Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XVII AmA 69/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 września 2021 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	SSO Maciej Kruszyński
Protokolant –	sekr. sądowy Magdalena Żabińska

po rozpoznaniu 1 września 2021 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone

na skutek odwołania (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 24 czerwca 2020 roku, numer (...)

1. uchyla zaskarżoną decyzję w części tj.: w punktach I.1), I.5), I.9), I.13), I.17), I.21), I.25), I.27), I.29), I.31), I.33), I.35), I.37), I.39), I.41), I.43); punkcie II.1); punkcie III. 1) lit. a) podpunkt 1.,6.; punkcie III. 1) lit. b) podpunkt 1., 6.; punkcie III. 1) lit. c) podpunktach 1., 6.; punkcie III. 1) lit. d) podpunktach 1., 3.; punkcie III. 1) lit. e) podpunktach 1., 3.; punkcie III. 1) lit. f) podpunktach 1., 3.; punkcie III. 1) lit. g) podpunktach 1., 3., punkcie III. 1) lit. h) podpunktach 1., 3.;

2. zmienia zaskarżoną decyzję w części tj. w punkcie III. 2) w ten sposób, że nadaje jej następujące brzmienie: „poinformowanie wszystkich konsumentów, którzy w okresie od 17 kwietnia 2016 r. do dnia uprawomocnienia się niniejszej decyzji w zakresie klauzul określonych w punktach I. 2), 3), 4), 6), 7), 8), 10), 11), 12), 14), 15), 16), 18), 19), 20), 22), 23), 24), 26), 28), 30), 32), 34), 36), 38), 40), 42), 44) sentencji decyzji uiścili na rzecz (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. należność z tytułu Opłaty Jednorazowej, na podstawie:

a) § 1 pkt 14 i § 4 pkt 3 lub § 1 pkt 16 i § 4 pkt 4 lub § 1 pkt 17 i § 4 pkt 5 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...);

b) § 1 pkt 14 lub § 4 pkt 3 lub § 1 pkt 16 i § 4 pkt 4 lub § 1 pkt 17 i § 4 pkt 5 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...);

c) § 1 pkt 14 i § 4 pkt 3 lub § 1 pkt 16 i § 4 pkt 4 lub § 1 pkt 17 i § 4 pkt 5 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument)" (...) (...);

d) § 1 pkt 15 i § 3 pkt 2 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego czas określony (konsument) (...) (...);

e) § 1 pkt 15 i § 3 pkt 2 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...);

f) § 1 pkt 15 i § 3 pkt 2 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...);

g) § 1 pkt 15 i § 3 pkt 2 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument)" (...) (...);

h) § 1 pkt 15 i § 3 pkt 2 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument)" (...) (...)

o przysługującym im prawie do uzyskania zwrotu Opłaty Jednorazowej oraz o czynnościach, jakie musi podjąć konsument w celu jej otrzymania, w tym o konieczności wskazania przez konsumenta sposobu dokonania zwrotu przez (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. ww. opłaty (przelewem bankowym lub przekazem pocztowym), przy czym czas na dokonanie przez konsumenta tych czynności nie może być krótszy niż jeden miesiąc od dnia otrzymania pisma informującego o prawie do otrzymania zwrotu Opłaty Jednorazowej - w piśmie skierowanym do konsumenta listem poleconym, za potwierdzeniem odbioru zawierającego ww. informacje - w terminie 2 (dwóch) miesięcy od dnia uprawomocnienia się niniejszej decyzji w zakresie uznania za niedozwolone klauzul z punktów I. 2), 3), 4), 6), 7), 8), 10), 11), 12), 14), 15), 16), 18), 19), 20), 22), 23), 24), 26), 28), 30), 32), 34), 36), 38), 40), 42), 44) sentencji;

3. zmienia zaskarżoną decyzję w części tj. w punkcie III. 3) w ten sposób, że nadaje jej następujące brzmienie: „zwrócenie Opłaty Jednorazowej, o której mowa w punktach III.2) ppkt a) - h) powyżej, uiszczonej w okresie od dnia 17 kwietnia 2016 r. do dnia uprawomocnienia się niniejszej decyzji w zakresie klauzul z punktów I. 2), 3), 4), 6), 7), 8), 10), 11), 12), 14), 15), 16), 18), 19), 20), 22), 23), 24), 26), 28), 30), 32), 34), 36), 38), 40), 42), 44) jej sentencji każdemu konsumentowi, wskazanemu w pkt III.2) powyżej, który poinformował (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. o woli otrzymania zwrotu tej opłaty - w terminie 4 (czterech) miesięcy od dnia uprawomocnienia się niniejszej decyzji w zakresie klauzul z pkt I. 2), 3), 4), 6), 7), 8), 10), 11), 12), 14), 15), 16), 18), 19), 20), 22), 23), 24), 26), 28), 30), 32), 34), 36), 38), 40), 42), 44) jej sentencji;

4. zmienia zaskarżoną decyzję w części tj. w punkcie III. 5) w ten sposób, że nadaje jej następujące brzmienie: „opublikowanie w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia niniejszej decyzji, na koszt (...) Sp. z o. o. z siedzibą w W., na jego stronie internetowej, która na dzień wydania niniejszej decyzji mieści się pod adresem (...) oświadczenia o następującej treści:

„W związku z decyzją Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydaną w dniu 24 czerwca 2020 r. nr (...) (dalej: Decyzja nr (...)) (...) Sp. z o. o. z siedzibą w W. informuje, że klauzule umowne zawarte we wzorcach umów sprzedaży energii elektrycznej i wzorcach umów kompleksowych dostarczania paliwa gazowego:

1) przewidujące konieczność uiszczenia przez konsumenta Opłaty Jednorazowej w związku przedterminowym rozwiązaniem umowy sprzedaży energii elektrycznej lub kompleksowej umowy dostarczania paliwa gazowego, w razie zaistnienia wskazanych w umowie okoliczności związanych wyłącznie z zachowaniem konsumenta, tj. postanowienia określone w:

- § 1 pkt 14 i § 4 pkt 3 lub § 1 pkt 16 i § 4 pkt 4 lub § 1 pkt 17 i § 4 pkt 5 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...);

- § 1 pkt 14 lub § 4 pkt 3 lub § 1 pkt 16 i § 4 pkt 4 lub § 1 pkt 17 i § 4 pkt 5 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...);

- § 1 pkt 13 lub § 1 pkt 14 i § 4 pkt 3 lub § 1 pkt 16 i § 4 pkt 4 lub § 1 pkt 17 i § 4 pkt 5 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument)" (...) (...);

- § 1 pkt 15 i § 3 pkt 2 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego czas określony (konsument) (...) (...);

- § 1 pkt 15 i § 3 pkt 2 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...);

- § 1 pkt 15 i § 3 pkt 2 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument)" (...) (...);

- § 1 pkt 15 i § 3 pkt 2 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument)" (...) (...)

2) wprowadzające mechanizm automatycznego przekształcania umowy sprzedaży energii elektrycznej w umowę na kolejny czas określony (oznaczony) po upływie okresu jej obowiązywania, tj. postanowienia określone w:

- § 1 pkt 15 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...);

- §1 pkt 15 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...)

zostały uznane za niedozwolone i są bezskuteczne wobec konsumentów (tj. przedsiębiorca nie może się na nie powoływać i kształtować na ich podstawie stosunku umownego z konsumentem) na podstawie art. 23a ustawy z dnia 16 lutego 2007 roku o ochronie konkurencji i konsumentów i zakazano ich wykorzystywania wobec wszystkich konsumentów, którzy zawarli z przedsiębiorcą umowę na podstawie ww. wzorców (art. 23d ustawy z dnia 16 lutego 2007 roku o ochronie konkurencji i konsumentów).

Ponadto, ww. Decyzją nr (...) Prezesa UOKiK nałożono na (...) Sp. z o. o. z siedzibą w W. obowiązek usunięcia skutków stosowania niedozwolonych klauzul umownych w stosunku do konsumentów, którzy zostali dotknięci skutkami ich stosowania, poprzez zwrócenie ww. Opłaty Jednorazowej każdemu konsumentowi, który:

- uiścił Opłatę Jednorazową na podstawie ww. postanowień umowy sprzedaży energii elektrycznej i/lub paliwa gazowego w okresie od dnia 17 kwietnia 2016 r. do dnia uprawomocnienia się Decyzji nr (...) w zakresie klauzuli z punktów I. 2), 3), 4), 6), 7), 8), 10), 11), 12), 14), 15), 16), 18), 19), 20), 22), 23), 24), 26), 28), 30), 32), 34), 36), 38), 40), 42), 44) jej sentencji oraz

- poinformował (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. o woli otrzymania zwrotu Opłaty Jednorazowej w terminie wskazanym przez (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., jednak nie krótszym niż jeden miesiąc od otrzymania pisma informującego o prawie do otrzymania zwrotu Opłaty Jednorazowej,

w terminie 4 miesięcy od dnia uprawomocnienia się Decyzji nr (...) w zakresie klauzuli z pkt I. 2), 3), 4), 6), 7), 8), 10), 11), 12), 14), 15), 16), 18), 19), 20), 22), 23), 24), 26), 28), 30), 32), 34), 36), 38), 40), 42), 44) jej sentencji”

w następujący sposób:

-czarną czcionką (kod szesnastkowy (...) # (...)) (...) na białym tle (kod szesnastkowy (...) #ffffff),

-tekst powyższego oświadczenia wyjustowany,

-w górnej części strony głównej domeny (...) bez możliwości zamknięcia informacji przez użytkownika; oświadczenie ma być widoczne przez cały czas, gdy użytkownik jest na stronie (oświadczenie nie może przybrać formy np. rotacyjnego banera czy slajdera),

-czcionka powinna odpowiadać wielkości czcionki zwyczajowo używanej na ww. stronie internetowej, tekst umieszczony w ramce, o rozmiarze takim, aby była ona w całości wypełniona oświadczeniem, o którym mowa w niniejszym punkcie, z uwzględnieniem marginesu 2,5 cm z każdej strony,

-fragment oświadczenia o treści „na stronie (...) pod tym adresem" powinien być zamieszczony w formie hiperłącza (linka) do niniejszej decyzji opublikowanej w oparciu o pkt IV sentencji niniejszej decyzji;

przy czym obowiązek ten powinien być zrealizowany z zastosowaniem następujących zasad:

a) w przypadku zmiany nazwy przedsiębiorcy, jego przekształcenia lub przejścia praw i obowiązków na inny podmiot pod jakimkolwiek tytułem, powyższy obowiązek publikacyjny powinien być zrealizowany odpowiednio przez lub za pośrednictwem danego przedsiębiorcy lub jego następcy prawnego, ze wskazaniem nazw dawnej i nowej,

b) w przypadku zmiany adresu strony internetowej, należy niniejsze rozstrzygnięcie zastosować odpowiednio do strony internetowej funkcjonującej w dacie uprawomocnienia się niniejszej decyzji,

c) w razie zmiany treści sentencji decyzji lub jej uzasadnienia przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów lub sąd powszechny, w zakresie podlegającym obowiązkowi publikacji, należy obowiązek ten wykonać zgodnie ze zmienioną treścią decyzji.

5. w pozostałym zakresie oddala odwołanie;

6. znosi wzajemnie koszty postępowania między stronami.

SSO Maciej Kruszyński

Sygn. akt XVII AmA 69/20

Uzasadnienie wyroku z 10 września 2021 r.

Decyzją z 24 czerwca 2020 r., Nr (...) na podstawie art. 23b ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j.: Dz. U. z 2020 r. poz. 1076) – dalej także „Decyzja” - po przeprowadzeniu postępowania w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone uznał postanowienia wzorców umów stosowane przez (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., o treści:

1. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 48 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy.” (§ 1 pkt 13 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od kwietnia 2016 r. do końca października 2016 r.);

2. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 48 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy.” (§ 1 pkt 14 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od kwietnia 2016 r. do końca października 2016 r.);

3. „W przypadku przedłużenia Umowy zawartej na czas określony 48 miesięcy na kolejny czas określony 36 miesięcy w razie wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 36 miesięcy od daty przedłużenia Umowy, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy.” (§ 1 pkt 16 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej – czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od kwietnia 2016 r. do końca października 2016 r.);

4. „W przypadku przedłużenia Umowy zawartej na czas określony 48 miesięcy na kolejny czas określony 36 miesięcy, w razie wypowiedzenia Umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 36 miesięcy od daty przedłużenia Umowy, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy." (§ 1 pkt 17 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument)" (...) (...) stosowanego w okresie od kwietnia 2016 r. do końca października 2016 r.);

5. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Odbiorcę przed upływem okresu 48 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 11 zł (słownie: jedenaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 48 miesięcy." (§ 4 pkt 2 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument)" (...) (...) stosowanego w okresie od kwietnia 2016 r. do końca października 2016 r.);

6. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony 48 miesięcy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy przed upływem okresu 48 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 11 zł (słownie: jedenaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 48 miesięcy.” (§ 4 pkt 3 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument)" (...) (...)stosowanego w okresie od kwietnia 2016 r. do końca października 2016 r.);

7. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy przez Odbiorcę przed upływem okresu 36 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 11 zł (słownie: jedenaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa przedłużona na kolejny czas określony 36 miesięcy." (§ 4 pkt 4 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument)" (...) (...) stosowanego w okresie od kwietnia 2016 r. do końca października 2016 r.);

8. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 11 zł (słownie: jedenaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa przedłużona na kolejny czas określony 36 miesięcy.” (§ 4 pkt 5 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od kwietnia 2016 r. do końca października 2016 r.);

9. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 60 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy.” (§ 1 pkt 13 wzorca umowy 4 „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od listopada 2016 r. do końca czerwca 2017 r.);

10. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 60 miesięcy od jej zawarcia, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy.” (§ 1 pkt 14 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od listopada 2016 r. do końca czerwca 2017 r.);

11. „W przypadku przedłużenia umowy zawartej na czas określony 60 miesięcy na kolejny czas określony 36 miesięcy, w razie wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 36 miesięcy od daty przedłużenia Umowy, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy.” (§ 1 pkt 16 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od listopada 2016 r. do końca czerwca 2017 r.);

12. „W przypadku przedłużenia Umowy zawartej na czas określony 60 miesięcy na kolejny czas określony 36 miesięcy, w razie wypowiedzenia umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy przed upływem 36 miesięcy od daty przedłużenia Umowy, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy.” (§ 1 pkt 17 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od listopada 2016 r. do końca czerwca 2017 r.);

13. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Odbiorcę przed upływem okresu 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy.” (§ 4 pkt 2 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od listopada 2016 r. do końca czerwca 2017 r.);

14. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony 60 miesięcy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy przed upływem okresu 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy.” (§ 4 pkt 3 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od listopada 2016 r. do końca czerwca 2017 r.);

15. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy przez Odbiorcę przed upływem okresu 36 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 36 miesięcy." (§ 4 pkt 4 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od listopada 2016 r. do końca czerwca 2017 r.);

16. „ W przypadku wypowiedzenia Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 36 miesięcy.” (§ 4 pkt 5 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od listopada 2016 r. do końca czerwca 2017 r.);

17. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 60 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy” (§ 1 pkt 13 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego od lipca 2017 r);

18. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 60 miesięcy od jej zawarcia, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy.” (§ 1 pkt 14 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego od lipca 2017 r.);

19. „W przypadku przedłużenia Umowy zawartej na czas określony 60 miesięcy na kolejny czas określony 36 miesięcy, w razie wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 36 miesięcy od daty przedłużenia Umowy, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy” (§ 1 pkt 16 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego od lipca 2017 r.);

20. „W przypadku przedłużenia Umowy zawartej na czas określony 60 miesięcy na kolejny czas określony 36 miesięcy, w razie wypowiedzenia Umowy przed Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 36 miesięcy od daty przedłużenia Umowy, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w §4 Umowy” (§ 1 pkt 17 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument)" (...) (...) stosowanego od lipca 2017 r.);

21. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Odbiorcę przed upływem okresu 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy." (§ 4 pkt 2 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego od lipca 2017 r.);

22. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony 60 miesięcy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy przed upływem okresu 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy.” (§ 4 pkt 3 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument)" (...) (...)stosowanego od lipca 2017 r.);

23. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy przez Odbiorcę przed upływem okresu 36 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 36 miesięcy.” (§ 4 pkt 4 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument)" (...) (...) stosowanego od lipca 2017 r.);

24. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 36 miesięcy.” (§ 4 pkt 5 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument)" (...) (...)stosowanego od lipca 2017 r.);

25. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 48 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 3 Umowy.” (§ 1 pkt 14 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego czas określony (konsument)" (...) (...)stosowanego w okresie od czerwca 2015 r. do końca czerwca 2016 r.),

26. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 48 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 3 Umowy.” (§ 1 pkt 15 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od czerwca 2015 r. do końca czerwca 2016 r.);

27. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Odbiorcę przed upływem okresu 48 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 11 zł (słownie: jedenaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 48 miesięcy.” (§ 3 pkt 1 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od czerwca 2015 r. do końca czerwca 2016 r.);

28. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy przed upływem okresu 48 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 11 zł (słownie: jedenaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 48 miesięcy.” (§ 3 pkt 2 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego czas określony (konsument)" (...) (...) stosowanego w okresie od czerwca 2015 r. do końca czerwca 2016 r.);

29. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 48 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 3 Umowy.” (§ 1 pkt 14 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od lipca 2016 r. do końca października 2016 r.);

30. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 48 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 3 Umowy.” (§ 1 pkt 15 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od lipca 2016 r. do końca października 2016 r.);

31. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Odbiorcę przed upływem okresu 48 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 11 zł (słownie: jedenaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 48 miesięcy." (§ 3 pkt 1 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od lipca 2016 r. do końca października 2016 r.);

32. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy przed upływem okresu 48 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 11 zł (słownie: jedenaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 48 miesięcy." (§ 3 pkt 2 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...)stosowanego w okresie od lipca 2016 r. do końca października 2016 r.)

33. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 60 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 3 Umowy.” (§ 1 pkt 14 wzorca Umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...)stosowanego od listopada 2016 r. do końca stycznia 2017 r.);

34. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 60 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 3 Umowy.” (§ 1 pkt 15 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...) stosowanego od listopada 2016 r. do końca stycznia 2017 r.);

35. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Odbiorcę przed upływem 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy.” (§ 3 pkt 1 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od listopada 2016 r. do końca stycznia 2017 r.);

36. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy przed upływem okresu 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy.” (§ 3 pkt 2 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od listopada 2016 r. do końca stycznia 2017 r.);

37. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 60 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 3 Umowy.” (§ 1 pkt 14 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od lutego 2017 r. do końca czerwca 2017 r.);

38. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 60 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 3 Umowy.” (§ 1 pkt 15 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od lutego 2017 r. do końca czerwca 2017 r.);

39. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Odbiorcę przed upływem 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy.” (§ 3 pkt 1 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od lutego 2017 r. do końca czerwca 2017 r.);

40. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy przed upływem okresu 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy." (§ 3 pkt 2 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od lutego 2017 r. do końca czerwca 2017 r.);

41. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 60 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 3 Umowy.” (§ 1 pkt 14 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...)stosowanego od lipca 2017 r.);

42. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 60 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 3 Umowy.” (§ 1 pkt 15 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...) stosowanego od lipca 2017 r.);

43. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Odbiorcę przed upływem 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy." (§ 3 pkt 1 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...)stosowanego od lipca 2017 r.);

44. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy przed upływem okresu 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy.” (§ 3 pkt 2 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...) stosowanego od lipca 2017 r.);

45. „Umowa zawarta na czas określony 48 miesięcy ulega przedłużeniu na kolejny czas określony 36 miesięcy, chyba że Odbiorca złoży w okresie od zawarcia Umowy do 45 dni przed upływem okresu 48 miesięcy, oświadczenie o braku zgody na przekształcenie Umowy w Umowę na kolejny czas określony 36 miesięcy." (§ 1 pkt 15 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od kwietnia 2016 r. do końca października 2016 r.);

46. „Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy ulega przedłużeniu na kolejny czas określony 36 miesięcy, chyba że Odbiorca złoży w okresie od zawarcia Umowy do 45 dni przed upływem okresu 60 miesięcy, oświadczenie o braku zgody na przekształcenie Umowy w Umowę na kolejny czas określony 36 miesięcy." (§ 1 pkt 15 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...)stosowanego w okresie od listopada 2016 r. do końca czerwca 2017 r.);

47. „Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy ulega przedłużeniu na kolejny czas określony 36 miesięcy, chyba że Odbiorca złoży w okresie od zawarcia Umowy do 45 dni przed upływem okresu 60 miesięcy, oświadczenie o braku zgody na przekształcenie Umowy w Umowę na kolejny czas określony 36 miesięcy.” (§ 1 pkt 15 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego od lipca 2017 r.).

za niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu art. 3851 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 z późn. zm.), co stanowi naruszenie art. 23a ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j.: Dz. U. z 2020 r. poz. 1076) i zakazał ich wykorzystywania.

II. Na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 3a w zw. z ust. 7 pkt 1) ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1076), po przeprowadzeniu postępowania w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone nałożył na (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kary pieniężne:

1) w wysokości 75 934 zł z tytułu naruszenia zakazu, o którym mowa w art. 23a ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1076) w zakresie opisanym w punktach 1.1) - I.44) sentencji decyzji;

2) w wysokości 107 572 zł z tytułu naruszenia zakazu, o którym mowa w art. 23a ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1076) w zakresie opisanym w punktach I.45) - I.47) sentencji decyzji;

III. Na podstawie art. 23b ust. 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j.: Dz. U. z 2020 r. poz. 1076) Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów po przeprowadzeniu postępowania w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone nałożył na (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. środki usunięcia trwających skutków naruszenia zakazu stosowania we wzorcach umów zawieranych z konsumentami niedozwolonych postanowień umownych określonych w punkcie I sentencji decyzji, w postaci:

1) obowiązku poinformowania - w terminie nie później niż 2 (dwóch) miesięcy od dnia uprawomocnienia się niniejszej decyzji - wszystkich konsumentów, którzy od dnia 17 kwietnia 2016 r. zawarli umowy z (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. w oparciu o wzorce umów, zawierające postanowienia o których mowa w punkcie I sentencji decyzji, o uznaniu tych postanowień za niedozwolone oraz o skutkach z tego wynikających; informacja przekazywana konsumentom będzie:

⚫: w warstwie wizualnej - sporządzona czcionką w rozmiarze co najmniej 11, kolorze czarnym i rodzaju Times New Roman,
⚫: dostarczona konsumentom za pomocą listów poleconych, za potwierdzeniem odbioru,
⚫: składała się z następującej treści:

a) w przypadku wzorca umowy pn. „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...):

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. informuje, że Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej: Prezes UOKiK) decyzją nr (...) z dnia 24 czerwca 2020 r. uznał za niedozwolone następujące postanowienia wzorca umowy sprzedaży energii elektrycznej pn. „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...)/(...), o następującej treści:

1. W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 48 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy. ” (§ 1 pkt 13);

2. W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 48 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w S 4 Umowy." (§ 1 pkt 14);

3. „Umowa zawarta na czas określony 48 miesięcy ulega przedłużeniu na kolejny czas określony 36 miesięcy, chyba że Odbiorca złoży w okresie od zawarcia Umowy do 45 dni przed upływem okresu 48 miesięcy, oświadczenie o braku zgody na przekształcenie Umowy w Umowę na kolejny czas określony 36 miesięcy.” (§ 1 pkt 15);

4. W przypadku przedłużenia Umowy zawartej na czas określony 48 miesięcy na kolejny czas określony 36 miesięcy, w razie wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 36 miesięcy od daty przedłużenia Umowy, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w §4 Umowy. ” (§ 1 pkt 16);

5. W przypadku przedłużenia Umowy zawartej na czas określony 48 miesięcy na kolejny czas określony 36 miesięcy, w razie wypowiedzenia Umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 36 miesięcy od daty przedłużenia Umowy, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy. ” (§ 1 pkt 17);

6. W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Odbiorcę przed upływem okresu 48 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 11 (jedenaście) złotych przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 48 miesięcy. ” (§ 4 pkt 2);

7. W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony 48 miesięcy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy przed upływem okresu 48 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 11 (jedenaście) złotych przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 48 miesięcy.” (§ 4 pkt 3);

8. W przypadku wypowiedzenia Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy przez Odbiorcę przed upływem okresu 36 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 11 (jedenaście) złotych przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa przedłużona na kolejny czas określony 36 miesięcy.” (§ 4 pkt 4);

9. W przypadku wypowiedzenia Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 11 (jedenaście) złotych przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa przedłużona na kolejny czas określony 36 miesięcy.” (§ 4 pkt 5).

Prezes UOKiK zakazał wykorzystywania ww. postanowień. W związku z powyższym, przedmiotowe postanowienia nie wiążą Pani/Pana, czyli są bezskuteczne z mocy prawa i nie jest konieczne stwierdzanie ich bezskuteczności na drodze sądowej. Klauzulę uznaną za niedozwoloną należy zatem traktować tak, jakby w ogóle nie została zamieszczona w zawartej umowie.

Decyzja Prezesa UOKiK została udostępniona na stronie internetowej (...).

Podpis osoby uprawnionej do reprezentacji (...) Sp. z o. o. z siedzibą w W.”.

b) w przypadku wzorca umowy pn. „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...):

1. W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 60 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w §4 Umowy. ” (§ 1 pkt 13);

2. W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 60 miesięcy od jej zawarcia, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w §4 Umowy. ” (§ 1 pkt 14);

3. Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy ulega przedłużeniu na kolejny czas określony 36 miesięcy, chyba że Odbiorca złoży w okresie od zawarcia Umowy do 45 dni przed upływem okresu 60 miesięcy, oświadczenie o braku zgody na przekształcenie Umowy w Umowę na kolejny czas określony 36 miesięcy." (§ 1 pkt 15);

4. W przypadku przedłużenia Umowy zawartej na czas określony 60 miesięcy na kolejny czas określony 36 miesięcy, w razie wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 36 miesięcy od daty przedłużenia Umowy, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w §4 Umowy." (§ 1 pkt 16);

5. W przypadku przedłużenia Umowy zawartej na czas określony 60 miesięcy na kolejny czas określony 36 miesięcy, w razie wypowiedzenia Umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 36 miesięcy od daty przedłużenia Umowy, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w §4 Umowy. ” (§ 1 pkt 17);

6. W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Odbiorcę przed upływem okresu 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 (siedemnaście) złotych przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy." (§ 4 pkt 2);

7. W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony 60 miesięcy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy przed upływem okresu 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 (siedemnaście) złotych przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy.” (§ 4 pkt 3);

8. W przypadku wypowiedzenia Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy przez Odbiorcę przed upływem okresu 36 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 (siedemnaście) złotych przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 36 miesięcy." (§ 4 pkt 4);

9. W przypadku wypowiedzenia Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 (siedemnaście) złotych przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 36 miesięcy." (§ 4 pkt 5).

Prezes UOKiK zakazał wykorzystywania ww. postanowień. W związku z powyższym, przedmiotowe postanowienia nie wiążą Pani/Pana, czyli są bezskuteczne. Bezskuteczność powstaje z mocy prawa i nie jest konieczne stwierdzenie jej na drodze sądowej. Klauzulę uznaną za abuzywną należy zatem traktować tak, jakby w ogóle nie została zamieszczona w zawartej umowie. Decyzja Prezesa UOKiK została udostępniona na stronie internetowej (...).

Podpis osoby uprawnionej do reprezentacji (...) Sp. z o. o. z siedzibą w W.”.

c) w przypadku wzorca umowy pn. „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...):

2. W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 60 miesięcy od jej zawarcia, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy (§ 1 pkt 14)

3. Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy ulega przedłużeniu na kolejny czas określony 36 miesięcy, chyba że Odbiorca złoży w okresie od zawarcia Umowy do 45 dni przed upływem okresu 60 miesięcy oświadczenie o braku zgody na przekształcenie Umowy w Umowę na kolejny czas określony 36 miesięcy (§ 1 pkt 15)

5. W przypadku przedłużenia Umowy zawartej na czas określony 60 miesięcy na kolejny czas określony 36 miesięcy, w razie wypowiedzenia Umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 36 miesięcy od daty przedłużenia Umowy, Sprzedawca może obciążyć Odbiorę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy (§ 1 pkt 17)

6. W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Odbiorcę przed upływem okresu 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas oznaczony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy. ” (§ 4 pkt 2);

7. W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony 60 miesięcy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy przed upływem okresu 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy (§ 4 pkt 3);

8. W przypadku wypowiedzenia Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy przez Odbiorcę przed upływem okresu 36 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 36 miesięcy." (§ 4 pkt 4);

9. W przypadku wypowiedzenia Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 36 miesięcy." (§ 4 pkt 5).

Decyzja Prezesa UOKiK została udostępniona na stronie internetowej (...).

Podpis osoby uprawnionej do reprezentacji (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.".

d) w przypadku wzorca umowy pn. „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego czas określony (konsument) (...) (...):

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. informuje, że Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej: Prezes UOKiK) decyzją nr (...) z dnia 24 czerwca 2020 r. uznał za niedozwolone następujące postanowienia wzorca kompleksowej umowy dostarczania paliwa gazowego pn. „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego czas określony (konsument) (...) (...), o następującej treści:

3. W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Odbiorcę przed upływem okresu 48 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 11 zł (słownie: jedenaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 48 miesięcy.” (§ 3 pkt 1);

4. W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy przed upływem okresu 48 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 11 zł (słownie: jedenaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 48 miesięcy.” (§ 3 pkt 2).

Decyzja Prezesa UOKiK została udostępniona na stronie internetowej (...).

Podpis osoby uprawnionej do reprezentacji (...) Sp. z o. o. z siedzibą w W.".

e) w przypadku wzorca umowy pn. „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument)" (...) (...):

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. informuje, że Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej: Prezes UOKiK) decyzją nr (...) z dnia 24 czerwca 2020 r. uznał za niedozwolone następujące postanowienia wzorca kompleksowej umowy dostarczania paliwa gazowego pn. „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...), o następującej treści:

Decyzja Prezesa UOKiK została udostępniona na stronie internetowej (...).

Podpis osoby uprawnionej do reprezentacji (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.”.

f) w przypadku wzorca umowy pn. „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...):

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. informuje, że Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej: Prezes UOKiK) decyzją nr (...) z dnia 24 czerwca 2020 r. uznał za niedozwolone następujące postanowienia wzorca umowy sprzedaży energii elektrycznej pn. „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...), o następującej treści:

2. W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 60 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 3 Umowy. " (§ 1 pkt 15);

3. W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Odbiorcę przed upływem 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy. ” (§ 3 pkt 1);

4. W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy przed upływem okresu 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy.” (§ 3 pkt 2).

Decyzja Prezesa UOKiK została udostępniona na stronie internetowej (...).

Podpis osoby uprawnionej do reprezentacji (...) Sp. z o. o. z siedzibą w W.”.

g) w przypadku wzorca umowy pn. „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...):

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. informuje, że Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej: Prezes UOKiK) decyzją nr (...) z dnia 24 czerwca 2020 r. uznał za niedozwolone następujące postanowienia wzorca umowy sprzedaży energii elektrycznej pn. „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...), o następującej treści:

Decyzja Prezesa UOKiK została udostępniona na stronie internetowej (...).

Podpis osoby uprawnionej do reprezentacji (...) Sp. z o. o. z siedzibą w W.”.

h) w przypadku wzorca umowy pn. „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...)/ (...):

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. informuje, że Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej: Prezes UOKiK) decyzją nr (...) z dnia 24 czerwca 2020 r. uznał za niedozwolone następujące postanowienia wzorca umowy sprzedaży energii elektrycznej pn. „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...), o następującej treści:

Decyzja Prezesa UOKiK została udostępniona na stronie internetowej (...).

Podpis osoby uprawnionej do reprezentacji (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.”.

2) poinformowanie wszystkich konsumentów, którzy w okresie od 17 kwietnia 2016 r. do dnia uprawomocnienia się niniejszej decyzji w zakresie klauzul określonych w punktach 1.1)- I.44) sentencji decyzji uiścili na rzecz (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. należność z tytułu Opłaty Jednorazowej, na podstawie:

a) § 1 pkt 13 i § 4 pkt 2 lub § 1 pkt 14 i § 4 pkt 3 lub § 1 pkt 16 i § 4 pkt 4 lub § 1 pkt 17 i § 4 pkt 5 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...);

b) § 1 pkt 13 i § 4 pkt 2 lub § 1 pkt 14 i § 4 pkt 3 lub § 1 pkt 16 i § 4 pkt 4 lub § 1 pkt 17 i § 4 pkt 5 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...);

c) § 1 pkt 13 i § 4 pkt 2 lub § 1 pkt 14 i § 4 pkt 3 lub § 1 pkt 16 i § 4 pkt 4 lub § 1 pkt 17 i § 4 pkt 5 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument)" (...) (...);

d) § 1 pkt 14 i § 3 pkt 1 lub § 1 pkt 15 i § 3 pkt 2 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego czas określony (konsument) (...) (...);

e) § 1 pkt 14 i § 3 pkt 1 lub § 1 pkt 15 i § 3 pkt 2 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...);

f) § 1 pkt 14 i § 3 pkt 1 lub § 1 pkt 15 i § 3 pkt 2 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...);

g) § 1 pkt 14 i § 3 pkt 1 lub § 1 pkt 15 i § 3 pkt 2 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument)" (...) (...);

h) § 1 pkt 14 i § 3 pkt 1 lub § 1 pkt 15 i § 3 pkt 2 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument)" (...) (...)

3) zwrócenie Opłaty Jednorazowej, o której mowa w punktach III.2) ppkt a) - h) powyżej, uiszczonej w okresie od dnia 17 kwietnia 2016 r. do dnia uprawomocnienia się niniejszej decyzji w zakresie klauzul z punktów I.1)- I.44) jej sentencji każdemu konsumentowi, wskazanemu w pkt III.2) powyżej, który poinformował (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. o woli otrzymania zwrotu tej opłaty - w terminie 4 (czterech) miesięcy od dnia uprawomocnienia się niniejszej decyzji w zakresie klauzul z pkt I.1) -1.44) jej sentencji;

4) poinformowanie wszystkich konsumentów, których umowy w okresie od 17 kwietnia 2016 r. do dnia uprawomocnienia się niniejszej decyzji w zakresie klauzul określonych w punktach I.45) - I.47) sentencji decyzji zostały automatycznie przekształcone po upływie okresu ich obowiązywania w kolejne umowy na czas określony na podstawie:

a) § 1 pkt 15 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument)" (...) (...);

b) § 1 pkt 15 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument)" (...) (...);

c) § 1 pkt 15 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...)

o tym, że ww. postanowienia ich nie wiążą, wobec czego obowiązująca konsumenta umowa jest umową zawartą na czas nieokreślony i konsument ma prawo wypowiedzenia takiej umowy z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia bez konieczności ponoszenia z tego tytułu Opłaty Jednorazowej - w piśmie skierowanym do konsumenta listem poleconym, za potwierdzeniem odbioru zawierającym ww. informacje - w terminie 2 (dwóch) miesięcy od dnia uprawomocnienia się niniejszej decyzji w zakresie uznania za niedozwolone klauzul z punktów I.45) - I.47) jej sentencji;

5) opublikowanie w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia niniejszej decyzji, na koszt (...) Sp. z o. o. z siedzibą w W., na jego stronie internetowej, która na dzień wydania niniejszej decyzji mieści się pod adresem (...) oświadczenia o następującej treści:

1) przewidujące konieczność uiszczenia przez konsumenta Opłaty Jednorazowej w związku z przedterminowym rozwiązaniem umowy sprzedaży energii elektrycznej lub kompleksowej umowy dostarczania paliwa gazowego, w razie zaistnienia wskazanych w umowie okoliczności związanych wyłącznie z zachowaniem konsumenta, tj. postanowienia określone w:

- § 1 pkt 13 i § 4 pkt 2 lub 5 1 pkt 14 i §4 pkt 3 lub § 1 pkt 16 i § 4 pkt 4 lub § 1 pkt 17 i § 4 pkt 5 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...);

- § 1 pkt 13 i § 4 pkt 2 lub § 1 pkt 14 i § 4 pkt 3 lub S 1 pkt 16 i § 4 pkt 4 lub § 1 pkt 17 i § 4 pkt 5 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...);

- § 1 pkt 13 i § 4 pkt 2 lub § 1 pkt 14 i § 4 pkt 3 lub § 1 pkt 16 i § 4 pkt 4 lub § 1 pkt 17 i § 4 pkt 5 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...);

- § 1 pkt 14 i § 3 pkt 1 lub § 1 pkt 15 i § 3 pkt 2 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego czas określony (konsument) (...) (...);

- § 1 pkt 14 i § 3 pkt 1 lub § 1 pkt 15 i § 3 pkt 2 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...);

- § 1 pkt 14 i § 3 pkt 1 lub § 1 pkt 15 i § 3 pkt 2 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument)" (...) (...);

- § 1 pkt 14 i § 3 pkt 1 lub § 1 pkt 15 i § 3 pkt 2 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument)” (...);

- § 1 pkt 14 i § 3 pkt 1 lub § 1 pkt 15 i § 3 pkt 2 wzorca umowy „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...),

- § 1 pkt 15 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...);

- §1 pkt 15 wzorca umowy „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej - czas określony (konsument) (...) (...);

Ponadto, ww. Decyzją nr (...) Prezesa UOKiK nałożył na (...) Sp. z o. o. z siedzibą w W. obowiązek usunięcia skutków stosowania niedozwolonych klauzul umownych w stosunku do konsumentów, którzy zostali dotknięci skutkami ich stosowania, poprzez zwrócenie ww. Opłaty Jednorazowej każdemu konsumentowi, który:

⚫: uiścił Opłatę Jednorazową na podstawie ww. postanowień umowy sprzedaży energii elektrycznej i (...)paliwa gazowego w okresie od dnia 17 kwietnia 2016 r. do dnia uprawomocnienia się Decyzji nr (...) w zakresie klauzuli z punktów I.1) - II.44) jej sentencji oraz
⚫: poinformował (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. o woli otrzymania zwrotu Opłaty Jednorazowej w terminie wskazanym przez (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., jednak nie krótszym niż jeden miesiąc od otrzymania pisma informującego o prawie do otrzymania zwrotu Opłaty Jednorazowej,

w terminie 4 miesięcy od dnia uprawomocnienia się Decyzji nr (...) w zakresie klauzuli z pkt I.1) - II.44) jej sentencji”

w następujący sposób:

- czarną czcionką (kod szesnastkowy (...) # (...)) (...) na białym tle (kod szesnastkowy (...) #ffffff),

- tekst powyższego oświadczenia wyjustowany,

- w górnej części strony głównej domeny (...) bez możliwości zamknięcia informacji przez użytkownika; oświadczenie ma być widoczne przez cały czas, gdy użytkownik jest na stronie (oświadczenie nie może przybrać formy np. rotacyjnego banera czy slajdera),

- czcionka powinna odpowiadać wielkości czcionki zwyczajowo używanej na ww. stronie internetowej, tekst umieszczony w ramce, o rozmiarze takim, aby była ona w całości wypełniona oświadczeniem, o którym mowa w niniejszym punkcie, z uwzględnieniem marginesu 2,5 cm z każdej strony,

- fragment oświadczenia o treści „na stronie (...) pod tym adresem" powinien być zamieszczony w formie hiperłącza (linka) do niniejszej decyzji opublikowanej w oparciu o pkt IV sentencji niniejszej decyzji;

przy czym obowiązek ten powinien być zrealizowany z zastosowaniem następujących zasad:

b) w przypadku zmiany adresu strony internetowej, należy niniejsze rozstrzygnięcie zastosować odpowiednio do strony internetowej funkcjonującej w dacie uprawomocnienia się niniejszej decyzji,

IV. Na podstawie art. 23b ust. 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j.: Dz. U. z 2020 r. poz. 1076), po przeprowadzeniu postępowania w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone Prezes Ochrony Konkurencji i Konsumentów nakłada na (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. obowiązek publikacji wersji jawnej niniejszej decyzji w całości, na koszt (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., na stronie internetowej tego przedsiębiorcy (w dacie wydania niniejszej decyzji jest to strona internetowa: (...) w terminie jednego miesiąca od dnia uprawomocnienia się niniejszej decyzji, w ten sposób, że odnośnik do treści wersji jawnej decyzji powinien zostać umieszczony na stronie głównej i opisany w następujący sposób: „Decyzja Prezesa UOKiK nr (...). Decyzja prawomocna”, oraz utrzymywania jej na przedmiotowej stronie internetowej przez okres 6 (sześciu) miesięcy;

przy czym obowiązek ten powinien być zrealizowany z zastosowaniem następujących zasad:

b) w przypadku zmiany adresu strony internetowej, należy niniejsze rozstrzygnięcie zastosować odpowiednio do strony internetowej funkcjonującej w dacie uprawomocnienia się niniejszej decyzji,

V. Na podstawie art. 77 i art. 80 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j.: Dz. U. z 2020 r. poz. 1076), oraz na podstawie art. 263 S 1 i art. 264 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j.: Dz. U. z 2020 r. poz. 256.) w związku z art. 83 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j.: Dz. U. z 2020 r. poz. 1076), Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów obciążył (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. kosztami postępowania opisanego w pkt I sentencji niniejszej decyzji w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone w kwocie 112,68 złotych (słownie: sto dwanaście złotych sześćdziesiąt osiem groszy) i zobowiązuje (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. do zwrotu tych kosztów Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia się niniejszej decyzji.

Powód zaskarżył ww. decyzję w całości. Zaskarżonej decyzji zarzucił:

1. naruszenie art. 6 i art. 7 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego w zw. z art. 83 uokik poprzez niewyjaśnienie przez Prezesa UOKiK stanu faktycznego przed wydaniem Decyzji oraz naruszenie zasady prawdy obiektywnej polegające w szczególności na niewyjaśnieniu wszystkich istotnych okoliczności sprawy, jak również nieobiektywnym przedstawieniu stanu faktycznego sprawy na niekorzyść Powoda, uznanie, że Powód stosował postanowienia, które byłyby niedozwolone, przekroczenie granic uznania administracyjnego wskutek czego wymierzona kara jest niewspółmierna do stopnia zawinienia oraz nie uwzględnia wszystkich okoliczności sprawy,

2. naruszenie art. 77 § 1 k.p.a. w zw. z art. 83 uokik poprzez pominięcie przez Prezesa UOKiK istotnych dla rozstrzygnięcia postępowania dowodów, o których włączenie w poczet materiały dowodowego wnioskował Powód w trakcie postępowania, co w konsekwencji doprowadziło do wydania Decyzji bez wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego, co tym samym doprowadziło do błędnego ustalenia stanu faktycznego w oparciu o jednostronny i tendencyjnie wybrany materiał dowodowy, co wskazuje, że materiał dowodowy jest niejako dobrany do wcześniej przyjętej ustalonej przez Organ tezy,

3. Naruszenie art. 483 § 1 KC oraz art. 4j ust. 3a Pr.en. w zw. z art. 385¹ § 1 KC w zw. z art. 23a uokik przez ich błędną wykładnię i niewłaściwe stosowanie, polegające na przyjęciu, że zastrzeżona Opłata Jednorazowa na wypadek niewykonania przez konsumenta umowy, jest sprzeczna z prawem, gdyż stanowi klauzulę abuzywną oraz przyjęciu, że konsument nie jest zobowiązany do wykonania umowy; a tym samym uznanie, że doszło do naruszającego prawo zachowania przedsiębiorcy polegającego na stosowaniu we wzorcach umów niedozwolonych postanowień umownych, podczas gdy stosowane przez Spółkę kary umowne były wielokrotnie niższe niż wysokość rachunków za energię elektryczną,

4. naruszenie art. 80 k.p.a. w zw. z art. 83 uokik poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów poprzez błędną ocenę, że całokształt materiału dowodowego zgromadzonego przez Prezesa UOKiK w postępowaniu potwierdził, że Spółka dopuściła się naruszeń określonych w pkt. I Decyzji,

5. naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 84 uokik oraz art. 7 k.p.a. w zw. z art. 83 uokik, poprzez błędne zastosowanie polegające na wadliwej, a częstokroć kontrfaktycznej analizie materiału dowodowego sprzecznej z zasadami doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia, posługując się nieracjonalnymi argumentami, oraz zaniechaniu pełnego wyjaśnienia całokształtu okoliczności sprawy poprzez pominięcie dowodów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy; naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów poprzez brak wszechstronnego rozpatrzenia materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, ustalenie stany faktycznego w sposób nieobiektywny i jednostronny,

6. naruszenie art. 106 ust. 1 uokik polegające nałożeniu w roku 2020 kary na podstawie obrotu osiągniętego przez Spółkę w roku obrotowym 2018, zamiast na podstawie obrotu osiągniętego w roku obrotowym 2019,

7. naruszenie art. 106 ust. 1 uokik pkt. 3a i art. 111 uokik poprzez:

a. nieuwzględnienie w Decyzji okoliczności i stopnia naruszenia przepisów uokik, a w rezultacie nałożenie nadmiernie dolegliwej kary pieniężnej nieadekwatnej do zakładanych celów prewencyjnych kary, podczas gdy cele prewencyjne i wychowawcze ustawy zostały przez Powoda zrealizowane jeszcze przed wszczęciem przez Prezesa UOKiK postępowania, gdyż zaprzestał on stosowania kwestionowanych klauzul;

b. nieuwzględnienie przy obliczaniu wymiaru kary pieniężnej wszystkich okoliczności towarzyszących stosowaniu sformułowań umownych wymienionych w Decyzji tj. zwłaszcza faktu braku po stronie konsumentów jakiejkolwiek szkody oraz braku winy umyślnej po stronie Powoda,

8. naruszenie art. 8 ust 7 ustawy o prawach konsumenta poprzez przyjęcie, że Umowa zawarta na czas określony nie może przekształcić się w umowę na kolejny czas określony, podczas gdy przepis ten wymaga jedynie sprecyzowania w umowie sposobów i przesłanek wypowiedzenie takiej umowy, co zawierają elementy umów stosowanych przez Spółkę.

Wobec powyższego wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości, ewentualnie o zmianę zaskarżonej decyzji w części dotyczącej nałożenia na powoda kar pieniężnych, tj. w pkt II ppkt 1) i 2), poprzez odstąpienie od nałożenia na powoda kar, a ewentualnie nałożenie na powoda kary pieniężnej w wysokości istotnie mniejszej niż określona w decyzji. Ponadto wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Pozwany Prezes Ochrony Konkurencji i Konsumentów wniósł o oddalenie odwołania w całości.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Przedsiębiorca - (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. prowadzi działalność gospodarczą na podstawie wpisu do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod nr (...). Do dnia 7 listopada 2016 r. Spółka figurowała pod nazwą (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.. Z Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego wynika, że aktem notarialnym z dnia 27 października 2016 r. dokonano zmiany umowy Spółki poprzez zmianę nazwy (firmy) Spółki na (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.. Wpisu do KRS w powyższym zakresie Sąd Rejestrowy dokonał w dniu 7 listopada 2016 r.

Przedmiotem działalności Spółki jest m. in. sprzedaż energii elektrycznej i paliwa gazowego.

Dowód: odpis pełny z Krajowego Rejestru Sadowego Przedsiębiorcy, k. 133 akt sąd.

Na rynku detalicznym energii elektrycznej i paliwa gazowego, pomiędzy przedsiębiorstwem energetycznym, a odbiorcą mogą być zawierane umowy sprzedaży energii elektrycznej lub paliwa gazowego umowy dystrybucyjne lub umowy kompleksowe. Konsument może zrezygnować z usługi kompleksowej świadczonej przez sprzedawcę z urzędu i dokonać wyboru dowolnego sprzedawcy energii elektrycznej lub paliwa gazowego. Na polskim rynku działa aktualnie 444 podmiotów prowadzących działalność w zakresie obrotu energią elektryczną oraz 188 podmiotów prowadzących działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi. Jednym z takich sprzedawców jest właśnie Polski Prąd i Gaz. (okoliczność bezsporna)

Przedsiębiorca ten w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, w stosunkach z konsumentami posługiwała się m.in. wzorcami umów pn.:

1. „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej – czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od kwietnia 2016 r. do końca października 2016 r.);

2. „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej – czas określony (konsument)" (...) (...) stosowanego w okresie od listopada 2016 r. do końca czerwca 2017 r.);

3. „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej – czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego od lipca 2017 r);

4. „Umowa kompleksowa dostarczenia paliwa gazowego czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od czerwca 2015 r. do końca czerwca 2016 r.);

5. „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od lipca 2016 r. do końca października 2016 r.);

6. „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument)" (...) (...) stosowanego w okresie od lipca 2016 r. do końca października 2016 r.);

7. „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od lutego 2017 r. do końca czerwca 2017 r.);

8. „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...) stosowanego od lipca 2017 r.);

które Spółka przedłożyła na wezwanie Prezesa UOKIK wraz z pismem datowanym na 2 lipca 2018 r.

We wskazanych wyżej wzorcach umów Powód posługiwał się m.in. klauzulami umownymi wymienionymi w punkcie I zaskarżonej decyzji.

Dowód: Pismo Spółki z 2 lipca 2018 r., k. 4 akt adm.

Pismo Spółki z 28 listopada 2019 r., k. 141 akt adm.,

1. Umowa sprzedaży energii elektrycznej – czas określony (konsument) – (...) (...), k. 11 akt adm.,

2. Umowa sprzedaży energii elektrycznej – czas określony (konsument) – (...) (...), k. 17 akt adm.,

3. Umowa Sprzedaży energii elektrycznej – czas określony (konsument) – (...) (...), k. 21 akt adm.,

4. Umowa kompleksowa dostarczenia paliwa gazowego – czas określony (konsument) - (...) (...), k. 28 akt adm.

5. Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) – (...) (...), k. 36 akt adm.

6. Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) – (...) (...), k. 42 akt adm.,

7. Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) – (...) (...), k. 53 akt adm.,

8. Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) – (...) (...), k. 68 akt adm.

W wyniku analizy tych dokumentów Prezes UOKiK uznał, iż Spółka (...) stosowała ww. niedozwolone postanowienia umowne, tym samym Spółka dopuściła się naruszenia zakazu określonego w art. 23a ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

Wobec tego, w dniu 24 czerwca 2020 r. wydał decyzję nr (...) zaskarżoną w niniejszym postępowaniu.

Dowód: Decyzja Prezesa UOKiK z 24 czerwca 2020 r., k. 6 akt sąd.

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane, jak również w ocenie Sądu nie budziły wątpliwości.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Zakazane jest stosowanie we wzorcach umów zawieranych z konsumentami niedozwolonych postanowień umownych, o których mowa w art. 385¹ § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (art. 23a ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów).

Zgodnie z przepisem art. 23b ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, Prezes Urzędu wydaje decyzję o uznaniu postanowienia wzorca umowy za niedozwolony i zakazującą jego wykorzystywania, jeżeli stwierdzi naruszenie zakazu określonego w art. 23a. W decyzji Prezes Urzędu przytacza treść postanowienia wzorca umowy uznanego za niedozwolony.

W decyzji, o której mowa w ust. 1, Prezes Urzędu może określić środki usunięcia trwających skutków naruszenia zakazu, o którym mowa w art. 23a, w szczególności zobowiązać przedsiębiorcę do:

1) poinformowania konsumentów, będących stronami umów zawartych na podstawie wzorca, o którym mowa w ust. 1, o uznaniu za niedozwolone postanowienia tego wzorca - w sposób określony w decyzji;

2) złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia o treści i w formie określonej w decyzji (ust. 2).

W decyzji, o której mowa w ust. 1, Prezes Urzędu może nakazać publikację decyzji w całości lub w części, z zaznaczeniem, czy decyzja ta jest prawomocna, w określonej w niej formie, na koszt przedsiębiorcy (ust. 3).

Środki, o których mowa w ust. 2, powinny być proporcjonalne do wagi i rodzaju naruszenia oraz konieczne do usunięcia jego skutków (ust. 4).

Warunkiem naruszenia powyższego przepisu jest więc stosowanie we wzorcach umów zawieranych z konsumentami postanowień umownych naruszających art. 385¹ § 1 k.c. a więc nieuzgodnionych indywidualnie, kształtujących prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszających jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Należy pamiętać, że niedozwolone postanowienia umowne to konstrukcja przewidziana w art. 385¹ - 385³ k.c., mająca na celu ochronę konsumenta przed niekorzystnymi postanowieniami umowy łączącej go z profesjonalistą.

Stosownie do treści art. 24 uokik do naruszenia zbiorowych interesów konsumentów dochodzi poprzez bezprawne działanie przedsiębiorcy godzące w interesy konsumentów, o ile to działanie wywołuje negatywne skutki w sferze praw i obowiązków konsumentów. Przy czym skutki te muszą dotykać szerszego kręgu konsumentów, czyli odnosić się do obecnych, przyszłych i potencjalnych konsumentów, a więc naruszać prawa nieograniczonej bliżej nieokreślonej liczby konsumentów. Interes prawny konsumentów rozumiany jest jako określone potrzeby konsumenta, które zostały uznane przez ustawodawcę za godne ochrony (tak SN w uzasadnieniu uchwały z 13 lipca 2006r III SZP 3/06, OSNP 2007, nr 1-2, poz.35).

Ustawodawca w art. 24 ust. 1 uokik zakazał stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nią, sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami zachowanie przedsiębiorcy (ust. 2).

Powód jest przedsiębiorcą i podejmuje działania w obrocie z konsumentami. Działania i zaniechania Powoda, opisane w stanie faktycznym sprawy, wymagały analizy pod kątem ich bezprawności i naruszania zbiorowych interesów konsumentów.

O bezprawności w rozumieniu cytowanego wyżej przepisu możemy mówić, gdy zachowanie przedsiębiorcy – czyli jego działanie jak również zaniechanie – jest sprzeczne z powszechnie obowiązującym porządkiem prawnym, a więc zarówno z normami prawnymi, jak również z zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami. Bezprawność jest przy tym obiektywnym czynnikiem, a więc niezależna jest od winy i jej stopnia, jak również bez znaczenia jest świadomość istnienia naruszeń. Bezprawność jest także niezależna od wystąpienia szkody.

Powód w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, w stosunkach z konsumentami posługiwała się m.in. wzorcami umów pn.:

1. „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej – czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od kwietnia 2016 r. do końca października 2016 r.);

2. „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej – czas określony (konsument)" (...) (...) stosowanego w okresie od listopada 2016 r. do końca czerwca 2017 r.);

3. „Umowa Sprzedaży energii elektrycznej – czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego od lipca 2017 r);

4. „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego czas określony (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od czerwca 2015 r. do końca czerwca 2016 r.);

5. „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od lipca 2016 r. do końca października 2016 r.);

6. „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument)" (...) (...) stosowanego w okresie od lipca 2016 r. do końca października 2016 r.);

7. „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...) stosowanego w okresie od lutego 2017 r. do końca czerwca 2017 r.);

8. „Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego (konsument) (...) (...) stosowanego od lipca 2017 r.).

Umowy te zawierały zakwestionowane przez Prezesa UOKiK klauzule wymienione w punkcie I Decyzji. Klauzule te można – ze względu na ich treść – podzielić na trzy grupy. Każda z nich – dla klarowności wywodów – zostanie omówiona poniżej odrębnie. Przy oznaczaniu omawianych klauzul zachowano numerację zastosowaną w zaskarżonej Decyzji.

Klauzule uprawniające dostawcę do obciążenia odbiorcy opłatą jednorazową w przypadku wypowiedzenia przez samego odbiorcę umowy zawartej na czas określony, o następującym brzmieniu:

I.1. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 48 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy.”

I. 5. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Odbiorcę przed upływem okresu 48 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 11 zł (słownie: jedenaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 48 miesięcy."

I. 9. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 60 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy.”

I. 13. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Odbiorcę przed upływem okresu 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy.”

I. 17. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 60 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy”

I. 21. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Odbiorcę przed upływem okresu 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy."

I. 25. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 48 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 3 Umowy.”

I. 27. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Odbiorcę przed upływem okresu 48 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 11 zł (słownie: jedenaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 48 miesięcy. ”

I. 29. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 48 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 3 Umowy.”

I. 31. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Odbiorcę przed upływem okresu 48 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 11 zł (słownie: jedenaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 48 miesięcy. "

I. 33. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 60 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 3 Umowy.”

I. 35. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Odbiorcę przed upływem 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy.”

I. 37. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 60 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 3 Umowy.”

I. 39. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Odbiorcę przed upływem 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy.”

I. 41. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 60 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 3 Umowy.”

I. 43. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Odbiorcę przed upływem 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy."

Odnośnie ww. postanowień, Sąd podzielił stanowisko wyrażone w treści odwołania, co skutkowało uchyleniem zaskarżonej decyzji w części, tj. w punktach I.1), I.5), I.9), I.13), I.17), I.21), I.25), I.27), I.29), I.31), I.33), I.35), I.37), I.39), I.41), I.43), a w konsekwencji zmianie podlegała także dalsza część Decyzji, aby zachować spójność z treścią punktu I.

W ocenie Sądu wymienione wyżej postanowienia umowne, zakwestionowane przez Pozwanego znajdują oparcie w przepisach prawa.

Zgodnie z art. 4j ust. 1 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (p.e.), odbiorca paliw gazowych lub energii ma prawo zakupu tych paliw lub energii od wybranego przez siebie sprzedawcy.

A.1 Jak wskazał Prezes UOKiK, przytoczony przepis realizuje tzw. zasadę (...) (ang. (...)) czyli dostępu osoby trzeciej do sieci. Zdaniem Prezesa przepis ten powinien być traktowany jako dyrektywa interpretacyjna innych przepisów, których wykładnia - w oderwaniu od niego - mogłaby prowadzić do nieuzasadnionego utrudnienia realizacji uprawnienia do zmiany sprzedawcy. Wobec tego, Prezes uznał za niedozwolone wzorce umowne postanowienia przewidujące obowiązek uiszczenia kary w przypadku rozwiązania umowy przed upływem okresu jej obowiązywania. W ocenie Pozwanego, takie zobowiązanie może prowadzić do ograniczenia uprawnienia konsumentów do zmiany sprzedawcy energii elektrycznej lub paliwa gazowego. Jej wysokość ustalana wyłącznie w oparciu o pozostały, przewidziany czas trwania umowy, zdaniem Prezesa, ma za zadanie wyłącznie zniechęcić odbiorcę do jej wypowiedzenia. Innymi słowy, postanowienia te naruszają ekonomiczne interesy konsumenta. Godzą także w zasadę ekwiwalentności świadczeń oraz równowagi kontraktowej stron, gdyż przewidują po stronie konsumenta konieczność uiszczania świadczenia, pomimo niezaistnienia po stronie przedsiębiorcy realnej szkody.

O ile zgodzić należy się z Pozwanym w zakresie jego wywodów związanych z generalną, płynącą z przepisów prawa energetycznego zasadą dostępu osoby trzeciej do sieci, o tyle podkreślenia wymaga fakt, iż zasada ta może napotykać pewne ograniczenia – jeżeli przewidziane są one w treści samej ustawy prawo energetyczne. Sprawia to, iż nie można jej uznać za wartość absolutną. Jeżeli określone postanowienie umowne może powodować skutek w pewien sposób ograniczający dostęp osoby trzeciej, ale znajduje ono oparcie w przepisach prawa energetycznego, nie może być uznane za bezprawne.

Zgodzić należało się za argumentacją zawartą w odwołaniu, iż Pozwany, dokonując oceny tych klauzul nieprawidłowo zinterpretował art. 4j ust. 3a ustawy – Prawo energetyczne. Zgodnie z jego brzmieniem, odbiorca końcowy może wypowiedzieć umowę zawartą na czas oznaczony, na podstawie której przedsiębiorstwo energetyczne dostarcza temu odbiorcy paliwa gazowe lub energię, bez ponoszenia kosztów i odszkodowań innych niż wynikające z treści umowy, składając do przedsiębiorstwa energetycznego pisemne oświadczenie. Niewątpliwie zatem z treści przepisu wynika uprawnienie przedsiębiorstwa energetycznego, dostarczającego paliwo gazowe lub energię, do domagania się odszkodowania za przedterminowe zakończenie umowy przez odbiorcę – pod warunkiem wszak, że takie odszkodowanie zostało przewidziane w umowie. Przepis nie wskazuje w jaki sposób kwestia odszkodowania ma być w umowie uregulowana. Prawo energetyczne stanowi lex specialis w stosunku do kodeksu cywilnego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 14 maja 2015 roku, sygn.. akt. VI ACa 414/15), nie zawiera natomiast żadnych regulacji dotyczących odszkodowań, a zatem w tym zakresie odwołać należy się do ogólnych uregulowań regulujących szkodę kontraktowej tzn. art. 471 i n. k.c., które umożliwiają stronom wprowadzenie do umowy – w zakresie odpowiedzialności kontraktowej – postanowienia wprowadzającego także ryczałtowe odszkodowanie za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązania (art. 483 § 1 k.c. – kara umowna).

Kwestionowane wzorce nie posługują się pojęciem „kary umownej”, wskazując iż odbiorca „zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony”. Sąd Okręgowy podziela jednak wyrażoną w doktrynie koncepcję jednolitej kary umownej, zgodnie z którą m.in. „jeżeli strony dążą do zryczałtowania odszkodowania należnego wierzycielowi - innymi słowy: do uprzedniego oszacowania i ustalenia dodatniego interesu umowy - to ustalona w ten sposób suma stanowi karę umowną w rozumieniu art. 483 § 1 k.c. i podlega regulacji art. 483-484 k.c.” – tak [w] Kara umowna J. Jastrzębski, Rozdział 3.1. Również Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 17 stycznia 2020 roku, IV CSK 579/17 uznał ryczałtowe odszkodowania, wprowadzane do umów dostawy energii elektrycznej na podstawie art. 4j ust. 3 ustawy prawo energetyczne, za karę umowną.

W konsekwencji zatem należało przyjąć, iż – co do zasady – klauzula wprowadzająca możliwość obciążenia odbiorcy opłatą z tytułu przedterminowego zakończenia przez odbiorcę umowy zawartej na czas oznaczony jest dopuszczalna, a w sytuacji kiedy opłata ta jest z góry ustalona (z góry ustalone odszkodowanie umowne w formie ryczałtu liczonego proporcjonalnie do okresu, jaki pozostał do końca terminu umowy zawartej na czas oznaczony) stanowi karę umowną, która podlega ocenie przez pryzmat stosownych przepisów kodeksu cywilnego.

Nie sposób zatem zgodzić się ze stwierdzeniem wyrażonym w Decyzji, że określenie z góry wysokości Opłaty Jednorazowej w zryczałtowanej formie jest przejawem nadużywania pozycji kontraktowej spółki i ochrony własnych interesów, pomijając przy tym interesy konsumenta oraz ma na celu ułatwienie dochodzenia roszczeń z powyższego tytułu bez potrzeby wykazywania okoliczności poniesienia szkody i jej wysokości. Skoro uprawnienie takie znajduje umocowanie w przepisach prawa nie może być, a priori uznane za nadużycie pozycji kontraktowej. Ocenie podlegać może jedynie sposób wprowadzenia tego odszkodowania do umowy – np. nadmierne wygórowanie kary umownej (o czym niżej w kontekście przedmiotowych klauzul). Zwrócić uwagę należy, że ryczałtowo określone odszkodowanie (kara umowna) jest również korzystne dla dłużnika – zna on bowiem maksymalną wysokość swojej ewentualnej odpowiedzialności i z góry, podpisując umowę, może rozważyć swoją zgodę na takie ryzyko.

W konsekwencji za słuszną należało uznać argumentację Powoda, który wskazał, że skoro przepisy dotyczące możliwości wprowadzenia odszkodowania w sytuacji przedterminowego zakończenia przez odbiorcę umowy zawartej na czas oznaczony zostały przez ustawodawcę przewidziane w Kodeksie cywilnym oraz Prawie energetycznym to ukaranie spółki za stosowanie ich we wzorcach umów zawieranych z konsumentami stanowi naruszenie przepisów prawa. Nie jest bowiem możliwe uznanie za abuzywne klauzul, które znajdują oparcie w przepisach prawa. Omawiana grupa klauzul nie narusza zasady (...) bowiem tego typu ograniczenia zostały wprost dozwolone w cytowanych wyżej przepisach prawa energetycznego.

A.II Sąd nie znalazł również podstaw do przyjęcia, że wysokość opłaty, o której mowa w przytoczonym przepisie winna być zależna od wysokości poniesionej przez przedsiębiorcę szkody. Niewątpliwe musi – jak służąca kompensacji szkody – uwzględniać szkodę przedsiębiorcy energetycznego związaną z przedterminowym zakończeniem umowy o dostawę energii, w sytuacji gdy mógł on oczekiwać określonego poziomu rentowności umowy, wynikającego z oznaczenia czasu, przez jaki odbiorca miał korzystać z usług dostawcy. Istotą kary umownej jest jednak brak konieczności, przy jej dochodzeniu, wykazania poniesionej szkody (czy też wysokości poniesionej szkody) – vide uchwała Sądu Najwyższego z 6 listopada 2003 roku, III CZP 61/03. Zatem Pozwany wadliwie uznał, że kwota Opłaty Jednorazowej nie znajduje odzwierciedlenia w kosztach i ryzyku przedsiębiorcy, który powinien ustalić opłatę za wypowiedzenie umowy w sposób adekwatny do poniesionych z tego tytułu kosztów. Pochylając się jednak nad rzeczywistymi kosztami i ryzykiem przedsiębiorcy, trzeba dodać, co słusznie podniósł Powód, że pozyskując nowego odbiorcę spółka musi zakupić energię elektryczną, co świadczy o zaangażowaniu środków, wiąże się to również z koniecznością zapłaty depozytów za zakupioną energię elektryczną i paliwo gazowe. Do tych kosztów zaliczyć należy także m.in. wynagrodzenie agenta, który pozyskał klienta, a w dalszej kolejności i wynagrodzenia pracowników odpowiadających za korespondencję, obsługę systemu, itp. Wszystkie te koszty mogą być objęte ryczałtowym odszkodowaniem – karą umowną, jako interes wierzyciela – nawet jeżeli w praktyce dosyć trudno jest je dokładnie policzyć. Niemniej oczywiście, jeżeli Pozwany stwierdzi, iż taka kara umowna dalece wykracza poza swoją kompensacyjną funkcję, będzie to podstawą do zakwestionowania postanowienia umownego na podstawie artykułu 385¹ § 1 w związku z art. 385³ pkt 17 k.c.

W niniejszej sprawie jednak Pozwany nie wykazał, aby ustalona w kwestionowanych klauzulach umownych kara umowna mogła zostać uznana za wygórowaną – co za tym idzie wypełniającą przesłanki abuzywności.

Odnosząc się do wysokości zastrzeżonej kary umownej odwołać się należy do stanowiska Sądu Najwyższego (przywoływany wyżej wyrok z 17 stycznia 2020 roku, IV CSK 579/17), który stwierdził iż przepis art. 4j ust. 3 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne, realizujący zasadę dostępu osoby trzeciej do sieci i bezkosztowego rozwiązania umowy sprzedaży energii elektrycznej nie może stanowić podstawy obciążenia odbiorcy końcowego obowiązkiem uiszczenia kary umownej w wysokości odpowiadającej cenie nieodebranej energii elektrycznej. W piśmiennictwie przyjmuje się, że sama umowa może zawierać postanowienia np. w przedmiocie kar umownych za wcześniejsze jej wypowiedzenie. Jednak gdyby takie kary umowne w praktyce prowadziły do blokowania wypowiadania umów na czas oznaczony, np. zawierałyby postanowienie, że wcześniejsze ich wypowiedzenie wiąże się z zapłatą kary umownej w wysokości równej czy choćby zbliżonej do wysokości rachunków, jakie odbiorca miałby płacić do końca obowiązywania umowy to taką karę umowną należałoby uznać za nieważną jako naruszającą zasadę swobody umów z art. 353 ¹k.c. oraz sprzeczną z art. 4j ust. 3a p.e. który przewiduje że umowy na czas oznaczony muszą być wypowiadane. (Art. 4j PrEnerg red. Kuliński 2017, wyd. 1/P. Grabowska, System Informacji Prawnej Legalis)

W przedmiotowej sprawie, Jednorazowa Opłata wynosiła 11 bądź 17 złotych. Natomiast, zgodnie z oficjalną Informacją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, średnia opłata za energię elektryczną dla gospodarstwa domowego wynosiła w 2019 r. 0,4862 zł/kWh. Zakładając, że średnie zużycie energii elektrycznej w gospodarstwie domowym w którym zamieszkuje jedna osoba wynosi 110 kWh/miesiąc, to rachunek wynosiłby 53,48 zł. Tożsame założenie dla gospodarstwa domowego zamieszkującego przez 2 – 3 osoby pozwala na przyjęcie, iż wysokość rachunku wynosiłaby około 150 zł. W tym stanie rzeczy, należy nadmienić, iż miesięczna wysokość kary określona w omawianych postanowieniach nie zbliża się nawet do „wysokości odpowiadającej cenie nieodebranej energii elektrycznej”.

Wracając do art. 385³ pkt 17 k.c. zgodnie z którym w razie wątpliwości uważa się że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które w szczególności (…) nakładają na konsumenta który nie wykonał zobowiązania lub odstąpił od umowy obowiązek zapłaty rażąco wygórowanej kary umownej lub odstępnego, warto podkreślić, że w przedmiotowej sprawie to na Pozwanym spoczywał obowiązek wykazania rażącej wysokości kary umownej – opłaty.

W oparciu o powyższe rozważania, Sąd stwierdził, że kara umowna w omawianych postanowieniach nie jest karą rażąco wygórowaną. Stanowi element powszechnie stosowanej praktyki rynkowej stosowany przez podmioty sprzedające energię elektryczną.

Podsumowując rozważania dotyczące pierwszej kategorii postanowień, które według Sądu nie są niedozwolonymi postanowieniami umownymi, Sąd pragnie zwrócić uwagę na fakt zawierania z konsumentami umów na 60 miesięcy. Należy rozważyć, czy w sytuacji wypowiedzenia przez konsumenta umowy zawartej na 5 lat, na wczesnym jej etapie, czas i kara umowna pozostająca do zapłaty nie zostanie uznana za rażąco wygórowaną (raczej będzie to dotyczyć konkretnych sporów między dostawcą, a odbiorcą). Wprawdzie kwestia ta nie została podniesiona i nie jest przedmiotem szczegółowych rozważań w niniejszym postępowaniu, jednakże wymaga zasygnalizowania. Zasygnalizować również należy, iż fakt zawarcia umowy na stosunkowo długi czas oznaczony wraz z karą umowną, której wysokość powiązana została z długością okresu pozostałego do zakończenia umowy, w sytuacji wypowiedzenia tej umowy w jej wczesnym okresie z jednoczesnym znacznym obciążeniem odbiorcy karą umowną może być uznane za naruszające zasadę dostępu osób trzecich do sieci. Niewątpliwie bowiem będzie czynnikiem ograniczającym decyzję o zmianie dostawcy na początkowym etapie umowy o dostawę energii.

Zakwestionowane przez Pozwanego klauzule sformułowane w pkt I.1., I. 5., I. 9., I. 13., I. 17., I. 21., I. 25., I. 27., I. 29., I. 31., I. 33. , I. 35. , I. 37., I. 39. , I. 41. , I. 43 zaskarżonej Decyzji znajdują oparcie w przepisach prawa, dlatego też stanowisko Powoda przedstawione w tym zakresie w odwołaniu zasługiwało na uwzględnienie, co doprowadziło do częściowego uchylenia Decyzji o czym Sąd orzekł w punkcie pierwszym sentencji wyroku.

Klauzule dotyczące możliwości obciążenia obiorcy opłatą jednorazową w przypadku wypowiedzenia umowy przez sprzedawcę z winy odbiorcy przed upływem okresu na jaki została zawarta, o następującym brzmieniu:

I. 2. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 48 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy.”

I. 6 . „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony 48 miesięcy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy przed upływem okresu 48 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 11 zł (słownie: jedenaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 48 miesięcy.”

I. 10. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 60 miesięcy od jej zawarcia, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy. ”

I. 14. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony 60 miesięcy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy przed upływem okresu 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy. ”

I. 18. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 60 miesięcy od jej zawarcia, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy. ”

I. 22. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony 60 miesięcy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy przed upływem okresu 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy.”

I. 26. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 48 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 3 Umowy.”

I. 28. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy przed upływem okresu 48 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 11 zł (słownie: jedenaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 48 miesięcy.”

I. 30. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 48 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 3 Umowy.”

I. 32. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy przed upływem okresu 48 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 11 zł (słownie: jedenaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 48 miesięcy."

I. 34. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 60 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 3 Umowy.”

I. 36. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy przed upływem okresu 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy.”

I. 38. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 60 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 3 Umowy.”

I. 40. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy przed upływem okresu 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy."

I. 42. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 60 miesięcy od jej zawarcia, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 3 Umowy.”

I. 44. „W przypadku wypowiedzenia Umowy zawartej na czas określony przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy przed upływem okresu 60 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy zawartej na czas określony. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy.”

Postanowienia te należało uznać za niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c. co słusznie uczynił Prezes UOKiK w zaskarżonej Decyzji. Odwołanie obejmujące Decyzję w tej części podlegało oddaleniu.

B I. Tę część należy rozpocząć od uwagi, iż powyższe klauzule ocenione zostały przez Pozwanego razem z klauzulami, o których mowa była w części A uzasadnienia, podczas gdy różnią się one w zasadniczy sposób, ponieważ w przeciwieństwie do klauzul omawianych w części A uzasadnienia, znajdujących umocowanie w treści przepisów prawa energetycznego, klauzule omawiane w tej części stoją w sprzeczności z prawem energetycznym.

Ponownie, odwołując się do art. 4j ust. 3a p.e. trzeba wskazać, że przepis ten umożliwia odbiorcy końcowemu wypowiedzieć umowę bez ponoszenia kosztów i odszkodowań innych niż wynikające z treści umowy poprzez złożenie pisemnego oświadczenia. Przy czym nie można stracić z oczu, iż jednym z nadrzędnych celów prawa energetycznego jest równoważenie interesów przedsiębiorstw energetycznych i odbiorców energii (art. 1 ust 2 in fine pr. e.) oraz urzeczywistnienie zasady dostępu osoby trzeciej do sieci (tzw. (...)). Nadrzędną wartością prawa energetycznego jest zatem swoboda odbiorcy w wyborze dostawcy energii. Nie jest to oczywiście wartość absolutna, ale wszelkie jej ograniczenia muszą znajdować podstawę w obowiązujących przepisach. Jednym z takich jest właśnie art. 4j ust. 3a p.e. Regulacja ta - wprowadza bowiem możliwość obciążenia odbiorcy przewidziane w umowie odszkodowanie w razie zakończenia zawartego na czas oznaczony stosunku prawnego przedmiotem, którego dostawa energii. Niewątpliwie zatem – co zostało omówione w części A uzasadnienia - wprowadzona, a oparta na tym przepisie klauzula umowna może ograniczać swobodę decyzji odbiorcy, niemniej znajduje to umocowanie w przepisach prawa, które w tym zakresie wzmacniają pozycję kontraktową dostawcy energii (umożliwiają kompensację szkody wynikającej z przedwczesnego zakończenia umowy przez odbiorcę). Przepis ten stanowi zatem normę o charakterze szczególnym, ograniczoną jedynie do sytuacji wypowiedzenia dokonanego przez odbiorcę. Tylko wtedy, istnieje możliwość obciążenia go odszkodowaniem z tytułu rozwiązania umowy, jeżeli taka regulacja została do jej treści wprowadzona. Będąca podstawą tego rozwiązania regulacja, zawarta w art. 4j ust. 3a p.e., nie może być wykładana rozszerzająco - a w szczególności nie może być podstawą wprowadzenia do umowy klauzuli, na mocy której dostawca energii będzie upoważniony do obciążenia odbiorcy odszkodowaniem w sytuacji, kiedy to dostawca dokonał wypowiedzenia umowy, nawet jeżeli następuje to z przyczyn leżących po stronie odbiorcy - czyli klauzuli, która została zakwestionowana w niniejszej sprawie przez pozwanego (por. również w tej kwestii wyrok Sądu Najwyższego z 17 stycznia 2020 roku, IV CSK 579/17).

W konsekwencji Sąd Okręgowy podzielił stanowisko strony pozwanej, iż omawiane klauzule niekorzystnie kształtują prawa i obowiązki konsumenta, a co istotne sprzecznie z powołanymi wyżej przepisami prawa energetycznego. Te argumenty przemawiały za uznaniem abuzywności zakwestionowanych klauzul.

B II. Niemniej, w ocenie Sądu Okręgowego, w tym miejscu zwrócić należy uwagę na jeszcze jeden aspekt, który prowadzi do wniosku, że klauzule omawiane w tej części rozważań uznać należy za niedozwolone. Nie zawierają one bowiem dokładnego określenia przypadków – sytuacji – w których sprzedawcy, po wcześniejszym zakończeniu umowy na skutek wystąpienia okoliczności obciążających Odbiorcę, przysługiwać będzie prawo do obciążenia odbiorcy karą umowną. Prowadzić to może zaś – w pewnych sytuacjach - do nieważności klauzuli.

Przedmiotem niniejszych rozważań jest klauzula zawierająca w istocie karę umowną.

Kara umowna wpisana jest w reżim odpowiedzialności odszkodowawczej. Stanowi ryczałtowe odszkodowanie za niewykonanie (nienależyte wykonanie) zobowiązania. Nie jest oderwana od przesłanek odpowiedzialności kontraktowej wskazanych w art. 471 i nast. k.c. Zakres odpowiedzialności z tytułu kary umownej pokrywa się z zakresem ogólnej odpowiedzialności dłużnika za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania (art. 483 § 1 i art. 484 § 1 w związku z art. 471 k.c.). Przepisy dotyczące kary umownej mają charakter dyspozytywny, zatem stronom przysługuje, zgodnie z art. 353¹ k.c., pewien zakres swobody ukształtowania zakresu kompensacji, rozkładu ryzyka oraz ponoszenia konsekwencji niewykonania zobowiązania. Co do zasady, kara umowna należy się w razie zwłoki dłużnika, stąd ewentualnie rozszerzenie odpowiedzialności w zakresie kary umownej wymaga wyraźnego określenia w umowie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 października 2019 r., II CSK 180/10, nie publ.). Obowiązek zapłaty kary umownej warunkowany jest łącznym wystąpieniem dwóch przesłanek pozytywnych. Pierwszą z nich jest istnienie skutecznego postanowienia umownego kreującego obowiązek świadczenia kary. Drugą - niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania (lub pojedynczego obowiązku), za które dłużnik ponosi odpowiedzialność, ocenianego przy uwzględnieniu ewentualnych modyfikacji podstaw lub zakresu odpowiedzialności przyjętych przez strony na podstawie art. 473 § 1 k.c. Orzecznictwo wyrażało wątpliwości co do możliwości zastrzeżenia kary umownej na wypadek odstąpienia od umowy lub jej wypowiedzenia. Ostatecznie ugruntowało się stanowisko zgodnie, z którym tego typu zastrzeżenie umowne w istocie dotyczy niewykonania lub nieprawidłowego wykonania zobowiązania w taki sposób, iż było to podstawą do odstąpienia od umowy lub też do jej wypowiedzenia. Nawet przy takim ukształtowaniu kary umownej wykluczono dopuszczalność wprowadzenia kary umownej na wypadek odstąpienia od umowy, lub też jej wypowiedzenia, z przyczyn wynikających z niewykonania bądź nienależytego wykonania świadczenia pieniężnego przez dłużnika (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2019 r., III CZP 3/19), wskazując przy tym, iż takie ukształtowanie świadczenia dłużnika nie daje się pogodzić z modelem jednolitej kary umownej.

Powyższe przypomnienie zasadniczych reguł dotyczących kary umownej jest niezbędne, aby uwypuklić wątpliwości które pojawiają się na tle klauzul umownych zaproponowanych przez Powoda w jego wzorcach umownych, zakwestionowanych przez Pozwanego w zaskarżonej decyzji, a omawianych w pkt B uzasadnienia.

Pozwany wprowadził bowiem do umowy karę umowną umożliwiającą obciążenie odbiorcy odszkodowaniem w sytuacji wypowiedzenia umowy przez dostawcę z przyczyn leżących po stronie odbiorcy. Podkreślenia zaś wymaga fakt, iż zasadniczym obowiązkiem (świadczeniem) odbiorcy na tle łączącej go z dostawcą umowy jest obowiązek zapłaty za odbieraną energię. Opierając się na doświadczeniu można założyć, że - nie, licząc małego procenta wyjątkowych sytuacji faktycznych - praktycznie wszystkie problemy dostawcy energii z odbiorcą – na tle wykonywania prawidłowego wykonywania umowy przez odbiorcę – związane są z zapłatą za pobieraną energię. W konsekwencji klauzula ta w istocie mogłaby zostać wykorzystywana sprzecznie z przepisami regulującymi karę umowną, o których mowa była wyżej – a zatem w warunkach nieważności.

Co istotne jednak uznanie przedmiotowych klauzul za nieważne determinuje wyłącznie sposób ich wykorzystania przez wierzyciela. Nie można zatem, na chwilę dokonywania ich oceny pod kątem abuzywności, a priori przyjąć, iż są one nieważne. Uznanie tych klauzul za nieważne w istocie uniemożliwiało by przyjęcie ich za abuzywne (por. uchwała Sądu Najwyższego z 13 stycznia 2011 roku III CZP 119/10).

Uprawnione jednak jest stwierdzenie, iż klauzule te - sformułowane niejednoznacznie, nie precyzujące przy jakich przyczynach wypowiedzenia umowy leżących po stronie odbiorcy mógłby on zostać obciążony przez dostawcę karą umowną, sformułowane w taki sposób, iż mogłoby zostać wykorzystane sprzecznie z przepisami kodeksu cywilnego (w warunkach nieważności), a ewentualne przeciwdziałanie skutkom tego zastosowania wymagałoby od odbiorcy wystąpienia na drogę sądową, naruszają dobre obyczaje nakazujące uczciwe i lojalne postępowanie w obrocie. Skutkuje to rażącym naruszeniem interesów konsumenta i uzasadnia uznanie przedmiotowych klauzul za niedozwolone, w rozumieniu art. 385¹ § 1 k.c. - niezależnie od przyczyn wskazanych w części B.I.

W konsekwencji, podsumowując tę część rozważań należy stwierdzić, że Pozwany zasadnie zakwestionował klauzule sformułowane w pkt I.2, I.6, I.10, I.14, I.18, I.22, I.26, I.28, I.30, I.32, I.34, I.36, I.38, I.40, I.42, I.44 zaskarżonej Decyzji i w zakresie obejmującym te klauzule odwołanie Powoda podlegało oddaleniu (wyjąwszy kwestię obciążenia karą – o czym niżej).

Klauzule dotyczące możliwości obciążenia odbiorcy opłatą jednorazową w przypadku wypowiedzenia umowy zarówno przez odbiorcę jak i przez sprzedawcę w sytuacji przedterminowego zakończenia umowy na czas określony, która powstała w wyniku milczącego przedłużenia umowy zawartej na czas oznaczony, należą do nich:

I. 3. „W przypadku przedłużenia Umowy zawartej na czas określony 48 miesięcy na kolejny czas określony 36 miesięcy w razie wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 36 miesięcy od daty przedłużenia Umowy, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy.”

I. 4. „W przypadku przedłużenia Umowy zawartej na czas określony 48 miesięcy na kolejny czas określony 36 miesięcy, w razie wypowiedzenia Umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 36 miesięcy od daty przedłużenia Umowy, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy."

I. 7. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy przez Odbiorcę przed upływem okresu 36 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 11 zł (słownie: jedenaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa przedłużona na kolejny czas określony 36 miesięcy."

I. 11. „W przypadku przedłużenia umowy zawartej na czas określony 60 miesięcy na kolejny czas określony 36 miesięcy, w razie wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 36 miesięcy od daty przedłużenia Umowy, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy.”

I. 12. „W przypadku przedłużenia Umowy zawartej na czas określony 60 miesięcy na kolejny czas określony 36 miesięcy, w razie wypowiedzenia umowy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy przed upływem 36 miesięcy od daty przedłużenia Umowy, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy.”

I. 15. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy przez Odbiorcę przed upływem okresu 36 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 36 miesięcy."

I. 16. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 36 miesięcy.”

I. 19. „W przypadku przedłużenia Umowy zawartej na czas określony 60 miesięcy na kolejny czas określony 36 miesięcy, w razie wypowiedzenia Umowy przez Odbiorcę przed upływem 36 miesięcy od daty przedłużenia Umowy, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w § 4 Umowy”

I. 20. „W przypadku przedłużenia Umowy zawartej na czas określony 60 miesięcy na kolejny czas określony 36 miesięcy, w razie wypowiedzenia Umowy przed Sprzedawcę z winy Odbiorcy, przed upływem 36 miesięcy od daty przedłużenia Umowy, Sprzedawca może obciążyć Odbiorcę Opłatą Jednorazową w wysokości i na zasadach określonych w §4 Umowy”

I. 23. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy przez Odbiorcę przed upływem okresu 36 miesięcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 36 miesięcy. ”

I. 24. „W przypadku wypowiedzenia Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy przez Sprzedawcę z winy Odbiorcy, Odbiorca zapłaci Sprzedawcy Opłatę Jednorazową z tytułu przedterminowego rozwiązania Umowy przedłużonej na kolejny czas określony 36 miesięcy. Wysokość Opłaty Jednorazowej wynika z pomnożenia stawki 17 zł (słownie: siedemnaście złotych) przez liczbę pełnych miesięcy, o które została skrócona Umowa zawarta na czas określony 36 miesięcy. ”

W ocenie Sądu, klauzule te słusznie zostały zakwestionowane przez Prezesa UOKiK. Stwierdzenie ich abuzywności jest poniekąd konsekwencją uznania za niedozwolone postanowień umieszczonych w pkt I.45 i I.46. tj.:

I. 45. „Umowa zawarta na czas określony 48 miesięcy ulega przedłużeniu na kolejny czas określony 36 miesięcy, chyba że Odbiorca złoży w okresie od zawarcia Umowy do 45 dni przed upływem okresu 48 miesięcy, oświadczenie o braku zgody na przekształcenie Umowy w Umowę na kolejny czas określony 36 miesięcy."

I. 46. „Umowa zawarta na czas określony 60 miesięcy ulega przedłużeniu na kolejny czas określony 36 miesięcy, chyba że Odbiorca złoży w okresie od zawarcia Umowy do 45 dni przed upływem okresu 60 miesięcy, oświadczenie o braku zgody na przekształcenie Umowy w Umowę na kolejny czas określony 36 miesięcy."

W zakresie klauzul zakwestionowanych w Decyzji w punkcie I.45 i I.46 stwierdzić należy, iż kwestia milczącego przedłużenia umowy zawartej na czas oznaczony na kolejny czas oznaczony wielokrotnie była przedmiotem rozważań w orzecznictwie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W tym zakresie Sąd podziela argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Nie ulega wątpliwości Sądu, iż posługiwanie się klauzulami przewidującymi „automatyczne” przedłużenie umowy terminowej na kolejny oznaczony czas wobec braku wyraźnego, przeciwnego oświadczenia konsumenta należy uznać za czyn nieuczciwy, a ponadto zmierzający do wykorzystania niewiedzy i braku uwagi konsumentów. Dobry obyczaj zaś należy postrzegać jako prawo do posiadania realnej możliwości zakończenia istnienia łączącego strony stosunku prawnego bez konieczności wykonywania przez konsumenta dodatkowych obowiązków, nałożonych jednostronnie przez przedsiębiorcę. Również w tutejszym sądzie utrwalony został pogląd, zgodnie z którym tego rodzaju praktyka w nieuzasadniony sposób obarcza konsumentów koniecznością pilnowania terminu obowiązywania umowy, bowiem wymusza przeciwdziałanie automatyzmowi przedłużenia umowy na dalszy, zbliżony jak pierwotnie przyjęty czas określony, co niewątpliwie rodzi dla konsumentów niekorzystne skutki. W przypadku niezłożenia przez konsumenta, w wyznaczonym terminie, oświadczenia o braku woli kontunuowania umowy umowa ta - nawet wbrew woli konsumenta - ulegała przedłużeniu na kolejny okres, co nieuchronnie wiązało się istnieniem po stronie konsumenta obowiązków, których być może nie chciał on już ponosić. Zdaniem Sądu, to przedsiębiorcy winno zależeć na zatrzymaniu konsumenta przy sobie i w związku z tym, to przedsiębiorca powinien informować kontrahenta o zbliżającym się upływie terminu, na jaki zawarto umowę, i zachęcać do jej przedłużenia. Jest to bowiem tylko pozorne uprawnienie, stanowiące de facto uciążliwy obowiązek konsumenta. To konsument musi bowiem pamiętać o upływającym terminie i pilnować, by złożyć oświadczenie w odpowiednim czasie. Tymczasem przeciętny konsument, zawierając z powodem umowę na czas określony, będzie przekonany, że umowa ta rozwiązuje się po nadejściu terminu (ewentualnie przekształca się w umowę na czas nieokreślony, co jest powszechną praktyką na rynku). Skoro bowiem strony zdecydowały o wykreowaniu stosunku prawnego na określony czas, to oczywistym jest, że z upływem tego okresu stosunek prawny wygasa i nie jest konieczne podejmowanie jakichkolwiek dodatkowych czynności, w tym składanie jakichkolwiek oświadczeń, by skutek ten nastąpił. (wyrok SOKiK z 19 maja 2015 r., XVII AmA 78/14).

Zdaniem Sądu, w przedmiotowej sprawie została także spełniona przesłanka godzenia przez spółkę w zbiorowe interesy konsumentów. Trzeba wyjaśnić, że zakaz z art. 24 uokik obejmuje zachowania przedsiębiorcy, które można określić jako " generalne", tj. dotyczące każdego konsumenta znajdującego się w określonej sytuacji. Praktyką naruszającą zbiorowe interesy konsumentów jest takie zachowanie przedsiębiorcy, które podejmowane jest w warunkach wskazujących na powtarzalność zachowania w stosunku do indywidualnych konsumentów wchodzących w skład określonej grupy.

Należy także wskazać, za Sądem Apelacyjnym, że dla stwierdzenia naruszenia zbiorowych interesów konsumentów wystarczy ustalić, że konkretne działanie przedsiębiorcy nie ma zdefiniowanego, określonego adresata, a zatem wszyscy potencjalni klienci przedsiębiorcy znajdą się w takim samym "negatywnym" położeniu. (Wyrok SA w Warszawie z 23.01.2018 r., VII AGa 808/18, System Informacji Prawnej LEX nr 2487698.)

Dlatego też odwołanie w zakresie klauzul obejmujących klauzule omówione w tym punkcie (C) uzasadnienia podlegało oddaleniu.

D. Odnosząc się do zarzutów naruszenia przez Prezesa UOKiK naruszenia przepisów postępowania administracyjnego, zgodnie z utrwalonym w tym zakresie orzecznictwem, Sąd uznał je za chybione. Po pierwsze należy wskazać, że zasadniczo, tego typu zarzuty są nieskuteczne przez Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, ponieważ Sąd ten nie może ograniczyć sprawy wynikającej z odwołania od decyzji Prezesa Urzędu tylko do funkcji sprawdzającej prawidłowość postępowania administracyjnego, które poprzedza postępowania sądowe. Celem postępowania nie jest przeprowadzenie kontroli postępowania administracyjnego, ale merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy, której przedmiotem jest spór między stronami powstający dopiero po wydaniu decyzji przez Prezesa Urzędu. Postępowanie sądowe przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest postępowaniem kontradyktoryjnym, w którym uwzględnia się materiał dowodowy zebrany w postępowaniu administracyjnym, co nie pozbawia jednak stron możliwości zgłoszenia nowych twierdzeń faktycznych i nowych dowodów, według zasad obowiązujących w postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych. Sąd antymonopolowy jest sądem cywilnym i prowadzi sprawę cywilną, wszczętą w wyniku wniesienia odwołania od decyzji Prezesa Urzędu, w tym wypadku Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, według reguł kontradyktoryjnego postępowania cywilnego, a nie sądem legalności decyzji administracyjnej, jak to czynią sądy administracyjne w postępowaniu sądowo-administracyjnym. Tylko takie odczytanie relacji pomiędzy postępowaniem administracyjnym i postępowaniem sądowym może uzasadniać dokonany przez racjonalnego ustawodawcę wybór między drogą postępowania cywilnego i drogą postępowania sądowo-administracyjnego dla wyjaśnienia istoty sprawy (por. np.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 1991 r., sygn. akt III CRN 120/91; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1998 r., sygn. akt I CKN 265/98; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 1999 r., sygn. akt I CKN 351/99; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2001 r., sygn. akt I CKN 1036/98; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2005 r., sygn. akt III SZP 2/05). Jednakże, nawet gdyby przyjąć, że w postępowaniu administracyjnym doszło do uchybień proceduralnych, to zarzuty w tym zakresie nie mogą być skuteczne, o ile uchybienia te mogą być sanowane w toku postępowania sądowego mającego na celu merytoryczne rozstrzygnięcie sporu, bowiem tutejszy Sąd zobowiązany jest do wszechstronnego zbadania wszystkich istotnych okoliczności sprawy, przy uwzględnieniu zasad rozkładu ciężaru dowodu i obowiązku stron w postępowaniu dowodowym.

E. Kara pieniężna

Praktyka Powoda polegająca na posługiwaniu się zakwestionowanymi postanowieniami wzorca umownego, z wyjątkiem postanowień znajdujących się w punktach I.1), I.5), I.9), I.13), I.17), I.21), I.25), I.27), I.29), I.31), I.33), I.35), I.37), I.39), I.41), I.43) zaskarżonej Decyzji, wypełnia znamiona praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów. Wobec tego zasadne było nałożenie na Spółkę kary pieniężnej w oparciu o art. art. 106 ust. 1 pkt 3a uokik.

Biorąc pod uwagę okoliczności niniejszej sprawy i orzeczenie o uchyleniu Decyzji w ww. zakresie Sąd postanowił uchylić punkt II.1. decyzji, tj. w zakresie w jakim Prezes UOKiK nałożył na Powoda karę pieniężną w wysokości 75 934 zł z tytułu naruszenia zakazu o którym mowa w art. 23a uokik w zakresie opisanym w punktach I.1.-I.44. Uznanie określonego postanowienia za niedozwolone opiera się na dość nieostrych kryteriach i nawet dochowując należytej staranności można stworzyć postanowienie, które zostanie uznane za niedozwolone. W stanie faktycznym niniejszej sprawy zaś wystąpiły okoliczności, z których wynika, że sam organ miał problemy z oceną i interpretacją niektórych klauzul umownych, które błędnie zostały uznane za abuzywne. Skutecznie zakwestionowane klauzule zaś nie były do tej pory przedmiotem rozważań w toku postępowania sądowego – okoliczności te zatem przemawiają za nie skorzystaniem z możliwości nałożenia kary pieniężnej na Powoda za klauzule związane z wprowadzeniem kar umownych. Dlatego uchyleniu podlegała Decyzja w części obejmującej punkt II 1).

Brak było natomiast podstaw do uchylenie lub zmiany Decyzji, jeżeli chodzi o karę w punkcie II. 2). Decyzja o nałożeniu przez Prezesa UOKiK kary ma charakter uznaniowy, co oznacza, że ewentualne rozstrzygnięcie co do ukarania należy do organu, który dokonuje oceny działań przedsiębiorcy.(Wyrok WSA w Warszawie z 4.02.2011 r., VI SA/Wa 2414/10, LEX nr 1126751.). Orzeczona kara spełnia przesłanki określone w art. 111 uokik, a Skarżący nie dostarczył argumentów, uzasadniających zmianę Decyzji w tym zakresie.

W szczególności niezasadny był zarzut, że wysokość kary została wyliczona w oparciu o dane z roku 2019. Powód nie dysponował na datę wydania Decyzji danymi, o których mowa w art. 106 ust 1, uokik a uprawnienie do oparcia się o dane za rok poprzedni wynika z art. 106 ust. 7 uokik. Prawidłowość przyjęcia danych w tym zakresie Sąd ocenia na datę wydania Decyzji, zatem nie ma znaczenia dla argumentacji załączenie nowszych danych do przedmiotowego odwołania (por. wyrok Sądu Najwyższego z 4 marca 2014 r., III SK 35/13, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 2015 r., III SK 8/14).

W konsekwencji uchylenia decyzji we wskazanej części konieczna była jej zmiana w zakresie, o którym orzeczono w punkcie 2,3,4 Wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. - odwołanie Powoda w części okazało się bowiem zasadne.

SSO Maciej Kruszyński

XVII AmA 69/20

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ