Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód – R. P. (2), prowadzący przedsiębiorstwo pod (...) R. P. (2) w Ś. domagał się w pozwie zasądzenia od pozwanego M. K. (1) prowadzącego (...) w M. kwoty 106 920 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od kwot:

a)  28 512 zł od dnia 29 marca 2021 r. do dnia zapłaty,

b)  42 508,80 zł od dnia 8 kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty,

c)  35 899,20 zł od dnia 12 kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty,

a także kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że przyjął od pozwanego w dniu 25 lutego 2021 r. zamówienie na nawozy stosowane w rolnictwie, a następnie dostarczył je pozwanemu. Transakcje poza fakturami zostały dodatkowo stwierdzone dokumentami wydania zewnętrznego. Pozwany własnoręcznym podpisem zaakceptował wszystkie trzy faktury, których dotyczy żądanie pozwu. Powód wskazał, że wzywał pozwanego do zapłaty, jednak należność nie została uregulowana.

Nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 28 lipca 2021 r. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy uwzględnił żądanie pozwu, nakazując także zapłatę przez pozwanego na rzecz powoda tytułem zwrotu kosztów procesu kwoty 4 954 zł wraz z odsetkami.

W zarzutach od nakazu zapłaty pozwany zaskarżył nakaz w całości i wniósł o jego uchylenie oraz oddalenie powództwa, a także o zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów postępowania.

Pozwany zarzucił, że nie podpisywał faktur VAT, a także dokumentu wydania WZ nr (...). Podpisy złożone na tych dokumentach, to podpisy M. K. (2), która – jak twierdził – działała i zamawiała towar we własnym imieniu i na swoją rzecz. M. K. (2) jest siostrą pozwanego, prowadzi indywidualne gospodarstwo rolne i nie była umocowana do zawierania umów sprzedaży w imieniu i na rzecz pozwanego. Pozwany potwierdził natomiast, że odebrał towar objęty dokumentem wydania (...), który został dostarczony na nieruchomość będącą jego współwłasnością, z której korzysta także M. K. (2). Pozwany odebrał ten towar w przekonaniu, że został on dostarczony właśnie dla M. K. (2). Dlatego, pomimo tego, iż potwierdził, że złożył podpis na zamówieniu z dnia 25 lutego 2021 r., pozwany zaprzeczył, by było ono realizowane w jego imieniu. Pozwany twierdził, że nie doszło między nim a powodem do zawarcia umowy sprzedaży. Zarzucił, że nie miał wiedzy o umowie zawieranej w jego imieniu, ani jej nie potwierdził, dlatego umowę należałoby zakwalifikować jako nieważną, a roszczenie dochodzone względem niego nie istnieje.

W odpowiedzi na zarzuty powód wniósł o utrzymanie w mocy nakazu zapłaty. Podał, że to sam pozwany w dniu 25 lutego 2021 r. złożył zamówienie działając we własnym imieniu i na swoją rzecz. W treści ww. zamówienia brak adnotacji o tym, by pozwany działał w imieniu osoby trzeciej. M. K. (2) prowadzi gospodarstwo pod innym adresem i nie składała zamówień u powoda w okresie luty-marzec 2021 r. Powód podał, że kierowca obsługujący magazyn powoda - M. W. udał się do pozwanego do M., gdzie pozwany odebrał towar i podpisał fakturę nr (...). Okazało się, że błędnie wpisano nazwę nabywcy „ (...)” zamiast (...). Strony uzgodniły w związku z tym, że przy ostatniej dostawie, dostarczona będzie poprawiona faktura. Po wystawieniu trzeciej, ostatniej faktury, A. M. pojechał do pozwanego w celu wymiany błędnej faktury i uzyskania podpisów na wszystkich trzech fakturach, których dotyczy żądanie pozwu. W miejscu działalności pozwanego drzwi otworzyła M. K. (2), która poinformowała, że ze względu na chorobę w domu nie może wpuścić ww. pracownika powoda, ale wzięła faktury w celu uzyskania podpisu pozwanego. Po chwili wróciła z podpisanymi fakturami. W ocenie powoda jego pracownik został wprowadzony w błąd. Najprawdopodobniej było to umyślne działanie wspólne w celu spowodowania konfuzji u odbiorcy faktury. Niezależnie od tego jednak pozwany podał, że podpisanie faktur miało jedynie ten skutek, że osobę podpisaną na fakturze należało uznać za działającą na terenie przedsiębiorstwa pozwanego, albo w ramach prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia. To czy była uprawniona do podpisywania faktur pozostaje natomiast zupełnie bez znaczenia dla ważności umowy sprzedaży, którą zawarto poprzez przystąpienie do realizacji zamówienia złożonego przez pozwanego we własnym imieniu. Powód dodał, że pierwszy kontakt w zakresie zamiaru nabycia towarów nawiązała z nim M. K. (2), a zamówienie pozwany złożył w jej obecności. Pracownicy powoda odnieśli wrażenie, że rodzeństwo wszystko ze sobą konsultuje i ściśle współpracuje.

Pozwany, wysłuchany informacyjnie na rozprawie w dniu 22 kwietnia 2022 r. podał, że siostra M. K. (2) poprosiła go, żeby wziął zamówienie na nawozy na siebie. Uczestniczył w spotkaniu z przedstawicielem powoda – panem M. wraz siostrą. Pozwany podpisał zamówienie. Te nawozy były potrzebne siostrze pozwanego, pozwanemu oraz ich bratu. Pozwany przyznał, że po dostarczeniu towaru podpisał jedną z faktur – tą z błędem w oznaczeniu odbiorcy (nr (...)). Pozwany nie podpisał pozostałych faktur, w tym poprawionej i nie znał okoliczności ich podpisania przez siostrę, z którą pozostaje w konflikcie od śmierci matki (około rok czasu). Siostra mieszka w T., ok. 1,5 km od M.. Pomimo konfliktu rodzeństwo pomaga jednak sobie nawzajem przy pracy w gospodarstwach. Pozwany podał, że zamówiony towar na prośbę siostry rozładował u siebie w gospodarstwie w M.. Pozwany nie chciał jednak mieć nic do czynienia z towarem siostry. Skorzystał on wyłącznie z towaru objętego dokumentem (...) z dnia 1 marca 2021 r. Pozostały towar siostra razem z bratem zabrali z podwórka pozwanego i rozwozili na swoje pola. Pozwany wskazał, że wobec tego nie kwestionuje swojego zobowiązania w zakresie kwoty 28 512 zł (objętej ww. dokumentem WZ), oświadczył jednak, że nie uznaje powództwa z powodu braku możliwości zapłaty, gdyż jego gospodarstwo przechodzi restrukturyzację.

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwany M. K. (1), prowadzący (...) w M. złożył powodowi R. P. (2) prowadzącemu przedsiębiorstwo pod (...) R. P. (2) w Ś. zamówienie z dnia 25 lutego 2021 r. na dostawę towaru do jego gospodarstwa w (...) w postaci nawozów: saletry – 24 tony w cenie netto 1 100 zł za tonę, (...) – 24 tony w cenie 1 385 zł za tonę oraz mocznika Y. – 24 tony w cenie 1 640 zł za tonę.

Powyższe zamówienie zostało opatrzone zostało własnoręcznym podpisem pozwanego oraz reprezentującego powoda A. M.. W treści zamówienia określono ww. przedmiot umowy, termin i sposób płatności: 30 dni, przelewem na wskazany przez sprzedającego rachunek bankowy (pkt 3 i 4 zamówienia), a także zastrzeżenie, że wszelkie zmiany postanowień zawartej umowy wymagają aneksów w formie pisemnej lub w drodze wymiany podpisanych skanów, pod rygorem nieważności (pkt 7 zamówienia).

Dowód: zamówienie z dnia 25.02.2021 r. – k. 9 akt.

Towar, którego dotyczyło ww. zamówienie, dostarczono w całości w dniach 26 lutego 2021 r. i 2 marca 2021 r. do gospodarstwa pozwanego w M., gdzie został rozładowany.

Podpis złożony na dokumencie wydania zewnętrznego WZ nr (...) z dnia 26 lutego 2021 r. (saletra w ilości 24 ton) nie pochodził od pozwanego, a od jego siostry M. K. (2).

Natomiast w dniu 2 marca 2021 r. potwierdził na dokumencie wydania zewnętrznego WZ nr (...) własnoręcznym podpisem odbiór towaru w ilości 48 big bagów po 500 kg (24 tony)

Fakty bezsporne; a ponadto: WZ nr (...) – k. 11 akt, WZ nr (...) – k. 10 akt, wyjaśnienia informacyjne pozwanego – k. 90v-91, 92 akt.

W związku z zawartą między stronami umową, potwierdzoną ww. zamówieniem z dnia 25 lutego 2021 r. powód wystawił pozwanemu następujące faktury VAT:

-

nr (...) z dnia 26 lutego 2021 r., dotyczącą sprzedaży saletry amonowej w ilości 24 ton (w cenie netto 1 100 zł za tonę) – na kwotę 28 512 zł, z terminem płatności określonym na dzień 12 marca 2021 r.,

-

nr (...) z dnia 8 marca 2021 r. dotyczącą sprzedaży mocznika w ilości 24 ton (w cenie netto 1 640 zł za tonę) – na kwotę 42 508,80 zł, z terminem płatności określonym na dzień 7 kwietnia 2021 r.,

-

nr (...) z dnia 12 marca 2021 r. dotyczącą sprzedaży środka (...) w ilości 24 ton (w cenie netto 1 385 zł za tonę) – na kwotę 35 899,20 zł, z terminem płatności określonym na dzień 11 kwietnia 2021 r.,

Pozwany osobiście podpisał pierwszą z ww. faktur VAT (nr (...) z dnia 26 lutego 2021 r. na kwotę 28 512 zł), która została mu pierwotnie doręczona w wersji zawierającej błędne oznaczenie jego działalności, jako (...) M. K. (1) w M. (pozostałe dane – adres i NIP były właściwe). Faktura ta została następnie wymieniona przez powoda na prawidłową. Tej jednak, a także pozostałych faktur pozwany już jednak nie podpisał. Zostały one podpisane przez jego siostrę M. K. (2).

Fakty bezsporne; a ponadto: faktury VAT – k. 23-25 , faktura w wersji z błędnym oznaczeniem działalności pozwanego – k. 79, wyjaśnienia informacyjne pozwanego – k. 90v., 92 akt.

Powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 107 562,65 zł (obejmującej też odsetki w kwocie 642,65 zł) pismem z dnia 28 kwietnia 2021 r., doręczonym w dniu 14 maja 2021 r.

Fakty bezsporne, a ponadto: wezwanie do zapłaty z 28.04.2021 r. – k. 15 akt, z potwierdzeniem odbioru – 17 akt.

Sąd zważył, co następuje:

Fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy w znacznym zakresie nie były sporne między stronami, ich ustalenie było możliwe na podstawie znajdujących się w aktach sprawy dokumentów (art. 243 ² k.p.c.).

Nie było przedmiotem sporu w szczególności to, że pozwany osobiście złożył powodowi zamówienie na nawozy za które powód domaga się zapłaty w niniejszym procesie (zob. zarzuty – k. 40v.; wysłuchanie informacyjne pozwanego – czas nagrania: 00:08:26-00:18:16 – k. 90v., 92 akt). Towar ten został bezspornie dostarczony w całości do gospodarstwa pozwanego i tam rozładowany wysłuchanie informacyjne pozwanego – czas nagrania: 00:27:28-00:33:59 – k. 90v.-91, 92 akt).. Pozwany bezspornie podpisał jednak tylko jeden dokument WZ nr (...) dokumentujący wydanie 24 ton towaru w postaci środka (...) w ilości 24 ton (o wartości 35 899,20 zł – zob. k. 11 i 14 akt), natomiast prawidłowo wystawione faktury dokumentujące ww. sprzedaż, nie zostały podpisane przez pozwanego.

Okoliczności te wynikały z twierdzeń stron złożonych w odniesieniu do dowodów dołączonych do pozwu w postępowaniu nakazowym, a także z ustnych wyjaśnień pozwanego złożonych w trybie informacyjnego wysłuchania określonego w art. 212 k.p.c. Wstępne wyjaśnienie stanowiska strony pozwanej dało Sądowi w tym przypadku wskazówkę, w jakim kierunku powinno iść postępowanie dowodowe, służąc ustaleniu, jakie istotne okoliczności sprawy (fakty) są między stronami sporne.

Informacyjne wysłuchanie stron ma na celu zweryfikowanie lub ustalenie tzw. koncepcji rozpoznania sprawy. Umożliwia ocenę zasadności wniosków dowodowych i ograniczenie postępowania dowodowego do minimum (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2003 r., II CKN 1148/00, LEX nr 583757, a także uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 28 września 2020 r., I ACa 1050/19, LEX nr 3108404).

Przede wszystkim należy podkreślić, że sąd nie ma obowiązku przeprowadzenia wszystkich dowodów wskazanych przez strony, przedmiotem dowodu są bowiem jedynie fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.). Przepis ten stosowany jest przed podjęciem rozstrzygnięć dowodowych, uprawniając sąd do selekcji zgłoszonych dowodów, jako skutku przeprowadzonej oceny istotności okoliczności faktycznych, których wykazaniu dowody te mają służyć.

Przez wyjaśnienie spornych okoliczności rozumieć należy taki stan rzeczy, w którym albo nastąpiło uzgodnienie między stronami spornych dotychczas okoliczności, albo też zostały one wyjaśnione na korzyść strony powołującej dowody. Niedopuszczalne jest oczywiście pominięcie zaoferowanych środków dowodowych z powołaniem się na wyjaśnienie sprawy, jeżeli ocena dotychczasowych dowodów prowadzi, w przekonaniu sądu, do wniosków niekorzystnych dla strony powołującej dalsze dowody. Sytuacja taka nie zachodzi jednak, gdy teza dowodowa jest nieistotna dla rozstrzygnięcia lub proponowany środek jest nieprzydatny dla jej udowodnienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 2007 r., IV CSK 41/07, LEX nr 346211).

Mając to na uwadze Sąd pominął dowód z zeznań wnioskowanych przez obie strony świadków na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c., gdyż świadkowie mieli zeznawać na okoliczności już udowodnione dokumentami, albo nie mające istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia. Powód nie kwestionował bowiem twierdzenia pozwanego, że to nie pozwany podpisał jeden z dokumentów WZ, a także faktury dokumentujące transakcje (zob. odpowiedź na zarzuty – k. 76-78 akt). Nie były to zatem okoliczności sporne, a jednocześnie dokładne ustalenie okoliczności w jakich ww. dokumenty zostały podpisane przez siostrę pozwanego – M. K. (2), Sąd oceni jako pozbawione istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia. Z tych samych względów Sąd uznał, że bez znaczenia dla rozstrzygnięcia był powołany przez pozwanego dowód z opinii biegłego z zakresu badania pisma ręcznego.

Zdaniem Sądu w okolicznościach sprawy, gdy inne dowody wskazywały w sposób jednoznaczny na istnienie stosunku zobowiązaniowego łączącego strony w postaci umowy sprzedaży (art. 535 i nast. k.c.), a także wynikającego z niego obowiązku zapłaty za zakupione przez pozwanego towary, pominięciu podlegał także wnioskowany przez powoda dowód z dokumentów złożonych w Urzędzie Skarbowym ( k. 76 i 91 akt). Należy zaznaczyć, że chociaż stan księgowy może znacząco wzmacniać twierdzenia strony, nie przesądza on ani wyniku globalnej oceny dowodów, ani też ostatecznego wyniku samej sprawy (zob. uzasadnienie wyroku SN z dnia 16 lipca 2004 r., I CK 41/04, OSNC 2005, nr 7-8, poz. 136).

Zgodnie z art. 535 § 1 k.c., przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Do postanowień istotnych przedmiotowo ( essentialia negotii), przez które rozumieć należy cechy decydujące o kwalifikacji określonej czynności prawnej do czynności danego typu, będące elementami konstrukcyjnymi niezbędnymi do zakwalifikowania konkretnej umowy jako umowy sprzedaży, określające przy tym ich minimalną treść, zaliczyć należy określenie stron umowy, czyli kupującego i sprzedawcy oraz przedmiotu świadczeń każdej z nich, czyli określenie rzeczy będącej przedmiotem sprzedaży oraz ustalenie ceny sprzedaży (por. np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 17 września 2020 r., VII AGa 1928/18, LEX nr 3115670).

W rozpoznawanej sprawie dokonanie zakupu zostało potwierdzone pisemnym zamówieniem podpisanym własnoręcznie przez pozwanego, w którym określono rodzaje zamawianych nawozów, ich ilość oraz ceny jednostkowe, terminy płatności i terminy odbioru ( k. 9 akt). Pozwany nie zakwestionował złożonego pod tym zamówieniem podpisu. Nie twierdził również, że działał w imieniu siostry, np. w ramach udzielonego przez nią pełnomocnictwa. W swoich wyjaśnieniach wskazał wprawdzie, że złożył to zamówienie na prośbę siostry, zaś towary miały służyć zarówno siostrze jak i jemu samemu oraz bratu. Niezależnie zatem od celu zakupu, czy przeznaczenia towarów, bezsprzecznie zamówił go osobiście pozwany, który także odebrał towar we własnym gospodarstwie. Jako pozbawiona znaczenia dla rozstrzygnięcia musi w związku z tym zostać uznana ewentualna intencja z jaką pozwany podpisał ww. dokument (tj. zamówienie towarów także dla siostry i brata). W doktrynie i orzecznictwie wskazuje się, że nawet w sytuacji gdy ktoś świadomie składa podpis na dokumencie bez uprzedniego przeczytania go, składa oświadczenie woli, nawet jeśli nie zna jego treści, akceptując w ten sposób każde postanowienie zawarte w dokumencie (por. uchwała Sądu Najwyższego z 31 maja 1994 r., III CZP 75/94, OSNC 1994, nr 12, poz. 238). Takim oświadczeniem woli składający je pozostaje związany ze względu na ochronę uzasadnionego zaufania adresata takiego oświadczenia.

Ponadto potwierdzone zostało wykonanie zamówienia, co przyznał sam pozwany w ustnych wyjaśnieniach na rozprawie w dniu 22 kwietnia 2022 r., w których potwierdził, że towar dostarczono do jego gospodarstwa i dokonano jego rozładunku ( k. 90v.-91, 92 akt). W odniesieniu do 24 ton środka (...) odebranych w dniu 2 marca 2021 r. (o wartości 35 899,20 zł) pozwany nie kwestionował zresztą faktu osobistego ich odebrania ( k. 11, 25 akt), natomiast co do saletry amonowej o wartości 28 512 zł (faktura – k. 23 akt) pozwany ostatecznie nie zakwestionował swojej odpowiedzialności ( zob. k. 91, 92 akt), a więc fakt odbioru tego towaru należało uznać za przyznany w rozumieniu art. 229 k.p.c.

Co do pozostałych partii towaru Sąd również nie miał wątpliwości, że pozwany był legitymowany biernie w sprawie o zapłatę za ten towar.

Wbrew twierdzeniom pozwanego, że nie doszło do zawarcia umowy, lub że umowa była nieważna, z tego tylko względu, że pozwany nie podpisał faktur i dokumentu WZ ani nie wykorzystał pozostałych nawozów (przekazując je siostrze oraz bratu), a złożone na fakturach podpisy nie należały do niego, tylko do jego siostry, okoliczności te nie miały żadnego znaczenia dla oceny ważności umowy sprzedaży. Została ona bezsprzecznie zawarta między stronami na skutek złożonego (podpisanego) przez pozwanego zamówienia. Tym samym pozwany pozostaje zobowiązany do zapłaty umówionej ceny za dostarczony mu przedmiot sprzedaży, stosownie do art. 535 § 1 k.c.

Sąd po zapoznaniu się ze stanowiskami stron i po wysłuchaniu wyjaśnień pozwanego uznał, że nie ma potrzeby prowadzenia szczegółowego postępowania dowodowego na okoliczności związane z podpisami na fakturach i jednym z dokumentów WZ dotyczących dostarczonych towarów. Pozwany sam potwierdził, że mimo konfliktu z siostrą, zdarzają się sytuacje, w których przebywa ona na terenie jego gospodarstwa, gdyż rodzeństwo pomaga sobie wzajemnie w pracy w gospodarstwach. Ponadto pozwany nie wykluczył, że w przypadku jego nieobecności siostra mogła podpisać jakieś dokumenty za niego (czas nagrania: 00:38:28-00:45:14 – k. 91, 92 akt). Z pewnością jednak samodzielnie podpisał zamówienie na określoną ilość nawozów po wskazanych w zamówieniu cenach i po ich przywiezieniu na zlecenie powoda, towar został w całości odebrany w jego gospodarstwie. Zupełnie gołosłowne są natomiast twierdzenia pozwanego o tym, że jego siostra miałaby jakoby uzgadniać z przedstawicielem powoda, wobec braku zapłaty inny sposób i termin rozliczenia ( k. 90 v., 91 akt). W tej kwestii trzeba bowiem zwrócić uwagę, że w pkt 7 zamówienia z dnia 25 lutego 2021 r. strony wyraźnie zastrzegły formę pisemną (bądź poprzez wymianę podpisanych skanów pocztą elektroniczną) dla wszelkich zmian postanowień tej umowy, i to pod rygorem nieważności ( k. 9 akt).

Zdaniem Sądu w tej sytuacji pozwany nadmierne znaczenie przywiązuje do faktu braku własnego podpisu na fakturach VAT wystawionych przez powoda w związku z dokonaną sprzedażą.

Jak słusznie podnosi się w orzecznictwie faktura jest powszechnie uznawana za jeden z dowodów, w oparciu o który sąd może samodzielnie lub z uwzględnieniem innych dowodów ustalić treść stosunku prawnego łączącego strony, a w konsekwencji mający znaczenie dla ustalenia istnienia i rozmiaru wierzytelności wynikającej z tego stosunku prawnego (zob. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 2015 r., V CSK 312/14, LEX nr 1712826). Jako dokument księgowy, rozliczeniowy, jest jednym z tzw. dowodów źródłowych, stwierdzających dokonanie danej operacji gospodarczej (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24 października 2002 r., I ACa 219/02, OSA 2004, nr 2, poz. 6). Istnienie jednak innych, bezpośrednich dowodów, wykazujących okoliczności istotne dla oceny istnienia i wysokości spornej wierzytelności, powinna wyłączać możliwość opierania się wyłącznie na treści faktury (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu ww. wyroku z dnia 26 marca 2015 r., V CSK 312/14). Słuszny jest również pogląd, że w sytuacji gdy obowiązek zapłaty wynika wprost z ustawy, a także znajduje oparcie w treści stosunku prawnego łączącego strony, nie powinien on być uzależniony od samego tylko faktu wystawienia faktury. Tego rodzaju dokument jest bowiem jedynie rodzajem rachunku zawierającego dane dokonanej transakcji (zob. uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 25 marca 2013 r., VI ACa 1290/12, LEX nr 1335764). Zapisami zawartymi w fakturze nie można zmieniać treści umowy zawartej między stronami, np. terminu zapłaty należności, sposobu zapłaty, zakazu kompensaty itp. (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24 czerwca 2008 r., V ACa 215/08, LEX nr 576643).

Dlatego też w okolicznościach niniejszej sprawy nie było konieczności badania ewentualnego umocowania siostry pozwanego do działania w jego imieniu i na jego rzecz, gdyż to nie ona zawarła umowę (objętą treścią zamówienia z dnia 25 lutego 2021 r. – k. 9 akt). M. K. (2) jedynie podpisała faktury dokumentujące sprzedaż oraz jeden z dokumentów WZ, co nie miało istotnego znaczenia dla treści zawartej wcześniej umowy i zobowiązania pozwanego. Ewentualne rozliczenie za odebrane przez siostrę czy brata towary pozwany powinien wykonać z nimi, natomiast w stosunku do powoda to wyłącznie pozwany występował w charakterze strony umowy sprzedaży.

Aktualny jest pogląd, że postępowanie nakazowe, toczące się w fazie będącej następstwem skutecznego wniesienia zarzutów od nakazu zapłaty, ma na celu rozstrzygnięcie o zasadności powództwa w granicach wyznaczonych przez podstawę faktyczną żądania zgłoszonego w pozwie i zakres zaskarżenia określony w zarzutach od nakazu zapłaty (zob. np. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2002 r., I PKN 786/00, OSNP 2004, nr 2, poz. 30, a także wyrok tego Sądu z dnia 12 maja 2016 r., I CSK 242/15, LEX nr 2053625). Biorąc zatem pod uwagę wskazane wyżej okoliczności uznać trzeba, że dochodzone pozwem, a następnie uwzględnione nakazem zapłaty roszczenie o zapłatę ceny sprzedaży (art. 535 § 1 k.c.) istnieje i jest wymagalne. W części obejmującej odsetki za czas opóźnienia w jego spełnieniu znajduje ono oparcie w treści art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 893). Powołany przepis stanowi, że w transakcjach handlowych - z wyłączeniem transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny - wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:

1) wierzyciel spełnił swoje świadczenie;

2) wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie.

W rozpoznawanej sprawie, co było bezsporne, oba warunki zostały spełnione, przy czym termin płatności (30 dni) strony określiły wprost w ww. zamówieniu z dnia 25 lutego 2021 r.

Dodać należy, że na podstawie art. 2 ww. ustawy jej przepisy stosuje się do transakcji handlowych, których wyłącznymi stronami są: 1) przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, a także: 2) podmioty prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 493 § 4 zd. 2 k.p.c. utrzymał w całości w mocy nakaz zapłaty w postepowaniu nakazowym.

O kosztach procesu – w części nieobjętej nakazem zapłaty – Sąd orzekł stosując zasadę odpowiedzialności za jego wynik na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., przy uwzględnieniu także § 2 pkt 6 w zw. z § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.). W świetle tych regulacji powodowi należał się dodatkowo zwrot kosztów w postaci wynagrodzenia z tytułu zastępstwa procesowego w kwocie 1 800 zł (tj. ponad zasądzone już w nakazie zapłaty kwoty: opłaty sądowej od pozwu – 1 337 zł, wynagrodzenia z tytułu zastępstwa procesowego w kwocie – 3 600 zł i wydatków pełnomocnika będącego adwokatem z tytułu opłaty skarbowej – 17 zł). Na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c. powodowi należeć się będą te koszty wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.

Na oryginale właściwy podpis