Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 marca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Kazimierz Kostrzewa

Protokolant: stażysta Marta Bartusiak

po rozpoznaniu w dniu 31 marca 2014 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania A. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 12 września 2013 roku nr (...)

w sprawie A. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się A. K. emeryturę od dnia 01 września 2013 roku.

Sygn. akt IVU 1721/13

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 31 marca 2014 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. decyzją z dnia 12 września 2013 r. odmówił A. K. przyznania emerytury na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. Nr 162 poz 1118 z zm ), ponieważ nie spełnia warunków niezbędnych do ustalenia prawa do tego świadczenia, gdyż nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

A. K. w odwołaniu od decyzji domagał się jej zmiany i przyznania mu emerytury na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ponieważ okres odbywania czynnej służby wojskowej od 28.04.1973 r. do 09.04.1975 r. winien mieć zaliczony jako okres pracy w szczególnych warunkach w świetle poglądów judykatury i w świetle ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (tj. Dz.U. z 2004 r. Nr 241 poz. 2416 ze zm.), albowiem przed i po odbyciu tej służby pracował w warunkach szczególnych. Ponadto domagał się uwzględnienia okresu zatrudnienia w okresie od 24.11.1992 r. do 23.09.1996 r. w (...)kiedy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował na stanowisku pilarz.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie w związku z niespełnieniem przez odwołującego przesłanek z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS z przyczyn podanych w uzasadnieniu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. K. urodzony w dniu (...)r. ukończył 60 lat. Odwołujący legitymuje się wymaganym okresem składkowym, nieskładkowym i uzupełniającym w wymiarze 25 lat na dzień 01.01.1999 r. Organ rentowy uznał odwołującemu okres 12 lat, 4 miesięcy i 27 dni pracy w szczególnych warunkach przypadających w okresie zatrudnienia: w (...) Z. od 19.09.1970 r. do 28.12.1970 r. i od 05.01.1971 r. do 16.06.1971 r., w (...) T. od 01.09.1971 r. do 29.07.1972 r., w Zakładach (...)S.A. w T. od 06.09.1971 r. do 25.04.1973 r. , od 05.05.1975 r. do 14.04.1977 r., od 27.06.1982 r. do 12.10.1982 r. i od 21.10.1982 r. do 02.11.1982 r. W dniu 04.09.2013 r. dołączył dodatkowe dokumenty w związku ze złożonym wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury. Nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

(dowód: pismo z dnia 04.09.2013 r. –k. 15 ar czIV)

Odwołujący w trakcie zatrudniania w Zakładach (...) S.A. w T. w okresie od 28.04.1973 r. do 09.04.1975 r. odbywał zasadniczą służbę wojskową. Przed i bezpośrednio po pracował u tego pracodawcy na stanowisku ostrzarz i okresy od 06.09.1971 r. do 25.04.1973 r. i od 05.05.1975 r. do 14.04.1977 r. są mu między innymi zaliczone przez organ rentowy do okresu pracy w warunkach szczególnych. Odwołujący po odbyciu służby wojskowej podjął przed upływem 30 dni zatrudnienie u tego samego pracodawcy na tym samym stanowisku.

(dowód: książeczka wojskowa –k. 18-19 ar czIV,

świadectwo wykonywania pracy w war. szczeg. z dnia 09.05.2012 r. –k. 8 as)

Odwołujący w okresie od 24.11.1992 r. do 23.09.1996 r. pracował w (...) na stanowisku pilarz. Praca pilarza polegała na cięciu drzewa piłami spalinowymi. Pocięte drzewa ciał na odpowiednie długości i układał w stosy. P. zajmował się tylko ścinką i wyrzynką drewna. W zimie były to tzw. zręby, a w pozostałą część roku robili tzw. trzebieże.

Pracę w tym charakterze wykonywał w wymiarze pełnego etatu, stale, każdego dnia. W okresie zatrudnienia u tego pracodawcy nie przebywał na urlopie bezpłatnym, korzystał natomiast ze zwolnień chorobowych.

(dowód: świadectwo wykonywania pracy w szczeg. war. z dnia 30.05.2012 r. – 10 as,

dokumentacja archiwalna,

zeznania świadka A. L. –k. 22v as,

zeznania świadka A. P. –k. 22-23 as,

zeznania odwołującego –k. 32 as)

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadków A. L. i A. P. bowiem ich zeznania w sposób spójny i konsekwentny wskazywały, iż w okresie zatrudnienia w (...) w okresie od 24.11.1992 r. do 23.09.1996 r. na stanowisku pilarz. Praca pilarza polegała na cięciu drzewa piłami spalinowymi. Pracę w tym charakterze wykonywał w wymiarze pełnego etatu tj. 8 godzin dziennie, stale, każdego dnia. Świadkowie pracowali z odwołującym na przestrzeni całego spornego okresu i dzięki temu posiadali wiedzę na ten temat. Zeznania świadków korespondowały ze sobą i pozwalały w sposób wiarygodny ustalić rzeczywisty charakter pracy odwołującego we wskazanym okresie.

Także zeznania odwołującego Sąd uznał za wiarygodne, ponieważ były spójne konsekwentne i nie zawierały wewnętrznych sprzeczności. Depozycje te potwierdziły wypowiedzi świadków współpracowników odwołującego, że praca świadczona była warunkach szczególnych, a brak jest jakichkolwiek uzasadnionych podstaw, aby odmówić im właściwego dla nich waloru dowodowego. Wszystkie słuchane w sprawie osoby potwierdzały, że odwołujący pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie od 24.11.1992 r. do 23.09.1996 r. jako pilarz co wynika także z dokumentacji pracowniczej.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów zalegających w aktach rentowych odwołującej, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości Sądu, nie były kwestionowane prze strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich jakie należałoby uwzględnić urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego w tym wynikającego z art. 244 i art.245 kpc. W świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 30.05.2012 r. pracodawca wskazał, iż w okresie od 24.11.1992 r. do 23.09.1996 r. odwołujący wykonywał pracę w warunkach szczególnych na stanowisku pilarz i powołał się przy tym na załącznik nr 1 do zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1988 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Samo nie wskazanie przepisów rozporządzenia RM z dnia 07.02.1983 r. nie dyskredytuje tego świadectwa.

Sąd rozważył, co następuje:

Przedmiotem postępowania było rozstrzygnięcie czy A. K. przysługuje prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Z kolei art. 32 ust.4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych to jest na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.). Z §1 Rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze , wymienione w §4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. § 2 ust.1 rozporządzenia ustala, ze za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. §4 pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn i ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W myśl § 19 ust. 1 tego rozporządzenia przy ustalaniu okresów pracy, o których mowa w § 2, uwzględnia się również okresy takiej pracy (służby), wykonywanej przed dniem wejścia w życie rozporządzenia. 2. Prace dotychczas zaliczone do I kategorii zatrudnienia w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 4 maja 1979 r. w sprawie pierwszej kategorii zatrudnienia (Dz. U. z 1979 r. Nr 13, poz. 86 i z 1981 r. Nr 32, poz. 186) uważa się za prace wykonywane w szczególnych warunkach, o których mowa w § 4.

Kwestią sporną pomiędzy stronami było ustalenie, czy odwołującemu należy zaliczyć okres odbywania zasadniczej służby wojskowej do okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych. Organ rentowy kwestionował te możliwość powołując się na treść art. 6 ust. 1 pkt. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W wyroku z dnia 6 kwietnia 2006 r. (III UK 5/06, OSNP 2007 nr 7-8, poz. 108) Sąd Najwyższy przyjął, że okres zasadniczej służby wojskowej odbytej w czasie trwania stosunku pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zalicza się do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, jeżeli pracownik w ustawowym terminie zgłosił swój powrót do tego zatrudnienia. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 maja 2012 r. I UK 399/11 stwierdził, że okres służby wojskowej dla żołnierza zatrudnionego przed powołaniem do czynnej służby wojskowej w warunkach szczególnych (I kategorii zatrudnienia), który po zakończeniu tej służby podjął zatrudnienie w tych samych warunkach, jest nie tylko okresem służby w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 4 u.e.r.f.u.s., ale także okresem pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu § 3 i 4 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych charakterze (Dz. U. Nr 8, poz.43 ze zm.). ( LEX nr 1211140).

We wcześniejszym wyroku z dnia 9 marca 2010 r. (I UK 333/09, niepublikowanym) Sąd Najwyższy, wyraził pogląd, że dla kwalifikacji okresu zasadniczej służby wojskowej jako okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach, należy stosować regulacje prawne obowiązujące w okresie odbywania tej służby.

Odwołujący odbywał zasadniczą służbę wojskową w okresie od 28.04.1973 r. do 09.04.1975 r. tj. 1 rok, 11 miesięcy i 12 dni. W tym czasie obowiązywała ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1968 r. w sprawie szczególnych uprawnień żołnierzy i ich rodzin (Dz. U. z dnia 10 grudnia 1968 r.). W art. 108 ustawy z dnia z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz w § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1968 r. w sprawie szczególnych uprawnień żołnierzy i ich rodzin określono warunki wliczenia zasadniczej służby wojskowej do zatrudnienia w szczególnych warunkach – wtedy I kategorii zatrudnienia. W myśl wskazanych przepisów okres przerwy w wykonywaniu zatrudnienia w ramach stosunku pracy wywołany odbywaniem zasadniczej służby wojskowej zalicza się - z zachowaniem ciągłości pracy - do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień uzależnionych od ilości lat pracy w danym zakładzie lub gałęzi pracy oraz w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie. Oznacza to że okres zasadniczej służby wojskowej jest okresem pracy na takich samych warunkach, jak przed powołaniem do służby.

Odwołujący powrócił do wykonywanej przed powołaniem do służby wojskowej pracy przed upływem 30 dni od zwolnienia z tej służby. A. K. przed i bezpośrednio po pracował w Zakładach (...) S.A. w T. na stanowisku ostrzarz i między innymi okresy od 06.09.1971 r. do 25.04.1973 r. i od 05.05.1975 r. do 14.04.1977 r. są mu zaliczone przez organ rentowy do okresu pracy w warunkach szczególnych. Praca na stanowisku ostrzarz jest wymieniona w wykazie A dział III poz. 78 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, do prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

Ponadto odwołujący domagał się uwzględnienia jako okresu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w okresie od 24.11.1992 r. do 23.09.1996 r., kiedy pracował w (...) na stanowisku pilarz. W oparciu o zeznania świadków, zeznania odwołującego oraz dowody z dokumentów w tym świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach oraz pozostałą dokumentację pracowniczą Sąd ustalił, iż w spornym okresie od 24.11.1992 r. do 23.09.1996 r. odwołujący pracował na stanowisku pilarz. Praca pilarza polegała na cięciu drzewa piłami spalinowymi. Pocięte drzewa ciał na odpowiednie długości i układał w stosy. Pilarz zajmował się tylko ścinką i wyrzynką drewna. W zimie były to tzw. zręby, a w pozostałą część roku robili tzw. trzebieże. Pracę w tym charakterze wykonywał w wymiarze pełnego etatu, stale, każdego dnia. W okresie zatrudnienia u tego pracodawcy nie przebywał na urlopie bezpłatnym, korzystał natomiast ze zwolnień chorobowych. Praca drwali jest wymieniona w wykazie A dział VI poz. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, do prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. Wprawdzie pracodawca w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 30.05.2012 r. pracodawca wskazał, iż w okresie od 24.11.1992 r. do 23.09.1996 r. odwołujący wykonywał pracę w warunkach szczególnych na stanowisku pilarz i powołał się przy tym na załącznik nr 1 do zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1988 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Samo nie wskazanie przepisów rozporządzenia RM z dnia 07.02.1983 r. nie dyskredytuje tego świadectwa i stanowi ono także podstawę ustaleń w niniejszej sprawie. Po wyłączeniu okresów pobierania wynagrodzenia za czas choroby i pobierania zasiłku chorobowego z badanego okresu odwołujący na stanowisku pilarz udowodnił 2 lata, 8 miesięcy i 9 dni.

Biorąc powyższe ustalenia pod uwagę odwołujący spełnia przesłanki do przyznania emerytury w obniżonym wieku emerytalnym w związku z wykonywaniem pracy w szczególnych warunkach, wynikające z treści art. 32 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS przy uwzględnieniu art. 108 ustawy z dnia z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz w § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1968 r. w sprawie szczególnych uprawnień żołnierzy i ich rodzin. A. K. osiągnął bowiem wiek 60 lat ((...) r.), posiada wymagany okres zatrudnienia, a przede wszystkim spełnia kwestionowaną dotąd przez organ rentowy przesłankę w postaci co najmniej 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, ponieważ po uznaniu mu okresu odbywania służby wojskowej tj. od 28.04.1973 r. do 09.04.1975 r. i okresu od 24.11.1992 r. do 23.09.1996 r. kiedy pracował jako pilarz do okresu pracy w warunkach szczególnych legitymuje się ponad 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych. Sąd przyznał odwołującemu prawo do emerytury od dnia 01.09.2013 r. tj. od miesiąca, w którym przedłożył istotne dokumenty zgodnie z treścią art. 129 ust. 1 powołanej ustawy.

Mając na względzie powyższe orzeczono na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego i art.477 ¹⁴ §2 k.p.c.