Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 stycznia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVI Wydział Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 21 grudnia 2018 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa K. H.

przeciwko (...) Portowi Lotniczemu(...) sp. z o.o. z siedzibą w N.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) Portu Lotniczego (...) sp. z o.o. z siedzibą w N. na rzecz powoda K. H. kwotę 208 482 złote (dwieście osiem tysięcy czterysta osiemdziesiąt dwa złote) oraz:

-ustawowe odsetki od kwoty 192 643 złote (sto dziewięćdziesiąt dwa tysiące sześćset czterdzieści trzy złote ) za okres od dnia 11 października 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz ustawowe odsetki za opóźnienie od w/w kwoty za okres od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

- ustawowe odsetki za opóźnienie od kwoty 15 839 złotych (piętnaście tysięcy osiemset trzydzieści dziewięć złotych) za okres od dnia 6 października 2017 roku do dnia zapłaty;

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

3.  zasądza od pozwanego (...) Portu Lotniczego (...) sp. z o.o. z siedzibą w N. na rzecz powoda K. H. kwotę 12 217 zł (dwanaście tysięcy dwieście siedemnaście złotych ) tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę 7200,00 zł (siedem tysięcy dwieście złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

4.  nakazuje pobrać od pozwanego (...) Portu Lotniczego (...) sp. z o.o. z siedzibą w N. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Warszawie kwoty:

- 18 070,16 złotych (osiemnaście tysięcy siedemdziesiąt złotych i szesnaście groszy ) tytułem zwrotu wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa;

- 8 245 złotych (osiem tysięcy dwieście czterdzieści pięć złotych ) tytułem nieuiszczonej brakującej opłaty sądowej od pozwu.

SSO Anna Kociołek

Sygn. akt XXVI GC 802/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 4 lipca 2014 roku powód K. H. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Portu Lotniczego (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w N. na jego rzecz odszkodowania pierwotnie w kwocie 80 000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 11 października 2013 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenia od pozwanego zwrotu kosztów postępowania, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł (pozew k. 1-5).

Następnie pismem z 19 sierpnia 2015 roku (k. 189) powód rozszerzył powództwo i wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz odszkodowania w kwocie 100 000,00 zł (sto tysięcy złotych). (pismo powoda z dnia 19 sierpnia 2015 roku k.189- 190, nadane do pełnomocnika pozwanego 19 sierpnia 2015 roku – brak dowodu doręczenia pisma pełnomocnikowi pozwanej).

Następnie pismem procesowym 2 października 2017 roku ( k. 573) powód ponownie zmodyfikował pozew złożony niniejszej sprawie, w ten sposób, że wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kwoty 208 482,00 zł (dwieście osiem tysięcy czterysta osiemdziesiąt dwa złote) wraz z wraz z ustawowymi odsetkami od 11 października 2013 roku do 31 grudnia 2015 roku oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty. Na kwotę żądaną pozwem składa się:

1.  kwota 131 774 złote tytułem kosztów modernizacji budynku;

2.  kwota 76 708 złotych tytułem spadku wartości nieruchomości (pismo powoda z dnia 2 października 2017 roku k. 573) - (pismo powoda z dnia 2 października 2017 roku k.573, nadane do pełnomocnika pozwanego 2 października 2017 roku).

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że jest właścicielem nieruchomości położonej w N., którą stanowi działka budowlana nr (...). Przedmiotowa nieruchomość jest położona w strefie ograniczonego użytkowania zgodnie z uchwałą nr 139/12 Sejmiku Województwa (...) z 25 czerwca 2012 roku. Powód wywodzi, że z uwagi na objęcie jego nieruchomości obszarem ograniczonego użytkowania jego prawo własności zostało drastycznie ograniczone w zakresie przeznaczenia nieruchomości i sposobu jej użytkowania, jak również nieruchomość jest poddawana nieustannej immisji. W ocenie powoda szkoda polega więc na obniżeniu wartości nieruchomości w stosunku do nieruchomości położonych poza sferą ograniczonego użytkowania na terenie analogicznie atrakcyjnym w okolicy i w stosunku do wartości tej nieruchomości sprzed dnia wejścia w życie przedmiotowej uchwały, a także na konieczności poniesienia nakładów celem właściwej ochrony akustycznej budynku.

Jako podstawę swojego roszczenia powód wskazał art. 129 ust. 2 oraz art. 136 ust. 3 ustawy prawo ochrony środowiska (dalej u.p.o.ś.), podnosząc, że zostały spełnione przesłanki wskazane w tych przepisach.

Postanowieniem z dnia 11 lipca 2014 roku Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie, III Wydział Cywilny stwierdził swoją niewłaściwość i sprawę przekazał do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Warszawie, Wydziałowi Gospodarczemu. (postanowienie k. 24)

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) Port Lotniczy (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w N. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W ocenie pozwanego roszczenie powoda jest bezzasadne. Pozwany zaznaczył, że w jego ocenie na skutek ustanowienia ograniczonego obszaru użytkowania (dalej: OOU) nie nastąpiło zmniejszenie wartości nieruchomości powoda, a zatem nie wystąpiła szkoda. Pozwany podkreślił, że roszczenie o wyrównanie szkody w postaci utraty wartości nieruchomości przysługuje tylko w razie ważnego i rzeczywistego uszczuplenia zakresu i sposobu dotychczasowego korzystania z nieruchomości lub zmuszenia właściciela do zmiany dotychczasowego jej przeznaczenia, z którą to sytuacją nie mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Pozwany wskazał również, że jego zdaniem nieruchomość powoda jedynie w czasie nocy narażona jest na ponadnormatywny hałas powyżej 50 dB, zaś w czasie dnia lotnisko nie oddziałuje na nią z uwagi na to, że jego nieruchomość znajduje się poza 60 dB. Według pozwanego przekroczeniu wartości dźwięku o 5 dB w nocy ponadnormatywne oddziaływanie ustanowione na poziomie 50 dB, nie można przypisać charakteru ważnego i rzeczywistego uszczuplenia zakresu i sposobu dotychczasowego korzystania z nieruchomości. Ponadto zdaniem pozwanego wprowadzenie OOU w przypadku nieruchomości powoda nie spowoduje konieczności zastosowania dodatkowych zabezpieczeń zapewniających dopuszczalne poziomy hałasu w pomieszczeniach mieszkalnych zgodnie z prawem budowlanym i jego przepisami wykonawczymi. Do zachowania standardów akustycznych bowiem powód jest zobowiązany na podstawie przepisów prawa budowlanego, bez związku z ustanowieniem OOU. Dodatkowo pozwany wskazał, że w sąsiedztwie lotniska zlokalizowane są dwa duże węzły komunikacyjne (węzeł drogi ekspresowej (...) i drogi krajowej (...) oraz węzeł drogi krajowej nr (...) i drogi krajowej nr (...)) oraz biegnie linia kolejowa relacji W.-G., zatem czynniki te znacząco oddziałują na klimat akustyczny w pobliżu Portu Lotniczego, powodując hałas, za który odpowiedzialności nie ponosi pozwany (odpowiedź na pozew k.74- 81).

W replice na odpowiedź na pozew powód dodał, że budynek do niego należący nie spełnia normy w zakresie dopuszczalności hałasu określonych w Uchwale Sejmiku, gdyż powstał w okresie, kiedy nie było konieczności zapewniania „zwiększonej odporności na hałas”. Dalej powód wskazał, że przed wprowadzeniem OOU w pobliżu nieruchomości powoda nie działało lotnisko pasażerskie, a małe lotnisko rekreacyjne, gdzie sporadycznie startowały samoloty, z którym nie były związane znaczące uciążliwości. Ponadto powód wskazał, że przebiegająca w znacznej odległości trasa (...) droga krajowa nr (...), droga krajowa nr (...) oraz linia kolejowa nie mają wpływu na klimat akustyczny na nieruchomość powoda, ponieważ droga krajowa nr (...), droga krajowa nr (...) oraz linię kolejową oddziela od nieruchomości powoda las, natomiast trasa (...) położona jest w odległości około 5 km i przebiega w wykopie ziemnym. Ponadto zdaniem powoda przy ocenie klimatu akustycznego nie jest istotna odległość nieruchomości powoda od płyty lotniska, lecz fakt, że lądujące i startujące samoloty przelatują centralnie nad nieruchomością powoda na wysokości 50-100m, emitując hałas. (pismo powoda z dnia 19 sierpnia 2015 roku k.189- 190)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. H. jest właścicielem nieruchomości gruntowej położonej w N. (gmina P.) o nr ewidencyjnym (...) o powierzchni 2174 m ², zabudowana budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym wolnostojącym parterowym podpiwniczonym z użytkowym poddaszem i garażem w bryle budynku o powierzchni użytkowej 118m ² , pow. gospodarcza 56,63 m.kw, powierzchnia całkowita 220 m.kw. Dla w/w nieruchomości Sąd Rejonowy w Nowym Dworze Mazowieckim prowadzi księgę wieczystą nr (...). Budynek został wybudowany na podstawie decyzji z dnia 2 kwietnia 1992 roku zatwierdzającej projekt budowlany, został zgłoszony do użytkowania w maju 1994 roku. Budynek spełniał na dzień otrzymania pozwolenia na budowę wymagania w zakresie izolacyjności akustycznej przegród budowlanych

( Dowód: księga wieczysta nr (...) k.14 -15, wypis z kartoteki budynku k.16, wypis z rejestru gruntów k. 17, zdjęcia Nieruchomości k. 109 – 115, mapa Nieruchomości z systemu Geoportal k. 115).

Na parterze zgodnie z projektem znajduje się pokój dzienny, kuchnia, wc, pokój jadalny, na poddaszu zgodnie z projektem: dwa pokoje, łazienka, suszarnia, ale faktycznie są cztery pokoje i łazienka, piwnica: garaż, kotłownia, pomieszczenie gospodarcze, skład opału ( opinia biegłego k. 281 – 282, dokumentacja techniczna k. 341 – 346, zdjęcia k. 323 - 324).

Port Lotniczy (...) znajduje się w odległości 4 km od w/w nieruchomości, a droga krajowa nr (...) położona jest w odległości 550 m.

Port Lotniczy położony jest w powiecie (...). W skład w/w powiatu wchodzą gminy: C., L., N., N., P., Z. ( okoliczność powszechnie znana).

W dniu 25 czerwca 2012 roku podjęta została uchwała Nr 139/12 Sejmiku Województwa (...) w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla Portu Lotniczego (...)w N..

Zgodnie z § 1 uchwały tworzy się obszar ograniczonego użytkowania dla Portu Lotniczego (...) w N., którego zarządcą jest (...) Port Lotniczy (...) Sp. z o.o. w N., zwany dalej "obszarem ograniczonego użytkowania".

W § 3 Uchwały Sejmiku wyznaczono granicę zewnętrzną obszaru ograniczonego użytkowania na podstawie izolinii równoważnego poziomu dźwięku A w porze nocy LAeqN = 50 dB, zaś granicę wewnętrzną OOU wyznaczono jako granicę terenu portu lotniczego.

W obszarze ograniczonego użytkowania wprowadzono następujące ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu i sposobu korzystania z terenów:

1.  zakazuje się przeznaczania terenów pod zabudowę mieszkaniową jedno - i wielorodzinną, mieszkaniowo-usługową, zagrodową, zamieszkania zbiorowego, związaną ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, szpitale i domy opieki społecznej,

2.  zakazuje się lokalizowania budynków o funkcji mieszkaniowej, mieszkaniowo-usługowej, zagrodowej, zamieszkania zbiorowego, szpitali, domów opieki społecznej oraz o funkcjach związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

3.  zakazuje się zmiany funkcji budynków istniejących na budynki o funkcji mieszkaniowej, mieszkaniowo-usługowej, zagrodowej, zamieszkania zbiorowego, szpitali, domów opieki społecznej oraz o funkcjach związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży. (§ 4 uchwały).

W § 5 Uchwały Sejmiku w następujący sposób określono wymagania techniczne dotyczące budynków objętych OOU:

1.  w nowoprojektowanych budynkach należy zapewnić izolacyjność akustyczną przegród zewnętrznych, okien i drzwi w przegrodach zewnętrznych, dachów i stropodachów zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2013 r., poz. 1409 ze zm., dalej: PB) i przepisami wykonawczymi do tej ustawy;

2.  w istniejących budynkach należy zastosować zabezpieczenia zapewniające dopuszczalne poziomy hałasu w pomieszczeniach - zgodnie z PB i przepisami wykonawczymi do tej ustawy.

Graficzny przebieg granicy obszaru ograniczonego użytkowania obrazuje załącznik nr 1 do uchwały. (§ 6 uchwały).

Uchwała Sejmiku weszła w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa (...) (§ 12 Uchwały Sejmiku), to jest w dniu 11 lipca 2012 roku.

W załączniku nr 4 do Uchwały Sejmiku zawarty jest wykaz działek ewidencyjnych, które w całości lub w części znajdują się na terenie OOU (§ 9 Uchwały Sejmiku).

(dowód: uchwała nr 139/12 Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 czerwca 2012 roku wraz z załącznikiem nr 1 k. 18-23, odpis pełny z KRS k. 82-86, arkusz nr 9 mapy ewidencyjnej z proponowaną granicą OOU k.116, zeznania świadka J. S. k. 236-237, okoliczności bezsporne).

Nieruchomość K. H. znajduje się w całości na obszarze ograniczonego użytkowania.

( okoliczność bezsporna)

Ceny transakcyjne na terenie miasta N. wynosiły:

1.  w latach 2010 – 2016: od 900 000 do 147 450 złotych, cena średnia na poziomie ok. 363 000 złotych;

2.  w okresie 2010 – czerwiec 2012: od 580 000 do 175 000 złotych, cena średnia 350 333 złote;

3.  w okresie od września 2012 roku do 2016 cena średnia wynosiła 368 000 złotych .

Ceny transakcyjne na terenie gminy P. wynosiły:

1.  w latach 2010 – 2016: od 710 000 do 100 000 złotych, cena średnia na poziomie ok. 288 000 złotych;

2.  w okresie 2010 – czerwiec 2012: od 680 000 do 100 000 złotych, cena średnia 314 855 złote;

3.  w okresie od września 2012 roku do 2016 od 100 000 do 710 000 złotych, cena średnia wynosiła 268 000 złotych .

Ceny transakcyjne na terenie miasta i gminy Z. wynosiły w latach 2010 – 2016: od 500 000 do 100 000 złotych, cena średnia na poziomie ok. 236 100 złotych. Z uwagi na znikomą ilość transakcji nie badano trendów z podziałem na poszczególne lata.

W latach 2010 – 2012 odległość od terenu Portu Lotniczego nie miała znaczenia dla nabywców nieruchomości na lokalnym rynku gminy P. ( waga cechy 0%). Natomiast w latach 2012 – 2016 po ustanowieniu Strefy OOU waga powyższej cechu wzrosła:

1.  na terenie Gminy P. do poziomu ponad 8%;

2.  na terenie miasta N. do poziomu ponad 12%.

W związku z podjęciem przez Sejmik Województwa (...) uchwały z dnia 25 czerwca 2012 roku, wprowadzającej OOU doszło do obniżenia wartości nieruchomości K. H. na poziomie 76 708,00 zł tj. o ok. 19,2 %. Na dzień 10 lipca 2012 roku wartość nieruchomości wynosiła 400 014 złotych, a na dzień 3 luty 2017 roku – 323 306 złotych (opinia biegłego P. T.).

(Dowód: opinia biegłego P. T. k. 272- 346, uzupełniająca opinia w/w biegłego k. 614-621).

Po utworzeniu strefy OOU należy dostosować jego parametry techniczne do zwiększonego poziomu hałasu określonego w Uchwale Sejmiku o otworzeniu obszaru OOU. W związku z powyższym należy wykonać następujące roboty budowlane na nieruchomości powoda:

- zwiększenie izolacji akustycznej ścian przyziemia (ściany fundamentowe),

- dodatkowe wygłuszenie ścian zewnętrznych (elewacja),

- dodatkowe wygłuszenie dachu,

- zamontowanie okien i drzwi zewnętrznych o podwyższonej izolacyjności akustycznej,

- zamontowanie instalacji klimatyzacyjnej.

Wartość w/w prac modernizacyjnych wynosi 121 687 zł netto tj. 131 774 zł brutto z podatkiem VAT.

(Dowód: opinia biegłego T. M. k. 398- 441).

W dniu 10 września 2013 roku K. H. wezwał (...) sp. z o. o. w N. do zapłaty odszkodowania w łącznej kwocie 192 643,00 zł (sto dziewięćdziesiąt dwa tysiące sześćset czterdzieści trzy złote) w terminie do 10 października 2013 roku tytułem ograniczeń jakie spowodowało utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania. Wezwanie do zapłaty zostało odebrane w dniu 11 września 2018 roku.

(Dowód: wezwanie do zapłaty z 10 września 2013 roku wraz z potwierdzeniem odbioru k.10-13).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dokumentów, które nie były kwestionowane przez strony, na podstawie opinii biegłych P. T. i T. M..

Biegły P. T. dokonując ustaleń co do ewentualnego spadku wartości nieruchomości powoda ustalił, że w latach 2010 – 2016 zawarto 153 transakcje sprzedaży, powyższe transakcje rozbił na poszczególne gminy ( tabele k. 295 – 296). Ustalił następujące atrybuty mające zasadniczy wpływ na cenę nieruchomości: lokalizacja, otoczenie, dojazd, stan techniczny, forma zabudowy, powierzchnie dodatkowe, odległość nieruchomości od wyznaczonej strefy obszaru ograniczonego użytkowania. Jak wynika z pisemnej opinii biegłego w latach 2010 – 2012 w gminie P. cecha w postaci: „odległość od granic OOU” miała znaczenie rzędu 0,83 +_ 1,02, a już w latach 2012 – 2016 znaczenie tej cechy wzrosło do 8,79 ( por. k. 304). Z wykonanych przez biegłego obliczeń wynika, że przed ustanowieniem strefy OOU w latach 2010 – 2012 odległość od Portu Lotniczego nie miała znaczenia dla nabywców nieruchomości na lokalnym rynku gminy P., a znaczenie powyższej cechy wzrosło w latach 2012 – 2016 do 8%.

Sąd nie podzielił argumentów strony pozwanej, że wartość nieruchomości spadła nie z uwagi na utworzenie OOU, ale z uwagi na warunki ekonomiczne. Biegły sądowy wykazał, że ilość zawieranych kredytów ciągle rośnie, co wskazuje na rosnący popyt, bezrobocie jest najniższe od 20 lat, a remonty i usprawnienia komunikacyjne wpływają pozytywnie ( lub co najmniej neutralnie), a więc powyższe nie może mieć przełożenia na wartość nieruchomości. Biegły dane potwierdzające powyższe przedstawił w tabelach k. 619. Powyższe zestawienia nie zostały zakwestionowane przez stronę pozwaną.

Biegły wartość nieruchomości ustalił na podstawie podejścia porównawczego metodą porównywania parami. Spośród rynkowych transakcji sprzedaży wybrał do dalszej analizy trzy, najbardziej zbliżone do ocenianej nieruchomości.

Biegły podkreślił, że analizowany rynek jest mało transparentny, gdyż informacje zawarte w aktach notarialnych są słabej jakości, sprowadzają się do zapisu „ budynek o pow…”, co wynika z braku założonych kartotek budynków na terenie powiatu. W ustnej uzupełniającej opinii biegły wskazał, że sporządzając opinię opierał się również na ofertach sprzedaży.

Biegły w opinii zastosował metodę porównawczą zgodnie z zapisami art. 153 ust 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity: Dz. U. z 2004 nr 261 poz. 2603 z późniejszymi zmianami). I tak podejście porównawcze polega na określeniu wartości nieruchomości przy założeniu, że wartość ta odpowiada cenom, jakie uzyskano za nieruchomości podobne, które były przedmiotem obrotu rynkowego. Ceny te koryguje się ze względu na cechy różniące nieruchomości podobne od nieruchomości wycenianej oraz uwzględnia się zmiany poziomu cen wskutek upływu czasu. Podejście porównawcze stosuje się, jeżeli są znane ceny i cechy nieruchomości podobnych do nieruchomości wycenianej. Sąd nie podzielił stanowiska strony pozwanej, że biegły zobligowany był sporządzić operat szacunkowy, do którego powinien dołączyć dokumenty zgodnie z par. 56 ust. 4 rozporządzenia w sprawie wyceny do operatu szacunkowego. Zadaniem biegłego było opracowanie opinii na podstawie dokumentów dołączonych do akt sprawy. Do zadań biegłego nie należało gromadzenie nowych dowodów w sprawie, niezawnioskowanych przez strony, a do nich należą dokumenty wymienione w pkt 2 pisma z dnia 24 marca 2017 roku ( k. 364v). Na marginesie należy wskazać, że w operacie szacunkowym przedstawia się sposób dokonania wyceny nieruchomości, w tym: określenie przedmiotu i zakresu wyceny, określenie celu wyceny nieruchomości, podstawę formalną wyceny nieruchomości oraz źródła danych o nieruchomości, ustalenie dat istotnych dla określenia wartości nieruchomości, opis stanu nieruchomości, wskazanie przeznaczenia wycenianej nieruchomości, analizę i charakterystykę rynku nieruchomości w zakresie dotyczącym celu i sposobu wyceny, wskazanie rodzaju określanej wartości, wyboru podejścia, metody i techniki szacowania, przedstawienie obliczeń wartości nieruchomości oraz wyniku wyceny wraz z uzasadnieniem. Powyższe elementy zawiera opinia biegłego T. M..

Strona pozwana zakwestionowała metodologię zastosowaną przez biegłego co do zasady, nie wskazując na konkretne błędy przyjętych założeń. Należy podkreślić, że to biegły samodzielnie dokonuje wyboru metody badawczej, wpływu na powyższe nie mają ani strony ani sąd. Strona kwestionując wybraną przez biegłego metodologię powinna zakwestionować konkretne rozwiązania czy założenia, wskazać na popełnione błędy, a nie wskazywać, że inny biegły obliczeń dokonał na podstawie innej metodologii i tamta opinia jest wiarygodna, gdyż jest korzystniejsza dla pozwanego.

W ocenie Sądu metoda porównawcza zastosowana przez biegłego wynika z ustawy o gospodarce nieruchomościami. Biegły w ustnej opinii wyjaśnił, że inne metody tj. metodę odtworzeniową, statystyczną czy dochodową stosuje się, gdy nie można zastosować metody porównawczej. Porównanie cen transakcji i treści ofert dokonanych przez i po wprowadzeniu OOU daje podstawę do ustalenia tendencji wzrostowej lub spadkowej cen. Biegły wziął pod uwagę poszczególne atrybuty, które miały wpływ na cenę, powyższe zobrazował w formie tabelarycznej. Powyższe zestawienia są jasne i przekonywujące. Z zestawień powyższych i obliczeń biegłego wynika, że przed ustanowieniem strefy OOU w latach 2010 – 2012 odległość od terenu Portu Lotniczego nie miała znaczenia dla nabywców na przedmiotowym rynku lokalnym. Natomiast w latach 2012 – 2016 od wagi cechy od 0% do poziomu ponad 8%. Dla sporządzenia opinii konieczne było porównanie cen w dwóch różnych datach. Biegły oszacował wartość nieruchomości na daty: 10 lipca 2012 roku i na datę sporządzenia opinii tj. 3 luty 2017 roku. W ocenie pozwanego opinia powinna zostać sporządzona na konkretną datę przy przyjęciu dwóch odmiennych stanów: istnienie OWU i jego brak oraz nie powinny być wzięte pod uwagę transakcje starsze niż dwa lata. W ocenie Sądu nie ma możliwości ustalenia wartości nieruchomości dla dwóch odmiennych stanów na konkretną datę, gdyż brak jest danych porównawczych. Strona pozwana domaga się również oceny konkretnych danych nie wskazując dlaczego. Jest to wyłącznie wniosek nie poparty argumentami. Ustosunkowując się do kolejnego zarzutu należy wskazać, że biegły P. T. dokonywał oceny transakcji za lata 2010 – 2016, a więc badał transakcje zawarte nie później niż 2 lata przed wprowadzeniem OOU. Biegły wykorzystując swoje doświadczenie zawodowe był w stanie stwierdzić ( co wynika z opinii głównej i opinii uzupełniających), że na cenę nieruchomości ma istotny wpływ lokalizacja.

Z danych zawartych w opinii uzupełniającej wynika, że wpływu na wartość nieruchomości nie miały czynniki ekonomiczne, na które powołuje się strona pozwana, takie jak dostęp do kredytów, poziom bezrobocia, dostęp do komunikacji ( modernizacja linii kolejowej do W.). Biegły przedstawił wyniki badań z których wynika, że ilość zawieranych kredytów ciągle rośnie, bezrobocie jest najniższe od 20 lat. Sąd również podzielił stanowisko biegłego, że usprawnienia komunikacyjne wpływają pozytywnie na wartość nieruchomości.

Sąd dokonał ustaleń w sprawie na podstawie danych dotyczących spadku wartości nieruchomości od dnia wprowadzenia OOU do dnia sporządzenia opinii. Wprawdzie zgodnie z art. 316 par. 1 kpc sąd ma obowiązek wydać wyrok mając na względzie stan rzeczy w chwili zamknięcia rozprawy, jednakże w realiach niniejszej sprawy brak możliwości precyzyjnego ustalenia spadku wartości nieruchomości na tą datę. Aktualizacja ceny musi być wykonana po dokonaniu analizy rynku. Dokonania analizy rynku może dokonać wyłącznie biegły co powoduje, że nawet w wypadku dopuszczenia dowodu z opinii uzupełniającej nie będzie ona już aktualna na dzień zamknięcia rozprawy. Pełnomocnicy stron na rozprawie w dniu 21 grudnia 2018 roku zgodnie oświadczyli, że nie jest konieczna aktualizacja opinii. Zgodnie z art. 322 kpc w sprawie o naprawienie szkody, jeżeli ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione, sąd może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny, opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy. W niniejszej sprawie z przyczyn wskazanych wyżej ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest możliwe, ale utrudnione. W ustnej uzupełniającej opinii biegły P. T. wyjaśnił, że od 2016 roku ceną rosną, a w ciągu roku wzrosły o około 10%, na terenie gminy P. można mówić o wzroście ceny w granicach 5%. Z powyższego wynika, że spadek wartości nieruchomości na dzień zamknięcia rozprawy mógłby być wyższy niż wynika z opinii. Stąd też niewątpliwie kwota żądana pozwem nie jest kwotą wyższą niż spadek wartości nieruchomości na dzień zamknięcia rozprawy.

Nie stanowiła podstawy dokonania ustaleń w sprawie opinia zespołu rzeczoznawców majątkowych R. D., A. B. i I. H. ( k. 672 – 719). Jest to opinia prywatna, która może być potraktowana w niniejszym procesie wyłącznie jako dokument prywatny, a nie jako dowód wiadomości specjalnych. W toku procesu spełnia one rolę fachowego uzasadnienia stanowiska strony, środka uprawdopodobnienia oraz przesłanki ułatwiającej weryfikację opinii biegłego sądowego. Strona pozwana wskazuje, że z powyższej prywatnej opinii wynika, że maksymalna zmiana w zakresie utraty wartości w związku z położeniem nieruchomości w granicach OOU (...) Portu Lotniczego (...) dla nieruchomości gruntowej zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi wynosi 9,4%, a nie jak ustalił biegły sądowy w niniejszej sprawie – 19,2 %. Porównanie wyłącznie innych wniosków końcowych opinii biegłego sądowego i opinii prywatnej nie może stanowić skutecznej podstawy zakwestionowania opinii biegłego sądowego. Jak już wyżej wskazano należy wskazać na błędy w wyliczeniach, rozumowaniu itd. biegłego sądowego. Proces cywilny jest procesem kontradyktoryjnym i nie rolą sądu jest dokonywanie analizy opinii prywatnej i opinii sądowej dla ustalenia, że w opinii prywatnej zastosowano „bardziej przekonywującą” metodologię. W ocenie Sądu w/w opinia prywatna nie dyskwalifikuje opinii biegłego sądowego. Jak wyjaśnił biegły P. T. w ustnej opinii uzupełniającej biegli do sporządzenia opinii prywatnej zastosowali metodę statystyczną, która została stworzona do oszacowania podatku kastralnego. Biegły w ustnej opinii przekonywująco wyjaśnił, dlaczego powyższa metoda nie może zostać zastosowana do wyceny wartości pojedynczej nieruchomości i powyższą argumentację sąd podziela. Nadto w w/w opinii prywatnej biegli porównują spadek wartości nieruchomości do strefy Z2 na O. i strefy wewnętrznej w Ł. i wskazują, że są to porównywalne strefy. Wskazują, że w strefie Z2 na O. wartość ubytków wynosi 17%, a w strefie wewnętrznej w Ł. 11%. Biegły P. T. w ustnej uzupełniającej opinii wskazał, że nieprawdziwe są założenia przyjęte w opinii prywatnej, że w M. i strefie Z2 na O. są takie same ograniczenia. W aktach sprawy brak dokumentacji dotyczącej ograniczeń w strefie Z2. Z danych pozyskanych przez Sąd z Internetu wynika, że w strefie Z2 zakazano stawiania szkół, szpitali i domów opieki społecznej, a w strefie Z1 nie można budować domów, bloków, szkół, przedszkoli, szpitali czy przytułków. Bezsporne w sprawie jest, że w strefie OOU w M. nie można budować domów i przeznaczać nowych terenów pod zabudowę. Tak więc również z uwagi na powyższe nie można czynić ustaleń na podstawie dołączonej opinii prywatnej, w której przyjęto błędne założenia. Nadto biegły w niniejszej sprawie przyjął spadek wartości nieruchomości na poziomie 19,2%, a w strefie Z2 na O. ( gdzie występują mniejsze ograniczenia) spadek wartości nieruchomości wyniósł 17%. Stąd też, w ocenie Sądu, wnioski z opinii prywatnej potwierdzają wyniki opinii P. T.. Nadto biegły sądowy wskazał, że przy zastosowaniu tej samej metody przez różnych biegłych wartości końcowe mogą się różnić w zależności od danych przyjętych do porównania. Stąd też wysokości szkody nie da się ustalić precyzyjnie i dlatego zastosowanie będzie miał art. 322 kpc.

Sąd oddalił wniosek strony pozwanej o zwrócenie się organizacji zawodowej rzeczoznawców o dokonanie prawidłowości sporządzenia opinii przez biegłego. Oceny prawidłowości wycen dokonanych przez rzeczoznawców dokonuje organizacja zawodowa rzeczoznawców majątkowych w razie istotnych rozbieżności w opiniach o wartości tej samej nieruchomości. W niniejszej sprawie P. T. występował nie jako rzeczoznawca majątkowy, ale jako biegły sądowy. Opinia biegłego podlega ocenie sądu, a nie organizacji zawodowej rzeczoznawców. Zgodnie z art. 285 par. 1 kpc opinia powinna zawierać uzasadnienie. Opinia przez biegłego została sporządzona na podstawie akt sprawy oraz danych, na które biegły powołuje się w opinii, zawiera uzasadnienie, spełnia formalne wymogi przewidziane w kodeksie postępowania cywilnego.

Opinia biegłego T. M. w ocenie sądu jest również wiarygodna. Biegły dokonując ustaleń, czy budynek powoda spełnia normy w zakresie dopuszczalnego poziomu hałasu oparł się na normie budowlanej PN – 87/B – 02151/02. W uchwale o utworzeniu strefy OOU – 50dB w nocy, 60dB w dzień. Biegły ustalił, że poziomy hałasu określające granicę strefy OOU są znacznie wyższe niż te dla których przeprowadza się standardowe określenia projektowe.

Biegły wskazał, że w celu ustalenia, czy budynek powoda spełnia normy określone w uchwale Sejmiku Województwa (...) należy porównać dwa poziomy hałasu zewnętrznego:

1. normatywny – przyjmowany do obliczeń projektowych zgodnie z Prawem Budowlanym. W opinii wskazano nadto, że normatywne dopuszczalne poziomy hałasów zewnętrznych określone są w załączniku nr 4 do obwieszczenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 października 2013 roku, biegły zastosował tabelę nr 1 w nocy 40 dB, w dzień 50dB.

2. określony w uchwale o utworzeniu strefy OOU ( 50 db w nocy i 60 db w dzień).

Ustosunkowując się do opinii strona pozwana wskazała, że zastosowano niewłaściwą tabelę obwieszczenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 października 2013 roku, powinna być zastosowana tabela nr 2. Tabela nr 1 dotyczy dopuszczalnych poziomów hałasów w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych, natomiast tabela nr 2 dotyczy dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych. Bezsporne między stronami jest, że różnica w w/w tabelach wynosi 10 dB.

W ocenie Sądu prawidłowo biegły zastosował tabelę nr 1, gdyż celem wprowadzenia zabezpieczeń akustycznych jest doprowadzenie do sytuacji, że poziom hałasu w domu położonym w strefie będzie taki jak w środowisku nienarażonym na hałas spowodowany przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych. Sąd nie podziela stanowiska strony pozwanej wskazanym w zarzutach do opinii, że parametry „określające głośność źródeł hałasu zewnętrznego ustalone w uchwale Sejmiku o utworzeniu OOU są takie same jak w rozporządzeniu, a więc nie ma konieczności wykonania dodatkowych zabezpieczeń w budynku mieszkalnym powoda”.

Faktycznie w tabeli na stronie 428 akt wpisano normy z obwieszczenia Ministra Sprawiedliwości, a nie normy z normy PN- 87/B-02151/02. Jak wyjaśnił biegły jest to oczywista omyłka.

Biegły podkreślił, że stan techniczny budynku jest dobry, obiekt został przekazany do użytku 5,5 roku temu.

W ocenie biegłego należy wykonać następujące prace budowlane:

1.zwiększenie izolacji akustycznej ścian przyziemia ( ściany fundamentowe);

2. dodatkowe wygłuszenie ścian zewnętrznych ( elewacja);

3. dodatkowe wygłuszenie dachu;

4. zamontowanie okien i drzwi zewnętrznych o podwyższonej izolacyjności akustycznej;

5. zamontowanie instalacji klimatycznej ( k. 432).

Odnośnie prac wskazanych w pkt 1 – 4 j.w. biegły wskazał, że wykonanie tych prac jest oczywiste dla poprawienia izolacji akustycznej domu, gdyż dotyczą bezpośrednio elementów związanych z akustyką przegród. W ustnej opinii biegły wskazał, że teren poniżej poziomu terenu też musi mieć izolację akustyczną, gdyż musi być zachowana ciągłość izolacyjna. Gdyby w tej części izolacji nie było to dźwięki z otoczenia dostawałaby się do środka budynku. Na elewację należy dołożyć dodatkową izolację, którą później należy otynkować i nałożyć elementy wykończeniowe. Jeżeli chodzi o izolację dachu, to trzeba zdjąć istniejącą blachę, nałożyć izolację i ponownie zamontować zdjętą blachę.

Odnośnie konieczności zamontowania klimatyzacji wskazał, że po wykonanym uszczelnieniu akustycznym, a szczególności po zamontowaniu stolarki okiennej i drzwiowej o podwyższonej izolacyjności, które nie posiadają funkcji rozszczelniającej niewystarczający jest istniejący w budynku system wentylacji grawitacyjnej ( k. 430). Usuwanie zużytego powietrza przez system wentylacji grawitacyjnej jest możliwe tylko pod warunkiem dostarczenia do wnętrza budynku świeżego powietrza zewnętrznego. Brak możliwości otwarcia okien lub drzwi uniemożliwiałoby normalne użytkowanie budynku. Biegły w ustnej opinii wskazał, że okien w tej strefie nie powinno się otwierać. Natomiast przy montażu nawiewników doprowadza się do sytuacji, że hałas dostaje się z powietrzem. Biegły podkreślił, że okna które zapewniają dobrą akustyczność, nie zapewniają takiego napływu powietrza jakby były nawiewniki. Strona pozwana nie wykazała, że istnieje techniczna możliwość instalacji takich nawiewników, które nie przepuszczałyby hałasu. Biegły podkreślił, że w klimatyzacji też istnieją otwory przez które może dostać się hałas, ale w tym wypadku istnieje możliwość zamontowania urządzeń tłumiących ten hałas. Odnośnie klimatyzacji biegły podkreślił, że nie stanowi ona dodatkowego ulepszenia, ale wykonanie elementu, który jest niezbędny do użytkowania budynku przy zamkniętych na stale oknach. Powyższe stanowisko sąd podzielił.

Biegły dokonał wyceny prac poprawiających izolacyjność na podstawie danych z Biuletynu Cen Obiektów Budowlanych ( (...)), który stosuje się m.in. do obliczania planowanych kosztów robót budowlanych. W biuletynie wskazane są ceny wykonania poszczególnych elementów. Przy metodzie wskaźnikowej zastosowanej przez biegłego nie ma potrzeby wykonania szczegółowego kosztorysu prac. Poziomem odniesienia są ceny za I kwartał 2017 roku w ujęciu ogólnopolskim. Wskazano, że w obliczeniach należy uwzględnić czynnik korygujący uwzględniający ceny regionalne w stosunku od zastosowanych w kalkulacji cen ogólnopolskich. Współczynnik ten dla województwa (...) wynosi 9,983 ( biuletyn BCO). Koszt wykonania prac izolacyjnych obliczono metodą przyrównania cenowego do wartości tych samych elementów, lecz wykonanych w obiekcie o standardowej izolacyjności. Wartość wykonania standartowych elementów określona została na podstawie katalogu BCO. Wzrost kosztów związanych z koniecznością wykonania prac budowlanych dotyczących zamontowania dodatkowych niezbędnych zabezpieczeń akustycznych określa się w wysokości o 30% większej od średniej wartości nakładów finansowych wykonania tych samych, lecz standartowych nowych elementów. W obliczeniach kosztorysowych uwzględniono również koszty nadzoru inwestorskiego zgodnie z katalogiem S.. Biegły na podstawie powyższych danych ustalił, że cena wykonania 1 m. kw. powierzchni użytkowej budynku odpowiadającej swoimi cechami budynkowi powodów wynosi 3 499 zł/m.kw, a całość robót wynosi 121 687 złotych netto/ 131 774 złote brutto. Biegły w ustnej opinii wyjaśnił, że w kwocie kosztów są koszty robocizny, materiałów i sprzętu. Dokonując wyceny kosztów robocizny w opinii zastosowano obliczenia wskaźnikowe, które polegają na tym, że przyjmuje się koszty w budynku o porównywalnych parametrach technicznych ( w opinii budynek opisany na k. 35). Do systemu wprowadza się powierzchnię budynku, wyszukuje się obiekt porównywalny i system wskazuje koszt prac. Biegły podkreślił, że powierzchnia piwnicy nie była wliczona do powierzchni użytkowej przy obliczaniu kosztów robocizny.

W ocenie Sądu nie było konieczności sporządzenia inwentaryzacji budynku mieszkalnego, w tym inwentaryzacji pomiarowej. Pomiary można było odczytać z projektów technicznych budynków. Biegły w przeprowadzonych obliczeniach uwzględnił wyłącznie wartość tych robót, które należy wykonać, aby powiększyć izolacyjność akustyczną przegród zewnętrznych. Biegły w uzupełniającej opinii wyjaśnił, że w obliczeniach kosztowych opierał się na wymiarach pomieszczeń określonych w projektach technicznych. Biegły wyjaśnił nadto, że w obliczeniach kosztowych nie ujęto takich pomieszczeń jak piwnica, garaż, kotłownia, skład opału i strych. Przyjęto takie pomieszczenia, które kwalifikowały się do pełnienia funkcji mieszkalnej, sanitarnej i kuchennej. Powierzchnia w/w pomieszczeń wynosi 118,29 m.kw. ( k. 653 – 654 akt). Odnosząc się do zarzutów biegły wskazał, że w/w powierzchnia nie obejmuje suszarni, która nie znajduje się na poddaszu. Na poddaszu znajdują się pokoje mieszkalne.

Biegły w opinii wskazał zastosowaną metodę obliczeniową tj. Biuletyn Cen Obiektów. Zastosowaną metodę opisał w opinii głównej oraz w opinii ustnej.

Podstawą do dopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego jest ustalenie, że sporządzona do danej sprawy opinia jest niejasna, nielogiczna i nie może stanowić podstawy dokonania ustaleń w sprawie. Skutecznym uzasadnieniem dla powyższego wniosku nie może być wskazanie, że: „w analogicznych sprawach prowadzonych przed tut. Sądem, w opiniach dotyczących tego samego zagadnienia, sporządzanych przez innych biegłych zakres wykonania niezbędnych prac i remontów w związku z ustanowieniem OOU oraz sposób ich wyceny jest całkowicie odmienny niż zastosowany przez biegłego M.. Wyliczone przez biegłego S. koszty rewitalizacji budynku są kilkakrotnie niższe niż wskazane w opinii biegłego M.. Potwierdza to twierdzenie pozwanego, że opinia biegłego M. nie jest prawidłowo i sąd powinien dopuścić dowód z opinii innego biegłego”. ( k. 670 akt).

Odnosząc się do zarzutów strony pozwanej do opinii, gdzie wskazano na inne wnioski biegłego S., sąd podziela ustną opinię biegłego, że nie można przyjmować do niniejszej sprawy założeń z innych spraw. W opinii na którą powołuje się strona pozwana budynek był wykonany w konstrukcji masywnej, a cięższe materiały mają lepszą przegrodę akustyczną. Budynek powoda wykonany jest z gazobetonu, jest to lekki materiał porowaty, jego zdolność izolacyjna jeśli chodzi o akustykę jest znikoma. Ściany działowe u powoda wykonane są z cegły dziurawki, stropodach jest drewniany. Nie są to materiały masywne.

Sąd oddalił wniosek strony pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego rzeczoznawcy oraz innego biegłego z zakresu budownictwa ( pismo k. 669 – 670) z przyczyn wskazanych wyżej.

Zeznania świadka J. S. nie były przydatne dla rozpoznania niniejszej sprawy. Art. 129 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska jest podstawą do roszczeń w związku z ustanowieniem strefy ograniczonego użytkowania. Bez znaczenia jest, czy a jeśli tak kiedy powód uzyskał informację o budowie lotniska. Nadto z zeznań powyższego świadka wynika, że budynek powoda został oddany do użytkowania przed umieszczeniem informacji o budowie lotniska w planie zagospodarowania przestrzennego. Świadek J. S. zeznała, że w 1999 roku N. posiadał studium, w którym figurowało na tym terenie lotnisko cywilne, natomiast w 2003 roku uchwalono miejscowy plan zagospodarowania, który również przewidywał na przedmiotowym obszarze lotnisko. O konkretnych planach budowy lotniska rozpoczęto informowanie w siedzibach Gmin i na stronach internetowych od 2005 roku, po przedstawieniu raportu środowiskowego, dotyczącego przedmiotowej inwestycji, który był wielokrotnie poprawiany i następnie podawany do publicznej wiadomości. Świadek zeznała, że w związku z budową lotniska oprócz ekologów nie było protestów ze strony okolicznych mieszkańców. Dalej zeznała, że wobec ustanowienia ograniczonego obszaru użytkowania nie można budować budynków mieszkalnych, szkół i szpitali, natomiast nie ma ograniczeń jeśli chodzi o budynki usługowe. Co do dopuszczalnych norm hałasu świadek zeznała, że pozwana spółka zatrudnia zewnętrzną firmę, która prowadzi stałe pomiary hałasu i obecnie nie ma przekroczeń dopuszczalnych norm hałasu ponieważ lata tylko przewoźnik R., który posiada ciche samoloty, najwyżej 3 letnie. Poza tym hałasem innych oddziaływań w ograniczonym obszarze użytkowania nie ma. Świadek zeznała też, że pozwana spółka nie czyni starań w kierunku wyłączenia z ograniczonego obszaru użytkowania nieruchomości powoda, na której znajduje się budynek mieszkalny. Odnośnie zaś ilość operacji lotniczych na przestrzeni roku do dwóch lat świadek wskazała, że ilość ta rośnie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

. Na kwotę 208 482,00 zł żądaną pozwem składa się:

1.  kwota 131 774 złote tytułem kosztów modernizacji budynku;

2.  kwota 76 708 złotych tytułem spadku wartości nieruchomości (pismo powoda z dnia 2 października 2017 roku k. 573).

Art. 129 ust. 2 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1323 ze zm.) stanowi, że w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę, szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości. Przepis powyższy jest samodzielną podstawą roszczeń odszkodowawczych związanych z wprowadzonym ograniczeniem korzystania z nieruchomości. Przesłankami tej odpowiedzialności są: wejście w życie aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości, szkoda poniesiona przez jej właściciela oraz związek przyczynowy między wprowadzonym ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości a szkodą.

Bezsporne jest, że uchwalono akt miejscowy wprowadzający Obszar Ograniczonego Użytkowania w związku z czym powód ma prawo dokonać prac uszczelniających akustyczność budynku oraz ma prawo domagać się wyrównania szkody związanej ze spadkiem wartości nieruchomości. Między w/w okolicznościami zachodzi związek przyczynowy.

Ad. 1

Zgodnie z art. 136 ust. 3 wyżej powołanej ustawy w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków szkodą, o której mowa w art. 129 ust. 2, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie. Celem uregulowań art. 129 i 136 wyżej powołanej ustawy jest ułatwienie osobom poszkodowanym w wyniku wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania dochodzenia roszczeń odszkodowawczych, należy przyjąć, że wskazanie na koszty poniesione w celu wypełnienia wymagań technicznych przez istniejące budynki miało wyeliminować spory co do objęcia tych kosztów obowiązkiem naprawienia szkody, skoro strona nie ma obowiązku ich ponieść. Ponieważ jako element szkody uznano "także koszty poniesione", a nie "wyłącznie koszty już poniesione", przepisu art. 136 § 3 ustawy nie można traktować jako zawężającego zakres odszkodowania wskazany w art. 129 ust. 2 ustawy ( por. wyrok z dnia 4 marca 2013 r. Sądu Apelacyjnego w Poznaniu).

Wysokość kosztów niezbędnych do poniesienia celem zapewnienia właściwej akustyki w domu powoda ustalono w oparciu o opinię T. M., którą sąd w całości uznał za wiarygodną z przyczyn wskazanych wyżej.

Ad. 2

Szkoda z art. 129 ust. 2 obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości objętej OOU. Przez szkodę w ujęciu doktrynalnym rozumie się każdy uszczerbek powstały w dobrach lub interesach prawnie chronionych, którego poszkodowany doznał wbrew swej woli. W art. 129 ust. 2 Prawa Ochrony Środowiska ustawodawca przesądził, że szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości. Koresponduje to z pojęciem straty w rozumieniu art. 361 § 2 kc, według tego przepisu bowiem przez straty rozumie się między innymi zmniejszenie aktywów, pogorszenie zaś nieruchomości prowadzi do zmniejszenia jednego z aktywów, jakim jest nieruchomość (zob. uzasadnienie uch. SN z 21.3.2003 r., III CZP 6/03 , OSNC 2004, Nr 1, poz. 4 i wyr. SN z 9.3.2007 r., II CSK 457/06 , Legalis). Nie powinno przy tym budzić wątpliwości, że obniżenie wartości nieruchomości stanowi wymierną stratę, niezależnie od tego czy właściciel ją zbył, czy też nie zamierza podjąć w tym kierunku żadnych działań, nieruchomość jest bowiem dobrem o charakterze inwestycyjnym (zob. uchw. SN z 12.10.2001 r., III CZP 57/01 , OSNC 2002, Nr 5, poz. 57). Przesłanką roszczenia odszkodowawczego przewidzianego w art. 129 ust. 2 Prawa Ochrony Środowiska nie jest zbycie nieruchomości, a odszkodowanie nie jest ograniczone do rzeczywistej straty, obowiązuje bowiem zasada pełnej odpowiedzialności odszkodowawczej za wprowadzenie ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości ( art. 361 § 2 kc)".

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 455 kc zgodnie z którym, jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. W wypadku kiedy przedmiotem sporu jest świadczenie pieniężne należne wierzycielowi, w tym także świadczenie odszkodowawcze dochodzone na podstawie art. 129 ust. 2 i 4 oraz art. 136 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, zasadą pozostaje, że termin płatności świadczenia - w zakresie kwot w nim żądanych i uznanych ostatecznie za uzasadnione - wyznacza wezwanie dłużnika do zapłaty. Wierzyciel nie ma obowiązku wykazywania szkody poniesionej w wyniku nieterminowej zapłaty, ani udowadniania, że w chwili otrzymania wezwania dłużnik dysponował wiedzą niezbędną do oszacowania wielkości roszczenia. To na dłużniku ciąży obowiązek dowodzenia, że w tym wypadku występują szczególne okoliczności podważające powstanie stanu wymagalności roszczenia w chwili wezwania do zapłaty ( por. wyrok SA Warszawa z dnia 16-02-2018 VII AGa 129/18). W niniejszej sprawie w wezwaniu do zapłaty kwoty 192 643,00 zł ustalono termin płatności na dzień 10 października 2013 roku, a od daty 11 października 2013 roku powód domaga się zapłaty odsetek. Pierwotne żądanie pozwu dotyczyło zapłaty kwoty 80 000 złotych, pismem z dnia 19 sierpnia 2015 roku rozszerzono powództwo do kwoty 100 000 złotych ( k. 189). Następnie pismem procesowym 2 października 2017 roku ( k. 573) powód ponownie zmodyfikował pozew złożony niniejszej sprawie, w ten sposób, że wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kwoty 208 482,00 zł (dwieście osiem tysięcy czterysta osiemdziesiąt dwa złote) wraz z wraz z ustawowymi odsetkami od 11 października 2013 roku do 31 grudnia 2015 roku oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty. W ocenie Sądu z uwagi na treść art. 455 kc brak podstaw do zasądzenia odsetek od kwoty ponad kwotę 192 643,00 zł od dnia 11 października 2013 roku. Pismo rozszerzające powództwo zostało przesłane do pełnomocnika pozwanego w dniu 2 października 2017 roku. Z doświadczenia życiowego wynika, że zostało doręczone po trzech dniach. Wobec powyższego odsetki od kwoty 15 839 złotych należało zasądzić od dnia 6 października 2017 roku. Na marginesie należy wskazać, że pełnomocnik pozwanego na rozprawie w dniu 21 grudnia 2018 roku nie zgłaszał zastrzeżeń co do prawidłowości doręczenia pisma rozszerzającego powództwo.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 100 kpc, obciążając w całości kosztami postępowania pozwanego, gdyż przegrał on tylko w nieznacznej części swego żądania.

Powód poniósł następujące koszty ( łącznie 12 217 złotych):

1. 2000 złotych – opłata sądowa, w pozostałym zakresie powód został zwolniony od opłaty ( postanowienie k. 50);

2. 3000 złotych – zaliczka na opinię biegłego ( dowód wpłaty k. 253) wydatkowana w całości na opinię biegłego P. T. ( postanowienie z dnia 16 luty 2017 roku k. 348);

3. 7217 złotych – wynagrodzenie pełnomocnika wraz z opłatą skarbową.

Skarb Państwa poniósł tymczasowo wydatki ( łącznie 18 070,16 złotych):

1. 624,88 złotych na opinię biegłego P. T. ( postanowienie z dnia 16 luty 2017 roku k. 348);

2. 13 019,30 złotych na opinię biegłego T. M. ( postanowienie z dnia 5 lipca 2017 roku k. 444 zmienione postanowieniem z dnia 17 listopada 2017 roku k. 580);

3. 260,73 złote na opinię uzupełniającą biegłego P. T. ( postanowienie z dnia 1 marca 2018 roku k. 624);

4. 3 073,21 złotych na opinię uzupełniającą biegłego T. M. ( postanowienie z dnia 7 maja 2018 roku k. 666);

5. 865,31 złotych tytułem wynagrodzenia biegłego T. M. za sporządzenie ustnej uzupełniającej opinii – postanowienie z dnia 26 listopada 2018 roku

6. 226,73 złote tytułem wynagrodzenia biegłego P. T. za sporządzenie ustnej uzupełniającej opinii – postanowienie z dnia 21 grudnia 2018 roku.

Pozwany poniósł następujące koszty ( łącznie 7257 złotych):

1. 40 złotych – opłata od skargi na orzeczenie referendarza sądowego z dnia 5 lipca 2017 roku;

2. 7217 złotych – wynagrodzenie pełnomocnika wraz z opłatą skarbową.

Należna opłata od całości powództwa ( po jego rozszerzeniu) wynosi 10 245 złotych, powód uiścił opłatę od pozwu w wysokości 2000 złotych. Stąd też zgodnie z wynikiem postępowania kwotę 8245 złotych nakazano pobrać od pozwanego. Z notatki urzędowej z dnia 3 października 2018 roku ( k. 765) wynika, że strona powodowa nie uiściła opłaty sądowej od rozszerzonego powództwa zgodnie z zarządzeniem z dnia 21 sierpnia 2015 roku ( k. 191).

SSO Anna Kociołek

ZARZĄDZENIE

(...)

Warszawa, dnia 17 stycznia 2019 roku