Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 lipca 2019 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Stachurska

Protokolant: praktykant Julia Bartolik

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 lipca 2019 r. w Warszawie

sprawy E. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania E. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W.

z dnia 27 listopada 2018 r. znak: (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  wniosek o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy w drodze wyjątku przekazuje do rozpoznania Prezesowi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

UZASADNIENIE

W dniu 2 stycznia 2019r. E. G. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. z dnia 27 listopada 2018r., znak: (...)odmawiającej przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Odwołujący wskazał, że w jego ocenie decyzja jest niesprawiedliwa i krzywdząca, a ponadto, że w dniu wypadku były inne przepisy i miał prawo do tego, aby korzystać z renty. Odwołujący nie zgodził się również z przyjęciem przez organ rentowy, że ostatni posiadany dzień okresu ubezpieczenia przed powstaniem niezdolności do pracy przypadał 30 listopada 2008r. (odwołanie z dnia 28 grudnia 2018r., k. 3 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 14 stycznia 2019r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., a uzasadniając swe stanowisko powołał się na treść art. 57 i 58 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a także wskazał, że rozpoznał wniosek odwołującego z dnia 16 sierpnia 2018r. o ustalenie uprawnień do renty z tytułu niezdolności do pracy z ogólnego stanu zdrowia. W toku postępowania zainicjowanego ww. wnioskiem ustalono, że odwołujący jest całkowicie niezdolny do pracy i niezdolny do samodzielnej egzystencji do 30 września 2023r.,
a data powstania niezdolności do 4 czerwca 2011r. W przypadku ubezpieczonego nie został jednak spełniony trzeci warunek, tj. niezdolność do pracy nie powstała w okresie ubezpieczenia, jak również w ciągu 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia (odpowiedź na odwołanie z dnia 14 stycznia 2019r., k. 12 a.s.).

W piśmie procesowym z dnia 24 czerwca 2019r. ustanowiona do reprezentowania odwołującego pełnomocnik z urzędu poparła wniesione przez niego odwołanie, zarzucając zaskarżonej decyzji naruszenie art. 57 i art. 58 ustawy o emeryturach i rentach z FUS poprzez odmowę przyznania renty mimo zaistnienia przesłanek do tego. Pełnomocnik wskazała również na naruszenie art. 83 ust. 1 ww. ustawy poprzez odmowę przyznania odwołującemu prawa do świadczenia w drodze wyjątku (pismo procesowe z 24 czerwca 2019r., k. 42 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

E. G., urodzony w dniu (...), do 2011 roku posiadał następujące okresy ubezpieczenia:

-

od 1 września 2006r. do 31 października 2006r. – jako pracownik młodociany przy wyrobie i sprzedaży pieczywa;

-

od 25 kwietnia 2007r. do 23 maja 2007r. i od 24 kwietnia 2007r. do 22 czerwca 2007r. – umowy zlecenie z (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.;

-

od 1 sierpnia 2007r. do 6 października 2007r. – umowa o pracę w PW Prospekt L. B. w B.;

-

od 1 stycznia 2008r. do 31 marca 2008r. – umowa o pracę z „RO.SA.-MET” sp. z o.o.
z siedzibą w B..

W okresie od 31 lipca 2008r. do 12 marca 2009r. odwołujący był zarejestrowany
w Powiatowym Urzędzie Pracy w B. z prawem do zasiłku od 20 sierpnia 2008r. do 30 listopada 2008r. (umowy zlecenia, k. 26-27 a.r., świadectwa pracy, k. 29 a.r. i 31 a.r., zaświadczenie z PUP w B., k. 33 a.r., poświadczenie dla celów świadczeń emerytalno-rentowych, k. 63 a.r.).

W dniu 4 czerwca 2011r. odwołujący uległ wypadkowi na skutek skoku do wody.
Po zdarzeniu został przyjęty na oddział ratunkowy Szpitala (...) w R. w stanie bardzo ciężkim. Stwierdzono uraz kręgosłupa w odcinku szyjnym C4-C5 z porażeniem czterokończynowym. Następnie odwołujący został skierowany do (...) sp. z o.o. w K., gdzie przebywał w okresie od 5 czerwca 2011r. do 19 lipca 2011r. i był leczony operacyjnie celem stabilizacji kręgosłupa (wszczep T., płytka szyjna). Następnie przebywał na oddziale rehabilitacji neurologicznej Wojewódzkiego Szpitala (...) w R. w okresie od 19 lipca 2011r. do 5 listopada 2011r., a potem kontynuował leczenie związane z powikłaniami po urazie, a także korzystał z leczenia rehabilitacyjnego (dokumentacja medyczna odwołującego, k. 5-15 tom akt medycznych a.r.).

Odwołujący prowadził działalność gospodarczą i z tego tytułu podlegał ubezpieczeniom w okresie od 29 maja 2012r. do 9 maja 2015r. Od maja 2015 roku do 30 października 2015r. odwołujący pracował na podstawie umowy zlecenia w Fundacji (...), a następnie na podstawie umów o pracę. Od listopada 2015 roku do chwili obecnej jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę (świadectwa pracy, k. 41-52 a.r., zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, k. 53 a.r., poświadczenia dla celów świadczeń emerytalno-rentowych, k. 75 i k. 103 a.r.).

W dniu 16 sierpnia 2018r. E. G. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Do wniosku odwołujący dołączył kwestionariusz zawierający informację o okresach składkowych i nieskładkowych oraz dokumenty na ich potwierdzenie (wniosek o rentę z 16 sierpnia 2018r. z załącznikami, k. 1-55 a.r.).

W toku postępowania zainicjowanego powyższym wnioskiem odwołujący został skierowany na badanie do lekarza orzecznika ZUS, który orzeczeniem z dnia 30 sierpnia 2018r. stwierdził, że jest on całkowicie niezdolny do pracy oraz niezdolny
do samodzielnej egzystencji do 30 września 2023r. oraz że niezdolność w obu przypadkach powstała w dniu 4 czerwca 2011r. Jako przyczynę niezdolności wskazano znaczne naruszenie sprawności układu nerwowo-mięśniowo-szkieletowego i związanego z ruchem
z powodu przebytego złamania kręgosłupa ze złamaniem trzonu kręgu C4-C5
w dniu 4 czerwca 2011r. oraz występującymi schorzeniami układu moczowego. Jednocześnie lekarz orzecznik stwierdził, że przed powstaniem całkowitej niezdolności
do pracy nie istniała niezdolność do pracy w stopniu częściowym (orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z 30 sierpnia 2018r., k. 57 a.r.).

Następnie organ rentowy zwracał się do Wydziału (...) i Składek ZUS
w celu potwierdzenia okresów ubezpieczenia wymienionych w kwestionariuszu dotyczącym okresów składkowych i nieskładkowych oraz dokumentach załączonych
do wniosku o rentę. W konsekwencji powyższego organ rentowy uzyskał poświadczenia
dla celów emerytalno-rentowych dotyczące wszystkich wskazanych przez odwołującego okresów składkowych i ustalił, że odwołujący posiada okresy składkowe w wymiarze 7 lat,
2 miesiące i 2 dni oraz okresy nieskładkowe w wymiarze 1 miesiąca i 19 dni (wnioski
o potwierdzenie ubezpieczenia oraz poświadczenia dla celów świadczeń emerytalno-rentowych,
k. 61-118 a.r., karta przebiegu zatrudnienia, k. 119 a.r.).

Po zakończeniu postępowania ZUS(...)Oddział w W. wydał w dniu
27 listopada 2018r. decyzję znak: (...), w której odmówił E. G. prawa do renty wskazując, że nie spełnia trzeciego warunku wymienionego w art. 57 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ponieważ niezdolność do pracy powstała w dniu 4 czerwca 2011r., a zatem później niż 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia. Jednocześnie organ rentowy jako ostatni dzień ubezpieczenia przed powstaniem niezdolności wskazał 30 listopada 2008r. (decyzja ZUS z 27 listopada 2018r., k. 121 a.r.).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o wymienione wyżej dowodów z dokumentów, które zostały ocenione jako wiarygodne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie od decyzji z dnia 27 listopada 2018r. podlegało oddaleniu.

Renta z tytułu niezdolności do pracy może być przyznana ubezpieczonemu,
który spełnia łącznie przesłanki określone w art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2018r. poz. 1270
z późn. zm. – dalej jako „ustawa emerytalna”), a więc:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12 albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów,

4)  nie ma ustalonego prawa do emerytury z Funduszu lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.

Pierwsza ze wskazanych wyżej przesłanek - niezdolność do pracy - stanowi kategorię ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu. Przepis art. 12 ustawy emerytalnej rozróżnia dwa stopnie niezdolności do pracy - całkowitą i częściową. Całkowita niezdolność do pracy polega na utracie zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Z kolei częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie niezdolności do pracy w myśl art. 12 ustawy emerytalnej znaczenie ma nie tylko ocena medyczna stwierdzająca występowanie określonych jednostek chorobowych i ich wpływ na funkcjonowanie organizmu człowieka, lecz również ocena prawna dokonana w oparciu o okoliczności natury medycznej
i okoliczności innej natury, w tym zwłaszcza poziom kwalifikacji ubezpieczonego, możliwości zarobkowania w zakresie tych kwalifikacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (zob. przykładowo wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 28 stycznia 2004r., II UK 222/03; z dnia 27 stycznia 2012r., II UK 108/11;
z dnia 9 czerwca 2016r., III UK 149/15).

Kolejna przesłanka konieczna dla przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności
do pracy, o której mowa w art. 57 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej, wiąże się z koniecznością posiadania przez ubezpieczonego okresów składkowych i nieskładkowych w wymiarze określonym w art. 58 ustawy. Wymóg ten wynika z tego, że renta z tytułu niezdolności do pracy nie jest świadczeniem o charakterze socjalnym na rzecz osób niezdolnych do pracy, pozostającym bez związku z tytułem ubezpieczenia rentowego, ale jedną z form zabezpieczenia społecznego powiązaną z wymaganym okresem płacenia składek (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 grudnia 2016r., I UK 424/15). Wskazany wyżej przepis określa w ust. 1, że warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:

1)  1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;

2)  2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;

3)  3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;

4)  4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;

5)  5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

Jeśli chodzi zaś o trzeci z warunków, określony w art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej, to wiąże się on z okresami, w czasie których powinna powstać niezdolność do pracy (bądź w ciągu 18 miesięcy od ich ustania), aby ubezpieczony mógł skorzystać z prawa do renty. W orzecznictwie wskazuje się, że skutkiem związania prawa do świadczeń
z ubezpieczeniem jest utrata tego prawa po ustaniu ubezpieczenia. Osoba,
której ubezpieczenie ustało, nie ma żadnych uprawnień wynikających z tego ubezpieczenia
i aby uprawnienia takie uzyskać musi ubezpieczyć się ponownie (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 stycznia 2014r., II UK 232/13). W tym przypadku ustawodawca przewidział jednak pewien wyjątek. Zgodnie z art. 57 ust. 2 ustawy emerytalnej przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy
i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

W przedmiotowej sprawie Zakład Ubezpieczeń Społecznych, jako przyczynę wydania zaskarżonej decyzji odmawiającej odwołującemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, wskazał brak spełnienia warunku określonego w art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej, związanego z powstaniem niezdolności do pracy w okresie ubezpieczenia.

Dla oceny, czy odwołujący spełnia przesłankę określoną w art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej kluczowe znaczenie ma data powstania niezdolności do pracy. W rozpatrywanej sprawie bezsporne jest natomiast, że E. G. jest całkowicie niezdolny
do pracy oraz niezdolny do samodzielnej egzystencji od dnia 4 czerwca 2011r.
do 30 września 2023r., zaś przyczyną ww. niezdolności jest naruszenie sprawności organizmu wywołane urazem kręgosłupa. Powyższej okoliczności – stwierdzonej jednoznacznie przez lekarza orzecznika ZUS w orzeczeniu wydanym w toku postępowania zainicjowanego wnioskiem odwołującego o rentę z tytułu niezdolności do pracy – ubezpieczony nie kwestionował ani w zakresie daty powstania niezdolności do pracy,
ani w zakresie ustalonego przez organ orzeczniczy ZUS stopnia niezdolności czy też czasu jej trwania. Sąd zważył przy tym, że informacje dotyczące w szczególności daty powstania całkowitej niezdolności do pracy odwołującego znajdują potwierdzenie w dokumentacji medycznej zgromadzonej w aktach rentowych, a przede wszystkim w kartach informacyjnych leczenia szpitalnego, w których wprost wskazano powstanie urazu kręgosłupa w dniu 4 czerwca 2011r. W związku z tym, zdaniem Sądu, powyższą okoliczność stanu zdrowia odwołującego – zarówno co do momentu powstania, jak i wpływu na zdolność do pracy i samodzielnej egzystencji – należało ocenić jako bezsporną. To z kolei oznacza, że dzień 4 czerwca 2011r., którego E. G. nie kwestionował (nie złożył sprzeciwu od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS do Komisji Lekarskiej ZUS) należało przyjąć jako datę powstania niezdolności do pracy, a w efekcie przy jej uwzględnieniu oceniać spełnienie przez odwołującego warunku określonego w art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej. Z analizy przebiegu zatrudnienia odwołującego wynika, że ostatni okres jego ubezpieczenia przed powstaniem niezdolności do pracy – a zatem przed ww. datą – zakończył się z dniem 30 listopada 2008r., tj. w ostatnim dniu pobierania zasiłku dla bezrobotnych z PUP w B.. Wprawdzie odwołujący był zarejestrowany w Urzędzie Pracy jako bezrobotny aż do dnia 12 marca 2009r., lecz bez prawa do zasiłku. Tymczasem okres rejestracji osoby bezrobotnej podlega uwzględnieniu do stażu pracy jako okres składkowy jedynie w przypadku, gdy bezrobotnemu przysługuje zasiłek, co wynika z art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej w zw. z art. 79 ust. 1 z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 2017r. poz. 1065). Tym samym okres po 30 listopada 2008r. nie podlegał zaliczeniu do stażu pracy odwołującego jako okres składkowy w myśl art. 6 ust. 2 pkt 6 ustawy emerytalnej. Z tego wynika, że nie mógł być też uwzględniony przy ustalaniu prawa odwołującego do renty z tytułu niezdolności do pracy ani w odniesieniu do warunku określonego w art. 57 ust. 1 pkt 2, ani w art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej.

Odwołujący nie przedstawił przy tym żadnych dowodów pozwalających na uwzględnienie innego okresu ubezpieczenia, który można by rozpatrywać w kontekście spełnienia warunku określonego w art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej. Tymczasem zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem ciężar dowodu, w tym zwłaszcza w zakresie wykazania spełnienia warunków do uzyskania świadczenia, spoczywa na osobie ubiegającej się o jego przyznanie (zob. wyroki Sądu Najwyższego; z 28 marca 2001r., II UKN 297/00; z dnia 8 stycznia 2008r., I UK 193/07; z dnia 15 października 2010r., III UK 20/10). Mimo zakwestionowania przez odwołującego stwierdzenia organu rentowego co do uznania, że ostatni tytuł ubezpieczenia przypadający przed powstaniem niezdolności do pracy zakończył się z dniem 30 listopada 2008r. odwołujący nie wykazał, aby pomiędzy tą datą, a dniem 4 czerwca 2011r., kiedy doszło do powstania niezdolności do pracy, legitymował się jakimkolwiek innym tytułem ubezpieczenia wymienionym w art. 57 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy. Po tej dacie odwołujący podjął aktywność zawodową dopiero w maju 2012 roku, kiedy to rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej, a w późniejszym okresie zatrudnił się na podstawie umowy o pracę, jednakże okresy te nie mogły zostać uwzględnione przy ocenie spełnienia warunku wynikającego z ww. przepisu. Spełnienie tego warunku jest uzależnione od powstania niezdolności do pracy bądź w trakcie istnienia tytułu ubezpieczenia, bądź też w określonym czasie po jego ustaniu, przepis ten nie przewiduje natomiast uwzględnienia tytułów ubezpieczenia powstałych po zaistnieniu niezdolności do pracy.

Sąd Okręgowy nie mógł przy tym uwzględnić argumentacji odwołującego co do tego, że w czasie, gdy doznał wypadku, obowiązywały inne przepisy, zgodnie z którymi mógłby korzystać z renty. Odnosząc się do tej kwestii w pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że o prawidłowości rozstrzygnięcia organu rentowego decyduje ocena według stanu na dzień wydania decyzji (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 19 grudnia 2013r., III AUa 542/13). Odwołujący zgłosił wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy w sierpniu 2018 roku i według aktualnego na ten czas stanu prawnego należy rozstrzygać, czy spełnia warunki konieczne do uzyskania wnioskowanego świadczenia. Sąd zważył również, że w stanie prawnym obwiązującym w czerwcu 2011 roku przepis art. 57 ust. 1 ustawy emerytalnej przewidywał niemal tożsame warunki, jakie należało spełnić, aby uzyskać prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, nie licząc przesłanki określonej w pkt 4 ww. przepisu, który został dodany przez ustawę z dnia 29 września 2017r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2017r. poz. 2120).

Z uwagi na powyższe należało podzielić stanowisko organu rentowego w zakresie stwierdzenia, że niezdolność do pracy odwołującego nie powstała w okresach wymienionych w art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej, to jest ani w okresach trwania któregokolwiek z tytułów ubezpieczeń wymienionych w tym przepisie, ani też w ciągu
18 miesięcy od dnia ustania jednego z tych okresów. W przypadku odwołującego ostatnim okresem ubezpieczenia był wspomniany wyżej okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Od daty zakończenia pobierania zasiłku dla bezrobotnych do dnia powstania niezdolności do pracy minął natomiast okres wynoszący 2 lata i 3 miesiące (27 miesięcy), a zatem przekraczający wskazaną w ww. przepisie przerwę w ubezpieczeniu wynoszącą 18 miesięcy.

Wymaga zaznaczenia, że w przypadku odwołującego nie zaistniała sytuacja określona w cytowanym wyżej art. 57 ust. 2 ustawy emerytalnej wyłączająca konieczność spełnienia się warunku określonego w art. 57 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy. Jak wynika z dokumentacji zgromadzonej w aktach rentowych E. G. ani w dniu powstania niezdolności do pracy, ani też na dzień wydania zaskarżonej decyzji nie legitymował się okresem składkowym i nieskładkowym w wymiarze 25 lat. Zgodnie z informacjami wynikającymi z karty przebiegu zatrudnienia, dokumentacji kadrowej oraz poświadczeń dla celów świadczeń emerytalno-rentowych, w dacie wydania zaskarżonej decyzji odwołujący posiadał jedynie 7 lat, 2 miesiące i 2 dni okresów składkowych, a tym samym zastosowanie wyjątku określonego art. 57 ust. 2 ustawy emerytalnej nie mogło mieć miejsca.

Poza sporem pozostawało przy tym, że odwołujący spełnia pozostałe przesłanki określone w art. 57 ust. 1 ustawy emerytalnej. Jak wspomniano, odwołujący jest niezdolny do pracy w stopniu całkowitym, a ponadto na dzień powstania niezdolności do pracy posiadał wymagany okres składkowy i nieskładkowy. Częściowe spełnienie przez odwołującego warunków do uzyskania prawa do renty nie było jednak wystarczające
do zmiany zaskarżonej decyzji, gdyż jak wspomniano wyżej, do uzyskania prawa do tego świadczenia konieczne jest spełnienie kumulatywnie przesłanek określonych w art. 57 ust. 1 ustawy emerytalnej. Niespełnienie choćby jednego z warunków określonych w tym przepisie skutkuje brakiem możliwości przyznania świadczenia.

Mając na względzie powyższe okoliczności Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji. Organ rentowy prawidłowo i zgodnie z art. 57 i 58 ustawy emerytalnej stwierdził niespełnienie przesłanki określonej w art. 57 ust. 1 pkt 3 tej ustawy. Z tych też przyczyn odwołanie E. G. podlegało oddaleniu na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Sąd Okręgowy, wydając rozstrzygnięcie w sprawie, miał na względzie podniesiony przez pełnomocnika odwołującego zarzut naruszenia art. 83 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS poprzez jego niezastosowanie. Zgodnie z treścią tego przepisu ubezpieczonym oraz pozostałym po nich członkom rodziny, którzy wskutek szczególnych okoliczności nie spełniają warunków wymaganych w ustawie do uzyskania prawa do emerytury lub renty, a nie mogą - ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek - podjąć pracy lub działalności objętej ubezpieczeniem społecznym i nie mają niezbędnych środków utrzymania, Prezes Zakładu może przyznać w drodze wyjątku świadczenia w wysokości nieprzekraczającej odpowiednich świadczeń przewidzianych w ustawie. Z powyższego wynika, że organem upoważnionym do przyznania świadczenia w drodze wyjątku jest Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, nie zaś sam Zakład, a tym samym zdaniem Sądu już na tej podstawie nie sposób organowi rentowemu czynić zarzut jego naruszenia, skoro nie ma kompetencji do przyznania prawa do świadczenia. Jednocześnie, z treści zaskarżonej decyzji nie wynika, aby organ rentowy odmówił E. G. przyznania renty w drodze wyjątku na podstawie art. 83 ust. 1 ustawy emerytalnej. Poza tym, sąd ubezpieczeń społecznych, jako sąd odwoławczy, rozpoznaje jedynie odwołania od decyzji organów rentowych lub orzeczeń wojewódzkich zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności (art. 477 ⁹ § 1 k.p.c.). Zgodnie natomiast z art. 83 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2019r. poz. 300) od decyzji przyznającej świadczenie w drodze wyjątku oraz od decyzji odmawiającej przyznania takiego świadczenia, od decyzji w sprawach o umorzenie należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, a także od decyzji w sprawie wykreślenia zastawu skarbowego z rejestru, odwołanie, o którym mowa w ust. 2, nie przysługuje. Stronie przysługuje prawo do wniesienia wniosku do Prezesa Zakładu o ponowne rozpatrzenie sprawy, na zasadach dotyczących decyzji wydanej w pierwszej instancji przez ministra. Do wniosku stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące odwołań od decyzji, określone w Kodeksie postępowania administracyjnego. Z kolei w postępowaniu przed sądem w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych zastosowanie znajdują przepisy kodeksu postępowania cywilnego, a nie przepisy kodeksu postępowania administracyjnego (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 26 lipca 2018r., III AUa 21/17). Tym samym Sąd Okręgowy, jako sąd ubezpieczeń społecznych, nie był właściwy do rozstrzygania tej kwestii, wobec czego wniosek odwołującego o przyznanie świadczenia w drodze wyjątku na podstawie art. 83 ust. 1 ustawy emerytalnej przekazał do rozpoznania Prezesowi ZUS, o czym orzekł w pkt 2 wyroku na podstawie art. 477 ¹⁰ § 1 k.p.c.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć(...)