Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 listopada 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2019 r. w Katowicach

sprawy z odwołania M. Ł. (M. Ł.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o zwrot nienależnie pobranego świadczenia

na skutek apelacji ubezpieczonego M. Ł.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w Katowicach z dnia 28 listopada 2018 r. sygn. akt X U 1271/18

oddala apelację.

/-/SSA M.Żurecki /-/SSA M.Procek /-/SSA L.Jachimowska

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 343/19

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 28 listopada 2018 r. Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił odwołanie od decyzji organu rentowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z dnia 29 czerwca 2017 r., w której - w oparciu o art. 103-105, art. 127, art. 138- art.140, art. 141 ust. 1-3, art. 142 - 144 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U z 2016r. poz. 887 ze zm. – dalej jako ustawa emerytalna) oraz przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 22 lipca 1992 r.
w sprawie szczegółowych zasad zawieszania lub zmniejszania emerytury i renty (Dz. U. nr 58, poz. 290 ze zm.) i ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016r. poz.963 ze zm.) - dokonano rocznego rozliczenia emerytury ubezpieczonego M. Ł. w związku z osiągniętym przychodem w roku
2016, ustalono, iż ubezpieczony pobrał nienależne świadczenie w kwocie 6.753,90 zł
i w konsekwencji zobowiązano ubezpieczonego do jego zwrotu.

Sąd Okręgowy ustalił, iż ubezpieczony M. Ł. (urodzony (...)) od dnia 1 czerwca 2013 r. ma przyznane prawo do emerytury. Wypłata świadczenia została zawieszona z uwagi na kontynuowanie przez ubezpieczonego zatrudnienia. Organ rentowy w decyzji z dnia 1 kwietnia 2015 r. ponownie ustalił wysokość emerytury i podjął jej wypłatę od dnia 1 marca 2015 r.

W piśmie z dnia 8 lutego 2017 r. organ rentowy poinformował ubezpieczonego
o konieczności dostarczenia zaświadczeń o wysokości osiągniętego przychodu za rok 2015
z tytułu zatrudnienia w T. Wydobycie i przychodu za okres 1 marca 2015 r. do 24 marca 2015 r. wypłaconego w roku 2016 oraz z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej za rok 2015 i 2016 w celu rozliczenia emerytury.

W odpowiedzi ubezpieczony w piśmie z dnia 28 lutego 2017 r. oświadczył, iż z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej podlega wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu. Ponadto przedłożył zaświadczenie o przychodach za rok 2016 z dnia 15 lutego 2017 r. wystawione przez (...) S.A. w J. oraz dokument o przychodach za rok 2016 osiągniętych w H.w firmie (...).

Organ rentowy trzykrotnie zwracał się do ubezpieczonego o dostarczenie przetłumaczonego na język polski zaświadczenia o przychodach z pracy w H.oraz określenie waluty, w której wypłacano wynagrodzenie .

Ubezpieczony wskazał, iż wynagrodzenie było wypłacane w walucie Euro. Ponadto poinformował, iż najprawdopodobniej dochody jakie osiągał w firmie (...) nie były objęte obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym, a jedynie zdrowotnym. Ubezpieczony załączył miesięczne zestawienia wypłat .

W dniu 29 czerwca 2017 r., dokonując rocznego rozliczenia pobieranej przez ubezpieczonego emerytury w związku z osiągniętym w 2016 r. przychodem, organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję i zobowiązał ubezpieczonego do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia w wysokości 6.753,90 zł .

Organ rentowy wskazał, iż łączny przychód osiągnięty przez ubezpieczonego w roku 2016 wyniósł 40.856,25 zł i przekroczył niższą kwotę graniczną ustaloną dla tego roku, czyli 34.054,40 zł, łącznie o kwotę 6.801,85 zł, co uzasadniało zmniejszenie łącznej kwoty świadczenia za 2016 r. o kwotę maksymalnego zmniejszenia, tj. o 6.753,90 zł, ustaloną
w następujący sposób:

- od 1 stycznia 2016 r. do 29 lutego 2016 r. – kwota miesięczna maksymalnego zmniejszenia wynosiła 561,70 zł; 561,70 zł x 2, tj. 1.123,40 zł;

- od 1 marca 2016 r. do 31 grudnia 2016 r. – kwota miesięczna maksymalnego zmniejszenia wynosiła 563,05 zł; 563,05 zł x 10, tj. 5.630,50 zł.

W piśmie z dnia 20 lipca 2017 r. ubezpieczony wyjaśnił, iż dochody osiągnięte
w H. nie były objęte ubezpieczeniem społecznym, bowiem według(...) przepisów taki obowiązek istnieje dopiero po przepracowaniu 26 tygodni. Ubezpieczony wskazał, iż pracował tylko 6 tygodni. Do pisma ubezpieczony przedłożył umowę z dnia
31 sierpnia 2016 r. zawartą z agencją pośrednictwa pracy dotyczącą zatrudnienia ubezpieczonego u zagranicznego pracodawcy - A. W. z siedzibą w G. w H. .

Organ rentowy wszczął postępowanie wyjaśniające i wystąpił do zagranicznej instytucji ubezpieczeniowej w związku z koniecznością potwierdzenia ubezpieczenia na terenie H. i ustalenia prawidłowej kwoty przychodu ubezpieczonego jako osoby zatrudnionej w tym państwie .

W zaświadczeniu dotyczącym przebiegu ubezpieczenia w H. przesłanym przez (...) instytucję ubezpieczeniową, przetłumaczonym na język polski przez biegłą sądową tłumacza przysięgłego języka (...) I. G., wskazano,
iż w okresie od dnia 5 września 2016 r. do dnia 6 listopada 2016 r. i od dnia 4 września
2017 r. do dnia 8 października 2017 r. (okres bezsporny) ubezpieczony podlegał ubezpieczeniu wH. .

Natomiast na rozprawie w dniu 28 listopada 2018 r. pełnomocnik odwołującego wskazała, iż ubezpieczony pracował wH.na podstawie umowy o dzieło, od której odprowadzano tylko składki na ubezpieczenie zdrowotne. W związku z powyższym ubezpieczony winien być traktowany tak jak osoba wykonująca umowę o dzieło w Polsce,
od której nie odprowadza się składek na ubezpieczenie społeczne.

Sąd Okręgowy ustalił, iż w roku 2016 ubezpieczony osiągnął przychód z tytułu pracy w H.w kwocie 2.538,00 euro (11.157,96 zł), podstawy wymiaru składek z tytułu działalności gospodarczej w kwocie 29.196,00 zł oraz kwotę 502,29 zł z tytułu zatrudnienia
w (...) S.A. w J.. Wysokość przychodu wyniosła 40.856,25 zł
i uzasadniała zmniejszenie przysługującej ubezpieczonemu w 2016 r. emerytury o kwotę 6.753,90 zł. Ubezpieczony zakwestionował opisane rozliczenie przychodu, podnosząc,
iż organ rentowy niesłusznie uwzględnił przychód uzyskany wH.

W ocenie Sądu Okręgowego, rozliczenie przychodu osiągniętego przez ubezpieczonego w roku 2016 dokonane przez organ rentowy w zaskarżonej decyzji jest prawidłowe i zgodne z obowiązującymi przepisami. Dla tegoż Sądu miarodajne było bowiem zaświadczenie o przebiegu ubezpieczenia wH.wystawione przez (...) instytucję ubezpieczeniową, z którego wynika, iż w spornym okresie od dnia 5 września
2016 r. do 6 listopada 2016 r. oraz od dnia 4 września 2017 r. do dnia 8 października 2017 r. ubezpieczony podlegał ubezpieczeniu. Sąd Okręgowy pominął zatem niepoparte żadnym dokumentem twierdzenia ubezpieczonego o umowie o dzieło łączącej go z (...) pracodawcą. Sąd ten nie mając wiedzy, czy była to umowa o dzieło oraz czy prawodawstwo (...)przewiduje taki rodzaj umów i obowiązek ich oskładkowania, rozstrzygając niniejszą sprawę, w całości oparł się na wymienionym zaświadczeniu wydanym przez uprawnioną do tego instytucję, a stwierdzającą podleganie przez odwołującego ubezpieczeniu w tym państwie.

Przywołując zatem przepisy art. 104 ust. 1 - 4 oraz art. 138 ustawy emerytalnej,
Sąd Okręgowy przyjął, iż ubezpieczony pobrał nienależnie świadczenie w kwocie 6.753,90 zł
i obowiązany jest do jego zwrotu.

Zatem, w oparciu o przedstawione okoliczności, Sąd Okręgowy, na podstawie art.477 ¹⁴ § 1 k.p.c., odwołanie oddalił.

W apelacji od zaprezentowanego rozstrzygnięcia ubezpieczony zarzucił Sądowi pierwszej instancji:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść wydanego wyroku,
a polegający na uznaniu, że:

a)  ubezpieczony pobrał nienależnie świadczenie w kwocie 6.753,90 zł i obowiązany jest do jego zwrotu, podczas gdy nie zachodzą żadne przesłanki do uznania, że to świadczenie było świadczeniem pobranym nienależnie;

b)  wynagrodzenie uzyskane przez ubezpieczonego z tytułu pracy w H. stanowi „przychód" w rozumieniu przepisów emerytalno-rentowych uzasadniający zmniejszenie przysługującej ubezpieczonemu w 2016 r. emerytury o kwotę
6.753,90 zł, podczas gdy prawo do emerytury ulega zmniejszeniu w razie osiągnięcia przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, natomiast ubezpieczony osiągnął dochody z umowy o dzieło, która podlegała wyłącznie obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego; sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału wskutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

2.  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie oceny dowodów:

-

w sposób nasuwający zastrzeżenia z punktu widzenia zasad logicznego rozumowania, albowiem z zaświadczenia wydanego przez uprawnioną do tego instytucję, stwierdzającą podleganie przez M. Ł. ubezpieczeniu w H.nie wynika jakim ubezpieczeniom podlegał w spornym okresie, a uznanie, że były
to ubezpieczenia społeczne, a nie tylko zdrowotne, nie znajduje oparcia w żadnym
z dowodów, a już tym bardziej nie można tego wyinterpretować z tego zaświadczenia;

-

w sposób niewszechstronny albowiem z pozostałych dowodów czyli m.in. z treści umowy zawartej przez niego z agencją pracy (znajdującą się w aktach ZUS) oraz
z tygodniowych zestawień wypłat (solarisów, również znajdujących się w aktach ZUS - k.45-51 tom II akt emerytalnych) wynikało jasno, że Ubezpieczony podlegał wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu i tylko takie składki były potrącane przez (...)pracodawcę;

3.  niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy wskutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

a)  art. 1143 § 1-3 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie i wskazanie w treści uzasadnienia, że Sąd nie miał wiedzy czy prawodawstwo (...) przewiduje umowy o dzieło
i obowiązek ich oskładkowania, a pomimo braku tej wiedzy, nie skorzystał
z możliwości ustalenia i zastosowania prawa obcego, w sytuacji kiedy powinien
z urzędu ustalić i zastosować (...) prawo, jeśli postępowanie dowodowe nie było wystarczające do poczynienia ustaleń w oparciu o polskie przepisy;

b)  art. 299 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie, skoro pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, Sąd mógł dla wyjaśnienia tych faktów dopuścić dowód z przesłuchania stron z ograniczeniem do strony powodowej (ubezpieczonego).

Powołując się na przedstawione zarzuty, apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie odwołania ubezpieczonego, uchylenie decyzji organu z dnia 29 czerwca 2017 r. oraz ustalenie, że M. Ł. nie ma obowiązku zwrotu kwoty 6.753,90 zł; zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, ewentualnie o uchylenie wyroku
i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

Zdaniem skarżącego, w toku postępowania przed Sądem Okręgowym przeprowadzone zostały dowody, z których wynikało, że w okresie pracy w H. ubezpieczony podlegał jedynie ubezpieczeniu zdrowotnemu i tylko takie składki były odprowadzane przez (...) „pracodawcę”. Zarówno z oświadczeń M. Ł., tygodniowych zestawień wypłat, jak i umowy z dnia 31 sierpnia 2016 r. zawartej z Agencją (...)
(§ 2 pkt 7 umowy) wynikało, że jako robotnik pomocniczy w ogrodnictwie i sadownictwie podlegał wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Według apelującego, nie można jednocześnie uznać, że z zaświadczenia o przebiegu ubezpieczenia wH.wystawionego przez (...)instytucję ubezpieczeniową, wynika iż w okresie od dnia 5 września 2016 r. do dnia 6 listopada 2016 r. oraz od dnia
4 września 2017 r. do dnia 8 października 2017 r. ubezpieczony podlegał ubezpieczeniom społecznym. Z treści tego zaświadczenia w punkcie 8 wynika jedynie, że we wskazanych okresach (w latach 2016 i 2017) tj. przez okres 3 miesięcy i 7 dni podlegał ubezpieczeniu (bez wskazania jakiemu). Sąd pierwszej instancji, dokonując oceny tego dowodu, naruszył zasadę swobodnej oceny, albowiem błędnie – w ocenie skarżącego - zinterpretował zapisy tego zaświadczenia, wyciągając błędne wnioski - czym naruszył zasady logicznego rozumowania. Nie było bowiem mowy w tym zaświadczeniu o tym, jakim ubezpieczeniom podlegał M. Ł., a już tym bardziej nie wynikało z niego, że podlegał ubezpieczeniom społecznym. Dodatkowo – jak podnosi skarżący - pozostałe dowody (umowa z agencją, zestawienia wypłat - S.) przemawiały za uznaniem twierdzeń ubezpieczonego za prawdziwe. Ubezpieczony nie miał możliwości przedstawienia oficjalnego zaświadczenia, albowiem pomimo zwrócenia się do „pracodawcy" tj. A. W. w dniu 17 lipca 2017 r., uzyskał odpowiedź, że owszem A. W. nie odprowadzał za niego składek emerytalnych,
co widoczne jest na salarisie (odcinku wypłaty), to jednak firma takich zaświadczeń nie wydaje. Skarżący wniósł przy tym o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z wydruku korespondencji mailowej na okoliczność ustalenia, że składki na ubezpieczenia społeczne nie były odprowadzane, a firma (...) nie wydaje zaświadczeń potwierdzających tą okoliczność. Skoro zatem dochody uzyskane przez M. Ł. wH.nie podlegały obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, a zatem zgodnie z treścią art. 104 ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie powinny być przyjmowane jako „przychód” mający wpływ na zawieszenie świadczenia emerytalnego lub jego zmniejszenie.

Przychód jaki uzyskał M. Ł. pracując wH.nie miał również żadnego związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, albowiem wyjechał on na zbiory owoców, co nie mieści się w zakresie jego działalności.

Skarżący poniósł także, iż zgodnie z ustawą z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, umowa o dzieło nie rodzi obowiązku ubezpieczeń społecznych jako samoistny tytuł i przychody osiągane z umowy zawartej z (...) podmiotem są zatem wolne od składek na ubezpieczenia społeczne.

Apelujący dodał przy tym, iż w przypadku wątpliwości Sądu Okręgowego co do uregulowań prawnych obowiązujących w H.i braku wiedzy co do tego czy prawodawstwo holenderskie przewiduje taki rodzaj umów jak umowa o dzieło oraz czy istnieje obowiązek jej oskładkowania, Sąd pierwszej instancji, stosując przepis art. 1143 k.p.c., winien z urzędu ustalić prawo obce w tym zakresie. Przede wszystkim Sąd Okręgowy w Katowicach mógł zwrócić się do Ministra Sprawiedliwości o udzieleniu tekstu tego prawa, a w szczególności tekstu przepisów regulujących kwestie związane z umową o dzieło oraz kwestie podlegania ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu osób wykonujących pracę na podstawie umowy o dzieło. Sąd Okręgowy mógł również w celu ustalenia treści prawa obcego zasięgnąć opinii biegłych. Żadnych z tych środków Sąd pierwszej instancji nie zastosował.

Jednocześnie skarżący podniósł, że emerytura ubezpieczonego podlegała by zawieszeniu w razie osiągania przychodu z wykonywania działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, a takiego obowiązku nie było w przypadku zawartej przez M. Ł. umowy. Ubezpieczony nie został w odpowiedni sposób pouczony przez ZUS przy wydawaniu decyzji emerytalnej o tym, że świadczenie może zostać uznane za nienależenie pobrane i może zaistnieć obowiązek zwrotu tego świadczenia
w sytuacji zawarcia przez niego umowy o dzieło, od której odprowadzana będzie wyłącznie składka zdrowotna. Ubezpieczony był przekonany, że zawierając umowę z agencją pracy, zawiera umowę o dzieło i w celu wykonania dzieła wyjeżdża na zbiory owoców doH. Gdyby wiedział, że taka umowa może być potraktowana przez ZUS w odmienny sposób
i uzyskany przez niego w ten sposób dochód pomniejszy jego świadczenie emerytalne, nigdy nie zdecydował by się na taki wyjazd.

Skarżący wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron,
z ograniczeniem do strony powodowej, na okoliczność ustalenia rodzaju zawartej umowy
z A. W. z siedzibą w G. w H., rodzaju składek odprowadzanych przez podmiot holenderski, możliwości uzyskania zaświadczenia w tym przedmiocie oraz wszystkich okoliczności sprawy nie wyjaśnionych za pomocą dokumentów.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje.

Przyjmując ustalenia poczynione przez Sąd pierwszej instancji jako własne, uznał,
że apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Podkreślenia wymaga, iż - przy niespornym stanie faktycznym - kluczowe znaczenie w niniejszej sprawie ma przepis art. 104 ust. 3 ustawy emerytalnej, a nie przepis art. 104
ust. 1 tej ustawy, na który zdaje się powoływać skarżący, w istocie twierdząc, że zawieszenie lub zmniejszenie emerytury wynika tylko z osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego w Polsce. Apelujący pomija natomiast przepis art. 104 ust. 3 ustawy emerytalnej, który – na co trafnie wskazał Sąd Najwyższy
w wyroku z dnia 13 września 2013 r. (I UK 76/13) - wcale nie wymaga, iżby przynosząca przychód działalność wykonywana za granicą podlegała ubezpieczeniom społecznym, obowiązkowym albo dobrowolnym w Polsce, podobnie nie ma znaczenia czy przychód z tej działalności podlega podatkowi w Polsce. Regulacja dotycząca zawieszenia lub zmniejszenia emerytury ze względu na osiąganie przychodu ma samodzielne znaczenie na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych, a w tym przypadku w odniesieniu do prawa do emerytury. Świadczenie z ubezpieczenia społecznego jakim jest emerytura wynika z potrzeby ubezpieczenia ryzyka niemożności zarobkowania ze względu na mniejszą zdolność do pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego. Trybunał Konstytucyjny szereg razy wypowiadał się
w kwestii dopuszczalności zawieszania lub ograniczania świadczeń emerytalnych (zob. sprawy o sygn.: K 14/91, K 12/92, U 11/97, K 4/99). Ograniczenie prawa do uzyskania świadczeń emerytalnych w sytuacji uzyskiwania innych przychodów co do zasady nie jest niezgodne z ustawą zasadniczą.

Takie rozwiązanie prawne, jak w art. 104 ust. 3 ustawy emerytalnej, było przyjęte już w ustawie z 23 stycznia 1968 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników
i ich rodzin - art. 65 (Dz.U. Nr 3, poz. 6). Przepisy wykonawcze do tej ustawy przewidywały zawieszenie prawa do emerytury w przypadku pobytu emeryta za granicą, jeśli osiągał tam zarobki lub dochody (§ 1, § 9, § 10 rozporządzenia Rady Ministrów z 9 stycznia 1969 r.
w sprawie niezawieszania prawa do emerytury lub renty, Dz.U. Nr 3, poz. 16); odnosiło się ono również do emerytur górniczych (§ 10 rozporządzenia Rady Ministrów z 2 kwietnia 1977 r. w sprawie zawieszania prawa do emerytury lub renty, Dz.U. Nr 11, poz. 46 ze zm.
w związku z art. 10 ust. 3 ustawy z 28 maja 1957 r. o zaopatrzeniu emerytalnym górników
i ich rodzin, Dz.U. z 1968 r. Nr 3, poz. 19 ze zm.). Już wówczas nie miało znaczenia,
czy zatrudnienie lub działalność za granicą były objęte ubezpieczeniem społecznym w Polsce oraz to czy zarobki lub dochód z tytułu zatrudnienia za granicą podlegały opodatkowaniu
w Polsce. Nawet gdyby takie zatrudnienie lub działalność za granicą uzasadniało ubezpieczenie społeczne a także objęcie zarobków lub dochodów podatkiem w Polsce, to byłaby to materia odrębna, czyli rozpatrywana w aspekcie podlegania ubezpieczeniom społecznym lub opodatkowaniu. Aktualnie emeryt w przypadku wyjazdu za granicę nie traci prawa do wypłaty świadczenia (art. 132 ustawy emerytalnej), jednak nadal nie jest obojętne czy za granicą osiąga przychód z tytułu działalności lub zatrudnienia (art. 104 ust. 3 ustawy emerytalnej). W odniesieniu do emerytów i rencistów osiągających przychód z tytułu działalności wykonywanej za granicą ustawa emerytalna nie wprowadza zastrzeżenia,
że znaczenie ma tylko działalność podlegająca obowiązkowi ubezpieczenia społecznego
w Polsce. Gdyby przyjąć takie zastrzeżenie, to regulacja z art. 104 ust. 3 ustawy emerytalnej byłaby w istocie bezprzedmiotowa, albowiem zatrudniony za granicą z reguły podlega ubezpieczeniu społecznemu w kraju, w którym pracuje, na zasadzie wyłączności ubezpieczenia społecznego kraju, w którym świadczy pracę. Na takiej zasadzie oparta jest koordynacja systemów ubezpieczenia w Unii Europejskiej. O ubezpieczeniu społecznym co do zasady decyduje prawo kraju zatrudnienia (art. 11 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, Dz.U. UE.L. 2004.166.1). Jednak regulacji z art. 104 ust. 3 ustawy emerytalnej nie można zawężać tylko do dochodów z tytułu zarobkowania w krajach Unii Europejskiej. Zgodnie z treścią art. 104 ust. 3 ustawy emerytalnej, przepisy ust. 1 i 2, czyli o zawieszeniu lub zmniejszeniu świadczenia mają zastosowanie do emerytów i rencistów osiągających przychód z tytułu działalności wykonywanej za granicą.

Powtórzyć zatem wypada, że - rozstrzygająca w niniejszej sprawie - regulacja z art. 104 ust. 3 ustawy emerytalnej, ma samodzielne znacznie, gdyż dotyczy przychodu z tytułu działalności wykonywanej za granicą, która wcale nie musi podlegać ubezpieczeniu czy opodatkowaniu w Polsce. W konsekwencji skarżący niezasadnie argumentuje, że chodzi
o przychód podlegający opodatkowaniu w Polsce i stanowiący tu podstawę składek na ubezpieczenia społeczne. Traci więc na znaczeniu odwołanie się w zarzutach apelacji
do konieczności wyjaśnienia czy prawodawstwo holenderskie przewiduje umowy o dzieło
i obowiązek ich oskładkowania.

Oczywiście zawieszenie albo zmniejszenie emerytury w Polsce ze względu na zarobki (dochody) za granicą nie powinno pomijać przepisów prawa wspólnotowego o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, przykładowo ze względu na prawo do emerytury
w H., jednak do takiej sytuacji i zarzutów skarżący w ogóle się nie odwołuje.

Reasumując - ze względu na odrębność przedmiotu regulacji z art. 104 ust. 3 ustawy emerytalnej, zarobek uzyskiwany w H. przez ubezpieczonego trafnie został ujęty jako przychód (dochód) w aspekcie ustawowych reguł o zawieszaniu lub zmniejszaniu emerytury określonych w art. 104 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej. Regulacja ta ma zastosowanie
do ubezpieczonego, niezależnie od tego, czy przychód ten podlega opodatkowaniu (składkowaniu) w Polsce. Nie ma zatem znaczenia zarzut o wyłączeniu przychodu uzyskanego wH. z opodatkowania (oskładkowaniu) w Polsce. W świetle przedstawionych okoliczności, Sąd drugiej instancji oddalił wnioski dowodowe apelującego, gdyż ich przedmiotem byłyby fakty niemające dla rozstrzygnięcia sprawy istotnego znaczenia (art. 227 k.p.c.).

Podobnej treści zapatrywanie przedstawił tutejszy Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu wyroku z dnia 5 stycznia 2012 r. (sygn. akt III AUa 880/11).

Mając na uwadze przedstawione okoliczności, Sąd drugiej instancji, na mocy
art. 385 k.p.c., oddalił apelację.

/-/SSA M.Żurecki /-/SSA M.Procek /-/SSA L.Jachimowska

Sędzia Przewodniczący Sędzia