Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 maja 2019 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVI Wydział Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2019 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa B. R., J. R.

przeciwko (...) Port Lotniczy W. sp. z o.o. z siedzibą w N.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) Portu Lotniczego W. Sp. z o.o. z siedzibą w N. solidarnie na rzecz powodów B. R. i J. R. kwotę 86395,56 zł (osiemdziesiąt sześć tysięcy trzysta dziewięćdziesiąt pięć złotych i pięćdziesiąt sześć groszy) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 20 stycznia 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

3.  nie obciąża powodów B. R. i J. R. kosztami postępowania na rzecz pozwanego (...) Portu Lotniczego W. Sp. z o.o. z siedzibą w N.;

4.  odstępuje od obciążania powodów B. R. i J. R. od obowiązku uiszczenia opłaty sądowej od oddalonego powództwa oraz od obciążania wydatkami poniesionymi przez Skarb Państwa przejmując je na rachunek Skarbu Państwa;

5.  nakazuje Sądowi Okręgowemu w Warszawie zwrócić powodom B. R. i J. R. kwotę 1096,01 złotych (jeden tysiąc dziewięćdziesiąt sześć złotych i jeden grosz) zaksięgowanej pod poz. (...) tytułem niewykorzystanej zaliczki.

SSO Anna Kociołek

Sygn. akt XXVI GC 483/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 4 czerwca 2014 roku sprecyzowanym pismem z dnia 23 luty 2015 roku ( k. 346) powodowie B. R. i J. R. wnieśli o zasądzenie od pozwanego (...) Portu Lotniczego W. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w N. na ich rzecz odszkodowania kwoty 420 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19 stycznia 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku dnia zapłaty oraz zasądzenia od pozwanego zwrotu kosztów postępowania, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł (pozew, pismo z dnia 23 luty 2015 roku k. 346 oraz pismo z dnia 23 kwietnia 2019 roku).

Na kwotę żądaną pozwem składa się:

1.  kwota 300 000 złotych tytułem spadku wartości nieruchomości ;

2.  kwota 120 000 złotych tytułem kosztów rewitalizacji akustycznej budynku.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że jest właścicielem nieruchomości położonej w N., którą stanowią działki budowlane nr (...). Przedmiotowa nieruchomość jest położona w strefie ograniczonego użytkowania zgodnie z uchwałą nr (...) Sejmiku Województwa (...) z 25 czerwca 2012 roku. Powód wywodzi, że z uwagi na objęcie jego nieruchomości obszarem ograniczonego użytkowania jego prawo własności zostało drastycznie ograniczone w zakresie przeznaczenia nieruchomości i sposobu jej użytkowania, jak również nieruchomość jest poddawana nieustannej immisji. W ocenie powoda szkoda polega więc na obniżeniu wartości nieruchomości w stosunku do nieruchomości położonych poza sferą ograniczonego użytkowania na terenie analogicznie atrakcyjnym w okolicy i w stosunku do wartości tej nieruchomości sprzed dnia wejścia w życie przedmiotowej uchwały, a także na konieczności poniesienia nakładów celem właściwej ochrony akustycznej budynku.

Jako podstawę swojego roszczenia powód wskazał art. 129 ust. 2 oraz art. 136 ust. 3 ustawy prawo ochrony środowiska (dalej u.p.o.ś.), podnosząc, że zostały spełnione przesłanki wskazane w tych przepisach.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) Port Lotniczy W. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w N. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W ocenie pozwanego roszczenie powoda jest bezzasadne. Pozwany zaznaczył, że w jego ocenie na skutek ustanowienia ograniczonego obszaru użytkowania (dalej: (...)) nie nastąpiło zmniejszenie wartości nieruchomości powoda, a zatem nie wystąpiła szkoda. Pozwany podkreślił, że roszczenie o wyrównanie szkody w postaci utraty wartości nieruchomości wymaga wykazania, że utrata ta nastąpiła w wyniku ograniczeń w sposobie korzystania z nieruchomości wynikających z aktu ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania. Nadto roszczenie o wyrównanie szkody w postaci utraty wartości nieruchomości przysługuje jedynie w razie ważnego i rzeczywistego uszczuplenia zakresu i sposobu dotychczasowego sposobu korzystania z nieruchomości lub zmuszenia właściciela do zmiany dotychczasowego jej przeznaczenia. Pozwany wskazał również, że jego zdaniem nieruchomość powoda jedynie w czasie nocy narażona jest na ponadnormatywny hałas powyżej 50 dB, zaś w czasie dnia lotnisko nie oddziałuje na nią z uwagi na to, że jego nieruchomość znajduje się poza 60 dB. Według pozwanego przekroczeniu wartości dźwięku o 5 dB w nocy ponadnormatywne oddziaływanie ustanowione na poziomie 50 dB, nie można przypisać charakteru ważnego i rzeczywistego uszczuplenia zakresu i sposobu dotychczasowego korzystania z nieruchomości. Ponadto zdaniem pozwanego wprowadzenie (...) w przypadku nieruchomości powoda nie spowoduje konieczności zastosowania dodatkowych zabezpieczeń zapewniających dopuszczalne poziomy hałasu w pomieszczeniach mieszkalnych zgodnie z prawem budowlanym i jego przepisami wykonawczymi. Do zachowania standardów akustycznych bowiem powód jest zobowiązany na podstawie przepisów prawa budowlanego, bez związku z ustanowieniem (...). Dodatkowo pozwany wskazał, że w sąsiedztwie lotniska zlokalizowane są dwa duże węzły komunikacyjne (węzeł drogi ekspresowej (...) i drogi krajowej (...) oraz węzeł drogi krajowej nr (...) i drogi krajowej nr (...)) oraz biegnie linia kolejowa relacji W.-G., zatem czynniki te znacząco oddziałują na klimat akustyczny w pobliżu (...), powodując hałas, za który odpowiedzialności nie ponosi pozwany (odpowiedź na pozew k.74- 81). Pozwany przyznał, że nieruchomość powodów znajduje się w całości w (...). Nieruchomość składa się z działki zabudowanej budynkiem o charakterze mieszkalnym , który dalej może być wykorzystywany w ten sam sposób. Druga część nieruchomości stanowią grunty orne i jest użytkowany jako ogród, który również nie ucierpi pod względem istotnego ograniczenia w sposobie jej dotychczasowego użytkowania.

Pozwany zgłosił nadto wątpliwość co do zgodności obrysu budynku w części wschodniej ( ganek od strony ulicy z pomieszczeniem z oknem) z obrysem ujawnionym w kartotece budynków, a zatem co do legalności wniesienia budynku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

B. R. i J. R. są właścicielami na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej nieruchomości gruntowej położonej w Nowym (...) (gmina P.) o nr ewidencyjnych (...) o pow. 0,0601 ha ( niezabudowana) i (...) o powierzchni 0,0601 ha, zabudowana budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym wolnostojącym o powierzchni użytkowej 123 m ^{( 2)}, powierzchni gospodarczej 33,5 m ^{( 2 )}, powierzchni całkowitej 219 m ^{( 2 )}, o kubaturze 665,00 m ^{( 3)}. W projekcie wskazano, że konstrukcja budynku jest tradycyjna, murowana, ławy fundamentowe wylewane z betonu B10. W/w działki są użytkowane jako jedna całość gospodarcza.

( Dowód: projekt k. 253 – 337, wypis z rejestru gruntów k. 113).

Dla w/w nieruchomości Sąd Rejonowy w N. prowadzi księgę wieczystą nr (...).

( okoliczność bezsporna)

Budynek na działce (...) został wybudowany na podstawie decyzji z dnia 19 marca 1998 roku zatwierdzającej projekt budowlany.

( dowód: decyzja o zezwoleniu na budowę k. 246)

W okresie od 1 stycznia 2004 roku do dnia 8 listopada 2013 roku dla N. nie obowiązywał żaden plan miejscowy. Z uwagi na brak planu miejscowego zabudowa była dopuszczalna wyłącznie na podstawie indywidulanie wydawanych decyzji o warunkach zabudowy.

( okoliczność niezaprzeczona, uchwała Rady Gminy P. z dnia 24 października 2013 roku w sprawie uchwalenia planu zagospodarowania przestrzennego dla wsi N. k. 366)

(...) położony jest w powiecie nowodwroskim. W skład w/w powiatu wchodzą gminy: C., L., N., N., P., Z. ( okoliczność powszechnie znana).

Lotnisko funkcjonuje od lat 50 – tych XX wieku. Fakt jego funkcjonalnego przekształcenia na lotnisko w obecnym kształcie jest publicznie wiadomy od 1999 roku, kiedy uchwalono Studium (...) ( uchwała Rady Miejskiej w N. nr (...) z dnia 30 grudnia 1999 roku). Następnie teren (...) objęty został miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego miasta N. zatwierdzonym uchwałą Rady Miejskiej w N. nr (...) z dnia 29 grudnia 2003 roku. Plan przeznaczał go na potrzeby lokalizacji lotnictwa cywilnego i lotniczych urządzeń naziemnych wraz z towarzyszącym zapleczem logistycznym. W dniu 8 lutego 2010 roku lotnisko zostało wpisane do rejestru lotnisk cywilnych.

( okoliczności niezaprzeczone, pismo z dnia 8 grudnia 2015 roku k. 219 oraz dokumenty k. 222 – 230, decyzja k. 365).

W dniu 25 czerwca 2012 roku podjęta została uchwała Nr (...) Sejmiku Województwa (...) w sprawie utworzenia (...) ograniczonego (...) w N..

Zgodnie z § 1 uchwały tworzy się (...) ograniczonego (...) w N., którego zarządcą jest (...) Sp. z o.o. w N., zwany dalej "obszarem ograniczonego użytkowania".

W § 3 Uchwały Sejmiku wyznaczono granicę zewnętrzną obszaru ograniczonego użytkowania na podstawie izolinii równoważnego poziomu dźwięku A w porze nocy LAeqN = 50 dB, zaś granicę wewnętrzną (...) wyznaczono jako granicę terenu portu lotniczego.

W obszarze ograniczonego użytkowania wprowadzono następujące ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu i sposobu korzystania z terenów:

1.  zakazuje się przeznaczania terenów pod zabudowę mieszkaniową jedno - i wielorodzinną, mieszkaniowo-usługową, zagrodową, zamieszkania zbiorowego, związaną ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, szpitale i domy opieki społecznej,

2.  zakazuje się lokalizowania budynków o funkcji mieszkaniowej, mieszkaniowo-usługowej, zagrodowej, zamieszkania zbiorowego, szpitali, domów opieki społecznej oraz o funkcjach związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

3.  zakazuje się zmiany funkcji budynków istniejących na budynki o funkcji mieszkaniowej, mieszkaniowo-usługowej, zagrodowej, zamieszkania zbiorowego, szpitali, domów opieki społecznej oraz o funkcjach związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży. (§ 4 uchwały).

W § 5 Uchwały Sejmiku w następujący sposób określono wymagania techniczne dotyczące budynków objętych (...):

1.  w nowoprojektowanych budynkach należy zapewnić izolacyjność akustyczną przegród zewnętrznych, okien i drzwi w przegrodach zewnętrznych, dachów i stropodachów zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2013 r., poz. 1409 ze zm., dalej: PB) i przepisami wykonawczymi do tej ustawy;

2.  w istniejących budynkach należy zastosować zabezpieczenia zapewniające dopuszczalne poziomy hałasu w pomieszczeniach - zgodnie z PB i przepisami wykonawczymi do tej ustawy.

Graficzny przebieg granicy obszaru ograniczonego użytkowania obrazuje załącznik nr 1 do uchwały. (§ 6 uchwały).

Uchwała Sejmiku weszła w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa (...) (§ 12 Uchwały Sejmiku), to jest w dniu 11 lipca 2012 roku.

W załączniku nr 4 do Uchwały Sejmiku zawarty jest wykaz działek ewidencyjnych, które w całości lub w części znajdują się na terenie (...) (§ 9 Uchwały Sejmiku).

(dowód: uchwała nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 czerwca 2012 roku wraz z załącznikiem nr 1 k. 18-23, odpis pełny z KRS k. 82-86, arkusz nr 9 mapy ewidencyjnej z proponowaną granicą (...) k.116, zeznania świadka J. S. k. 236-237, okoliczności bezsporne).

Nieruchomość B. R. i J. R. znajduje się w całości na obszarze ograniczonego użytkowania.

( okoliczność bezsporna)

W latach 2010 – 2012 odległość od terenu (...) nie miała znaczenia dla nabywców nieruchomości na lokalnym rynku gminy P. ( waga cechy ok. 0%). Natomiast w latach 2012 – 2016 po ustanowieniu Strefy (...) waga powyższej cechy wyniosła ponad 7%.

Na terenie gminy P. zmiana cen w skali roku w okresie przed utworzeniem (...) tj. od 2010 roku do maja 2012 roku wyniosła + 1,09 %, natomiast po utworzeniu strefy (...) w latach 2012 – 2018 ukształtował się trend stabilny na poziomie około 0%.

Po utworzeniu strefy (...) na terenie objętym (...) nie stwierdzono transakcji nieruchomości podobnych do nieruchomości objętej niniejszym postępowaniem. Stwierdzono kilkanaście transakcji w pobliżu granicy z (...).

W związku z podjęciem przez Sejmik Województwa (...) uchwały z dnia 25 czerwca 2012 roku, wprowadzającej (...) doszło do obniżenia wartości nieruchomości B. R. i J. R.. Na dzień 10 lipca 2012 roku wartość nieruchomości wynosiła 497 749 złotych, a na październik 2018 roku – 441 313 złotych. Spadek wartości nieruchomości wyniósł 56 436 złotych tj. o ok. 11,3%.

(opinia biegłego P. T.)

Budynek mieszkalny powodów spełnia odnoszące się do niego wymogi polskich norm z zakresu izolacyjności akustycznej obowiązujące gdyby nie utworzono obszaru ograniczonego użytkowania dla Portu Lotniczego W..

Poziomy hałasu występujące na nieruchomości mieszkalnej powodują konieczność poniesienia dodatkowych nakładów na zwiększenie izolacyjności przegród zewnętrznych budynku poprzez:

- wymianę 9 okien na okna o zwiększonej izolacyjności akustycznej;

- obłożenie stropu/ stropodachu w 3 pomieszczeniach dwoma warstwami płyt gipsowo – kartonowych ognioodpornych;

- obłożenia ściany w jednym pomieszczeniu dwoma warstwami płyt gipsowo – kartonowych ognioodpornych.

( opinia Politechniki (...) – Katedry Akustyki i Multimediów)

Łączna wartość prac remontowo – budowlanych oraz towarzyszących wynosi 29 959,56 złotych brutto.

( opinia biegłego J. D. (1))

Pismem z dnia 16 grudnia 2013 roku B. R. i J. R. wezwali (...) Port Lotniczy W. sp. z o. o. w N. do zapłaty odszkodowania w łącznej kwocie 420 000 złotych w terminie 30 dni. Pismo nadano w dniu 18 grudnia 2013 roku, zostało odebrane w dniu 19 grudnia 2013 roku.

(Dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 16 grudnia 2013 roku wraz z potwierdzeniem nadania i odbioru k.4 -6)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dokumentów, które nie były kwestionowane przez strony, na podstawie zeznań świadka J. S. oraz na podstawie opinii biegłych P. T., opinii Politechniki (...) – Katedry Akustyki i Multimediów, opinii biegłego J. D. (1).

Sąd ustalając okoliczności istotne z punktu widzenia spadku wartości nieruchomości oraz nakładów akustycznych odwołał się w całości do wyliczeń biegłych.

Biegły P. T. dokonując ustaleń co do ewentualnego spadku wartości nieruchomości powoda ustalił, że w latach 2010 – 2018 zawarto w pobliżu zamieszkania powodów ok. 200 transakcji sprzedaży, powyższe transakcje rozbił na poszczególne gminy ( tabela k. 635). W w/w okresie w N. zawarto 77 transakcji, w gminie P. – 101, w Mieście i Gminie Z. – 23. Wskazano nadto, że po ustanowieniu strefy (...) w strefie nie ma obrotu nieruchomościami, sprzedał się jeden budynek. Biegły podkreślił również, że badany rynek jest mało transparentny, gdyż informacje w aktach notarialnych są słabej jakości, sprowadzają się wskazania powierzchni budynku. Biegły opisał zawarte transakcje ze wskazaniem pow. działki, budynku i ceny transakcyjnej. Za pomocą metody ceteris paribus ustalił trend ceny dla poszczególnych gmin za okresy 2010 – 2018, 2010 – 2012, 2012 – 2018. Powyższe kształtowało się w następujący sposób:

Z powyższego wynika, że trend cenowy za lata 2012 – 2018 jest niższy.

Biegły na podstawie sfinalizowanych transakcji, analiz ofert oraz na podstawie obserwacji preferencji potencjalnych nabywców ustalił następujące atrybuty mające zasadniczy wpływ na cenę nieruchomości: lokalizacja, otoczenie, dojazd, stan techniczny, forma zabudowy, powierzchnie dodatkowe, odległość nieruchomości od wyznaczonej strefy obszaru ograniczonego użytkowania. W ustnej uzupełniającej opinii biegły wskazał, że cechy analizuje się pod względem ofert tj. poprzez analizę na co ogłoszeniodawcy zwracają uwagę w swoich ogłoszeniach. Biegły dokonał gradacji poszczególnych cech co umożliwiło mu opis nieruchomości będącej przedmiotem wyceny, następnie wybór do porównań nieruchomości najbardziej podobnych pod względem cech rynkowych do nieruchomości będącej przedmiotem wyceny. W sprawie nie zarzucono, że nieprawidłowo przypisano cechy badanej nieruchomości. Przyjęta gradacja cech, w ocenie Sądu, jest jak najbardziej prawidłowa. Pozwany zarzuca gradację cechy: wielkość budynku. W ocenie Sądu podział skali na pięć poziomów co 50 m.kw. jest prawidłowa. Z tabeli dokonanych transakcji wynika, że pow. budynków objętych transakcjami wynosiła od 40 m.kw, 52 m.kw ( por. k. 636, 639 akt) do 294 m.kw. ( por. k. 640). Powyższa skala umożliwia więc prawidłową ocenę badanych nieruchomości pod kątem wielkości. Spośród całej bazy transakcji biegły dokonał dalszej selekcji zgodnie z zasadami opisanymi na k. 653 – 654 akt. Zarzut pozwanego, że biegły nie wyjaśnił według jakich kryteriów przyjął 9 transakcji do oszacowania jest niezasadny. Sposób wyboru wynika z pisemnej opinii. Pozwany nie doprecyzowuje dlaczego w jego ocenie zastosowanie aż 9 cech różnicujących powoduje, że transakcje zostały ewidentnie źle dobrane. Zarzuty pozwanego są wyłącznie polemiką z metodą badawczą zastosowaną przez biegłego. Istotne jest, że na rozprawie pełnomocnik pozwanego oświadczył, że nie ma pytań do biegłego, nie zadawał dodatkowych pytań, wskazał natomiast, że złożona opinia ustna odpowiedziała na pytania wskazane w zastrzeżeniach, wobec powyższego sąd uznał sprawę w tym zakresie za dostatecznie wyjaśnioną.

Poniżej przedstawiono wpływ cechy w postaci odległości nieruchomości od (...):

Biegły wykazał, że największy poziom wagi w/w cechy zaobserwowano na terenie obrębów bezpośrednio graniczących ze strefą (...) miasta N., gdzie w 2016 roku waga tej cechy wyniosła aż 12%, a zupełnie na znaczeniu straciły cechy: lokalizacja i otoczenie.

Biegły wartość nieruchomości ustalił na podstawie podejścia porównawczego metodą porównywania parami. Spośród rynkowych transakcji sprzedaży wybrał do dalszej analizy nieruchomości o podobnych cechach różniące się jedną cechą tj. odległością od (...). Musiał dokonać badania na podstawie danych nieruchomości pozostających poza strefą z uwagi na brak obrotu nieruchomościami w strefie. Jednakże do badania zostały wzięte pod uwagę nieruchomości znajdujące się jak najbliżej strefy. Biegły podkreślił, że nie można było oprzeć badania na podstawie danych nieruchomości, które znajdują się w strefie przy O., bo jest to zupełnie inny rynek, a wartość jakiegokolwiek mieszkania w strefie przy O. przewyższa wartość nieruchomości na lokalnym rynku przy lotnisku na M.. Biegły wyjaśnił, że podejście porównawcze stosuje się, jeżeli są znane ceny i cechy nieruchomości podobnych do nieruchomości wycenianej.

Metoda porównawcza zastosowana przez biegłego wynika z ustawy o gospodarce nieruchomościami. Przy wyborze takiej metody do porównań przyjmuje się co najmniej kilkanaście nieruchomości podobnych, które były przedmiotem obrotu rynkowego i dla których znane są ceny transakcyjne, warunki zawarcia transakcji oraz cechy tych nieruchomości. Biegły w sporządzonej opinii spełnił ten warunek, a w swoich dodatkowych wyjaśnieniach złożonych ustnie na rozprawie szerzej odniósł się do zarzutów stron w tym zakresie. Biegły wyjaśnił, że inne metody tj. metodę odtworzeniową, statystyczną czy dochodową stosuje się, gdy nie można zastosować metody porównawczej. Porównanie cen transakcji i treści ofert dokonanych przez i po wprowadzeniu (...) daje podstawę do ustalenia tendencji wzrostowej lub spadkowej cen. Metoda porównawcza jest to podstawowa metoda stosowana przez rzeczoznawców, która odwzorowuje zachowanie uczestników na rynku. Biegły wziął pod uwagę poszczególne atrybuty, które miały wpływ na cenę, powyższe zobrazował w formie tabelarycznej. Powyższe zestawienia są jasne i przekonywujące. Z zestawień powyższych i obliczeń biegłego wynika, że przed ustanowieniem strefy (...) w latach 2010 – 2012 odległość od terenu (...) nie miała znaczenia dla nabywców na przedmiotowym rynku lokalnym. Natomiast w latach 2012 – 2018 od wagi cechy od 0% do poziomu ponad 7%. Dla sporządzenia opinii konieczne było porównanie cen w dwóch różnych datach. Biegły oszacował wartość nieruchomości na daty: 10 lipca 2012 roku i na datę sporządzenia opinii tj. październik 2018 roku. W ocenie Sądu nie ma możliwości ustalenia wartości nieruchomości dla dwóch odmiennych stanów na konkretną datę, gdyż brak jest danych porównawczych. Ustosunkowując się do kolejnego zarzutu należy wskazać, że biegły P. T. dokonywał oceny transakcji za lata 2010 – 2018, a więc badał transakcje zawarte nie później niż 2 lata przed wprowadzeniem (...). Biegły wykorzystując swoje doświadczenie zawodowe był w stanie stwierdzić ( co wynika z opinii głównej i opinii uzupełniającej), że na cenę nieruchomości ma istotny wpływ lokalizacja.

Strona pozwana podniosła błędy metodologiczne opinii, brak podstaw do zastosowania 5 – stopniowej skali oceny stanu cech rynkowych, błędny dobór transakcji porównawczych, brak odpowiedniej analizy i odpowiedzi na pytanie, czy wartość przedmiotowej nieruchomości zmniejszyła się wyłącznie na skutek ustanowienia (...), błędne zastosowanie procedur obliczeniowych. Należy podkreślić, że to biegły samodzielnie dokonuje wyboru metody badawczej, wpływu na powyższe nie mają ani strony ani sąd. Strona kwestionując wybraną przez biegłego metodologię powinna zakwestionować konkretne rozwiązania czy założenia, wskazać na popełnione błędy. Natomiast zarzuty strony pozwanej sprowadzają się do kwestionowania zastosowanej metody, który jak wskazał biegły jest podstawową metodą stosowaną przez rzeczoznawców. Biegły w pisemnej opinii opisał metodę porównawczą. Z uwagi na brak transakcji w strefie (...) biegły musiał oprzeć się na danych nieruchomości położonych poza strefą. Dokonując badań biegły stwierdził, że kupujący nie są zainteresowani kupnem nieruchomości bliżej strefy, im nieruchomość znajduje się bliżej strefy tym cena spada. Przyjęta przez biegłego metoda jest logiczna, zrozumiała i oddaje preferencje potencjalnych nabywców przy podejmowaniu decyzji o zakupie nieruchomości. Nie można na podstawie dowolnie wybranego fragmentu wyprowadzać wniosków mających wskazywać na wewnętrzną sprzeczność opinii. Z danych zawartych w opinii wynika, że wpływu na wartość nieruchomości nie miały czynniki ekonomiczne. Pozwany powołując się na powyższe nie precyzuje jednak zarzutu i nie wskazuje, jakie czynniki makro i mikro ekonomiczne zmieniły się w latach 2012 – 2018. Wobec powyższego Sąd nie podzielił argumentów strony pozwanej, że wartość nieruchomości spadła nie z uwagi na utworzenie (...), ale z uwagi na warunki ekonomiczne.

Z dokumentacji zdjęciowej przedmiotowej nieruchomości wynika, że obie działki będące przedmiotem niniejszego postępowania stanowią całość gospodarczą, a działka niezabudowana jest częścią zabudowanej nieruchomości. Stąd też, zgodnie z wnioskami stron, sąd zlecił sporządzenie opinii poprzez wycenienie dwóch działek jako całości. Dopiero na etapie opinii uzupełniającej strona powodowa podniosła, że każda z działek powinna zostać wyceniona odrębnie. Jest to nowa okoliczność, w ocenie sądu, spóźniona. Nadto strona powodowa nie zawnioskowała o dopuszczenie dowodu na ustalenie spadku wartości odrębnie dla poszczególnej działki.

Sąd nie podzielił stanowiska strony pozwanej, że biegły zobligowany był dołączyć projekt architektoniczno - budowlany. Przede wszystkim powyższy dokument znajduje się w aktach sprawy. Nadto zadaniem biegłego było opracowanie opinii na podstawie dokumentów dołączonych do akt sprawy. Do zadań biegłego nie należało gromadzenie nowych dowodów w sprawie, niezawnioskowanych przez strony. Z projektu budowlanego dołączonego do akt sprawy wynika, że przedmiotowa działka zabudowana jest budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym wolnostojącym o powierzchni użytkowej 123 m ², powierzchni gospodarczej 33,5 m ² , powierzchni całkowitej 219 m ². Biegły wskazał w ustnej opinii, że w opinii nastąpiła omyłka co do powierzchni zabudowy, dane potrzebne do sporządzenia opinii były przyjęte według danych zawartych w aktach sprawy.

Sąd dokonał ustaleń w sprawie na podstawie danych dotyczących spadku wartości nieruchomości od dnia wprowadzenia (...) do dnia sporządzenia opinii. Wprawdzie zgodnie z art. 316 par. 1 kpc sąd ma obowiązek wydać wyrok mając na względzie stan rzeczy w chwili zamknięcia rozprawy, jednakże w realiach niniejszej sprawy brak możliwości precyzyjnego ustalenia spadku wartości nieruchomości na tą datę. Aktualizacja ceny musi być wykonana po dokonaniu analizy rynku. Dokonania analizy rynku może dokonać wyłącznie biegły co powoduje, że nawet w wypadku dopuszczenia dowodu z opinii uzupełniającej nie będzie ona już aktualna na dzień zamknięcia rozprawy. Zgodnie z art. 322 kpc w sprawie o naprawienie szkody, jeżeli ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione, sąd może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny, opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy. W niniejszej sprawie z przyczyn wskazanych wyżej ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest możliwe, ale utrudnione. W ustnej uzupełniającej opinii biegły P. T. wyjaśnił, że od października 2018 roku wartości nieruchomości zabudowanych domami mieszkalnymi są stabilne, natomiast rosną ceny lokali mieszkalnych. Z powyższego wynika, że spadek wartości nieruchomości na dzień zamknięcia rozprawy nie zmienił się znacznie niż wynika z opinii. Stąd też niewątpliwie kwota żądana pozwem nie jest kwotą znacznie wyższą lub niższą niż spadek wartości nieruchomości na dzień zamknięcia rozprawy.

W opinii Politechniki (...) – Katedry Akustyki i Multimediów ustalono poziom hałasu występujący na nieruchomości mieszkalnej powodów i środki zabezpieczające przed emisją hałasu w związku z działalnością pozwanego.

Bezsporne w sprawie jest, że nieruchomość strony powodowej jest w całości położona w granicach (...), wobec powyższego w istniejącym budynku należy zastosować zabezpieczenia zapewniające dopuszczalne poziomy hałasu zgodnie z Prawem Budowlanym i przepisami wykonawczymi. Wymogi dotyczące poziomu hałasu w pomieszczeniach przeznaczonych do przebywania ludzi są określone w normie PN –B- (...)- 02:1987, a wymogi dotyczące izolacyjności akustycznej w budynkach są określone normą PN – B – (...)-3:2015-10. Sporne w sprawie było, czy należy zastosować w zakresie izolacyjności akustycznej w budynkach normę PN – B – (...)-3:2015-10 czy normę PN –B- (...)- 3:1999.

W ocenie sądu zasadne jest przyjęcie dla obliczeń i ustalenia odszkodowania normy nowszej i aktualnej, to jest PN- (...)-3:2015-10A, aczkolwiek na dzień wprowadzeniu (...) nieinkorporowanej do załącznika do Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz.U. Nr 75, poz. 690) w sprawie warunków technicznych, jakim odpowiadać powinny budynki na nich usytuowanie. (obecnie już tak - Dz.U z 2017 roku poz. 2285)

Zgodnie z ustawą o normalizacji (Dz.U. z 2002 roku nr 169 poz. 1386 z późn, zm.) stosowanie Polskich Norm jest dobrowolne. Także ich „włączenie” do aktów normatywnych, nie zawsze oznacza, że stają się normami powszechnie obowiązującymi, chyba, że wprost zostaną do nich przeniesione jako treść odpowiedniego przepisu, jak to ma miejsce w § 325 ust. 2 cytowanego wyżej Rozporządzenia z 12 kwietnia 2002 roku, w którym powołano jako obowiązującą do stosowania normę poprzednią PN-B- (...)-3:1999 i nie zmieniono jej na nowszą - PN- (...)-3:2015- (...). Norma PN- (...)-3:2015-10 stosowana była wcześniej na zasadzie dobrowolności, tak jak wskazówka naukowo – techniczna odpowiadająca aktualnemu poziomowi wiedzy technicznej z zakresu budownictwa, dająca stosującemu ją pewność, że postępuje w sposób, który będzie w zgodzie ze sztuką budowlaną, nawet jeśli nie jest to sposób jedyny z możliwych. Jak wyjaśnił biegły norma z roku 2015 jest znacznie poprawniejsza w sensie metodologicznym i lepiej dostosowana do wymogów współczesności niż norma wydana 16 lat wcześniej. Sąd nie znajduje powodów, dla których przy także przy rewitalizacji akustycznej budynku strony powodowej, odwoływać się należało do wiedzy technicznej już nieaktualnej, aczkolwiek długo funkcjonującej w akcie prawnym z zakresu prawa budowlanego jako wystarczającej. W dacie wyrokowania nowa norma już obowiązuje jako część aktu prawnego, nie jest zatem zdarzeniem przyszłym i niepewnym.

W opinii opisano porównanie wymagań z norm PN – B- (...) – 2 i PN – B- (...) – 3 ( por. k. 446). Wskazano, że ocena spełnienia wymagań wynikających z uchwały Sejmiku Województwa (...) o utworzeniu (...) powinna być sformułowana na kryteriach wskazanych w obu normach, gdyż wtedy poziom hałasu w pomieszczeniu nie będzie przekraczał wartości dopuszczalnych. Polskie normy dotyczące izolacyjności akustycznej uwzględniają poziomy maksymalne, natomiast normy dotyczące dopuszczalnego poziomu hałasu w pomieszczeniach uwzględniają poziomy w nocy mierzone w przeciągu pół godziny. Sąd to zupełnie inne wartości.

W tabeli na k. 479 akt wskazano, jakie prace należy wykonać, aby spełnić wymagania izolacyjności akustycznej. W ocenie Sądu instytut przedstawił w sposób logiczny koncepcję rozwiązania problemu, którą w sposób przekonywujący uzasadnił. Złożona przez stronę pozwaną opinia prywatna nie zawiera konkretnych zarzutów, a jest wyłącznie polemiką i przedstawianiem własnego zdania.

Biegły J. D. (2) oszacował koszty rewitalizacji akustycznej budynku przy uwzględnieniu normy PN-B- (...)-3-1999 i PN-B- (...)-3-2015:10. W oparciu o nowszą normę zakres prac jest większy, ale różnica wartości wynosi ok. 5000 złotych.

Bez znaczenia dla rozpoznania sprawy były podnoszone przez stronę pozwaną zastrzeżenia, że wiata na samochód została zabudowana, gdyż jak wskazał biegły w ustnej uzupełniającej opinii nie ma to żadnego wpływu na wygłuszenie ściany. Nadto pełnomocnik pozwanego na rozprawie w dniu 12 grudnia 2018 roku oświadczył, że nie kwestionuje ustaleń biegłego akustyka w zakresie izolacyjności północno – zachodniej ściany w związku z zabudowaniem dobudówki.

Biegły rozróżnił prace, jakie należy wykonać na:

- roboty przygotowawcze o wartości 2361,38 złotych netto/ 2550, 29 złotych brutto;

- wykonanie robót adaptacyjnych plus prace towarzyszące o wartości 22 151,68 złotych netto/ 23 923, 81 złotych brutto;

- roboty branżowe o wartości 170 złotych netto/ 183,60 złotych brutto;

- prace niebudowlane szacunkowe o wartości 1000 złotych netto/ 1230 złotych brutto ( zestawienie k. 573).

Łączna wartość powyższych prac wynosi 25 683,06 złotych netto/ 27 887, 70 złotych brutto. Ustalając wartość robót w wysokości brutto sąd oparł się na stawkach wskazanych przez pełnomocnika powoda na rozprawie w dniu 24 marca 2019 roku, a na powyższe zgodę wyraził pełnomocnik pozwanego ( protokół rozprawy z dnia 24 marca 2019 roku).

Składając opinię ustną biegły wyjaśnił co wchodzi w zakres poszczególnych prac. Podał nadto, że stawkę za (...) ustalił na poziomie 14,11 złotych według publikacji S. na I kwartał 2018 roku. Biegły wyjaśnił, że S. to instytucja zajmująca się poszukiwaniem cen rynkowych różnych robót budowlanych dla różnych regionów. Stawka nie została rozróżniona na poszczególne branże i rodzaje robót, gdyż w tym okresie według S. różnica w stawce w/w robót wynosiła 3 gr. Strony nie wykazały, że funkcjonowała na rynku inna stawka. Biegły wyjaśnił, że konieczny będzie montaż mebli kuchennych w związku z wykonywanymi pracami co uwzględnił w opinii na k. 563 akt. Wskazał nadto, że przyjął jeden punkt oświetleniowy na jedno pomieszczenia, na ścianie przyjął jedno gniazdko. W sprawie nie wykazano, aby zachodziła konieczność zamontowania większej lub mniejszej ilości punktów elektrycznych. Biegły zasadnie zaliczył do kosztów wykonania prac rewitalizujących, koszt malowania pomieszczeń, w których wymienione miałyby zostać okna. Nie wymaga wiedzy specjalnej to, że wymiana okien to także stosowna obróbka otworów okiennych. Zasadne jest po wykonaniu takich prac odświeżenie pomieszczenia, to jest jego malowanie.

W opinii pisemnej biegły przyjął okna PCV rozwiewalno – uchylne takie jak były w projekcie oraz standardowe nawiewniki do okien. Wskazał, że producent w jednej cenie ma 9 kolorów okien. W ustnej opinii biegły przyznał, że nawiewniki, które wziął do wyceny w opinii pisemnej przepuszczają hałas i konieczne jest zamontowanie nawiewników akustycznych, przy czym jeden nawiewnik stosuje się na jedno okno, a dopłata do każdego okna będzie wynosiła 100 złotych ( por. k. 737). W/w ceny pełnomocnicy stron nie zakwestionowali ( por. oświadczenie k. 738).

Jak wynika z opinii akustycznej i budowlanej do wymiany jest 9 okien, tak więc do kosztów sąd doliczył kwotę 900 złotych netto/ 972 złote brutto.

W ocenie biegłego od kosztów remontu należy odliczyć utratę wartości wynikającą z zużycia elementów. Biegły wyjaśnił, że budynek został wybudowany w latach 90 – tych, podlega naturalnemu zużyciu, pogorszyła się izolacyjność akustyczna ze względu na zużycie. Powyższe wyjaśnił i przedstawił sposób wyliczenia na stronach 557 – 558 opinii. Co do spełnienia przez budynek „podstawowych”, powszechnie obowiązujących norm akustycznych, stwierdzić należy, że przepisy nie nakazują właścicielom dostosowywania budynków mieszkalnych od dawna istniejących do sukcesywnie pojawiających się wymogów dla budynków nowoprojektowanych. Stąd wniosek, że strona powodowa korzystając z prawa uzyskania świadczenia wyrównującego koszt rewitalizacji nie może być traktowana jako wzbogacona o to, co wydatkowałaby chcąc doprowadzić budynek do norm stosowanych przy współczesnym projektowaniu dla hałasu normatywnego. Dlatego też wystarczające jest ustalenie, że dany budynek nie spełnia wymogów izolacyjności akustycznej dla hałasu emitowanego w obszarze ograniczonego użytkowania, a następnie jakie prace dostosowawcze są uzasadnione i jaki będzie ich szacunkowy koszt. Niezasadne jest, w ocenie Sądu, pomniejszanie kosztu prac i materiałów niezbędnych do wykonania rewitalizacji o amortyzacje budynku. Poniesienie tych nakładów pozwoli na uniknięcie ponadnormatywnego hałasu, a tym samym na korzystanie z niego zgodnie z przeznaczeniem. Ewentualne podwyższenie komfortu „jako skutek uboczny” rewitalizacji nie powinno obniżać należnego odszkodowania, bowiem właściciel budynku winien uzyskać pełną rekompensatę kosztów zapewnienia ochrony przed szkodliwym hałasem. (tak też Sąd Apelacyjny w Łodzi w sprawie I Aca 1549/14) .

Przeprowadzenie remontu powinno być jak najmniej uciążliwe dla powodów. Biegły wskazał na konieczność magazynowania przedmiotów na czas przeprowadzenia remontu. Z uwagi na konieczność przeprowadzenia szerokiego wachlarza prac faktycznie taka konieczność zachodzi. Strona pozwana nie wykazała, że na posesji powodów jest możliwość przechowania rzeczy, że istnieje pomieszczenie w którym można byłoby składować rzeczy. Zgodnie z art. 6 kc to na stronie pozwanej ciążył obowiązek wykazania powyższego. Wobec powyższego sąd jako zasadny przyjął koszt 894,20 złote netto (370 złotych plus 524,20 złotych)/ 1099,86 złotych brutto.

Wobec powyższego koszt remontu będzie wynosi 29 959,56 złotych brutto ( 27 887,70 złotych plus 1099,86 złotych plus 972 złote).

W ocenie Sądu opinie biegłych są rzetelne, w sposób przejrzysty przedstawiają przebieg pracy oraz zastosowaną metodologię i wyprowadzone z nich konkluzje. Biegli wskazali, na czym oparli się wydając opinię, z jakich korzystali źródeł i jaką posłużyli się metodologią.

Zeznania świadka J. S. nie były przydatne dla rozpoznania niniejszej sprawy. Art. 129 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska jest podstawą do roszczeń w związku z ustanowieniem strefy ograniczonego użytkowania. Bez znaczenia jest, czy a jeśli tak kiedy powód uzyskał informację o budowie lotniska. Świadek J. S. zeznała, że w 1999 roku N. posiadał studium, w którym figurowało na tym terenie lotnisko, natomiast powód decyzję zezwalająca na budowę otrzymał w 1998 roku. Świadek zeznała nadto, że jedynym przewoźnikiem operującym na lotnisku jest R. i nie są przeprowadzane loty (...). Wobec powyższego hałas jest niższy niż był prognozowany na etapie decyzji środowiskowej i nie przekracza dopuszczalnych norm. Nadto większość operacji odbywa się od strony zachodniej, czyli przeciwnej do tej na której znajduje się nieruchomość powodów. W ocenie Sądu ewentualne nieprzekraczanie norm hałasu w danym okresie z uwagi na ograniczenie liczby lotów nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, gdyż kwestia ilości lotów jest kwestią zmienną. Okolicznością powszechnie znaną jest, że występowały na L. M. problemy z przewoźnikami co niewątpliwie mogło mieć wpływ na wskaźniki hałasu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

. Na kwotę żądaną pozwem składa się:

1.  kwota 300 000 złotych tytułem spadku wartości nieruchomości;

2.  kwota 120 000 złotych tytułem kosztów rewitalizacji akustycznej budynku.

Art. 129 ust. 2 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1323 ze zm.) stanowi, że w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę, szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości. Przepis powyższy jest samodzielną podstawą roszczeń odszkodowawczych związanych z wprowadzonym ograniczeniem korzystania z nieruchomości. Przesłankami tej odpowiedzialności są: wejście w życie aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości, szkoda poniesiona przez jej właściciela oraz związek przyczynowy między wprowadzonym ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości a szkodą.

Bezsporne jest, że uchwalono akt miejscowy wprowadzający (...) Ograniczonego (...) w związku z czym powodowie mają prawo dokonać prac uszczelniających akustyczność budynku oraz mają prawo domagać się wyrównania szkody związanej ze spadkiem wartości nieruchomości. Między w/w okolicznościami zachodzi związek przyczynowy.

Ad. 1

Szkoda z art. 129 ust. 2 obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości objętej (...). "Przez szkodę w ujęciu doktrynalnym rozumie się każdy uszczerbek powstały w dobrach lub interesach prawnie chronionych, którego poszkodowany doznał wbrew swej woli. W art. 129 ust. 2 PrOchrŚrod ustawodawca przesądził, że szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości. Koresponduje to z pojęciem straty w rozumieniu art. 361 § 2 kc, według tego przepisu bowiem przez straty rozumie się między innymi zmniejszenie aktywów, pogorszenie zaś nieruchomości prowadzi do zmniejszenia jednego z aktywów, jakim jest nieruchomość (zob. uzasadnienie uch. SN z 21.3.2003 r., III CZP 6/03 , OSNC 2004, Nr 1, poz. 4 i wyr. SN z 9.3.2007 r., II CSK 457/06 , Legalis). Nie powinno przy tym budzić wątpliwości, że obniżenie wartości nieruchomości stanowi wymierną stratę, niezależnie od tego czy właściciel ją zbył, czy też nie zamierza podjąć w tym kierunku żadnych działań, nieruchomość jest bowiem dobrem o charakterze inwestycyjnym (zob. uchw. SN z 12.10.2001 r., III CZP 57/01 , OSNC 2002, Nr 5, poz. 57). Przesłanką roszczenia odszkodowawczego przewidzianego w art. 129 ust. 2 PrOchrŚrod nie jest zbycie nieruchomości, a odszkodowanie nie jest ograniczone do rzeczywistej straty, obowiązuje bowiem zasada pełnej odpowiedzialności odszkodowawczej za wprowadzenie ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości ( art. 361 § 2 kc)".

Ad. 2

Zgodnie z art. 136 ust. 3 wyżej powołanej ustawy w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków szkodą, o której mowa w art. 129 ust. 2, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie.

Celem uregulowań art. 129 i 136 wyżej powołanej ustawy jest ułatwienie osobom poszkodowanym w wyniku wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania dochodzenia roszczeń odszkodowawczych, należy przyjąć, że wskazanie na koszty poniesione w celu wypełnienia wymagań technicznych przez istniejące budynki miało wyeliminować spory co do objęcia tych kosztów obowiązkiem naprawienia szkody, skoro strona nie ma obowiązku ich ponieść. Ponieważ jako element szkody uznano "także koszty poniesione", a nie "wyłącznie koszty już poniesione", przepisu art. 136 § 3 ustawy nie można traktować jako zawężającego zakres odszkodowania wskazany w art. 129 ust. 2 ustawy ( por. wyrok z dnia 4 marca 2013 r. Sądu Apelacyjnego w Poznaniu).

Strona powodowa nie miała obowiązku wykazania w niniejszej sprawie, że normy hałasu są na ich nieruchomościach przekroczone. Okoliczność tę można domniemywać z samego faktu wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania. W myśl art. 135 ust. 1 u.p.o.ś. obszar ograniczonego użytkowania tworzy się, gdy „mimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych nie mogą być dotrzymane standardy jakości środowiska”. Powodowie wystąpili z roszczeniami w związku z wprowadzeniem obszaru, a nie przekroczeniem norm hałasu. Gdyby nie ponadnormatywny hałas, któremu powódka w związku z wprowadzeniem strefy ograniczonego użytkowania nie może przeciwdziałać, budynki zapewniałyby jej należytą, zgodną z normami ochronę akustyczną. Obecnie natomiast, dochowanie tych standardów wymaga poczynienia nakładów. Wydatki konieczne dla dostosowania budynku do obowiązujących norm, pozostają w związku przyczynowym z wprowadzeniem strefy ograniczonego użytkowania.

Sąd dokonując ustaleń w przedmiocie kosztów rewitalizacji oparł się na opinii Politechniki (...) – Katedry Akustyki i Multimediów, opinii biegłego J. D. (1), które zostały omówione wyżej. Biegli dysponują, wiedzą i doświadczeniem w zakresie zleconych opinii. Opinie zostały uzasadnione, przedstawiono wyliczenia. W ocenie Sądu są one wiarygodne.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 455 kc zgodnie z którym, jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. W wypadku kiedy przedmiotem sporu jest świadczenie pieniężne należne wierzycielowi, w tym także świadczenie odszkodowawcze dochodzone na podstawie art. 129 ust. 2 i 4 oraz art. 136 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, zasadą pozostaje, że termin płatności świadczenia - w zakresie kwot w nim żądanych i uznanych ostatecznie za uzasadnione - wyznacza wezwanie dłużnika do zapłaty. Wierzyciel nie ma obowiązku wykazywania szkody poniesionej w wyniku nieterminowej zapłaty, ani udowadniania, że w chwili otrzymania wezwania dłużnik dysponował wiedzą niezbędną do oszacowania wielkości roszczenia. To na dłużniku ciąży obowiązek dowodzenia, że w tym wypadku występują szczególne okoliczności podważające powstanie stanu wymagalności roszczenia w chwili wezwania do zapłaty ( por. wyrok SA Warszawa z dnia 16-02-2018 VII AGa 129/18). W niniejszej sprawie w wezwaniu do zapłaty kwoty 420 000 zł z dnia 16 grudnia 2013 roku ustalono termin płatności na 30 dni. Pismo nadano w dniu 18 grudnia 2013 roku, zostało odebrane w dniu 19 grudnia 2013 roku. Wobec powyższego odsetki od zasądzonej kwoty należało zasądzić od dnia 20 stycznia 2014 roku.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 102 kpc, który stanowi, że w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Powodowie wygrali w 21%. Należna opłata sądowa od całości roszczenia wynosi 21 000 złotych. Powodowie uiścili 5000 złotych, w pozostałym zakresie zostali zwolnieni od opłaty. W doktrynie wskazuje się, że wygórowane żądanie zasądzenia świadczenia, którego wysokość zależy od oceny sądu, przy czym powód jest subiektywnie przekonany o jego zasadności, może usprawiedliwiać zastosowanie art. 102 kpc (Art. 102 KPC red. Marszałkowska-K. 2019, wyd. 24/J. G., L.). W niniejszej sprawie wysokość odszkodowania zależała od wyniku trzech opinii biegłych różnych specjalności. Powodowie nie mogli sami ustalić wysokości należnego im odszkodowania, a prawo żądania odszkodowania powstało w związku z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania. W ocenie Sądu obciążenie strony przegrywającej kosztami procesu na rzecz przeciwnika byłoby niesłuszne, a wręcz niesprawiedliwe, gdyż to właśnie działanie przedsiębiorstwa pozwanego spowodowało prawo powodów do odszkodowania. Powodowie nadto ponieśli koszty w wysokości niżej opisanej na koszty opinii biegłych. Zastosowanie art. 102 kpc nie wymaga wcześniejszego wniosku strony.

Sąd postanowił nie obciążać powodów nieuiszczoną częścią opłaty od oddalonego powództwa na podstawie przepisu art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Należne powodom odszkodowanie służyć ma wyrównaniu szkody. Nadto, formułując roszczenie co do wysokości, powodowie nie mogli, nie korzystając ze specjalistycznej opinii, oszacować na czym dokładnie polegać będzie rewitalizacja i jakie może pociągać za sobą koszty. Z tych samych względów sąd nie obciążył powodów wydatkami tymczasowo poniesionymi przez Skarb Państwa na podstawie art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

W sprawie powód poniósł koszty w łącznej wysokości 13403,99 złotych na co składa się:

1.  opłata sądowa w wysokości 5000 złotych, w pozostałym zakresie powodowie zwolnieni od opłaty sądowej ( postanowienie z dnia 14 stycznia 2015 roku k. 63, dowód zaksięgowania k. 87);

2.  wynagrodzenie pełnomocnika wraz z opłatą skarbową w łącznej wysokości 7217 złotych ( wysokość ustalono na podstawie przepisów obowiązujących w dacie wniesienia powództwa);

3.  zaliczka na opinię biegłego w wysokości 1500 złotych ( dowód zaksięgowania k. 388) – wydatkowana w całości postanowienie z dnia 22 sierpnia 2017 roku k. 474;

4.  zaliczka na opinię biegłego w wysokości 8000 złotych ( dowód zaksięgowania k. 550), wydatkowana:

- w wysokości 2871,82 złote na wynagrodzenie biegłego J. D. (2) – postanowienie z dnia 24 października 2018 roku k. 687;

- w wysokości 3493,09 złote na wynagrodzenie biegłego P. T. – postanowienie z dnia 15 listopada 2018 roku k. 698;

- w wysokości 279,96 złote na wynagrodzenie biegłego J. D. (2) za wydanie ustnej opinii – postanowienie z dnia 19 grudnia 2018 roku k. 745,

- w wysokości 259,12 złotych na wynagrodzenie biegłego P. T. - postanowienie z dnia 24 kwietnia 2019 roku , do zwrotu 1096,01 złotych,

Pozwany poniósł wyłącznie koszty wynagrodzenia pełnomocnika wraz z opłatą skarbową w łącznej wysokości 7217 złotych

Skarb Państwa poniósł tymczasowo koszty postępowania w łącznej wysokości 5943, 96 złotych, na co składa się:

1.  koszty sporządzenia opinii przez Instytut w wysokości 3432,30 złotych - postanowienie z dnia 22 sierpnia 2017 roku k. 474;

2.  koszty uzupełniającej opinii Instytutu w wysokości 974,16 złotych – postanowienie z dnia 23 listopada 2017 roku k. 516;

3.  koszty uzupełniającej ustnej opinii Instytutu w wysokości 1537,50 złotych – postanowienie z dnia 11 czerwca 2018 roku k. 523.

SSO Anna Kociołek

ZARZĄDZENIE

(...).

Warszawa, dnia 16 maja 2019 roku