Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 września 2019 roku

Sąd Rejonowy w Świdnicy IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie :

Przewodniczący : SSR Maja Snopczyńska

Ławnicy: Józef Białek, Józef Czerwiecki

Protokolant : Agnieszka Ząbkiewicz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 września 2019 roku w Ś.

sprawy z powództwa M. B.

przeciwko J. H. prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą (...) Kancelaria (...)

o odszkodowanie

I.  zasądza od pozwanego J. H. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) Kancelaria (...) na rzecz powódki M. B. kwotę 2.837,81 zł ( dwa tysiące osiemset trzydzieści siedem złotych osiemdziesiąt jeden groszy) tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 19 września 2019 roku do dnia zapłaty;

II.  wyrokowi w pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 180,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  nakazuje pozwanemu uiścić na rzecz Skarbu Państwa Sąd Rejonowy w (...) kwotę 142,00 zł tytułem częściowej opłaty od pozwu, od której powódka była ustawowo zwolniona.

UZASADNIENIE

Powódka M. B. wniosła o zasądzenie od pozwanego J. H. kwoty 10.500 zł z ustawowymi odsetkami do dnia zasądzenia do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie bez wypowiedzenia umowy o pracę oraz zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu podała, że była zatrudniona u pozwanego na stanowisku referenta i nie zgadzała się na samodzielne stanowisko; pracę wykonywała najrzetelniej i najdokładniej; została zatrudniona na okres próbny, a następnie 11 IV 2018 roku dostała kolejna umowę i coraz więcej obowiązków, 1 X 2018 roku otrzymała aneks do umowy o pracę z podwyżką; dnia 23 X 2018 roku miała wypadek samochodowy, a miesiąc od przebywania na zwolnieniu chorobowym otrzymała rozwiązanie umowy o pracę. Powódka podniosła, że ciężko jest odnieść się do rozwiązania umowy o pracę, gdyż firm, których zostały zlecone powódce było kilkanaście a na dokumencie rozwiązania umowy o pracę nie ma żadnych szczegółów, której firmy dotyczy błąd i z czego wynikał – które dokumenty zostały błędnie wprowadzone, zaś błędy mogły wynikać z niedostatecznej wiedzy księgowej.

W odpowiedzi na pozew pozwany J. H. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą I.T.A. Kancelaria (...) wniósł o oddalenie powództwa przyznając, ze powódka była zatrudniona u pozwanego, zajmowała stanowisko samodzielnego referenta ds. księgowości; pozwany przy zatrudnieniu zaznaczył, że zasadą jest samodzielne prowadzenie księgowości; zaprzeczył jednak aby przyczyną rozwiązania stosunku pracy była nieobecności powódki spowodowana przebywaniem na zwolnieniu lekarskim; okoliczność ta spowodowała jedynie, że pozwany osobiście przejął prowadzenie podmiotów dla których księgowość prowadziła powódka i dostrzegł rodzaj i skalę błędów, które popełniła powódka, a które naraziły klientów pozwanego na straty i doprowadziły do utraty zaufania do pozwanego jako doradcy podatkowego. Podniósł także, że żądania powódki jest zawyżone, gdyż wypowiedzenie powódki wynosi jeden miesiąc.

Na rozprawie w dniu 14 marca 2019 roku powódka sprecyzowała żądanie wnosząc o zasądzenie odszkodowania w wysokości 2.837,81 zł zgodnie z wyliczeniem pozwanego.

W toku postępowania Sąd

ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka zatrudniona była u pozwanego na podstawie umowy o pracę zawartej na okres próbny od dnia 25 stycznia do 24 kwietnia 2018 roku, a następnie na czas określony na podstawie umowy zawartej na okres od 25 kwietnia do 24 kwietnia 2019 roku.

Pismem z dnia 27 listopada 2018 roku pozwany rozwiązał z powódką umowę o pracę bez wypowiedzenia (art. 52 § 1 pkt 1 kp).

Jako przyczynę rozwiązania umowy o pracę wskazano ciężkie naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych polegających na nierzetelnym wykonywaniu powierzonych obowiązków księgowych; przyczyną rozwiązania umowy są rażące błędy w rozliczeniu podatku VAT za miesiąc czerwiec, lipiec, sierpień oraz wrzesień 2018 i podatku dochodowego u klienta kancelarii, skutkujące zawyżeniem zobowiązania w podatku VAT o kwotę łączną 28.262,86 zł oraz zawyżeniem przychodów o kwotę 353 938,36 zł; dodatkowo wskazano, że mając na uwadze iż nierzetelnie prowadzona księgowość powierzonej powódce firmy wiąże się z utratą zaufania u klienta kancelarii oraz naraża na zarzut karno-skarbowy nierzetelnie prowadzonej księgowości oraz wykazywania nieistniejących przychodów niniejsze rozwiązanie umowy jest w pełni zasadne. Podane nieprawidłowości dotyczą jednego podmiotu rozliczanego przez powódkę i trwa dalsza kontrola prowadzonych przez powódkę podatników.

Dowód: akta osobowe powódki – w załączeniu,

Powódka w ramach obowiązków pracowniczych prowadziła księgowość kilkunastu podmiotów. Były to zarówno podmioty na pełnej księgowości jak i na książce przychodów i rozchodów. W firmie pozwanego zdarzało się, że jeden podmiot prowadziło kilka pracownic, szczególnie przy dużych firmach, aby była możliwość zastępstwa w czasie nieobecności.

Dowód: zeznania świadków:

- J. S. k. 125-126, płyta CD k.128

- A. H. k. 126, płyta CD k.128

- A. L. k. 126-127, płyta CD k.128

- M. J. k. 127, płyta CD k.128

Wynagrodzenie powódki liczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wnosi 2.837,81 zł.

Dowód: zaświadczenie k. 166

W tak ustalonym stanie faktycznym

Sąd zważył:

Powództwo jest zasadne.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności w oparciu o zeznania świadków J. S., A. H., A. L., M. J., jak również dokumenty zgromadzone w aktach sprawy.

Sąd dał wiarę powyższym dowodom w takim zakresie w jakim każdy z nich stanowił podstawę dokonania ustaleń faktycznych w sprawie.

Podstawę ustaleń Sądu w zakresie przebiegu zatrudnienia powódki stanowiły również akta osobowe pracownika. Sąd dał im wiarę w całości, albowiem ich prawdziwość i autentyczność nie budziła wątpliwości, jak również nie zostały one w tym zakresie zakwestionowane przez strony postępowania.

Podstawę prawną roszczenia powódki, stanowił przepis art. 56 § 1zd. pierwsze k.p. zgodnie z którym, pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie.

Rozstrzygając zasadność dochodzonego roszczenia, należało zatem ustalić, czy pozwany dokonując rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia na zasadzie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. uczynił to w sposób prawidłowy, a więc spełniało ono wymogi formalne (np. formy pisemnej, podania przyczyny wypowiedzenia), a podana przyczyna wypowiedzenia była rzeczywista i prawdziwa.

W myśl z art. 52 § 1 pkt 1 k.p. pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych. Cytowany przepis nie zawiera katalogu określającego, choćby przykładowo, na czym polega ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych przez pracownika. Z jego treści oraz z wieloletniego doświadczenia orzeczniczego wynika jednak, że nie każde naruszenie przez pracownika obowiązków może stanowić podstawę rozwiązania z nim umowy w tym trybie – musi to być naruszenie podstawowego obowiązku, zaś powaga tego naruszenia rozumiana musi być jako znaczny stopień winy pracownika. Rozwiązanie umowy o pracę w trybie art. 52 kp, jako nadzwyczajny sposób rozwiązania stosunku pracy, powinno być stosowane przez pracodawcę wyjątkowo i z ostrożnością. Musi być uzasadnione szczególnymi okolicznościami, które w zakresie winy pracownika polegają na jego złej woli lub rażącym niedbalstwie (por. wyrok SN z 2 czerwca 1997 r., I PKN 193/97, OSNAPiUS 1998/9/269) .

Natomiast zgodnie z art. 30 § 4 k.p., w oświadczeniu pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia, powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca rozwiązanie umowy o pracę. Przyczyna powinna być konkretna i rzeczywista. Takie stanowisko przyjął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 maja 2000r. (I PKN 641/99). Naruszenie tego przepisu ma miejsce wówczas, gdy pracodawca nie wskazuje w ogóle przyczyny rozwiązania umowy, bądź gdy wskazana przez niego przyczyna jest niezrozumiała, niejasna, niedostatecznie konkretna, a przez to jest niezrozumiała dla pracownika. Podana pracownikowi przyczyna ma na celu, umożliwienie mu „dokonania racjonalnej oceny, czy ta przyczyna w rzeczywistości istnieje i czy w związku z tym, zaskarżenie czynności prawnej pracodawcy może doprowadzić do uzyskania przez pracownika odpowiednich korzyści (odszkodowania lub przywrócenia do pracy) – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 października 1997r. (I PKN 315/97). Niedopuszczalne są więc przyczyny enigmatyczne, bez konkretnego wskazania, które zachowania lub zaniechania pracownika stanowią przyczynę rozwiązania z nim umowy o pracę bez wypowiedzenia. Ponadto ocena wskazanej przyczyny pod kątem jej należytego skonkretyzowania jest dokonywana z perspektywy jego adresata tj. pracownika. To pracownik ma wiedzieć i rozumieć z jakiego powodu pracodawca dokonał rozwiązania umowy o pracę. Dodatkowo także podane w piśmie przyczyny powinny umożliwić Sądowi kontrolę zasadności rozwiązania umowy o pracę.

W niniejszej sprawie należało ocenić, czy przyczyny rozwiązania z powódką umowy o pracę trybie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. były konkretne, rzeczywiste i prawdziwe, które można było zakwalifikować jako ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych. Powyżej cytowany artykuł określa, iż pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia przez niego podstawowych obowiązków pracowniczych. Wynika stąd wprost - co znajduje potwierdzenie w ustalonym orzecznictwie sądowym - że w tym przepisie są dwie przesłanki dopuszczalności rozwiązania umowy o pracę: naruszenie podstawowego obowiązku i powaga tego naruszenia, rozumiana jako znaczny stopień winy pracownika.

Zgodnie z treścią art. 100 § 1 kp pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Pracownik jest obowiązany w szczególności przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku, przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych, dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę ( art.100 §2 pkt.2-4 kp). W razie rozwiązania umowy o pracę na podstawie art. 52 § 1 kp, ocena rodzaju i stopnia winy pracownika powinna być dokonana w stosunku do naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, jak i z uwzględnieniem zagrożenia lub naruszenia interesów pracodawcy.

W przedmiotowej sprawie ciężar dowodu w zakresie wykazania prawdziwości wskazanych przyczyn spoczywał na pozwanym.

Po analizie materiału dowodowego stwierdzić należy, iż pozwany rozwiązał z powódką umowę o pracę w tak szczególnym trybie jak dyscyplinarny z pominięciem zasad wynikających z cytowanych poglądów orzecznictwa Sądu Najwyższego.

Wskazać należy, że niewątpliwie wskazane przez pozwanego przyczyny rozwiązania z powódką umowy o pracę w jego oświadczeniu woli w tym przedmiocie nie zostały dostatecznie skonkretyzowane, a w rezultacie nie sposób było rozstrzygnąć o ich rzeczywistości (prawdziwości). Stawianie zarzutu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych polegających na nierzetelnym wykonywaniu powierzonych obowiązków księgowych ze wskazaniem, że przyczyną rozwiązania umowy są rażące błędy w rozliczeniu podatku VAT za miesiąc czerwiec, lipiec, sierpień oraz wrzesień 2018 i podatku dochodowego u klienta kancelarii, skutkujące zawyżeniem zobowiązania w podatku VAT o kwotę łączną 28.262,86 zł oraz zawyżeniem przychodów o kwotę 353 938,36 zł bez dokładnego sprecyzowania o jakie konkretnie firmy lub rozliczenie chodzi, pozbawiło Sąd możliwości kontroli decyzji pracodawcy i zbadania jakie konkretnie obowiązki pracownicze zostały przez powódkę naruszone.

Zdaniem Sądu wskazane przez pozwanego przyczyny rozwiązania umowy o pracę nie spełniają podstawowych kryteriów do uzasadnienia rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia. Ten sposób ustania stosunku pracy jako najbardziej dolegliwy dla pracownika wymaga szczególnej staranności od pracodawcy w zakresie wskazania podstaw decyzji o rozwiązaniu umowy, nie wystarczą zaś ogólnikowe zwroty. Pozwany dołączył do akt sprawy kopie deklaracji bez wskazywania nazwy klienta, powołując się na tajemnice zawodową. Jednak podkreślić należy, że przyczyny rozwiązania umowy o pracę nie mogą być uszczegółowione dopiero na etapie postępowania sądowego. Już w chwili składania pracownikowi oświadczenia pracownik ma wiedzieć i rozumieć dlaczego pracodawca podjął tę decyzję, a w niniejszej sprawie powódka tej możliwości została pozbawiona. Tym samym rozważaniom nie podlegają dokumenty dołączone do odpowiedzi na pozew i pism procesowych mające wykazać nieprawidłowości w wykonywaniu obowiązków pracowniczych przez powódkę, gdyż wobec braku skonkretyzowania jakich dokumentów dotyczy zarzut przedstawiony w piśmie rozwiązującym umowę o pracę, nie można ustalić, czy to właśnie te dokumenty zostały opisane w tym piśmie. Brak sprecyzowania jakie konkretnie dokumenty (nazwa, data lub inny sposób identyfikacji) powódka sporządziła nieprawidłowo uniemożliwiają dokonanie skutecznej weryfikacji stawianych powódce zarzutów. Podkreślić należy, że z zeznań świadków J. S., A. H., A. L., M. J. – współpracowników powódki wynika, że powódka tak jak i inni pracownicy prowadziła księgowość co najmniej kilkunastu firm, tym samym nie można domniemywać której z firm księgowość była prowadzona nieprawidłowo. Sama powódka podniosła w pozwie, że ciężko jest odnieść się powódce do rozwiązania umowy o pracę, gdyż firm, których zostały zlecone powódce było kilkanaście a na dokumencie rozwiązania umowy o pracę nie ma żadnych szczegółów, której firmy dotyczy błąd i z czego wynikał – które dokumenty zostały błędnie wprowadzone.

Już sama okoliczność stwierdzenia braku konkretyzacji przyczyn powodujących rozwiązanie umowy o pracę nakazuje uznać rozwiązanie umowy za sprzeczne z przepisami. Takie ogólnikowe podanie przyczyn nie pozwala Sądowi na szczegółowe odniesienie się do zarzutów i zbadanie ich prawdziwości.

Mając powyższe na uwadze pominięto dowód z przesłuchania świadków A. S. i M. W. oraz oddalono wniosek o przesłuchanie świadka R. Z., gdyż nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

W związku z powyższym należało uznać rozwiązanie umowy o pracę za bezzasadne, co skutkowało zasądzeniem odszkodowania w kwocie wskazanej przez powódkę, która stanowi wysokość jednomiesięcznego wynagrodzenia liczonego jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy – 2.837,81 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wyrokowania (zgodnie z żądaniem powódki).

Na podstawie art. 477 ² §1 kpc wyrokowi w punkcie I nadano rygor natychmiastowej wykonalności.

Orzeczenie o kosztach oparto na przepisie art. 98 kpc oraz § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2016r, poz. 1668 z póź.zm.) mając na względnie wynik procesu i wynagrodzenie pełnomocnika. Wskazać należy, że powódka żądała odszkodowania, lecz zgodnie z utrwalonym orzecznictwem brak jest podstaw do różnicowania wynagrodzenia pełnomocnika w sprawach dotyczących nieprawidłowego rozwiązania umowy o pracę od tego czy powód żąda odszkodowania czy przywrócenia do pracy. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego (7 sędziów - zasada prawna) z dnia 24 lutego 2011 r. (I PZP 6/10, cyt. za LEX 707475) „Podstawę zasądzenia przez sąd opłaty za czynności adwokata z tytułu zastępstwa prawnego w sprawie ze stosunku pracy o odszkodowanie, o którym mowa w art. 56 § 1 w związku z art. 58 k.p., stanowi stawka minimalna określona w § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.)”. Pomimo zmiany przepisów określających stawki wynagrodzenia pełnomocników zasada ta oraz argumenty podane w jej uzasadnieniu nie straciły na aktualności. Tym samym zwrot kosztów określić należało 180 zł.

O obowiązku zwrotu kosztów sądowych orzeczono na podstawie art. 113 ust. 1 w zw. z art. 96 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych mając na względzie wynik procesu, nakazując pozwanemu uiścić na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Świdnicy kwotę 142 złote tytułem opłaty od pozwu, od której powódka była ustawowo zwolniona.