Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 grudnia 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 15 grudnia 2020 r. w S.

sprawy G. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o przyznanie emerytury pomostowej

na skutek apelacji ubezpieczonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim

z dnia 19 lutego 2020 r., sygn. akt VI U 974/19

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 220/20

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23.09.2019 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił G. G. przyznania prawa do emerytury pomostowej.

Ubezpieczony wniósł o zmianę decyzji i przyznanie emerytury pomostowej przy uwzględnieniu okresów zatrudnienia od 01.09.1975 r. do 31.08.1978 r. oraz od 16.09.1978 r. do 29.08.1982 r.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania. Na uzasadnienie wskazał, że G. G. nie spełnił warunku do przyznania emerytury pomostowej, tj. nie udowodnił 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Wyrokiem z dnia 19 lutego 2020 r. Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim oddalił odwołanie.

Sąd Okręgowy ustalił, że ubezpieczony G. G. urodził się dnia (...)

Pozwany uznał za wykazany przez ubezpieczonego staż ubezpieczeniowy w wymiarze 34 lata, 3 miesiące i 2 dni, w tym okresy pracy w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze w wymiarze 8 lat, 7 miesięcy.

Dnia 10.07.2019 r. ubezpieczony wystąpił z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury pomostowej.

Ubezpieczony przedłożył świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach za okres zatrudnienia w (...) (...) w K. od 01.09.1975r. do 31.08.1978r. ( 3 lata) z tytułu zatrudnienia w charakterze szlifierza, brakarza wyrobów szklanych. Świadectwo pracy za ww. okres wymienia stanowiska szklarz, szlifierz, brakarz wyrobów szklanych.

Przez pierwsze trzy miesiące zatrudnienia ubezpieczony uczył się zawodu w spółdzielni i po trzech miesiącach został przypisany do stanowiska szlifowania szkła. Zajmował się szlifowaniem szkła na kamieniu, który obracał się w wodzie. Obowiązkiem ubezpieczonego było również brakowanie szkła, co oznaczało, że usuwał zauważone braki w szkle. Spółdzielnia wykonywała akwaria, ramki, szkło na stoły z gotowego szkła. Ubezpieczony pracował w zapyleniu i wilgoci. W pomieszczeniu, w którym ubezpieczony wykonywał pracę, pracowała jeszcze jedna osoba. Oprócz szlifierzy spółdzielnia zatrudniała 4 szklarzy, 2 osoby do wykonania ramek, magazyniera i pracowników wyjeżdżających w teren.

W okresie od 16.09.1978 r. do 29.08.1982 r. ( 3 lata, 11 miesięcy i 14 dni) ubezpieczony pełnił służbę w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego. W szkole oficerskiej odbywał przygotowanie do zawodu żołnierza zawodowego. Miał zajęcia szkolne, ćwiczenia na poligonach i praktyki w jednostkach wojskowych. W pierwszym i drugim roku nauka zajmowała 80% czasu, reszta to praktyki. W trzecim i czwartym roku szkoły miał 50% nauki i 50% praktyki. W czasie praktyk szkolił żołnierzy tj. uczył strzelania, budowy broni. Już na trzecim roku uzyskał stopień sierżanta, podchorążego. Za ten okres ubezpieczony pobierał żołd.

Sąd Okręgowy zważył, że przesłanki warunkujące prawo do uzyskania emerytury pomostowej reguluje ustawa z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (Dz. U.2018.1924; dalej ustawą o emeryturach pomostowych).

Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia Sąd I instancji przyjął art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, zgodnie z którym prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5 - 12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 roku;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5) przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6) po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7) nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Sąd orzekający dostrzegł, że w świetle art. 3 ust. 1 tej ustawy prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy. Z kolei według ust. 3 art. 3 prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwości należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu i życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

Dalej Sąd Okręgowy wyjaśnił, że według art. 13 ww. ustawy: 1. Żołnierze zawodowi, funkcjonariusze Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Ochrony Państwa, Służby Więziennej i Państwowej Straży Pożarnej nabywają prawo do emerytury pomostowej, na zasadach określonych w art. 4, jeżeli nie spełniają warunków do nabycia prawa lub utracili prawo do emerytury określonej w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym tych osób, 2. Przy ustalaniu prawa do emerytury pomostowej osobom, o których mowa w ust. 1, okresy służby pełnionej przez te osoby traktuje się na równi z okresami pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, odpowiednio do art. 3 ust. 4-7.

Sąd orzekający przytoczył także treść art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2020.53 j.t.), zgodnie z którym:

1. Ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1.

1a. Przy ustalaniu okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie uwzględnia się:

1) okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

2) (uchylony)

2. Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

3. Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze uważa się m. in. żołnierzy zawodowych.

Sąd Okręgowy ocenił, że w sprawie bezsporne było, iż ubezpieczony spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1,3-4, 6- 7 ustawy. Wnioskodawca nie wykazał jednak wykonywania pracy w warunkach szczególnych, czy też w szczególnym charakterze w wymiarze 15 lat.

Ubezpieczony wniósł o uwzględnienie okresów zatrudnienia 01.09.1975r.-31.08.1978r. i 16.09.1978r.- 29.08.1982r. jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Przedłożył świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach za okres zatrudnienia w wymiarze trzech lat w (...) (...) w K. od 01.09.1975r. do 31.08.1978 r. z tytułu zatrudnienia w charakterze szlifierza, brakarza wyrobów szklanych. Świadectwo pracy za ww. okres wymienia stanowiska szklarz, szlifierz, brakarz wyrobów szklanych. Natomiast w drugim okresie od 16. 09.1978 r. do 29.08.1982 r. ubezpieczony pełnił służbę w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego. Ubezpieczony potwierdził, że w szkole oficerskiej odbywał przygotowanie do zawodu żołnierza zawodowego. Miał zajęcia szkolne, ćwiczenia na poligonach i praktyki w jednostkach wojskowych. W pierwszym i drugim roku nauka zajmowała 80% czasu, reszta czasu to praktyki. W trzecim i czwartym roku szkoły miał 50% nauki i 50% praktyki. W czasie praktyk szkolił żołnierzy tj. uczył strzelania, budowy broni. Już na trzecim roku uzyskał stopień sierżanta, podchorążego.

Sąd Okręgowy wskazał, że zarówno dowody z dokumentów, jak i dowód z przesłuchania ubezpieczonego nie potwierdziły, że praca jaką wykonywał G. G. od 16.09.1978 r. do 29.08.1982 r. była pracą wykonywaną w szczególnym charakterze lub w szczególnych warunkach.

Zdaniem Sądu I instancji, jak wynika z cyt. wyżej art. 13 ustawy o emeryturach pomostowych tylko okres służby żołnierzy zawodowych traktuje się na równi z okresami pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Również z art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wynika, że dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust.1, za pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze uważa się żołnierzy zawodowych. Zdaniem Sądu orzekającego ubezpieczony będąc kandydatem na żołnierza zawodowego nie może być zaliczony do kategorii żołnierzy zawodowych. Jak wynika z przesłuchania ubezpieczonego okres ten to nie tylko odbywanie zająć praktycznych, ale również nauka. Zarówno zakres obowiązków i odpowiedzialności podczas służby żołnierza zawodowego i kandydata na żołnierza zawodowego był na tyle różny, że ustawodawca nie zaliczył do pracy w szczególnym charakterze służby kandydata na żołnierza. Zatem, w przekonaniu Sądu Okręgowego, okres od 16.09.1978 r. do 29.08.1982 r. kiedy to ubezpieczony pełnił służbę w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego nie jest okresem zatrudnienia w szczególnym charakterze lub w szczególnych warunkach.

Ustaleń co do istotnych okoliczności faktycznych Sąd I instancji dokonał na podstawie zaświadczenia z dnia 12.10.2015r. Inspektoratu (...) w B. i przesłuchania ubezpieczonego G. G.. Okoliczności wskazanych w ww. zaświadczeniu zarówno ubezpieczony jak i pozwany nie zakwestionowali.

Sąd Okręgowy wywiódł, że okres zatrudnienia w (...) (...) w K. od 01.09.1975 r. do 31.08.1978 r. nie jest wystarczający do uzupełnienia samodzielnie okresu pracy w szczególnych warunkach do 15 lat. Dlatego w ocenie Sądu Okręgowego odnoszenie się szczegółowo do tego okresu pozostaje zbędne.

Wobec powyższego na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił odwołanie.

Z wyrokiem nie zgodził się ubezpieczony. Rozstrzygnięciu zarzucił:

1) obrazę prawa materialnego w postaci naruszenia przepisów art. 4 p. 2 i 5 oraz art. 13 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych w zw. z art. 32 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przez błędną ich wykładnię wyrażającą się w przyjęciu, że służba kandydata na żołnierza zawodowego stanowi odrębną od służby żołnierza zawodowego postać służby wojskowej i w związku z tym, nie jest pracą o szczególnym charakterze, podczas gdy prawidłowa wykładnia ww. przepisów prowadzi do wniosku, że służba kandydata na żołnierza zawodowego jest szczególną formą służby żołnierza zawodowego, a zatem służba kandydata na żołnierza zawodowego jest pracą o szczególnym charakterze,

2) obrazę prawa procesowego, która miała wpływ na wynik sprawy, w postaci niezastosowania przepisu art. 233 § 1 k.p.c., wyrażającego się w odstąpieniu od wszech-stronnego rozważenia zebranego materiału, w zakresie podnoszonej w odwołaniu kwestii rzekomego podrobienia lub przerobienia świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach za okres od 01 września 1975 roku do 31 sierpnia 1978 roku, co miało wpływ na wynik sprawy, to jest oddalenie odwołania, która to decyzja procesowa - wobec nie-przeanalizowania wszystkich okoliczności sprawy - miała charakter przedwczesny,

ewentualnie,

3) nierozpoznanie istoty sprawy przez bezzasadne przyjęcie, że służba kandydata na żołnierza zawodowego nie stanowi służby zawodowej w rozumieniu art. 4 p. 2 i 5 u.e.p. i art. 13 u.e.p. w zw. z art. 32 ust. 3 FUS, a tym samym - że uprawnienie do ubiegania się przez skarżącego o emeryturę pomostową ulega unicestwieniu i następcze odstąpienie od zbadania całokształtu okoliczności sprawy, w tym zbadania, czy zatrudnienie w (...) (...) w K. w okresie od 1 września 1975 roku do 31 sierpnia 1978 roku stanowi pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Na podstawie tak sformułowanych zarzutów skarżący wniósł o zmianę wyroku w całości i orzeczenie co do istoty sprawy w całości poprzez uwzględnienie odwołania G. G. w całości, a tym samym - przyznanie prawa do emerytury pomostowej oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego za II instancję, ewentualnie, na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania z uwagi na konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości, ewentualnie, na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania z uwagi na nierozpoznanie istoty sprawy.

Na podstawie art. 374 k.p.c. wniósł o odstąpienie od przeprowadzenia w sprawie rozprawy i rozpoznanie apelacji na posiedzeniu niejawnym.

Organ rentowy nie wniósł odpowiedzi na apelację.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja ubezpieczonego jest nieuzasadniona.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, jak też zastosował właściwe przepisy prawa materialnego, które przytoczył i przeanalizował w pisemnym uzasadnieniu wyroku oraz wyprowadził z nich prawidłowe wnioski prawne, które nie budzą zastrzeżeń. Ponadto Sąd Okręgowy zebrany w sprawie materiał dowodowy poddał wszechstronnej ocenie z zachowaniem granic swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 § 1 k.p.c. Sąd Apelacyjny w pełni przychyla się do powyższych ustaleń oraz dokonanej przez Sąd I instancji wykładni przepisów, w tym także art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, który spowodował oddalenie wniosku ubezpieczonego o przyznanie prawa do emerytury pomostowej.

Przed przejściem do oceny okoliczności zaistniałych w sprawie. Sąd Apelacyjny wskazuje, że ustawa z 2008 r. o emeryturach pomostowych określa warunki nabywania i utraty prawa do emerytur, w tym także rodzaje prac w szczególnych warunkach i prac o szczególnym charakterze, których wykonywanie uprawnia do emerytury pomostowej. Z brzmienia art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych wynika, że prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący, co najmniej 15 lat;

3) osiągnął wiek wynoszący, co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący, co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5) przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6) po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7) nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

W orzecznictwie podkreśla się, że przesłanki do nabycia prawa do emerytury na podstawie przepisów o emeryturach pomostowych muszą być spełnione łącznie, co oznacza, że brak choćby jednego z tych warunków powoduje niemożność nabycia uprawnień emerytalnych (tak wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 26 kwietnia 2012 r., sygn. akt III AUa 252/12).

Przyczyną odmowy przyznania prawa do emerytury pomostowej, było nieuwzględnienie przez Sąd Okręgowy okresu pełnienia przez ubezpieczonego służby w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego od 16.09. 1978 r. – 29.08.1982 r.

W przekonaniu ubezpieczonego G. G. warunek pracy w warunkach szczególnych w czasie pełnienia przez ubezpieczonego służby w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego od 16.09. 1978 r. – 29.08.1982 r. został przez niego spełniony, a to w świetle ówcześnie obowiązujących przepisów dotyczących służby wojskowej ( w tym ustawy z dnia 30 czerwca 1970 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych - Dz. U. z 1970 roku, nr 16, poz. 134, w brzmieniu z 1 stycznia 1975 r.). W treści apelacji skarżący przytacza przepisy ustaw resortowych i na tej podstawie wywodzi, że kandydat na żołnierza zawodowego posiadał status prawny tożsamy z żołnierzem zawodowym.

Dokonując oceny prawnej sprawy Sąd Apelacyjny wskazuje, że nie podziela stanowiska apelującego.

Należy podkreślić, że zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy. Z kolei ust. 3 stanowi, iż prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

Sąd Apelacyjny podziela przy tym pogląd wyrażony w orzecznictwie Sądu Najwyższego, zgodnie z którym wykaz prac określonych w art. 3 ust. 1 i 3 ustawy z 2008 r. o emeryturach pomostowych jest zamknięty i nie podlega uzupełnieniu, co oznacza, że cech pracy "o szczególnym charakterze" lub "w szczególnych warunkach" nie mogą posiadać inne prace, choćby sposób ich wykonywania i ich jakość mogła obniżyć się z wiekiem. (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 13 marca 2012 roku, sygn. akt II UK 164/11, LEX nr 1171289). Wykazy prac o jakich mowa w art. 3 ust. 1 oraz 3 ustawy o emeryturach pomostowych były przedmiotem zainteresowania Trybunału Konstytucyjnego, który uznał, że załączniki do ustawy w zakresie w jakim pomijają jako przesłankę uzyskania emerytury pomostowej prace wykonywane w warunkach innych aniżeli prace w tych wykazach wymienione, są zgodne z zasadą zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez niego prawa oraz są zgodne z zasadą ochrony praw słusznie nabytych (patrz wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 3 marca 2011 r., sygn. akt K 23/09, OTK-A 2011/2/8).

Odnosząc powyższy stan prawny do sytuacji ubezpieczonego G. G. należy wskazać, że nie spełnia on przesłanki określonej w art. 4 pkt 5 ustawy o emeryturach pomostowych, albowiem jego dotychczasowy sporny okres służby nie jest okresem pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych. Pełnienie służby kandydackiej w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych (art. 13) nie jest służbą żołnierza zawodowego. Jak prawidłowo ustalił Sąd Okręgowy w spornym okresie ubezpieczony uczęszczał do szkoły oficerskiej. Dopiero zatem przygotowywał się do pełnienia zawodu żołnierza zawodowego. Ubezpieczony sam wskazał, że w pierwszym i drugim roku nauka zajmowała 80 % czasu, zaś pozostała część to praktyka, natomiast trzeci i czwarty rok ocenił na 50% nauki i 50% praktyki. Ubezpieczony odbywał zajęcia szkolne, zajęcia na poligonach, praktykował w jednostkach wojskowych.

Należy podkreślić, że emerytura pomostowa jest świadczeniem wyjątkowym i przepisy te należy interpretować ściśle, bowiem nabycie prawa do takiej emerytury jest swoistym przywilejem i nie można stosować wykładni rozszerzającej powyższych przepisów. Powodem pozbawienia prawa do zaliczenia okresu pełnienia służby kandydata na żołnierza zawodowego do stażu uwzględnianego przy ustalaniu prawa do emerytury pomostowej była treść art. 13 ustawy pomostowej. Przepis ten tylko okresy służby żołnierzy zawodowych traktuje na równi z okresami pracy w szczególnym charakterze. Podobnie art. 32 ust. 3 pkt 6 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wskazuje, że za pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze uznaje się żołnierzy zawodowych.

Trafnie zważył Sąd Okręgowy odwołując się do racjonalności ustawodawcy, który w ww. regulacjach na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych nie utożsamił statusu kandydata ze statusem żołnierza zawodowego. Wskazując tak w ustawie o emeryturach pomostowych, jak i w ustawie o emeryturach i rentach z FUS wyłącznie na żołnierzy zawodowych ustawodawca najwyraźniej uznał, że zakres odpowiedzialności na obu stanowiskach jest różny, jak też różne są obowiązki żołnierza zawodowego oraz kandydata do tej służby. Przepisy resortowe, na które powołuje się apelujący nie mają w tej konkretnej sprawie, której przedmiotem jest prawo do emerytury pomostowej, znaczenia rozstrzygającego. Zdaniem Sądu Odwoławczego fakt niejako zrównania uprawnień kandydata i żołnierza zawodowego w ustawie z dnia 30.06.1970 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (art. 65) miał znaczenie raczej dla celów socjalnych, pracowniczych, dla ustalenia dodatków, czy nagród, aniżeli dla przyznania uprawnień emerytalnych. Ponadto podkreślenia wymaga, że przepis art. 13 ustawy pomostowej jest to przepis szczególny, który stanowi samodzielną regulację prawa i musi być ściśle stosowany. Nie można tego przepisu interpretować rozszerzająco, w oparciu o niegdyś obowiązujące przepisy resortowe. Przytoczyć tutaj należy wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 września 2014 r., w sprawie I UK 39/14 (LEX 1566716), zgodnie z którym "przepisy prawa ubezpieczenia społecznego mają charakter bezwzględnie obowiązujący. Tworzą system prawa ścisłego, zamkniętego. Nie mogą być przeto interpretowane rozszerzająco, zwłaszcza przy zastosowaniu reguł wykładni aksjologicznej".

W ocenie Sądu Apelacyjnego fakty w sprawie zostały przez Sąd I instancji ustalone po wszechstronnym i rzetelnym rozważeniu tak dowodów, jak i innych okoliczności sprawy i jako takie nie zostały skutecznie prawnie zakwestionowane.

W kwestii oceny pracy ubezpieczonego w (...) (...) w K., Sąd Odwoławczy podziela poczynione w tym zakresie wywody Sądu I instancji. Skoro nie jest możliwe zaliczenie okresu służby kandydackiej, to nawet zaliczenie do okresu pracy w szczególnych warunkach pracy w spółdzielni nie dałoby sumy 15 lat, a jedynie ponad 11 lat. Bezcelowe jest zatem prowadzenie postępowania dowodowego na okoliczność pracy w szczególnych warunkach w tejże spółdzielni albowiem pozostawałoby to bez wpływu na prawo do emerytury pomostowej.

W kontekście powyższego Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

Urszula Iwanowska Barbara Białecka Jolanta Hawryszko