Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 28 kwietnia 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2014 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy R. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K.

o podjęcie wypłaty emerytury

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 25 lipca 2013 r. sygn. akt IV U 1781/13

p o s t a n a w i a :

I. umorzyć postępowanie apelacyjne.

II.  zasądzić od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w K. na rzecz ubezpieczonego R. J. kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

SSA Jolanta Hawryszko SSA Barbara Białecka SSA Romana Mrotek

Sygn. akt III AUa 929/13

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 25 lipca 2013 r. Sąd Okręgowy w Koszalinie, po rozpoznaniu odwołania ubezpieczonego w sprawie o uchylenie decyzji ZUS z 30 kwietnia 2013 r. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do wypłaty emerytury za okres od 1 października 2011 r. do 21 listopada 2012 r. (pkt 1) oraz zasądził od ZUS na rzecz ubezpieczonego kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w sprawie (pkt 2).

Ubezpieczony dochodził wypłaty wstrzymanych świadczeń emerytalnych za okres od dnia zawieszenia wypłaty emerytury. Organ rentowy podniósł, że dopiero z chwilą ogłoszenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego w Dzienniku Ustaw, tj. począwszy od dnia 22 listopada 2012 roku, utracił moc prawną art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 roku o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw w związku z art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w zakresie,
w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed dniem 1 stycznia 2011 roku bez konieczności rozwiązania stosunku pracy. Organ rentowy wskazał, że zgodnie z art. 190 ust. 3 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia i z tym dniem następuje utrata mocy obowiązującej aktu normatywnego, którego dotyczy orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego. Na gruncie rozpatrywanej sprawy zdaniem organu rentowego wyrok Trybunału Konstytucyjnego nie ma zastosowania.

Sąd I instancji ustalił, że decyzją z 3 marca 2010 r. ZUS przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury. Decyzją z 27 września 2011 r. wstrzymał dalszą wypłatę emerytury od 1 października 2011 r. z uwagi na wejście w życie przepisu art. 103a ustawy emerytalnej. Decyzją z 2 stycznia 2013 r. podjął wypłatę emerytury ocząwszy od 22 listopada 2012 r. (data publikacji wyroku TK, sygn. akt K 2/12). Kolejną decyzją, z 30 kwietnia 2013 r. organ rentowy odmówił uchylenia decyzji z 27 września 2011 r. w części, w jakiej decyzja ta zawiesza prawo do emerytury za okres od 1 października 2011 r. do 21 listopada 2012 r.

Sąd I instancji zważył, że odwołanie jest zasadne, ponieważ stanowisko organu rentowego nie znajduje oparcia w przepisach prawa. Sąd podkreślił, że zgodnie
z wyrokiem TK (sygn. akt K 2/12), obowiązek rozwiązania stosunku pracy
z dotychczasowym pracodawcą nie dotyczył osób, które nabyły prawo do emerytury
w okresie od 8 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2010 r. Ubezpieczony nabył prawo do emerytury od 1marca 2010 r. a zatem znajduje się w kręgu osób, dla których zawieszenie wypłaty świadczenia w okresie od 1 października 2011 r. do 21 listopada 2012 r. uznane zostało za niezgodne z zasadą ochrony zaufania obywateli do państwa
i stanowionego przez nie prawa wyrażoną w Konstytucji.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego wniósł organ rentowy. Wyrokowi Sądu I instancji zarzucił: naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię art. 190 ust. 3 Konstytucji RP polegające na przyjęciu, że niekonstytucyjność art. 28 ustawy
z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw w związku z art. 103a ustawy emerytalnej w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011 r. bez konieczności rozwiązania stosunku pracy, istnieje od chwili wejścia w życie zakwestionowanego przepisu (1 października 2011 r.) i w konsekwencji doprowadziło do stwierdzenia w zaskarżonym wyroku braku podstaw do wstrzymania emerytury od 1 października 2011 r., czyli z mocą wsteczną, co narusza konstytucyjną zasadę niedziałania prawa wstecz, podczas gdy wyrok TK ma moc obowiązującą od momentu jego ogłoszenia (pkt 1); naruszenie prawa materialnego przez niezastosowanie art. 28 ustawy zmieniającej w zw. z art. 103a ustawy emerytalnej i przyznanie prawa do wypłaty emerytury we wskazanym w odwołaniu okresie, podczas gdy w okresie tym przepis art. 28 ustawy zmieniającej obowiązywał. Organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie odwołania.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik ubezpieczonego wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie na rzecz ubezpieczonego zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego w kwocie 1800 zł.

Pismem, które wpłynęło 26 lutego 2014 r., organ rentowy cofnął apelację. Uzasadnił to złożeniem przez ubezpieczonego w ZUS wniosku o wypłatę zaległych świadczeń na podstawie ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o ustaleniu
i wypłacie emerytur, do których prawo uległo zawieszeniu w okresie
od 1 października 2011 r. do 21 listopada 2012 r.

Ubezpieczony podtrzymał wniosek o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Postępowanie odwoławcze należało umorzyć w związku z cofnięciem apelacji. Zgodnie z art. 391 § 2 k.p.c., w razie cofnięcia apelacji sąd drugiej instancji umarza postępowanie apelacyjne i orzeka o kosztach jak przy cofnięciu pozwu. Przy czym, cofnięcie apelacji jest czynnością dyspozycyjną strony, która nie podlega kontroli sądu (por. uchwała Sądu Najwyższego z 29 maja 2000 r., III CZP 6/00). Jednak w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych powyższa czynność, z uwagi na treść art. 469 k.p.c., który stanowi, że sąd uzna zawarcie ugody, cofnięcie pozwu, sprzeciwu lub środka odwoławczego oraz zrzeczenie się
lub ograniczenie roszczenia za niedopuszczalne także wówczas, gdyby czynność ta naruszała słuszny interes pracownika lub ubezpieczonego, podlega kontroli sądu. Przepis art. 469 k.p.c. nakazuje badanie skutków związanych z cofnięciem apelacji
w aspekcie słusznego interesu pracownika, niezależnie od tego, czy została wniesiona przez pracownika, czy przez pracodawcę (por. postanowienie SN z dnia 11 grudnia 2000 r., I PKN 808/00). Odnosi się to także do spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, organ rentowy skutecznie dokonał czynności procesowej – cofnięcia apelacji i brak jest przesłanek do uznania, że czynność ta narusza słuszny interes ubezpieczonego. Ubezpieczony dochodzi przed ZUS wypłaty zawieszonego świadczenia na podstawie przepisów ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o ustaleniu i wypłacie emerytur, do których prawo uległo zawieszeniu w okresie od 1 października 2011 r. do 21 listopada 2012 r.

W związku z powyższym, Sąd Apelacyjny uznał, że cofnięcie apelacji nie narusza prawa, w tym słusznego interesu ubezpieczonego i dlatego na podstawie art. 391 § 2 k.p.c. umorzył postępowanie apelacyjne.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 391 § 2, 203 § 2, 98 i 99 k.p.c. w związku § 13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

SSA Jolanta Hawryszko SSA Barbara Białecka SSA Romana Mrotek