Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 235/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Szczecnie III Wydział Karny z dnia 4 lipca 2019r. w sprawie III K 90/19

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

M. M. (1)

1. Pobyt w lokalu (...) P. T. (1), J. C. (1), W. P..

2. Przybycie do lokalu oskarżonego M. M. (1) i konflikt pomiędzy nim a dziewczyną J. C. (1), kilkukrotna kłótnia i uderzenie w twarz M. M. (1) przez J. C. (1) i odejście J. C. (1) do loży.

3. Powrót oskarżonego po jakimś czasie do J. C. (1) siedzącej w loży z P. T. (1), szarpanina pomiędzy J. C. (1) a oskarżonym, ciągnięcie za włosy J. C. (1) przez oskarżonego.

4. Wystąpienie w obronie J. C. (1) przez P. T. (1) i uderzenie oskarżonego otwartą ręką w głowę, nakazanie oskarżonemu w wulgarnych słowach zostawienia w spokoju J. C. (1).

5. Cofnięcie się oskarżonego po uderzeniu i po 2 sekundach uderzenie P. T. (1) w lewą cześć twarzy ręką, w której M. M. (1) trzymał szklankę.

6. Zwarcie (szamotanina) pomiędzy P. T. (1), a M. M. (1) i rozdzielenie ich przez ochronę lokalu.

7.Doznanie lekkich i ciężkich obrażeń ciała przez P. T. (1) na skutek uderzenia ręką z trzymaną w niej szklanką przez oskarżonego.

- częściowo wyjaśnienia oskarżonego,

k. 179-180,

- zeznania P. T. (1),

k. 9-10, 190v. 192,

- zeznania W. P.,

k. 26-27, 181-181v,

protokół oględzin DVD z zapisem monitoringu

k. 59-60

opinie biegłych

k. 29-30, 128-131

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

M. M. (1)

działanie w obronie koniecznej

- zeznania P. T. (1),

k. 9-10, 190v. 192,

- zeznania W. P.,

k. 26-27, 181-181v.,

protokół oględzin DVD z zapisem monitoringu

k. 59-60

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

Dowody wskazane w 2.1.1.1

Za wiarygodnością dowodów przemawia ich spójność, zgodność z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Ich prawdziwość potwierdza także i to, że zeznania świadków znajdują odzwierciedlenie w dowodach obiektywnych, a mianowicie zapisach przebiegu zdarzenia zarejestrowanych przez monitoring i w opiniach biegłych.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

2.1.2.1

Wyjaśnienia oskarżonego

Nie zasługują na wiarę twierdzenia oskarżonego o tym, iż uderzył P. T. (1) w samoobronie i natychmiast po otrzymanym uderzeniu odmachnął się. Jak wynika z zapisów monitoringu i zeznań świadków, od ciosu otrzymanego od P. T. (1) do wyprowadzonego przez niego upłynęło 2 sekundy, oskarżony po uderzeniu P. T. (1) cofnął się i o mało, że nie upadł i dopiero po tym wyprowadził cios, zatem jego uderzenie nie nastąpiło zaraz i odruchowo oraz w samoobronie. Nic nie potwierdza tezy oskarżonego, że pokrzywdzony chciał go jeszcze bić, a P. T. (1) do zadania ciosu użył pięści, bo uderzył go z otwartej dłoni i po tym uderzeniu go nie atakował. Nie było też tak, iż sytuacja nie była przez niego sprowokowana i nie wie dlaczego P. T. (1) go uderzył, bo przecież to agresja oskarżonego względem partnerki i używanie siły wobec niej (szarpanie za włosy czy szyję) spowodowała reakcję P. Turkawki. Ponadto w chwili zdarzenia P. T. (1) wyraził się w sposób wyraźny, dlaczego uderzył oskarżonego. Twierdzeniom o działaniu w samoobronie przeczy także zachowanie oskarżonego po zadaniu uderzenia i wdanie się w szamotaninę z P. T. (1), potwierdzające chęć odwetu. Gdyby zamiarem oskarżonego była jedynie samoobrona, to przecież po uderzeniu pokrzywdzonego ręką ze szklanką nie wdawałby się z nim w zwarcie, a nie był już atakowany przez P. T. (1).

Ponadto wyjaśnienia oskarżonego pozostają w sprzeczności z zeznaniami świadków, co do przebiegu zajścia, a w szczególności co do odmachnięcia się i niewskazania przez pokrzywdzonego powodu uderzenia oraz sposobu uderzenia (otwarta dłoń, a nie pięść). Wersja świadków znajduje również oparcie w zapisie monitoringu i dlatego bardziej przekonuje, niż to co mówi oskarżony.

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut prokuratora dotyczący obrazy art. 7 kpk zasadny.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd pierwszej instancji błędnie przyjął, że oskarżony działał w warunkach obrony koniecznej. Pominął zupełnie to, iż P. T. (1), uderzając M. M. (1), stanął w obronie dóbr prawnych J. C. (1), którą atakował oskarżony. Zatem uderzenie M. M. (1) przez P. T. (1) nie stanowiło bezprawnego, bezpośredniego zamachu na jego dobra (zdrowie) i nie przysługiwało oskarżonemu uprawnienie do podjęcia obrony koniecznej i w granicach prawa odparcie ataku P. T. (1). Ponadto, jak wskazuje na to przebieg zdarzenia, oskarżony po zadaniu ciosu dalej atakował P. T. (1), bo wdał się z nim w szamotaninę, która trwała do przybycia ochrony, a przecież z obrony koniecznej może korzystać ten, kto odpiera atak z woli obrony, a nie odwetu. Dodać trzeba, iż agresywne zachowanie oskarżonego względem swojej partnerki nie było jednokrotne i nie wystąpiło jedynie tuż przed ciosem P. T. (1), bo i wcześniej doszło z jego strony do szarpania J. C. (1) i też mogło mieć wpływ na podjęcie interwencji przez P. T. (1). Działanie podjęte przez pokrzywdzonego wobec oskarżonego było gwałtowne, gdyż użycie siły polegającej na zadaniu ciosu otwartą ręką nastąpiło bez uprzedzenia czy nawoływania do tego, aby oskarżony zaprzestał atakowania J. C. (1), bez próby odciągania go od atakowanej. Ale, z drugiej strony, oskarżony niejednokrotnie atakował J. C. (1) i nie zaprzestał tego, nawet gdy partnerka uderzyła go w twarz. Z tym, że o ile uderzenia otwartą dłonią w głowę oskarżonego przez P. T. (1) nie można interpretować jako działania w celu wyrządzenia mu krzywdy, bo gdyby tak było, to przecież uderzyłby inaczej dłonią zaciśnięto w pięść i mocniej, niemniej jednak to zachowanie P. T. (1) przekroczyło granice uzasadnione okolicznościami.

Pominięcie przez Sąd pierwszej instancji w ocenie prawnej zdarzenia czynności podejmowanych przez M. M. (1) wobec J. C. (1) i intencji, jakimi kierował się P. T. (1), a także oskarżonego polegającego na przystąpieniu do szamotaniny po uderzeniu, stanowiło uchybienie, jakie zarzucił prokurator, prowadzące do błędnych ustaleń faktycznych i dalszych konsekwencji w postaci nietrafnej oceny prawnej całego zdarzenia i wymierzenia niewspółmiernej (łagodnej) kary.

Wniosek

Powyższe rozważania doprowadziły do konieczności zmiany wyroku w sposób przyjęty w sentencji Sądu Apelacyjnego, a mianowicie nie tylko wyeliminowania z opisu czynu sformułowań dotyczących działania w obronie koniecznej, ale także i w zakresie oceny prawnej czynu przypisanego oskarżonemu.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Opis czynu należało dostosować do wyników rozważań poczynionych w postępowaniu odwoławczym i zakwalifikować go według reguł zbiegu przepisów ustawy wypracowanych w piśmiennictwie. W opisie czynu przypisanego Sąd Apelacyjny ujął ustalenia istotne dla znamion czynu z art. 156§1 pkt 2 kk, a mianowicie zachowanie sprawcze oskarżonego i wywołane skutki dla zdrowia pokrzywdzonego w postaci ciężkich obrażeń ciała, ale też i średnich, aby przedstawić wszystkie następstwa przestępnego działania oskarżonego wywołane na zdrowiu P. T. (1). Zgodnie z zasadą "konsumpcji" w przypadku usiłowania lub dokonania któregokolwiek z umyślnych przestępstw skierowanych przeciwko życiu lub zdrowiu wykluczona jest jednoczesna kwalifikacja tych czynów z art. 160 kk, gdyż zamiar i skutek dalej idący „pochłania" zamiar i skutek o mniejszym stopniu społecznej szkodliwości. Jeżeli niebezpieczeństwo jest spowodowane umyślnie (art. 160§1 lub 2 kk), a śmierć lub uszczerbek na zdrowiu - nieumyślnie (art. 155 albo 156§2), zachodzi kumulatywny zbieg przepisów ustawy (art. 11§2 kk). W pozostałych możliwych wariantach ma miejsce pozorny zbieg przepisów ustawy, oparty na zasadzie lex consumens derogat legi consumptae, co znaczy, że 160 kk zostaje pochłonięty przez inny przepis. Dotyczy to układów: umyślne - umyślne, nieumyślne - nieumyślne (zob. pod. Violetta Konarska-Wrzosek, Komentarz do art. 160 Kodeksu karnego, Stan prawny: 2018.08.01 Lex Omega i Leon Tyszkiewicz, w: Komentarz do art.160 Kodeksu karnego, Stan prawny 2016.05.23 Lex Omega). Na takiej samej zasadzie skutki z art. 157 §1 kk zostały pochłonięte w ocenie prawnej przez poważniejsze następstwa z art. 156§1 pkt 2 kk. Oskarżony skutki swego działania przewidywał, bo nie sposób przyjąć, iż nie miał świadomości tego, że uderzenie w twarz ręką z trzymaną tam szklanką może spowodować poważne obrażenia twarzy, jej zeszpecenie czy np. utratę wzroku na jedno oko . W tym zakresie – utrata widzenia na jedno oko - ewentualnie mógłby mieć zastosowanie art. 160 kk, ale nie wtedy, gdy za pozostałe skutki oskarżony odpowiada umyślnie, zwłaszcza za trwałe i istotne zeszpecenie. Zatem nie ma podstaw do ujmowania w kwalifikacji prawnej czynu także art. 160§1 kk, odnoszącego się do narażenia na niebezpieczeństwo utraty widzenia na jedno oko.

3.2.

Zarzut prokuratora rażącej niewspółmierności kary

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wyeliminowanie działania w warunkach obrony koniecznej spowodowało sytuację, w której oskarżony odpowiada z wyłączeniem możliwości złagodzenia kary na podstawie art. 25§2 kk. Wpływa to również na ocenę stopnia winy i szkodliwości społecznej czynu przypisanego oskarżonemu.

Wniosek

Wymierzenie kary surowszej, ale i tak, wobec wystąpienia wielu okoliczności łagodzących, nadzwyczajnie złagodzonej.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zasadne jest stwierdzenie, że kara roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, przy wyeliminowaniu działania w warunkach obrony koniecznej, byłaby za łagodna. Ale też proponowana kara 3 lat pozbawienia wolności raziłaby surowością. Występuje wiele okoliczności łagodzących, przemawiających za wymierzeniem kary poniżej dolnej granicy zagrożenia. Przyczyną zachowania przypisanego oskarżonemu było niewątpliwie działanie P. T. (1), który pierwszy uderzył M. M. (1) i w ten sposób wywołał reakcję oskarżonego w jego stronę. Działanie oskarżonego nie było planowane, podobnie jak użycie szklanki, która akurat trzymał w dłoni w chwili powzięcia zamiaru uderzenia pokrzywdzonego. Oskarżony przez cały proces deklaruje wolę mediacji, przeprosił pokrzywdzonego, wyraził żal. Te okoliczności, a zwłaszcza niespodziewane zachowanie pokrzywdzonego względem oskarżonego (przyczynienie się), wywołujące jego reakcję, które w sposób istotny wpływa na ocenę stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu, przemawia za wymierzeniem kary poniżej dolnej granicy zagrożenia. Zważyć przy tym należy, że Sąd pierwszej instancji orzekł również naprawienie szkody w wysokości 8000 zł, które przemawia również za tym, aby kara zasadnicza była wyważona. Sąd Apelacyjny miał na uwadze okoliczności obciążające, a mianowicie odpowiedzialność w warunkach powrotu do przestępstwa, działanie pod wpływem alkoholu, w miejscu publicznym. Podnoszone przez prokuratora okoliczności dotyczące innych możliwych skutków działania czy wskazywanie na działanie z niskich pobudek nie może mieć wpływu na wymiar kary, jako że wszystkie skutki zostały objęte opisem czynu i uwzględnione przy wymiarze kary, natomiast, co do działania z niskich pobudek, to można by tę przesłankę traktować jako istotną przy wymiarze kary, gdyby oskarżony swoje działanie planował i te pobudki kierowały nim przy przygotowywaniu i realizacji przestępstwa. Tymczasem oskarżony powziął zamiar przestępczy wobec pokrzywdzonego w 2 sekundy, a więc był to na pewno zamiar nagły, charakteryzujący się mniejszym ładunkiem ujemności niż przemyślany. Według Sądu Apelacyjnego również cele prewencyjne nie sprzeciwiają się, aby w takich przypadkach i sytuacjach, niewątpliwie emocjonalnie trudnych dla oskarżonych, wymierzać kary nie surowe, a wyważone. Nie jest przecież tak, iż sprawca pozostanie bezkarny, a i rozmiar wymierzonej kary nie wywołuje przekonania o tym, że nie warto interweniować w obronie dóbr prawnie chronionych, tym bardziej, że przecież wobec oskarżonego został orzeczony środek kompensacyjny, a i kara pozbawienia wolności została orzeczona nie minimalnej wysokości, na którą pozwala nadzwyczajne złagodzenie, a w dwukrotnie wyższej, ze względu na okoliczności obciążające wymienione wyżej.

3.3.

Zarzut obrońcy obrazy przepisów postępowania, a to art. 5§2 i art. 7 kpk

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Oskarżony musiał obejmować swoją świadomością skutek wynikający z uderzenia w twarz ręką, w której trzymał szklankę, a mianowicie trwałe zeszpecenie twarzy, gdyż każdy przeciętny obywatel zdaje sobie sprawę z tego, że szklanka przy uderzeniu w twarz może spowodować rozległe rany, w tym i bardzo wrażliwych narządów, jak np. oko, które mogą doprowadzić do trwałego kalectwa. Z dowodów przywołanych przez obrońcę nie wynika, iż oskarżony działał w obronie koniecznej, a należy wyprowadzić wniosek przeciwny, który Sąd Apelacyjny wraz z argumentacją zamieścił wyżej w punkcie 3. Zatem twierdzenia skarżącego starającego się wykazać, iż oskarżony nie przekroczył granic obrony koniecznej, należy uznać za bezpodstawne. Obrońca w swoich wywodach pomija te elementy zdarzenia, podobnie, jak Sąd Okręgowy, które do koncepcji linii obrony nie pasują. Podkreśla odruchowość działania oskarżonego i nieświadomość skutków, które należy odrzucić. Obrońca przedstawia własną wersję i tłumaczenie sposobu zadania ciosu. Dla odpowiedzialności karnej oskarżonego to czy szklanka stłukła się przy okazji czy na skutek uderzenia w twarz pokrzywdzonego nie ma istotnego znaczenia, bowiem oskarżony wyprowadzając cios w takiej sytuacji, kiedy trzymał szklankę w ręku, w twarz pokrzywdzonego musiał liczyć się ze spowodowaniem u P. T. ciężkich obrażeń ciała. Za Sądem Apelacyjnym we Wrocławiu (wyrok z 2019.06.26 II AKa 173/2019 LEX nr 2722117) powtórzyć należy, że postać ciężkiego uszkodzenia ciała, wymieniona w art. 156 kk, nie musi być wyraźnie sprecyzowana w świadomości sprawcy.

Doszukiwanie się po stronie pokrzywdzonego intencjonalnego działania wobec oskarżonego w kierunku zacieśnienia więzi z J. C. (1) należy uznać za bezpodstawne, tym bardziej, że przecież oskarżony nadal pozostaje w związku z J. C. (1).

Obrońca stawia tezę o działaniu oskarżonego pod wpływem strachu i wzburzenia usprawiedliwionych okolicznościami, którą opiera na warunkach i sposobie zadania ciosu przez P. T. (1). Ale przecież, gdyby u oskarżonego wystąpił taki stan, to nie uderzyłby w odwecie pokrzywdzonego i nie starliby się w szamotaninie. Odruchowość ciosu Sąd odrzucił wcześniej.

Nie jest tak, jak twierdzi obrońca, iż lokalizacja, rozmiar, poziom widoczności blizn, są takie, że osoby postronne nie są w stanie ich zauważyć, a więc, że nie powodują zeszpecenia. Stanowisko biegłych medyków sądowych, do którego należy się przychylić, w tym i sporządzona przez nich dokumentacja fotograficzna, wskazują na to, iż te blizny są widoczne i trwale szpecą ciało (twarz) P. T. (1). Stanowiska Sądu i biegłych nie może zmienić przedstawiony wydruk wyglądu ze strony internetowej, jako że tło zdjęcia, oświetlenie obiektu fotografowanego nie pozwoliło na uchwycenie istotnych cech wyglądu twarzy, co natomiast uwzględnia dokumentacja fotograficzna sporządzona przez biegłych, a więc przez specjalistów i w sposób obiektywny. Zresztą oczywistym jest, iż w sytuacjach, w jakich było wykonywane zdjęcie przedłożone przez obrońcę, osoba fotografowana stara się na zdjęciu wyglądać jak najlepiej i nie uwydatniać niekorzystnych szczegółów swojego wyglądu. Jeżeli chodzi o cechę trwałości zeszpecenia, to nie można tego znamienia interpretować tak jak obrońca, a mianowicie, iż wyklucza ją możliwość przeprowadzenia dodatkowego zabiegu medycznego. Przez zeszpecenie rozumie się bowiem wywołanie zewnętrznej zmiany w ciele pokrzywdzonego, która odbiega in minus od przyjętych norm estetycznych ludzkiego ciała. Istotne jest zeszpecenie poważne, sprawiające, że wygląd pokrzywdzonego znacząco odbiega od ogólnie przyjętych wzorców estetycznych. I tak niewątpliwie w przypadku P. T. (1) jest. Natomiast trwałe jest takie zeszpecenie, które nie ustępuje w sposób naturalny, lecz utrzymuje się. I tak niewątpliwie w przypadku P. T. (1) jest, co wyraźnie stwierdzają biegli. Jak podkreślił to SN w postanowieniu z 6 lutego 2007r. III KK 254/06 Legalis cecha trwałości powinna być oceniana w perspektywie istniejącej w dacie orzekania, a nie z punktu widzenia przyszłych i hipotetycznych możliwości, które mogą nie nastąpić w osiągalnym czasie, co uczynił Sąd pierwszej instancji.

Wniosek

Wszystkie reformatoryjne wnioski obrońcy domagającego się wydania orzeczenia uniewinniającego oskarżonego, względnie przyjęcia przekroczenia granic obrony koniecznej pod wpływem strachu lub wzburzenia usprawiedliwionych okolicznościami oraz zastosowanie art. 25 kk i umorzenie postępowania karnego, bądź też wnioskującego o odstąpienie od wymierzenia kary, albo postulującego ustalenie, iż oskarżony dopuścił się czynu nieumyślnie i zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary oraz wymierzenie kary 3 miesięcy ograniczenia wolności, względnie proponującego przyjęcie, iż oskarżony spowodował naruszenie narządu ciała inne niż określone w art. 156§1 kk, przyjęcie kwalifikacji prawnej z art. 157§1 kk i wymierzenie kary 3 miesięcy ograniczenia wolności, jak również wniosek kasatoryjny należało uznać za bezpodstawne.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Skoro żadnego z zarzutów nie można uwzględnić w tym i do tego wskazanego w tirecie pierwszym apelacji, to i nie ma podstaw do przychylenia się do żądań skarżącego.

3.4.

Obraza przepisów postępowania, a to art. 170§1 pkt 1, 2, 3, 5, kpk w zw. z art. 201 kpk

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut bezzasadny, bowiem najbardziej kompetentnymi biegłymi do następstw działania oskarżonego są biegli medycy sądowi, posiadający wystarczającą wiedzę i doświadczenie do oceny czy skutki czynu oskarżonego w postaci blizn na twarzy P. T. (1) stanowią ciężkie kalectwo w postaci trwałego i istotnego zeszpecenia ciała. Ale przecież przyjmuje się też powszechnie, ze względu na estetyczny charakter obrażeń - iż przy interpretacji znamion zeszpecenia należy odwołać się do odczuć powszechnych, zaś biegli powinni się wypowiedzieć co do jego trwałości, co też uczynili. Jak zauważono to wyżej zeszpecenie jest spowodowaniem zewnętrznych, poważnych zmian na ciele, prowadzących do znacznego obniżenia estetyki jego wyglądu. Mogą to być zarówno zmiany na skórze blizny lub przebarwienia po doznanym urazie. Niewątpliwie, mając na względzie zdjęcia sporządzone przez biegłych, obniżenie estetyki wyglądu u P. T. (1) nastąpiło i jest w stanie stwierdzić to postronna osoba.

Nie jest tak, iż biegli nie wyjaśnili na jakiej podstawie doszli do przekonania o słuszności sformułowanych wniosków. W uzupełniającej opinii stwierdzili wprost, iż "nierówne w przebiegu i deformujące poprzez wpuklenia blizny nosa i policzka lewego spowodowały u pokrzywdzonego trwałe i istotne zeszpecenie w rozumieniu art 156§1 pkt 2 kk". Zatem nie sposób uznać, iż opinia biegłych jest niepełna i niejasna. Nie ulega zatem wątpliwości, iż zmiany na twarzy pokrzywdzonego mają charakter trwały i istotny, a więc takie jakie wymaga przepis, który nic nie mówi o możliwości zmiany oceny następstw po jakiś czasie. W literaturze np. O. Górniok, S. Hoc i S.M. Przyjemski, w: Kodeks karny Komentarz, Tom III Info Trade Gdańsk 1999, s. 102-103, oraz red. Warylewski, w: System Prawa Karnego, Tom 10, s. 245 wyraża się stanowisko, iż dla stwierdzenia zeszpecenia i zniekształcenia ciała nie ma znaczenia czy mogą być one usunięte przez specjalne zabiegi i taki pogląd należy uznać za zasadny i Sąd Apelacyjny go podziela. Tak więc odnośnie dowodu z opinii biegłych z zakresu medycyny estetycznej, to stwierdzić trzeba, iż stanowisko Sądu Okręgowego, co do nieuwzględnienia wniosku obrońcy o przeprowadzenie tego dowodu, było prawidłowe. Ale, gdyby nawet rozważyć pogląd odmienny i zastanawiać się czy pokrzywdzony miałby możliwość odwrócenia skutków, to należałoby je sprowadzić do zabiegów w trybie normalnego rutynowego leczenia, w placówce służby zdrowia, jak w przypadku innych następstw. Wówczas dopiero mogłoby to ewentualnie mieć wpływ na ocenę prawną czynu. Tymczasem pokrzywdzony mówi o specjalistycznym, kosztownym zabiegu możliwym do wykonania dopiero w przyszłości, po upływie sporego okresu od doznania urazu, które to okoliczności, zdaniem Sądu Apelacyjnego, przemawiają również za tym, iż nie sposób zarzucać biegłym medykom sądowym niepełności i niejasności opinii, co do możliwości usunięcia trwałych następstw, a sądowi czy przewodniczącemu składu orzekającego braku dążenia do wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy. Gdyby stanąć na stanowisku obrońcy, to należałoby, pomimo wyczerpania znamion czynu przestępnego przez oskarżonego, a mianowicie spowodowania ciężkich obrażeń ciała w postaci trwałego i istotnego zeszpecenia ciała i istnienia dowodów bez wątpienia to potwierdzających, oczekiwać na wynik kolejnych skomplikowanych operacji, których efekty, jak pokazuje to doświadczenie życiowe, nie zawsze są zadawalające. Zatem opowiadając się za stanowiskiem komentatorów i Sądu Najwyższego przywołanymi wyżej stwierdzić należy, iż do w obecnym stanie procesu występują wszystkie konieczne przesłanki do orzekania o odpowiedzialności karnej M. M. (1) za zarzucony mu czyn. Dodać trzeba, iż z takim stanem przejściowym i tymczasową opinią biegłych w tej sprawie mieliśmy już do czynienia. Skoro biegli w końcowej opinii takiego wniosku w zakresie możliwości usunięcia blizny w rutynowym leczeniu nie zgłosili, a pokrzywdzony mówi o możliwości takiej operacji w przyszłości, ale poprzez specjalistyczne leczenie, to przyjąć należy, iż nie ma podstaw do zakwestionowania cech trwałości zeszpecenia.

Wniosek

O uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, względnie uzupełnienie materiału dowodowego w postępowaniu odwoławczym.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Uznać należało, iż wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia zostały wyjaśnione na podstawie przeprowadzonych dowodów i tak opinia uzupełniająca biegłych medyków sadowych, jak i opinia innych biegłych z zakresu medycyny estetycznej nie były konieczne do wydania prawidłowego rozstrzygnięcia. Ich powołanie przedłużałoby tylko postępowanie karne i dostarczyłoby okoliczności dodatkowych, niekoniecznych do wydania wyroku.

3.5.

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych - tiret 3

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut niezasadny co do przekroczenia obrony koniecznej z uwagi na jej podważenie przez Sąd odwoławczy. Odnośnie trwałości zeszpecenia, to nie ma obecnie przesłanek medycznych i procesowych, o czym rozważono w punkcie 3.4, do jej podważenia.

Wniosek

O zmianę wyroku w sposób wskazany w petitum apelacji bądź uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania bezzasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wyeliminowanie działania oskarżonego w warunkach obrony koniecznej doprowadziło do zmiany wyroku w sposób zapisany w sentencji wyroku Sądu Apelacyjnego. Bezzasadność wniosku o uchylenie wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sprawiła, iż możliwe stało się wydanie wyroku reformatoryjnego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Nie stwierdzono takich

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymano w mocy rozstrzygnięcie o obowiązku naprawienia szkody,.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Orzeczenie prawidłowe, zgodne z treścią art. 46§1 kk. Kwota odszkodowania dostosowana do niekorzystnych następstw, jakie spotkały pokrzywdzonego.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Odpowiedzialność karna za czyn przypisany oskarżonemu w punkcie I.

Zwięźle o powodach zmiany

Sąd pierwszej instancji bezpodstawnie przypisał oskarżonemu działanie w warunkach obrony koniecznej. Wyeliminowanie tej przesłanki, jak również konieczność zwięzłego i jasnego przedstawienia działania przestępnego oskarżonego i recydywy, spowodowały konieczność opisania czynu na nowo stosownie do wyników postępowania odwoławczego.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Oskarżony obciążony wydatkami za postępowanie odwoławcze i opłatą na podstawie art. 636§1 kpk i art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych (Dz.U. z 1983r. Nr 62 poz. 261), gdyż jest w stanie te należności uiścić. Pracuje, osiąga dochody, jego sytuacja rodzinna pozwala na zapłacenie kilkuset złotych opłaty sądowej za drugą instancję.

7.  PODPIS

SSA Stanisław Kucharczyk SSA Maciej Żelazowski SSO del. Dorota Mazurek

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator, oskarżony

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

skazanie za czyn z art. 156§1 pkt 2 kk - pkt 1 wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana