Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 marca 2021r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Agnieszka Stachurska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 30 marca 2021r. w Warszawie

sprawy E. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...)w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania E. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...) w W.

z dnia 26 stycznia 2018 roku, znak: (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje E. L. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 9 kwietnia 2018 roku do 21 grudnia 2018r.;

2.  oddala odwołanie w pozostałym zakresie.

sędzia Agnieszka Stachurska

UZASADNIENIE

E. L. w dniu 20 lutego 2018r. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. z dnia 26 stycznia 2018r., znak: (...)wnosząc o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Uzasadniając swe stanowisko ubezpieczona wskazała, że orzeczenie wydane przez Komisję Lekarską ZUS jest krzywdzące i nieadekwatne do jej stanu zdrowia oraz materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie. Dalej podkreśliła, że w dniu 22 kwietnia 2017r. uległa wypadkowi w drodze z pracy do domu. Po zakończeniu zwolnienia lekarskiego, przez trzy miesiące lekarz medycyny pracy nie dopuścił jej do pracy, w konsekwencji czego otrzymała wypowiedzenie stosunku pracy. Wcześniej przez okres 28 lat pracowała i opłacała składki emerytalno-rentowe, a gdyby nie przebyty wypadek, w dalszym ciągu podlegałaby ubezpieczeniom społecznym w związku z zatrudnieniem (odwołanie z dnia 16 lutego 2018r., k. 3-7 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy zacytował treść art. 57 i 58 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a dalej wskazał, że Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 23 stycznia 2018r. nie uznała ubezpieczonej za osobę niezdolną do pracy. Jej staż pracy w ostatnim dziesięcioleciu przed dniem złożenia wniosku o rentę wyniósł 9 lat, 11 miesięcy i 11 dni, zaś ogólny staż pracy odpowiednio 23 lata i 10 miesięcy.

W oparciu o powyższe orzeczenie Komisji Lekarskiej organ rentowy odmówił ubezpieczonej przyznania prawa do wnioskowanego przez nią świadczenia. Na zakończenie wskazał, że odwołanie jest bezzasadne i powinno zostać oddalone (odpowiedź na odwołanie z dnia 5 marca 2018r., k. 13 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

E. L., urodzona w dniu (...), z wykształcenia jest cukiernikiem spożywczo-serowarowym. Ostatnio pracowała na stanowisku sprzątaczki. W dniu 22 kwietnia 2017r. w wyniku wypadku doznała złamania XII żebra prawego oraz złamania wyrostka poprzecznego prawego kręgu L1 po stronie prawej. W dniu 4 września 2017r. została uznana za niezdolną do wykonywania pracy (karta informacyjna z dnia 22 kwietnia 2017r. i orzeczenie lekarskie z dnia 4 września 2017r., k. 8-9 a.s.).

Ubezpieczona w dniu 11 września 2017r. otrzymała wypowiedzenie warunków pracy i płacy z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Przyczyną rozwiązania stosunku pracy łączącego ją z Zespołem Szkół (...) była stwierdzona w orzeczeniu lekarskim utrata zdolności do wykonywania pracy na stanowisku sprzątaczki (wypowiedzenie z dnia 11 września 2017r., k. 10 a.s.).

W dniu 24 listopada 2017r. ubezpieczona złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (...)w W. wniosek o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (wniosek z dnia 24 listopada 2017r., k. 1 – 3 a.r.). W związku z tym została skierowana na badanie do Lekarza Orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z dnia 20 grudnia 2017r. stwierdził, że nie jest ona niezdolna do pracy. Sprawa została następnie przekazana do rozpatrzenia przez Komisję Lekarską ZUS na skutek sprzeciwu ubezpieczonej z dnia 8 stycznia 2018r. W orzeczeniu z dnia 23 stycznia 2018r. Komisja Lekarska ZUS potwierdziła stanowisko Lekarza Orzecznika, oceniając że E. L. nie jest niezdolna do pracy (orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 20 grudnia 2017r., k. 7 a.r.; sprzeciw z 15 maja 2017r., k. 28 dok. lek.; orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 23 stycznia 2018r., k. 10 a.r.). W oparciu o powyższe organ rentowy wydał decyzję z dnia 26 stycznia 2018r., znak: (...), w której odmówił ubezpieczonej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (decyzja z dnia 26 stycznia 2018r., k. 12 a.r.).

Ubezpieczona odwołała się od ww. decyzji (odwołanie z dnia 16 lutego 2018r., k. 3-7 a.s.).

Sąd postanowieniem z dnia 15 marca 2018r. dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych ortopedy, neurologa i specjalisty medycyny pracy celem ustalenia, czy ubezpieczona jest zdolna czy też całkowicie lub częściowo niezdolna do pracy zarobkowej ze szczególnym wskazaniem daty jej powstania oraz czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa, to na jaki okres (postanowienie z dnia 15 marca 2018r., k. 15 a.s.).

Biegły sądowy z zakresu neurologii B. Z. w opinii z dnia 9 kwietnia 2018r. wskazał, że w stanie zdrowia E. L., w porównaniu do badania przeprowadzonego przez Lekarza Orzecznika ZUS, występuje różnica obrazu klinicznego. W badaniu, które sam przeprowadził, obraz kliniczny odpowiada prawostronnej rwie kulszowej w fazie podostrej z niewielkimi objawami ubytkowymi. Nie wiadomo jednak od kiedy nastąpiło pogorszenie stanu neurologicznego badanej. W związku z tym biegły zaproponował, by uznać ubezpieczoną za osobę częściowo niezdolną do pracy od daty badania, tj. 9 kwietnia 2018r., na okres jednego roku (opinia biegłego sądowego neurologa B. Z., k. 26-27 a.s.).

W opinii z dnia 7 maja 2018r. biegły sądowy ortopeda K. K. wskazał na występujący u ubezpieczonej stan po złamaniu żebra XII po stronie prawej i wyrostka poprzecznego prawego kręgu L1 po leczeniu nieoperacyjnym, dyskopatię (...) bez objawów rozciągowych i niedowładów oraz cukrzycę insulino zależną. W ocenie biegłego ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy zarobkowej. Wyjaśnił, że długość okresu pobierania zasiłku chorobowego jest częściowo zależna od towarzyszących zmian zwyrodnieniowych i dyskopatycznych kręgosłupa, które w przypadku E. L. są niewielkie. W związku z tym nie stwierdził u niej objawów kwalifikujących do stwierdzenia długotrwałej niezdolności do pracy (opinia biegłego sądowego ortopedy K. K., k. 42 a.s.).

Biegły sądowy z zakresu medycyny pracy S. W. wskazał, że E. L. jest trwale częściowo niezdolna do pracy z powodu cukrzycy leczonej insuliną oraz nawracających od wielu lat bólów odcinka szyjnego kręgosłupa. Poprawa jej stanu zdrowia nie nastąpiła. Jego zdaniem niezdolność do pracy powstała w 2011r. i ma charakter okresowy na 3 lata (opinia biegłego sądowego z zakresu medycyny pracy S. W., k. 66 a.s.).

Z uwagi na zastrzeżenia organu rentowego, Sąd postanowieniem z dnia 30 października 2018r. dopuścił dowód z opinii innego biegłego sądowego specjalisty medycyny pracy na te same okoliczności, co wskazane w postanowieniu z dnia 15 marca 2018r. (pismo procesowe z dnia 23 maja 2018r. i z dnia 25 października 2018r., k. 37 – 38 a.s., k. 70 – 71 a.s. oraz postanowienie z dnia 30 października 2018r., k. 72 a.s.).

Biegła sądowa z zakresu medycyny pracy A. S. w opinii z dnia 1 kwietnia 2019r. wskazała, że rozpoznała u ubezpieczonej stan po złamaniu żebra XII po stronie prawej i wyrostka poprzecznego prawego kręgu L1, dyskopatię (...) bez objawów rozciągowych i niedowładów oraz cukrzycę insulino zależną. W opinii uzupełniającej z dnia 23 lipca 2019r., po zapoznaniu się z zakresem obowiązków E. L. na stanowisku sprzątaczki, biegła stwierdziła, że badana jest częściowo niezdolna do pracy od dnia złożenia wniosku o świadczenie na okres roku - do osiągnięcia przez nią wieku emerytalnego. Biegła argumentowała niezdolność do pracy tym, że do obowiązków ubezpieczonej należało m.in. mycie okien i wieszanie firanek oraz, że była zobowiązana do pokonywania wielokrotnie dużych dystansów i wykonywania pracy w pozycjach wymuszonych (opinie biegłej sądowej z zakresu medycyny pracy A. S., k. 125 i 153 a.s.).

Organ rentowy złożył zastrzeżenia do opinii A. S.. Mając na uwadze powyższe Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych: specjalisty medycyny pracy - z wyłączeniem S. W. i A. S. oraz neurologa - z wyłączeniem B. Z. (pismo procesowe z dnia 30 września 2019r., k. 162 – 163 a.s. i postanowienie z dnia 4 października 2019r., k. 164 a.s.).

W opinii z dnia 21 listopada 2019r. biegła sądowa neurolog J. B. wskazała, że zdiagnozowała u ubezpieczonej zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa z objawami ubytkowymi w zakresie nerwu kulszowego prawego i polineuropatię cukrzycową. Wyjaśniła, że upadek w dniu 24 kwietnia 2017r., skutkujący złamaniem wyrostka kręgu L1 i XII żebra, wyraźnie nasilił jej dolegliwości i spowodował niezdolność do pracy. Zdaniem biegłej stwierdzone objawy ubytkowe w zakresie nerwu kulszowego prawego oraz obciążenia w postaci polineuropatii w przebiegu cukrzycy dodatkowo ograniczają sprawność E. L. i uniemożliwiają jej wykonywanie pracy sprzątaczki. Ubezpieczona jest więc częściowo niezdolna do pracy od listopada 2017r. do osiągnięcia wieku emerytalnego w grudniu 2018r. (opinia biegłej sądowej neurolog J. B., k. 178-180 a.s.).

W opinii z dnia 29 października 2020r. biegła sądowa z zakresu medycyny pracy D. S. rozpoznała u ubezpieczonej zespół bólowy odcinka C i L/S kręgosłupa, chorobę zwyrodnieniowo-dyskopatyczną kręgosłupa C, Th i L/S, zmiany zwyrodnieniowe w stawach krzyżowo-biodrowych i w stawie barkowo-obojczykowym, zespół bolesnego prawego barku, nadciśnienie tętnicze, cukrzycę typu 2 leczoną insuliną i lekiem doustnym oraz dyslipidemię. W jej ocenie zdiagnozowane schorzenia i stopień ich zaawansowania czynią ubezpieczoną osobą częściowo niezdolną do pracy od 9 kwietnia 2018r. do osiągnięcia przez nią wieku emerytalnego w grudniu 2018r. Zdaniem biegłej od wskazanej daty wystąpiły deficyty narządu ruchu i układu nerwowego w stanie zdrowia ubezpieczonej, powodujące częściową niezdolność do pracy. Dysfunkcje te zostały opisane w opinii biegłego neurologa B. Z. oraz istniały na dzień przeprowadzenia przedmiotowego badania (opinia biegłej sądowej z zakresu medycyny pracy D. S., k. 232-244 a.s.).

Co prawda organ rentowy nie zgodził się z opinią biegłej sądowej neurolog J. B., lecz nie złożył już żadnych zastrzeżeń względem opinii sporządzonej przez biegłą sądową z zakresu medycyny pracy D. S. (pisma procesowe z dnia 7 lutego 2020r. i 21 grudnia 2020r., k. 189-190 i 255-256 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach organu rentowego. Zdaniem Sądu dokumenty w zakresie, w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Dokumenty te nie były przez strony kwestionowane co do ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem należało ocenić je jako wiarygodne.

Sąd Okręgowy dokonał ustaleń stanu faktycznego także na podstawie wydanych
w sprawie opinii biegłych sądowych z zakresu ortopedii K. K., neurologii B. Z. i J. B. oraz medycyny pracy S. W., A. S. i D. S.. Opinie te Sąd ocenił jako rzetelne, gdyż zostały wydane w oparciu o obiektywne wyniki badań ubezpieczonej. Biegły K. K. wskazał co prawda, że E. L. nie jest niezdolna do pracy, wymaga jednak zaznaczenia, że główne schorzenia ubezpieczonej powodujące jej niezdolność do pracy występują ze względu na stan neurologiczny. W związku z tym opinie sporządzone przez biegłych z zakresu neurologii i medycyny pracy stanowiły podstawę takich ustaleń, który były podstawą wydanego wyroku. Zaakcentować należy, że wymienieni biegli przyjmowali różne daty powstania niezdolności do pracy ubezpieczonej, jednakże dwóch biegłych, tj. B. Z. i D. S., jako dzień powstania niezdolności do pracy przyjęli 9 kwietnia 2018r., w którym wystąpiły deficyty narządu ruchu i układu nerwowego, powodujące częściową niezdolną do pracy i Sąd to stanowisko podzielił. Istotne w tej kwestii było również i to, że mimo początkowego kwestionowania przez organ rentowy stanowiska biegłego B. Z., który stwierdził czasową, częściową niezdolność ubezpieczonej do pracy, Zakład ostatecznie zaaprobował tożsame wnioski zawarte w opinii D. S.. Również ubezpieczona nie zakwestionowała stanowiska zawartego w ostatniej opinii sporządzonej w rozpatrywanej sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie E. L. podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2021r., poz. 291 – dalej jako ustawa emerytalna), renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów,

4)  nie ma ustalonego prawa do emerytury z Funduszu lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.

Niezdolność do pracy – zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy emerytalnej – jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania
po przekwalifikowaniu. Powyższy przepis, odpowiednio w ustępach 2 i 3, rozróżnia
dwa stopnie niezdolności do pracy – całkowitą i częściową. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Z kolei całkowita niezdolność do pracy polega na utracie zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy, zgodnie z treścią art. 13 ustawy emerytalnej, uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwość przywrócenie niezbędnej sprawności w drodze leczenia, jak też możność wykonywania dotychczasowej pracy, względnie możliwość przekwalifikowania zawodowego. W myśl ustępu 3 cytowanego przepisu, trwałą niezdolność do pracy orzeka się, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań do odzyskania zdolności do pracy, gdy zaś takie rokowania istnieją, orzeka się okresową niezdolność do pracy.

Ubezpieczona wniosła o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, kwestionując przy tym stanowisko organu rentowego, który twierdził, że nie jest niezdolna do pracy. Mając na względzie powyższe, Sąd Okręgowy przeprowadził postępowanie dowodowe z uwzględnieniem dokumentacji medycznej ubezpieczonej oraz w oparciu o jej analizę, przeprowadzoną przez powołanych w sprawie biegłych sądowych z zakresu ortopedii, neurologii i medycyny pracy. W oparciu o wskazane dowody Sąd ustalił, że u E. L. występuje stan po złamaniu żebra XII po stronie prawej i wyrostka poprzecznego prawego kręgu L1 po leczeniu nieoperacyjnym, dyskopatia (...) bez objawów rozciągowych i niedowładów oraz cukrzyca insulino zależna. Dodatkowo biegła sądowa D. S., której opinia jako jedyna nie została zakwestionowana przez ZUS, rozpoznała u E. L. zespół bólowy odcinka C i L/S kręgosłupa, chorobę zwyrodnieniowo-dyskopatyczną kręgosłupa C, Th i L/S, zmiany zwyrodnieniowe w stawach krzyżowo-biodrowych i w stawie barkowo-obojczykowym, zespół bolesnego prawego barku, nadciśnienie tętnicze oraz dyslipidemię. Powyższe okoliczności dotyczące stanu zdrowia ubezpieczonej, przebieg leczenia oraz ich skutki i rokowania dały tej biegłej podstawy do uznania ubezpieczonej za osobę niezdolną do pracy częściowo. Biegła podkreśliła przy tym, że początek częściowej niezdolności do pracy należy datować na dzień 9 kwietnia 2018r., czym potwierdziła wnioski zawarte w opinii neurologa B. Z.. Ich stanowiska w kwestii daty początkowej powstania częściowej niezdolności do pracy u strony odwołującej się były tożsame.

Mając na względzie argumentację przedstawioną przez wymienionych biegłych, Sąd wnioski wyrażone w ich opiniach podzielił w pełni z przyczyn, o których była mowa w części dotyczącej oceny dowodów. Nie bez znaczenia była również okoliczność, że ostatecznie organ rentowy nie kwestionował częściowej niezdolności ubezpieczonej do pracy. W opinii lekarskiej, dołączonej do pisma procesowego z dnia 18 grudnia 2020r., Członek Komisji Lekarskiej ZUS wskazał, że nie wnosi uwag do opinii biegłej sądowej z zakresu medycyny pracy D. S..

Powyższe oznacza, że ubezpieczona od dnia 9 kwietnia 2018r. spełnia wymóg z art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej. Ponadto legitymuje się wymaganym okresem składkowym i nieskładkowym w dziesięcioleciu przed dniem powstania niezdolności do pracy, który wynosi 9 lat, 6 miesięcy i 26 dni. Dodatkowo niezdolność do pracy powstała w okresie nie dłuższym niż 18 miesięcy od ustania stosunku pracy w Zespole Szkół (...) w W., który zakończył się z dniem 31 grudnia 2017r.

Podkreślić należy, że niezdolność ubezpieczonej do pracy, wedle ustaleń, które Sąd poczynił, nie istniała w dacie złożenia wniosku o rentę oraz w dacie wydania decyzji. W uzasadnieniu postanowienia z dnia 13 maja 1999r. (II UZ 52/99, OSNP 2000/15/601) Sąd Najwyższy podkreślił, że decyzja organu rentowego zapada po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, którego przedmiotem i celem jest ustalenie prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego lub ich wysokości - ubezpieczony przedstawia w nim wszelkie okoliczności wiążące się z warunkami stawianymi przez ustawę dla przyznania lub ustalania wysokości świadczeń. W późniejszym postępowaniu, wywołanym odwołaniem od decyzji organu rentowego do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, sąd nie rozstrzyga już o zasadności wniosku o świadczenie, lecz o prawidłowości zaskarżonej decyzji - sąd nie działa w zastępstwie organu rentowego, w związku z czym nie ustala prawa do świadczeń, a jego rozstrzygnięcie odnosi się tylko co do prawidłowości zaskarżonej decyzji. Z kolei w wyroku z dnia 20 maja 2004r. (II UK 395/03, OSNP 2005/3/43) Sąd Najwyższy, zajmując się zagadnieniem momentu dokonania oceny spełnienia warunków, od których zależy prawo do świadczenia, wskazał, że warunki nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy muszą być spełnione łącznie w chwili wydania decyzji przez organ rentowy. Sąd Najwyższy zwrócił jednocześnie uwagę na to, że w postępowaniu odwoławczym od decyzji organu rentowego sąd ubezpieczeń społecznych ocenia legalność decyzji według stanu rzeczy istniejącego w chwili jej wydania. Z uzasadnienia przytoczonego wyroku warto powołać ten fragment rozważań prawnych Sądu Najwyższego, w którym zwraca się uwagę na to, że warunki nabycia prawa do świadczenia muszą być spełnione łącznie w dacie orzekania przez organ rentowy, a postępowanie sądowe wywołane odwołaniem od decyzji organu rentowego ma na celu ocenę zgodności z prawem - w aspekcie formalnym i materialnym - decyzji wydanej przez organ rentowy. Badanie owej legalności decyzji i orzekanie o niej jest możliwe tylko przy uwzględnieniu stanu faktycznego i prawnego istniejącego w chwili wydawania decyzji. Mówiąc inaczej - o zasadności przyznania lub odmowy przyznania świadczenia decydują okoliczności istniejące w chwili ustalania do niego prawa decyzją organu rentowego. W kontekście okoliczności, jakie zaistniały w przedmiotowej sprawie, wypada jednak podnieść, że w postępowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych nie jest wyłączone stosowanie art. 316 § 1 k.p.c., ale należy mieć na względzie, że naczelną zasadą postępowania sądowego w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych pozostaje badanie legalności decyzji według stanu na dzień jej wydania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012r., II UK 235/11, LEX nr 1216853). Odstępstwo od zasady badania legalności decyzji na dzień jej wydania jest w niektórych wypadkach dopuszczalne i uzasadnione, kiedy to np. ostatnia z przesłanek prawa do świadczenia zostanie spełniona w czasie postępowania odwoławczego przed sądem, jednak każdorazowo trzeba rozważyć, czy odstępstwo takie nie doprowadzi w konsekwencji do wypaczenia charakteru postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych i całkowitego pozbawienia znaczenia postępowania administracyjnego poprzedzającego postępowanie sądowe. W drodze wyjątku od zasady, o której była mowa, orzecznictwo sądowe, odwołując się do normy art. 316 § 1 k.p.c., dopuszcza możliwość uwzględniania przez sąd okoliczności niebędących przedmiotem decyzji organu rentowego, wówczas, gdy podstawa faktyczna rozstrzygnięcia zawartego w wyroku sądu dotyczy "okoliczności pewnych". Wydanie w takiej sytuacji wyroku prowadzi do swoistego "skrócenia procedury" i jest podyktowane względami ekonomii procesowej. Eliminuje konieczność wystąpienia do organu rentowego przez osobę uprawnioną z kolejnym - tym razem zasadnym - wnioskiem o świadczenie niewątpliwie należne. To stanowisko jest konsekwentnie prezentowane w orzecznictwie (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 4 lipca 2000r., II UKN 55/00; z dnia 18 kwietnia 2001r., II UKN 335/00; z dnia 20 maja 2004r., II UK 395/03; z dnia 25 stycznia 2005r., I UK 152/04 i z dnia 2 sierpnia 2007r., III UK 25/07). Uogólniając, należy stwierdzić, że na podstawie art. 316 § 1 k.p.c. sąd ubezpieczeń społecznych - kierując się względami ekonomii procesowej - może wyjątkowo zmienić decyzję organu rentowego i przyznać prawo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych, jeżeli podstawą odmowy przyznania świadczenia w postępowaniu przed organem rentowym było niespełnienie któregoś z wymaganych prawem warunków, a w toku postępowania sądowego warunek ten został niewątpliwie spełniony.

W przedmiotowej sprawie, zdaniem Sądu, zaistniały podstawy do zastosowania tego wyjątku, który pozwala na orzeczenie z uwzględnieniem okoliczności, które powstały po dniu wydania decyzji. Sąd zatem w punkcie 1 wyroku, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., uwzględnił odwołanie i orzekając co do istoty zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał E. L. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 9 kwietnia 2018r. do 21 grudnia 2018r. Wskazana data końcowa wynika z tego, że w dniu 22 grudnia 2018r. ubezpieczona osiągnęła wiek emerytalny, więc świadczenie rentowe mogło być jej przyznane do dnia poprzedzającego ww. datę.

W pozostałym zakresie Sąd orzekł na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalając odwołanie. E. L. złożyła wniosek o świadczenie w dniu 21 listopada 2017r., domagając się prawa do renty od tego czasu. W ocenie Sądu należało jednak oddalić odwołanie ubezpieczonej w części, ponieważ w okresie od 1 listopada 2017r. do 8 kwietnia 2018r. była osobą zdolną do pracy i nie istniały przesłanki do zmiany decyzji w tym zakresie.