Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lutego 2014 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 11 lutego 2014 r. w Gdańsku

sprawy E. G. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku VII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 4 lutego 2013 r., sygn. akt VII U 2510/12

zmienia zaskarżony wyrok i oddala odwołanie.

Sygn. akt III AUa 813/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 lipca 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G., powołując się na ustawę z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.) oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.), odmówił ustalenia E. G. (2) prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym wobec nie osiągnięcia na dzień 01 stycznia 1999 r. co najmniej 15 letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

W uzasadnieniu tej decyzji organ rentowy wyjaśnił, iż nie zaliczył do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od dnia 01 sierpnia 1974 r. do dnia 15 października 1979 r., ponieważ z przedłożonych do akt sprawy dokumentów wynika, iż wnioskodawczyni pracowała na stanowisku betoniarz – zbrojarz, a nie jest pracą w szczególnych warunkach praca, w której tylko część zmiany roboczej pracownik wykonuje pracę w szczególnych warunkach, a wykonywanie pracy na różnych stanowiskach wyklucza możliwość spełnienia wymogu wykonywania pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przewidzianym dla danego stanowiska. Organ ten wskazał, iż stanowisko zbrojarz – betoniarz jest wymienione w części B rozporządzenia dział V, poz. 7, pkt 1 natomiast zakład powołuje się na dział V, poz. 4, pkt 1-3. ZUS/Oddział w G. nie zaliczył także okresu zatrudnienia od dnia 02 grudnia 1985 r. do dnia 30 listopada 1995 r., ponieważ zakład pracy wskazał, iż wnioskodawczyni wykonywała pracę na stanowisku majstra budowy, powołując się na nieobowiązujący wykaz C.

W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawczyni wniosła o jej zmianę i ustalenie prawa do emerytury, wskazując, że w okresach zatrudnienia: od dnia 01 sierpnia 1974 r. do dnia 15 października 1979 r. oraz od dnia 02 grudnia 1985 r. do dnia 30 listopada 1995 r. wykonywała pracę w szczególnych warunkach.

Wniosła także o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadków, w tym R. L. i K. K..

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 04 lutego 2013 r. w sprawie VII U 2510/12 Sąd Okręgowy w Gdańsku VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. z dnia 20 lipca 2012 r. i ustalił E. G. (1) prawo do emerytury od dnia złożenia wniosku oraz ustalił, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i rozważania Sądu I instancji:

E. G. (2) urodzona dnia (...), w dniu 06 lipca 2012 r. złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniosek o emeryturę. Zaskarżoną w niniejszej sprawie decyzją z dnia 20 lipca 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił ustalenia E. G. (2) prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym warunkach z uwagi na niespełnienie warunków nabycia tego prawa.

Wnioskodawczyni nie pozostaje w stosunku pracy, jest członkiem OFE, ale złożyła wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na koncie funduszu za pośrednictwem Zakładu w dochody budżetu państwa.

W toku postępowania przed organem rentowym ubezpieczona udowodniła na dzień 01 stycznia 1999 r. staż ubezpieczeniowy wymiarze 24 lat, 5 miesięcy i 2 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym okres pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 5 lat, 9 miesięcy i 1 dnia.

Wnioskodawczyni w okresie od dnia 01 sierpnia 1974 r. do dnia 30 listopada 1985 r. była zatrudniona w (...) S.A. w S. i w okresie tegoż zatrudnienia od dnia 01 sierpnia 1974 r. do dnia 15 października 1979 r. wykonywała pracę na stanowisku zbrojarz – betoniarz. Jej praca polegała na wykonaniu zbrojenia płyt drogowych i nadproży oraz ich zabetonowaniu. Do zakresu obowiązków wnioskodawczyni należało wykonywanie prefabrykatów, wykonywała także bloczki betonowe, przy czym praca ta polegała na wylewaniu betonu do formy. Beton był przygotowywany w betoniarkach ale należało wsypać beton, piasek i wlać wodę. Korzystała z urlopu bezpłatnego w okresie od dnia 16 października 1979 r. do dnia 28 lutego 1980 r. z uwagi na sprawowanie opieki nad dzieckiem.

W okresie od dnia 02 grudnia 1985 r. do dnia 30 listopada 1995 r. była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) w P., a po przekształceniach własnościowych w (...) S.A. w P. na stanowisku majstra budowy. Pracowała m.in. przy budowie w szkoły w P..

Praca wnioskodawczyni polegała na nadzorze pracowników na budowie, przydzielaniu pracy brygadzistom. Nadzór polegał na stwierdzeniu zgodności wykonanej pracy z dokumentacją projektową. Wnioskodawczyni była przez cały dzień na budowie i sprawdzała pracę poszczególnych brygad, sporządzała listę płac – wyliczała wysokość wynagrodzenia poszczególnym pracownikom zgodnie z normami, znaczną część prac biurowych wykonywała w domu. Na budowie było zatrudnionych około 40-50 osób.

K. K. pracował w Przedsiębiorstwie (...) w P., a następnie w (...) S.A. na stanowisku murarza, technika budowy.

R. L. pracował w Przedsiębiorstwie (...) w P., a następnie w (...) S.A. od 1967 r. do dnia 30 sierpnia 1995 r. na stanowisku kierownika budowy, przez pewien okres był przełożonym wnioskodawczyni.

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach ubezpieczeniowych organu rentowego, aktach osobowych wnioskodawczyni za okres zatrudnienia w (...) S.A i za okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w P., a następnie w (...) S.A., których prawdziwości i rzetelności nie kwestionowała żadna ze stron postępowania. Sąd ten również nie znalazł podstaw do podważenia jej wiarygodności z urzędu.

Podstawą ustaleń stanu faktycznego stanowiły także zeznania świadków, w tym: K. K. i R. L. - współpracowników wnioskodawczyni za sporne okresy, które zasługiwały na wiarę, albowiem były jasne, spójne, rzetelne i razem z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie tworzyły zwartą i logiczną całość. W poczet materiału dowodowego Sąd I instancji zaliczył także zeznania samej wnioskodawczyni, które ocenił jako w pełni wiarygodne, wewnętrznie spójne i znajdujące odzwierciedlenie w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym.

Zdaniem tego Sądu, w świetle poczynionych ustaleń faktycznych, odwołanie E. G. (2) zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem niniejszego postępowania była kwestia ustalenia prawa ubezpieczonej do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

W ocenie Sądu Okręgowego wyniki przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego wykazały, że wnioskodawczyni legitymuje się wymaganym 15 – letnim stażem pracy w szczególnych warunkach, co sprawia, że stanowisko organu emerytalnego odmawiające wnioskodawczyni prawa do wcześniejszej emerytury, nie jest słuszne.

Ogólne zasady nabywania prawa do emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po 1948 r. zostały uregulowane w treści art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, tj. spełniają łącznie następujące warunki:

1) legitymują się okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż: 65 lat - dla mężczyzn, 60 dla kobiet,

2) mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej: 25 lat dla mężczyzn, 20 dla kobiet,

3) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Dla uzyskania uprawnień do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym wymagane jest osiągnięcie wskazanego w przepisach wykonawczych wieku, a także przepracowanie określonej ilości lat w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Aktem wykonawczym, do którego odsyła ustawa o emeryturach i rentach z FUS, jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Stosownie do treści § 4 tego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W wykazie A – prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego, stanowiącym załącznik do rozporządzenia, w dziale V (w budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych), pod poz. 4 opisano prace zbrojarskie i betoniarskie, a w dziale XIV (prace różne), pod poz. 24 kontrolę międzyoperacyjną, kontrolę jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno techniczny na oddziałach i w wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie.

Dodatkowo Sąd I instancji wskazał, iż zgodnie z przepisem § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy natomiast, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy (§ 2 ust. 2 rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego).

Sąd ten zwrócił jednak uwagę, że zgodnie z utartą praktyką i orzecznictwem w postępowaniu przed sądem okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem w sprawie wieku emerytalnego mogą być ustalane także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia z zakładu pracy (por. uchwały S.N.: z dnia 10 marca 1984 r. w sprawie III UZP 6/84 oraz z dnia 21 września 1984 r. w sprawie III UZP 48/84), a więc wszelkimi dopuszczalnymi przez prawo środkami dowodowymi.

Wywodził dalej, że bezspornym jest, iż ubezpieczona osiągnęła 55 rok życia, na (...) r. udokumentowała okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 24 lat, 5 miesięcy i 2 dni (z wymaganego co najmniej 20 letniego), w tym okres pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 5 lat, 9 miesięcy i 1 dnia, nie pozostaje w stosunku pracy oraz jest członkiem OFE, ale złożyła wniosek o przekazanie środków w dochody budżetu państwa.

Przedmiotem sporu pozostawało jedynie ustalenie, czy za zatrudnienie w szczególnych warunkach mogą zostać uznane okresy zatrudnienia wnioskodawczyni: od dnia 01 sierpnia 1974 r. do dnia 15 października 1979 r. w (...) S.A. w S. i od dnia 02 grudnia 1985 r. do dnia 30 listopada 1995 r. w Przedsiębiorstwie (...) w P., a następnie w (...) S.A.

Organ rentowy odmawiając zaliczenia spornych okresów zatrudnienia wskazywał, iż wnioskodawczyni pracowała na stanowisku łączonym (zbrojarz – betoniarz), a także, iż w świadectwie pracy z dnia 25 kwietnia 1996 r. zakład pracy powołał się na nieobowiązujący wykaz C, natomiast do pracy w szczególnych warunkach można kwalifikować tylko prace wymienione w wykazie A i B.

W ocenie Sądu Okręgowego wynik przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego ponad wszelką wątpliwość, wskazuje, iż wnioskodawczyni w zakwestionowanych okresach zatrudnienia: od dnia 01 sierpnia 1974 r. do dnia 15 października 1979 r. w (...) S.A. w S. oraz od dnia 02 grudnia 1985 r. do dnia 30 listopada 1995 r. w Przedsiębiorstwie (...) w P., a następnie w (...) S.A. wykonywała prace w szczególnych warunkach na stanowisku zbrojarz – betoniarz, a także prace polegające na dozorze inżynieryjno-technicznym na oddziałach i w wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie.

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd ten wskazał, iż zakres prac wykonywanych przez E. G. (2) kwalifikuje do uznania pracy wykonywanej przez nią do pracy w szczególnych warunkach.

Stwierdził, że niewątpliwie został on potwierdzony i uszczegółowiony twierdzeniami wnioskodawczyni oraz świadków, współpracowników ubezpieczonej za sporne okresy zatrudnienia – którzy zgodnie zeznali, iż wnioskodawczyni wykonywała pracę w szczególnych warunkach.

Biorąc powyższe pod uwagę, w ocenie Sądu I instancji ubezpieczona spełniła wszystkie przesłanki dla nabycia emerytury w obniżonym wieku, ponieważ w dniu (...) ukończyła 55 lat, na dzień 01 stycznia 1999 r. udokumentowała okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze, co najmniej 20 lat, jest członkiem OFE, ale złożyła oświadczenie o przekazaniu środków zgromadzonych na koncie w dochody budżetu państwa oraz nie pozostaje w stosunku pracy. Wynik przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego wykazał zaś, iż wnioskodawczyni legitymuje się 15 letnim stażem pracy w szczególnych warunkach wobec zsumowania do zaliczonego przez organ rentowy okresu pracy w szczególnych warunkach (5 lat, 9 miesięcy i 1 dzień) spornych okresów pracy.

W konkluzji, z wyżej przytoczonych względów, na podstawie art. 477 (14) § 2 k.p.c. w związku z cytowanymi wyżej przepisami, Sąd ten orzekł jak w sentencji wyroku, mając na uwadze dyspozycję art. 129 w zw. z art. 100 ust. 1 cyt. ustawy emerytalnej.

Zdaniem Sądu Okręgowego organ rentowy na etapie wydawania decyzji prawidłowo zaliczył staż ubezpieczonej w warunkach szczególnych uznając, iż nie spełnia ona przesłanek uzyskania prawa do emerytury.

Stosownie do treści przepisu art. 118 ust. 1 lit. a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zgodnie z którym, w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

Przez wyjaśnienie „ostatniej niezbędnej okoliczności” należy rozumieć wyjaśnienie ostatniej okoliczności koniecznej do ustalenia istnienia prawa ubezpieczonego do świadczenia. W orzecznictwie sądowym można odnaleźć wiele przykładów nieprawidłowego działania organu rentowego, za które organ ten „ponosi odpowiedzialność” i - w razie opóźnienia z tego powodu ustalenia prawa do świadczenia lub jego wypłaty - zobligowany jest do wypłaty należnych odsetek. Są to w szczególności wypadki bezpodstawnego pozostawienia bez rozpoznania wniosku strony o przyznanie prawa do świadczenia oraz nieprawidłowe orzeczenie w sprawie niezdolności do pracy do celów rentowych wydane przez lekarza orzecznika ZUS lub komisję lekarską ZUS (por. wyrok S.N. z dnia 12 sierpnia 1998 r. w sprawie II UKN 171/98, publik. OSNAP nr 16/1999, poz. 521).

W ocenie Sądu I instancji w niniejszej sprawie wnioskodawczyni dołożyła należytych starań przedkładając wymagane dokumenty konieczne do wydania decyzji przyznającej prawo do dochodzonego świadczenia z tytułu pracy w warunkach szczególnych, jednakże organ rentowy dysponując dokumentami na etapie wydawania decyzji nie mógł na ich podstawie wydać decyzję przyznająca prawo do emerytury, gdyż dopiero zeznania świadków i samej wnioskodawczyni dały podstawę do wydania takiego orzeczenia. Dlatego też organ rentowym nie ponosi odpowiedzialność za nie ustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

W przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, z przyczyn wskazanych wyżej, Sąd ten orzekł na podstawie art. 118 ust. 1 lit. a ustawy o emeryturach i rentach z FUS wnioskując a contrario.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. zaskarżając ten wyrok w części dotyczącej przyznania prawa do emerytury i zarzucając mu:

1) naruszenie przepisu prawa materialnego, a w szczególności art. 184 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) w związku z § 1 i § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.),

2) naruszenie prawa procesowego, a w szczególności art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, polegającej na nie wyjaśnieniu wszystkich okoliczności w sprawie.

W uzasadnieniu apelacji organ rentowy dokonał streszczenia postępowań: administracyjnego i sądowego-pierwszoinstancyjnego w niniejszej sprawie oraz zakwestionował zaliczenie do okresów wykonywania pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od dnia 02 grudnia 1985 r. do dnia 30 listopada 1995 r. Zdaniem tego organu zebrany w sprawie materiał nie pozwala na przyjęcie, iż ubezpieczona w w/w okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywała pracę wymienioną w wykazie A, dział XIV, poz. 24. Apelujący podniósł, że Sąd Okręgowy nie wskazał, jakich pracowników, na jakich stanowiskach zatrudnionych ubezpieczona nadzorowała, jakie prace nadzorowała oraz prace jakich brygad nadzorowała. W związku z powyższym nie można ustalić, czy dozór dotyczył prac na wydziałach, oddziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie, a tylko nadzór nad takimi pracami uzasadnia zaliczenie tego okresu do okresów wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Ponadto ubezpieczona wykonywała także prace nie związane bezpośrednio z nadzorem nad pracownikami, tj. wyliczanie wysokości nagrodzenia poszczególnym pracownikom, sporządzanie list plac, a zatem nie można przyjąć, że prace wymienione w wykazie A, dziale XIV, poz. 24 były wykonywane stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W ocenie organu rentowego, ubezpieczona nie osiągnęła co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W konkluzji apelacji organ ten wnosił o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej przyznania prawa do emerytury, ewentualnie

2) uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji z przyczyn podanych w uzasadnieniu.

Pismem procesowym z dnia 11 kwietnia 2013 r., w odpowiedzi na apelację organu rentowego, E. G. (1) wniosła o jej oddalenie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Po uzupełnieniu postępowania dowodowego w postępowaniu apelacyjnym okazało się, że apelacja organu rentowego zasługuje na uwzględnienie w sposób skutkujący zmianą zaskarżonego wyroku i oddaleniem odwołania.

Z treści apelacji wynika zarzut naruszenia prawa procesowego, a w szczególności art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i przyjęcie, że przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe daje podstawy do stwierdzenia, iż E. G. (1) osiągnęła na dzień 01 stycznia 1999 r. okres zatrudnienia w szczególnych warunkach wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

Skuteczne postawienie zarzutu sprzeczności istotnych ustaleń ze zgromadzonymi dowodami lub naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, lub nie uwzględnił wszystkich przeprowadzonych w sprawie dowodów, jedynie to bowiem może być przeciwstawione uprawnieniu do dokonywania swobodnej oceny dowodów (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2004 r. w sprawie III CK 245/04, publik. LEX 174185).

W ocenie Sądu II instancji apelujący zdołał wykazać wadliwość rozumowania Sądu Okręgowego z punktu widzenia zaprezentowanych powyżej kryteriów.

Spór w niniejszej sprawie dotyczy kwestii spełniania przez E. G. (1), wynikających z treści art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm., nazywanej dalej ustawą emerytalną), przesłanek ustalenia jej prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

Stosownie do treści art. 184 ust. 1 ustawy emerytalnej ubezpieczonym (kobietom) urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje prawo do emerytury po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 ustawy emerytalnej (55 lat - § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze - Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm., nazywanego dalej rozporządzeniem w sprawie wieku emerytalnego), jeżeli w dniu wejścia tej ustawy w życie, tj. w dniu 01 stycznia 1999 r. osiągnęły: okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku obniżonym oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 ustawy emerytalnej (co najmniej 20 letni).

Takim ubezpieczonym przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 ustawy emerytalnej pod warunkiem nie przystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego oraz rozwiązania stosunku pracy – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem (art. 184 ust. 2 ustawy emerytalnej w brzmieniu obowiązującym, do dnia 31 grudnia 2012 r.).

Przepis art. 184 ust. 1 ustawy emerytalnej dotyczy zatem wyłącznie tych ubezpieczonych, którzy w dniu wejścia w życie ustawy emerytalnej, tj. 01 stycznia 1999 r. już legitymowali się wymaganym okresem składkowym i nieskładkowym, w tym wymaganym okresem pracy w warunkach szczególnych, lecz nie osiągnęli jeszcze wymaganego wieku emerytalnego.

W przedmiotowej sprawie organ rentowy kwestionuje spełnianie przez wnioskodawczynię przesłanki ustalenia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym w postaci osiągnięcia w dniu wejścia ustawy emerytalnej w życie, tj. w dniu 01 stycznia 1999 r., wymaganego w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku obniżonym, okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, tj. co najmniej 15 lat (art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej w zw. z § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego).

Sąd Apelacyjny zauważa, że dla oceny kwestii spełniania przez wnioskodawczynię, wynikającej z treści art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej, przesłanki osiągnięcia w dniu wejścia ustawy emerytalnej w życie, tj. w dniu 01 stycznia 1999 r. okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymaganego w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku obniżonym, kluczowa jest odpowiedź na pytanie, czy zaliczeniu do okresu pracy w szczególnych warunkach podlega praca wykonywana przez nią w okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w P., a następnie w (...) S.A. w P. od dnia 02 grudnia 1985 r. do dnia 30 listopada 1995 r. na stanowisku majstra budowy.

W myśl § 10 ust. 1 pkt 2, obowiązującego od dnia 23 listopada 2011 r., rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. z 2011 r. Nr 237, poz. 1412) zainteresowany zgłaszający wniosek o emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy powinien dołączyć do wniosku m.in. dokumenty stwierdzające okresy uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokość.

Zgodnie z treścią § 2 ust. 2 rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

W toku postępowania administracyjnego E. G. (1) przedłożyła świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z (...) S.A. w P. w upadłości z dnia 25 kwietnia 1996 r. (k. 9 akt em. ZUS), w którym stwierdzono, że wnioskodawczyni zatrudniona w tym zakładzie pracy w okresie od dnia 02 grudnia 1985 r. do dnia 30 listopada 1995 r. w okresie tym stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywała prace na stanowisku majstra budowy wymienionym w poz. 3, działu III, wykazu C, stanowiącego załącznik do rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego.

Sąd II instancji w pełni podziela zapatrywanie, zgodnie z którym świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach nie stanowi dokumentu urzędowego w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., lecz należy je traktować jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Tym samym treść świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach podlega weryfikacji zarówno w toku postępowania administracyjnego przed organem rentowym, jak i w toku postępowania sądowego przed sądami ubezpieczeń społecznych.

Trafnie organ rentowy w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji podniósł, że praca na stanowiskach wymienionych w wykazie C rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego nie uprawniała do obniżenia wieku emerytalnego.

Na wstępie wskazać należy, że wykaz C rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego nie obowiązuje, ponieważ na mocy § 1 pkt 5 lit. b rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 maja 1996 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1996 r. Nr 63, poz. 292) od dnia 07 czerwca 1996 r. skreślono ten wykaz.

Ponadto praca na stanowiskach wymienionych w wykazie C, stanowiącym załącznik do rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego, uprawniała jedynie do wzrostu emerytury lub renty, a nie stanowiła przesłanki nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu wykonywania prac w szczególnych warunkach (por. wyrok S.N. z dnia 06 maja 2004 r. w sprawie II UK 344/03, publik. LEX nr 131873).

W konsekwencji prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym nie przysługuje pracownikowi zatrudnionemu stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowiskach wymienionych w wykazie C rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego w pierwotnym brzmieniu (por. wyrok S.N. z dnia 30 listopada 2000 r. w sprawie II UKN 93/00, publik. LEX nr 54028).

Zasadnie zatem organ rentowy uznał, że ubezpieczona w oparciu o świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z (...) S.A. w P. w upadłości z dnia 25 kwietnia 1996 r. (k. 9 akt em. ZUS) nie wykazała, iż w spornym okresie zatrudnienia stale i w pełnym wymiarze czasu obowiązującym na danym stanowisku pracy wykonywała prace w szczególnych warunkach.

Podkreślenia wymaga, że w postępowaniu sądowo-odwoławczym fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi przewidzianymi w Kodeksie postępowania cywilnego, a do sądu należy ocena ich wiarygodności (por. wyrok S.N. z dnia 02 lutego 1996 r. w sprawie II URN 3/95, publik. LEX nr 24774).

W związku z powyższym E. G. (1) ma możliwość i obowiązek udowodnienia faktu świadczenia pracy w szczególnych warunkach w spornym okresie zatrudnienia przy zastosowaniu różnorodnych środków dowodowych.

Decydującą rolę w analizie charakteru pracy ubezpieczonego z punktu widzenia uprawnień emerytalnych ma możliwość jej zakwalifikowania pod którąś z pozycji jednego z wykazów, stanowiących załączniki do rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego (por. wyrok S.N. z dnia 01 czerwca 2010 r. w sprawie II UK 21/10, publik. LEX nr 619638).

Z treści przepisu § 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego wynika zaś, że do zaliczenia okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze do okresów pracy uzasadniających prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym rozporządzeniu konieczne jest, aby praca ta była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Dla zaliczenia spornego okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w P., a następnie w (...) S.A. w P. niezbędne jest zatem ustalenie, że w tym okresie E. G. (1) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy wykonywała prace w szczególnych warunkach, o których mowa w wykazach A lub B, stanowiących załączniki do rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego.

W ocenie Sądu Apelacyjnego wnioskodawczyni w oparciu o przeprowadzone w niniejszej sprawie dowody nie zdołała wykazać, że w okresie od dnia 02 grudnia 1985 r. do dnia 30 listopada 1995 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywała prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego.

Trafnie apelujący zarzucił (k. 47-50 akt sprawy), że przeprowadzone w postępowaniu pierwszoinstancyjnym postępowanie dowodowe nie wykazało jakie prace nadzorowała ubezpieczona na budowach, na których pracowała w spornym okresie zatrudnienia.

W szczególności odpowiedzi na to pytanie nie daje treść dokumentów zgromadzonych w aktach osobowych (k. 29 akt sprawy), zeznań świadków: K. K. (k. 25-26 akt sprawy) i R. L. (k. 26 akt sprawy) i przesłuchanie w charakterze strony w postępowaniu pierwszoinstancyjnym E. G. (1) (k. 24-25 w zw. z k. 34 akt sprawy).

Tymczasem odpowiedź na to pytanie jest nieodzowna dla zakwalifikowania jej pracy w tym okresie jako pracy, o której mowa w poz. 24 „Kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie”, działu XIV „Prace różne”, wykazu A „Prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego”, rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego.

Za zasadny uznać zatem należy zarzut naruszenia prawa procesowego, a w szczególności art. 233 § 1 k.p.c. w tym sensie, że Sąd I instancji bezzasadnie uznał, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wystarcza do ustalenia jakie prace nadzorowała wnioskodawczyni w spornym okresie.

W związku z powyższym, na mocy art. 382 k.p.c., postanowieniem z dnia 11 lutego 2014 r. w sprawie III AUa 813/13 Sąd Apelacyjny w Gdańsku III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych dopuścił dowód z uzupełniającego przesłuchania wnioskodawczyni w charakterze strony na okoliczność ustalenia, na czym polegał jej nadzór na budowach prowadzonych przez (...) w S. w latach: 01 grudnia 1985 r. do 30 listopada 1995 r. (k. 76 akt sprawy).

E. G. (1) przesłuchiwana w charakterze strony podała (k. 76 akt sprawy 00:02:24), że w spornym okresie wykonywała prace polegające na zlecaniu prac zespołom: stolarzy, murarzy, tynkarzy, posadzkarzy i malarzy przy budowie wielopiętrowych budynków mieszkalnych, kotłowni i szkoły, dokonywała obmiaru tych prac, wydawała pracownikom z magazynów narzędzia i materiały, czuwała nad zaopatrzeniem w potrzebne materiały, sprzęt i narzędzia, pilnowała utrzymania porządku i czystości w miejscu pracy, a ponadto sprawowała nadzór nad obsługą, eksploatacją i konserwacją maszyn i urządzeń używanych na budowach.

Z przesłuchania ubezpieczonej wynika, że wprawdzie była ona stale i w pełnym wymiarze czasu obecna na miejscu budowy, lecz bezpośredni dozór nad wymienionymi wyżej pracownikami sprawowali ich brygadziści, zaś nad całą budową kierownik budowy.

Powyższe przesłuchanie, w zakresie prac wykonywanych przez wnioskodawczynię w spornym okresie zatrudnienia, koresponduje z zeznaniami świadków: K. K. (k. 25-26 akt sprawy) i R. L. (k. 26 akt sprawy) oraz z zakresami obowiązków i odpowiedzialności: z dnia 02 grudnia 1985 r. i z dnia 01 kwietnia 1994 r. (wszystkie dokumenty akta osobowe k. 29 akt sprawy).

W przypadku ustalenia, że stanowiska pracy wnioskodawczyni widnieją w wykazie stanowiącym załącznik do właściwego zarządzenia resortowego, zachodziłoby zatem domniemanie faktyczne, że w okresie zatrudnienia na tych stanowiskach wykonywała ona prace w szczególnych warunkach.

Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że w pkt 1, poz. 24, działu XIV, wykazu A, stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 01 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty (Dz. Urz. MBiPMB z dnia 06 grudnia 1983 r. Nr 3, poz. 6) wskazano stanowiska pracy, na których prace wykonywane są stale i bezpośrednio przy stanowisku wymienionym w wykazie.

Z faktu, że właściwy minister, kierownik urzędu centralnego, czy centralny związek spółdzielczy, w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, ustalił w podległych i nadzorowanych zakładach pracy, że dane stanowisko pracy jest stanowiskiem pracy w szczególnych warunkach, może płynąć domniemanie faktyczne, że praca na tym stanowisku w istocie wykonywana była w takich warunkach i odwrotnie, brak konkretnego stanowiska pracy w takim wykazie może – w kontekście całokształtu ustaleń faktycznych – stanowić negatywną przesłankę dowodową (por. wyrok S.N. z dnia 16 listopada 2010 r. w sprawie I UK 124/10, publik. LEX nr 707404).

Wprawdzie w świetle przesłuchania ubezpieczonej (k. 76 akt sprawy 00:02:24) na budowach, na których pracowała wykonywano m.in. prace w szczególnych warunkach, tj. prace zbrojarskie i betoniarskie przy wylewaniu fundamentów, o których mowa w poz. 4, działu V, wykazu A rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego, lecz brak jest podstaw do przyjęcia, że wykonywała ona bezpośrednio czynności dozoru technicznego nad takimi pracami, skoro bezpośredni dozór techniczny należał do brygadzistów poszczególnych brygad roboczych.

Tym samym w odniesieniu do spornego okresu zatrudnienia E. G. (1) nie zachodzi domniemanie faktyczne, że wykonywała ona wówczas prace w szczególnych warunkach.

Sąd Apelacyjny w pełni podziela stanowisko, zgodnie z którym praca polegająca na kontroli międzyoperacyjnej, kontroli jakości produkcji i usług oraz dozorze inżynieryjno-technicznym może być uznana za pracę w szczególnych warunkach, jeżeli pracownik stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy, bezpośrednio sprawuje taką kontrolę lub dozór na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wymienione są prace wymienione w wykazie A rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego (por. postanowienie S.N. z dnia 23 marca 2012 r. w sprawie II UK 297/11, publik. LEX nr 1214582 i wyrok S.N. z dnia 05 października 2011 r. w sprawie II UK 48/11, publik. LEX nr 1108485).

Ponieważ wnioskodawczyni nie wykonywała bezpośrednio czynności dozoru technicznego nad pracami w szczególnych warunkach brak jest podstaw do uznania tej pracy za prace, o których mowa w poz. 24, działu XIV, wykazu A rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego.

Szczególną wartość dowodową mają dowody z treści dokumentów w postaci zakresów obowiązków i odpowiedzialności: z dnia 02 grudnia 1985 r. i z dnia 01 kwietnia 1994 r. (wszystkie dokumenty akta osobowe k. 29 akt sprawy), ponieważ zostały one sporządzone w okresach, których dotyczą.

Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że w rozporządzeniu w sprawie wieku emerytalnego przewidziana została hierarchia dowodów, którą sąd winien kierować się przy rozpoznawaniu sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych. W pierwszej kolejności, przy ustalaniu okresów zatrudnienia, winny być uwzględniane dokumenty z przebiegu zatrudnienia – świadectwa pracy wystawione przez pracodawcę, umowy o prace, angaże, legitymacje ubezpieczeniowe i inne dokumenty potwierdzające okresy ubezpieczenia. Gdy dokumentacja pracownicza jest niepełna lub zawiera pewne rozbieżności dopuszczalne jest posiłkowanie się zeznaniami świadków, ale jako dowodem uzupełniającym, potwierdzającym przebieg zatrudnienia (por. wyrok S.A. we Wrocławiu z dnia 07 lutego 2012 r. w sprawie III AUa 1644/11, publik. LEX nr 1120469).

W świetle treści zakresów obowiązków i odpowiedzialności: z dnia 02 grudnia 1985 r. i z dnia 01 kwietnia 1994 r. (wszystkie dokumenty akta osobowe k. 29 akt sprawy) do zakresu czynności majstra budowy należało szereg czynności nie wiążących się z dozorem technicznym prac w szczególnych warunkach wykonywanych na budowie takich jak przykładowo: prowadzenie na bieżąco księgi obmiaru oraz wystawianie zleceń roboczych i umów o akordzie zryczałtowanym zgodnie z warunkami technicznymi i wykonaną pracą, nadzór nad obsługą, eksploatacją i konserwacją wszystkich urządzeń, maszyn i narzędzi pracy na budowie, czuwanie nad regularnym i odpowiednim zaopatrzeniem wszystkich stanowisk pracy w potrzebne materiały, sprzęt i narzędzia, kontroli racjonalnego ich wykorzystania i zastosowania, przestrzeganie oszczędnego i właściwego zużywania materiałów, paliwa i energii, uczestniczenie w naradach organizowanych w przedsiębiorstwie, których tematem jest ustalenie zadań, określenie technicznych środków ich realizacji, ustalenie właściwych wyników ekonomicznych, czy decydowanie samodzielnie lub w porozumieniu z bezpośrednim przełożonym o terminach i zakresach remontu maszyn i urządzeń.

Do tego należy dodać szereg obowiązków o charakterze administracyjno-osobowym w zakresie kierowania zespołem podległych pracowników takich jak przykładowo: prowadzenie bieżącej kontroli zapisów w źródłowej dokumentacji zarobkowej pracowników nadzorowanego zespołu, przedstawianie wniosków w sprawie przyjmowania i zwalniania z pracy pracowników zatrudnionych w kierowanym zespole, przedstawianie bezpośrednim przełożonym wniosków przeszeregowania pracowników wyróżniających się w pracy i podnoszących swoje kwalifikacje zawodowe, współuczestniczenie w opracowaniu planów i programów dokształcania zawodowego pracowników, zgłaszanie wniosków o przyznanie pracownikom premii w określonej wysokości – zgodnie z obowiązującym regulaminem premiowania oraz przedstawianie pracowników do nagrody za szczególne osiągnięcia w pracy, czy przedstawianie dyrektorowi Spółki w porozumieniu z bezpośrednim przełożonym wniosków o udzielenie kary, upomnienia lub kary nagany pracownikom podległego zespołu za naruszenie regulaminu lub dyscypliny pracy.

Powyższe okoliczności znajdują potwierdzenie w treści przesłuchania E. G. (1) w charakterze strony (k. 24-25 w zw. z k. 34 oraz k. 76 akt sprawy).

Tym samym nawet gdyby przyjąć (do czego brak jest podstaw), że wnioskodawczyni bezpośrednio wykonywała prace polegające na dozorze technicznym na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie A rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego, to z uwagi na wykonywanie szeregu obowiązków nie pozostających w bezpośrednim związku z tym dozorem, brak byłoby podstaw do przyjęcia, że prace te wykonywała stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Stosownie do treści § 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego a contrario uniemożliwia to zaliczenie spornego okresu zatrudnienia E. G. (1) do okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach wymaganego w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

Podlegający zaliczeniu do okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach okres zatrudnienia wnioskodawczyni od dnia 01 sierpnia 1974 r. do dnia 15 października 1979 r. w Przedsiębiorstwie Budownictwa Rolniczego w S. (5 lat, 2 miesiące i 15 dni) wraz z okresem zaliczonym przez organ rentowy (5 lat, 9 miesięcy i 1 dzień) wynosi łącznie 10 lat, 11 miesięcy i 16 dni, a zatem mniej aniżeli wymagany okres co najmniej 15 lat (art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej w zw. z § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego).

Tym samym zasadne jest przyjęcie, że ubezpieczona nie spełnia, wynikającej z treści art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej, spornej przesłanki nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym w postaci osiągnięcia na dzień wejścia w życie ustawy emerytalnej, tj. w dniu 01 stycznia 1999 r. wymaganego w przepisach dotychczasowych okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Ponieważ dla ustalenia E. G. (1) prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z art. 184 ustawy emerytalnej nieodzowne jest łączne spełnienie przez nią wszystkich przesłanek, wynikających z treści art. 184 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej, wobec nie spełnienia przesłanki z art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej, brak jest podstaw prawnych do przyznania jej tego świadczenia.

Za zasadne uznać zatem należy zarzut naruszenia przez Sąd I instancji prawa materialnego, a w szczególności art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej poprzez jego niezastosowanie.

Stosownie do treści art. 386 § 1 k.p.c. w razie uwzględnienia apelacji sąd drugiej instancji zmienia zaskarżony wyrok i orzeka, co do istoty sprawy.

Mając na względzie powyższe, działając na mocy art. 386 § 1 k.p.c., Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji wyroku.