Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powódka J. O. pozwem skierowanym przeciwko Agencji (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. odwołała się od złożonego przez pracodawcę oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z winy pracownika i wniosła o zasądzenie na jej rzecz odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia – w okresie biegnącego wypowiedzenia – w kwocie 15.600 zł odpowiadającej dwukrotności wynagrodzenia za pracę, a nadto zasądzenia kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że łączyła ją z pozwaną umowa o pracę na czas nieokreślony. Była zatrudniona na stanowisku głównej księgowej za wynagrodzeniem 7.810 zł. W dniu 9 marca 2021 r. złożyła na ręce prezesa zarządu pozwanej oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę z zachowaniem ustawowego, miesięcznego okresu wypowiedzenia. W odpowiedzi na powyższe, pracodawca poinformował ją, że prawidłowy okres wypowiedzenia winien wynosić 3 miesiące, bowiem bezpośrednio przed zatrudnieniem w pozwanej spółce była ona zatrudniona w (...) sp. z o.o. w S., a zmiana pracodawcy miała wyłącznie charakter formalny i należy ją poczytywać za zmianę wynikającą z przejścia zakładu pracy w rozumieniu art. 23 ¹ k.p. Powódka podniosła, że z uwagi na nadmiar pracy oraz nadmierny stres podupadła na zdrowiu, co czyniło ją niezdolną do pracy od 7 kwietnia 2021 r. Pracodawca, mimo stwierdzenia braku nieprawidłowości w korzystaniu ze zwolnienia lekarskiego podczas kontroli przeprowadzonej przez ZUS, oświadczeniem datowanym na 28 kwietnia 2021 r. rozwiązał z powódką umowę o pracę w trybie art. 52 § 1 pkt 1 k.p., wskazując, że dopuściła się ona ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych niewłaściwie wykorzystując zwolnienie lekarskie, to jest wykonując w trakcie zwolnienia pracę zarobkową na rzecz innych podmiotów niż pozwana. J. O. argumentowała, że w jej ocenie oświadczenie pracodawcy jest wadliwe, bowiem nie dopuściła się ona zachowań opisanych w jego treści.

W odpowiedzi na pozew Agencja (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwana zaprzeczyła, jakoby powódkę obowiązywał trzymiesięczny okres wypowiedzenia, wskazując, że zaakceptowała stanowisko powódki, która w piśmie skierowanym do pracodawcy, nie zgodziła się na 3 miesięczny okres wypowiedzenia. Pozwana podniosła, że jej oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę w trybie dyscyplinarnym zostało doręczone powódce w dniu 4 maja 2021 r. W ocenie pozwanej nastąpiło to po upływie okresu wypowiedzenia, co przesądza o konieczności oddalenia powództwa. Nadto, pozwana zakwestionowała argumentację powódki wskazując, że wiadomości e-mail, w których posiadaniu znajduje się pracodawca, świadczą, że powódka w okresie niezdolności do pracy wykonywała obowiązki zawodowe w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W toku procesu strony podtrzymały prezentowane stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. O. była zatrudniona w Agencji (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. na podstawie umowy na czas nieokreślony od dnia 1 września 2018 r. na stanowisku głównego księgowego w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem w wysokości 7.810 zł.

Niesporne , nadto dowód: umowa o pracę z dnia 3 września 2018 r. – k. 5 cz. B akt osobowych powódki.

Uprzednio, w okresie od 1 stycznia 2014 r. do 31 sierpnia 2018 r. J. O. była zatrudniona w AM team spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S., początkowo na stanowisku samodzielnej księgowej, następnie od 1 kwietnia 2014 r. jako główna księgowa.

Niesporne , nadto dowód: świadectwo pracy – k. 3 cz. A akt osobowych powódki, przesłuchanie powódki – k. 157 v.-158 v. w zw. z k. 286.

Spółki Agencja (...) sp. z o.o. w S. oraz (...) sp. z o.o. w S. są podmiotami powiązanymi osobowo, których profil działania był do końca 2018 r. podobny. W związku z nowelizacją ustawy o pracownikach tymczasowych w 2017 roku, a także faktem, iż to Agencja (...) była spółką certyfikowaną (jako agencja zatrudnienia) na rynku belgijskim, zarządy obu spółek podjęły decyzję o stopniowym „wygaszaniu" działalności spółki (...) i przenoszeniu całej działalności związanej z usługami działalności agencji zatrudnienia do spółki Agencja (...) sp. z o. o. w S.. Obie Spółki posiadały tych samych klientów. Przenoszenie działalności polegało więc na zaprzestaniu zatrudniania pracowników tymczasowych w (...) sp. z o.o. w S., a zatrudnianiu ich jedynie w Agencji (...) sp. z o. o. w S.. Tym samym w latach 2017 i 2018 został przeprowadzony proces koncentracji całości aktywności gospodarczej w pozwanej spółce.

Dowód : protokół kontroli Państwowej Inspekcji Pracy wraz z oświadczeniem prezesa zarządu Agencji (...) sp. z o. o. A. K. – k. 221-226, zeznania świadka A. G. – k. 159 v.-160, zeznania świadka S. P. – k. 160-160v., przesłuchanie powódki – k. 157 v.-158 v. w zw. z k. 286.

J. O., po formalnym zakończeniu pracy u pracodawcy (...) sp. z o.o. w S., podjęła zatrudnienie w Agencji (...) sp. z o.o. w S., gdzie obowiązywały ją te same warunki pracy; powódka świadczyła pracę w tym samym miejscu, przy użyciu tych samych narzędzi i będąc podwładną tych samych osób. Dodatkowo, powódka była odpowiedzialna za obsługę tych samych kontrahentów, co w (...) spółce z o.o.

Dowód : protokół kontroli Państwowej Inspekcji Pracy wraz z oświadczeniem prezesa zarządu Agencji (...) sp. z o. o. A. K. – k. 221-226, przesłuchanie powódki – k. 157 v.-158 v. w zw. z k. 286.

J. O., niezależenie od zatrudnienia w pozwanej spółce, prowadzi działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo (...), której przedmiotem jest działalność rachunkowo-księgowa i doradztwo podatkowe.

Niesporne , nadto dowód: wydruk z (...) k. 14.

W lutym 2018 r. J. O. wraz z S. P. zwróciły się do M. S. (1), członka zarządu pozwanej spółki z prośbą o podwyżkę w wysokości 2.000 zł netto. Prośba ta nie została jednak zaakceptowana.

Niesporne, nadto dowód: przesłuchanie w charakterze strony pozwanej A. K. – k. 293-295, przesłuchanie powódki – k. 157 v.-158 v. w zw. z k. 286.

W dniu 9 marca 2021 r. J. O. złożyła na ręce prezesa zarządu pozwanej oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę z zachowaniem ustawowego, miesięcznego okresu wypowiedzenia.

Dowód : wypowiedzenie umowy o pracę – k. 1 cz. C akt osobowych powódki.

Pismem z dnia 2 kwietnia 2021 r. prezes zarządu pozwanej wskazał powódce, że podany przez nią okres wypowiedzenia w oświadczeniu z dnia 9 marca 2021 r. jest wadliwy i w rzeczywistości obowiązuje ją trzymiesięczny okres wypowiedzenia. A. K. poinformował powódkę, że zmiana pracodawcy we wrześniu 2018 r. miała charakter wyłącznie formalny, bowiem nie zmieniło się wówczas ani miejsce świadczenia pracy, ani rzeczywisty zakres jej obowiązków. Nadto podniósł, że między spółką (...) sp. z o.o. w S. oraz (...) sp. z o.o. w S. doszło do przejścia zakładu pracy w rozumieniu art. 23 ¹ k.p. Konsekwencją powyższego było uznanie, że powódkę obowiązuje trzymiesięczny okres wypowiedzenia. W odpowiedzi na powyższe, powódka oświadczyła, że nie zgadza się z przedstawioną interpretacją obowiązującego ją okresu wypowiedzenia i w jej ocenie jednomiesięczny okres wypowiedzenia jest prawidłowy.

Dowód : pismo z dnia 2 kwietnia 2021 r. – k. 2 cz. C akt osobowych powódki, przesłuchanie powódki – k. 157 v.-158 v. w zw. z k. 286, pismo powódki – k. 66 (także aktach osobowych powódki).

W okresie zbliżonym do powódki, oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia złożyły także S. P. oraz A. G. - pracownice Agencji (...) spółki akcyjnej w S., tj. spółki powiązanej osobowo z pozwaną, które także nie zgodziły się z interpretacją pracodawcy co do obowiązującego je trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia. Ostatecznie, w wyniku porozumienia z pracodawcą, obowiązujący trzymiesięczny okres wypowiedzenia został skrócony do jednego miesiąca, o czym uczyniono wzmiankę w treści świadectw pracy A. G. oraz S. P..

Dowód : świadectwo pracy S. P. – k. 115-116, oświadczenie S. P. – k. 67, świadectwo pracy A. G. – k. 117-118, oświadczenie A. G. – k. 68, zeznania świadka A. G. – k. 159 v.-160, zeznania świadka S. P. – k. 160-160v., przesłuchanie powódki – k. 157 v.-158 v. w zw. z k. 286.

Od 7 kwietnia do 21 sierpnia 2021 r. J. O. przebywała na zwolnieniu lekarskim.

Niesporne , nadto dowód: (...) nr (...) oraz nr (...) – k. 236-237, świadectwo pracy powódki – k. 50 (231-232), (także w aktach osobowych powódki), przesłuchanie powódki – k. 157 v.-158 v. w zw. z k. 286.

Z uwagi na niezdolność do pracy powodowaną stanem zdrowia, powódka na czas zwolnienia lekarskiego, przekazała swoje obowiązki wynikające z prowadzenia działalności gospodarczej córce M. O. (1), która podobnie jak powódka posiada wykształcenie ekonomiczne oraz odpowiednie kompetencje do prowadzenia obsługi księgowej przedsiębiorców. W okresie spornym jedynym klientem J. O. był M. O. (2) prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Zakład Produkcyjno- (...), którego łączyła z powódką umowa dotycząca prowadzenia i przechowywania ksiąg oraz dokumentów podatkowych. M. O. (2) wyraził zgodę, aby na czas choroby powódki, prowadzenie księgowości jego przedsiębiorstwa przejęła M. O. (1). Zgodnie z treścią postanowień aneksu z dnia 13 kwietnia 2021 r. M. O. (1) przejęła wszelkie czynności związane z prowadzeniem dokumentacji księgowej, począwszy od kwietnia 2021 r. Nadto, M. O. (2) udzielił M. O. (1) pełnomocnictwa, upoważniającego do reprezentowania go przed Urzędem Skarbowym.

Dowód : pełnomocnictwo udzielone M. O. (1) przez powódkę – k. 19-20, umowa nr (...) – k. 30-33, aneks do umowy w zakresie prowadzenia ewidencji księgowej – k. 29, potwierdzenie wydania certyfikatu – k. 21, pełnomocnictwo – k. 24-27, zgłoszenie M. O. (1) do ubezpieczenia – k. 22-23, dyplom ukończenia studiów – k. 218, zeznania świadka M. O. (1) – k. 158v.-159v., zeznania świadka M. O. (2) – k. 266-267, zeznania świadka E. O. – k. 285-286, zeznania świadka M. K. – k. 267, przesłuchanie powódki – k. 157 v.-158 v. w zw. z k. 286.

M. O. (1) podczas nieobecności powódki kontaktowała się z M. O. (2) oraz jego pracownikami, tj. E. O. oraz M. K., zarówno telefonicznie, jak i mailowo za pośrednictwem adresu e-mail powódki: (...) Jako że ww. adres e-mail był podawany we wszystkich urzędach, powódka - chcąc uniknąć zbędnych zmian oraz powielania informacji - udostępniła córce swoją pocztę elektroniczną. M. O. (1) korespondując z M. O. (2), nie tworzyła nowych wiadomości, a odpowiadała bezpośrednio na jego maile korzystając z funkcji poczty e-mail „odpowiedz na”. W mailach była ustawiona stopka z danymi powódki, M. O. (1) starała się ją usuwać, jednak zdarzało się, że zapominała usunąć podpis J. O.. Większość odpowiedzi, których udzielała M. O. (1) była bezpośrednia i zwięzła. W wyniku zwrócenia uwagi przez powódkę, M. O. (1) zaczęła formułować wiadomości w sposób bardziej formalny.

Dowód : zeznania świadka M. O. (1) – k. 158v.-159v., zeznania świadka M. O. (2) – k. 266-267, zeznania świadka E. O. – k. 285-286, zeznania świadka M. K. – k. 267, przesłuchanie powódki – k. 157 v.-158 v. w zw. z k. 286.

J. O. od lat nieodpłatnie pomagała swoim znajomym E. oraz B. Z. sporządzać roczne rozliczenia podatkowe. W okresie spornym M. O. (1) w ramach przyjacielskiej pomocy, przygotowała znajomym swojej mamy, roczne deklaracje PIT i wysłała je za pośrednictwem poczty elektronicznej J. O.. E. Z. - świadcząca pracę na podstawie umowy zlecenia oraz B. Z., który trudni się działalnością rolniczą, nigdy nie korzystali z (...).

Dowód : zeznania świadka M. O. (1) – k. 158v.-159v., zeznania świadka E. Z. – k. 268, zeznania świadka B. Z. – k. 268, przesłuchanie powódki – k. 157 v.-158 v. w zw. z k. 286.

Na wniosek pracodawcy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., na podstawie art. 17 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, przeprowadził kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego przez powódkę w okresie od 7 kwietnia do 20 maja 2021 r., podczas której nie stwierdzono uchybień, uznając, iż były one wykorzystywane prawidłowo.

Dowód : wniosek o kontrolę – k. 197-198, pismo (...) Oddziału w S. z dnia 19 kwietnia 2021 r. – k. 49, pismo (...) Oddziału w S. z dnia 19 maja 2021 r. – k. 189, wyjaśnienia powódki – k. 199-200, protokół z kontroli wraz z załącznikami – k. 201-219.

Działający w imieniu pracodawcy A. K., oświadczeniem z dnia 28 kwietnia 2021 r. rozwiązał z J. O. umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 kodeksu pracy. W jego treści wskazał, że przyczyną rozwiązania umowy o pracę jest ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych przez powódkę, to jest niewłaściwe wykorzystywanie przez nią zwolnienia lekarskiego polegające na wykonywaniu pracy zarobkowej w czasie trwania zwolnienia lekarskiego. Wskazał, że w trakcie trwania zwolnienia lekarskiego świadczyła ona pracę tożsamą z obowiązkami pracowniczymi na rzecz innych niż pracodawca podmiotów, tj. na rzecz państwa Z., M. O. (2). Pracodawca uznał, że powódka posłużyła się zwolnieniem lekarskim, aby nie świadczyć na jego rzecz pracy, podczas gdy w czasie tego zwolnienia swobodnie wykonywała pracę na rzecz innych podmiotów. Nadto podniósł, że korzystając ze zwolnienia w okresie wypowiedzenia umowy o pracę, pozbawiła pracodawcę możliwości zapewnienia płynnego przejścia obowiązków pomiędzy powódką o osobą podejmującą zatrudnienie na jej stanowisku. Pozwana wskazała, że powyższe działanie stanowiło rażące naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, w szczególności obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy, lojalności wobec pracodawcy, usprawiedliwiania nieobecności w pracy.

Niesporne , nadto dowód: oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia – k. 15 (także w aktach osobowych powódki).

Wynagrodzenie J. O. liczone jak za jeden dzień ekwiwalentu za urlop wynosiło 371,90 zł.

Dowód : zaświadczenie – k. 104.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo okazało się uzasadnione.

Podstawowym przepisem normującym tryb rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia przez pracodawcę jest przepis art. 52 k.p., który w § 1 wprowadza zamknięty katalog przyczyn uzasadniających takie rozwiązanie. Jedną z nich, a powołaną przez pozwanego w odniesieniu do powódki, jest ciężkie naruszenie przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych. Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach, których tezy popiera Sąd orzekający w sprawie, przyjmuje (m.in. w wyroku z dnia 21 lipca 1999 r., I PKN 169/99, OSNAPiUS 2000/20/746), że do spełnienia tego warunku niezbędny jest znaczny stopień winy pracownika, który przejawia się w winie umyślnej lub rażącym niedbalstwie. Orzecznictwo Sądu Najwyższego jest przy tym bardzo rygorystyczne w odniesieniu do znacznego stopnia winy pracownika jako przesłanki rozwiązania z nim umowy bez wypowiedzenia. Zgodnie z treścią art. 60 k.p., jeżeli pracodawca rozwiązał umowę o pracę w okresie wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę bez wypowiedzenia, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie. Odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas do upływu okresu wypowiedzenia.

W piśmie rozwiązującym stosunek pracy z powódką wyraźnie wskazano, jako przyczynę rozwiązania tego stosunku pracy, ciężkie naruszenie przez nią podstawowych obowiązków pracowniczych, w szczególności obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy, lojalności wobec pracodawcy, usprawiedliwiania nieobecności w pracy.

W ocenie Sądu rozwiązanie umowy o pracę zawartej z J. O. bez wypowiedzenia w okresie wypowiedzenia było niezasadne i nastąpiło z naruszeniem art. 52 § 1 k.p.

Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie wskazuje bowiem, aby powódka dopuściła się ciężkiego naruszenia swoich obowiązków pracowniczych, zarzucanych jej w piśmie rozwiązującym umowę o pracę. Środek przewidziany w art. 52 k.p. to nadzwyczajny sposób rozwiązania stosunku pracy i powinien być stosowany przez pracodawcę jedynie wyjątkowo i z dużą ostrożnością, co znalazło też odbicie w wielu orzeczeniach Sądu Najwyższego (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21.09.2005r., II K 305/04. M.P.Pr. – wkł. 2005/12/16).

W przedmiotowej sprawie osią sporu pomiędzy stronami pozostawał okres wypowiedzenia, jaki winien obowiązywać powódkę, a także okoliczności, które legły u podstaw decyzji pracodawcy o rozwiązaniu z powódką umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia. Należało zatem ustalić po pierwsze, czy rozwiązanie umowy przez pracodawcę nastąpiło w okresie wypowiedzenia złożonego przez powódkę, po drugie czy to rozwiązanie nastąpiło z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę bez wypowiedzenia.

W przedmiotowej sprawie powódka wypowiedziała pozwanej umowę o pracę pismem z dnia 9 marca 2021 r. wskazując, że rozwiązuje stosunek pracy za miesięcznym okresem wypowiedzeniem, na co pozwana nie zgodziła się informując, że okres wypowiedzenia winien wynosić 3 miesiące, albowiem - bezpośrednio przed nawiązaniem stosunku pracy z pozwaną - powódka była zatrudniona w (...) spółce z o.o. w S., a ta zmiana pracodawcy miała wyłącznie charakter formalny. Pozwana w piśmie z dnia 2 kwietnia 2021 r., podpisanym przez prezesa jej zarządu, wskazała, że mimo zmiany pracodawcy nie zmieniło się ani miejsce pracy powódki, ani rzeczywisty zakres jej obowiązków, nadto nastąpiło przejście kontraktów od poprzedniego podmiotu, a zatem pomiędzy pozwaną a poprzednim pracodawcą powódki, tj. (...) spółką z o.o. w S., doszło do przejścia zakładu pracy w trybie art. 23 ¹ k.p. Reprezentujący pozwaną spółkę prezes zarządu A. K. - będąc przesłuchiwanym w niniejszej sprawie - zeznał, że pismo jakie wystosował do powódki w dniu 2 kwietnia 2021 r. było próbą wprowadzenia w błąd J. O., bowiem obecnie uważa, że nie doszło do przejścia zakładu pracy w trybie art. 23 ¹ k.p., a co za tym idzie, że powódkę obowiązywał miesięczny okres wypowiedzenia (tj. do dnia 30 kwietnia 2021 r.). A. K. zeznał, że jego zdaniem, wręczone powódce w dniu 4 maja 2021 r. oświadczenie o rozwiązaniu z nią umowy o pracę było - jego zdaniem -nieskuteczne, bo nastąpiło już po upływie okresu wypowiedzenia. Sąd nie dał jednak wiary w tym zakresie zeznaniom A. K. uznając, że stanowią one o instrumentalnym traktowaniu prawa przez niego, a także, że są jedynie przyjętą linią obrony przez stronę pozwaną. A. K. zarówno bowiem w ww. piśmie skierowanym do powódki w dniu 2 kwietnia 2021 r., jak i w pisemnym oświadczeniu z dnia 11 maja 2021 r. złożonym wobec Państwowej Inspekcji Pracy, wskazywał, że doszło do przejścia zakładu pracy w trybie art. 23 ¹ k.p. szczegółowo wykazując dlaczego tak uważa. A. K. wskazał m. in., że pozwana i (...) spółka z o.o. są podmiotami powiązanymi osobowo, których profil działania do końca 2018 r. był podobny; nadto w piśmie tym A. K. wskazał także, że w związku z nowelizacją ustawy o pracownikach tymczasowych w 2017 r., a także faktem, że pozwana była i jest spółką certyfikowaną na rynku belgijskim zarząd obu spółek podjął decyzję o stopniowym wygaszaniu działalności (...) spółki z o. o. i przenoszeniu działalności związanej z usługami działalności agencji zatrudnienia do pozwanej spółki. Prezes zarządu pozwanej podał także, że obydwie spółki w tym okresie posiadały tych samych klientów, przenoszenie działalności polegało więc na zaprzestaniu zatrudniania pracowników tymczasowych w (...) spółce z o.o., a zatrudnianiu ich jedynie w pozwanej spółce. Nadto, prezes zarządu pozwanej wskazał, że J. O. - po formalnym zakończeniu pracy w (...) spółce z o.o. - kontynuowała pracę w pozwanej spółce na tych samych warunkach, w tym samym miejscu, przy użyciu tych samych narzędzi pracy i będąc podwładną tych samych osób, nadto w pozwanej spółce była odpowiedzialna za tych samych kontrahentów co w (...) spółce z o.o. Stanowisko zbieżne z wyrażonym przez pozwaną w trakcie postępowania przed Państwową Inspekcją Pracy, prezentowane jest w również w orzecznictwie, zarówno krajowym jak i unijnym – w którym stanowi się, że w przypadku agencji pracy tymczasowej do przejścia zakładu pracy (odpowiednio jego części) decydujące znaczenia ma przejęcie takich składników, jak: pracownicy tymczasowi, pracownicy administracyjni, którzy organizują kierowanie pracowników tymczasowych do klientów agencji, know-how, klienci, z którymi związani są poszczególni pracownicy tymczasowi (por. wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie - VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 14 grudnia 2017 r. wydany w sprawie o sygn. VI Pa 151/17, L.).

Powyższe stanowisko pracodawcy potwierdziła powódka, która w toku składania zeznań przed Sądem podała, że - po rozwiązaniu z nią umowy przez (...) spółkę z o.o. w dniu 31 sierpnia 2018 r. i nawiązaniu z nią kolejnej przez pozwaną w dniu 1 września 2018 r. - jej miejsce pracy pozostało to samo, stanowisko też, a jedynie zakres obowiązków został rozszerzony o kolejne spółki, nadto – jak podała powódka – w obydwu spółkach byli ci sami pracownicy administracyjni, a kontrakty jakie miała (...) spółka z o.o. z klientami polskimi i belgijskimi zostały przekazane do pozwanej spółki. Zeznania powódki Sąd uznał za zgodne z prawdą, bowiem znalazły one potwierdzenie nie tylko w pismach pozwanej z dnia 2 kwietnia 2021 r. i 11 maja 2021 r., ale także w treści zeznań przesłuchanych w charakterze świadków: S. P. i A. G., które Sąd uznał za wiarygodne. Świadkowie ww. potwierdzili bowiem, że miało miejsce przenoszenie pracowników pomiędzy trzema spółkami, tj. pozwaną, (...) spółkę z o.o. i Agencją (...) S.A. S. P. i A. G. zgodnie zeznały, że z pracownikami rozwiązywane były umowy przez jedną spółkę, a następnego dnia zawierane były kolejne umowy przez nową spółkę, podobnie z częścią klientów rozwiązywane były umowy i zawierane nowe przez nową spółkę. Co istotne w sprawie, choć S. P. i A. G. zatrudnione były w Agencji (...) S.A. krócej niż 3 lata, to w treści ich świadectw pracy z dnia 12.05.2021 r. zapisane zostało, że choć obowiązywał je 3-miesięczny okres wypowiedzenia, to na mocy porozumienia stron został on skrócony do 1 miesiąca. Z zeznań zaś A. G. wynika, że przed zatrudnieniem w Agencji (...) S.A. pracowała w pozwanej spółce, a jeszcze wcześniej w (...) spółce z o.o., natomiast z zeznań S. P. wynika, że wcześniej pracowała w pozwanej spółce. Powyższe wskazuje zatem, że również w odniesieniu do tych osób okres wypowiedzenia został obliczony przy uwzględnieniu, że doszło do przejścia zakładu pracy w trybie art. 23 ¹ k.p., mimo że pracownice te, podobnie jak powódka, nie zostały poinformowane, że doszło do przejścia zakładu pracy. Zważyć należy, że dla kwestii przejęcia zakładu pracy bez znaczenia pozostaje fakt, że w dniu 3 września 2018 r. (...) sp. z o.o. w S. podpisali nową umowę o pracę. W razie przejścia zakładu pracy występuje automatyzm prawny, który oznacza, że nowy pracodawca z mocy samego prawa wstępuje w całokształt praw i obowiązków wynikających ze stosunku pracy przejmowanego pracownika. Nie umknęło uwadze Sądu, że wszystkie trzy spółki, tj. pozwana spółka, Agencja (...) S.A. oraz (...) spółka z o.o., reprezentowane są przez te same osoby, tj. przez prezesa zarządu w osobie A. K. i członka zarządu M. S. (1). Dodatkowo, w ocenie Sądu argumentacja strony pozwanej jawi się jako nieprzekonująca także ze względu na fakt, że powódka na dzień 14 czerwca 2021 r. była zgłoszona do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego przez płatnika składek (...) sp. z o.o. W świetle powyższych rozważań, zeznania A. K., który wskazywał, że wyrejestrowanie z ubezpieczeń powódki ze znacznym opóźnieniem w stosunku do zakończenia zatrudnienia wynikają z błędu, jawią się jako niewiarygodne.

Sumując powyższe rozważania, wskazać należy, że osoby reprezentujące pozwaną spółkę jeszcze przed wszczęciem niniejszej sprawy z powództwa J. O. były przekonane, że pomiędzy pozwaną a (...) spółką z o.o. doszło do przejścia zakładu pracy w trybie art. 23 ¹ k.p., co skutecznie wykazały w pismach z dnia 2 kwietnia 2021 r. i 11 maja 2021 r., a skonstruowane stanowisko pozwanej dopiero na potrzeby niniejszej sprawy - w ocenie Sądu - nie zasługuje na aprobatę. W przekonaniu Sądu doszło do przejścia zakładu pracy w trybie art. 23 ¹ k.p., a zatem zatrudnienie powódki w pozwanej spółce stanowiło kontynuację zatrudnienia, które J. O. rozpoczęła w (...) spółce z o.o. w dniu 1 stycznia 2014 r. W konsekwencji należało uznać, że powódkę obwiązywał 3 miesięczny okres wypowiedzenia, który trwał do 30 czerwca 2021 r., zaś oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu z powódką umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z winy pracownika z dnia 28 kwietnia 2021 r., które J. O. otrzymała w dniu 4 maja 2021 r., zostało jej doręczone w okresie wypowiedzenia.

Przechodząc na grunt merytorycznych rozważań nad prawidłowością dokonanego przez pracodawcę rozwiązania umowy w trybie dyscyplinarnym, w pierwszej kolejności wskazać należy, że w ocenie Sądu rozwiązanie umowy o pracę z powódką nastąpiło z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę bez wypowiedzenia. W piśmie rozwiązującym stosunek pracy wskazano jako przyczynę ciężkie naruszenie przez powódkę podstawowych obowiązków pracowniczych (art. 52 § 1 pkt 1 k.p.), polegające na wykonywaniu przez nią w czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim pracy zarobkowej na rzecz innych podmiotów niż pracodawca, to jest na rzecz państwa Z. oraz pana O.. Co do zasady, nadużycie korzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego samo w sobie nie może być zakwalifikowane jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych (art. 52 § 1 pkt 1 k.p.). Jednak pracownik, który w czasie zwolnienia lekarskiego podejmuje czynności sprzeczne z jego celem, jakim jest odzyskanie zdolności do pracy, a zwłaszcza czynności prowadzące do przedłużenia nieobecności w pracy, godzi w dobro pracodawcy i działa sprzecznie ze swoimi obowiązkami (lojalność wobec pracodawcy; obowiązek świadczenia pracy i usprawiedliwienia nieobecności). W konkretnych przypadkach takie zachowanie pracownika może być uznane za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych (por. wyrok Sądu Najwyższego - Izby Pracy, (...) i Spraw Publicznych z dnia 16 marca 2017 r., II PK 14/16, OSNP 2018 nr 4, poz. 45, str. 54). Powyższe stanowisko nie znajduje jednak zastosowania w przedmiotowej sprawie. Przede wszystkim wskazać należy, że pracodawca nie był w stanie wskazać kiedy powziął informację o wykonywaniu pracy przez powódkę w czasie zwolnienia lekarskiego, nadto wątpliwości budzi także sposób pozyskania powyższej wiedzy, albowiem pracodawca twierdził, że uzyskał dostęp do wiadomości mailowych powódki, które znajdowały się na jej komputerze służbowym. Tymczasem J. O. zaprzeczyła, aby adres e-mail, z którego pochodziły owe wiadomości, był jej adresem służbowym i aby udostępniała pracodawcy treść tych wiadomości. Strona powodowa zarzuciła w toku procesu pracodawcy, że wiadomości e-mail zostały pozyskane przez pozwaną spółkę z naruszeniem art. 267 kodeksu karnego. W piśmiennictwie podkreśla się, że przepis art. 267 k.k. stanowi konkretyzację konstytucyjnej gwarancji wolności i ochrony komunikowania się sformułowanej w art. 49 Konstytucji RP (Kodeks karny. Komentarz do art. 267 k.k. red. Grześkowiak 2021 r., wyd.7, Legalis). Nie przesądzając o prawidłowości karnoprawnej oceny postępowania pozwanej, Sąd orzekający podziela argumentację przedstawioną w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2016 r. wydanego w sprawie o sygn. II CSK 478/15 (OSNC zb. dod. (...)) oraz z dnia 15 listopada 2017 r. III PK 161/16 (MoPr 2018 nr 3, str. 26). W postępowaniu cywilnym dochodzi do ograniczenia dopuszczalności prowadzenia dowodów, które stanowią pogwałcenie prawa do prywatności. Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego nie odnoszą się wprost do dopuszczalności korzystania z dowodów nielegalnych. Zresztą sam termin „dowód nielegalny” jest dyskusyjny. Nie jest bowiem jasne, czy obejmuje tylko dowody sprzeczne z prawem, czy też także dowody uzyskane niezgodnie z zasadami współżycia społecznego lub normami etycznymi. Z pozycji procesowej zasadnicze znaczenie ma konflikt występujący między zasadą prawdy obiektywnej a potrzebą ochrony praw podstawowych i osobistych. Wydaje się, że relacja ta wymusza zindywidualizowanie oceny. Korzystanie z dowodów sprzecznych z prawem albo zdobytych w niegodziwy sposób powinno być weryfikowane „względną regułą wyłączenia”, polegającą na rozważeniu wszystkich „za” i „przeciw”. Metoda to sprowadza się do jednostkowego ważenia równorzędnych wartości i udzielenia pierwszeństwa tej, która w danych okolicznościach zostanie uznana za dominującą. W orzecznictwie nie ma w tej tematyce jednomyślności. Można spotkać wypowiedzi radykalne. Sprowadzają się one do tezy, że podstępne nagranie (chodziło o rozmowę prywatną) godzi w konstytucyjną zasadę swobody i ochrony komunikowania się, zatem dowód tego rodzaju nie powinien być w postępowaniu dopuszczony (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 10 stycznia 2008 r., I ACa 1057/07 wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie, z dnia 4 listopada 2016 r., III APa 5/16). Równie reprezentatywne są wypowiedzi bardziej wyważone. W wyroku z dnia 9 października 2014 r., I ACa 432/14, Sąd Apelacyjny w Szczecinie wyraził przekonanie, że w obecnej chwili, gdy procedura cywilna nie reguluje przedmiotowej kwestii, nie jest możliwe przyjęcie, że zasadą jest całkowita swoboda i dowolność w procesowym wykorzystywaniu dowodów uzyskanych z naruszeniem przepisów Konstytucji, konwencji czy też prawa cywilnego, podobnie jak i że zasadą jest bezwzględny i całkowity zakaz korzystania z takich właśnie dowodów. Jeżeli jedna ze stron przedstawia dowód z potajemnego nagrania rozmowy jako dowód na niekorzyść strony przeciwnej, to wówczas powinny być, przy pomocy innych środków dowodowych, zwłaszcza dowodu z zeznań świadków lub z przesłuchania stron, bardzo starannie i wnikliwie wyjaśnione przyczyny i okoliczności, w jakich nagranie zostało dokonane (zob. też wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 31 grudnia 2012 r., I ACa 504/11). Choć przywołane orzeczenia wprost odnoszą się do nielegalnego pozyskiwania nagrań z rozmów prowadzonych przez nagrywającego z rozmówcą, to rozważania Sądu Najwyższego pozostają aktualne także na gruncie stanu faktycznego poddanego pod rozwagę Sądu. Dlatego też Sąd po dokonaniu analizy całokształtu okoliczności sprawy - dając wiarę zeznaniom powódki w tym zakresie i uznając, że pozyskanie treści wiadomości e-mail pochodzących z prywatnej skrzynki e-mail powódki było nieuprawnione i naruszało jej prawo do prywatności, na podstawie art. 235 ² k.p.c., pominął dowód z wydruku tych wiadomości e-mail znajdujących się na kartach: 69-79.

W oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd ustalił, iż powódka nie świadczyła pracy w czasie zwolnienia lekarskiego. Przede wszystkim na wniosek strony pozwanej dwukrotnie została przeprowadzona kontrola zwolnienia lekarskiego powódki przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., który jako organ kompetentny do badania prawidłowości tychże zwolnień, nie stwierdził żadnych uchybień w wykorzystaniu zwolnienia lekarskiego przez J. O.. Poza tym świadczeniu pracy w czasie zwolnienia lekarskiego zaprzeczyła powódka, a jej zeznania Sąd uznał za zgodne z prawdą, albowiem znalazły one potwierdzenie tak w zeznaniach jej córki, jak i w zeznaniach innych przesłuchanych w sprawie świadków, tj. M. O. (2), E. O., M. K. oraz E. Z. i B. Z.. Wiarygodność ich depozycji znajdowała również odzwierciedlenie w zaliczonych w poczet materiału dowodowego dokumentach. Powódka wykazała w sposób szczegółowy i spójny, że choć oprócz pracy w pozwanej spółce prowadzi własną działalność gospodarczą, to jednak w ramach tej działalności obsługuje tylko jednego przedsiębiorcę - M. O. (2). W spornym okresie przekazała jednak swojej obowiązki w tym zakresie swojej córce M. O. (1). Zdaniem Sądu owo przejęcie obowiązków przez M. O. (1) nie miało charakteru pozornego, jak próbowała to wykazać pozwana. J. O. podjęła szereg działań zmierzających do upoważnienia córki do wypełniania jej zobowiązań w czasie trwania zwolnienia lekarskiego: udzieliła córce pełnomocnictwa notarialnego do reprezentowania jej w sprawach związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, uzyskała zgodę M. O. (2) na zmianę osoby prowadzącej jego księgowość, czego wyrazem było zawarcie w formie pisemnej aneksu do umowy w zakresie obsługi księgowej, zgłosiła M. O. (1) do ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy zlecenia. Dodatkowo córka powódki dysponowała pełnomocnictwem oraz certyfikatem podpisu kwalifikowanego pozwalającym jej na podpisywanie deklaracji podatkowych M. O. (2). Wszystko powyższe doprowadziło Sąd do przekonania, że powódka poczyniła wszelkie niezbędne kroki, aby rzeczywiście przekazać swoje obowiązki M. O. (1). Odnosząc się zaś do Państwa Z. powódka podała, że nie świadczyła nigdy dla tych osób pracy, a jedynie wypełniała nieodpłatnie dla nich corocznie deklarację PIT, jednak w spornym okresie, jako że była chora, także i tę deklarację wypełniła za nią jej córka. Przesłuchana w charakterze świadka córka powódki - M. O. (1) potwierdziła, że mama przekazała jej swoje obowiązki księgowe wobec M. O. (2) poczynając od 7 kwietnia 2021 r., również świadek M. O. (2) zeznał, że powódka nie świadczyła dla niego pracy jako księgowa, a usługi księgowe wykonywała za nią jej córka M.. Podobnie zeznania powódki potwierdzili przesłuchani w charakterze świadków E. Z. i B. Z., którzy zeznali, że to córka J. O. wypełniła dla nich deklarację roczną PIT. Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka M. O. (1) oraz powódki dotyczące korzystania z adresu e-mail (...) M. O. (1) zeznała, że mama udostępniła jej dostęp do poczty elektronicznej i za pomocą wskazanego adresu e-mail kontaktowała się z M. O. (2). Fakt, że powódkę zastępowała córka oraz że korzystała ona z tego samego adresu e-mail co J. O., potwierdzili w swoich zeznaniach obsługiwany przez powódkę przedsiębiorca oraz jego pracownicy. Sąd uznał za zgodne z zasadami doświadczenia życiowego tłumaczenia powódki oraz M. O. (1), iż nie zmieniły one adresu e-mail ze względów praktycznych. Jak zeznała świadek M. O. (1), porozumiewając się z przedsiębiorcą, bazowała na dotychczasowych wiadomościach e-mail, które wymieniał on z J. O.. Istotnie, udostępnienie córce powódki dostępu do historii korespondencji z M. O. (2) było istotnym usprawnieniem w przejmowaniu obowiązków.

Mając zatem na uwadze zgodne zeznania powódki oraz przesłuchanych w sprawie świadków, którym Sąd dał wiarę, należało uznać, że powódka rzeczywiście nie świadczyła pracy w czasie zwolnienia lekarskiego w spornym okresie, a zatem wskazana przez pozwaną w rozwiązaniu umowy o pracę powódką przyczyna okazała się nieprawdziwa. Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie pozwala bowiem na stwierdzenie, aby powódka dopuścił się ciężkiego naruszenia swoich obowiązków pracowniczych, zarzucanych jej w piśmie rozwiązującym umowę o pracę. To na pracodawcy spoczywał przy tym obowiązek wykazania, że przyczyna wskazana w oświadczeniu o rozwiązaniu umowy o pracę jest prawdziwa, pozwana jednak temu obowiązkowi nie sprostała.

Mając zatem na uwadze, że pracodawca rozwiązał umowę o pracę z powódką w okresie wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę bez wypowiedzenia, powódce przysługiwało odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za czas do upływu okresu wypowiedzenia. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy z dnia 29 maja 1996 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 927), w celu obliczenia odszkodowania przysługującego pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z naruszeniem przepisów prawa pracy stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu ekwiwalentu za urlop. J. O. oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy otrzymała w dniu 4 maja 2021 r., a okres wypowiedzenia, który zapoczątkowała swoim wypowiedzeniem (z dnia 9 marca 2021 r.) upływał z dniem 30 czerwca 2021 r., a zatem należało, na podstawie art. 60 k.p., zasądzić na rzecz powódki odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za czas do upływu okresu wypowiedzenia. Ustalono, że okres ten obejmował 40 dni roboczych, 40 dni pomnożone przez ekwiwalent za 1 dzień urlopu w kwocie 371,90 zł, dało kwotę 14.876 zł i w tej wysokości Sąd zasądził odszkodowanie na rzecz powódki, oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

O roszczeniu odsetkowym Sąd orzekł kierując się treścią art. 481 k.c. w związku z art. 300 k.p. Zgodnie z treścią art. 455 k.c., jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Co do zasady odsetki ustawowe należne są od daty wymagalności roszczenia. Ustawowe odsetki od odszkodowania przysługującego pracownikowi z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia stają się wymagalne w dniu doręczenia pracodawcy odpisu pozwu zawierającego żądanie zapłaty (zob. uchwała SN z 26.3.2003 r., III PZP 3/02, Biul. SN 2002, Nr 3, s. 5). Stąd też Sąd zasądził odsetki za opóźnienie od dnia doręczenia pozwanej odpisu pozwu, to jest od dnia 15 czerwca 2021 r.

Stan faktyczny w sprawie ustalono na podstawie dowodów osobowych oraz dokumentów zgromadzonych w sprawie. Tworzyły one wspólną całość i wzajemnie korespondowały ze sobą i uzupełniały się. Nie było powodów, aby części z nich odmawiać wiarygodności. Sąd pominął, na podstawie art. 235 ² § 1 k.p.c. dowód z przesłuchania za stronę pozwaną M. S. (2) z uwagi na jego niestawiennictwo na rozprawie w dniu 18 stycznia 2022 r.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu oparto na treści art. 98 § 1 i 3 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy oraz na treści art. 100 zdanie drugie k.p.c. uznając, że powódka uległa tylko co do nieznacznej części swego żądania. Ponieważ w niniejszej sprawie to pozwana jest stroną przegrywającą należało zasądzić od pozwanej na rzecz powódki kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, które to koszty w zakresie żądania odszkodowania z art. 60 k.p. wynoszą 180 zł (tak: uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych - zasada prawna z dnia 24 lutego 2011 r.I PZP 6/10). Ich wysokość wynika z § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800 ze zm.). Wobec powyższego orzeczono jak w punkcie III wyroku.

Zgodnie z treścią art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. z dnia 17 listopada 2021 r. Dz.U. z 2021 r. poz. 2257), kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator lub prokurator, Sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy. Pracodawca został więc obciążony kwotą 750 zł, co stanowiło wartość opłaty od pozwu, z której powódka była zwolniona z mocy ustawy.

Na podstawie art. 477 ² § 1 k.p.c., w myśl którego zasądzając należność pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy, sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności w części nieprzekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika, Sąd nadał wyrokowi w punkcie I rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 7.810 zł, która stanowi jednomiesięczne wynagrodzenia powódki. Wyrazem tego jest rozstrzygnięcie zawarte w punkcie V wyroku.

(...)

Zarządzenia:

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

(...)