawa 1948, s. 122). Kwota zadośćuczynienia ma być więc pochodną wielkości doznanej krzywdy. Orzecznictwo wskazuje, że uwzględniając przy ustalaniu zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę potrzebę utrzymania wysokości zadośćuczynienia w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa, nie można podważać kompensacyjnej funkcji zadośćuczynienia (wyrok SN z dnia 30 stycznia 2004 r., I CK 131/2003). Nie może jednak zarazem kwota zadośćuczynienia stanowić źródła wzbogacenia, a jedynym kryterium dla oceny wysokości zasądzonego zadośćuczynienia jest rozmiar krzywdy powoda (wyrok SA w Lublinie z dnia 12 października 2004 r., I ACa 530/04). Zadośćuczynienie nie może także spełniać celów represyjnych, bowiem jest sposobem naprawienia krzywdy wyrządzonej jako cierpienia fizyczne oraz cierpienia psychiczne związane z uszkodzeniami ciała lub rozstrojem zdrowia (wyrok SN z dnia 3 lutego 2000 r., I CKN 969/98).

Sąd uznał, iż kwota 5000 zł jest odpowiednia do rozmiaru doznanej przez powoda krzywdy i stanowi dla niego ekonomicznie odczuwalną wartość.

Przy ocenie kwoty zadośćuczynienia Sąd miał na uwadze wyżej przytoczone stanowiska Sądu Najwyższego oraz doktryny co do okoliczności, które winny mieć wpływ na wysokość zadośćuczynienia.

W szczególności Sąd miał na uwadze charakter doznanych przez powoda obrażeń i rozmiar cierpień, trwałe skutki wypadku, ich wpływ na aktualne życie powoda i jego funkcjonowanie. Istotne znaczenie ma fakt, iż powód jest człowiekiem bardzo młodym, a przeprowadzenie operacji plastycznej nosa jest kosztowne. Nie jest do końca możliwy powrót do stanu zdrowia sprzed wypadku. Co więcej, leczenie było bolesne. Przebyty uraz spowodował nie tylko cierpienia fizyczne, ale miał także aspekt psychiczny. Ustalenia faktyczne wskazują, iż z pewnością uraz jakiego powód doznał w związku z wypadkiem przy pracy przewartościował dotychczasowe życie powoda, na pewien czas uniemożliwił osiąganie dotychczasowych dochodów oraz wykonywanie obowiązków domowych. Sprawił, że powód był częściowo uzależniony od pomocy osób trzecich. Uraz utrudnił także powodowi życie towarzyskie i korzystanie z basenu. Wszelkie wskazane wyżej okoliczności mogły spowodować u powoda obniżenia poczucia własnej wartości. Przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia Sąd miał na uwadze świadczenie jakie powód już uzyskał w związku z wypadkiem przy pracy z innych źródeł, przy czym Sąd nie zastosował automatycznego sumowania kwot, gdyż stoi na stanowisku, że kwoty jednorazowego odszkodowania wypłacanego z tytułu ubezpieczenia społecznego nie należy ściśle łączyć z zadośćuczynieniem.

Dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie miała okoliczność, iż pomimo początkowych deklaracji strony pozwanej o chęci zawarcia ugody, po zmianie osoby pełnomocnika -strona pozwana praktycznie przestała być właściwie reprezentowana, gdyż nowy pełnomocnik nie brał w ogóle udziału w rozprawach, jak również nie przejawiał żadnej aktywności w pismach procesowych, tym samym okoliczności podnoszone przez powoda należało uznawać jako de facto przyznane przez stronę pozwaną.

Przepis nie rozstrzyga jednoznacznie, kiedy roszczenie o zadośćuczynienie staje się wymagalne. Ponieważ termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony i nie wynika z właściwości zobowiązania, zastosowanie znajduje ogólna reguła wyrażona w art. 455 kc, co oznacza, że roszczenie staje się wymagalne po wezwaniu dłużnika do spełnienia świadczenia (tak trafnie Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z 6 maja 2015 r., sygn. I ACa 245/15).

Pozwana odebrała wezwanie do zapłaty a termin zapłaty został określony na 19.11.2017 roku, świadczenie było więc wymagalne 20.11.2017 roku.

W związku z powyższym, na podstawie przytoczonych przepisów, Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 5000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku z wypadkiem przy pracy z dnia 26.08.2015 roku z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20.11.2017 r.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc, § 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804 ze zm.) oraz art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz. U. z 1 września 2005r. nr 167 poz. 1398 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym w dacie wszczęcia postępowania zasądzając od pozwanej na rzecz powoda kwotę 900 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz nakazując pobranie od pozwanej łącznie kwoty 609, 03 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych (w tym 250 zł -tytułem opłaty od pozwu, od której wniesienia zwolniony był powód oraz 359,03 zł- tytułem wydatku poniesionego na wynagrodzenie biegłej).