Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 marca 2014r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 18 marca 2014r. w Katowicach

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R.

przeciwko L. C., A. D. (1) i E. D.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej A. D. (1)

od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach

z dnia 23 lipca 2013r., sygn. akt II C 220/11

oddala apelację i zasądza od pozwanej A. D. (1) na rzecz powódki kwotę 5.400 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt V A Ca 799/13

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 23 lipca 2013 r. Sąd Okręgowy zasądził na rzecz powódki od pozwanej A. D. (1), spadkobierczyni zmarłego w dniu 25 września 2013 roku A. D. (2), kwotę 204.243,72 zł za dostarczone A. D. (2) towary wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości wynikającej z terminów płatności poszczególnych faktur zastrzegając pozwanej prawo do powoływania się w toku egzekucji zasądzonego od niej świadczenia pieniężnego na ograniczenie odpowiedzialności do wysokości wartości spadku nabytego po A. D. (2), oddalił powództwo o zapłatę dalszej kwoty 1098 zł, odstąpił od obciążania tej pozwanej kosztami procesu, oddalił w całości powództwo skierowane w stosunku do pozwanych: E. D. i L. C., zasądził od powódki na rzecz pozwanej E. D. kwotę 7.717 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz orzekł o kosztach sądowych ustalając, co następuje.

Powód wywodzi dochodzone roszczenie z umowy łączącej powoda i wspólników spółki cywilnej (...) z dnia 10 sierpnia 2007 roku. Na podstawie tej umowy powód dostarczał spółce towary i wystawiał faktury . Należności z faktur dołączonych do pozwu nie zostały uiszczone. Umowę podpisał A. D. (2) z przekroczeniem swojego umocowania do działania w imieniu L. C.. Zgodnie z umową wspólnicy mieli działać wspólnie i podejmować uchwalę przy czynnościach przekraczający zwykły zarząd tj. przy zaciąganiu zobowiązań czy wydatkach o wartości powyżej 50.000 zł. Umowy tej nie podpisała L. C., lecz jej mąż P. C., który nie był umocowany do działania w jej imieniu.

L. C. nie potwierdziła tej czynności (art. 103 k.c.), w związku z czym umowa ta w stosunku do niej jest nieważna i dochodzenie roszczeń na tej podstawie prawnej w stosunku do L. C. jest nieuzasadnione. Odpowiedzialność A. D. (2) wynikała z art. 103 § 2 k.c., zgodnie z którym w braku potwierdzenia, ten kto zawarł umowę obowiązany jest do zwrotu tego co otrzymał i do naprawienia szkody. Powódka dostarczyła mu towar o wartości 204.243,72 zł i taką należność A. D. (2) winien był uiścić powodowi. Faktura nr (...) na kwotę 1098 zł została wystawiona po śmierci A. D. (2).

Sąd oddalił również powództwo skierowane wobec E. D., jako poręczyciela. Umowę poręczenia podpisał A. D. (2) z przekroczeniem umocowania i sfałszował podpis E. D.. E. D. umowy poręczenia w formie pisemnej, a taka jest wymagana przy poręczeniu (876§ 2 k.c.).

Odpowiedzialność A. D. (1) wynika natomiast z przejęcia długu spadkowego po ojcu. A. D. (1) spadek po A. D. (2) nabyła z dobrodziejstwem inwentarza i zgodnie z art. 1031§3 k.c. ponosi ona odpowiedzialność za długi spadkowe do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku. Z tej przyczyny żądanie skierowane przeciwko tej pozwanej podlegało uwzględnieniu do kwoty 204.243,72 zł z ograniczeniem jej odpowiedzialności do stanu czynnego spadku.

Sąd odstąpił od obciążania pozwanej A. D. (1) kosztami postępowania w myśl art. 102 k.p.c., gdyż w jego ocenie, przemawiały za takim rozstrzygnięciem względy słuszności. Pozwana nie posiada bowiem swojego majątku, jest studentką i pozostaje na utrzymaniu matki.

Apelację od powyższego wyroku, w części uwzględniającej powództwo wniosła pozwana A. D. (1) i podnosząc zarzut naruszenia:

- art. 233 § 1 k.p.c. i 6 k.c. przez przyjęcie, że powód wykazał jej odpowiedzialność za zobowiązania A. D. (2),

- art. 5 k.c. przez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy powód dopuścił do zawarcia nieważnej umowy i w ten sposób przyczynił się do powstania zadłużenia, zaś pozwana nie miała wpływu na postępowanie spadkodawcy,

-art. 103 k.c. przez przyjęcie, że powód zawierając umowę działał w imieniu wspólniczki jako rzekomy pełnomocnik

i wniósł o zmianę wyroku przez oddalenie powództwa ewentualnie jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja jest bezzasadna.

Zawarcie umowy przez pozwanego z przekroczeniem zakresu pełnomocnictwa, bez zgody jego wspólniczki było - jak zasadnie przyjął Sąd Okręgowy, a co nie budzi wątpliwości w judykaturze i piśmiennictwie - czynnością prawną niezupełną (kulejącą) - negotium claudicans. Brak zgody wspólniczki na zawarcie umowy nie spowodował ani nieważności bezwzględnej, ani nieważności względnej umowy, sprawił natomiast, że powstał stan tzw. bezskuteczności zawieszonej do chwili potwierdzenia albo odmowy potwierdzenia umowy lub upływu terminu wyznaczonego jej potwierdzenia. Odmowa jej potwierdzenia, co nastąpiło dopiero w postępowaniu apelacyjnym, gdy będąc stroną pozwaną wniosła o oddalenie powództwa, co jest równoznaczne z odmową je potwierdzenia sprawia, że umowa stała się - ze skutkiem od chwili jej zawarcia - bezwzględnie nieważna. Zarzut pozwanej błędnej wykładni art. 103 k.p.c., okazał się zatem nieuzasadniony i nie ulega wątpliwości, że skarżąca, jako spadkobierczyni dłużnika jest zobowiązana do zapłaty dochodzonego roszczenia na podstawie art. 103 § 2k.c. w zw. z art. 1031 § 3 k.c.

Nie mógł być także uwzględniony zarzut naruszenia art. 5 k.c. w sytuacji, gdy pozwana ponosi odpowiedzialność wyłącznie do wartości stanu czynnego spadku, natomiast zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. nie został w istocie uzasadniony ponieważ skarżąca nie wykazała jakie istotne dla rozstrzygnięcia sprawy ustalenia są sprzeczne z zebranym w sprawie materiałem dowodowym.

Z tych względów apelacja podlegała oddaleniu.

Orzeczenie o kosztach postępowania apelacyjnego, stosownie do jego wyniku uzasadniają przepisy art. 98 w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. oraz § 6 pkt 7 w zw. z § 13ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, brak było podstaw do nieobciążania powoda kosztami postępowania apelacyjnego, gdyż rzeczą skarżącego jest ocena zakresu apelacji, jej zasadności i możliwości udowodnienia. Skarżący ponosi ryzyko, że jeżeli nieskutecznie zaskarży wydany wyrok to będzie musiał w tym zakresie ponieść konsekwencje co do kosztów procesu. Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do zastosowania art. 102 k.p.c. Fakt, iż strona została zwolniona od kosztów sądowych, nie prowadzi automatycznie do oceny, iż zachodzi "wypadek szczególnie uzasadniony" w rozumieniu art. 102 k.p.c. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2012 r., III CZ 70/12, Lex nr 1232787). Strona przegrywająca proces przed sądem pierwszej instancji, decydując się na wniesienie apelacji, musi liczyć się z możliwością jej oddalenia i związanym z tym obowiązkiem zwrotu przeciwnikowi kosztów poniesionych w postępowaniu apelacyjnym. W judykaturze Sądu Najwyższego przyjmuje się, że przekonanie strony o zasadności zajmowanego stanowiska, które może przemawiać za nieobciążaniem jej kosztami przegranego procesu przed Sądem pierwszej instancji, przestaje być aktualne w postępowaniu apelacyjnym (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 30 marca 2012 r., III CZ 13/12, Lex nr 1164738, z dnia 15 czerwca 2011 r., V CZ 24/11, Lex nr 898277.; z dnia 5 października 2011 r., IV CZ 48/11, nie publ.).