Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 września 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie Wydział VII Gospodarczy i Własności Intelektualnej w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SA Dorota Wybraniec

Sędziowie: SA Magdalena Sajur - Kordula (spr.)

SO del. Tomasz Szczurowski

Protokolant: Edyta Hadacz

po rozpoznaniu w dniu 10 września 2020 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A. w L.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

przy udziale zainteresowanych (...) S.A. w R.
i A. W.

o wstrzymanie dostarczania energii elektrycznej

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji
i Konsumentów

z dnia 8 października 2018 r., sygn. akt XVII AmE 160/16

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od (...) S.A. w L. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 540 zł (pięćset czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt VII AGa 2337/18

UZASADNIENIE

Decyzją z 26 lipca 2016 r., wydaną na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (dalej: PE) w związku z art. 30 ust. 1 PE oraz na podstawie art. 104 § 1 k.p.a., po rozpatrzeniu wniosku A. W. z 16 lutego 2009 r. w sprawie nieuzasadnionego wstrzymania dostarczania energii elektrycznej do nieruchomości zlokalizowanej w miejscowości B., ul. (...), Prezes Urzędu Regulacji Energetyki stwierdził, że wstrzymanie dostarczania energii elektrycznej do wymienionej nieruchomości było nieuzasadnione.

Odwołanie od tej decyzji wywiodła Spółka (...) S.A. z siedzibą w L., zaskarżając decyzję w całości

Wyrokiem z dnia 8 października 2018 r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oddalił odwołanie i zasądził od (...) Spółki Akcyjnej w L. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 1440 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd I instancji wydał zaskarżone rozstrzygnięcie w oparciu o następujące ustalenia i rozważania prawne:

W dniu 12 listopada 2001 r., pomiędzy A. W. a Zakładem (...) S.A. z siedzibą w W. (obecnie (...) S.A. z siedzibą w R.), zawarta została umowa sprzedaży energii elektrycznej do nieruchomości zlokalizowanej w miejscowości B. gmina L., przy ul. (...). W następstwie zawarcia tej umowy, do wskazanej nieruchomości podłączono licznik energii elektrycznej.

Pismem z 22 października 2008 r. A. W. wystąpił do Rejonu Energetycznego w O. z prośbą o sprawdzenie laboratoryjne licznika na nieruchomości przy ul. (...) w miejscowości B., z uwagi na zbyt duże wskazania licznika.

W następstwie kontroli przeprowadzonej przez (...) sp. z o.o. - Rejon Energetyczny O., dokonano demontażu licznika energii elektrycznej i zainstalowano nowy licznik. Badania laboratoryjne zdemontowanego licznika wykazały nieprawidłowości w jego działaniu.

A. W. nie uregulował należności za energię elektryczną, wynikających z faktur wystawionych na podstawie umowy sprzedaży energii, tj. z faktury (...) z terminami płatności wyznaczonymi na 15 stycznia 2009 r. i 15 stycznia 2008 r. Kwestionował on bowiem istnienie należności z obu wymienionych faktur z uwagi na zawyżone wskazania uszkodzonego licznika prądu i nieuwzględnienie przy rozliczeniach prowadzonych przez przedsiębiorstwo obrotu przysługującego zainteresowanemu deputatu.

Dnia 27 stycznia 2009 r. doręczono A. W., wystosowane przez (...) S.A., wezwanie do zapłaty zaległych należności w terminie 14 dni, pod rygorem wstrzymania dostarczania energii elektrycznej lub wypowiedzenia umowy sprzedaży energii.

Dnia 9 lutego 2009 r. Biuro (...) wystawiło polecenie wstrzymania dostaw energii do nieruchomości A. W., co nastąpiło 12 lutego 2009 r.

Wnioskiem z 16 lutego 2009 r., sprecyzowanym w pismach z 4 i 31 marca 2009 r., A. W. wystąpił do Prezesa URE o wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie rozstrzygnięcia sporu, dotyczącego nieuzasadnionego wstrzymania przez (...) S.A. dostarczania energii elektrycznej do nieruchomości zlokalizowanej w miejscowości B. przy ul. (...).

Decyzją z 13 sierpnia 2009 r. (decyzja OWA Nr (...)) Prezes URE stwierdził, że wstrzymanie w dniu 12 lutego 2009 r. dostarczania energii elektrycznej do nieruchomości położonej w miejscowości B. przy ul. (...) przez (...) Zakład (...).A., nie było nieuzasadnione.

Na skutek odwołania, wniesionego od tej decyzji przez A. W., wyrokiem z 12 października 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uchylił zaskarżoną decyzję, jako wydaną z rażącym naruszeniem prawa uznając, że adresatem decyzji powinien być dystrybutor energii - (...) Sp. z o. o., a nie jej sprzedawca (...) S.A.

Apelacja Prezesa URE od tego wyroku została oddalona przez Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z 8 września 2011 r. (sygn. akt VI ACa 287/11).

Wskutek skargi kasacyjnej, wniesionej przez Prezesa URE, wyrokiem z 12 kwietnia 2013 r. (sygn. akt III SK 26/12) Sąd Najwyższy uchylił ww. wyrok Sądu Apelacyjnego wraz z poprzedzającym go wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji. Sąd Najwyższy przesądził, że w sprawie o nieuzasadnione wstrzymanie dostarczania energii status strony przysługuje zarówno przedsiębiorstwu obrotu (wobec którego odbiorca ma zaległość), jaki przedsiębiorstwu dystrybucji (które wstrzymuje i wznawia dostarczanie energii).

Prawomocnym wyrokiem z 6 listopada 2013 r. (sygn. akt XVII AmE 79/13), na skutek ponownego rozpoznania sprawy, Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uchylił zaskarżoną decyzję Prezesa URE z 13 sierpnia 2009 r. W ocenie Sądu, skoro A. W. od początku postępowania administracyjnego kwestionował istnienie wobec sprzedawcy energii elektrycznej długu za energię odebraną w 2008 r. (w tym należności sprzedawcy wskazanych w wezwaniu do zapłaty z 23 stycznia 2009 r.), a zostało już wszczęte postępowanie administracyjne i w jego trakcie okazało się, że sporne jest istnienie zadłużenia, to zachodziła konieczność rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego, czy z powołanego wyżej tytułu odbiorca energii jest dłużnikiem sprzedawcy. Sąd Okręgowy wskazał, że jest to zagadnienie ze sfery stosunków cywilno–prawnych, podlegające kompetencji sądu powszechnego, zatem Prezes URE powinien był zawiesić postępowanie, na podstawie art. 97 § 1 pkt 4 k.p.a., do czasu rozstrzygnięcia tego zagadnienia przez sąd powszechny. Przy czym, według tego Sądu, po zawieszeniu postępowania Prezes, działając zgodnie z art. 100 § 1 k.p.a., miał do wyboru albo wystąpić samodzielnie do sądu o rozstrzygnięcie zagadnienia wstępnego albo wezwać jedną ze stron do wystąpienia o to w wyznaczonym terminie, chyba że strona wykazałaby, że już zwróciła się w tej sprawie do właściwego sądu.

Sporne należności, wynikające z faktur VAT nr (...), były dochodzone przez (...) S.A. w postępowaniu toczącym się przed Sądem Rejonowym w Ostrołęce.

W nakazie zapłaty z 24 września 2010 r. (sygn. akt I Nc 2040/10) Sąd Rejonowy uwzględnił żądanie powoda, jednak pozwany A. W. wniósł od tego nakazu sprzeciw i sprawa toczyła się w dalszym ciągu pod sygn. akt I Cupr-80/10.

Pismem z 18 lutego 2011 r. (...) S.A. cofnął pozew w tej sprawie i jednocześnie zrzekł się roszczenia. W uzasadnieniu swej decyzji procesowej powód powołał się na prawomocne oddalenie powództwa (...) S.A. przeciwko A. W. z tytułu nielegalnego poboru energii (wyrok Sądu Rejonowego w Ostrołęce z 26 maja 2010 r., sygn. akt I Cupr-15/10), którego następstwem było wystąpienie przez powoda do (...) S.A. w W. o dokonanie korekty wskazań licznika energii elektrycznej A. W.. Następnie, w wyniku dokonanej przez powoda korekty rozliczenia, wystawił on fakturę korygującą VAT nr (...), z której wynikła nadpłata należna pozwanemu A. W., co stanowiło podstawę do cofnięcia pozwu i zrzeczenia się roszczenia przez powoda ws. I C.-80/10, a w konsekwencji do umorzenia postępowania w tej sprawie przez Sąd.

Wobec uchylenia decyzji z 13 sierpnia 2009 r., konieczne stało się ponowne rozpoznanie przez Prezesa URE wniosku A. W. z 16 lutego 2009 r. W decyzji z 26 lipca 2016 r. Prezes orzekł, że wstrzymanie dostarczania energii elektrycznej do nieruchomości wnioskodawcy było nieuzasadnione. Decyzja ta została zaskarżona w niniejszym postępowaniu sądowym.

Sąd I instancji uznał, że odwołanie podlegało oddaleniu.

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 PE, w sprawach spornych dotyczących, między innymi, przypadku nieuzasadnionego wstrzymania dostarczania paliw gazowych lub energii rozstrzyga Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, na wniosek strony.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 3a PE - obowiązującym w dacie wstrzymania dostaw energii do nieruchomości A. W., czyli 12 lutego 2009 r. - przedsiębiorstwa energetyczne mogły wstrzymać dostarczanie paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła w przypadku, gdy odbiorca zwlekał z zapłatą za pobrane paliwo gazowe, energię elektryczną lub ciepło albo świadczone usługi co najmniej miesiąc po upływie terminu płatności, pomimo uprzedniego powiadomienia na piśmie o zamiarze wypowiedzenia umowy i wyznaczenia dodatkowego, dwutygodniowego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności.

Wskazane przepisy określają kompetencję Prezesa URE do rozstrzygania sporów, w tym w sprawach dotyczących nieuzasadnionego wstrzymania dostarczania energii. Należy podkreślić, że Prezes Urzędu uzyskał prawo rozstrzygania sporów wyłącznie w sprawach enumeratywnie wyliczonych w art. 8 ust. 1 PE. Przepis ten, przewidujący kompetencje organu administracyjnego, ma charakter wyjątku od ogólnej reguły, zgodnie z którą sprawy sporne są rozstrzygane przez sądy. Natomiast odstępstwa od ogólnej reguły powinny być zawsze interpretowane w sposób zawężający. Oznacza to, że nie można przypisać Prezesowi URE kompetencji w żadnej innej sprawie niż te, które zostały sprecyzowane w art. 8 ust. 1 PE.

Przepis art. 6 ust. 3a PE określa warunki oraz tryb wstrzymania dostarczania energii elektrycznej do nieruchomości odbiorcy przez przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie przesyłania lub dystrybucji energii. Przedsiębiorstwo to jest zatem uprawnione do wstrzymania dostaw energii, gdy odbiorca zwleka z zapłatą za świadczone usługi przez co najmniej miesiąc po upływie terminu płatności. Przy czym, wstrzymanie dostaw może nastąpić tylko po wyczerpaniu przez przedsiębiorstwo energetyczne procedury, o której mowa w analizowanym przepisie. W tym zakresie przedsiębiorstwo energetyczne jest zobowiązane przed wstrzymaniem dostaw energii, do przeprowadzenia procedury powiadomienia odbiorcy o zaległości w zapłacie za dostarczoną energię i wyznaczenia mu dodatkowego dwutygodniowego terminu do dokonania należnej zapłaty. Zatem w przypadku zaktualizowania się, na podstawie art. 6 ust. 3a PE, uprawnienia do wstrzymania dostaw energii, przedsiębiorstwo musi powiadomić odbiorcę o zaległości i wyznaczyć mu dodatkowy dwutygodniowy termin do zapłaty, który biegnie od dnia doręczenia wezwania. Co istotne, w treści tego powiadomienia powinna się znaleźć informacja o rygorze wstrzymania dostaw w przypadku braku zapłaty należności w wyznaczonym, dodatkowym terminie.

Sąd wskazał, że z analizowanego unormowania wynika jednoznacznie, że do stwierdzenia zasadności wstrzymania dostarczania energii elektrycznej niezbędne jest istnienie po stronie odbiorcy długu z tytułu zapłaty za dostarczoną energię co najmniej miesiąc po upływie terminu płatności, jak również wyczerpanie przez przedsiębiorstwo energetyczne określonej procedury, która powinna poprzedzać wstrzymanie dostarczania energii. Taki pogląd wyraził również tutejszy Sąd Okręgowy w uzasadnieniu prawomocnego wyroku wydanego w sprawie o sygn. akt XVII AmE 79/13, dotyczącej – podobnie jak sprawa niniejsza - wniosku A. W. z 16 lutego 2009 r. o rozstrzygnięcie przez Prezesa URE sporu o nieuzasadnione wstrzymanie dostarczania energii elektrycznej do nieruchomości zlokalizowanej w miejscowości B. przy ul. (...). Sąd orzekający w niniejszym składzie w pełni podziela i przyjmuje za swój pogląd Sądu rozstrzygającego sprawę o sygn. akt XVII AmE 79/13, zgodnie z którym, skoro od początku postępowania administracyjnego toczącego się z wniosku A. W. z 16 lutego 2009 r., ten ostatni konsekwentnie kwestionował istnienie długu wobec sprzedawcy energii za energię elektryczną odebraną w 2008 r., w tym także należności objętych wezwaniem do zapłaty z 23 stycznia 2009 r., których nieuregulowanie doprowadziło do wstrzymania 12 lutego 2009 r. dostarczania energii, to rozstrzygnięcie sporu o ustalenie, czy wstrzymanie dostarczania energii było nieuzasadnione, wymagało uwzględnienia przez Prezesa URE przesłanki istnienia po stronie odbiorcy energii elektrycznej długu wobec sprzedawcy tej energii. Rozstrzygnięcie tej kwestii leży natomiast w zakresie kognicji sądów powszechnych.

Sąd I instancji podniósł, że na dzień wydania zaskarżonej decyzji (26 lipca 2016 r.), kwestia istnienia tego rodzaju długu została już jednak wyjaśniona, zatem nie istniała potrzeba zawieszenia przez Prezesa URE postępowania administracyjnego, na podstawie art. 97 § 1 pkt 4 k.p.a., z uwagi na potrzebę uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego przez sąd. Z materiału dowodowego sprawy wynika bowiem, że w czasie dokonania wstrzymania dostarczania energii do nieruchomości A. W., jego zadłużenie wobec (...) S.A. było sporne, a ostatecznie okazało się, że nie istniało. Przeciwnie, po dokonaniu korekty wskazań licznika energii elektrycznej A. W., a następnie korekty rozliczenia, wystawiono odbiorcy energii fakturę korygującą VAT, z której wynikła nadpłata należna odbiorcy. Wyliczenia te stanowiły z kolei podstawę do cofnięcia pozwu i zrzeczenia się roszczenia przez (...) S.A. w sprawie o sygn. akt I Cupr-80/10 o zapłatę, wytoczonej przeciwko A. W., a w konsekwencji do umorzenia postępowania w tej sprawie przez Sąd Rejonowy w Ostrołęce. Z kolei powództwo (...) przeciwko A. W. z tytułu nielegalnego poboru energii zostało prawomocnie oddalone wyrokiem Sądu Rejonowego w Ostrołęce z 26 maja 2010 r. (sygn. akt I Cupr-15/10). Ustalenia te znajdują potwierdzenie w materialne dowodowym zebranym w sprawie, między innymi, w piśmie (...) S.A. z 27 listopada 2015 r., skierowanym do Urzędu Regulacji Energetyki, jak i w piśmie procesowym (...) S.A. z 18 lutego 2011 r., wniesionym w sprawie I C.-80/10. Tym samym, zarzut sformułowany w punkcie 1 odwołania należało ocenić jako bezpodstawny.

Sąd I instancji wskazał, że za niezasadny należało uznać także drugi z zarzutów odwołania. Zdaniem Sądu Okręgowego, ustalenie, że w dacie wstrzymania dostarczania energii po stronie zainteresowanego A. W. nie istniało zadłużenie względem (...) S.A. z tytułu dostarczonej energii elektrycznej, oznacza, że w świetle przepisów prawa energetycznego, wstrzymanie dostarczania energii do nieruchomości A. W. 12 lutego 2009 r. było nieuzasadnione.

W świetle powyżej poczynionych ustaleń, zarzuty i twierdzenia odwołania, podniesione w stosunku do zaskarżonej decyzji, nie zasługiwały na uwzględnienie. W ocenie Sądu, stanowiły one jedynie polemikę z rozstrzygnięciem Prezesa URE, niepopartą argumentami i dowodami, które pozwoliłyby na przyjęcie oceny odmiennej od oceny dokonanej przez pozwany organ.

Z tych wszystkich względów, na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c., Sąd orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku. O kosztach postępowania rozstrzygnięto, zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c., zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód, zaskarżając go w całości i zarzucając naruszenie prawa materialnego t.j. art. 6 ust. 3a ustawy z dnia 10 kwietnia 1997r. ustawy - Prawo energetyczne w brzmieniu na dzień 12 lutego 2009r. (Dz.U. z 2006r. Nr 89 poz. 625) poprzez jego niezastosowanie wyrażające się w stwierdzeniu, że w dacie wstrzymania dostarczania energii po stronie zainteresowanego A. W. nie istniało zadłużenie względem (...) S.A., podczas gdy w niniejszej sprawie brak jest podstaw do wysuwania tego typu wniosków.

W związku z powyższym wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

a)  uwzględnienie odwołania w całości,

b)  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania według norm prawem przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego,

2. zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania za II instancję według norm prawem przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego, ewentualnie

3. uchylenie skarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sadowi I instancji do ponownego rozpoznania,

4. pozostawienie temu sadowi rozstrzygnięcia o kosztach procesu.

Pozwany w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego.

(...) S.A. przyłączył się do stanowiska zawartego w apelacji powoda.

Zainteresowany A. W. nie zajął stanowiska w przedmiocie apelacji powoda.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja powoda jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

Sąd I instancji poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, które Sąd Apelacyjny podziela i uznaje za swoje. W szczególności prawidłowe było ustalenie, że A. W. nie uregulował należności za energię elektryczną, wynikających z faktur wystawionych na podstawie umowy sprzedaży energii, tj. z faktury (...) z terminami płatności wyznaczonymi na 15 stycznia 2009 r. i 15 stycznia 2008 r., kwestionował on bowiem istnienie należności z obu wymienionych faktur z uwagi na zawyżone wskazania uszkodzonego licznika prądu i nieuwzględnienie przy rozliczeniach prowadzonych przez przedsiębiorstwo obrotu przysługującego zainteresowanemu deputatu. Sporne należności, wynikające z faktur VAT nr (...), były dochodzone przez (...) S.A. ( (...) S.A.) w postępowaniu toczącym się przed Sądem Rejonowym w Ostrołęce. W nakazie zapłaty z 24 września 2010 r. (sygn. akt I Nc 2040/10) Sąd uwzględnił żądanie powoda, jednak pozwany A. W. wniósł od tego nakazu sprzeciw i sprawa toczyła się w dalszym ciągu pod sygn. akt I Cupr-80/10. Pismem z 18 lutego 2011 r. (...) S.A. cofnął pozew w tej sprawie i jednocześnie zrzekł się roszczenia. W uzasadnieniu swej decyzji procesowej powód powołał się na prawomocne oddalenie powództwa (...) S.A. przeciwko A. W. z tytułu nielegalnego poboru energii (wyrok Sądu Rejonowego w Ostrołęce z 26 maja 2010 r., sygn. akt I Cupr-15/10), którego następstwem było wystąpienie przez powoda do (...) S.A. w W. o dokonanie korekty wskazań licznika energii elektrycznej A. W.. Następnie, w wyniku dokonanej przez powoda korekty rozliczenia, wystawił on fakturę korygującą VAT nr (...), z której wynikła nadpłata należna pozwanemu A. W., co stanowiło podstawę do cofnięcia pozwu i zrzeczenia się roszczenia przez powoda w sprawie I C.-80/10, a w konsekwencji do umorzenia postępowania w tej sprawie przez Sąd.

Sąd I instancji doszedł więc do wniosku, że w chwili wydawania przez Prezesa URE zaskarżonej decyzji było wiadome, że po stronie A. W. nie istniał dług z tytułu niezapłaconych należności za pobraną energię, który nie istniał również w chwili wstrzymania dostaw energii. Okoliczności te zostały potwierdzone później w wyniku procesów sądowych toczących się przeciwko A. W.. Ostatecznie okazało się, że odbiorca nie posiadał zaległości z tytułu zapłaty za energię wynikających z faktur nr (...), lecz nadpłatę w tym zakresie.

W świetle poczynionych ustaleń faktycznych, przedstawionych powyżej uznać należy, że Sąd I instancji prawidłowo zastosował przepis art. 6 ust. 3a ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2012r. poz. 1059 z późno. zm., dalej jako Pe) w brzmieniu obowiązującym w dacie wstrzymania dostaw energii do nieruchomości, czyli 12 lutego 2009r. Przepis ten stanowił, że przedsiębiorstwo energetyczne może wstrzymać dostarczanie paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła w przypadku, gdy odbiorca zwlekał z zapłatą za pobrane paliwo gazowe, energię elektryczną lub ciepło albo świadczone usługi co najmniej miesiąc po upływie terminu płatności, pomimo uprzedniego powiadomienia na piśmie o zamiarze wypowiedzenia umowy i wyznaczenia dodatkowego, dwutygodniowego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności.

Przepis powyższy, jak również obecnie obowiązujący art. 6b Pe wyznacza minimalny zakres ochrony dla odbiorcy paliw i energii przed wstrzymaniem dostaw i równocześnie zakres uprawnienia przedsiębiorstwa energetycznego do dokonania legalnego wstrzymania. Przepisy Pe stanowią zamknięty katalog przyczyn, których wystąpienie daje uprawnienie do wstrzymania dostaw energii elektrycznej. Przepisy te należy zatem interpretować bez dokonywania wykładni rozszerzającej (zob. wyroki SOKiK: z dnia 4.12.2006 r., XVII AmE 120/05; z dnia 8.12.2006 r., XVII AmE 81/05; z dnia 3.01.2007 r., XVII AmE 13/06, niepubl.,wyroki SA w Warszawie: z dnia 22.10.2009 r., VI ACa 354/09, LEX nr 1120250; z dnia 18.06.2013 r., VI ACa 136/12, niepubl.; z dnia 18.12.2014 r., VI ACa 532/14, LEX nr 1762081, oraz z dnia 24.11.2015 r., VI ACa 1716/14, LEX nr 1966292, wyrok SN z dnia 21.09.2010 r., III SK 12/10, LEX nr 1213576).

W orzecznictwie przyjmuje się, że oparciu o wskazany przepis nie ma znaczenia komu odbiorca energii zalega t.j. czy zalega przedsiębiorstwu dystrybucyjnemu z opłatami za usługę dystrybucji, czy też przedsiębiorstwu obrotu za sprzedaną energię oraz usługę przesyłu świadczoną na rzecz odbiorcy przez przedsiębiorstwo dystrybucyjne na podstawie umowy z przedsiębiorstwem obrotu. Nie jest również istotne, czy energia dostarczana jest do odbiorcy na podstawie umowy kompleksowej, czy odrębnych umów sprzedaży oraz dystrybucji energii (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2013 r. , III SK 26/12, OSNP 2014/2/33).

Zasadnie Sąd I instancji wskazał, że wstrzymanie dostaw może nastąpić tylko po wyczerpaniu przez przedsiębiorstwo energetyczne procedury, o której mowa w analizowanym przepisie t.j. przedsiębiorstwo energetyczne jest zobowiązane przed wstrzymaniem dostaw energii do powiadomienia odbiorcy o zaległości w zapłacie za dostarczoną energię i wyznaczenia mu dodatkowego dwutygodniowego terminu do dokonania należnej zapłaty. Oznacza to, że w przypadku zaktualizowania się, na podstawie art. 6 ust. 3a Pe, uprawnienia do wstrzymania dostaw energii, przedsiębiorstwo musi powiadomić odbiorcę o zaległości i wyznaczyć mu dodatkowy dwutygodniowy termin do zapłaty, który biegnie od dnia doręczenia wezwania. W treści tego powiadomienia powinna się znaleźć informacja o rygorze wstrzymania dostaw w przypadku braku zapłaty należności w wyznaczonym, dodatkowym terminie.

Sąd Apelacyjny w pełni podziela pogląd Sądu I instancji, że z przedstawionych przepisów wynika jednoznacznie, że do stwierdzenia zasadności wstrzymania dostarczania energii elektrycznej niezbędne jest istnienie po stronie odbiorcy długu z tytułu zapłaty za dostarczoną energię co najmniej miesiąc po upływie terminu płatności, jak również wyczerpanie przez przedsiębiorstwo energetyczne określonej procedury, która powinna poprzedzać wstrzymanie dostarczania energii. Odbiorca musi więc pozostawać w zwłoce z zapłatą należności. Należy mieć przy tym na względzie stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 11 października 1977 r. (II CR 319/77, LEX nr 8008): „Zwłoka [...] nie może mieć miejsca, jeżeli pozostaje sporna co do wysokości, suma wierzytelności”. Tymczasem w niniejszym przypadku w chwili wstrzymania dostaw należność zainteresowanego A. W. za energię była sporna, zaś wskutek procesów sądowych okazało się, że zadłużenie nie istniało (istniała bowiem nadpłata). Z tego względu (...) (...) cofnął powództwo w stosunku do A. W. ze zrzeczeniem się roszczenia.

Okolicznością istotną jest również, że prawomocnym wyrokiem z dnia 9 października 2018r. Sąd Okręgowy - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów prawomocnie oddalił odwołanie (...) S.A. w R. od tej samej decyzji, która jest przedmiotem odwołania (...) w niniejszej sprawie. Sąd rozstrzygający sprawę o sygn. akt XVII AmE 79/13, zasadnie uznał, że skoro od początku postępowania administracyjnego toczącego się z wniosku A. W. z 16 lutego 2009 r., ten ostatni konsekwentnie kwestionował istnienie długu wobec sprzedawcy energii za energię elektryczną odebraną w 2008 r., w tym także należności objętych wezwaniem do zapłaty z 23 stycznia 2009 r., których nieuregulowanie doprowadziło do wstrzymania 12 lutego 2009 r. dostarczania energii, to rozstrzygnięcie sporu o ustalenie, czy wstrzymanie dostarczania energii było nieuzasadnione, wymagało uwzględnienia przez Prezesa URE przesłanki istnienia po stronie odbiorcy energii elektrycznej długu wobec sprzedawcy tej energii. Rozstrzygnięcie tej kwestii leży natomiast w zakresie kognicji sądów powszechnych.

W sprawie niniejszej na dzień wydania zaskarżonej decyzji (26 lipca 2016 r.), problem istnienia długu został już wyjaśniony, zasadnie więc Sąd I instancji uznał, że nie istniała przesłanka zawieszenia przez Prezesa URE postępowania administracyjnego, na podstawie art. 97 § 1 pkt 4 k.p.a., z uwagi na potrzebę uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego przez sąd. Z materiału dowodowego sprawy wynika bowiem, że w czasie dokonania wstrzymania dostarczania energii do nieruchomości A. W., jego zadłużenie wobec (...) S.A. nie istniało.

Uznać należy, że jeżeli w dacie wstrzymania dostarczania energii po stronie zainteresowanego A. W. nie istniało zadłużenie względem (...) S.A. z tytułu dostarczonej energii elektrycznej, to w świetle przepisów prawa energetycznego, wstrzymanie dostarczania energii do nieruchomości A. W. 12 lutego 2009 r. było nieuzasadnione.

Na marginesie wskazać należy, że stanowisko zainteresowanego (...) (...) w niniejszej sprawie jest niezasadne. Wyrok Sądu Okręgowego został wydany w sprawie, w której spółka ta uczestniczyła w charakterze zainteresowanego, nie sposób więc uznać, że prawa jej zostały w jakikolwiek naruszone, zaś art. 73 § 2 k.p.c. nie znajduje w niniejszym przypadku zastosowania.

Należy mieć również na względzie okoliczność, że generalnie w sprawach z zakresu regulacji nie obowiązuje zasada wyartykułowana w art. 316 § 1 k.p.c. dotycząca orzekania według stanu rzeczy z chwili zamknięcia rozprawy, lecz oceny prawidłowości i legalności decyzji dokonuje się według stanu rzeczy z chwili jej wydania (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 4 marca 2014r., III SK 35/13, wyrok SN z dnia 5 marca 2015r., III SK 8/14). W sprawie niniejszej w dacie wydawania decyzji organ posiadał informację, że w dacie wstrzymania dostaw energii nie istniało zadłużenie po stronie zainteresowanego A. W., które uprawniałoby przedsiębiorstwa energetyczne (sprzedawcę oraz dystrybutora) do wstrzymania dostaw energii do nieruchomości odbiorcy.

Z tych względów wyrok Sądu I instancji jest prawidłowy, stąd apelacja podlegała oddaleniu na mocy art. 385 k.p.c.
Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego oparto o ogólną zasadę odpowiedzialności za wynik postępowania określoną w art. art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego ustalono na mocy § 10 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 14 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015r. poz. 1804 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym na dzień wniesienia apelacji.