Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 marca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku

VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Elżbieta Zabrocka

Protokolant: st. sekr. sądowy Alina Bastuba

po rozpoznaniu w dniu 19 marca 2014 r. w Gdańsku

sprawy W. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o umorzenie należności likwidowanego Funduszu Alimentacyjnego

na skutek odwołania W. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 22 czerwca 2012 r. nr Al.- (...) (...)- (...)

zmienia zaskarżoną decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i umarza obciążające W. M. należności względem likwidowanego Funduszu Alimentacyjnego z tytułu wypłaty świadczeń z tego Funduszu w łącznej kwocie 15.378,75 (piętnaście tysięcy trzysta siedemdziesiąt osiem 75/100) złotych.

/ na oryginale właściwy podpis/

Sygn. akt VII U 2506/12

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...) z dnia 22 czerwca 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. na podstawie art. 68 ust. 1 w zw. z art. 63 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1446 ze zm.), dalej: ustawa rodzinna, po rozpoznaniu wniosku z dnia 03 marca 2012 r. o umorzenie należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz opłaty na pokrycie kosztów związanych z działalnością funduszu, działając z upoważnienia likwidatora funduszu alimentacyjnego, odmówił wnioskodawcy W. M. umorzenia należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego z tytułu wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz 5% opłaty na pokrycie kosztów związanych z działalnością funduszu za okres od listopada 2000 r. do kwietnia 2004 r. w kwocie 15.378,75 zł związanych z córkami A. M. i M. M. (k. 32 akt alimentacyjnych i k. 3-4 akt sprawy).

Odwołanie z dnia 14 lipca 2012 r. od powyższej decyzji pozwanego o odmowie umorzenia należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego z tytułu wypłaty świadczeń oraz 5% opłaty na pokrycie kosztów związanych z działalnością funduszu za wskazane wyżej okresy wniósł ubezpieczony W. M. – przedstawiając szereg okoliczności przemawiających w jego ocenie za zasadnością złożonego wniosku i wskazujących na celowość weryfikacji spornej decyzji (k. 2 akt sprawy).

W odpowiedzi z dnia 22 sierpnia 2012 r. na odwołania ubezpieczonego pozwany organ wniósł o jego oddalenie, powołując się na przedstawioną w decyzji argumentację i podtrzymując ją w całości (k. 10 akt sprawy).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca W. M., urodzony dnia (...), w dniu 03 marca 2012 r. złożył do pozwanego wniosek o umorzenie należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz opłaty na pokrycie kosztów związanych z działalnością funduszu.

okoliczność bezsporna, vide: wniosek ubezpieczonego – k. 9 akt alimentacyjnych

Wnioskodawca jest ojcem córek – A. M., urodzonej w dniu (...) t., oraz M. M., urodzonej w dniu (...)

okoliczność bezsporna

Na mocy prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Gdańsku z dnia 30 marca 1999 r. o sygn. akt VII RC 1009/98 wnioskodawca został zobowiązany do łożenia na utrzymanie małoletnich córek A. M. i M. M. po 180 zł (łącznie 360 zł) miesięcznie, poczynając od dnia 13 stycznia 1999 r., z góry, do 15 dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w wysokości aktualnie obowiązujących przepisów w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat do rąk matki U. M..

dowód: wyrok Sądu Rejonowego w Gdańsku z dnia 30 marca 1999 r. o sygn. akt VII RC 1009/98 – k. 1 akt alimentacyjnych

W imieniu matki małoletnich dzieci wnioskodawcy – G. K. – na ręce której następować miała płatność alimentów, Komornik Sądowy Rewiru II Sądu Rejonowego w Gdańsku w dniu 04 grudnia 2000 r. złożył do pozwanego wniosek o przyznanie świadczeń z funduszu alimentacyjnego w związku z bezskutecznością egzekucji.

dowód: protokół bezskutecznej egzekucji komornika – k. 2 akt alimentacyjnych, wniosek o przyznanie świadczeń z funduszu alimentacyjnego – k. 3 akt alimentacyjnych

Decyzją pozwanego organu z dnia 13 grudnia 2000 r. przyznano na rzecz małoletnich dzieci wnioskodawcy A. M. i M. M. świadczenie z Funduszu Alimentacyjnego w kwocie po 180 zł miesięcznie począwszy od listopada 2000 r.

dowód: decyzja pozwanego o przyznaniu świadczenia z funduszu alimentacyjnego z dnia 13 grudnia 2000 r. – k. 4 akt alimentacyjnych

Na skutek wypadku przy pracy z dnia 23 września 1999 r. pozwany w 2006 r. stwierdził i ustalił u wnioskodawcy 25% uszczerbek na zdrowiu.

Od dnia 9 grudnia 2010r. wnioskodawca jest nieprzerwanie całkowicie niezdolny do pracy .

Wnioskodawca nie pobiera świadczeń emerytalno-rentowych od pozwanego organu rentowego.

Decyzją z dnia 17 listopada 2011r. pozwany odmówił wnioskodawcy prawa do renty z tytułu wypadku przy prowadzeniu działalności gospodarczej , albowiem całkowita niezdolność do pracy nie pozostawała w związku z wypadkiem z dnia 23 września 1999r.

Decyzją z dnia 28 lutego 2013 r. organ ponownie odmówił skarżącemu prawa do świadczenia w postaci renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem z dnia 23 września 1999 r. przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Na skutek odwołania ubezpieczonego tut. Sąd prawomocnym wyrokiem z dnia 15 listopada 2013 r. o sygn. akt VII U 676/13 oddalił odwołanie skarżącego – w związku z faktem, iż nie istnieje związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy niewątpliwą całkowitą niezdolnością do pracy ubezpieczonego a w/w wypadkiem przy pracy.

dowód: zaświadczenie z dnia 07 lutego 2012 r. – k. 6 akt alimentacyjnych, orzeczenie lekarza orzecznika z dnia 20 lipca 2010r. k. 46, orzeczenie lekarza orzecznika z dnia 27.10.2011r. k. 149, decyzja o odmowie prawa do renty k. 150, decyzja pozwanego o odmowie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy z dnia 28 lutego 2013 r. – k. 198 akt rentowych, wyrok Sądu z dnia 15 listopada 2013 r. o sygn. akt VII U 676/13 – k. 71 akt sprawy VII U 676/13, orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 27 października 2011 r. – k. 7 i 21 akt alimentacyjnych, orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 11 stycznia 2006 r., pismo procesowe pozwanego z dnia 15 marca 2013 r. – k. 42 akt sprawy

W okresie od dnia 01 września 2011 r. do dnia 30 września 2013 r. ubezpieczony otrzymywał od Prezydenta Miasta G. zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 153 zł miesięcznie.

dowód: decyzja Prezydenta Miasta G. z dnia 12 grudnia 2011 r. – k. 19 akt alimentacyjnych

Orzeczeniem z dnia 15 listopada 2011 r. Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w G. zaliczył skarżącego do znacznego stopnia niepełnosprawności na okres do dnia 30 września 2013 r., z ustaleniem istnienia niepełnosprawności od 1999 r. oraz jej ustalonego stopnia od dnia 14 września 2011 r.

dowód: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 15 listopada 2011 r. – k. 20 akt alimentacyjnych

Ubezpieczony nie pracuje zarobkowo, nie pobiera emerytury ani renty, jak również świadczeń z Urzędu Pracy. Uzyskuje zasiłek stały z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w kwocie 324 zł miesięcznie, jak również zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 153 zł miesięcznie (do dnia 30 września 2013 r.). Nie posiada nieruchomości. Z ruchomości posiada telewizor marki LG oraz 10-letnią pralkę.

Wnioskodawca ponosi koszty czynszu (236 zł miesięcznie), energii elektrycznej (200 zł za 2 miesiące), gazu (100 zł za 2 miesiące), telefonu (40 zł miesięcznie). Opłaca również z konieczności usługi opiekuńcze (ok. 200 zł miesięcznie).

dowód: oświadczenie o stanie rodzinnym i majątkowych oraz sytuacji materialnej z dnia 24 marca 2012 r. – k. 22-23 akt alimentacyjnych, rachunki i faktury za usługi opiekuńcze – k. 14-16 akt alimentacyjnych

Ubezpieczony został przez pozwany organ rentowy uznany za całkowicie niezdolnego do pracy z ogólnego stanu zdrowia do dnia 31 października 2012 r., w styczniu 2013 r. zaś za całkowicie niezdolnego do pracy do dnia 31 stycznia 2015 r.

Wnioskodawca nie chodzi i porusza się za pomocą wózka inwalidzkiego.

okoliczność bezsporna, vide: opinie biegłych sądowych – w aktach sprawy VII U 676/13 tut. Sądu, akta rentowe, orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 18 stycznia 2013 r. – k. 30 akt sprawy

W lipcu 2011 r. zmarł ojciec wnioskodawcy, co w związku z brakiem możliwości podjęcia jakiejkolwiek pracy jedynie pogorszyło jego sytuację życiową i finansową.

Według stanu na grudzień 2011 r. posiadał on zaległości na rzecz zarządcy nieruchomości w kwocie 3.421,81 zł, dotyczące zaliczek na poczet utrzymania nieruchomości oraz funduszu remontowego. Według stanu na kwiecień 2012 r. posiadał również blisko 4.000 zł zadłużenia na rzecz Szpitala (...) (...)w G.-Z.. W tej samej dacie zaległość skarżącego na rzecz G. Zarządu (...) wynosiła kwotę 2.612,43 zł.

dowód: pismo wnioskodawcy z dnia 24 marca 2012 r. – k. 26 akt alimentacyjnych, pismo zarządcy nieruchomości z dnia 05 grudnia 2011 r., przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 23 kwietnia 2012 r. – nienumerowane karty osobnego tomu akt alimentacyjnych – dokumenty także na k. 7-9 akt sprawy

Zadłużenie wnioskodawcy W. M. wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. z tytułu świadczeń wypłaconych jego dzieciom A. M. i M. M. z Funduszu Alimentacyjnego wraz z 5% opłatą na pokrycie kosztów działalności stanowi łącznie kwotę 15.378,75 zł za okres od listopada 2000 r. do kwietnia 2004 r.

okoliczność bezsporna

Ostatnie wpłata na poczet w/w zadłużenia ze strony wnioskodawcy wpłynęła w dniu 12 września 2006 r. w kwocie 100 zł.

dowód: stan prawny i uzasadnienie nieściągalności – k. 31 akt alimentacyjnych

Zaskarżoną w sprawie decyzją nr 86/2012 z dnia 22 czerwca 2012 r. pozwany organ rentowy po rozpoznaniu wniosku z dnia 03 marca 2012 r. o umorzenie należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz opłaty na pokrycie kosztów związanych z działalnością funduszu, działając z upoważnienia likwidatora funduszu alimentacyjnego, odmówił wnioskodawcy W. M. umorzenia należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego z tytułu wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz 5% opłaty na pokrycie kosztów związanych z działalnością funduszu za okres od listopada 2000 r. do kwietnia 2004 r. w kwocie 15.378,75 zł związanych z córkami A. M. i M. M..

dowód: decyzja pozwanego o odmowie umorzenia należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego nr (...) z dnia 22 czerwca 2012 r. – k. 32 akt alimentacyjnych i k. 3-4 akt sprawy

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy w aktach alimentacyjnych pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, aktach ubezpieczeniowych , aktach VII U 676/13 tut. Sądu , których prawdziwości i rzetelności nie kwestionowała żadna ze stron postępowania, w związku z czym Sąd również nie znalazł podstaw by podważyć ich wiarygodność. Oparł się Sąd także na pisemnych wyjaśnieniach wnioskodawcy, które zdaniem Sądu zasługiwały na wiarę w zakresie wskazanej przez niego sytuacji majątkowej i życiowej; Sąd jednocześnie uwzględnił twierdzenia ubezpieczonego odnośnie przyczyn jego bieżącej sytuacji majątkowej i życiowej, jako iż znajdują one odzwierciedlenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy W. M. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie przepisem art. 67 ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1456 ze zm.), dalej: ustawa rodzinna, egzekucję należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu prowadzi się w dalszym ciągu aż do ich zaspokojenia.

Stosownie zaś do treści art. 68 ust. 1 ustawy rodzinnej, w szczególnie uzasadnionych przypadkach związanych z sytuacją zdrowotną lub rodzinną osoby, przeciwko której jest prowadzona egzekucja alimentów lub osoby zobowiązanej do zwrotu bezpodstawnie pobranych świadczeń z funduszu, likwidator może umorzyć, rozłożyć na raty lub odroczyć termin płatności należności likwidowanego funduszu z tytułu wypłaconych lub bezpodstawnie pobranych świadczeń z funduszu.

Przepis art. 68 ust. 1 ustawy stanowi zatem wyjątek od zasady wyrażonej w art. 67 tejże ustawy, który pozwala na umorzenie płatności należności likwidowanego funduszu z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu, jeżeli jest to uzasadnione szczególnymi warunkami związanymi z sytuacją zdrowotną lub rodzinną dłużnika, nawet pomimo istnienia możliwości prowadzenia egzekucji należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu.

Przepis powyższy nie definiuje pojęcia „szczególnie uzasadnionych wypadków”, wskazując jedynie, że mają one dotyczyć sytuacji zdrowotnej lub rodzinnej dłużnika alimentacyjnego. Jednocześnie, przepis ten stanowi wyjątek od reguły zwrotu wypłaconych z funduszu świadczeń.

Podkreślić trzeba, iż z preambuły ustawy o funduszu alimentacyjnym wynika, że przepisy te tworzy się w celu wzmożenia opieki nad dziećmi i innymi osobami znajdującymi się w trudnej sytuacji materialnej z powodu niemożności wyegzekwowania świadczeń alimentacyjnych oraz zwiększenia odpowiedzialności osób zobowiązanych do alimentacji.

Zastrzeżoną zatem w art. 68 cyt. ustawy rodzinnej możliwość umorzenia należności funduszu alimentacyjnego należy traktować z dużą ostrożnością jako swoisty przywilej dłużnika alimentacyjnego.

Wskazać należy, iż „szczególnie uzasadnione wypadki” zachodzą wtedy, gdy mają one charakter obiektywny i niezależny od strony np: choroba uniemożliwiająca pracę i jednoczesny brak świadczeń socjalnych lub z ubezpieczenia społecznego albo niemożność podjęcia zatrudnienia ze względu na konieczność sprawowania opieki nad innym członkiem rodziny.

Także judykatura precyzuje kierunek interpretacji omawianego przepisu i sformułowania „szczególnie uzasadnionych wypadków”. "Szczególnie uzasadnione przypadki" związane z sytuacją zdrowotną lub rodzinną zobowiązanego, to sytuacje nadzwyczajne (wyjątkowe), powstałe w wyniku wypadku losowego, a w każdym razie istniejące niezależnie od zobowiązanego, w następstwie których jego sytuacja ulegnie takiemu pogorszeniu, że nie jest on w stanie na bieżąco spłacać swoich bieżących należności, a nadto nie ma perspektywy poprawy i zmiany tej sytuacji. Do przyjęcia, że zachodzi "szczególnie uzasadniony przypadek" pozwalający na umorzenie należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego nie wystarcza ustalenie, że zobowiązany aktualnie nie posiada środków utrzymania, ale konieczna jest także ocena , iż przy uwzględnieniu jego wieku, stanu rodzinnego, kwalifikacji zawodowych oraz rokowań zdrowotnych nie będzie on w stanie również w przyszłości spłacać tych należności bez narażenia siebie i swojej rodziny na pozbawienie możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 22 sierpnia 2012 r., III AUa 307/12). Jeszcze dobitniej wskazuje to Sąd Apelacyjny w Krakowie, posługując się pojęciem „drastycznych sytuacji”: Umorzenie zaległych należności zastrzeżone jest dla sytuacji szczególnie drastycznych, gdy ze względu na wiek, stan zdrowia, inne względy społeczne oraz znikome źródło przychodów na utrzymanie, niemożliwe jest wywiązanie się ze zobowiązania wobec likwidowanego funduszu (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 31 maja 2012 r., III AUa 340/12).

Na wstępie rozważań wskazać należy, iż mając na względzie specyfikę postępowania w sprawach ubezpieczeń społecznych oraz fakt, iż w przedmiotowej sprawie pomiędzy wnioskodawcą, a organem ubezpieczeń społecznych powstał spór dotyczący obowiązku ubezpieczeń społecznych – Sąd Okręgowy uznał, że przy rozstrzygnięciu niniejszej sprawy zasadnicze znaczenie winna znaleźć zasada wyrażona w art. 6 k.c., zastosowana odpowiednio w postępowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych. Zgodnie bowiem z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Sama zasada skonkretyzowana w art. 6 k.c., jest jasna. Ten, kto powołując się na przysługujące mu prawo, żąda czegoś od innej osoby, obowiązany jest udowodnić fakty (okoliczności faktyczne) uzasadniające to żądanie, ten zaś, kto odmawia uczynienia zadość żądaniu, a więc neguje uprawnienie żądającego, obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje (Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga pierwsza, część ogólna. Stanisław Dmowski i Stanisław Rudnicki, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2005 r., wydanie 6). Również judykatura stoi na takim stanowisku, czego wyrazem jest wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 20 kwietnia 1982 r., I CR 79/82, w którym wyrażono pogląd, iż „Reguła dotycząca ciężaru dowodu nie może być rozumiana w ten sposób, że zawsze, bez względu na okoliczności sprawy, spoczywa on na stronie powodowej. Jeżeli strona powodowa udowodniła fakty przemawiające za zasadnością powództwa, to na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasadniających jej zdaniem oddalenie powództwa”.

Przenosząc powyższą regułę na grunt niniejszej sprawy przyjąć należy, iż skarżący decyzję pozwanego organu, zaprzeczając jego twierdzeniom, który na podstawie przeprowadzonego postępowania kontrolnego dokonał niekorzystnych dla ubezpieczonego ustaleń, winien był w postępowaniu przed Sądem nie tylko podważyć trafność poczynionych w ten sposób ustaleń dotyczących obowiązku ubezpieczeń społecznych, ale również, nie ograniczając się do polemiki z tymi ustaleniami, wskazać na okoliczności i fakty znajdujące oparcie w materiale dowodowym, z których możliwym byłoby wyprowadzenie wniosków i twierdzeń zgodnych z jego stanowiskiem reprezentowanym w odwołaniu od decyzji.

W świetle materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie nie ulega wątpliwości, iż wnioskodawca uchylał się od obowiązku alimentacyjnego na rzecz swoich dzieci, jak również prowadzona przeciwko niemu z tego tytułu egzekucja okazała się bezskuteczna.

Równocześnie w ocenie Sądu Okręgowego analiza tegoż materiału dowodowego prowadzi do przyjęcia, iż sytuacja W. M. mieści się w zakresie ustawowych, opisanych powyższej, przesłanek uzasadniających umorzenie należności alimentacyjnych.

Sąd Okręgowy podziela stanowisko, iż do przyjęcia, iż zachodzi "szczególnie uzasadniony przypadek", pozwalający na umorzenie należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego nie wystarcza nawet ustalenie, że zobowiązany aktualnie nie posiada środków utrzymania, ale konieczna jest także ocena, iż przy uwzględnieniu jego wieku, stanu rodzinnego, kwalifikacji zawodowych oraz rokowań zdrowotnych nie będzie on w stanie również w przyszłości spłacać tych należności bez narażenia siebie i swojej rodziny na pozbawienie możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 5 czerwca 2013 r., III AUa 22/13). "Szczególnie uzasadnione przypadki" związane z sytuacją zdrowotną lub rodzinną zobowiązanego to sytuacje nadzwyczajne (wyjątkowe), powstałe w wyniku wypadku losowego, a w każdym razie istniejące niezależnie od zobowiązanego, w następstwie których jego sytuacja ulegnie takiemu pogorszeniu, że nie jest on w stanie na bieżąco spłacać swoich należności, a nadto nie ma perspektywy poprawy i zmiany tej sytuacji (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2010 r., I UK 270/09; podobnie wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 sierpnia 2008 r., II UK 359/07).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy w sytuacji W. M. niewątpliwie należy mówić o szczególnej sytuacji zdrowotnej – skoro, jak wynika z decyzji pozwanego organu rentowego m.in. z orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z dnia 27 października 2011r. , 18 stycznia 2013 r., został on uznany za całkowicie niezdolnego do pracy nieprzerwanie od dnia 9 grudnia 2010r. do dnia 31 stycznia 2015 r. (k. 30 akt sprawy). Z definicji całkowitej niezdolności do pracy wynika zaś, iż oznacza ona brak możliwości podjęcia jakiejkolwiek pracy zarobkowej – nie tylko zgodnej z kwalifikacjami – co wynika z art. 12 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.), zgodnie z którym niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Tym samym wnioskodawca nawet w ograniczonym zakresie nie ma możliwości podjęcia zatrudnienia, aby w ten sposób zdobyć środki na spłatę ciążących na nim zobowiązań alimentacyjnych. Okoliczność ta, istniejąca od pewnego już czasu – wcześniej bowiem ubezpieczony był uznawany za całkowicie niezdolnego do pracy z ogólnego stanu zdrowia do dnia 31 października 2012 r. – w sposób obiektywny przyczyniła się niewątpliwie także do narastania zaległości.

Pomimo uznania wnioskodawcę za całkowicie niezdolnego do pracy nie otrzymuje on żadnych świadczeń z ubezpieczenia społecznego z uwagi na brak spełnienia ustawowych przesłanek . Nadto, z dokumentów przedłożonych do akt sprawy wynika, iż ubezpieczony posiada także szereg niespłaconych należności na rzecz innych podmiotów, opiewających również na kwotę co najmniej kilku tysięcy złotych (nieopłacone usługi medyczne, należności związane z czynszem oraz opłatami pobocznymi powiązanymi z zajmowanym lokalem).

W związku z powyższymi ustaleniami i niespornym stanem zdrowia wnioskodawcy, mającym przełożenie na ustalenie przez pozwany organ całkowitej jego niezdolności do pracy, zbędne w ocenie Sądu było powoływanie w niniejszej sprawie dowodu z opinii biegłych sądowych na okoliczność oceny zdolności skarżącego do pracy – tym bardziej, iż wydane opinie w 2013 r. stanowiły analizowany materiał dowodowy w ramach akt sprawy VII U 676/13 tut. Sądu (odwołanie od decyzji odmownej w zakresie przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy w 1999 r.), z których Sąd dopuścił dowód.

Niewątpliwie należy wziąć pod uwagę także fakt, iż ubezpieczony zbliża się do wieku emerytalnego (rocznik 1954 – w bieżącym roku kończy 60 lat), zaś w związku z obecnym jego stanem zdrowia i opisaną całkowitą niezdolnością do pracy, przejawiającą się m.in. w fakcie, iż nie jest on w stanie samodzielnie się poruszać i korzysta w tym zakresie z wózka inwalidzkiego, doprowadza Sąd do konstatacji, iż przy uwzględnieniu wieku wnioskodawcy, kwalifikacji zawodowych oraz rokowań zdrowotnych nie będzie on w stanie również w przyszłości spłacać tych należności, nie tylko dotyczących zresztą zadłużenia alimentacyjnego.

W związku z powyższym ustalone okoliczności dotyczące stanu zdrowia i zdolności do pracy wnioskodawcy – złamanie podudzia prawego w 2010 r. z powikłaniami, wieloletnie samoistne zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa z rwą kulszową, przebyte złamanie blaszki górnej kręgu C4 z zespołem bólowym (rozpoznanie biegłego sądowego specjalisty medycyny pracy z dnia 07 września 2013 r. – k. 46 akt sprawy VII U 676/13 tut. Sądu) – należało zakwalifikować jako powstałe w wyniku wypadku losowego, a w każdym razie istniejące niezależnie od zobowiązanego, w następstwie których jego sytuacja ulegnie takiemu pogorszeniu, że nie jest on w stanie na bieżąco spłacać swoich należności.

Reasumując, biorąc pod uwagę treść cytowanego i omówionego przepisu art. 68 ust. 1 ustawy rodzinnej, wskazującego bardzo konkretnie i w sposób precyzyjny na możliwość umorzenia należności jedynie w „szczególnie uzasadnionych przypadkach związanych z sytuacją zdrowotną lub rodzinną”, jak również w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, uznać należy, iż w przypadku wnioskodawcy zachodzą niewątpliwe okoliczności zdrowotne, stanowiące szczególną i wyjątkową sytuację przemawiającą za celowością zmiany zaskarżonej decyzji.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. i cytowanych przepisów zmienił zaskarżoną decyzję pozwanego organu rentowego z dnia 22 czerwca 2013 r. i umorzył wnioskodawcy W. M. należności likwidowanego Funduszu Alimentacyjnego z tytułu wypłaty świadczeń z tegoż funduszu i 5% opłaty na pokrycie kosztów związanych z działalnością Funduszu za okres od listopada 2000 r. do kwietnia 2004 r. w łącznej kwocie 15.378,75 zł.

SSO Elżbieta Zabrocka