Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 1 września 2020 r., po rozpatrzeniu wniosków z dnia 2 marca 2020 r. oraz 5 czerwca 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił T. S. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że została ona wydana w oparciu o orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 26 sierpnia 2020 r., która stwierdziła, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że za okres od 1 kwietnia 2020 r. do 30 czerwca 2020 r. prawo wnioskodawcy do renty zostało przedłużone bez wydawanie decyzji na podstawie przepisów art.15 zc ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczegółowych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem , przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...) 19 , innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. /decyzja k.196 plik I akt ZUS/

T. S., reprezentowany przez pełnomocnika odwołal się od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W treści odwołania wskazał, że od wielu lat cierpi na choroby układu sercowo – krążenioweg , jest osobą po przebytych dwóch zawałach serca, cierpi na chorobą wieńcową, niestabilną dusznicę bolesną, a także na zaawansowaną miażdżycę tętnic wieńcowych. W ocenie skarżącego stan jego zdrowia nie uległ znaczącej poprawie w stosunku do września 2019 r., kiedy to Komisja Lekarska stwierdziła u niego częściową niezdolność do pracy. /odwołanie k.3 – 5/

Odpowiadając na odwołanie pismem z dnia 23 października 2020 roku organ rentowy wniósł o jego oddalenie. /odpowiedź na odwołanie k.34 – 35/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

T. S. urodził się (...), legitymuje się wykształceniem średnim w zawodzie technika - mechanika samochodowego. W swojej karierze zawodowej pracował jako mechanik, kierowca, pracownik pogotowia.

Był uprawniony do renty z tytułu niezdolności do pracy do dnia do 31 marca 2020 r. (za okres od 1 kwietnia 2020 r. do 30 czerwca 2020 r. prawo wnioskodawcy do renty zostało przedłużone bez wydawanie decyzji na podstawie przepisów art.15 zc ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczegółowych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...) 19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych).

/okoliczności bezsporne/

W dniu 2 marca 2020 r. oraz 5 czerwca 2020 r. T. S. złożył wnioski o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. /wniosek k.179 – 180 , wniosek k.185 - 186 plik I akt ZUS/

Lekarz Orzecznik ZUS po przeprowadzeniu bezpośredniego badania i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej rozpoznał u wnioskodawcy: stabilną chorobę niedokrwienną serca, stan po zawale koniuszkowym ( 2003 r.) i po wielokrotnych zabiegach P. ( 2003 r. – (...) , (...), gałąź diagonalna i przegrodowa, 2012 r., P. (...) oraz w lipcu 2015 r., P. restenozy (...)), w okresie względnej wydolności układu krążenia. Orzeczeniem z dnia 7 maja 2020 r. stwierdził, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy. /opinia lekarska z dnia 7 maja 2020 r. k.59 – 71 plik II akt ZUS , orzeczenie k.183 – 184 plik I akt ZUS/

W związku ze zgłoszonym sprzeciwem od orzeczenia lekarza orzecznika, sprawa T. S. została skierowana do komisji lekarskiej ZUS. /okoliczność bezsporna/

Komisja Lekarska ZUS po przeprowadzeniu bezpośredniego badania wnioskodawcy oraz po dokonaniu analizy dokumentacji medycznej rozpoznała u niego: stabilną chorobę niedokrwienną serca, stan po zawale koniuszkowym ( 2003 r.) i po wielokrotnych zabiegach P. ( 2003 r. – (...), (...), gałąź diagonalna i przegrodowa, 2012 r., P. (...) oraz w lipcu 2015 r., P. restenozy (...)), w okresie względnej wydolności układu krążenia. Orzeczeniem z dnia 27 sierpnia 2020 r. uznała, że wnioskodawa nie jest niezdolny do pracy. /opinia lekarska z dnia 26 sierpnia 2020 r. k.69 – 71 odwrót plik II akt ZUS, orzeczenie k.195 - 195 odwrót plik II akt ZUS/

U wnioskodawcy występuje przewlekła stabilna choroba niedokrwienna serca (przewlekły zespół wieńcowy), stan po zabiegu angioplastyki (...) (gałęzi przedniej zstępującej) z implantacją stentu DES z powodu restenozy w stencie - 27.07.2015r - stan po angioplastyce GO (gałęzi okalającej) z implantacją stentu DES - 18.11.2012r - stan po przebytym zawale mięśnia sercowego leczonym angioplastyką (...) (gałęzi przedniej zstępującej) i D. (gałęzi diagonalnej) z implantacją stentu - 09.2003r - stan po zabiegu angioplastyki (...) (prawej tętnicy wieńcowej) z implantacją stentu - 05.2003r -hiperlipidemia mieszana –otyłość.

Wnioskodawca jest obecnie relatywnie dobrego ogólnego stanu, przy czym niewątpliwie jest obciążony schorzeniami kardiologicznymi (choroby przewlekłe). Ma rozpoznaną chorobę niedokrwienną serca, jest po przebytym ostrym zespole wieńcowym (zawał mięśnia sercowego w 2003r) i inwazyjnym leczeniu - angioplastyka tętnic wieńcowych z implantacją stentu (czterokrotnie). Zawał serca z korzyścią dla wnioskodawcy nie był powikłany nagłym zatrzymaniem krążenia czy dużym uszkodzeniem mięśnia sercowego. Zastosowana u niego przezskóma angioplastyka tętnic wieńcowych (koronaroplastyka) - jest „stosunkowo” małoinwazyjnym zabiegiem poszerzania tętnic wieńcowych. Tętnice wieńcowe natomiast odpowiedzialne są za odpowiednie ukrwienie mięśnia sercowego. Zastosowana u wnioskodawcy metoda lecznicza (angioplastyka tętnic wieńcowych) była skuteczna, dała w odległej perspektywie (tj. chwila obecna) dobry efekt (nawet do chwili obecnej u wnioskodawcy uszkodzenie mięśnia nie jest duże). Dzięki skutecznym zabiegom udało się przywrócić prawidłową funkcję i przepływ w tętnicach. Od 2003 r., z uwagi na postęp procesu miażdżycowego, była jednak konieczność ponownych zabiegów angioplastyki. W 2012r wnioskodawca miał angioplastykę gałęzi okalającej. Ponownie w 2015 r. wnioskodawca wymagał angioplastyki (...) (gałęzi przedniej zstępującej). Od 2015 r. stabilizacja, brak zaostrzeń wymagających ponownych zabiegów - co ważne dla oceny orzeczniczej. W kolejnych badaniach USG serca (ECHO, ostatnie z 14.01.2021 r.) wykazano zachowaną dobrą globalną funkcję skurczową mięśnia lewej komory serca (frakcja wyrzutowa w NORMIE tj. 53%), nieznaczne odcinkowe zaburzenia kurczliwości pod postacią hipokinezy segmentów koniuszkowych ściany przedniej i przegrody, bez istotnych wad zastawkowych. Dostępne także badanie próby wysiłkowej - z dnia 15.04.2019r: uzyskano obciążenie 8.4 MET. nie obserwowano zmian odcinka ST-T (próba ujemna). Taki wynik badania oznacza to jednak dobrą tolerancję wysiłku rzędu 8.4MET bez danych na niedokrwienie mięśnia sercowego. Na chwilę obecną wynik leczenia w zakresie schorzeń kardiologicznych jest w miarę dobry. Zastosowane leczenie zabiegowe pozwoliło uniknąć dużego uszkodzenia mięśnia sercowego (pozwoliło zachować wydolność serca). Przewlekła choroba niedokrwienna serca, stan po przebytym zawale serca, stan po leczeniu zabiegowym, hiperlipidemia (z wysokim poziomem trójglicerydów rzędu 400 mg %) to schorzenia, z których trudno się wyleczyć - ogólnie patrząc wymagają przewlekłego leczenia i stałej kontroli (celem zmniejszenia np. ryzyka sercowo- naczyniowego i opóźnienia momentu wystąpienia dalszych powikłań). Dodatkowo pacjenci z tego typu schorzeniami mają niewątpliwie większe ryzyko kolejnych niekorzystnych zdarzeń sercowo-naczyniowych (nawet pomimo optymalnego leczenia). Biegły oceniając ewentualną niezdolność do pracy brał pod uwagę upośledzenie zdolności organizmu, a nie samo ryzyko sercowo-naczyniowe (gdyż ono samo w sobie nie znaczy o niezdolności do pracy). Dodatkowo w aktach ZUS dostępne jest skierowanie na rehabilitację kardiologiczną z dwukrotną rezygnacją z tej rehabilitacji przez wnioskodawcę: z datą 8.11.2019 r (jak wynika z wpisu z powodu wykonywania pracy) oraz z datą 12.05.2017r (z powodu konieczności opieki na rodzicami).

Mając na uwadze poziom kwalifikacji oraz całościowy stan kliniczny należy uznać, iż z punktu widzenia biegłego z zakresu kardiologii nie stwierdza się niezdolności do wykonywania pracy zarobkowej. Ewentualne zaostrzenia chorobowe winny być realizowane w ramach czasowych zwolnień chorobowy chorobowych. Biegły nie znalazł podstaw do wyznaczenia biegłych innych specjalności.

/opinia biegłego sądowego lekarza kardiologa R. G. k.54 – 56 oraz opinia uzupełniająca k.73 /

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dowodów z dokumentów w postaci orzeczenia lekarza orzecznika i komisji lekarskiej ZUS oraz wniosku o przyznanie renty.

Celem weryfikacji stanowiska wnioskodawcy Sąd dopuścił, z uwagi na rodzaj występujących u niego schorzeń, dowód z opinii biegłego sądowego z dziedziny kardiologii . Biegły, po przeprowadzeniu stosownych badań i analizie dostępnej dokumentacji lekarskiej, w złożonej opinii odniósł się szczegółowo do występujących u niego schorzeń i ocenił ich znaczenie dla zdolności wnioskodawcy do pracy, w odniesieniu do posiadanych przez niego kwalifikacji zawodowych. Co również istotne, wskazany biegły nie znalazł podstaw, aby koniecznym było przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego innej specjalności. Wobec zatem uznania, że wydana przez biegłego sądowego kardiologa opinia jest rzetelna, gdyż została sporządzona zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym jej przedmiot, a wynikające z nich wnioski są logiczne i prawidłowo uzasadnione, Sąd nie znalazł podstaw do zakwestionowania wartości dowodowej wydanej przez biegłego z dziedziny kardiologii opinii.

Żadna ze stron nie zakwestionowała złożonej w sprawie opinii.

Na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 3 i 5 k.p.c. Sąd pominął wniosek dowodowy o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego lekarza medycyny pracy. W ocenie Sądu – wobec wskazania przez biegłego sądowego lekarza kardiologa, że dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego lekarza medycyny pracy nie jest konieczne – Sąd uznał, że przedmiotowy wniosek zmierzał jedynie do przedłużenia postępowania.

Podkreślić w tym miejscu należy, że dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, korzysta się z niego w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Do dowodów tych nie mogą, więc mieć zastosowania wszystkie zasady o prowadzeniu dowodów. W konsekwencji nie można przyjąć, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych biegłych w każdym wypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony. Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z opinii kolejnych biegłych lub z opinii instytutu, jedynie wtedy, gdy zachodzi tego potrzeba, a więc wówczas, gdy opinia złożona już do sprawy zawiera istotne braki, względnie też nie wyjaśnia istotnych okoliczności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1974 roku II CR 817/73, niepubl.).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Na wstępie należy podnieść, że w niniejszym postępowaniu Sąd rozpoznał sprawę na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 148 ¹ k.p.c. Uznał - mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych - że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, a strona w pierwszym piśmie procesowym nie złożyła wniosku o przeprowadzenie rozprawy.

W rozpoznawanej sprawie strony nie zgłszały wniosków dowodowych, po pouczeniu o możliwości ich powoływania, co dało podstawę do przyjęcia, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne.

W przypadku bowiem, gdy głosy stron miałyby się ograniczyć tylko do powtórzenia argumentacji zawartej w pismach procesowych, to wyznaczanie rozprawy tylko w tym celu nie wydaje się uzasadnione ./tak wyrok SA w Gdańsku z dnia 26.06.2018, III AUa 1815/17/.

Odwołanie jest niezasadne.

Zgodnie z treścią art.57 ust.1 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U. z 2021 r., poz. 291) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełni łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność powstała w okresach wymienionych w cytowanym przepisie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Brak choćby jednego z warunków wymienionych w art.57 ww. ustawy powoduje brak prawa do świadczenia.

W niniejszej sprawie spór między stronami ograniczał się do oceny stanu zdrowia wnioskodawcy pod kątem niezdolności do pracy.

Zgodnie z treścią art.12 ww. ustawy niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania, co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji i możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art.13 ust.1 ww. ustawy).

W definicji niezdolności do pracy ustawodawca dał wyraz powiązaniu prawa do renty z rzeczywistą znaczną utratą zdolności do pracy zarobkowej, jako takiej, a częściową niezdolność do pracy powiązał z niezdolnością do pracy w ramach posiadanych kwalifikacji, przy uwzględnieniu możliwości i sprawności niezbędnych do dalszego zaangażowania w procesie pracy, zaakcentował istnienie potencjalnej przydatności do pracy. Chodzi zatem o zdolność do pracy zarobkowej nie tylko, jako zdolność do wykonywania dotychczasowej pracy, ale zdolność do podjęcia pracy w ogóle, z uwzględnieniem rodzaju i charakteru dotychczas wykonywanej pracy, poziomu wykształcenia, wieku, predyspozycji psychofizycznych.

Zdolność do pracy ma dwa elementy: biologiczny (ogólna sprawność psychofizyczna) i gospodarczy (przydatność na rynku pracy). Należało zatem ustalić, czy wnioskodawca jest zdolny do wykonywania pracy w pełnym zakresie, czy jego kwalifikacje pozwalają na wykonywanie innej pracy, czy dla utrzymania aktywności zawodowej konieczne jest przekwalifikowanie.

Niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy nie jest kryterium niezdolności do pracy w rozumieniu art.12 ww. ustawy. Brak możliwości wykonywania dotychczasowej pracy nie jest wystarczający do stwierdzenia częściowej niezdolności do pracy, gdy jest możliwe podjęcie innej pracy (w swoim zawodzie, bez przekwalifikowania lub gdy rokowanie, co do przekwalifikowania jest pozytywne). Niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy jest warunkiem koniecznym do ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ale nie jest warunkiem wystarczającym, jeżeli wiek, poziom wykształcenia, predyspozycje psychofizyczne dają podstawy do uznania, że jest możliwe podjęcie pracy w zawodzie albo po przekwalifikowaniu.

O częściowej niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, ale ocena czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnie z kwalifikacjami.

Wnioskodawca posiada wykształcenie w zawodzie technika - mechanika samochodowego i taką też pracę wykonywał w swojej karierze zawodowej.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że rozpoznane u niego schorzenia nie ograniczają jego sprawności w stopniu znacznym, powodującym niezdolność do pracy zarobkowej zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. Należy też wskazać, iż przyczyna niezdolności do pracy nie ma wynikać z choroby, a z naruszenia sprawności organizmu, czyli czynnika medycznego, który powoduje utratę zdolności do pracy. Nie ulega wątpliwości, że wnioskodawca cierpi na schorzenia natury kardiologicznej, z których trudno się wyleczyć i które wymagają przewlekłego leczenia i stałej kontroli, a nadto niewątpliwie występuje u niego większe ryzyko kolejnych niekorzystnych zdarzeń sercowo-naczyniowych (nawet pomimo optymalnego leczenia), to jednak stan jego zdrowia, oceniony całościowo, powoduje, że może on wykonywać prace zgodne z posiadanymi kwalifikacjami.

Wskazać w tym miejscu należy, że przy ocenie opinii biegłych lekarzy, Sąd nie może zająć stanowiska odmiennego, niż wyrażone w opinii, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego. Odmienne ustalenie w tej mierze może być dokonane tylko na podstawie opinii innych biegłych lekarzy, jeżeli ich opinia jest bardziej przekonywująca oraz wszechstronnie przedstawia kwestię nasuwającą wątpliwości w sprawie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1987 roku, II URN 228/87).

W konsekwencji brak jest podstaw do przyznania wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dlatego też Sąd na postawie art.477 ¹⁴§1 k.p.c. oddalił odwołanie.

S.B.