Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 maja 2021 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2021 r. w Bydgoszczy

sprawy z powództwa N. J.

przeciwko Skarb Państwa Areszt Śledczy w B., Skarb Państwa Zakład Karny B. - F., Skarb Państwa Zakład Karny w K.

o zapłatę

1.umarza postępowanie w zakresie rozszerzonego przez powoda powództwa pismem z dnia 19 lutego 2019 r.;

2.w pozostałym zakresie powództwo oddala;

3.zasądza od Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Bydgoszczy na rzecz adw. M. S. kwotę 120 zł. ( sto dwadzieścia) powiększoną o należną stawkę podatku od towarów i usług w kwocie 23 % tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu;

4.zasądza od powoda na rzecz Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kwotę 240 zł. ( dwieście czterdzieści) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

5.kosztami sądowymi, od których zwolniony był powód obciąża Skarb Państwa.

SSO Ewa Gatz-Rubelowska

Sygn. akt I C 358/19

UZASADNIENIE

Powód N. J. wniósł o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa Aresztu Śledczego w B., Zakładu Karnego B. F., Zakładu Karnego w K. kwoty 85.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz odszkodowania „za przebywanie w fatalnych warunkach łamiących prawa człowieka” w pozwanych jednostkach penitencjarnych.

W uzasadnieniu powód wskazał, iż będąc w pozwanych jednostkach przez wiele miesięcy przebywał w niegodnych i upadlających warunkach. Podniósł, iż warunki w polskich zakładach karnych odbiegają od standardów Unii Europejskiej. Powód skarżył się na osłony w oknach, tzw. blindy. Powodowały one, że w celi było duszno, ciemno i ponuro, przez co panował tam półmrok i psuł się wzrok, bolała głowa i oczy. Podnosił, iż źle znosił psychicznie pobyt w zakładzie karnym. Zwracał uwagę, iż nie urozmaicano mu czasu, nie organizowano konkursów i zawodów sportowych. Zarzucał brak ciepłej wody, co utrudniało codzienną higienę osobistą. Podnosił, iż na jednego więźnia przypadał za mały metraż w celi. Powód zaznaczał, iż w łazienkach i szafkach było robactwo i pluskwy. Na ścianach występowała wilgoć, grzyb. Również nie było resocjalizacji, profilaktyki i rozmów ze specjalistami. Powód podnosił, iż było bardzo długie oczekiwanie na pomoc lekarską, m.in. urologa czy stomatologa. Osadzonym podawano małe porcje żywnościowe. W ocenie powoda nie sposób wyrazić słowami traumy, której doznał oraz skutków jakie to wywarło na jego zdrowiu psychicznym i fizycznym.

W odpowiedzi na pozew pozwany zastępowany przez Prokuratorię Generalną RP wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu wskazano, iż w pozwanych jednostkach powód przebywał kilkukrotnie w różnych okresach. Strona pozwana zgłosiła zarzut przedawnienia roszczeń za okres przed dniem 18 lutego 2016 r. W zakresie zarzutów powoda do pobytu w Areszcie Śledczym w B., Zakładzie Karnym w B.- F. oraz Zakładzie Karnym w K. podniesiono, iż powód przez cały okres pobytu miał zapewnioną minimalną normę powierzchni na jednego osadzonego wskazaną w art. 110 § 1 k.k.w. Podkreślono, iż wszystkie prawa powoda określone w kodeksie karnym wykonawczym, a także stosownych przepisach wykonawczych były respektowane. Wszelkie zarzuty powoda podniesione w pozwie są bezzasadne. Strona pozwana wskazała, iż twierdzenia powoda nie znajdują odzwierciedlenia w stanie faktycznym. Podkreśliła jednocześnie, iż ciężar udowodnienia okoliczności uzasadniających powództwo spoczywa na powodzie. W przedmiotowej sprawie powód ograniczył się tylko do sformułowania zarzutów.

W pozostałych pismach procesowych strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód odbywał karę w Zakładzie Karnym B.- F. w następujących terminach:

1)  od dnia 31 lipca 2014 r. do dnia 27 sierpnia 2014 r.;

2)  od dnia 4 września 2014 r. do dnia 18 września 2014 r.;

3)  od dnia 9 października 2014 r. do dnia 13 października 2014 r.;

4)  od dnia 6 listopada 2014 r. do dnia 3 marca 2015 r.;

5)  od dnia 9 marca 2015 r. do dnia 17 czerwca 2015 r.;

6)  od dnia 2 marca 2017 r. do dnia 1 września 2017 r.;

7)  od dnia 13 grudnia 2018 r. do dnia 31 maja 2019 r.

Przebywał także w Areszcie Śledczym w B. w następujących terminach:

1)  od dnia 2 lipca 2014 r. do dnia 14 lipca 2014 r.;

2)  od dnia 27 sierpnia 2014 r. do dnia 4 września 2014 r.;

3)  od dnia 18 września 2014 r. do dnia 9 października 2014 r.;

4)  od dnia 14 października 2014 r. do dnia 6 listopada 2014 r.;

5)  od dnia 3 marca 2015 r. do dnia 9 marca 2015 r.;

6)  od dnia 15 października 2016 r. do dnia 25 października 2016 r.;

7)  od dnia 5 grudnia 2018 r. do dnia 13 grudnia 2018 r.

W Zakładzie Karnym w K. powód przebywał od dnia 25 października 2016 r. do dnia 12 stycznia 2017 r.

Okoliczności bezsporne oraz dowód: historia rozmieszczenia osadzonego (k. 45-48 akt)

Na terenie Aresztu Śledczego w B. wszystkie prawa powoda określone w Kodeksie karnym wykonawczym oraz przepisach wykonawczych były respektowane. Prowadzone były programy resocjalizacyjne mające służyć społecznej readaptacji skazanych oraz kursy zawodowe mające pomóc osadzonym odnaleźć się na rynku pracy po zwolnieniu. Cele mieszkalne są 4 i 5-osobowe po remontach, wszystkie wyposażone w okna i wyciągi. Od dnia 6 grudnia 2009 r. w Areszcie Śledczym w B. przeludnienie nie występuje, powód przez cały okres osadzenia miał zapewnioną minimalną normę powierzchni na jednego osadzonego wskazaną w art. 110 k.k.w.

W jednostce prowadzi się także zajęcia kulturalno-oświatowe w ramach, których organizuje się wyjścia poza teren Aresztu Śledczego. Na terenie Oddziału Zewnętrznego w B. działa Klub (...) w ramach, którego organizowane są wyjścia na zewnątrz związane z aktywnością sportową. W oddziale tym znaczna część skazanych korzysta z systemu przepustowego.

Wizytacja wybranych cel mieszkalnych i innych pomieszczeń Aresztu Śledczego w B. przeprowadzona w dniu 12-13 kwietnia 2018 r. prowadziła do wniosku, iż w jednostce tej przestrzegane są prawa skazanych w zakresie warunków bytowych, opieki medycznej, sfery kulturalno-oświatowej i pozostałych praw i obowiązków. Ponadto wizytacja wykazała, że prace remontowe znacznie podnoszą standard pomieszczeń mieszkalnych.

Dowód: Protokół z wizytacji Aresztu Śledczego w B. i Oddziału Zewnętrznego (k. 51-54 akt), zeznania świadka T. N. (k. 255 i 257 akt)

W czasie pobytu w Zakładzie Karnym B.- F. powód przebywał w celach, gdzie powierzchnia przypadająca na jednego osadzonego nie była mniejsza niż 3 m ². Oświetlenie w celach mieszalnych było zgodne z normami. Osadzeni w wyznaczone dni mają możliwość odbycia ciepłej kąpieli w łaźni. Całodobowo dostarczana jest także do cel bieżąca woda. Osadzonym zapewnia się właściwe warunki bytowe i odpowiedni sprzęt kwaterunkowy zgodny z obowiązującymi normami prawnymi. Jadłospisy uwzględniają dzienną zawartość składników odżywczych tj. białka, tłuszcze, węglowodany. Nie odnotowano zarzutów powoda co do gramatury posiłku i jego ważenia przy udziale osadzonego. Łaźnie wyposażone są zgodnie z normami, a kontrole przeprowadzane przez inspektorów (...) w B. nie wnosiły do nich zastrzeżeń, także w zakresie mat antypoślizgowych. Powód miał możliwość korzystania ze świetlicy.

Powód w czasie pobytu był odwiedzany 3-krotnie, m.in. przez konkubinę, kuzyna, narzeczonego siostry oraz babcię. Powód nie zgłaszał do Kierownika D. Ochrony problemów w kwestii zbyt długiego oczekiwania odwiedzjących go.

Powodowi w okresach od dnia 2 lipca 2014 r. do dnia 17 czerwca 2015 r. oraz od dnia 2 marca 2017 r. do dnia 1 września 2017 r. nie proponowano zatrudnienia z uwagi na liczne wnioski o wymierzenie mu kary dyscyplinarnej, co wskazywało, iż jego postawa nie daje gwarancji właściwego wywiązywania się z obowiązków pracowniczych. W dniu 28 lutego 2019 r. zaproponowano powodowi pracę w charakterze pracownika fizycznego. Powód odmówił jej podjęcia powołując się na przynależność do podkultury przestępczej. Stwierdził, iż „na wolności nie pracowałem, a tutaj będę pracował? Na pewno nie podejmę pracy w więzieniu”.

Pozwany zapewnił stronie powodowej opiekę medyczną, w tym stały dostęp do lekarzy ogólnych oraz specjalistów. Powód był wielokrotnie poddawany konsultacjom ( urologiczna chirurgiczna, neurologiczna, okulistyczna, stomatologiczna , psychiatryczna ) oraz otrzymywał leki adekwatne do zgłaszanych schorzeń.

W budynkach Zakładu Karnego B.-F. okresowo przeprowadza się kontrolę stanu technicznego przewodów kominowych.

Dowody: notatki służbowe (k. 55-58, 112-114, 117 akt), karta ewidencji widzeń (k. 59-60 akt), wniosek o wymierzenie kary dyscyplinarnej (k. 62 akt), wyjaśnienie z dnia 9 lipca 2019 r. (k. 63- 67 akt), protokoły kontroli przewodów kominowych (k. 68-80 akt), protokół z pomiaru natężenia oświetlenia (k. 81-90 akt), plan zajęć świetlicowych (k. 115-116 akt).

Podczas pobytu powoda w Zakładzie Karnym w K. nie przebywał w celi przeludnionej. Miał możliwość ciepłej kąpieli raz, a obecnie 3 razy w tygodniu. W celi jest bieżąca woda możliwością podgrzania jej przez osadzonego. Wyposażenie cel jest zgodne z obowiązującymi normami.

W ramach umowy z dnia 31 marca 2016 r. między przedmiotową jednostką, a Zakładem (...) Ostry Z. wykonywane są: monitoring urządzeń, pomieszczeń i terenu – raz na kwartał, wymiana środka deratyzacyjnego – raz na kwartał, profilaktyczna deratyzacja kanałów, węzłów, studzienek- dwa razy w roku, likwidacja żywych i padłych gryzoni, wymiana wystawionych detektorów owadów- kuchnia, pomieszczenia pomocnicze, magazyny żywnościowe, mundurowe, depozytów, stołówka w Oddziale Zewnętrznym -raz na kwartał, kontrola lamp owadobójczych, w ramach potrzeb wymiana lepów i świetlówek.

Wobec powoda wnioskowano o zastosowanie art. 164 § 1 k.k.w. celem przygotowania do readaptacji społecznej.

Dowody: historia pobytów w celi przeludnionej (k. 92-94 akt), umowa z dnia 31 marca 2016r. (k. 95-96 akt), wniosek do komisji penitencjarnej (k. 98 akt), zeznania świadka I. M. (k. 170-171 akt)

Stan zdrowia powoda w czasie pobytu w pozwanych jednostkach nie pogorszył się.

Dowód: zeznania powoda (k. 255 i 257 akt)

Pozwem z dnia 3 maja 2017 r. powód wniósł pozew o zapłatę tytułem zadośćuczynienia za warunki w jakich odbywał karę pozbawienia wolności przeciwko Skarbowi Państwa- Aresztowi Śledczemu w B. i Zakładowi Karnemu B. F..

Postanowieniem z dnia 20 lutego 2018 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy I Wydział Cywilny zawiesił postępowanie w sprawie, z powodu braku stawiennictwa powoda prawidłowo wezwanego na termin rozprawy.

Postanowieniem z dnia 8 marca 2019 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy I Wydział Cywilny podjął zawieszone postępowanie i umorzył je.

Dowody: akta sprawy I C 4200/17- postanowienia SR z dnia 8.03.2019, 20.02.2018, pozew, odpowiedź na pozew

Sąd ustalił następujący stan faktyczny na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, a także dowodów dopuszczonych z akt I C 4200/17 i I C 3464/14, w postaci dokumentów, które nie budziły wątpliwości Sądu, a które to nie były kwestionowane przez żadną ze stron pod względem ich autentyczności jak i prawdziwości zawartych w nich informacji.

Podstawę ustaleń faktycznych stanowiły także zeznania świadków I. M. i T. N., które były spójne i logiczne, a przede wszystkim korespondowały z materiałem dowodowym zebranym w sprawie.

Sąd dał wiarę powodowi jedynie w zakresie, że stan jego zdrowia podczas pobytu w jednostkach penitencjarnych nie uległ pogorzeniu. Oceny takiej Sąd dokonał, gdyż z żadnego innego dowodu nie wynikało, aby stan zdrowia powoda się pogorszył. W pozostałym zakresie zeznania powoda, należało uznać za całkowicie niewiarygodne, zwłaszcza w konfrontacji z dokumentacją przedłożoną przez stronę pozwaną i zeznaniami świadków.

Na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd pominął wniosek strony powodowej o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego internisty, gdyż służył on wykazaniu faktu bezspornego. Miał on być przeprowadzony na okoliczność pogorszenia stanu zdrowia powoda, a do takowego nie doszło, co powód potwierdził w swoich zeznaniach.

Sąd zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności należało ocenić zasadność podniesionego przez pozwanego zarzutu przedawnienia roszczenia powoda w części. Powołując się na dyspozycję art. 442 ¹ § 1 k.c., zgodnie z którą: roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę, Sąd zważył, że podniesiony w toku procesu zarzut przedawnienia roszczenia powoda nie jest zasadny. Pozew w niniejszej sprawie został wniesiony w dniu 25 lutego 2019 r. Jednakże należy wskazać, iż powód już pozwem z dnia 3 maja 2017 r. ( data wpływu 5 maja 2017 r.) wniósł pozew o zapłatę tytułem zadośćuczynienia za warunki w jakich odbywał karę pozbawienia wolności przeciwko Skarbowi Państwa- Aresztowi Śledczemu w B. i Zakładowi Karnemu B. F., co stanowiło niewątpliwie przerwę biegu terminu przedawnienia. Postępowanie to zostało umorzone w dniu 8 marca 2019 r. zatem przedawnienie roszczeń powoda w niniejszej sprawie nie nastąpiło.

Powód N. J. wniósł o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa kwoty 85.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz odszkodowania za złe warunki w Zakładzie Karnym B.-F., Zakładzie Karnym w K. i Areszcie Śledczym w B. , w których odbywał karę pozbawienia wolności.

Przechodząc do dalszych rozważań, w pierwszej kolejności warto poczynić kilka uwag natury ogólnej, które mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Stosownie do art. 417 § 1 k.c. za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Odpowiedzialność deliktowa Skarbu Państwa, oparta na art. 417 k.c. powstaje wówczas, gdy spełnione są łącznie jej trzy ustawowe przesłanki: bezprawność działania lub zaniechania sprawcy, szkoda oraz normalny związek przyczynowy między bezprawnym zachowaniem sprawcy a szkodą (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lipca 2012 r. II CSK 648/11, Lex nr 1215614).

Następnie należy wskazać, że zgodnie z treścią art. 445 k.c. sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Podstawowym celem zadośćuczynienia jest wynagrodzenie doznanej krzywdy i ma ono na celu poprawienie stanu psychicznego poszkodowanego przez poprawę jego sytuacji majątkowej. Przewidziane w art. 445 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę ma na celu naprawienie - przez rekompensatę pieniężną - szkody niemajątkowej wyrażającej się krzywdą w postaci cierpień fizycznych i psychicznych. W ten sposób ujawnia się aprobowany w orzecznictwie kompensacyjny charakter zadośćuczynienia pieniężnego ( por. m.in. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2004 r. I CK 131/2003 OSNC 2005/2/40 Lex nr 141820 oraz z dnia 27 lutego 2004 r. V CK 282/2003 Lex nr 183777).

Zgodnie natomiast z treścią art. 24 § 1 k.c., czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

Zasady zawarte w art. 6 k.c. i 232 k.p.c. nie określają jedynie zakresu obowiązku zgłaszania dowodów przez strony, ale rozumiane muszą być przede wszystkim i w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu co do tych okoliczności na niej spoczywał. Zaznaczyć także należy, że nie jest rzeczą Sądu poszukiwanie za stronę dowodów przez nią nie wskazanych, mających na celu udowodnienie jej twierdzeń (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1996 roku, sygn. akt I CKU 45/96, OSNC 1997, nr 6-7, poz. 76).

Sytuacja prawna osób pozbawionych wolności uregulowana jest w sposób ogólny w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. z 2021 r. poz. 53 t.j.), a w szczególności w art. 110. Zasadą jest, że powierzchnia w celi mieszkalnej przypadająca na skazanego wynosi nie mniej niż 3 m ². Cele wyposaża się w odpowiedni sprzęt kwaterunkowy, zapewniający skazanemu osobne miejsce do spania, odpowiednie warunki higieny, dostateczny dopływ powietrza i odpowiednią do pory roku temperaturę, według norm określonych dla pomieszczeń mieszkalnych, a także oświetlenie odpowiednie do czytania i wykonywania pracy (art. 110 § 1 i 2 k.k.w.). Realizacja spoczywających na administracji zakładu karnego obowiązków w zakresie organizowania miejsc, w których przebywają osoby pozbawione wolności należy do działań władczych państwa i mieści się w pojęciu wykonywania zadań z zakresu władzy publicznej. Ocena, czy obowiązki te zostały zrealizowane, winna być dokonana z uwzględnieniem uprawnień skazanego, szczegółowo uregulowanych przepisach ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy, a także z uwzględnieniem treści przepisów wykonawczych: Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 grudnia 2016 r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności oraz Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 grudnia 2016 r. w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych.

P. dowodowe w niniejszej sprawie nie wykazało, aby twierdzenia powoda zostały w jakikolwiek sposób uprawdopodobnione. Zgłaszane przez powoda zarzuty nie zostały poparte przez niego żądnymi dowodami. Jednocześnie pozwany przedstawił szereg dokumentów zarówno kontrolnych jak i służbowych, z których wynikało, iż w pozwanych jednostkach penitencjarnych warunki odbywania przez osadzonych kary pozbawienia wolności odpowiadają przepisanym normom. W szczególności bezzasadne okazały się zarzuty o przeludnieniu w celach, braku ciepłej wody, zaniżonych normach żywnościowych. Warto wskazać także na orzecznictwo zgodnie, z którym w świetle powszechnie przyjętych kryteriów i poglądów, akceptowanych przez społeczeństwo, nie narusza godności skazanego pobyt w celi zagrzybionej, wymagającej remontu i nie odpowiadającej standardom estetycznym i użytkowym, jeżeli stanowi krótkotrwały, incydentalny epizod, wynikający z ogólnej trudnej sytuacji materialnej zakładów karnych, dotykającej większości osób odbywających karę pozbawienia wolności, nie zaś z chęci poniżenia czy upokorzenia skazanego. W podobnych warunkach mieszka także część społeczeństwa (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 1 października 2012 r., sygn. akt I ACa 337/12).

Przechodząc do zarzutu dotyczącego stanu technicznego cel mieszkalnych należało ocenić go jako nieuzasadniony. Powód uważał, że przebywał w zbyt ciemnych, źle oświetlonych celach, w których okna były przysłonięte tzw. blindami, co z kolei powodowało ograniczenie w dostępie światła naturalnego. W tym miejscu należy podkreślić, że zastosowane w oknach cel mieszkalnych kraty oraz tzw. blindy są częścią dozwolonych przez prawo elementów zabezpieczeń techniczno – ochronnych, zgodnych z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 października 2003 r. w sprawie sposobów ochrony jednostek organizacyjnych służby więziennej. Takie zabezpieczenia były i są prawnie dopuszczalne i uzasadnione, nawet jeśli rzeczywiście wskutek ich zamontowania dostęp światła naturalnego jest ograniczony.

Odnosząc się do zarzutu powoda dotyczącego braku ciepłej wody w celach mieszkalnych, Sąd wskazuje, iż był on pozbawiony racjonalnego uzasadnienia. Prawo regulujące warunki osadzenia skazanych nie przewiduje obowiązku doprowadzenia ciepłej wody do cel mieszkalnych. Osadzony ma prawo do kąpieli w ciepłej wodzie co najmniej raz w tygodniu.

Nie było również podstaw do uwzględnienia zarzutów powoda w zakresie sprawowania niewłaściwej opieki medycznej przez pozwanego. Pozwany zapewnił stronie powodowej opiekę medyczną, w tym stały dostęp do lekarzy ogólnych oraz specjalistów. W trakcie pobytu w pozwanych jednostkach penitencjarnych powód był wielokrotnie poddawany konsultacjom ( urologiczna chirurgiczna, neurologiczna, okulistyczna, stomatologiczna , psychiatryczna ) oraz otrzymywał leki adekwatne do zgłaszanych schorzeń.

W przedmiotowej sprawie obowiązek wykazania wystąpienia przesłanek odpowiedzialności Skarbu Państwa spoczywał na powodzie. W ocenie Sądu powód temu obowiązkowi nie sprostał i nie wykazał przesłanek aktualizujących odpowiedzialność Skarbu Państwa. Sąd miał także na uwadze okoliczność, że odbywanie kary pozbawienia wolności jest z istoty swej związane z dolegliwościami typowymi dla izolacji. Prawomocnie orzeczona kara bezwzględna pozbawienia wolności, jak i warunki jej odbywania są naturalną konsekwencją przestępczej przeszłości skazanego i stanowią element polityki karnej w postaci prewencji indywidualnej. Odbywanie kary pozbawienia wolności jest w sposób immanentny związane z licznymi ograniczeniami i niedogodnościami, a obowiązkiem Skarbu Państwa, jako podmiotu odpowiedzialnego w ramach tak zwanego imperium za realizację polityki penitencjarnej jest jedynie zapewnienie osadzonym ustawowo określonych standardów.

Podnoszone także przez powoda zarzuty o złym stanie psychicznym związanym z odbywaniem kary pozbawienia wolności są całkowicie bezzasadne. Przede wszystkim należy podkreślić, iż to nie od woli osoby skazanej zależy, w jakich warunkach odbywa karę pozbawienia wolności. Każdemu, kto dopuszcza się naruszenia porządku prawnego obowiązującego w państwie powinno być wiadomym, że w ramach obowiązujących przepisów prawa dopuszczalne są w trakcie odbywania kary określone działania, które ze swej istoty dotykają dóbr osobistych człowieka, takich jak wolność, cześć czy godność. Przykładem takiego działania jest ograniczenie uprawnień skazanego, co do możliwości swobodnego dysponowania określonymi przedmiotami, swobody wyboru miejsca pobytu, czy też współosadzonych. Są to jednak działania prawnie dopuszczalne, a więc jeżeli nie wykraczają poza granice działania w ramach porządku prawnego, to nie są bezprawne i nie prowadzą do powstania roszczeń zmierzających do ochrony dóbr osobistych. Powód, jak każda osoba pozbawiona wolności i przebywająca w zakładzie karnym podlegał ścisłym rygorom przewidzianym w regulaminie, do których zobowiązany był stosować się i które w istotnym stopniu ograniczały mu swobodę zachowania (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 15 maja 2020 r, sygn. akt I ACa 226/20).

Niewątpliwe warunki panujące w miejscu izolacji, jakim jest areszt czy więzienie nie służą wyciszeniu, czy wypoczynkowi psychicznemu. Wręcz przeciwnie, doświadczenie stresu towarzyszące odbywaniu kary pozbawienia wolności może negatywnie wpływać na więźnia. Nie przesądza o tym, że stan zdrowia psychicznego powoda związany był z niezgodnym z prawem jednostek penitencjarnych, w których przebywał. Przeczą temu także inne dowody zebrane w sprawie, z których wynika, że powód nigdy oficjalnie nie skarżył się na niewłaściwe traktowanie, warunki odbywania kary, czy też brak właściwej opieki medycznej.

Zdaniem Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwalał na ustalenie, że pozwany w każdym Zakładzie Karnym zapewnił powodowi warunki odbywania kary pozbawienia wolności zgodne z prawem. Przeprowadzone postępowanie dowodowe nie wykazało, aby odbywanie kary pozbawienia wolności w zakresie warunków bytowych towarzyszących izolacji penitencjarnej, wywołało u powoda negatywne skutki zdrowotne, fizyczne bądź psychiczne powodujące poczucie krzywdy, inne niż wynikająca z samego faktu pozbawienia wolności i związanej z tym izolacji od świata zewnętrznego, ograniczenia swobody i wolnej woli decydowania o samym sobie. Mając na względzie zasady panujące w podobnych jednostkach Sąd doszedł do przekonania, że większość okoliczności przytoczonych przez powoda dyktowana była jego subiektywnymi odczuciami i przekonaniami, nieznajdującymi jednak odzwierciedlenia w stanie faktycznym.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 417 § 1 k.c. a contrario oddalił powództwo w sprawie.

W pkt 3 wyroku, Sąd zasądził od Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Bydgoszczy na rzecz adw. M. S. kwotę 120 zł zgodnie z § 14 pkt 26 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu.

W pkt 4 wyroku, Sąd zasądził od powoda na rzecz Prokuratorii Generalnej Rzeczpospolitej Polskiej kwotę 240 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego na podstawie art. 98 §1 k.p.c.

SSO Ewa Gatz-Rubelowska

Zarządzenie;

1.odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. powoda

2.z wpływem apelacji lub za 14 dni