Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 czerwca 2019r.

Sąd Rejonowy w Lubinie I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Iwona Bączek-Zatorska

Protokolant: Agnieszka Tomaszewicz

po rozpoznaniu w dniu 30 maja 2019r. w Lubinie

na rozprawie

sprawy z powództwa K. L. (1), E. L. (1), L. G. (1), J. P. (1), K. G. (1) i W. S.

przeciwko (...) (...) S.A. w W.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej (...) S.A. w W. na rzecz powodów:

- K. L. (1) kwotę 64.700,80 (sześćdziesiąt cztery tysiące siedemset 80/100 ) złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 12.10.2017r. do dnia zapłaty

- E. L. (1) kwotę 64.700,80 (sześćdziesiąt cztery tysiące siedemset 80/100 ) złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 12.10.2017r. do dnia zapłaty

- L. G. (1) kwotę 21.750 (dwadzieścia jeden tysięcy siedemset pięćdziesiąt) złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 12.10.2017r. do dnia zapłaty

- J. P. (1) kwotę 21.800 (dwadzieścia jeden tysięcy osiemset) złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 12.10.2017r. do dnia zapłaty

- K. G. (1) kwotę 21.800 (dwadzieścia jeden tysięcy osiemset) złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 12.10.2017r. do dnia zapłaty

- W. S. kwotę 10.000 ( dziesięć tysięcy ) złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 12.10.2017r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od strony pozwanej (...) S.A. w W. na rzecz powodów:

- K. L. (1) kwotę 5417 ,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego

- E. L. (1) kwotę 5417 ,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego

- L. G. (1) kwotę 3617,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego

- J. P. (1) kwotę 3617 ,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego

- K. G. (1) kwotę 3617,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego

- W. S. kwotę 1817 ,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego ;

III.  nakazuje stronie pozwanej, aby uiściła na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Lubinie kwotę 2479,25 zł tytułem wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa;

IV.  nakazuje stronie pozwanej, aby uiściła na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Lubinie kwotę 10.240 zł tytułem opłat sądowych od pozwu , od uiszczenia których powodowie zostali zwolnieni.

Sygnatura I C 1338/18

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 30 marca 2018 roku skierowanym przeciwko stronie pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. powodowie K. L. (1), E. L. (1), L. G. (1), J. P. (1), K. G. (1) oraz W. S. wnieśli o zasądzenie na swoją rzecz zadośćuczynienia za śmierć najbliższego członka rodziny. Ponadto powodowie wnieśli o zasądzenie na ich rzecz od strony pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania powodowie wskazali, że w dniu 18 października 2007 roku doszło do zdarzenia komunikacyjnego, w następstwie którego śmierć poniosła M. K., będąca krewną powodów. Sprawca zdarzenia szkodowego w dacie wypadku posiadał polisę OC w pozwanym towarzystwie ubezpieczeniowym, dlatego też powodowie zgłosili stronie pozwanej roszczenie o wypłatę zadośćuczynienia. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego ubezpieczyciel uznał swoją odpowiedzialność z tytułu naruszenia dobra osobistego do kwoty 5.299,20 złotych w stosunku do powodów K. L. (1) oraz E. L. (1), którzy byli rodzicami poszkodowanej, do kwoty 3.250,00 złotych w stosunku do powódek K. L. (2) oraz L. G. (1), które były siostrami poszkodowanej oraz do kwoty 3.200,00 złotych w stosunku do powódki J. P. (1), która również była siostrą poszkodowanej. Jednocześnie strona pozwana odmówiła zapłaty zadośćuczynienia na rzecz powódki W. S., która była babcią poszkodowanej. Powodowie wyjaśnili, że nagła i nieoczekiwana śmierć krewnej była dla nich ogromnym szokiem, gdyż byli ze sobą blisko związani. Strata córki, siostry i wnuczki miała dla nich zróżnicowane skutki jednak w każdym przypadkach była dla nich ogromną krzywdą. Krewna była dla powodów wsparciem psychicznym i fizycznym, gdyż mogli oni zawsze liczyć na jej pomoc i radę w kwestiach życia codziennego. O ich więzi świadczy, także to że do chwili obecnej powodowie często wspominają zmarłą i nie mogą pogodzić się z jej nagłą i niespodziewaną śmiercią.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana (...) S.A. z siedzibą w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powodów na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w podwójnej wysokości. Uzasadniając swoje stanowisko strona pozwana wskazała, że powodowie nie wykazali swojego żądania, co do wysokości, a powódka W. S., która była babcią zmarłej M. K. także co do zasady. Strona pozwana argumentowała, że poszkodowanej z powodami nie łączyła żadna ponadprzeciętna więź emocjonalna wykraczająca poza zwykłe kontakty rodzinne, uzasadniająca wypłatę zadośćuczynienia, w kwotach wskazanych w treści pozwu. W ocenie strony pozwanej powodowie nie wykazali, aby rozmiar ich cierpień oraz zmian w życiu, jakie zaszły po śmierci krewnej uzasadniały zasądzenie kwot ponad dotychczas wypłaconą rekompensatę. Strona pozwana argumentowała, że sam fakt istnienia więzi rodzinnej między zmarłą, a powodami nie jest okolicznością wystarczającą do wypłaty żądanych kwot.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 18 października 2007 roku, kierujący samochodem osobowym marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym poprzez poruszanie się z nadmierną prędkością, w wyniku czego doprowadził do wypadku drogowego. Sprawca zdarzenia zderzył się czołowo z prawidłowo jadącym samochodem marki D. (...) o numerze rejestracyjnym (...) kierowanym przez M. K., która była krewną powodów. Poszkodowana doznała wielonarządowych obrażeń ciała, skutkujących jej śmiercią. Sprawca zdarzenia w dacie wypadku miał zawartą umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych z pozwanym (...) S.A. 4 (...) S.A. z siedzibą w W..

okoliczności bezsporne

M. K. w chwili śmierci miała 32 lata, zajmowała stanowisko dyrektora banku, była zamężna, posiadała jedno dziecko, mieszkała wraz z mężem w L..

Zmarła M. K. była córką powodów K. L. (1) oraz E. L. (1), siostrą powódek L. G. (1), J. P. (1) i K. G. (1) oraz wnuczką powódki W. S.. Do dnia swojego ślubu w 1997 roku M. K. zamieszkiwała wraz z rodzicami i siostrami w C..

Powodowie K. L. (1) (62 lata) i E. L. (1) (63 lata) byli bardzo dumni ze swojej najstarszej córki M. K., która była wszechstronne uzdolniona i sprawiała im wiele powodów do radości. M. K. jako dziecko dobrze się uczyła, była wysportowana, ładnie śpiewała, a po skończeniu studiów, w których wspierali ją rodzice objęła stanowisko dyrektora banku. Zmarła M. K. z uwagi na dobre zarobki wspierała rodziców finansowo.

Powódka J. P. (1) ma 42 lata, jest rozwiedziona, posiada jedno dziecko, mieszka wraz z rodzicami i babcią w C., skończyła studia ekonomiczne oraz pedagogikę resocjalizacji, pracuje w kancelarii komorniczej jako kadrowa.

Powódka K. G. (1) ma 26 lat, jest zamężna od 14 lipca 2017 roku, jest bezdzietna, mieszka wraz z mężem w L.. Powódka posiada wykształcenie średnie, pracuje w kancelarii komorniczej.

Powódka L. G. (1) ma 26 lat, jest zamężna, ma jedno dziecko, mieszkają w trójkę we własnym domu, jest w trakcie studiowania.

Zmarła M. K. była najstarszym dzieckiem powodów K. L. (1) oraz E. L. (1). M. K. pomagała rodzicom w opiece nad trójką swojego młodszego rodzeństwa, czyli nad powódkami L. G. (1), J. P. (1) oraz K. G. (1). Poszkodowana M. K. przygotowywała siostrom posiłki, czytała im do snu oraz śpiewała kołysanki, aby odciążyć rodziców. W latach późniejszych pomagała siostrom w edukacji, nauczyła je czytać i pisać oraz odrabiała z nimi zadania domowe, dzięki czemu lepiej radziły sobie w szkole. Zmarła M. K. przekonała siostrę J. P. (1) do rozpoczęcia studiów, a później motywowała ją do ich skończenia. Powódka zabierała swoje siostry L. i K. do swojego domu w L., gdzie spędzały one część ferii i wakacji, a także spędzały czas wolny. Z siostrą J. P. (2) spotykała się w swoim mieszkaniu w L. na wspólne seansy filmowe oraz wieczorne rozmowy. Powódka nauczyła swoje młodsze siostry jeździć autobusami i odnajdywać prawidłowe trasy dojazdu. Ponadto zmarła M. K. zabierała je na wycieczki do zoo i nad jezioro, na festyny, a także robiła w swoim domu grila, na którego zapraszała powodów. Powódki L. G. (1), J. P. (1) oraz K. G. (1) traktowały zmarłą M. K. jak najlepszą przyjaciółkę. Wszyscy powodowie zawsze mogli liczyć na zmarłą M. K., która chętnie wysłuchała w trudnych chwilach i udzieliła rady. Po założeniu własnej rodziny poszkodowana M. K. regularnie odwiedzała wraz mężem i dzieckiem powodów i utrzymywała z nimi bliskie, serdeczne relacje. Powodowie wraz z krewną spędzali wspólnie święta i uroczystości rodzinne, a także odwiedzali się bez okazji w weekendy i dni powszednie.

M. K. chętnie odwiedzała swoją babcię W. S., lubiła spędzać z nią czas, gdyż babcią W. S. chętnie opowiadała jej historie wojenne. W. i babcia dobrze się rozumiały. W czasach, gdy M. K. była dzieckiem, to babcia pomagała w opiece nad wnuczką. W późniejszym okresie W. S. służyła M. K. radą. W. S. była dumna z wnuczki i jej osiągnięć.

Bezpośrednio po śmierci M. K. wszyscy powodowie zażywali leki uspokajające, odczuwali żal, smutek i przygnębienie. Do chwili obecnej wszyscy powodowie tęsknią za zmarłą M. K., odczuwają żal i smutek na wspomnienie straty jednak ich żałoba się zakończyła i nie miała charakteru traumatycznego, nie skutkowała uszczerbkiem na zdrowiu psychicznym. Wszyscy powodowie pielęgnują pamięć o zmarłej M. K., gdyż regularnie ją wspominają oraz odwiedzają jej grób.

dowód:

- dokumentacja zdjęciowa na płycie CD, k. 52;

- opinie biegłego sądowego z zakresu psychologii M. Z., k. 380-413;

- przesłuchanie powódki K. L., protokół rozprawy z dnia 30.05.2019r., k. 443v, 00:06-00:11;

- przesłuchanie powoda E. L., protokół rozprawy z dnia 30.05.2019r., k. 443v,00:11-00:14;

- przesłuchanie powódki L. G., protokół rozprawy z dnia 30.05.2019r., k. 443v, 00:14-00:17;

- przesłuchanie powódki K. G., protokół rozprawy z dnia 30.05.2019r., k. 443v-444, 00:17-00:20;

- przesłuchanie powódki J. P., protokół rozprawy z dnia 30.05.2019r., k. 444, 00:21-00:27.

Powodowi pismem z dnia 11 września 2017 roku zgłosili stronie pozwanej roszczenie o wypłatę zadośćuczynienia w związku ze śmiercią krewnej M. K.. Decyzją z dnia 10 października 2017 roku strona pozwana częściowo spełniła żądania powodów i przyznała po 5.299,20 złotych z tytułu zadośćuczynienia K. L. (1) oraz E. L. (1), kwoty po 3.250,00 złotych powódkom K. L. (2) oraz L. G. (1) z tytułu zadośćuczynienia oraz kwotę 3.200,00 złotych powódce J. P. (1) z tytułu zadośćuczynienia. Decyzją z dnia 09 października 2017 roku strona pozwana odmówiła zapłaty zadośćuczynienia na rzecz powódki W. S. z tytułu śmierci wnuczki, wskazując że powódka nie była osobą najbliższą dla zmarłej M. K..

dowód:

- decyzje z dnia 10.10.2017r., k. 160-161, 165-166, 170-171, 175-176, 180-181;

- decyzja z dnia 09.10.2017r., k. 185-186;

- zgłoszenie szkody z dnia 11.09.2017r., k. 221-223.

Sąd zważył, co następuje

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W sprawie pozostawało bezspornym, że sprawca zdarzenia z dnia 18 października 2007 roku, w wyniku którego śmierć poniosła M. K. miał zawartą umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych ze stroną pozwaną (...) S.A. z siedzibą w W.. Istota przedmiotowego sporu sprowadzała się do ustalenia czy powodowie zasadnie żądają zasądzenia zadośćuczynienia w kwotach wskazanych w treści pozwu za śmierć osoby bliskiej w obliczu kwestionowania przez pozwanego ubezpieczyciela rozmiaru krzywdy doznanej przez powodów. Ponadto konieczne było rozważenie czy powódka W. S., która była babcia zmarłej M. K. należy do grona osób najbliższych wobec kwestionowania tej okoliczności przez pozwanego ubezpieczyciela.

W ocenie Sądu nie ma wątpliwości, że co do zasady istnieje możliwość przyznania zadośćuczynienia najbliższemu członkowi rodziny na podstawie art. 448 § k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. za doznaną krzywdę, w związku z naruszeniem dobra osobistego jakim jest więź rodzinna, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed 3 sierpnia 2008 roku (uchwałą SN z dnia 27.10.2010r., III CZP 76/10 OSNC-ZD 2011, nr B, poz. 42; uchwałą SN z dnia 13.07.2011r., III CZP 32/11 OSNC 2012/1/10, Lex 852341), jak w niniejszej sprawie.

Wskazane przepisy nie definiują jednak kręgu osób, które mogą domagać się z tego tytułu zadośćuczynienia. Procedując w zakresie należnego świadczenia z tytułu zerwania więzi rodzinnej Sąd każdorazowo winien wziąć pod uwagę całokształt okoliczności sprawy, a w szczególności poddać weryfikacji oraz ocenie stopień zażyłości pomiędzy poszkodowaną a powodami, którzy domagają się zadośćuczynienia. Choć nie ma wątpliwości, że takie zadośćuczynienie w różnej wysokości przysługuje najbliższym członkom rodziny, a w szczególności rodzicom czy dzieciom poszkodowanej jako osobom najbliżej spokrewnionym, to nie wyklucza to jednak przyznania zadośćuczynienia dalszym krewnym, czy nawet osobie nie powiązanej więzami krwi. O tym kto jest najbliższym członkiem rodziny decyduje bowiem faktyczny układ stosunków pomiędzy określonymi osobami, a nie formalna kolejność pokrewieństwa. W ocenie Sądu nie ma przeszkód, aby za członka najbliżej rodziny, któremu należy się zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, uznać także babcię, o ile jej relacja ze zmarłą krewną oceniana pod kątem więzi emocjonalnej oraz osobistej jest silna i wykracza poza normalne kontakty rodzinne. Wskazać bowiem należy, że przyznanie zadośćuczynienia musi każdorazowo poprzedzać wykazanie trwałej, szczególnej więzi pomiędzy osobami bliskimi.

W ocenie Sądu przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że w wyniku śmierci M. K. na skutek wypadku komunikacyjnego doszło do naruszenia dobra osobistego powodów K. L. (1), E. L. (1), L. G. (1), J. P. (1), K. G. (1) oraz relacji W. S. w postaci więzi odpowiednio z córką, siostrą i wnuczką. Na podstawie przesłuchania powodów, a także zgromadzonych dokumentów w postaci dokumentacji fotograficznej, a także w oparciu o przeprowadzony dowód z opinii biegłej sądowej z zakresu psychologii Sąd ustalił, że między poszkodowaną M. K., a każdym z powodów istniała szczególna więź emocjonalna budowana i kształtowana przez wiele lat. Zdaniem Sądu nie było podstaw, by odmówić wiarygodności wyjaśnieniom powodów, co do opisu ich relacji oraz W. S. ze zmarłą M. K., gdyż szczególna więź powodów ze zmarłą krewną wynikała z ich wzajemnie spójnych relacji, a ponadto na tą okoliczność wskazywała także biegła sądowa, która przeprowadziła badanie powodów w niniejszej sprawie, co dodatkowo wskazuje na zasadność stanowiska w przedmiocie naruszenia więzi rodzinnej pomiędzy powodami a M. K. na skutek jej śmierci. W ocenie Sądu relacje wszystkich powodów z odpowiednio córką, siostrą i wnuczką wykraczały poza normalne kontakty rodzinne. Z tych powodów należało uznać, że wszystkim powodom, w tym powódce W. S. należy się zadośćuczynienie za śmierć krewnej, gdyż dotychczas wypłacone przez pozwanego ubezpieczyciela kwoty są niewystarczające, a odmowa wypłaty świadczenia na rzecz babci pokrzywdzonej jest rażąco niesprawiedliwa.

Wszyscy powodowi utrzymywali ze zmarłą M. K. stały kontakt, gdyż krewni mieszkali w miejscowościach oddalonych w stosunkowo niewielkich odległościach od siebie. Krewni odwiedzali się wzajemnie, a zmarła M. K. udzielała rodzicom i siostrom wzajemnej pomocy i rad, a także była dla nich wsparciem. Poszkodowana pomagała rodziców także finansowo, gdyż zajmowała dobrze płatne stanowisko w banku. Dodatkowo wnuczka odwiedzała regularnie swoją babcię W. S., która lubiła spędzać czas z M. K.. Powódka ceniła wnuczkę, za jej osiągnięcia, byłą z niej dumna, a ponadto lubiła z nią rozmawiać, gdyż doskonale się rozumiały. Zmarła darzyła babcię ogromnym szacunkiem i cierpliwie oraz z zaciekawieniem słuchała opowieści babci z czasów wojennych. Z relacji powodów wynika, że spędzali oni wspólnie z krewną czas wolny w weekendy oraz dni powszednie oraz celebrowali uroczystości rodzinne oraz święta. M. K. bez wątpienia była dla powodów autorytetem oraz powodem do dumy, a także stanowiła dla nich wsparcie emocjonalne. Poszkodowana M. K. była najstarszą córką, siostrą i wnuczką, co sprawiało że pomimo upływu ponad 20 lat od wypadku wspomnienie o okolicznościach śmierci powódki wywołuje u powodów silne emocje, co wynika z przesłuchania powodów. Poczuciu straty towarzyszy smutek i żal. Choć śmierć poszkodowanej M. K. nie wywołała u żadnego z powodów trwałego uszczerbku na zdrowiu z przyczyn psychologiczno - psychiatrycznych, co wynika z niekwestionowanej opinii biegłej sądowej, a obecnie okres żałoby z punktu widzenia medycznego uległ zakończeniu, to nie ulega wątpliwości że bezpośrednio po wypadku traumatyczna śmierć krewnej spowodowała u powodów zaburzenia w sferze emocjonalno - motywacyjnej. Zareagowali oni na śmierć krewnej obniżonym nastrojem, lękiem, niepokojem, drażliwością, napięciem. Wystąpiły ponadto u nich zaburzenia snu, spadek aktywności, wycofanie, apatia, smutek oraz żal, które to dolegliwości wymagały leczenia farmakologicznego. Zmarła M. K. bez wątpienia odgrywał ważną rolę w życiu powodów, o czym świadczy pielęgnowanie pamięci o niej oraz regularne odwiedzanie jej grobu.

Procedując w zakresie należnego powodom zadośćuczynienia Sąd miał na uwadze różnorodność stanów faktycznych i rozmiaru krzywdy w tego rodzaju sprawach, gdyż Sąd jest zobligowany do jego miarkowania stosownie do okoliczności sprawy. Jednak zdaniem Sądu wszystkie powyższe okoliczności, jak również wiek powódki, która w dacie zdarzenia miała zaledwie 32 lata oraz okoliczności wypadku, który był zdarzeniem nagłym oraz traumatycznym, uzasadniały uwzględnienie powództwa w całości, tym bardziej że strona pozwana nie zaoferowała żadnego materiału dowodowego na podważenie tych okoliczności. Sąd oczywiście miał na uwadze, że w dacie śmierci M. K. była osobą dorosłą, posiadała własną rodzinę i nie zamieszkiwała z żadnym z powodów, nie mniej zważywszy na okoliczności wypadku oraz silną więź pomiędzy zmarłą oraz wszystkimi powodami, którzy byli jej krewnymi Sąd uznał, że w niniejszej sprawie zasadne było uwzględnienie powództwa w całości.

Z tych powodów, mając na uwadze wysokość dotychczas wypłaconego zadośćuczynienia Sąd uznał żądanie pozwu za uzasadnione do kwoty po 64.700,80 złotych w stosunku do powodów K. L. (1) oraz E. L. (1), do kwoty 21,750,00 złotych w stosunku do powódki L. G. (1), do kwoty po 21.800,00 złotych w stosunku do powódek J. P. (1) oraz K. G. (1) oraz do kwoty 10.000,00 złotych w stosunku do powódki W. S.. Z uwagi na powyższe Sąd orzekł jak w pkt I sentencji wyroku.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 817 k.c. w związku z art. 455 k.c. Sąd podziela w tym zakresie pogląd wyrażany aktualnie w orzecznictwie zgodnie z którym – w zależności od okoliczności sprawy - terminem od którego należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia za krzywdę może być zarówno dzień poprzedzający wyrokowanie, jak i dzień tego wyrokowania (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18.02.2011 r., I CSK 243/10, Lex nr 848109). W niniejszym przypadku po wydaniu decyzji z dnia 09 października 2017 roku oraz 10 października 2017 roku w przedmiocie wypłaty zadośćuczynienia nie doszły żadne nowe okoliczności, które w decydujący sposób wpłynęłyby na rozmiar krzywdy i uzasadniały zasądzenie zadośćuczynienia od daty wyrokowania. Jednocześnie powodowie pismem z dnia 11 września 2017 roku zgłosili stronie pozwanej roszczenie o wypłatę zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią M. K. w kwotach przekraczających żądanie pozwu, co uzasadniało przyjęcie daty początkowej odsetek ustawowych za opóźnienie, zgodnie z żądaniami pozwu.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., uznając pozwanego ubezpieczyciela za stronę przegrywającą sprawę w całości. Na kwoty tytułem zastępstwa procesowego zawarte w pkt II wyroku składają się w każdym przypadku wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika obliczona od wskazanej wartości przedmiotu sporu w stosunku do każdego z powodów oraz kwota 17,00 złotych z tytułu udzielonego pełnomocnictwa.

Punkty III i IV sentencji wyroku znajdują uzasadnienie w treści art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Na koszty sądowe uiszczone tymczasowo przez Skarb Państwa składają się wydatki poniesione tymczasowo przez Skarb Państwa z tytułu wynagrodzenia biegłego sądowego opiniującego w sprawie oraz opłaty sądowe od pozwu, od których powodowie byli zwolnieni.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.