Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powodowie R. C. i J. C., w pozwie skierowanym przeciwko Skarbowi Państwa – Nadleśnictwu w N. – wnieśli o ustalenie, że pozwany wyraził powodowi R. C. i poprzedniczce prawnej powoda J. C. E. C. zgodę na wybudowanie domu letniskowego wraz z wiatą oraz infrastrukturą techniczną – instalacją energetyczną, wodociągową, kanalizacją sanitarną ze zbiornikiem bezodpływowym na terenie działki o numerze (...), obręb geodezyjny Ł. gmina P.. Nadto wnieśli o zasądzenie na ich rzecz solidarnie kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu pełnomocnik powodów wskazał, iż pozwany wyraził zgodę na wybudowanie domu letniskowego w okresie, kiedy wyraził zgodę na wybudowanie wiaty, ale nie potwierdził tego osobnym dokumentem uznając to za niepotrzebną formalność. Nadto wskazał, iż pozwany akceptował dokonaną przez powodów zabudowę działki. Nadto zaznaczył, iż brak tej zgody nie pozwala na dokonanie zalegalizowania samowoli budowlanej w drodze decyzji administracyjnej.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o odrzucenie powództwa ewentualnie o oddalenie powództwa i zasądzenie na rzecz pozwanej od powodów kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanego wskazał, iż na niedopuszczalność drogi sądowej w niniejszej sprawie, jak również wskazał, iż pozwany nie wykazał istnienia przesłanek materialnoprawnych powództwa opartego na treści art. 189 kpc, w szczególności, aby pozwany kiedykolwiek wyraził zgodę w zakresie wskazanym w pozwie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 14 listopada 2003r. Skarb Państwa – Nadleśnictwo N. w N. zawarł z E. C. i R. C. umowę najmu, której przedmiotem było oddanie w najem nieruchomości gruntowej położonej w Ż. gmina P. położonej na działce gruntu o numerze geodezyjnym (...) o powierzchni 1177m ² e obrębie leśnym C. oznaczonej kolorem czerwonym na stanowiącej załącznik do umowy mapie gospodarczej Nadleśnictwa. Małżonkowie C. zaś na podstawie powyższej umowy wzięli powyższa nieruchomość w najem do celów rekreacyjno-wypoczynkowych, bez prawa zabudowy tej nieruchomości za wyjątkiem budynków i budowli opisanych w art. 29 i 30 prawa budowlanego. Małżonkowie C. przy zawieraniu powyższej umowy oświadczyli, iż zapoznali się z przedmiotem najmu i jego stanem technicznym, znane są im granice orz powierzchnia przedmiotu najmu oraz oświadczyli, iż nie wnoszą zastrzeżeń co do wad, które ograniczają jego przydatność do umownego użytkowania. Nadto w umowie zastrzeżono, iż najemca nie ma prawa dokonywać żadnych zmian w przedmiocie najmu bez uprzedniej zgody wynajmującego wyrażonej na piśmie, jak również że ma obowiązek stosować się do wszelkich zarządzeń porządkowych wynajmującego, wydawanych w granicach obowiązującego prawa.

W powyższej umowie strony uzgodniły również, że najemcy nie mają prawa dokonywać zmian przeznaczenia w/w nieruchomości na innych cel niż wynikający z umowy, zaś wynajmujący zastrzegł sobie prawo dokonywania kontroli przedmiotu najmu.

Umowę zawarto na czas nieoznaczony za prawem jej wypowiedzenia przez każdą ze stron za sześciomiesięcznym okresem wypowiedzenia.

W dniu 16 kwietnia 2007r. został pomiędzy stronami zawarty aneks do powyższej umowy w zakresie opisania przedmiotu umowy najmu.

Dowód:

-

umowa najmu z dnia 14 listopada 2003r. – k: 56-59,

-

aneks do umowy z dnia 16 kwietnia 2007r. – k: 60

Pismem z dnia 07 października 2004r. R. C. zwrócił się do Nadleśnictwa w N. z prośbą o wyrażeni zgody a budowę wiaty na terenie dzierżawionej od Nadleśnictwa nieruchomości w Ż.. We wniosku tym zaznaczył, iż wiata miałby wymiary 5x6 metra, przy wysokości 2,5 m, pokryta byłaby dwuspadowym dachem z onduliny. Zaznaczył, iż jej konstrukcja nie byłaby stale związana z gruntem.

Powyższa prośba wpłynęła do Nadleśnictwa w dniu 25 października 2004r.

Nadleśniczy Nadleśnictwa w N. pismem z dnia 12 listopada 2004r. poinformował R. C., w odpowiedzi na powyższy wniosek, iż wyraża zgodę na wykonanie wiaty wskazanej we wniosku po spełnieniu wskazanych w tym piśmie warunków, tj. wykonania robót budowalnych zgodnie z przepisami prawa budowalnego, poniesienia przez wnioskującego wszystkich kosztów we własnym zakresie, jak również pod warunkiem zwrotu po zakończeniu umowy najmu nieruchomości w stanie niepogorszonym, tj. po uprzednim usunięciu na własny koszt budowli i urządzeń na nim wzniesionych.

R. C. na podstawie powyższej zgody wybudował wskazaną we wniosku wiatę, która stanowiła zadaszenie dla domku typu holenderskiego.

R. C. nie zwracał się w późniejszym okresie o zgodę na wybudowanie innych obiektów na dzierżawionej nieruchomości.

Dowód:

-

wniosek z dnia 07 października 2004r. – k: 66,

-

pismo z dnia 12 listopad 2004r. – k; 67

-

zeznania świadka H. W. – k: 190-190v., 05:13

-

przesłuchanie za pozwanego T. P. – k: 190v. 19:00

W dniu 11 marca 2010r. Skarb Państwa – Nadleśnictwo N. w N., jako wydzierżawiający, zawarł z J. C. i R. C., jako dzierżawcom, umowę dzierżawy numer (...). Przedmiotem tej umowy było oddanie dzierżawcom w dzierżawę nieruchomości gruntowej położonej w obrębie ewidencyjnym Łożnica, stanowiącej część działki o numerze (...) o powierzchni 0,12 ha obręb leśny C., Leśnictwo C., gmina P. oznaczonych na załączonym do umowy wyrysie z mapy gospodarczej Nadleśnictwa. Przedmiot dzierżawy dzierżawca miał użytkować wyłącznie na cele rolnicze.

Zgodnie z § 4 umowy dzierżawcy zobowiązali się do korzystania z przedmiotu dzierżawy zgodnie z jego przeznaczeniem z zachowaniem najwyższej staranności. Poza tym dzierżawcy nie mieli prawa dokonywania zmian w przedmiocie dzierżawy bez uprzedniej pisemnej zgody Wydzierżawiającego, jak również nie mogli oni bez pisemnej zgody wydzierżawiającego dokonywać zmian przeznaczenia na inny cel, aniżeli wynikający z umowy.

Umowę zawarto na czas na nieoznaczony za prawem jej wypowiedzenia przez każdą ze stron za sześciomiesięcznym okresem wypowiedzenia.

W dniu zawarcia tej umowy na działce był posadowiona jedynie wiata, na której wybudowanie R. C. uzyskał zgodę w 2004 roku.

Dowód:

-

umowa dzierżawy z dnia 11 marca 2010r. – k: 61-65

W 2012 roku. Nadleśniczy Nadleśnictwa N. uzyskał informację, iż R. C. wybudował na dzierżawionej nieruchomości domek letniskowy.

W dniu 29 sierpnia 2012r. na zlecenie Nadleśniczego Nadleśnictwa w N. M. A. (1) i H. W. dokonali lustracji terenowej przedmiotu dzierżawy stanowiącej działkę o numerze ewidencyjnym (...) w Leśnictwie C. w zakresie zgodności jej wykorzystania zgodnie z zawartymi umowami dzierżawy. W trakcie kontroli stwierdzili oni, iż na części działki dzierżawionej przez J. C. i R. C. zostały wybudowane cztery obiekty bez wymaganej zgody wydzierżawiającego i pozwoleń administracyjnych wymaganych prawem. Tymi obiektami były budynek mieszkalny, dwie wiaty drewniane i garaż dwustanowiskowy. Jednocześnie ujawnili oni, iż na części działki dzierżawionej przez M. A. (2) również zostały wybudowane obiekty bez wymaganej zgody wydzierżawiającego i pozwoleń administracyjnych wymaganych prawem, tj. budynek mieszkalny w trakcie remontu, garaż dwustanowiskowy i wiata drewniana.

Dowód:

-

notatka służbowa – k: 68,

-

zeznania świadka M. A. (2) – k: 95,

-

zeznania świadka M. A. (1) – k: 181 06:48,

-

zeznania świadka H. W. – k: 190 05:13

Pismem z dnia 30 sierpnia 2012r. Nadleśnictwo w N. poinformowało R. C. i J. C. o dokonanych ustaleniach w dniu 29 sierpnia 2012r., tj. o tym, że stwierdzono , ze na działce posadowiono cztery obiekty budowlane i jednocześnie wezwano ich, aby w terminie do 20 września 2012r. przedstawili właściwe dokumenty i zgody na posadowienie tych obiektów.

Powyższe pismo zostało im doręczone w dniu 07 września 2012r.

Pismem z dnia 20 września 2012r. R. C., w odpowiedzi na powyższe pismo, poinformował Nadleśnictwo N., iż nie posiada pozwoleń na budowę zaewidencjonowanych w wyniku lustracji na działce o numerze (...)g obiektów budowlanych. Jednocześnie zadeklamował, iż wniesione obiekty zostaną sukcesywnie zlikwidowane staraniem i na koszt R. C.. Jednocześnie zobowiązał się do rozbiórki pierwszego obiektu do końca października 2012r.

W odpowiedzi na powyższe pismo Nadleśnictwo w N., pismem z dnia 12 października 2012r. poinformowało R. C. i J. C., iż prosi dzierżawców o dokonanie rozbiórki ujawnionych obiektów i wykorzystywanie dzierżawionej działki zgodnie z celem zawartym w umowie dzierżawy. Nadto poinformowało ich, iż o zaistniałej sytuacji zostanie powiadomiony Inspektor Nadzoru Budowlanego w G..

Pismem z dnia 15 października 2012r. Nadleśnictwo w N. zawiadomiło Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego o ujawnieniu samowolnie postawionych obiektów budowlanych na działce gruntu nr (...) obręb Łożnica przez dzierżawców R. C. u J. C. i w związku z tym wniosło o wydanie decyzji o nakazie rozbiórki tych obiektów.

Dowód:

-

pismo z dnia 30 sierpnia 2012r. – k: 69,

-

pismo z dnia 20 września 2012r. – k: 70,

-

pismo z dnia 12 października 2012r. – k: 71,

-

pismo z dnia 15 października 2012r.

W dniu 29 października 2012r. Powiatowy Inspektorat Budowlany w G. wszczął postępowanie administracyjne w sprawie samowolnie wybudowanego na przełomie lat 2004/2005 domku letniskowego z wiatą, podczas którego ustalono, iż na wybudowanie kwestionowanego domku letniskowego inwestor nie posiadał pozwolenia na budowę. Postanowieniem z dnia 02 kwietnia 2013r. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w G. zobowiązał inwestorów, tj. R. C. i J. C. do wykonania określonych czynności w celu doprowadzenia w/w obiektu budowlanego do stanu zgodnego z prawem i naliczył opłatę legalizacyjną. Od powyższej decyzji odwołało się Nadleśnictwo w N. składając zażalenie wnosząc o uchylenie zaskarżonego rozstrzygnięcia i umorzenie postępowania.

Rozpoznając powyższe zażalenie (...) Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w S. utrzymał powyższe rozstrzygnięcie w mocy. Skargę na powyższe rozstrzygniecie do WSA w Szczecinie wniosło Nadleśnictwo w N..

Wyrokiem z dnia 30 września 2014r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w S. uchylił zaskarżone postanowienie (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru B. w S. z dnia 28 stycznia 2014r. i poprzedzające je postanowienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w G. z dnia 28 listopada 2013r. W uzasadnieniu tego wyroku Sąd wskazał, iż zgoda właściciela nieruchomości upoważniająca inwestora do dysponowania nieruchomością na cle budowlane winna być sformułowana w sposób jednoznaczny i nie może być dorozumiana.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w G. decyzją z dnia 30 listopada 2018r. nakazał rozbiórkę samowolnie wybudowanego domku letniskowego z wiatą oraz infrastrukturą techniczną – instalacją energetyczną, wodociągową z własnej studni, kanalizacją sanitarną ze zbiornikiem bezodpływowym na ścieki, położonego w Ż. na terenie działki numer (...) w obrębie geodezyjnym Ł. gmina P., którego inwestorem jest R. C. i J. C..

Dowód:

-

wyrok z dnia 30 września 2014r. – k: 73- 81,

-

decyzja z dnia 30 listopada 2018r. – k: 82-88

-

zeznania świadka M. A. (2) – k: 95

Obecnie na nieruchomości należącej do Skarbu Państwa – Nadleśnictwa w N. pozostał jedynie budynek mieszkalny z wiatą. Dotychczas został już rozebrany garaż oraz dwie wiaty.

Dowód:

-

zeznania świadka M. A. (1) – k: 181 06:48

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo wniesione w niniejszej sprawie okazało się bezzasadne w całości.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż pełnomocnik pozwanego wniósł o odrzucenie pozwu z uwagi na brak dopuszczalności drogi sądowej. Postanowieniem z dnia 12 czerwca 2019r. Sąd Rejonowy w Goleniowie z dnia 12 czerwca 2019r. odmówił odrzucenia pozwu. Postanowienie to nie zostało zaskarżone, a zatem koniecznym stało się merytoryczne rozpoznanie powództwa zgłoszonego w niniejszej sprawie.

Podstawą prawną powództw zgłoszonego przez powodów w niniejszej sprawie jest art. 189 kpc. Zgodnie z jego treścią powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Z treści art. 189 kpc wynika, iż decydującą przesłanką (przesłanką materialnoprawną) warunkującą możliwość korzystania z formy powództwa o ustalenie prawa lub stosunku prawnego jest wyłącznie interes prawny powoda. Stwierdzenie jego braku lub niewskazanie jego istnienia powoduje, iż powództwo o ustalenie winno być oddalone z powodu jego bezzasadności. Sąd ma bowiem obowiązek badania z urzędu czy istnieje interes prawny powoda uzasadniający oparcie powództwa na art. 189 kpc, gdyż interes prawny jest materialnoprawną przesłanką powództwa o ustalenie. Zaznaczyć przy tym należy, iż samo ustalenie istnienia interesu prawnego w żądaniu dokonania ustalenia istnienia prawa lub stosunku prawnego nie przesądza o zasadności powództwa, albowiem istnienie tego prawa lub stosunku prawnego winno być oceniane również w świetle przepisów regulujących dane prawo lub stosunek prawny przy uwzględnieniu ustalonych przez sąd okoliczności faktycznych.

W niniejszej sprawie pełnomocnik pozwanego obok zarzutu niedopuszczalności drogi sądowej, w zakresie merytorycznego ustosunkowania się do żądania zgłoszonego przez powodów podniósł zarzut braku po stronie powodów istnienia jakichkolwiek przesłanek do uwzględnienia powództwa ustalenie. Pełnomocnik pozwanego w szczególności podniósł zarzut barku interesu prawnego w domaganiu się ustalenia, że pozwany wraził powodom zgodę na wybudowanie domu letniskowego z wiatą oraz infrastrukturą techniczną na terenie działki nr (...) położonej w obrębie geodezyjnym Ł., gmina P.. W tym zakresie pełnomocnik pozwanego, wskazał, iż powodowie nie tylko nie powołali okoliczności uzasadniających istnienie po ich stronie interesu prawnego w dochodzeniu ustalenia istnienia interesu prawnego, lecz również nie przedłożyli na tą okoliczność żądnych dowodów. Nadto podniósł, iż nawet pozytywne rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie nie może doprowadzić w sposób definitywny do rozstrzygnięcia sporu, albowiem została już wydana decyzja administracyjna, w której nakazano powodom rozbiórkę w/w domu wraz z infrastrukturą, w której to decyzji wskazano na brak po stronie powodów prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowalne. Nadto podniósł, iż powodowie domagają się ustalenia przez sąd istnienia nie prawa czy stosunku prawnego, lecz ustalenia faktu. Poza tym pełnomocnik pozwanych podniósł niezależnie od powyższych zarzutów, iż brak jest podstaw w sprawie do uznania, że pozwany wyraził zgodę o jakiej mowa w treści żądania pozwu.

Interes prawny w rozumieniu art. 189 kpc występuje wówczas, gdy istnieje po stronie powodowej potrzeba uzyskania korzyści w sferze sytuacji prawnej, a także gdy istniej niepewność prawa lub stosunku prawnego zarówno z przyczyn faktycznych, jak i prawnych, wynikająca z przewidywanego lub uzewnętrznionego ich kwestionowania. Występuje on, gdy istnieje obiektywna potrzeba ochrony prawnej i niepewność stanu prawnego lub prawa. Interes prawny należy więc rozumieć jako potrzebę prawną, wynikającą z sytuacji prawnej, w jakiej się powód znajduje. Interes prawny do wytoczenia powództwa o ustalenie istnienia lub nieistnienia prawa lub stosunku prawnego w zasadzie nie zachodzi, jeżeli zainteresowany może na innej drodze osiągnąć w pełni ochronę swoich praw (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2009r., III CZP 79/09, LEX 533836, wyrok Sadu Najwyższego z dnia 22 listopada 2002r., IV CKN 1519/2000, LexPolonica nr 377910, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 06 czerwca 1997r., II CKN 201/97, Radca Prawny (...) str. 66, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lipca 2010r., IV CSK 24/2010, OSNC 2010/12/132). Powyższa zasada nie ma charakteru bezwzględnego i nie dotyczy sytuacji, gdy w drodze powództwa o świadczenie strona nie może uzyskać pełnej ochrony swoich praw (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 października 2008r., II CSK 233/08, LEX 560543). Tak więc wyjątkowo nie jest wyłączone istnienie interesu prawnego w ustaleniu stosunku prawnego - obok możliwości dochodzenia świadczenia - wówczas, gdy ze spornego stosunku wynikają jeszcze dalsze skutki, których dochodzenie powództwem o świadczenie nie jest możliwe lub jeszcze nieaktualne (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 września 1953r. I C. 581/53 OSN 1954/III/65, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 marca 2001 r. I PKN 333/2000 OSNP 2003/1/12, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2001r. I PKN 368/2000 OSNP 2003/3/67 i wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 września 2000 r. I PKN 45/2000, niepublikowany). Niemniej powództwo o ustalenie nie może nigdy służyć uzyskaniu ustalenia prawa lub stosunku prawnego, które będzie stanowiło przesłankę orzeczenia o świadczeniu. Skuteczne powoływanie się zatem na interes prawny wymaga wykazania, że oczekiwane rozstrzygniecie w tym zakresie (poprzez wyrok ustalający) wywoła takie skutki w stosunkach między stronami, w następstwie którego ich sytuacja prawna zostanie określona jednoznacznie i tym samym zostanie wyeliminowane, wynikające z błędnego przekonania co do przysługiwania powodowi określonych uprawnień ryzyko naruszenia w przyszłości jego praw, tj. zapewni powodowi ochronę jego prawnie chronionych interesów i definitywnie zakończy spór istniejący lub prewencyjnie zapobiegnie powstaniu takiego sporu w przyszłości (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 marca 2002r., II CKN 919/99, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 05 kwietnia 2007r., III AUa 1518/05, OSA 2008/9/30). Z pewnością zaś Zaznaczyć przy tym należy, iż fakty uzasadniające interes prawny muszą być przez powoda udowodnione

Mając na uwadze wyżej przytoczone poglądy orzecznictwa Sąd uznał, iż słusznie pełnomocnik pozwanego w niniejszej sprawie podniósł, iż powodowie nie tylko nie wykazali istnienia po ich stronie interesu prawnego w ustaleniu, iż pozwany wyraził zgodę wskazaną w treści żądania, ale nawet nie wskazali na czym ten interes prawny miałby ten interes prawny polegać. Jedynie z treści uzasadnienia pozwu można wywodzić, iż uzyskanie wyroku stwierdzającego, iż pozwany wyraził zgodę na wybudowanie domku letniskowego wraz z infrastrukturą techniczną jest niezbędne do prowadzonego postępowania administracyjnego w zakresie legalizacji samowoli budowlanej w tym zakresie. Pełnomocnik powodów bowiem wskazał, iż brak tej zgody podważa możliwość administracyjnej legalizacji zabudowy przez powodów poprzez próbę wykazania, iż rzekomo powodowie nie dysponowali prawem do dysponowania nieruchomością na cele zrealizowanej faktycznie za zgodą pozwanego zabudowy. Niemniej podkreślić należy, iż powodowi poza stwierdzeniem, iż uzyskanie wyroku stwierdzającego, iż pozwany wydał zgodę na zabudowę dzierżawionej działki w powyższym zakresie – w żadne sposób tej okoliczności nie wykazali. W szczególności nie wykazali, aby takowe postępowanie się toczyło, jak również, aby zostali wezwani do przedstawienia takowej zgody. Zgodnie zaś z treścią art. 6 kc obowiązek dowody w tym zakresie spoczywał na powodach. W niniejszej sprawie zaś to pozwany przedstawił dowody, z których wynika, iż istotnie toczyło się postępowanie administracyjne w zakresie legalizacji samowoli budowlanej na działce należącej do pozwanego, a która jest przedmiotem dzierżawy na rzecz powodów. Niemiej z przedłożonych przez pozwanego dokumentów wynika, iż w dniu 30 listopada 2018r. została wydana przez Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w G. decyzja nakazująca dokonanie rozbiórki domku letniskowego wraz z infrastrukturą, z której wynika, iż podstawą do wydania tej decyzji był brak zgody właściciela gruntu na wybudowanie w/w obiektów. Jednocześnie powodowie nie wykazali w żaden sposób, iż postępowanie to nadal się toczy, czy też, że złożyli odwołanie od powyższej decyzji i konieczne będzie w jego toku wykazanie okoliczności, co do której powodowie wnoszą o ustalenie, że miała miejsce. Zresztą okoliczność ta, tj. wyrażenie zgody na dysponowanie nieruchomością na cle budowlane winna być wykazana właśnie w tym postępowaniu administracyjnym i jak wynika z oświadczeń pełnomocnika powodów zawartych w uzasadnieniu pozwu stanowi ona przesłankę do wydania pozytywnej dla nich decyzji. Tym samym uznać należy, iż okoliczność ta winna być wykazana w tym postępowaniu administracyjnym i zgodnie z obowiązującymi w nim zasadami. To zaś powoduje, iż żądanie ustalenia, iż pozwany wyraził zgodę na wybudowanie na należącej do niego działce domku letniskowego wraz ze wskazana w pozwie infrastrukturą pozbawione jest interesu prawnego. Powodom nie chodził w niniejszej sprawie o ostateczne wyjaśnienie wątpliwości w sferze prawnej, ale pośrednie uzyskanie dowodu potwierdzającego ich racje w postępowaniu administracyjnym dotyczącym samowoli budowlanej. Okoliczność ta miała bowiem stać się przesłanką dla wydania decyzji administracyjnej w tym zakresie. Podkreślić przy tym należy, iż rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie nie doprowadziłoby do ostatecznego rozstrzygnięcia sporu między stronami dotyczącego istnienia zgody na wybudowanie domku letniskowego na nieruchomości pozwanego wraz z infrastrukturą, albowiem podstawą do zalegalizowania samowoli budowlanej jest nie tylko uzyskanie tej zgody, lecz spełnienie również szeregu innych warunków określonych w przepisach prawa budowlanego, w tym uiszczenia opłaty legalizacyjnej.

Nie miało by to rozstrzygniecie również charakteru prewencyjnego, albowiem w sprawie samowoli budowlanej, jakiej dopuścili się powodowie, jak wynika z dokumentów przedłożonych przez pozwanego – została już wydana decyzja nakazująca dokonanie rozbiórki. Tym samym zdaniem Sądu uznać należy, iż powodowie zmierzają do ustalenia istnienia oświadczenia pozwanego o wyrażeniu zgody na dysponowanie nieruchomością na cele budowlane, która to okoliczność winna być ustalona w drodze postępowania administracyjnego, co powoduje, iż nie można przyjąć istnienia po jej stronie interesu prawnego w rozumieniu art. 189 kpc.

Wobec ustalenia, iż powodom nie przysługuje interes prawny w żądaniu wydania wyroku przez Sąd ustalającego, że pozwany wyraził wskazaną w pozwie zgodę – Sąd oddalił zgłoszone przez nich powództwo. To zaś powodowało, iż zbędnym było rozstrzyganie sprawy w zakresie zgłoszonego żądania skoro i tak kwestie te nie miały wpływu na treść rozstrzygnięcia. Niemniej wskazać należy, na wypadek, gdyby brak było podstaw do uznania po stronie powodów braku interesu prawnego w uzyskaniu ustalenia istnienia zgody wskazanej w pozwie, iż niezależnie od powyższego w sprawie nie byłoby podstaw do uwzględnienia powództwa, albowiem powodowie w żaden sposób nie wykazali, aby pozwany taką zgodę wyraził. Powodowie ponosili, iż zwracali się do pozwanego o wyrażenie zgody na wybudowanie budynku w postaci domku letniskowego wraz z infrastrukturą techniczną w okresie, kiedy występował o wyrażenie zgody na wybudowanie wiaty, zaś pozwany na to wyraził zgodę, lecz nie na piśmie, albowiem uznał, iż będzie to niepotrzebna formalność. Nadto podnosił, iż w późniejszym okresie mimo wizytowania nieruchomości pozwany nie sprzeciwiał się istniejącej zabudowie. Z przedłożonych w niniejszej sprawie przez pozwanego dokumentów, tj. umowy najmu nieruchomości i późniejszej umowy dzierżawy jednoznacznie wynika, iż jakakolwiek zmiana przeznaczenia tej nieruchomości wymagała zgody pozwanego wyrażonej na piśmie. Zasada ta była znana powodom, albowiem kiedy zamierzali wybudować wiatę zwrócili się o pisemne wyrażenie zgody w tym zakresie i wniosek taki został przez nich złożony na piśmie. Jednocześnie w sprawie, poza oświadczeniem powodów w pozwie brak jest jakiegokolwiek dowodu na to, że powodowie bądź też poprzednik prawny powoda J. C. kiedykolwiek zwrócili się czy to ustanie czy na piśmie do pozwanego o wyrażenie zgody na wybudowanie domku letniskowego wraz z infrastrukturą. Nie przedłożyli żadnego dokumentu potwierdzającego tą okoliczność, jak również zaoferowane przez nich dowody tej okoliczności nie potwierdziły. Jest to o tyle istotne, że pozwany konsekwentnie przeczył tej okoliczności, nie tylko w postępowaniu sądowym, lecz również w postępowaniu administracyjnym. Przeczył nie tylko okoliczności, że powodowie złożyli wskazywany przez nich wniosek, jak również, aby wyrażał jakąkolwiek zgodę w tym zakresie, poza zgodą na wybudowanie wiaty wskazanej w piśmie pozwanego z dnia 12 listopada 2004r. Zresztą wystąpieniu tych okoliczności przeczą przedłożone przez pozwanego dokumenty w zakresie korespondencji między pozwanym, a powodami po ujawnieniu samowoli budowlanej. Z treści tej korespondencji jednoznacznie wynika, ze powód R. C. przyznał, iż nie posiada pozwoleń na zabudowę działki, jak również zobowiązał się do systematycznej rozbiórki tych obiektów. Nigdy w tej korespondencji nie powoływał się na posiadaną ustną zgodę na wybudowanie tego budynku.

Nadto podkreślić należy, iż brak jest podstaw do przyjęcia, że udzielnie pisemnej zgody na wybudowanie tego budynku byłoby przejawem niepotrzebnej formalności. Przeczą temu zasady doświadczenia życiowego. Skoro bowiem przy poprzednim wniosku dotyczącym samej wiaty pozwany zasięgał opinii właściwych swoich jednostek wewnętrznych w zakresie wniosku i zgoda szczegółowo wskazywała na warunki jakim miałaby odpowiadać wiata i pismo to zostało zarejestrowane w skorowidzach pozwanego – to uznać należało, ze tym bardziej w przypadku zabudowy dalej idącej, prowadzącej do znacznej ingerencji w grunt – zgoda zostałby wydana na piśmie z ustaleniem warunków tej zabudowy. Nie sposób uznać, iż pozwany w przypadku wiaty (budynku nietrwale związane z gruntem) uznał za konieczne wyrażenie zgody na piśmie ze wskazaniem warunków tej zgody, zaś w przypadku dużo „poważniejszej” zabudowy uznał, że wyrażanie zgody na piśmie jest „niepotrzebną formalnością”. Zwłaszcza że jak wynika z treści obu umów dotyczących tej nieruchomości zgody pozwanego winny być każdorazowo udzielne na piśmie. Niemniej podkreślić należy, iż powodowi w żadne sposób nie wykazali, aby o takową zgodę się zwracali.

Nie sposób również uznać, że do wyrażenia zgody doszło w sposób dorozumiany, do czego zdaje się dążą powodowie twierdząc, że zabawowa ta była akceptowana przez pozwanego i przedstawiana jako wzór dla innych dzierżawców. Również tej okoliczności pozwany konsekwentnie przeczył podnosząc, iż kwestionowany budynek został wybudowany na przełomie 2011/2012 roku i bezpośrednio po jego ujawnieniu zgłosił sprawę do nadzoru budowlanego. Powodowie zaś nie wykazali w żadne sposób, kiedy rzeczywiście wybudowali ten budynek, jak również aby widzę o nim miał przedstawiciel pozwanego, jak również aby wyrażał na taki stan rzeczy zgodę, a wręcz ją aprobował i polecał innym sąsiadom. Powodowie bowiem nie przedstawili żadnych dowodów, które pozwalałyby na określnie daty posadowienia domku letniskowego. Jedynie z zeznań świadka M. A. (2) wynika, że nadleśniczy miał akceptować taki stan rzeczy. Niemniej świadek ten wskazał jedynie, że twierdził on, że powodowie w fajny sposób zrobili sobie na działce, przy czym nie sprecyzował czego ta ocena dotyczyła, w szczególności czy było to już po wybudowaniu domku letniskowego. Poza tym podkreślić należy, iż świadek ten jest w tożsamej sytuacji, jak powodowie, albowiem również dzierżawi działkę od nadleśnictwa i ma wybudowany budynek stanowiący samowolę budowlaną, co do której toczy się postępowanie w zakresie jej legalizacji. Tym samym jest on zainteresowany w określonym przedstawieniu sytuacji, która oddziałuje również na jego sytuację. Niezależnie jednak od powyższego wskazać należy, iż jak wynika z zawartych rzez powodów umów zgodą na zmianę przeznaczenia działki musiała być wyrażona na piśmie i zgody tej nie można domniemywać, w szczególności wobec niewykazania przez powodów, co konkretnie przedstawiciel nadleśnictwa miał akceptować, jak również, czy akceptacja ta pochodziła od osoby, która była uprawniona do składania oświadczeń woli w imieniu starostwa.

Z tych też względów Sąd uznał, iż w niniejszej sprawie brak jest jakichkolwiek dowodów na to, że powodowie kiedykolwiek zwracali się o uzyskanie zgody na wybudowanie domku letniskowego wraz z infrastrukturą, jak również, aby takową zgodę formalnie czy też ustnie od pozwanego uzyskali. To zaś powodowało, iż niezależnie od ustalenia, że powodowie nie wykazali istnienia interesu prawnego w uzyskaniu wyroku ustalającego, że pozwany wyraził wskazaną w pozwie

Dokonując w niniejszej sprawie ustaleń faktycznych Sąd oparł się głównie na przedłożonych przez pozwanego dokumentach, których treść i wynikające z nich okoliczności nie były przez strony kwestionowane.

Sąd nadto przeprowadził dowód z przesłuchania świadka T. K.. Niemniej jego zeznania okazały się w zasadzie nieprzydatne w niniejszej sprawie, albowiem w zasadniczej części nie miał on wiedzy co do okoliczności wybudowania budynku i związanych z tym formalności. Poza tym na wniosek powodów Sad przesłuchała w charakterze świadka M. A. (2). Jego zeznania w zasadniczej części odnosiły się do jego sytuacji związanie również z istniejącą na jego działce samowolą budowalną i toczącym się postępowaniem o jej legalizację i w tym zakresie nie miały one znaczenia dla niniejszej sprawie. Sad jednocześnie mając na względzie sytuację świadka, który z uwagi na tożsamą sytuację w zakresie samowoli miał interes w określnym przedstawieniu sytuacji związanej z wybudowaniem budynków również na działce dzierżawionej przez powodów , jak również wobec braku potwierdzenia daty wybudowania przez powodów domku letniskowego – nie dął wiaty jego zeznaniom, w tym zakresie, w jakim wskazywał, iż fakt zabudowany działki przez powodów był akceptowany przez pozwanego. Zwłaszcza że okoliczności te były kwestionowana przez pozwanego i nie zostały potwierdzone innymi dowodowymi w sprawie, w szczególności zeznaniami świadków zgłoszonymi przez pozwanego. Sąd nie miał jednocześnie podstaw do kwestionowania zeznań świadków zgłoszonych przez pozwanego oraz za pozwanego T. P., albowiem ich zeznania były spójne, wzajemnie ze sobą korespondowały, jak również znajdowały potwierdzenie w zgromadzonymi w sprawie innymi dowodami w postaci dokumentów.

Jednocześnie wskazać należy, iż Sąd pominął w niniejszej sprawie dowód przesłuchania w charakterze strony powodów, albowiem nie stawili się oni na termin rozprawy bez usprawiedliwienia mimo, że zostali wezwani w celu ich przesłuchania pod rygorem pominięcia dowodu z ich zeznań w razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa.

Stosownie do treści art. 108 § 1 kpc. Sąd rozstrzyga o kosztach postępowania w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Przy czym w przypadku strony reprezentowanej przez pełnomocnika będącego adwokatem lub radca prawnym Sąd rozstrzyga o należnych jej kosztach jedynie na wniosek strony. Powódka oraz pozwany w niniejszej sprawie byli reprezentowani przez pełnomocnika zawodowego i takowe wnioski złożyli, zatem Sąd był uprawniony do rozstrzygania o poniesionych przez nich kosztach postępowania. Nadto podkreślić należy, iż pełnomocnik pozwanego wniósł o zasądzenie na rzecz pozwanego wynagrodzenia pełnomocnik w wysokości odpowiadającej podwójnej wysokości, wskazując, iż z uwagi na rodzaj sprawy oraz zaangażowanie pełnomocnika pozwanego koniecznym jest uwzględnienie tych okoliczności przy określaniu wysokości wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego.

O kosztach niniejszego postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc, który stanowi, strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). W niniejszej sprawie Sąd oddalił roszczenie powodów w całości. Zatem to powodowie przegrali sprawę w całości i to oni winni zwrócić pozwanemu poniesione przez niego koszty postępowania w sprawie. Na koszty poniesione przez pozwanego składało się wynagrodzenie pełnomocnika. Zgodnie z treścią § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w niniejszej sprawie wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego winno wynosić 270 złotych. Niemniej w ocenie Sądu w niniejszej sprawie zaistniały podstawy do podwyższenia wysokości tego wynagrodzenia do wysokości stanowiącej dwukrotność w/w stawki, tj. do kwoty 540 złotych. Stosownie do treści § 15 ust. 3 w/w rozporządzenia opłatę (wynagrodzenie pełnomocnika) w sprawach wymagających przeprowadzenia rozprawy ustala się w wysokości przewyższającej stawkę minimalną, która nie może przekroczyć sześciokrotności stawki minimalnej ani wartości przedmiotu sporu, jeżeli uzasadnia to m.in. niezbędny nakład pracy radcy prawnego, w szczególności poświęcony czas na przygotowanie się do prowadzenia sprawy, liczba stawiennictw w sądzie, w tym na rozprawach i posiedzeniach, czynności podjęte w sprawie, w tym czynności podjęte w celu polubownego rozwiązania sporu, również przed wniesieniem pozwu. Podkreślić należy, iż w niniejszej sprawie w zasadzie jedynie dzięki inicjatywie dowodowej pełnomocnika pozwanego możliwe było wyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy, albowiem powodowie ograniczyli się do przedłożenia jedynie dowodów z przesłuchania dwóch świadków, których zeznania niewiele wniosły do rozstrzygnięcia sprawy. Nadto za ustaleniem wyższej stawki wynagrodzenia pełnomocnika pozwanych przemawia również nakład pracy pełnomocnika pozwanych w niniejszej sprawie. Wskazać bowiem należy, iż w sprawie odbyło się 11 rozpraw i pełnomocnik pozwanych stawiła się w zasadzie na wszystkie rozprawy. Z tych też względów w ocenie Sądu koniecznym stało się przyznanie pozwanemu zwrot kosztów wynagrodzenia pełnomocnika w podwyższonej wysokości do dwukrotności stawki minimalnej i z tych względów zasądził na jego rzecz kwotę 540 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania, o czym orzekł jak w punkcie II wyroku.

SSR Małgorzata Izbińska-Barcik

Sygn. akt I C 217/19

Zarządzenia:

1.  odnotować w kontrolce uzasadnień,

2.  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć:



pełnomocnikowi powodów;

3.  przedłożyć z apelacją lub za 21 dni.

G., dnia 07 czerwca 2021r.

SSR Małgorzata Izbińska-Barcik