Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 1815/17

POSTANOWIENIE

Dnia 5 października 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach

III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący :

SSA Marek Procek (spr.)

Sędziowie :

SSA Tadeusz Szweda

SSA Marek Żurecki

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym

sprawy z odwołania M. D. (1) (D.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

przy udziale zainteresowanej M. D. (2)

o ustalenie podlegania obowiązkowi ubezpieczenia

w związku ze skargą ubezpieczonego o wznowienie postępowania

zakończonego prawomocnym wyrokiem

Sądu Apelacyjnego w Katowicach

z dnia 21 września 2016r., sygn. akt III AUa 1910/15

postanawia: odrzucić skargę o wznowienie postępowania.

/-/SSA T.Szweda /-/SSA M.Procek /-/SSA M.Żurecki

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 1815/17

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 21 września 2016 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach
w sprawie o sygn. akt III AUa 1910/15 uchylił wyrok Sądu Okręgowego - Sądu Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach z dnia 14 lipca 2015 roku, sygn. akt XI U 1727/14 w części odnoszącej się do decyzji organu rentowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. z dnia 27 maja 2013 roku, nr (...) i umorzył postępowanie
w tym zakresie (pkt 1), a w pozostałej części oddalił apelację ubezpieczonego M. D. (1) (pkt 2).

Uzasadniając powyższy wyrok w zakresie oddalenia apelacji ubezpieczonego,
Sąd Apelacyjny wskazał, że nie podzielił zarzutu ubezpieczonego co do nieważności decyzji organu rentowego z dnia 27 maja 2013 roku, nr (...), z uwagi na wydanie jej w stosunku
do podmiotu niemającego zdolności sądowej, ani zdolności procesowej, to jest (obok samego ubezpieczonego) w stosunku do spółki cywilnej.

W dniu 7 września 2017 roku ubezpieczony złożył skargę o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia
21 września 2016 roku, sygn. akt III AUa 1910/15, z uwagi na nieważność tego postępowania wynikającą z braku oznaczenia przez organ rentowy wspólników spółki cywilnej (...)
w decyzji nr (...).

W uzasadnieniu podał, że organ rentowy w decyzji z dnia 27 maja 2013 roku, nr (...), oznaczył go jako ubezpieczonego, podczas, gdy spółka cywilna (...) nie jest płatnikiem jego składek, gdyż jest wspólnikiem owej spółki. Ubezpieczony podkreślił, że spółka cywilna (...) nie posiada osobowości prawnej i sądowej, a jedynie jej wspólnicy, którzy nie zostali wymienieni w powołanej wyżej decyzji organu rentowego.

Jednocześnie ubezpieczony wskazał, że powyższe informacje uzyskał dopiero w dniu 5 września 2017 roku, po otrzymaniu analizy prawnej.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Skarga o wznowienie postępowania podlega odrzuceniu.

Skarga o wznowienie postępowania stanowi nadzwyczajny środek zaskarżenia przysługujący jedynie od ściśle określonych orzeczeń i w oparciu o ograniczone ustawowo podstawy. Są one wyraźnie i wyczerpująco wyliczone w ustawie. Skarga może być oparta
na tzw. przyczynach nieważności (art. 401 pkt 1 i 2 k.p.c.) oraz na przyczynach restytucyjnych (art. 403 k.p.c.), a także w sytuacjach regulowanych art. 401 1 k.p.c., a więc, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane orzeczenie. Z kolei art. 404 k.p.c. przewiduje, że również z powodu przestępstwa można żądać wznowienia, przy czym, jedynie wówczas, gdy czyn został ustalony prawomocnym wyrokiem skazującym, chyba, że postępowanie karne nie może być wszczęte lub że zostało umorzone z innych przyczyn, niż brak dowodów.

Po wniesieniu skargi o wznowienie postępowania sąd dokonuje jej kontroli z punktu widzenia zachowania warunków formalnych określonych w art. 409 k.p.c., toteż skarżący zobowiązany jest wykazać w niej - pod rygorem odrzucenia skargi - przesłanki dopuszczalności wznowienia. Oznacza to oparcie skargi na ustawowej podstawie
oraz podanie okoliczności, w odniesieniu do których sąd stwierdza zachowanie terminu.
Sąd dokonujący badania dopuszczalności skargi przyjmuje, że strona dotrzymała terminu
do wniesienia skargi o wznowienie postępowania z przyczyn nieważności wówczas, gdy jest niewątpliwe, że skarga została złożona przed upływem trzech miesięcy od daty dowiedzenia się przez wnoszącego skargę o wyroku zapadłym w sprawie, w której nie był on należycie reprezentowany albo gdy wskutek naruszenia przepisów prawa - pozbawiony był możności działania.

Przy czym, w orzecznictwie przyjmuje się że samo sformułowanie podstawy wznowienia w sposób odpowiadający przepisom art. 401-404 k.p.c. nie oznacza, że skarga opiera się na ustawowej podstawie, jeżeli już z jej uzasadnienia wynika, że podnoszona podstawa nie zachodzi. Taka skarga, nie oparta na ustawowej podstawie wznowienia, podlega odrzuceniu (art. 410 § 1 k.p.c.; por. np. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 1968 roku, I CZ 122/67, OSNCP 1968 nr 8-9, poz. 154; z dnia 9 maja 2008 roku, II PZ 65/07, OSNP 2009 nr 17-18, poz. 233; z dnia 16 października 2007 roku, V CO 27/07 z glosą
A. Chorążewskiej, Gdańskie Studia Prawnicze - Przegląd Orzecznictwa 2009 Nr 2, poz. 19,
z dnia 23 stycznia 2008 roku, V CZ 133/07, niepublikowanym; z dnia 28 października
1999 roku, II UKN 174/99, OSNAPiUS 2001 Nr 4, poz. 133; z dnia 7 lipca 2005 roku,
IV CO 6/05, Biuletyn Sądu Najwyższego 2005 nr 9, s. 14, w uzasadnieniu uchwały Sądu Najwyższego z dnia 28 października 1981 roku, I CO 5/81, OSNCP 1982 nr 5-6, poz. 77
oraz w uzasadnieniu postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 1996 roku,
I CRN 101/95, OSNC 1996 Nr 10, poz. 138).

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, skoro zarzut nieważności postępowania nie został podbudowany uzasadnieniem podstawy wznowienia z art. 401 § 1 pkt 2 k.p.c., a w części dotyczącej zarzutów co do postępowania, koncentrował się na postępowaniu toczącym się przed organem rentowym, wskazana ustawowa podstawa wznowienia w rzeczywistości
nie występuje w niniejszej sprawie. W piśmiennictwie prawniczym omawianą podstawę wznowienia utożsamia się z podstawą nieważności przewidzianą w art. 379 pkt 5 k.p.c.,
a w świetle zgodnej judykatury Sądu Najwyższego dotyczącej tego przepisu, strona zostaje pozbawiona możności działania tylko wtedy, gdy doszło do całkowitego pozbawienia
jej możności obrony swych praw, a więc gdy znalazła się w takiej sytuacji, która uniemożliwiła, a nie tylko utrudniła lub ograniczyła popieranie przed sądem dochodzonych żądań lub obronę przed zarzutami strony przeciwnej (por. np. orzeczenie z dnia 21 czerwca 1961 roku, 3 CR 953/60, OSPiKA 1963/5, poz. 137; NP 1963/1, s. 117 z glosą
W. Siedleckiego,) wyrok z dnia 20 stycznia 1966 roku, II PR 371/65, OSNCP 1966 Nr 10, poz. 172; wyrok z dnia 14 czerwca 1968 roku, I CR 432/67, OSNCP 1969 nr 7-8, poz. 137, wyrok z dnia 10 lipca 1974 roku, II CR 331/74, OSNCP 1975 Nr 5, poz. 84, "Nowe Prawo" 1976/5, s. 807 z glosą J. Klimkowicza, a ostatnio wyrok z dnia 2 kwietnia 1998 roku,
I PKN 521/97, OSNAPUS 1999 Nr 6, poz. 203 oraz z dnia 1 października 1998 roku,
I PKN 359/98, OSNAPUS 1999 Nr 21, poz. 681). O takim pozbawieniu skarżącego możności działania, nawet w świetle jego twierdzeń, nie może być mowy, skoro brał udział
w postępowaniu i podejmował niezbędne czynności procesowe, ale także wnosił środki odwoławcze w toku instancji.

Mało tego, skarżący zarówno w postępowaniu przed Sądem Okręgowym,
jak i w apelacji, powoływał się już na okoliczność wydania zaskarżonej decyzji w stosunku do spółki cywilnej, a nie jej wspólników. Jak już wyżej wskazano, Sąd Apelacyjny rozpoznając apelację ubezpieczonego, odniósł się również do zarzutów w tym zakresie.

W związku z tym, twierdzenie skarżącego, jakoby dowiedział się o powyższych okolicznościach dopiero w dniu 5 września 2017 roku, po otrzymaniu analizy prawnej,
nie zasługuje na uwzględnienie.

Resumując, Sąd Apelacyjny uznał, że skarga o wznowienie postępowania w sprawie zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 21 września 2016 roku, sygn. akt III AUa 1910/15, podlega odrzuceniu, po pierwsze - z uwagi na wniesienie jej
po upływie terminu określonego w art. 407 § 1 k.p.c., a po drugie - z uwagi na nie oparcie
jej na ustawowej podstawie wznowienia.

Z tych też powodów, Sąd Apelacyjny na mocy art. 410 § 1 k.p.c. orzekł,
jak w sentencji.

/-/SSA T.Szweda /-/SSA M.Procek /-/SSA M.Żurecki

Sędzia Przewodniczący Sędzia

JR