Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 kwietnia 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie V Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia SA Marta Szerel (spr.)

Sędziowie: SA Paulina Asłanowicz

SA Alicja Fronczyk

Protokolant: Katarzyna Iwanicka

po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2021 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Wspólnoty Mieszkaniowej (...) przy ul. (...) w W.

przeciwko M. B.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

z dnia 1 października 2020 r., sygn. akt II C 1629/18

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu Warszawa-Praga w Warszawie, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach instancji odwoławczej.

Alicja Fronczyk Marta Szerel Paulina Asłanowicz

Sygn. akt V ACa 565/20

UZASADNIENIE

Wspólnota Mieszkaniowa (...) przy ul. (...) w W. złożyła pozew o zapłatę przeciwko M. B.. Powódka wniosła o zasądzenie kwoty 81.663,64 zł, tytułem zaległych opłat na koszty eksploatacji, media, fundusz remontowy i jednorazowych wpłat na rzecz wspólnoty, a także skapitalizowanych odsetek za okres od 11 stycznia 2013 r. do 16 grudnia 2018 r., wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dochodzonej kwoty od dnia wniesienia pozwu, tj. 17 grudnia 2018 r., do dnia zapłaty.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa. Podniosła zarzut przedawnienia roszczeń.

Wyrokiem z 1 października 2020 r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 81.663,64 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 17 grudnia 2018 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 9.501 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Okręgowy ustalił, że M. B. jest właścicielką wyodrębnionego lokalu mieszkalnego położonego w budynku przy ul. (...) o pow. użytkowej 147,06 m ² (wraz z powierzchnią pomieszczeń przynależnych). Z własnością powyższego lokalu związany jest udział w nieruchomości wspólnej w wysokości 2387/10000. Uchwałą Wspólnoty Mieszkaniowej (...) przy ul. (...) w sprawie przyjęcia planu gospodarczego na rok 2007 przyjęte zostały obowiązujące stawki zaliczek na pokrycie poszczególnych kosztów. Pozwana głosowała przeciw podjętej uchwale. Uchwałą Wspólnoty nr 4/2013 z 22 maja 2013 r. jej członkowie zostali zobowiązani do dokonania jednorazowych wpłat na łączną sumę 30.000 zł w stosunku proporcjonalnym do posiadanych udziałów w celu wykonania remontu ściany południowej budynku. Pozwana nie była obecna na posiedzeniu, na którym podjęto tę uchwałę. Zgodnie z załącznikiem nr 1 wysokość wpłaty, do której zapłacenia zobowiązana jest pozwana, wynosi 7.161 zł, stosownie do wysokości jej udziału wynoszącego 23,87%. Uchwałą Wspólnoty nr 1/06/2014 z 20 czerwca 2014 r. członkowie zostali zobowiązani do dokonania jednorazowych wpłat na łączną sumę 30.000 zł w stosunku proporcjonalnym do posiadanych udziałów w celu wykonania częściowego remontu budynku (cztery balkony oraz gzyms nad wejściem). W tym głosowaniu pozwana także nie wzięła udziału. Wysokość wpłaty przypadającej na pozwaną również wyniosła 7.161 zł. Powódka pismem z 10 października 2015 r. złożyła w Sądzie Rejonowym dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie wniosek o zawezwanie pozwanej do próby ugodowej. Wspólnota jako sporne roszczenie wskazała zapłatę zaległych opłat na koszty zarządu nieruchomością wspólną, w tym fundusz bieżący oraz fundusz remontowy nieruchomości, wraz z odsetkami za opóźnienie. Wartość przedmiotu sporu została określona na kwotę 69.942,30 zł. Do zawarcia ugody nie doszło. 13 grudnia 2018 r. powódka wysłała do pozwanej ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty kwoty 64.693,16 zł tytułem należności głównej oraz kwoty 16.970,52 zł tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie, tj. łącznie kwoty 81.663,68 zł. Pozwana w grudniu 2017 r. wniosła do Sądu Okręgowego w Warszawie pozew o ustalenie nieistnienia uchwał Wspólnoty o nr (...). Powództwo to zostało oddalone wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z 20 lipca 2018 r., a Sąd Apelacyjny 26 listopada 2019 r. oddalił apelację M. B.. 27 marca 2019 r. do Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie wpłynął pozew M. B. o uzgodnienie treści księgi wieczystej o numerze (...) z rzeczywistym stanem prawnym.

W takim stanie faktycznym, ustalonym na podstawie powołanych dokumentów, Sąd Okręgowy stwierdził, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Sąd wskazał, że niesporne jest, iż pozwana – będąc członkiem wspólnoty mieszkaniowej (art. 6 ustawy o własności lokali) oraz właścicielem lokalu położonego w budynku przy ul. (...) w W. – zobowiązana jest do przestrzegania uchwał podjętych przez wspólnotę oraz do ponoszenia na rzecz wspólnoty opłat ustanowionych w uchwałach (art. 14 oraz 18 i nast. ustawy o własności lokali). Pozwana nie dopełniała jednak tego obowiązku przez okres kilku lat. Zgodnie z twierdzeniami powódki, stan taki trwa od stycznia 2013 r. Pozwana nie przeczyła okoliczności, iż nie uiszcza na rzecz wspólnoty stosownych opłat. Twierdziła natomiast, że uiszcza opłaty za wywóz śmieci we własnym zakresie bezpośrednio do (...) D. P. oraz, że niezasadne są koszty związane z wynagrodzeniem zarządcy nieruchomości, skoro prace wykonywane są przez niego jedynie na fragmencie nieruchomości wspólnej. Podniosła także, iż nieuzasadniona była decyzja wspólnoty o przemalowaniu jednej ze ścian budynku na inny kolor, wobec czego nieuzasadnione jest obciążenie tymi kosztami pozwanej. Powyższe argumenty nie przesądzają jednak o tym, że pozwana uprawniona jest do nieponoszenia powyższych kosztów. Zgodnie bowiem z przepisami ustawy o własności lokali, właściciel ma obowiązek ponoszenia poszczególnych opłat (kosztów) zgodnie z uchwałami wspólnoty mieszkaniowej (art. 14 i 15 ustawy o własności lokali). Wspólnota jest uprawniona do ustalania opłat i regulowania ich wysokości (koszty zarządu nieruchomością wspólną) w drodze uchwał, które wiążą wszystkich mieszkańców (art. 22 § 3 pkt 3 ustawy o własności lokali). W razie uznania przez pozwaną, że dana uchwała narusza jej prawa, właściwym środkiem dochodzenia swych praw jest powództwo o ustalenie nieistnienia uchwały wspólnoty. Pozwana nie jest natomiast uprawniona do niepłacenia właściwych opłat na rzecz wspólnoty.

Sąd pierwszej instancji stwierdził, że pozwana kwestionowała powództwo co do zasady oraz co do wysokości, nie wniosła jednak o powołanie biegłego z zakresu rachunkowości w celu wyliczenia wysokości poszczególnych opłat. Pozwana podniosła zarzut przedawnienia roszczeń za okres od 11 stycznia 2013 r. do 16 grudnia 2016 r., powołując się na to, że z zawiadomienia Sądu Rejonowego z 18 listopada 2015 r. o wyznaczeniu rozprawy na dzień 18 grudnia nie sposób wywnioskować, by jego przedmiotem było rozpoznanie wniosku „o zawezwanie do próby ugodowej wniosek o przeprowadzenie postępowania pojednawczego”, datowanego na dzień 9 października 2015 r. Ze stanowiskiem tym Sąd się nie zgodził, ponieważ w zawiadomieniu skierowanym do pozwanej wskazano, że sprawa dotyczy zawezwania do próby ugodowej oraz doręczono odpis wniosku. Pozwana podniosła też, iż zawezwanie do próby ugodowej nie spowodowało przerwania biegu przedawnienia, ponieważ wniosek nie precyzował roszczeń i nie da się z niego wywieść, że roszczenia objęte pozwem w rozpoznawanej sprawie objęte były również wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej. Argument ten nie został przez Sąd Okręgowy uznany za trafiony. Sąd wskazał, że we wniosku wyraźnie sformułowano sporne roszczenie oraz określono wysokość żądania. Wspólnota zażądała bowiem zapłaty zaległych opłat na koszty zarządu nieruchomością wspólną, w tym na fundusz remontowy nieruchomości, za okres od kwietnia 2009 r. do października 2015 r., wraz z odsetkami za opóźnienie. Łączna wysokość dochodzonych roszczeń została oszacowana na kwotę 69.942,30 zł. Żądanie dochodzone pozwem jest tożsame z żądaniem zawartym we wniosku. Koszty eksploatacji i mediów stanowią bowiem fundusz bieżący. Z kolei jednorazowe wpłaty dokonywane w celu przeprowadzenia remontów dokonywane były na rachunek bankowy funduszu remontowego, należy je zatem uznać za koszty funduszu remontowego. Powódka dopełniła więc obowiązku „zwięzłego oznaczenia sprawy” wynikającego z art. 185 § 1 k.p.c. Konsekwencją tego jest uznanie, iż zawezwanie do próby ugodowej spowodowało przerwanie biegu przedawnienia roszczeń wymagalnych od 10 października 2012 r. (gdyż dzień wniesienia wniosku o zawezwanie do próby ugodowej to 10 października 2015 r). Termin przedawnienia tych roszczeń zaczął więc biec na nowo 19 grudnia 2015 r. (dzień po dacie zakończenia postępowania zainicjowanego wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej), a upłynąłby 18 grudnia 2018 r. Jednak 17 grudnia 2018 r. został wniesiony pozew w niniejszej sprawie, co spowodowało ponowne przerwanie biegu przedawnienia (zgodnie z art. 123 § 1 pkt 1 k.c.). Powódka dochodzi roszczeń za okres od 1 stycznia 2013 r. do 16 grudnia 2018 r., a więc żadne z tych roszczeń nie uległo przedawnieniu.

Odnosząc się do wysokości roszczenia, którego bieg terminu przedawnienia uległ przerwaniu, Sąd Okręgowy stwierdził, że wskazana we wniosku wysokość roszczenia (69.942,30 zł) dotyczy roszczeń za okres od kwietnia 2009 r. do października 2015 r., które nie uległy przedawnieniu. Różnica między kwotą dochodzoną w pozwie a kwotą wskazaną we wniosku (81.663,64 – 69.942,30 = 11.721,34) jest więc kwotą dochodzoną za okres od grudnia 2015 r. do grudnia 2018 r., która nie uległa przedawnieniu z uwagi na wniesienie pozwu 17 grudnia 2018 r.

Za nietrafiony uznano także argument pozwanej, iż właściciele pozostałych lokali nie mają łącznie większości udziałów, wobec czego uchwała przez nich podjęta jest nieważna. Zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy o własności lokali udział właściciela lokalu wyodrębnionego w nieruchomości wspólnej odpowiada stosunkowi powierzchni użytkowej lokalu wraz z powierzchnią pomieszczeń przynależnych do łącznej powierzchni użytkowej wszystkich lokali wraz z pomieszczeniami do nich przynależnymi. Udział właściciela samodzielnych lokali niewyodrębnionych w nieruchomości wspólnej odpowiada stosunkowi powierzchni użytkowej tych lokali wraz z powierzchnią pomieszczeń przynależnych do łącznej powierzchni użytkowej wszystkich lokali wraz z pomieszczeniami do nich przynależnymi. Stosownie do art. 23 ust. 2 ustawy o własności lokali uchwały zapadają większością głosów właścicieli lokali, liczoną według wielkości udziałów, chyba że w umowie lub w uchwale podjętej w tym trybie postanowiono, że w określonej sprawie na każdego właściciela przypada jeden głos. Art. 3 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece stanowi, iż domniemywa się, że prawo jawne z księgi wieczystej jest wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. Z ksiąg wieczystych prowadzonych dla wyodrębnionych lokali wynika, że suma poszczególnych udziałów w nieruchomości wspólnej przypadających na każdy z lokali wyodrębnionych wynosi 8872/10000. Oznacza to, że udział przypadający na lokale niewyodrębnione wynosi 1128/10000. Z kolei z księgi wieczystej prowadzonej dla lokalu należącego do pozwanej wynika, że jej udział w nieruchomości wspólnej wynosi 2387/10000. Nawet przyjmując, iż lokale niewyodrębnione należą do pozwanej, suma jej udziałów wynosi mniej niż połowę. Słusznie wskazano w uchwałach Wspólnoty, iż udział pozwanej wynosi 35,15%. Uchwały zostały podjęte większością 64,85%; są więc ważne i skuteczne.

O kosztach postępowania postanowiono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniosła pozwana, zaskarżając wyrok w całości i zarzucając:

1. naruszenie prawa procesowego w stopniu mającym istotny wpływ na treść wyroku, tj. art. 233 § 1 k.p.c. przez przekroczenie dyrektyw zasady swobody sędziowskiej w ocenie dowodów poprzez nieuzasadnione i sprzeczne ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym przyjęcie, że:

- złożony przez powódkę wniosek o zawezwanie do próby ugodowej z 9 października 2015 r., w sprawie I Co 3172/15, skutecznie przerwał bieg terminu przedawnienia roszczeń za okres od kwietnia 2009 r. do października 2015 r., tym samym żądanie powoda w zakresie kwoty 69.942,30 zł nie uległo przedawnieniu, podczas gdy z zestawienia dat wniesienia wniosku o zawezwanie do próby ugodowej oraz roszczeń w tym wniosku wskazanych dowodzi, iż na dzień 9 października 2015 r. przedawnieniu uległy roszczenia za okres od kwietnia 2009 r. do października 2012 r.;

- zachodzi tożsamość roszczeń objętych wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej w sprawie I Co 3172/15 z roszczeniem sformułowanym w przedmiotowej sprawie, podczas gdy roszczenie objęte wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej dotyczy bliżej nieokreślonych należności w kwocie 69.942,30 zł z tytułu funduszu bieżącego, funduszu remontowego oraz skapitalizowanych odsetek, za okres od kwietnia 2009 r. do października 2015 r., zaś roszczenie objęte niniejszym pozwem w kwocie 81.663,64 zł dotyczy funduszu bieżącego, funduszu remontowego i skapitalizowanych odsetek za okres od 11 stycznia 2013 r. do 16 grudnia 2018 r., tym samym nie sposób mówić o tożsamości obu roszczeń;

- powódka dopełniła obowiązku zwięzłego oznaczenia sprawy wynikającego z art. 185 § 1 k.p.c., w konsekwencji zawezwanie do próby ugodowej spowodowało przerwanie biegu przedawnienia roszczeń wymagalnych od 10 października 2012 r., gdy tymczasem powódka we wniosku z 9 października 2015 r., poza wskazaniem kwot, jakich domagała się od pozwanej, nie przedstawiła dokumentu, z którego wywodziła swoje roszczenie, tymczasem w realiach sprawy nie sposób przyjąć, by dalece lakoniczne oznaczenie sprawy spełniało kryteria zwięzłości i precyzyjności;

- nietrafiony jest argument pozwanej, iż właściciele pozostałych lokali nie mają łącznie większości udziałów, wobec czego podjęta przez nich uchwała jest nieważna, bowiem powyższe pozostaje w sprzeczności z zapisami w księgach wieczystych, podczas gdy ustalenie Sądu w tym zakresie jest co najmniej przedwczesne, a to wobec złożonego przez pozwaną w Sądzie Rejonowym dla Warszawy Pragi-Południe pozwu o ustalenie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym oraz złożonego w niniejszej sprawie wniosku o zawieszenie postępowania do czasu zakończenia tej sprawy;

2. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 123 § 1 pkt 1 k.c., poprzez przyjęcie, że o tożsamości należności objętych postępowaniem pojednawczym (I Co 3172/15) i należności będących przedmiotem niniejszego postępowania przesądza różnica między kwotą zobowiązań wskazanych w niniejszym postępowaniu a kwotą wskazaną we wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, choć okoliczność ta nie została wykazana przez powódkę.

Pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości, a ponadto zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, za obie instancje. Złożyła też wniosek o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z przesłuchania pozwanej na fakt kwestionowania przez nią podejmowanych przez powódkę uchwał, a także wniosek o zawieszenie przedmiotowej sprawy do czasu prawomocnego zakończenia sprawy prowadzonej przez Sądem Rejonowym dla Warszawy Pragi-Południe pod sygn. akt VII C 753/19.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji w całości jako bezzasadnej oraz nieuwzględnienie zgłoszonych w niej wniosków.

W toku postępowania apelacyjnego ustalono, że postępowanie o sygn. akt VII C 753/19 jest sprawą z powództwa M. B. przeciwko dziesięciu osobom fizycznym o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym i pozostaje zawieszone na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. (notatka – k. 317).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja skutkuje uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

Orzeczenie nie poddaje się bowiem kontroli instancyjnej i nie można uznać, by została rozpoznana istota sprawy.

Uzasadnienie zaskarżonego wyroku nie spełnia wymogów z art. 327 ¹ § 1 k.p.c. Stosownie do tego przepisu, uzasadnienie winno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, obejmującej ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Sąd jest zobowiązany do wyjaśnienia motywów podjętego rozstrzygnięcia w sposób umożliwiający przeprowadzenie kontroli instancyjnej zaskarżonego orzeczenia. Jeżeli uzasadnienie nie zawiera któregoś ze wskazanych elementów, wówczas orzeczenie podlega uchyleniu a sprawa zostaje przekazana do ponownego rozpoznania (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z 26 lipca 2007 r., V CSK 115/07, M. Prawn. 2007/17/930; podobnie Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z 7 lipca 2016 r., I ACa 306/16, Lex nr 2137065).

Taka też sytuacja zachodzi w sprawie niniejszej. Przede wszystkim, nie wiadomo, jakie fakty, istotne w sprawie, Sąd Okręgowy uznał za udowodnione, w szczególności, w zakresie obejmującym wysokość zasądzonej na rzecz powódki od pozwanej kwoty. Sąd zasądził 81.663,64 zł, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, lecz nie wiadomo, jakie konkretnie należności, z jakiego tytułu i za jakie okresy, składają się na tę sumę.

Powyższe oznacza, że nie wiadomo, jaka w istocie była podstawa faktyczna rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji.

Zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, właściciele lokali ponoszą wydatki i ciężary związane z utrzymaniem nieruchomości wspólnej w stosunku do ich udziałów. W myśl zaś art. 13 ust. 1 tej ustawy, właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu i jest obowiązany, w szczególności, uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej. Art. 14 ust. 1 pkt 1 ustawy stanowi, że na koszty zarządu nieruchomością wspólną składają się, w szczególności, wydatki na remonty i bieżącą konserwację, a stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, na pokrycie kosztów zarządu właściciele lokali uiszczają zaliczki w formie bieżących opłat, płatne z góry do dnia 10 każdego miesiąca

Nie ma sporu, że pozwana od lat powyższych obowiązków nie wykonuje i zalega na rzecz powódki z opłatami. Nie oznacza to jednak automatycznie, iż na rzecz powódki należy się od pozwanej niezweryfikowana w żaden sposób przez Sąd pierwszej instancji dochodzona w niniejszym postępowaniu kwota, przekraczająca 80.000 zł.

W sprawie niniejszej Sąd Okręgowy ustalił, że podjęte zostały przez powódkę uchwały, w 2007 r. – dotycząca planu gospodarczego za ten rok z przyjęciem obowiązujących stawek zaliczek na pokrycie poszczególnych kosztów. Jednak pozew nie dotyczy należności za ten rok. Jednocześnie zaś Sąd pierwszej instancji nigdzie nie wskazał, do zaliczek w jakiej wysokości pozwana była zobowiązana, z jakiego tytułu i w jakim terminie. Jedyne kwoty, jakie zostały powołane w podstawie faktycznej wyroku w tym zakresie, dotyczyły dwóch sum, po 7.161 zł, jako jednorazowych płatności, do których zobowiązywały pozwaną uchwały z 22 maja 2013 r. oraz 20 czerwca 2014 r. Wysokości żadnych innych należności, mających przypadać powódce od pozwanej a składających się na żądanie pozwu, nie zostały przez Sąd Okręgowy ustalone, ani powołane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Sąd pierwszej instancji wskazał jeszcze, że zawezwaniem do próby ugodowej objęto kwotę 69.693,16 zł. Ponownie jednak nie ustalono, co konkretnie składa się na tę sumę, w szczególności, jakich należności, z jakiego tytułu i okresu dotyczy.

Powyższe jest o tyle istotne, że słusznie zarzuca apelująca, iż nie jest prawdą, aby żądanie dochodzone pozwem było tożsame z żądaniem zawartym we wniosku o zawezwanie do próby ugodowej. W sposób oczywisty kwoty te są odmienne i obejmują różne okresy. Pozew w niniejszej sprawie dotyczy sumy 91.164,64 zł, w tym 64.693,08 zł tytułem zaległych opłat na koszty eksploatacji, media, fundusz remontowy i jednorazowych wpłat na rzecz wspólnoty za okres od 1 stycznia 2013 r. do 16 grudnia 2018 r., oraz 16.970,56 zł tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie w dokonaniu zapłaty powyższych należności za okres od 11 stycznia 2013 r. do 16 grudnia 2018 r. (pozew – k. 3v.). Zawezwanie do próby ugodowej dotyczy zaś sumy 69.942,30 zł, w tym 26.416,91 zł zaległych opłat przypadających na lokal pozwanej na poczet funduszu bieżącego nieruchomości należnych za okres od kwietnia 2009 r. do października 2015 r. i 4.719,60 zł tytułem odsetek za opóźnienie za okres od 11 kwietnia 2009 r. do 9 października 2015 r., oraz 32.973,04 zł tytułem na poczet funduszu remontowego nieruchomości należnych za okres od kwietnia 2009 r. do października 2015 r. i 5.832,75 zł tytułem odsetek za opóźnienie za okres od 11 kwietnia 2009 r. do 9 października 2015 r. (wniosek – k. 34 i 34v.).

Sąd Okręgowy zaniechał ustalenia, co konkretnie składa się na powołane wyżej sumy. Ani kwoty nimi objęte, ani okresy za które są należne, nie są tożsame. Bez konkretnych ustaleń w tym względzie nie można stwierdzić, czy pozew w niniejszej sprawie obejmuje faktycznie należności zawarte we wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, a jeżeli tak, to jaką ich część, z jakim terminem wymagalności. Brak powyższego uniemożliwia zaś ustalenie, czy wniosek o zawezwanie do próby ugodowej przerwał bieg przedawnienia, a jeżeli tak, to jakiej konkretnie części roszczeń dochodzonych w sprawie niniejszej, w jakiej wysokości i kiedy wymagalnej.

Co więcej, Sąd pierwszej instancji nie powołał również, jakie terminy przedawnienia mają zastosowanie w niniejszej sprawie oraz z jakich przepisów prawa materialnego wynikają. Rozważania odnoszące się do przerwy biegu przedawnienia wskazują daty graniczne 19 grudnia 2015 r. i 18 grudnia 2018 r. (k. 193v.). Powyższe wskazuje na przyjęcie trzyletniego okresu przedawnienia, prawdopodobnie wynikającego z okresowego charakteru zaliczek należnych wspólnocie od właściciela lokalu na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o własności lokali (art. 118 k.c.). Co bezsporne jednak, pozwem w niniejszej sprawie dochodzono także zapłaty należności obejmujących wpłaty jednorazowe i – jak twierdzi powódka – w takim przypadku należy stosować nie trzyletni, lecz zwykły termin przedawnienia. Z drugiej zaś strony, nie wiadomo, czy należności z tytułu tych jednorazowych wpłat obejmował wniosek o zawezwanie do próby ugodowej. Żadnych ustaleń faktycznych w tym względzie Sąd pierwszej instancji nie poczynił.

Podsumowując, Sąd Okręgowy nie ustalił, jaka jest wysokość wierzytelności powódki względem pozwanej, za jakie okresy i z jakich tytułów wynika, ani jakie należności dochodzone pozwem obejmowało zawezwanie do próby ugodowej. Nie jest zatem możliwa kontrola instancyjna zaskarżonego wyroku, ani, w szczególności, ocena zakresu ewentualnej zasadności zgłoszonego zarzutu przedawnienia. Pozwana od początku kwestionowała powództwo nie tylko co do zasady, ale też wysokości. Okoliczność niewątpliwego zalegania przez pozwaną z opłatami na rzecz powodowej wspólnoty nie oznacza uchylenia powinności dokonania określonych ustaleń, ani dowolności w zasądzeniu dłużnej kwoty, zwłaszcza, że powód już przy pozwie załączył szereg dokumentów i zestawień w powyższym zakresie, lecz nie poddane zostały one żadnej ocenie przez Sąd pierwszej instancji.

Powyższe uchybienia oznaczają, iż zachodzi nierozpoznanie istoty sprawy, które następuje w szczególności w sytuacji dokonania przez sąd pierwszej instancji oceny prawnej roszczenia bez oparcia jej o właściwie ustaloną podstawę faktyczną (tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 20 lutego 2015 r., V CZ 119/14, Lex nr 1661943). W konsekwencji, zachodzi konieczność uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. W przeciwnym bowiem razie strony pozbawione byłyby jednej merytorycznej instancji (tak T. Ereciński, Komentarz do art. 386 k.p.c., Lex, Stan prawny: 2016.06.01).

Zważywszy na powyższe, na podstawie art. 386 § 4 k.p.c., orzeczono jak w sentencji.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania oparto na art. 108 § 2 k.p.c.

Alicja Fronczyk Marta Szerel Paulina Asłanowicz