Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym w dniu 09 października 2017 r. Szkoła Główna Handlowa z siedzibą w W. wystąpiła przeciwko V. P. z pozwem o zapłatę kwoty 4.040,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 29 września 2014 roku do dnia zapłaty. Ponadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

Jak wskazał powód przedmiotowa należność dotyczy zobowiązań pozwanego z tytułu powtarzania semestru letniego w roku akademickim 2007/2008 oraz powtarzania przedmiotów w semestrze zimowym (...), a decyzja z dnia 22 kwietnia 2009 roku pozwany został skreślony z listy studentów.

Powód powołał się przy tym na treść uchwały Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2015 r. wydanej w sprawie III CZP 67/15. Ponadto wskazał, że powód podjął bezskutecznie próby ugodowego rozstrzygnięcia sporu pomiędzy stronami.

(pozew- k. 1-2)

Pozwany nie zajął stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Szkoła Główna Handlowa w W. (dalej zwana jako: (...) w W.”) jest uczelnią publiczną, utworzoną i działającą na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. nr 164, poz. 1365).

(bezsporne)

W dniu 26 lipca 2006 r. (...) w W. zawarła z pozwanym umowę o opłaty za studia.

Na podstawie w/w umowy pozwany zobowiązał się do terminowego uiszczania opłat za naukę na wyższych studiach niestacjonarnych magisterskich oraz opłat administracyjnych i innych zgodnie z postanowieniami niniejszej umowy. W § 3 ust. 1 wskazano, że opłaty za naukę oraz opłaty administracyjne i inne określone były w tabeli opłat ustalanej na każdy rok akademicki zarządzeniem rektora uczelni nie później niż dwa miesiące przed rozpoczęciem roku akademickiego.

Zgodnie z § 4 ust. 1 w przypadku opóźnienia w płatności przekraczającego 60 dni powód miał prawo skreślenia studenta z listy studentów i tym samym rozwiązania umowy z upływem 60 - tego dnia opóźnienia w opłatach. Ponowne wpisanie na listę studentów na podstawie nowej umowy mogło nastąpić po uregulowaniu wszystkich zaległości w opłatach wraz z odsetkami i opłaceniu wpisowego w kwocie określonej na dany rok akademicki zgodnie z przepisami obowiązującymi na uczelni.

Z kolei w § 4 ust. 2 wskazano, iż oprócz przypadku określonego w ust. 1 rozwiązanie niniejszej umowy przez uczelnię następowało w przypadku skreślenia studenta z listy studentów zgodnie z postanowieniami regulaminu studiów. W takim przypadku za dzień rozwiązania umowy uznawany był koniec miesiąca następującego po dacie decyzji dziekania o skreśleniu z listy studentów.

Zgodnie z załącznikiem nr 1 do zarządzenia rektora nr 40 z dnia 29 maja 2007 r. – tabelą opłat opłata za czesne za semestr studiów niestacjonarnych magisterskich w roku akademickim wynosiła po 2.950,00 zł, płatne za semestr letni do dnia 20 lutego, zaś za semestr zimowy do dnia 20 września (pkt. 5), zas w przypadku powtarzania przedmiotu z powodu niezadawalających wyników (pkt 14) – 420,00 złotych za każdy z przedmiotów, płatne w terminie określonym decyzja dziekana.

(umowa k. 8 i nast. zarządzenie k. 11 i nast.) -

Pozwany został skreślony z listy studentów z dniem 22 kwietnia 2009 roku.

(decyzja k. 16)

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o przywołane powyżej dokumenty złożone do akt niniejszej sprawy, które należało uznać za autentyczne.

Sąd zważył, co następuje:

Wywiedzione przez Szkołę Główną Handlową w W. powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

W okolicznościach niniejszej sprawy poza sporem pozostawała okoliczność, zawarcia pomiędzy powodem a pozwanym umowy o opłatach za studia, której przedmiot same strony ustaliły jako Bezsporne było również to, iż na mocy decyzji Dziekana Studium (...) w W. pozwany został skreślony z listy studentów, przy czym wskazano w decyzji z jakim dniem powyższe nastąpiło.

Uznać również należy – mając na względzie treść umowy, iż pozwany zawarł ww umowę będąc konsumentem w rozumieniu art. 22 ¹ kc a więc w celu nie związanym z działalnością gospodarczą o czym świadczy podane dane identyfikujące kredytobiorcę jak nr PESEL i brak podania NR (...) czy nie wskazanie aby ww umowa zawarta została w związku z prowadzona działalnością gospodarczą.

W tym stanie rzeczy wskazać wypada w pierwszym rzędzie, iż zgodnie z treścią art. 117 § 2 ¹ kc po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi. Przepis w powyższym brzmieniu został wprowadzony nowelą z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks Cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2018.1104) a obowiązująca od dnia 09 lipca 2018 roku.

Jednocześnie przepisy przejściowe zawarte w art. 5 ust. 4 ustawy roszczenia przedawnione przysługujące przeciwko konsumentowi, co do których do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy nie podniesiono zarzutu przedawnienia, podlegają z tym dniem skutkom przedawnienia określonym w ustawie zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, a zatem nowemu brzmieniu art. 117 § 2 ¹ kc zacytowanemu powyżej.

A skoro w przypadku roszczenia przedawnionego a przysługującego konsumentowi brak jest możliwości domagania się jego zaspokojenia i powództwo podlega oddaleniu – i kwestię powyższą Sąd winien rozpoznać w pierwszej kolejności.

Nie ma znaczenia dla oceny zaoferowanego materiału dowodowego pasywna postawa pozwanego – konsumenta. Co prawda w myśl art. 339 § 1 kpc jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny, zaś zgodnie z § 2 w tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

Pomimo bowiem okoliczności, iż pozwany nie zajął stanowiska w sprawie, Sąd nie był zobligowały do wydania wyroku zaocznego uwzględniającego powództwo czy też uwzględniającego je w całości.

W art. 339 § 2 kpc określono podstawę faktyczną wyroku zaocznego. Tylko jeżeli sąd nie ma uzasadnionych wątpliwości zobligowany jest do uznania podanej przez powoda podstawy faktycznej (tj. twierdzeń powoda o okolicznościach faktycznych) za zgodną z prawdą bez przeprowadzania postępowania dowodowego. Niezależnie od ustalenia podstawy faktycznej sąd zawsze jest zobowiązany rozważyć, czy żądanie pozwu jest zgodne w świetle norm prawa materialnego. Negatywny wynik takiej analizy powoduje wydanie wyroku zaocznego oddalającego powództwo (tak wyrok SN z dnia 7.06.1972 r., III CRN 30/72, LEX nr 7094). „Przewidziane w art. 339 § 2 kpc domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie strony faktycznej wyroku i nie obowiązuje w zakresie prawa materialnego. Domniemanie to zastępuje jedynie postępowanie dowodowe i to tylko wówczas, gdy twierdzenia powoda nie budzą uzasadnionych wątpliwości (tak wyrok SN z 31.03.1999 r., I CKU 176/97 , LEX nr 37430, por. również uzasadnienie SN z dnia 18 lutego 1972 r., III CRN 539/71, OSNCP 1972, z. 7-8, poz. 150).

Sąd Rejonowy nie podziela stanowiska wyrażonego w uchwale z dnia 21 października 2015 roku w sprawie III CZP 67/15 zgodnie z którym do przedawnienia roszczenia o opłatę za studia określoną w umowie zawartej na podstawie art. 160 ust. 3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym w brzmieniu obowiązującym w dniu 01 października 2009 r., w okresie przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw miał zastosowanie dziesięcioletni termin przewidziany w art. 118 k.c.

Podkreślenia wymaga, iż z dniem 0 1 października 2014 r. weszła w życie wspomniana powyżej ustawa nowelizująca, na podstawie której w ww. ustawie dodano artykuł 160a. Zgodnie z treścią ust. 1 tego przepisu, warunki pobierania opłat związanych z odbywaniem studiów, o których mowa w art. 98 ust. 1 pkt 5 Pr.Sz.w. oraz opłat za usługi edukacyjne, o których mowa w art. 99 ust. 1 pkt 1-6 tej ustawy, a także wysokość tych opłat określa umowa między uczelnią, a studentem lub osobą przyjętą na studia, zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Stosownie do ust. 7 omawianego przepisu, roszczenia wynikające z tych umów przedawniają się z upływem trzech lat.

Nadto, zgodnie z art. 32 ustawy nowelizującej, do umów w sprawie warunków odpłatności za studia lub usługi edukacyjne, o których mowa w art. 99 ust. 1 Pr.Sz.w., zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej, stosuje się przepis art. 160a ust. 7 Pr.Sz.w. w brzmieniu nadanym ustawą nowelizującą. Tak więc bieg terminu przedawnienia w przypadku roszczeń wynikających z umów zawartych przed wejściem w życie nowelizacji należy oceniać według nowych przepisów, co oznacza, że roszczenia dochodzone pozwem przedawniły się z upływem trzech lat. Zdaniem sądu ustawodawca wprowadzając 3 letni termin przedawnienia w przepisie intertemporalnym świadomie uregulował kwestię związaną z umowami zawartymi wcześniej, aby wpłynąć na ujednolicenie orzecznictwa sądów w tej materii. Zaznaczyć również należy, iż orzeczenia Sądu Najwyższego są wiążące jedynie w trybie przewidzianym w dyspozycji art. 390 § 2 i 2 k.p.c., a więc tylko wtedy, gdy sąd odwoławczy przedstawi Sądowi Najwyższemu zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości. Wówczas pogląd prawny wyrażony w uchwale Sądu Najwyższego wiąże sąd w tej konkretnej sprawie.

Do odmiennej oceny zdaniem Sądu Rejonowego nie prowadzi również analiza orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 grudnia 2016 r. (SK 17/15), ponieważ Trybunał po rozpoznaniu skargi konstytucyjnej o zbadanie ww. art. 32 postanowił umorzyć postępowanie, przyjmując finalnie, iż ustalanie znaczenia przepisów prawnych w konkretnych stanach faktycznych nie należy do Trybunału nie mógł doprowadzić tutejszego sądu do przekonania, że art. 32 jest niezgodny z Konstytucją i dlatego nie powinno się go stosować.

Sąd Rejonowy podziela w pełni stanowisko wyrażone w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 08 grudnia 2017 roku w sprawie III CZP 74/17 gdzie wskazano, iż „artykuł 160a ust. 7 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (jedn. tekst: Dz.U. z 2016 r., poz. 1842 ze zm.), który wszedł w życie w dniu 1 października 2014 r., określa trzyletni termin przedawnienia roszczeń o opłatę za studia, wynikających z umów o warunkach odpłatności za studia, a art. 32 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2 poz. 1198 ze zm.), przewiduje, usuwając występujące w tym względzie wątpliwości, że w takim samym terminie roszczenia te przedawniały się też przed wejściem w życie art. 160a ust. 7 Prawa o szkolnictwie wyższym; tym samym wyłączone jest stosowanie w związku z wejściem w życie art. 160a ust. 7 Prawa o szkolnictwie wyższym normy intertemporalnej wyrażonej w art. XXXV pkt 2 p.w.k.c”.

Jednocześnie w ww orzeczeniu wskazano, iż „konsekwentnie przyjmuje się, że termin „działalność gospodarcza” w prawie prywatnym jest pojęciem autonomicznym i jego znaczenie nie pokrywa się ze znaczeniem, jakie terminowi „działalność gospodarcza” przypisuje się w prawie publicznym. Za atrybuty działalności gospodarczej w rozumieniu prawa prywatnego uznaje się zawodowy, stały i powtarzalny charakter składających się na nią działań oraz ich podporządkowanie zasadzie 9 racjonalnego gospodarowania. Według utrwalonego poglądu, roszczenie jest związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w sposób zakładany przez art. 118 k.c., jeżeli pozostaje z nią w funkcjonalnym związku, choćby tylko pośrednim (por. uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 1998 r., III CZP, i 9 marca 2017 r., III CZP 69/16, oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 2010 r., II CSK 126/10, i postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 2016 r., I CSK 169/15). Zaliczenie prowadzenia płatnych studiów i innych usług edukacyjnych (art. 3 i 23 ust. 2 u.s.w., art. 3 i 22 ust. 3 u.w.s.z. oraz art. 99 p.s.w.) do tak rozumianej działalności gospodarczej nie powinno nasuwać wątpliwości. Działalność uczelni ma w tym zakresie wskazane atrybuty (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 3 lipca 2003 r., III CZP 38/03, wyrok Sądu Najwyższego z 7 kwietnia 2004 r., III SK 22/04, i postanowienie Sądu Najwyższego z 3 marca 2011 r., II UZP 8/10). Tak samo nie powinno nasuwać wątpliwości stwierdzenie funkcjonalnego związku roszczenia uczelni o czesne z wskazaną jej działalnością; tj. takiego związku, jakiego istnienie zakłada art. 118 k.c.”. Nadto wskazano, iż „ze względu na autonomiczny charakter pojęcia działalności gospodarczej w prawie prywatnym, nie mógł stać na przeszkodzie takiej kwalifikacji działalności uczelni w rozpatrywanym zakresie przepis art. 106 p.s.w., stanowiący, że prowadzenie przez uczelnię działalności dydaktycznej, naukowej, badawczej, doświadczalnej, artystycznej, sportowej, rehabilitacyjnej lub diagnostycznej nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (jedn. tekst: Dz.U. z 2017 r., poz. 2168 ze zm.). Podobnie, jak nie może przepis ten – według stanowiska orzecznictwa (zob. w szczególności wyroki Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2004 r., III SK 22/04, i 9 marca 2006 r., I CSK 136/05) - stać na przeszkodzie uznaniu uczelni za przedsiębiorcę w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (jedn. tekst: Dz.U. z 2017 r., poz. 229 ze zm.).”

Jak podkreślił Sad Najwyższy „ zrozumiałe było rozciągnięcie w art. 32 ustawy nowelizującej zakresu zastosowania art. 160a ust. 7 p.s.w. także na okres poprzedzający wejście w życie ustawy nowelizującej i przesądzenie w ten sposób, że roszczenia o czesne zarówno w okresie poprzedzającym wejście w życie tej ustawy, jak i po jej wejściu w życie 11 przedawniały się i przedawniają w terminie trzech lat. W tym tkwi zasadniczy sens art. 32 ustawy nowelizującej, czyli uprzednio wywodzony z treści art. 118 kc i terminu przewidzianego dla roszczeń związanych z działalnością gospodarczą”.

Tak więc skoro termin przedawnienia roszczenia powoda wynosi 3 lata, zaś należności dochodzone w sprawie wymagalne były najdalej w dniu 22 kwietnia 2009 roku (data skreślenia pozwanego z listy studentów) to trzyletni termin przedawnienia upłynął wraz z dniem 22 kwietnia 2012 roku, a roszczenie w dacie wytoczenia powództwa tj. w dniu 09 października 2017 roku było już przedawnione.

A skoro tak to w oparciu o treść art. 117 § 2 ¹ kc podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., biorąc pod uwagę, że strona powodowa, która przegrała w całości winna zwrócić pozwanemu na jego wniosek wszystkie poniesione przez niego koszty lecz Sąd nie dopatrzył się kosztów po stronie pozwanej, do czego był zobligowany z urzędu. (art. 109 kpc).

Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

16-01-2019 SSR Anna Wypych – Knieć

Zarządzenie: Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem proszę doręczyć pełnomocnikowi powoda ( bez pouczenia o apelacji).

16-01-2019 SSR Anna Wypych – Knieć