Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 30 marca 2021 r., wydanym w sprawie z powództwa P. O. przeciwko (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę, Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi w punkcie 1. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 20.400,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 19 lutego 2019 r. do dnia zapłaty; w punkcie 2. oddalił powództwo w pozostałym zakresie; w punkcie 3. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.516,04 zł tytułem kosztów postępowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty; w punkcie 4. nakazał pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi kwotę 257,54 zł tytułem kosztów postępowania poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa; w punkcie 5. nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi kwotę 327,77 zł tytułem kosztów postępowania poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

(wyrok k. 261-261v., uzasadnienie k. 262-266v.)

Apelację od powyższego wyroku wniosły obie strony.

Powód zaskarżył wyrok w części, to jest w pkt. 2 w zakresie oddalającym powództwo co do kwoty 15.600,00 zł wraz z odsetkami oraz rozstrzygnięcie o kosztach procesu.

Zaskarżonemu wyrokowi skarżący zarzucił:

a.  naruszenie prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędną, sprzeczną z zasadami doświadczenia życiowego i logiki ocenę materiału dowodowego zebranego w sprawie, wyrażającą się w błędnym przyjęciu, że w przypadku zlecenia naprawy pojazdu uszkodzonego rozliczanej bezgotówkowo uzasadnione interesy i potrzeby poszkodowanej byłyby chronione i nie musiałaby ona pokryć kosztów tej naprawy, przynajmniej tymczasowo, mimo że nie miała na to środków pieniężnych;

b.  naruszenie prawa materialnego, tj. art. art. 826 § 1 k.c., art. 16 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych UFG i PBUK, art. 362 k.c., art. 354 § 2 k.c. - poprzez ich zastosowanie i uznanie, że poszkodowana przyczyniła się do bezzasadnego zwiększenia rozmiaru szkody w zakresie najmu pojazdu zastępczego, gdyż nie zleciła naprawy pojazdu uszkodzonego rozliczanej bezgotówkowo najpóźniej w dniu 05.07.2018 roku, do czego miała być zobowiązana w ramach obowiązku minimalizacji szkody, ergo że poszkodowana lub warsztat naprawczy mieli obowiązek kredytować koszty naprawy pojazdu uszkodzonego w okolicznościach niniejszej sprawy;

c.  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 361 § 2 k.c. w związku z art. 822 § 1 k.c. - poprzez ich błędne zastosowanie, a w konsekwencji niezasądzanie na rzecz powoda kwoty niezbędnej do naprawienia w całości szkody związanej z koniecznością najmu pojazdu zastępczego.

Mając na względzie powyższe, powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez zasądzenie od pozwanego na jego rzecz ponad już zasądzoną kwotę dodatkowo kwoty 15.600,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 19 lutego 2019 r. do dnia zapłaty. Ponadto wniósł o zmianę rozstrzygnięcia w zakresie kosztów procesu przed Sądem I instancji stosownie do wyniku sporu oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego, oraz kosztów zastępstwa procesowego, wedle norm przepisanych.

(apelacja k. 279-282)

W odpowiedzi na apelację powoda, pozwany wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od powoda na swoją rzecz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej według norm prawem przepisanych wraz z ustawowymi odsetkami od daty uprawomocnienia się rozstrzygnięcia o kosztach do dnia zapłaty.

(odpowiedź na apelację k. 319-320)

Pozwany zaskarżył wyrok w części, to jest w zakresie pkt. 1 w części ponad kwotę 11.316,00 zł, to jest co do kwoty 9.084,00 zł wraz z odsetkami oraz w pkt. 3, 4 i 5 w zakresie w jakim zmiana wyroku spowoduje konieczność zmiany rozstrzygnięć o kosztach procesu.

Zaskarżonemu wyrokowi skarżący zarzucił:

a.  naruszenie przepisów postępowania tj. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. w zw. z art. 286 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodną, a przy tym sprzeczną z zasadami doświadczenia życiowego, logicznego rozumowania i wskazaniami wiedzy oceną materiału dowodowego, polegającą na przyjęciu, że w okolicznościach przedmiotowej sprawy uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego powinien wynieść 51 dni i uznaniu przez Sąd, że poszkodowana D. K. powinna w dniu 5 lipca 2018 roku zlecić warsztatowi bezgotówkową naprawę uszkodzonego pojazdu, w sytuacji gdy z uzupełniającej opinii biegłego A. G. z dnia 17 września 2020 roku wprost wynika, że uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego winien wynieść 40 dni kalendarzowych, przy założeniu, że naprawa mogła rozpocząć się dzień po otrzymaniu przez poszkodowaną kosztorysu naprawy, tj. od dnia 20 czerwca 2018 r., a zatem w tym dniu poszkodowana mogła zlecić bezgotówkowe przeprowadzenie naprawy uszkodzonego pojazdu warsztatowi naprawy;

b.  naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodną, a przy tym sprzeczną z zasadami doświadczenia życiowego, logicznego rozumowania i wskazaniami wiedzy oceną materiału dowodowego, polegającą na przyjęciu przez Sąd, że złożona przez pozwanego poszkodowanej D. K. bezpłatna oferta zorganizowania pojazdu zastępczego nie mogła zostać uznana za realną, albowiem pozwana na etapie postępowania likwidacyjnego nie uznała zasadności najmu pojazdu zastępczego, wydając jednocześnie decyzję o odmowie wypłaty odszkodowania z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego, w sytuacji gdy pozwany w decyzji z dnia 12 lutego 2019 r. nie negował uprawnienia poszkodowanej do korzystania z pojazdu zastępczego, ale zakwestionował fakt udostępnienia przez powoda poszkodowanej D. K. pojazdu zastępczego, w szczególności czy usługa związana z najmem pojazdu zastępczego została przez powoda zrealizowana na rzecz poszkodowanej;

c.  naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodną, a przy tym sprzeczną z zasadami doświadczenia życiowego, logicznego rozumowania i wskazaniami wiedzy oceną materiału dowodowego, polegającą na przyjęciu przez Sąd, że pozwany odpowiada także za koszt najmu pojazdu zastępczego w wysokości 9.084,00 zł i pozostaje on w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą, podczas gdy:

i.  poszkodowany wybrał najem pojazdu zastępczego, wykraczający poza maksymalną dzienną stawkę najmu akceptowaną przez pozwanego co było ekonomicznie nieuzasadnione i nosi znamiona przyczynienia się poszkodowanego do powiększenia rozmiarów szkody, a co z kolei nie powinno obciążać strony pozwanej;

ii.  wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty pojazdu zaproponowanego przez ubezpieczyciela nie były ani celowe, ani racjonalnie uzasadnione;

(...).  czym innym jest stosunek kontraktowy pomiędzy poszkodowanym a powodem, gdzie strony mogą ustalić dowolnie wysoką stawkę za dzień najmu na dowolnych jego warunkach, czym innym zaś zobowiązanie wynikające z deliktu pomiędzy poszkodowanym a pozwanym, gdzie o zasadności stawki za najem decyduje art. 361 § 1 k.c., poszkodowani zaś obowiązani są podejmować działania minimalizujące szkodę;

iv.  zasada proporcjonalności oraz wzgląd na racjonalność ekonomiczną rozwiązań prawnych nakazuje uwzględnić godne ochrony interesy poszkodowanego i dłużnika. Nie można pominąć, że proponowanie przez ubezpieczycieli (we współpracy z innymi przedsiębiorcami) pojazdów zastępczych jest — ze względu na efekt skali i związaną z tym efektywność kosztową - rozwiązaniem korzystnym dla ogółu ubezpieczonych, gdyż ogranicza koszty ochrony ubezpieczeniowej i tym samym wysokość składek,

d.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 361 § 1 k.c. poprzez uznanie, że normalnym następstwem kolizji z dnia 23 maja 2018 roku było poniesienie przez poszkodowanego kosztu korzystania z pojazdu zastępczego za okres 51 dni, podczas gdy - co nie budzi wątpliwości w orzecznictwie sądów powszechnych i Sądu Najwyższego — adekwatny związek przyczynowy między uszkodzeniem pojazdu a kosztem korzystania z pojazdu zastępczego zachodzi w zakresie, w jakim poszkodowany korzysta z pojazdu zastępczego w okresie obiektywnie niezbędnym do przeprowadzenia naprawy pojazdu uszkodzonego, przy czym sam Sąd Rejonowy w uzasadnieniu do wyroku wskazał, że uzasadniony czas naprawy winien wynosić 7 dni roboczych;

e.  naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 361 § 1 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie oraz art. 362 k.c. i art. 16 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w związku z art. 354 § 2 k.c. poprzez ich niezastosowanie i przyjęcie, że żądanie powoda dochodzone pozwem w zakresie kosztów najmu pojazdu zastępczego, stanowi normalne następstwo zdarzenia z dnia 23 maja 2018 roku, w sytuacji gdy:

i.  poszkodowany został poinformowany o przyjętej u ubezpieczyciela maksymalnej stawce za najem pojazdu zastępczego (adekwatnej do kosztu, który w przypadku skorzystania z jego oferty poniósłby pozwany), w przypadku gdyby chciał skorzystać z najmu wybierając jedną z wypożyczalni działających na rynku;

ii.  na poszkodowanym ciąży obowiązek współdziałania w minimalizacji szkody, jeśli więc odmówił takiego współdziałania to jego zachowanie należy ocenić w kategoriach przyczynienia się do zwiększenia rozmiaru szkody;

(...).  nie sposób przyjąć aby wydatek w zakresie czynszu najmu w kwocie 400 złotych brutto za dobę pozostawał niezbędny i konieczny dla zniwelowania skutków kolizji drogowej z dnia 23 maja 2018 roku oraz aby dochodzone pozwem roszczenie pozostawało uzasadnione szkodą, która powstała wbrew woli poszkodowanego, co jest podstawowym wymogiem odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych.

Mając na względzie powyższe, pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa co do kwoty 9.084,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 19 lipca 2019 r. do dnia zapłaty oraz stosowne rozstrzygnięcie o kosztach postępowania za I i II instancję, a także zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się rozstrzygnięcia o kosztach do dnia zapłaty.

(apelacja k. 286-291)

W odpowiedzi na apelację pozwanego, powód wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

(odpowiedź na apelację k. 316-317v.)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda zasługuje na uwzględnienie, zaś apelacja pozwanego jest niezasadna.

Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego wykazała, że Sąd Rejonowy w sposób należyty przeprowadził postępowanie dowodowe, dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, a zgromadzony w toku procesu materiał dowodowy ocenił wszechstronnie, z zachowaniem reguł określonym w art. 233 § 1 k.p.c. oraz trafnie wyjaśnił podstawę prawną przyjętego rozstrzygnięcia. Sąd odwoławczy w pełni podziela ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego i uznaje je za własne, dokonując jednak odmiennych rozważań prawnych.

W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy odniesie się do apelacji strony powodowej, jak dalej idącej.

Zarzut naruszenia prawa procesowego w postaci art. 233 § 1 k.p.c. został przez skarżącego nieprawidłowo postawiony. Apelujący kwestionuje w nim stanowisko Sądu Rejonowego, zgodnie z którym poszkodowana zobowiązana była - w ramach obowiązku minimalizacji szkody w zakresie najmu pojazdu zastępczego - zlecić naprawę bezgotówkową pojazdu uszkodzonego. Tymczasem kwestia, czy poszkodowany przyczynił się do powiększenia rozmiarów szkody bądź nie, sytuuje się w sferze stosowania prawa materialnego do ustalonych w sprawie okoliczności faktycznych (subsumpcji), nie stanowi zaś elementu ustaleń faktycznych i związanych z tymi ustaleniami domniemań bądź oceny mocy i wiarygodności dowodów. Okoliczność tę skarżący podnosi także w zarzucie określonym w pkt 2. ppkt b. petitum apelacji, w związku z czym Sąd Okręgowy do tego zagadnienia odniesie się poniżej, przy omawianiu zarzutów naruszenia prawa materialnego.

Sąd Okręgowy podziela racje apelującego, w których kwestionuje zasadność najmu pojazdu zastępczego w okresie tylko 51 dni, a tym samym uznaje za zasadne wywiedzione w apelacji zarzuty naruszenia prawa materialnego w postaci art. 826 § 1 k.c., art. 16 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych UFG i PBUK, art. 362 k.c., art. 354 § 2 k.c., a także art. 361 § 2 k.c. w związku z art. 822 § 1 k.c.

Sąd Rejonowy dokonał nieprawidłowej oceny prawnej związku przyczynowego poniesionych kosztów z tytułu najmu pojazdu zastępczego ze szkodą wynikłą na skutek kolizji z dnia 23 maja 2018 r. (art. 361 § 1 k.c.) błędnie uznając, że w tylko w okresie 51 dni najem pojazdu był zasadny, bowiem poszkodowana nie współpracowała z pozwanym w zakresie minimalizacji szkody i nie zleciła naprawy pojazdu w formie bezgotówkowej (art. 354 § 2 k.c.).

Wskazać należy, że koszty konieczne na wynajem pojazdu zastępczego, mieszczą się w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu. Poszkodowanemu przysługuje wówczas od ubezpieczyciela zwrot wydatków koniecznych, a więc niezbędnych do korzystania z innego pojazdu w takim samym zakresie, w jakim poszkodowany korzystałby ze swego środka lokomocji, gdyby mu szkody nie wyrządzono (por. uzasadnienie wyroku SN z dnia 8 września 2004 r., sygn. akt IV CK 672/03, Lex nr 146324 oraz uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28).

W ocenie Sądu Okręgowego zgromadzony materiał dowodowy nie pozwala przyjąć, że poszkodowana przyczyniła się do zwiększenia rozmiarów szkody, nie decydując się na naprawę pojazdu w formie bezgotówkowej. Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że to po stronie ubezpieczyciela leży obowiązek sprawnego zakończenia postepowania likwidacyjnego, który zgodnie z obowiązującymi przepisami ma 30 dni na wypłatę odszkodowania (art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych).

Nie ulega wątpliwości, że poszkodowana nie miała obowiązku podejmowania naprawy przed wypłatą odszkodowania. W niniejszej sprawie kosztorys naprawy został przesłany poszkodowanej w dniu 18 czerwca 2018 r., a mimo to ubezpieczyciel zwlekał z wypłatą odszkodowania. Brak ujęcia swojej odpowiedzialności przez ubezpieczyciela skłonił poszkodowaną do wystąpienia na drogę sądową o wypłatę odszkodowania za szkodę odpowiadającą kosztom naprawy pojazdu, co spowodowało, że ubezpieczyciel dokonał wypłaty odszkodowania dopiero w dniu 18 października 2018 r. Wskazać należy, że to ubezpieczyciela obciąża brak działań w zakresie sprawnego zakończenia postępowania likwidacyjnego oraz wypłaty odszkodowania i nie można z tego tytułu uznać, że całkowity czas najmu pojazdu był nieuzasadniony ponad owe 51 dni przyjęte przez Sąd Rejonowy. Zwłaszcza, że jak wynika z akt sprawy, poszkodowana dopominała się o kontakt ze strony ubezpieczyciela (k. 37). Skoro ubezpieczyciel nie był w stanie dokonać likwidacji szkody w rozsądnym terminie, ponosi koszty związane z koniecznością wynajmu pojazdu zastępczego w całym okresie wskazywanym przez skarżącego.

W tych okolicznościach należało w pełni podzielić wyrażony przez apelującego pogląd, iż pozwany winien ponieść odpowiedzialność także w okresie pozostałych 39 dni najmu.

Konkludując należy przyjąć, że dla wyrównania uszczerbku majątkowego powoda, jako cesjonariusza, z tytułu szkody, za którą odpowiedzialność ponosi pozwany, należny jest zwrot kosztów poniesionych na najem pojazdu zastępczego w okresie 90 dni przy uwzględnieniu stawki zaoferowanej przez powoda w umowie najmu, czyli 400,00 zł brutto.

Biorąc pod uwagę, że pozwany nie wypłacił odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego, a Sąd I instancji zasądził kwotę 20.400,00 zł powodowi, który domagał się zasądzenia kwoty 36.000,00 zł, pozostała do przyznania kwota 15.600,00 zł.

W odniesieniu do zarzutów apelacji pozwanego, to pomimo ich wielości stwierdzić należy, iż wszystkie te zarzuty w świetle ich treści oraz treści uzasadnienia apelacji sprowadzają się w istocie do kwestionowania uznanego przez Sąd I instancji zasadnego okresu najmu oraz przyjętej stawki najmu za ten okres, wobec czego wystarczające jest wspólne odniesienie się do tych kwestii bez omawiania poszczególnych zarzutów i wielokrotnego powtarzania tych samych argumentów.

Wskazać należy, że w ramach odszkodowania należą się celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki, bo tylko takie pozostają w adekwatnym związku przyczynowym. Sąd Okręgowy podziela w tym zakresie stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w uchwale z dnia 13 czerwca 2003 r., sygn. akt III CZP 32/03 (Lex nr 78592), zgodnie z którym odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku. W konsekwencji istotnym jest, że na gruncie przedmiotowej sprawy powyższe należy odnieść do stawek najmu i zasadnego okresu, które to elementy powinny być celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Nie zasługują na uwzględnienie zarzuty pozwanego dotyczące naruszenia przez Sąd I instancji przepisów art. 233 § 1 k.p.c. oraz art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 278 § 1 k.p.c. Skarżący uchybienia tym przepisom upatrywał w istocie na pominięciu przez Sąd I instancji opinii biegłego z dnia 17 września 2020 r., w której biegły wskazywał na uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego w wysokości 40 dni, a także na błędnym uznaniu, że propozycja zorganizowania poszkodowanej pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela była nierealna.

W niniejszej sprawie stanowisko wyrażone przez pozwanego w stawianych zarzutach stanowi jedynie polemikę ze stanowiskiem wyrażonym przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu do zaskarżonego wyroku. W tym miejscu należy bowiem zaznaczyć, że co prawda poszkodowana została poinformowana o możliwości wynajmu pojazdu (e-mail k. 41), ale tylko na czas naprawy. Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału, pojazd poszkodowanej nie nadawał się do jazdy od dnia zdarzenia, a skoro tak to po jej stronie występowała konieczność wynajmu pojazdu nie tylko na czas naprawy, lecz od początku zaistnienia szkody. W wiadomości e-mail z dnia 25 czerwca 2018 r. (k. 49) ubezpieczyciel udzielił dodatkowych wyjaśnień co do warunków najmu, w szczególności całkowitej jego nieodpłatności i braku jakichkolwiek kosztów obciążających najemcę, ale również wyłącznie na czas naprawy. Tymczasem nie ulega wątpliwości, że poszkodowana był pozbawiona możliwości korzystania z uszkodzonego pojazdu, który był jej niezbędny w celu zapewnienia dotychczasowego komfortu życia oraz niezbędnej w załatwianiu codziennych spraw mobilności już od dnia szkody.

Zauważyć też należy, że okres czasu, w którym poszkodowany pozbawiony jest możliwości korzystania z uszkodzonego pojazdu, obejmuje nie tylko czas naprawy, ale jest też częściowo uzależniony od sprawności działania ubezpieczyciela w przypadku, jaki zaszedł w niniejszej sprawie (gdy wypłata odszkodowania za naprawę pojazdu została dokonana z dużym opóźnieniem). Chociaż biegły sądowy wskazał w opinii z dnia 17 września 2020 r., że uzasadniony czas wynajmu pojazdu zastępczego mógłby wynosić 40 dni, to jednocześnie wskazał, że tylko w sytuacji, gdy naprawa rozpoczęłaby się po otrzymaniu kosztorysu przez poszkodowaną. Jak już wspomniano wyżej, skoro poszkodowana nie miała obowiązku naprawy pojazdu przed wypłatą odszkodowania z tytułu uszkodzonego w wyniku kolizji pojazdu, to tym bardziej nie miała takiego obowiązku po otrzymaniu kosztorysu naprawy. Nie może również umknąć kwestia, że ustalanie uzasadnionego czasu najmu pojazdu zastępczego należy wyłącznie do sądu, który opiera się na całym zgromadzonym w aktach sprawy materiale dowodowym, nie tylko na opinii biegłego, która zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c. jest oceniania, jak każdy inny dowód w sprawie.

Podsumowując, poszkodowana nie mogła minimalizować szkody poprzez najem tylko w okresie 40 dni przy stawce uznanej przez pozwanego, skoro pozwany pozbawiał jej możliwości najmu ponad czas naprawy, ponadto zwlekał z wypłatą odszkodowania za naprawę pojazdu kilka miesięcy od zgłoszenia szkody.

Sąd Okręgowy również uznał za chybione zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego, to jest art. 361 § 1 k.c. oraz art. 362 k.c. i art. 16 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK w związku z art. 354 § 2 k.c.

Podkreślenia wymaga fakt, że to ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej obciąża ogólny obowiązek naprawienia szkody przez zapłatę poszkodowanemu sumy pieniężnej, która odpowiadać będzie wysokości szkody ustalonej w sposób przewidziany prawem (art. 363 i 361 k.c.), zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania. Granice dotyczące obowiązku naprawienia szkody określane są niezmiennie w przypadku zaistniałego zdarzenia przez związek przyczynowy pomiędzy zaistniałym zdarzeniem a powstałą szkodą. W świetle przepisów prawa cywilnego szkodą jest szacunkowa wysokość poniesionych przez właściciela pojazdu kosztów w celu jego naprawienia, przy czym poszkodowany nie ma obowiązku ich poniesienia. Jeżeli uszkodzony pojazd podlega naprawie i nie jest możliwe korzystanie z niego, koniecznym jest zapewnienie poszkodowanemu (osobie użytkującej samochód) pojazdu zastępczego, który ma na celu zapewnić mu zabezpieczenie jego bieżących potrzeb komunikacyjnych.

W ocenie Sądu Okręgowego wymaga podkreślenia, że w niniejszej sprawie konieczność najmu pojazdu zastępczego pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem, w wyniku którego doszło do uszkodzenia pojazdu poszkodowanej. Strona powodowa wykazała, że najem pojazdu zastępczego był celowy i ekonomicznie uzasadniony w całym wskazywanym okresie, zaś wobec złożenia przez pozwanego propozycji najmu pojazdu zastępczego tylko na czas naprawy, poszkodowana mogła skorzystać z rynkowej oferty innego podmiotu.

Tym samym prawidłowe jest stanowisko Sądu Rejonowego, co do przyjęcia za zasadną stawkę proponowaną w umowie przez powoda, to jest 400,00 zł brutto. Sąd Okręgowy podziela pogląd Sądu I instancji, że propozycja ubezpieczyciela, uwzgledniająca najem tylko w okresie naprawy pojazdu, nie miała charakteru realnego i nie mogła być uznana za wiążącą.

Ostatecznie za chybione uznać należało również zarzuty dotyczące niewspółdziałania poszkodowanej w minimalizacji szkody. W niniejszej sprawie nie może być mowy o niedopełnieniu przez poszkodowaną ciążącego na niej obowiązku minimalizacji szkody w postaci nie zlecenia naprawy bezgotówkowej uszkodzonego pojazdu ani w czasie wskazywanym przez pozwanego, ani w żadnym innym. Nieuprawnione jest wnioskowanie skarżącego, że wcześniejsze niż przyjęcie odpowiedzialności za szkodę przez pozwanego sporządzenie kalkulacji naprawy pojazdu dawało podstawę do uznania, iż rozpoczęcie naprawy było możliwe już od dnia 20 czerwca 2018 r., a więc dzień po otrzymaniu przez poszkodowaną kalkulacji szkody. Wskazać należy na niewiążący charakter kalkulacji naprawy przez niego sporządzonej. Nie stanowi ona decyzji o przyjęciu odpowiedzialności przez ubezpieczyciela za skutki kolizji, na mocy której wypłacone zostanie odszkodowanie, które przecież może się różnić od wskazanego w kalkulacji. Dopiero bowiem wydanie decyzji o przyjęciu odpowiedzialności i wypłacie konkretnej kwoty odszkodowania przez ubezpieczyciela umożliwiłoby przystąpienie do czynności ściśle naprawczych i około naprawczych.

Z racji przytoczonych wyżej argumentów zarzuty apelacji pozwanego uznać należało za pozbawione uzasadnionych podstaw.

Mając na uwadze zasadność wniesionej przez powoda apelacji, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w punktach 2., 3., 4. i 5. i zasądził na rzecz powoda dodatkowo kwotę 15.600,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 19 lutego 2019 r. do dnia zapłaty.

Zmianie podlegało również orzeczenie co do kosztów procesu za I instancję (pkt 3 zaskarżonego wyroku). Ostatecznie powód wygrał postępowanie w całości i zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. pozwany winien zwrócić poniesione przez niego koszty w tej instancji w całości, czyli 5.942,00 zł (1.825,00 zł – opłata od pozwu, 3.600,00 zł – koszty zastępstwa procesowego, 17,00 zł – opłata skarbowa od pełnomocnictwa, 500,00 zł – wynagrodzenie biegłego).

Ponadto na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2018 roku, poz. 300) uwzględniając wynik postępowania przed Sądem pierwszej instancji, Sąd Okręgowy nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi kwotę 585,31 zł tytułem kosztów postępowania poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Na podstawie art. 385 k.p.c. apelacja pozwanego podlegała oddaleniu, jako całkowicie bezzasadna.

O kosztach postępowania apelacyjnego sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. Biorąc pod uwagę, że apelacja powoda została uwzględniona w całości, zaś apelacja pozwanego oddalona w całości, kosztami za postępowanie odwoławcze w całości Sąd Okręgowy obciążył pozwanego.

Powód poniósł koszty w łącznej kwocie 3.700,00 zł (opłata od apelacji – 1.000,00 zł, wynagrodzenie pełnomocnika – 1.800,00 zł, wynagrodzenie pełnomocnika – apelacja pozwanego – 900,00 zł), a więc kwotę tę pozwany ma zwrócić powodowi tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Wynagrodzenie pełnomocnika powoda będącego radcą prawnym zostało ustalone na podstawie § 2 pkt 5 i 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1804 ze zm.).

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego za pośrednictwem PI.

22.08.2022r.