Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym do tutejszego Sądu dnia 22 maja 2020 roku powód R. B. domagał się zasądzenia od (...) Spółki Akcyjnej w S. kwoty 13.200,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 31 maja 2019 roku tytułem zwrotu kosztów pojazdu zastępczego.

Nakazem zapłaty z dnia 29 maja 2020 roku w sprawie sygn. akt I C 208/20 Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie od ww. pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. Pozwana zakwestionowała ilość dni wykorzystywania pojazdu zastępczego, wskazanych przez powoda, jako pozostających w związku przyczynowym ze szkodą.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

W dniu 7 lutego 2019 roku w wyniku kolizji drogowej doszło do uszkodzenia pojazdu dostawczego marki M. (...) o nr rej. (...), należącego do R. B.. Sprawca zdarzenia ubezpieczony był u (...) Spółki Akcyjnej w S., która przyjęła na siebie odpowiedzialność. Przedmiotowy pojazd był wykorzystywany przez R. B. do działalności kurierskiej.

Dowód: notatka k. 12, przesłuchanie powoda w charakterze strony k. 53

W dniu 7 lutego 2019 roku R. B. zawarł z D. J. umowę najmu pojazdu zastępczego marki F. (...) o nr rej. (...) za kwotę 200,00 zł dobowo w okresie 7 lutego 2019 roku do 21 lutego 2019 roku.

Dowód: umowa najmu k. 18

W dniu 15 lutego 2019 roku likwidator (...) Spółki Akcyjnej w S. dokonał oględzin marki M. (...) o nr rej. (...).

Okoliczność bezsporna.

W dniu 30 marca 2019 roku D. J. wystawił R. B. fakturę VAT nr (...) na kwotę 6.000,00 zł za najem pojazdu marki F. (...) o nr rej. (...) za okres od 22 lutego 2019 roku do 24 marca 2019 roku.

Dowód: faktura VAT nr (...) k. 19

Pismem z dnia 10 maja 2019 roku (...) Spółka Akcyjna w S. poinformowała R. B. o przyznaniu odszkodowania w wysokości 21.607,65 zł brutto za szkodę całkowitą w pojeździe marki M. (...) o nr rej. (...). Przy wypłacie odszkodowania uznano koszty roszczenia o samochód zastępczy w kwocie 2.800,00 zł w oparciu o fakturę VAT (...) za okres od 7 lutego 2019 roku do 21 lutego 2019 roku.

Okoliczność bezsporna

W dniu 11 maja 2019 roku D. J. wystawił R. B. fakturę VAT nr (...) na kwotę 9.600,00 zł za najem pojazdu marki F. (...) o nr rej. (...) za okres kolejnych 48 dni.

Dowód: faktura VAT nr (...) k. 20

W dniu 11 czerwca 2019 roku R. B. przyznano dalszą kwotę 2.400,00 zł tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Dowód: decyzja z 11 czerwca 2019 roku

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w całości.

W niniejszej sprawie wysokość stawki dobowej najmu pojazdu była bezsporna. Sporna pozostawała długość okresu najmu uzasadniona okresem likwidacji szkody. Powód dla wykazania zasadności żądania zaoferował dowód z dokumentów w postaci umowy najmu pojazdu, faktur VAT.

Zgodnie z art. 822 k.c., w wyniku zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz, której została zawarta umowa ubezpieczenia. Świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody (art. 805 k.c.). Wysokość odszkodowania ubezpieczeniowego świadczonego z tytułu ubezpieczenia OC jest zakreślona granicami odpowiedzialności cywilnej posiadacza, kierowcy samochodu.

Przy ustalaniu przesłanek odpowiedzialności gwarancyjnej zakładu ubezpieczeń koniecznym jest sięgnięcie do ogólnych reguł kodeksu cywilnego odnoszących się do zakresu odszkodowania, w szczególności do przepisu art. 361 § 1 i 2 k.c. Reguły te nakazują przestrzeganie zasady pełnego odszkodowania w granicach adekwatnego związku przyczynowego (por. np. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01, OSP 2002, z. 7-8, poz. 103, czy uchwałę z dnia 21 marca 2003 r., III CZP 6/03, OSNC 2004, z. 1, poz. 4). Podstawową funkcją odszkodowania jest bowiem kompensacja, która oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może ono jednak przewyższać wysokości faktycznie poniesionej szkody. Oceny, czy poniesienie określonych kosztów mieści się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego, należy dokonywać przy uwzględnieniu zasad doświadczenia życiowego, czy też, niekiedy, zasad nauki oraz na podstawie indywidualnej sytuacji poszkodowanego i konkretnych okoliczności sprawy (por. np. uzasadnienia wyroku z dnia 20 lutego 2002 r., V CKN 1273/00 niepubl. czy wyroku z dnia 16 maja 2002 r., V CKN 1273/00 niepubl., wyrok z dnia 8 września 2004 r., IV CK 672/03).

W uchwale z dnia 17 listopada 2011 r. Sąd Najwyższy wskazał, iż odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego (uchwała Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28). Według tego poglądu, utrata możliwości korzystania z pojazdu stanowi negatywne następstwo majątkowe, a wydatki, które służą ograniczeniu (wyłączeniu) tego negatywnego następstwa należy kwalifikować jako szkodę majątkową podlegającą naprawieniu w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej ubezpieczyciela wynikającej z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Sąd Najwyższy podkreślił przy tym znaczenie dwóch kryteriów - celowości wydatków oraz ich ekonomicznego uzasadnienia. Podobne stanowisko zostało wyrażone w uchwale z dnia 22 listopada 2013 r. (III CZP 76/13, Biul.SN 2013/11/13-14), w której Sąd Najwyższy wskazał, iż odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego w okresie niezbędnym do nabycia innego pojazdu mechanicznego, jeżeli odszkodowanie ustalone zostało w wysokości odpowiadającej różnicy pomiędzy wartością pojazdu mechanicznego sprzed zdarzenia powodującego szkodę, a wartością pojazdu w stanie uszkodzonym, którego naprawa okazała się niemożliwa lub nieopłacalna (tzw. szkoda całkowita).

Wydatkiem niezbędnym i celowym jest wydatek poniesiony na korzystanie z innego pojazdu w takim zakresie, w jakim poszkodowany korzystałby ze swojego środka lokomocji, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Wydatki ekonomicznie uzasadnione to wydatki na najem pojazdu zasadniczo o podobnej klasie do pojazdu uszkodzonego lub zniszczonego, poniesione w oparciu o stawki czynszu najmu, które obowiązują na danym rynku lokalnym (ceny rynkowe za tego typu usługi) i w czasie naprawy pojazdu mechanicznego lub do czasu nabycia nowego pojazdu (w przypadku szkody całkowitej). Wydatki te powstają w następstwie zdarzenia szkodzącego, które nie powstałyby bez tego zdarzenia, prowadzące do powypadkowego zmniejszenia majątku poszkodowanego, czyli straty (art. 361 § 2 k.c.). Stratą w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. są więc objęte także te wydatki, które służą ograniczeniu lub zapobieżeniu negatywnym następstwom majątkowym doznanym przez poszkodowanego w wyniku uszkodzenia (zniszczenia) pojazdu. Negatywnym następstwem majątkowym jest tu utrata możliwości korzystania z rzeczy, a więc utrata uprawnienia stanowiącego atrybut prawa własności.

Niekwestionowanym w orzecznictwie sądów powszechnych jest, iż poszkodowanemu przysługuje wybór podmiotu oferującego pojazdy zastępcze, tak samo, jak przysługuje mu wybór warsztatu naprawczego, któremu powierzy naprawę uszkodzonego pojazdu. Wybierając jeden z wielu funkcjonujących na rynku takich podmiotów, poszkodowany może się kierować m.in. jego fachowością, rzetelnością i poziomem świadczonych usług. Kosztami "ekonomicznie uzasadnionymi", do których zwrotu obowiązany jest ubezpieczyciel, są zatem koszty ustalone według cen, którymi posługuje się wybrany przez poszkodowanego podmiot oferujący pojazdy zastępcze, pod warunkiem, że nie są rażąco zawyżone. Nie ma więc decydującego znaczenia fakt, iż ceny danego najmu odbiegają od cen przeciętnych dla tej kategorii usług na rynku, pod warunkiem, że nie jest to różnica rażąca. Ustalanie średnich stawek najmu pozostawało zatem bez znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy.

Wysokość stawki w kwocie 200 zł za dobę wynajmu pojazdu była przez pozwaną niekwestionowana. Najem przez poszkodowanego pojazdu zastępczego w zakresie nie kwestionowanym przez pozwaną trwał od dnia 7 lutego 2019 roku do dnia 21 lutego 2019 roku (14 dni, za które powodowi wypłacono 2.800,00 zł tytułem odszkodowania). Następnie najem trwał w dniach 22 lutego 2019 roku do 24 marca 2019 roku (30 dni) oraz od 25 marca 2019 roku do 11 maja 2019 roku (48 dni). Powyższe okresy zostały objęte fakturami (...). Z tego okresu pozwana uznała jedynie 12 dni i wypłaciła kolejne 2.400,00 zł. Sumaryczny okres najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego, wynoszący łącznie 92 dni, uznać należy za akceptowalny w okolicznościach niniejszej sprawy.

Nie ulega wątpliwości, że za dopuszczalny okres najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego należy przyjąć okres od dnia zgłoszenia szkody stronie pozwanej do dnia wypłaty przez stronę pozwaną odszkodowania za szkodę całkowitą w pojeździe poszkodowanego. Poszkodowany nie miał bowiem żadnego wpływu na długość trwania postępowania likwidacyjnego szkody, strona pozwana nie wykazała, ani nawet nie twierdziła, że poszkodowany utrudniał ten proces, a nadto nie sposób było wymagać, by w tym okresie poszkodowany korzystał ze swojego pojazdu, uszkodzonego w takim stopniu, że jego naprawa przewyższałaby jego wartość w stanie po szkodzie. Powód nie miał również obowiązku wykazania, że posiadał inny pojazd i jest w stanie zminimalizować straty, jak twierdziła pozwana w odpowiedzi na pozew.

Powód na rozprawie 14 września 2020 roku wykazał, że wykonywał działalność kurierską przy użyciu przedmiotowego pojazdu, był mu on zatem potrzebny do pracy. Dopiero 10 maja 2019 roku powód otrzymał decyzję pozwanej w przedmiocie wypłaty odszkodowania, tym samym zasadnym całkowicie było korzystanie z pojazdu zastępczego do 11 maja 2019 roku. Oczywistym jest także, że przy tego rodzaju działalności pojazd powoda nie mógłby zostać zastąpiony innym, mniejszym. Niezgodne z logiką byłoby przyjęcie, że pojazd dostawczy powoda był wykorzystywany przez niego na co dzień innym celu, niż transport towarów, np. rekreacyjnym.

R. B. także logicznie wskazał, że minimalizował wartość szkody, ponieważ po zakończeniu okresu najmu objętego pozwem w dalszym ciągu poszukiwał samochodu do zakupu i korzystał z innych pojazdów zastępczych. Tym samym nie do przyjęcia jest argumentacja pozwanego sprowadzająca się do wyznaczenia jako daty końcowej odpowiedzialności ubezpieczyciela momentu oględzin uszkodzonego pojazdu. Trzeba w tym kontekście wskazać na stanowisko w uzasadnieniu uchwały Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2013 r. III CZP 76/13, zgodnie z którym dzień wypłaty odszkodowania za szkodę całkowitą w pojeździe nie musi bowiem wyznaczać definitywnego końca odpowiedzialności ubezpieczyciela za wydatki poniesione na najem pojazdu zastępczego przez poszkodowanego.

Mając na uwadze powyższe za zasadne należało uznać żądanie pozwu zasądzenia na rzecz powoda kwoty 13.200,00 zł stanowiącej różnicę pomiędzy rzeczywistymi, zasadnymi kosztami najmu za 92 dni (92× 200 zł = 18.400 zł brutto), a w części zrefundowanymi przez stronę pozwaną kosztami najmu za 26 dni (26 × 200 = 5.200,00 zł brutto), o czym orzeczono w pkt I sentencji wyroku. Podstawę orzeczenia o odsetkach stanowił zaś przepis art. 481 § 1 i 2 k.c. Na podstawie art. 817 § 1 k.c. ponieważ pozwana zgłoszenie w przedmiocie roszczenia otrzymała 16 maja 2019 roku, świadczenie winno zostać spełnione 30 maja 2019 roku i od kolejnego dnia pozwana pozostaje w zwłoce.

W pkt. II wyroku na podstawie art. 98 k.p.c. Sąd obciążył pozwaną w całości kosztami procesu, na które składały się: opłata sądowa od pozwu (750,00 zł) oraz koszty zastępstwa procesowego (3.600,00 zł) wraz z kosztami poniesionej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (17,00 zł)

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować;

2.  odpis wyroku uzasadnieniem doręczyć zgodnie z wnioskiem;

3.  referent na szkoleniu 1-2 października 2020 roku, na urlopie 6-9 października 2020 roku;

4.  kal. 14 dni

G., dnia 13 października 2020 r.