Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 15 czerwca 2020r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu, V Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący: sędzia Katarzyna Górna-Szuława

Protokolant: sekr. sąd. Anna Zakrzewska

po rozpoznaniu w dniu 15 czerwca 2020r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z powództwa: K. K.

przeciwko: R. B.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego R. B. na rzecz powoda K. K. kwotę 8.300,00 zł (osiem tysięcy trzysta złotych 00/100) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od dnia 10 lutego 2018r. do dnia zapłaty,

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

3.  zasądza od pozwanego R. B. na rzecz powoda K. K. kwotę 2.676,22 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

sędzia Katarzyna Górna-Szuława

Sygn. akt V GC 871/18

UZASADNIENIE

W dniu 13 grudnia 2017 r. (data wpływu) powód K. K. reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wystąpił do Sądu Rejonowego w Kaliszu V Wydziału Gospodarczego przeciwko R. B. z pozwem o zapłatę w postępowaniu upominawczym kwoty 12.500,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od dnia 07 października 2017 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł.

W uzasadnieniu swojego żądania powód wskazał, iż zlecił firmie (...)
z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. W.. windykacją należności wobec pozwanego w wysokości dochodzonej pozwem a wynikającą z tytułu najmu pojazdu zastępczego.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 29 stycznia 2018 r. wydanym w sprawie sygn. akt V GNc 5619/17 Referendarz Sądowy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Z przedmiotowym rozstrzygnięciem nie zgodził się pozwany i w dniu 26 lutego 2018 r. (data wpływu) złożył sprzeciw, w którym wniósł o oddalenie powództwa w całości
i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany zakwestionował autentyczność przedłożonych przez powoda dokumentów. Podniósł, że kwota dochodzona pozwem z tytułu najmu pojazdu została już przez niego uregulowana w całości. Pozwany wskazał, że oddawał pojazd osobiście i powód nie zgłaszał żadnych zastrzeżeń do jego stanu technicznego. Podał również, iż nie otrzymał faktury załączonej do pozwu i nie ma jej zaewidencjonowanej.

W odpowiedzi na pozew z dnia 24 kwietnia 2018 r. powód podtrzymał swoje stanowisko w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód K. K. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...) w oparciu o wpis do (...). Również pozwany R. B. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...) w K. w oparciu o wpis do (...).

Fakty bezsporne.

W dniu 30 czerwca 2017 r. w D. strony zawarły umowę najmu samochodu marki C. (...) rok produkcji 2002, nr rej. (...). Właścicielem pojazdu był powód. Dobowa stawka najmu została przez strony ustalona na kwotę 100,00 zł. Umowa została podpisana przez powoda i przez pozwanego. Pod podpisem pozwanego na umowie znajduje się zamazana długopisem adnotacja „spłata” i trzy nieczytelne słowa, najprawdopodobniej kwoty.

Zgodnie z §4 łączącej strony umowy do obowiązków pozwanego należało korzystanie
z pojazdu zgodnie z zasadami eksploatacji, ponoszenie kosztów związanych z bieżącą eksploatacją, zwrot po zakończeniu najmu w stanie niepogorszonym ponad stan wynikający z prawidłowej eksploatacji pojazdu oraz pokrycie kosztów uszkodzeń pojazdu.

Dowód: umowa k. 54.

Na poczet czynszu najmu pozwany i jego żona A. B. przekazywali powodowi pieniądze. Nie otrzymali żadnego pokwitowania na dokonane wpłaty. Powód miał je odnotowywać. Było to kilka wpłat po 300,00 – 600,00 zł.

Pozwany nie uregulował całej należności z tytułu najmu. Oświadczył powodowi, że resztę zapłaci po otrzymaniu faktury VAT.

Dowód: zeznania świadków: G. B. k. 65v-66, A. B. k. l66, przesłuchanie pozwanego R. B. k. 84-85, e-protokół rozprawy z dnia 11.03.2019r. 00:03:21-00:19:30.

Powód ma taką praktykę, że na umowie odnotowuje wpłaty dokonane na poczet najmu pojazdu. Nie wystawia pokwitowań.

Dowód: zeznania świadka J. K. k. 105, e-protokół rozprawy z dnia 27.06.2019r. 00:01:39-00:09:30.

Dnia 30 maja 2017 r. powód zakupił od (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w (...) opony letnie dostawcze za kwotę 1.124,66 zł brutto.

Dowód: faktura VAT k. 59.

W dniu 15 września 2017 r. samochód powoda marki C. (...) nr rej. (...) pomyślnie przeszedł przegląd techniczny.

Dowód: zaświadczenie k. 82.

Dnia 23 września 2017 r. powód zakupił od (...) Spółka Akcyjna z siedzibą
w (...) oponę letnią dostawczą za kwotę 295,63 zł brutto.

Dowód: faktura VAT k. 60.

Pozwany zwrócił wynajęty samochód na koniec września 2017 r. Powód odebrał go osobiście. Nie zgłaszał zastrzeżeń co do jego stanu technicznego. Strony nie sporządziły protokołu zdawczo-odbiorczego pojazdu. Przed oddaniem samochodu pozwany wymienił
w nim alternator i tylną lampę, a także naprawił półoś w kole i zamek tylnych drzwi.

Dowód: przesłuchanie pozwanego R. B. k. 84-85, e-protokół rozprawy z dnia 11.03.2019r. 00:03:21-00:19:30.

W dniu 06 października 2017 r. w B. powód wystawił pozwanemu fakturę VAT nr (...) na łączną kwotę 12.500,00 zł, w tym 8.300,00 zł tytułem kosztów wynajmu samochodu i 4.200,00 zł tytułem kosztów naprawy. Jako formę płatności wskazano gotówkę, nie określono terminu płatności. W treści faktury znajduje data dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi określona na dzień 30 września 2017 r. Na fakturze znajduje się pieczęć firmowa oraz podpis powoda.

Dowód: faktura VAT k. 55.

W dniu 16 października 2017 r. w O. W.. powód zawarł z firmą (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. W.. umowę windykacji roszczeń pieniężnych nr (...)/17/ (...)/ (...). Przedmiotem umowy było określenie zasad windykacji wymagalnych wierzytelności przysługujących powodowi w celu ich wyegzekwowania od pozwanego na zasadach określonych w umowie, w łącznej wysokości 12.500,00 zł.

Dowód: pełnomocnictwo k. 4, 16, umowa k. 5-9, Załącznik nr 1 do umowy k. 10, oświadczenie k. 14.

Pismem z dnia 09 listopada 2017 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. W.. wezwała pozwanego do zapłaty wierzytelności przysługującej powodowi w łącznej wysokości 14.538,02 zł, na którą składała się kwota należności głównej wraz z odsetkami w wysokości 12.581,51 zł oraz prowizja za przeprowadzone czynności windykacyjne w kwocie 1.956,51 zł - w terminie 3 dni na wskazany rachunek bankowy, pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Do wezwania dołączyła ostateczne wezwanie do zapłaty oraz pełnomocnictwo windykacyjne. Wezwanie nie zostało doręczone pozwanemu.

Dowód: wezwanie do zapłaty k. 11, potwierdzenie nadania przesyłki pocztowej k. 12.

Dnia 17 listopada 2017 r. w K. M. B. wystawiła powodowi fakturę VAT nr (...) na łączną kwotę 641,86 zł brutto za zakup podkładu lekkiego, szpachli, multiextendera, rozcieńczalnika akrylowego, szpachli soft, taśmy lakierniczej, rolki papieru, krążka, szpachli z włókien, masy uszczelniającej, papieru wodnego, lakieru poliuretanowego, selemixu, utwardzacza, pojemnika plastikowego (lakiery), butelki boll, lakieru wodnego i sitka papierowego. Jako formę płatności wskazano gotówkę.

Dowód: faktura VAT k. 57.

W dniu 23 listopada 2017 r. w K. M. B. wystawiła powodowi fakturę VAT nr (...) na łączną kwotę 356,53 zł brutto za zakup lakieru poliuretanowego, selemixu, utwardzacza poliuretanowego, masy uszczelniającej, podkładu epoksydowego oraz rozcieńczalnika akrylowego. Jako formę płatności wskazano gotówkę.

Dowód: faktura VAT k. 56.

Przed wytoczeniem powództwa powód nie doręczył pozwanemu faktury VAT załączonej do pozwu.

Dowód: zeznania świadków: G. B. k. 65v-66, A. B. k. 66.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych do akt przez strony do akt, zeznań świadków: G. B., A. B., J. K. oraz przesłuchania pozwanego R. B..

Sąd uznał za wiarygodne w całości dokumenty przedłożone do akt sprawy. Ich autentyczność oraz prawdziwość stwierdzonych w nich faktów nie budziła jego wątpliwości, nie zostały one również zakwestionowane przez strony procesu (art. 230 kpc). W sprzeciwie pozwany zakwestionował prawdziwość umowy najmu pojazdu wskazując, ze została ona przedłożona w nieczytelnej kopii. Na zobowiązania Sądu pełnomocnik powoda przedłożył jej oryginał. Pozwany jej nie kwestionował.

Sąd uznał również zeznania słuchanych w sprawie świadków: G. B., A. B. za wiarygodne w całości. Były one spontaniczne, spójne, logiczne
i znajdowały potwierdzenie w zgromadzonych w sprawie dokumentach. Nadto nie zostały one zakwestionowane przez strony procesu (art. 230 kpc). W szczególności Sąd dał im wiarę, że zarówno pozwany, jak i jego żona przekazywali powodowi pewne kwoty na poczet czynszu. Z zeznań żony powoda świadka J. B. wynika, że powód na umowie najmu odnotowuje wpłaty dokonane na poczet najmu pojazdu, ale nie wystawia pokwitowań. Na samej umowie zaś, pod podpisem pozwanego, znajduje się zamazana długopisem adnotacja „spłata” i trzy nieczytelne słowa, najprawdopodobniej kwoty. Okoliczności te potwierdzają zeznania złożone przez G. B. i A. B.. Z tego też względu Sąd uznał zeznania pozwanego za wiarygodne.

Sąd uznał za prawdziwe również zeznania J. K. w szczególności, że na umowie najmu powód odnotowuje wpłaty dokonane na poczet najmu pojazdu, ale nie wystawia pokwitowań. Jest to zgodne z zeznaniami pozostałych świadków, które uznał za prawdziwe, jak i zamazanymi napisami na umowie. Przy ustalaniu stanu faktycznego nie miały znaczenia jej zeznania dotyczące zwrotu wypożyczonego samochodu, gdyż nie była ona przy jego odbiorze pojazdu, słyszała tylko rozmowę powoda z pozwanym, że samochód był uszkodzony.

Na rozprawie w dniu 08 czerwca 2020 r. Sąd pominął dowód z przesłuchania powoda, albowiem prawidłowo wezwany na termin do osobistego stawiennictwa pod rygorem pominięcia dowodu z ich przesłuchania i skutków z art. 6 kc nie stawił się i nie usprawiedliwił swojej nieobecności.

Sąd zważył, co następuje:

W przedmiotowej sprawie powód domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty 8.300,00 zł z tytułu najmu pojazdu oraz kwoty 4.200,00 zł z tytułu zwrotu kosztów jego naprawy.

Zgodnie z treścią art. 659§1 kc przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Przedmiotem umowy najmu łączącej strony była samochód C. (...) nr rej. (...). Stawka najmu (czynsz) została określona na kwotę 100,00 zł na dobę. Strony nie wskazały, czy jest to kwota netto, czy brutto, jednakże z faktury wystawionej przez powoda wynika, że netto. Nie określiły również okresu najmu samochodu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany podniósł zarzut uregulowania dochodzonej pozwem należności z tytułu najmu pojazdu. Zaś na rozprawie w dniu 11 marca 2019 r. oświadczył, iż nie kwestionuje okresu najmu wskazanego przez powoda ani dobowej stawki tego najmu.

Należy w tym miejscu wskazać, że zgodnie z treścią art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na stronie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Zatem to do osoby występującej z pozwem należy udowodnienie faktów pozytywnych, które stanowią podstawę powództwa, gdyż z faktów tych wywodzi ona swoje prawo. Do przeciwnika natomiast należy wykazanie okoliczności niweczących to prawo lub uniemożliwiających jego powstanie (por. wyrok SN z dnia 19 listopada 1997 r., I PKN 375/97). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 kpc), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 kpc) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (por. wyrok SN z dnia 17 grudnia 1996 r. I CKU 45/96). Innymi słowy na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie, a na stronie pozwanej obowiązek udowodnienia okoliczności uzasadniających jej wniosek
o oddalenie powództwa. W myśl art. 232 kpc strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Zgodnie z zasadą kontradyktoryjności ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania cywilnego. To one, a nie Sąd, są wyłącznym dysponentem toczącego się postępowania i one wreszcie ponoszą odpowiedzialność za jego wynik (tak uzasadnienie wyroku SN z dnia 17 grudnia 1996 r.,
I CKU 45/96; wyrok SN z dnia 7 marca 1997 r., II CKN 70/96; uzasadnienie wyroku SN z dnia 16 grudnia 1997 r., II UKN 406/97; wyrok SN z dnia 15 grudnia 1998 r., I CKN 944/97; wyrok SN z dnia 7 lipca 1999 r., II CKN 417/98; uzasadnienie wyroku SN z dnia 15 lipca 1999 r.,
I CKN 415/99; wyrok SN z dnia 7 października 1998 r., II UKN 244/98; postanowienie SN
z dnia 28 września 1999 r., II CKN 269/99; uzasadnienie wyroku SN z dnia 11 października 2000 r., II UKN 33/00).

Przepisy art. 6 kc i art. 232 kpc wskazują, iż to na stronach ciąży obowiązek wykazywania swoich twierdzeń. Rola Sądu w zakresie dowodzenia w postępowaniu cywilnym procesowym, sprowadza się – co do zasady – jedynie do oceny złożonego przez strony materiału dowodowego, o ile jest on dopuszczalny i zawnioskowany w należytym terminie.

Zaznaczyć również należy, iż dowodzenie własnych twierdzeń nie jest obowiązkiem strony (ani materialno-prawnym, ani procesowym), a tylko spoczywającym na niej ciężarem procesowym. Nie istnieje zatem żadna możliwość egzekwowania od strony aktywności
w sferze dowodowej – Sąd nie może nakazać czy zobowiązać do przeprowadzenia dowodu. Jedynie od woli strony zależy, jakie dowody zostaną przez sąd przeprowadzone. Przeciwko stronie natomiast – co wynika z art. 6 kc – skierują się ujemne następstwa jej pasywnej postawy. Fakty nieudowodnione zostaną pominięte i nie wywołają skutków prawnych z nimi związanych, co ostatecznie może prowadzić do przegrania procesu.

Pozwany podnosząc zarzut zapłaty całej kwoty za najem pojazdu powinien tą okoliczność udowodnić.

Z zeznań słuchanych w sprawie świadków G. B. i A. B., jak również z zeznań samego pozwanego wynika, że zarówno on jak i jego żona przekazywali powodowi pewne kwoty na poczet czynszu. Z zeznań żony powoda świadka J. B. wynika, że na umowie najmu odnotowuje wpłaty dokonane na poczet najmu pojazdu, ale nie wystawia pokwitowań. Na samej umowie zaś, pod podpisem pozwanego, znajduje się zamazana długopisem adnotacja „spłata” i trzy nieczytelne słowa, najprawdopodobniej kwoty. Dlatego też Sąd dał wiarę pozwanemu, że dokonał jakichś wpłat na poczet łączącej go z powodem umowy najmu. Jednakże na podstawie zaoferowanych przez niego dowodów nie sposób czynić ustaleń co do ich ilości i wysokości.

Podkreślić w tym miejscu należy, że stosownie do art. 462§1 kc dłużnik spełniając świadczenie, może żądać od wierzyciela pokwitowania. Na dłużniku bowiem - w razie sporu - spoczywa ciężar dowodu, że zobowiązanie zostało wykonane (art. 6 kc). Zaś pozwany, co przyznał sam i świadkowie słuchani na jego wniosek, ani jego żona, nie otrzymali od powoda potwierdzenia dokonanych wpłat. Przekazali mu pieniądze mimo odmowy wystawienia pokwitowania. Tymczasem zgodnie z treścią art. 463 kc jeżeli wierzyciel odmawia pokwitowania, dłużnik może powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia albo złożyć przedmiot świadczenia do depozytu sądowego.

Tym samym Sąd uznał żądanie powoda w zakresie czynszu za najem pojazdu za uzasadnione w całości, o czym orzekł w pkt 1 sentencji wyroku.

W przedmiotowej sprawie powód domagał się również zapłaty kwoty 4.200,00 zł tytułem zwrotu kosztów naprawy wynajętego pojazdu wskazując, że pozwany zwrócił mu samochód w stanie uszkodzonym. Jako podstawę swojego roszczenia wskazał §4 łączącej strony umowy najmu.

Powód nie wykazał jednak, a jego w tym zakresie obciążał obowiązek dowodowy wynikający z treści art. 6 kc, że samochód został mu zwrócony w stanie uszkodzonym, ani jakiego rodzaju uszkodzenia to były. Zeznania jego żony świadka J. K. nie miały żadnego znaczenia w tym zakresie, gdyż nie była ona przy odbiorze pojazdu, słyszała tylko rozmowę powoda z pozwanym, że samochód był uszkodzony. Również z faktur przedłożonych przez powoda nie wynika, że zakupione towary były przeznaczone do naprawy pojazdu, a tym bardziej do naprawy pojazdu oddanego przez pozwanego. Zaś z zaświadczenia przedłożonego przez pozwanego jednoznacznie wynika, że wypożyczony samochód w dniu 15 września 2017 r., a więc niedługo przez jego oddaniem pozytywnie przeszedł badania techniczne. Nie była wystarczającym dowodem na ta okoliczność faktura VAT przedłożona przez powoda, która ma walor dokumentu prywatnego (art. 245 kpc) i może jedynie dowodzić, iż osoba, która ją podpisała, złożyła oświadczenie w niej zawarte.

Dlatego też Sąd oddalił żądanie pozwu w tym zakresie, o czym orzekł w pkt 2 sentencji wyroku.

O obowiązku zapłaty odsetek w wysokości ustawowej za opóźnienie w transakcjach handlowych Sąd orzekł na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 08 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (tj. Dz.U. z 2016 r., poz. 684), zgodnie z którym
w transakcjach handlowych – z wyłączeniem transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny – wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie
w transakcjach handlowych, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki: wierzyciel spełnił swoje świadczenie i wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie.

Pozwany miał uregulować należność wynikającą z faktury VAT w dacie jej wystawienia, gotówką. Jednakże zaprzeczył, by kiedykolwiek otrzymał fakturę od powoda. Okoliczność tą potwierdziły zeznania świadków G. B. i A. B.. Powód zaś nie przedłożył żadnego dokumentu, z którego wynikałby fakt i data tego doręczenia (art. 6 kc).

Dlatego też Sąd przyjął, iż pozwany popadł w opóźnienie z zapłatą czynszu najmu dnia następnego po doręczeniu odpisu pozwu, tj. 10 lutego 2018 r., od tej daty zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych od kwoty 8.300,00 zł i oddalił powództwo w pozostałym zakresie, o czym orzekł w pkt 1 i 2 sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc, zgodnie z zasadą stosunkowego ich rozdzielenia.

Na koszty te w rozpoznawanej sprawie złożyła się opłata sądowa od pozwu w kwocie 300,00 zł obliczona zgodnie z art. 28 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. tj. z 2016 r., poz. 623 ze zm.), koszty zastępstwa procesowego powoda w kwocie 3.600,00 zł obliczone zgodnie z §2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1804), kwota 17,00 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa wynikająca z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 1000) oraz koszty dojazdu na rozprawę pełnomocnika powoda w wysokości 137,88 zł. Powód poniósł koszty procesu w łącznej wysokości 4.054,88 zł.

Pozwany przegrał proces w 66%, zaś powód w 34% i w takiej części winni ponieść jego koszty.

Dlatego też Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.676,22 zł tytułem zwrotu kosztów procesu od uwzględnionej części powództwa, o czym orzekł w pkt 3 sentencji wyroku. Nadto, zarządzeniem z dnia 15 czerwca 2020 r. Przewodnicząca nakazała, by zwrócić pełnomocnikowi powoda nadpłaconą opłatę sądową w wysokości 6,00 zł.

sędzia Katarzyna Górna-Szuława