Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 kwietnia 2022 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Renata Gąsior

Protokolant sekr. sądowy Marta Jachacy

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 kwietnia 2022 r. w Warszawie

sprawy M. Z. (1)

z udziałem I. Doradców Rzeczpospolitej Polskiej Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W.

o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym

na skutek odwołania M. Z. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. z dnia 25 maja 2021 roku nr (...) (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. z dnia 25 maja 2021 roku nr (...) (...)w ten sposób, że stwierdza, że Pani M. Z. (1) od 20-04-2019 r. do 30-04-2021 r. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom/u: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik u płatnika składek Izba Doradców Rzeczpospolitej Polskiej Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W.,

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz M. Z. (1) kwotę 180,00 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Renata Gąsior

UZASADNIENIE

M. Z. (1) w dniu 2 lipca 2021 r. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 25 maja 2021 r. nr (...) (...) stwierdzającej że jako pracownik u płatnika składek Izba Doradców Rzeczpospolitej Polskiej Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i chorobowemu od 20 kwietnia 2019 r.

Ubezpieczona zarzuciła organowi rentowemu naruszenie art. 6 ust. 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 13 ust. 1, art. 36 ust. 2 i 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 22 k.p. poprzez podważenie faktu ubezpieczenia M. Z. (1) jako pracownika zatrudnionego na umowę o pracę przez Izbę Doradców Rzeczpospolitej Polskiej Sp. z o.o., a także naruszenie art. 41 k.p. poprzez stwierdzenie że płatnik nie prowadzi działalności, gdyż nie ma żadnego pracownika, gdy tymczasem w spornym okresie odwołująca była zatrudniona i podlegała ochronie przed zwolnieniem z pracy.

W oparciu o powyższe zarzuty odwołująca wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie, że jako osoba zatrudniona przez Izbę Doradców Rzeczpospolitej Polskiej Sp. z o.o. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od 20 kwietnia 2019 r.

W uzasadnieniu swojego stanowiska odwołująca wskazała, że płatnik składek zgłosił ją do wszystkich ubezpieczeń i opłacał wszystkie składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, składkę zdrowotną oraz ubezpieczenie chorobowe. Odwołująca była przekonana, że jest zgłoszona do ubezpieczeń jako pracownik, tym bardziej że otrzymywała z ZUS regularnie świadczenia (od czerwca 2019 r. odwołująca była na zwolnieniu lekarskim w związku z ciążą, od lutego 2020 r. - na zasiłku macierzyńskim po urodzeniu dziecka). Zdaniem odwołującej zatrudnienie rodzi domniemanie faktyczne, które w toku postępowania może zostać obalone. W takiej sytuacji ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która wywodzi z niego skutki prawne, w tym przypadku na ZUS. Organ rentowy oparł swoją decyzję na gołosłownych twierdzeniach. Odwołująca się w spornym okresie była objęta ubezpieczeniami społecznymi oraz ubezpieczeniem chorobowym i to ZUS powinien wykazać, że tak nie jest. Jako pracownik odwołująca jest osobą ubezpieczoną niezależnie od tego czy pracodawca wykonał ciążący na nim obowiązek złożenia stosownych dokumentów czy zapłaty składki. Z dniem 1 lipca 2019 r. w KRS ujawniono nowego właściciela spółki, który jest jednocześnie jej prezesem. Odwołująca nie wie, kiedy doszło do sprzedaży udziałów, nie zna też nowego prezesa. Ponadto odwołująca posiada ważną umowę o pracę, w spornym okresie nie dostała od pracodawcy wypowiedzenia umowy o pracę, odwołująca sama ją wypowiedziała (odwołanie, k. 3-6 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swe stanowisko, organ rentowy wyjaśnił, że od kwietnia 2019 r. płatnik zaprzestał składania za ubezpieczoną dokumentacji rozliczeniowej. W okresie 11-13 lutego 2019 r. a następnie 28 stycznia 2020 r. zostali wyrejestrowani wszyscy pracownicy, co oznacza, że M. Z. (1) pozostała jedynym pracownikiem zgłoszonym przez spółkę. W tym czasie przebywała na urlopie wychowawczym i do dnia dzisiejszego nie powróciła do świadczenia pracy. W ocenie organu rentowego trudno zatem uznać jakoby płatnik dalej prowadził swoją działalność bez żadnej osoby wykonującej faktycznie pracę. Spółka posiada ponadto zaległości w opłacaniu należnych składek. Z uwagi na braki w dokumentacji rozliczeniowej składanej przez płatnika składek za ubezpieczoną od kwietnia 2019 r., zakład wszczął w dniu 25 marca 2021 r. z urzędu postępowanie wyjaśniające. Z zapisów na koncie ubezpieczonej w ZUS wynika, że w dniu 15 kwietnia 2019 r. ubezpieczona zakończyła urlop wychowawczy. Od 16 kwietnia 2019 r. do 19 kwietnia 2019 r. ubezpieczona przebywała na zasiłku opiekuńczym, następnie od dnia 20 kwietnia 2019 r. nie powróciła do świadczenia pracy na rzecz I. Doradców Rzeczpospolitej Polskiej Sp. z o.o., a od 23 kwietnia 2020 r. ubezpieczona rozpoczęła absencję chorobową. W przedmiotowej sprawie zebrany materiał dowodowy nie tylko nie pozwala na przyjęcie, że praca przez odwołującą od momentu zakończenia urlopu wychowawczego świadczona była w sposób ciągły i zorganizowany, ale wręcz potwierdza, że praca przez ubezpieczoną w ogóle nie była wykonywana. Płatnik składek w żaden sposób nie wykazał, że w firmie jest zapotrzebowanie na pracę ubezpieczonej, nie stworzył dla odwołującej stanowiska pracy, nie wskazał miejsca ani czasu, w którym ubezpieczona miałaby wykonywać czynności wynikające z zawartej umowy. Nie wypłacił również ubezpieczonej jakiegokolwiek wynagrodzenia. Żadna ze stron nie wskazała dowodów pozwalających potwierdzić, w okresie od 20 kwietnia 2019 r. faktyczne rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla umowy o pracę wynikających z art. 22 § 1 k.p. Ponadto z analizy danych zaewidencjonowanych w ZUS wynika, że już od dwóch lat, bo od kwietnia 2019 r. płatnik składek zaprzestał składania jakiejkolwiek dokumentacji rozliczeniowej. Poczynione w badanej sprawie ustalenia nie potwierdzają powrotu przez M. Z. (1) do realizacji czynności pracowniczych po zakończonym urlopie wychowawczym. Tym samym wyłączenie odwołującej w okresie od 20 kwietnia 2019 r., tj. po zakończonym zasiłku opiekuńczym z pracowniczych ubezpieczeń emerytalnego, rentowych, wypadkowego i chorobowego z tytułu zgłoszenia dokonanego przez płatnika składek na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o sus jest w pełni uzasadnione (odpowiedź na odwołanie, k. 20-21 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. Z. (1) była zatrudniona w Izbie Doradców Rzeczpospolitej Polskiej Sp. z o.o. od 1 października 2015 r. początkowo na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony do dnia 15 września 2014 r. do 30 września 2015 r., od 1 października 2015 r. do 23 kwietnia 2016 r. i od 24 kwietnia 2016 r., do 23 października 2016 r., a następnie od dnia 24 października 2016 r. na podstawie umowy na czas niekreślony. Pracowała na stanowisku koordynatora do utworzenia działu księgowego spółki w pełnym wymiarze czasu pracy. Od 24 października 2016 r. przysługiwało jej wynagrodzenie w wysokości 5.650,00 zł brutto miesięcznie (umowy o pracę: z 15 września 2014 r., 1 października 2015 r., 24 kwietnia 2016 r., 24 października 2016 r. – nienumerowane karty a.r.).

W okresie urlopu wychowawczego ubezpieczonej jej pracodawca Izba Doradców Rzeczpospolitej Polskiej Sp. z o.o. zaprzestał faktycznego prowadzenia działalności, przy czym spółka nie została wykreślona z Krajowego Rejestru Sądowego. Od kwietnia 2019 r. nie były składane przez spółkę dokumenty rozliczeniowe do ZUS oraz nie dokonywano płatności składek. W dniach 11-13 lutego 2019 r. i 28 stycznia 2020 r. spółka wyrejestrowała pozostałych pracowników zgłoszonych do ubezpieczeń. Jedyną osobą zgłoszoną do ubezpieczeń pozostała M. Z. (1) (okoliczności bezsporne, a nadto odpis KRS, k. 33-41 a.s.).

W dniu 15 kwietnia 2019 r. ubezpieczona zakończyła urlop wychowawczy. W okresie od 16 kwietnia 2019 r. do 19 kwietnia 2019 r. M. Z. (1) przebywała na zasiłku opiekuńczym. Dzień 20 kwietnia 2019 r. był sobotą, a 21-22 kwietnia 2019 r. były dniami świątecznymi (Święta Wielkanocne). W okresie od 23 kwietnia 2019 r. do 11 lutego 2020 r. ubezpieczona przebywała na zwolnieniu lekarskim, a od 12 lutego 2020 r. do 9 lutego 2021 r. ubezpieczona przebywała na urlopie macierzyńskim (okoliczności bezsporne, a nadto zeznania M. Z. (1), k. 93-96 a.s.).

W kwietniu 2019 r. M. Z. (1) kontaktowała się z ówczesną prezes zarządu E. P. w sprawie powrotu do pracy po urlopie wychowawczym, E. P. poinformowała ubezpieczoną, że nie jest już jej pracodawcą, ponieważ jej udziały w spółce zostały sprzedane i spółka ma nowego prezesa, który się z nią skontaktuje. Ubezpieczona nie otrzymała żadnego telefonu od nowego prezesa spółki. E. P. dokonała sprzedaży spółki (...). Z dniem 1 lipca 2019 r. zmieniono siedzibę spółki na ul. (...) lok. 40, (...)-(...) W., prezesem zarządu i właścicielem spółki został M. Z. (2). Dopiero w styczniu 2020 r. ubezpieczona spotkała się z nowym prezesem spółki M. Z. (2). Umowa o pracę nie została z nią rozwiązana i nie otrzymała świadectwa pracy (odpis KRS, k. 33-41 a.s., zeznania M. Z. (1), k. 93-96 a.s.).

W związku z powyższym pismem z dnia 29 stycznia 2021 r. M. Z. (1) rozwiązała umowę o pracę zawartą z Izbą Doradców Rzeczpospolitej Polskiej Sp. z o.o. z zachowaniem okresu wypowiedzenia wynoszącym 3 miesiące ze skutkiem na dzień 30 kwietnia 2021 r. Przesyłka zawierająca ww. dokument została przez ubezpieczoną nadana za pośrednictwem Poczty Polskiej na adres I. Doradców Rzeczpospolitej Polskiej Sp. z o.o. ul. (...) w W., przesyłka nie została odebrana i zwrócono ją do nadawcy (rozwiązanie umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia z 29 stycznia 2021 r., k. 57 a.s., potwierdzenie nadania, k. 57v. – 58v. a.s.).

Ubezpieczonej został wypłacony zasiłek macierzyński za okres od 12 lutego 2020 r. do 9 lutego 2021 r. od podstawy wynoszącej minimalne wynagrodzenie (zeznania M. Z. (1), k. 93-96 a.s.).

Ubezpieczona ubiegała się o wyrównanie podstawy wymiaru składek w związku z otrzymywanym zasiłkiem macierzyńskim od najniższej podstawy wymiaru. W tym celu w dniu 5 lutego 2021 r. M. Z. (2) prezes zarządu I. Doradców Rzeczpospolitej Polskiej Sp. z o.o. złożył w ZUS zaświadczenia płatnika składek celem ustalenia prawidłowej podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego M. Z. (1) (zaświadczenia płatnika składek z 5 lutego 2021 r. – nienumerowane karty a.r.).

W związku z wystąpieniem z roszczeniem o zasiłek macierzyński za okres od 12 lutego 2020 r. do 9 lutego 2021 r. organ rentowy wszczął postepowanie wyjaśniające celem ustalenia prawidłowości objęcia M. Z. (1) ubezpieczeniami społecznymi oraz wysokości podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia z tytułu zatrudnienia w Izbie Doradców Rzeczpospolitej Polskiej Sp. z o.o. (zawiadomienie o wszczęciu postepowania z 25 marca 2021 r. – nienumerowane karty a.r.).

Po zakończeniu postępowania, decyzją z 25 maja 2021 r., nr (...) (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. stwierdził, że M. Z. (1) jako pracownik u płatnika składek Izba Doradców Rzeczpospolitej Polskiej Sp. z o. o. w W. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i chorobowemu od 20 kwietnia 2019 r. (decyzja ZUS z 25 maja 2021 r. - nienumerowane karty a.r.).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie wymienionych dokumentów, a także w oparciu o zeznania M. Z. (1), dając im wiarę w całości. Dokumenty zawierają spójne informacje dotyczące okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, które w części nie były sporne. Natomiast zeznania ubezpieczonej, którym Sąd dał wiarę odnośnie okoliczności zatrudnienia w Izbie Doradców Rzeczpospolitej Polskiej Sp. z o.o., przyczyn absencji w pracy po dniu 19 kwietnia 2019 r. oraz podejmowanych prób nawiązania kontaktu z pracodawcą, znajdują potwierdzenie w dokumentach, w części zaś nie były kwestionowane przez organ rentowy.

Ustalając stan faktyczny, jako bezsporne, i nie wymagające dowodów, Sąd uwzględnił okoliczności dotyczące okresu urlopu macierzyńskiego M. Z. (1) oraz zaprzestania prowadzenia działalności przez Izbę Doradców Rzeczpospolitej Polskiej Sp. z o.o. z jednoczesnym wyrejestrowaniem wszystkich pracowników oprócz ubezpieczonej. Wskazane okoliczności zostały powołane w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji i nie były kwestionowane przez M. Z. (1).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie M. Z. (1) podlegało uwzględnieniu.

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że przedmiotem oceny była zaskarżona przez ubezpieczoną decyzja z 25 maja 2021 r., w której organ rentowy stwierdził, że M. Z. (1) jako pracownik u płatnika składek I. Doradców Rzeczpospolitej Polskiej Sp. z o.o. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 20 kwietnia 2019 r.

Sąd, analizując kwestię podlegania przez M. Z. (1) ubezpieczeniom społecznym po 20 kwietnia 2019 r. z tytułu umowy o pracę, jaka łączyła ją z Izbą Doradców Rzeczpospolitej Polskiej Sp. z o.o. miał na względzie, że zasady podlegania ubezpieczeniom w związku z zatrudnieniem w ramach stosunku pracy określają przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2021r., poz. 423), zwanej dalej ustawą systemową. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami. W myśl art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy systemowej pracownicy podlegają również ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu.

Stosownie do definicji zawartej w art. 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. 2020r. poz. 1320) pracownikiem jest osoba zatrudniona między innymi na podstawie umowy o pracę. Użyty w powyższym przepisie zwrot „zatrudniona” oznacza istnienie między pracownikiem a pracodawcą szczególnej więzi prawnej o charakterze zobowiązaniowym, tj. stosunku pracy. Istotą tegoż stosunku jest – w świetle art. 22 § 1 k.p. – uzewnętrznienie woli umawiających się stron, z których jedna deklaruje chęć wykonywania pracy określonego rodzaju w warunkach podporządkowania pracodawcy, natomiast druga – stworzenia stanowiska pracy i zapewnienia świadczenia pracy za wynagrodzeniem. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. W tym ujęciu stosunek pracy to relacja prawna łącząca pracodawcę i pracownika, na której treść składają się wzajemne prawa i obowiązki. Zgodnie z treścią powołanego przepisu zasadniczym elementem konstrukcyjnym stosunku pracy jest zobowiązanie pracownika do wykonywania pracy pod kierownictwem pracodawcy w czasie i miejscu przez niego wyznaczonym za wynagrodzeniem. Swoistość stosunku pracy wyraża się w jego cechach, które odróżniają go od stosunków cywilnoprawnych, a także zwyczajowej, okazjonalnej pomocy członków najbliższej rodziny świadczonej na rzecz określonego przedsiębiorcy, w ramach których świadczona jest praca. Do tych właściwości stosunku pracy należą: dobrowolność zobowiązania, zarobkowy charakter stosunku pracy, osobisty charakter świadczenia pracy oraz podporządkowanie pracownika co do miejsca, czasu i sposobu wykonywania pracy, wyrażające się również w możliwości wydawania pracownikowi poleceń dotyczących pracy.

Pracownik podlega ubezpieczeniom społecznym tak długo, jak między nim i pracodawcą trwa stosunek pracy. O tym, czy strony faktycznie pozostają w stosunku pracy i czy stosunek ten stanowi tytuł ubezpieczeń społecznych, nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy (essentialia negotii), a wynikających z art. 22 § 1 k.p. Dla objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi wymagane jest zatem ustalenie, czy zatrudnienie miało charakter rzeczywisty i polegało na wykonywaniu odpłatnej pracy określonego rodzaju, na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem.

Z uzasadnienia zaskarżonej decyzji wynika, że podstawą wyłączenia M. Z. (1) z ubezpieczeń społecznych jest zaprzestanie prowadzenia działalności przez jej pracodawcę. Zgodnie ze stanowiskiem organu rentowego w takim przypadku nie można mówić o kontynuacji stosunku pracy, gdyż brak jest woli stron tego stosunku do wykonywania związanych z nim obowiązków.

Sąd Okręgowy ocenił, że kwestia faktycznego zaprzestania prowadzenia działalności przez pracodawcę oraz skutków, jakie sytuacja ta może wywołać na tle stosunku pracy, w szczególności w zakresie jego zakończenia, nie jest tak oczywista, jak przedstawił ją organ rentowy. Przede wszystkim w argumentacji organu rentowego zabrakło wyjaśnienia, w jaki sposób w przypadku ubezpieczonej miałoby dojść do zakończenia stosunku pracy, jaki łączył ją z Izba Doradców Rzeczpospolitej Polskiej Sp. z o. o. w W.. W szczególności organ rentowy nie wskazał w jakim trybie miałoby do tego dojść oraz w jakim terminie miałoby to nastąpić. Poza tym pominął przepisy Kodeksu pracy, które precyzują w jakich sytuacjach i terminach stosunek pracy ulega rozwiązaniu. Art. 30 § 1 Kodeksu pracy wskazuje tymczasem, że umowa o pracę rozwiązuje się:

1) na mocy porozumienia stron;

2) przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem);

3) przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia);

4) z upływem czasu, na który była zawarta.

Ponadto zgodnie z art. 63 k.p. umowa o pracę wygasa w przypadkach określonych w kodeksie z dniem śmierci pracownika i z dniem śmierci pracodawcy (art. 63 1 i 63 ² k.p.) oraz w przepisach szczególnych.

Uwzględniając powyższe, nie ma wątpliwości, że stosunek pracy może być rozwiązany wyłącznie na podstawie zdarzeń prawnych określonych w ustawie, czyli po dokonaniu wskazanych w nim czynności prawnych, w tym wypowiedzenia umowy pracę przez pracodawcę. Zakończenie stosunku pracy jest zatem co do zasady zależne przede wszystkim od woli stron (z pewnymi wyjątkami). Przy tym trzeba pamiętać, że oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę – i w tym też zakresie poniekąd można podzielić stanowisko organu rentowego – może być złożone w sposób dorozumiany (art. 60 k.c. w związku z art. 300 k.p.), również przez faktyczne zaprzestanie działalności gospodarczej przez pracodawcę (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 5 marca 1999 r., I PKN 627/98; z 19 marca 2002 r., I PKN 209/01). Dorozumiane wypowiedzenie umowy o pracę wywołuje taki sam skutek jak oświadczenie złożone w sposób wyraźny, a więc umowa o pracę rozwiązuje się nie z dniem złożenia dorozumianego oświadczenia woli (jego dotarcia do adresata), ale z upływem okresu wypowiedzenia. Oświadczenie takie nie jest więc dotknięte wadą zastosowania krótszego niż wymagany okresu wypowiedzenia (albo jego nie zastosowania w ogóle). Nieświadczenie zaś pracy przez pracownika w okresie wypowiedzenia nie jest przesłanką mającą wpływ na byt stosunku pracy, ale co najwyżej na prawo do wynagrodzenia (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2015r., I UK 227/14).

Odnosząc wskazane poglądy do stanu faktycznego rozpatrywanej sprawy, Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do stwierdzenia – tak jak uczynił to organ rentowy – że w przypadku M. Z. (1) doszło do rozwiązania stosunku pracy z dniem 20 kwietnia 2019 r. Z dokonanych w sprawie ustaleń faktycznych wynika, że M. Z. (1) była zatrudniona w Izbie Doradców Rzeczpospolitej Polskiej Sp. z o.o. na podstawie umowy o pracę począwszy od 1 października 2015 r. (od 24 października 2016 r. na podstawie umowy na czas niekreślony) i na jej podstawie faktycznie realizowała obowiązki pracownicze. W dniu 15 kwietnia 2019 r. ubezpieczona zakończyła urlop wychowawczy. W okresie od 16 kwietnia 2019 r. do 19 kwietnia 2019 r. M. Z. (1) przebywała na zasiłku opiekuńczym. W okresie od 23 kwietnia 2019 r. do 11 lutego 2020 r. ubezpieczona przebywała na zwolnieniu lekarskim, a od 12 lutego 2020 r. do 9 lutego 2021 r. ubezpieczona przebywała na urlopie macierzyńskim. Pismem z dnia 29 stycznia 2021 r. M. Z. (1) rozwiązała umowę o pracę zawartą z Izbą Doradców Rzeczpospolitej Polskiej Sp. z o.o. z zachowaniem okresu wypowiedzenia wynoszącym 3 miesiące ze skutkiem na dzień 30 kwietnia 2021 r. Zatrudniająca ją spółka w okresie, kiedy ubezpieczona była na urlopie wychowawczym, faktycznie zaprzestała prowadzenia dotychczasowej działalności. W 2019 roku zaniechała opłacania składek oraz dokonała wyrejestrowania pracowników z ubezpieczeń, za wyjątkiem ubezpieczonej. Zaprzestanie działalności przez spółkę potwierdza również brak reakcji na podejmowane przez ubezpieczoną próby nawiązania z nią kontaktu. Ubezpieczona wyjaśniła, że w trakcie urlopu wychowawczego próbowała skontaktować się z pracodawcą, ówczesną prezes zarządu E. P. w sprawie powrotu do pracy po urlopie wychowawczym. E. P. poinformowała ubezpieczoną, że nie jest już jej pracodawcą, ponieważ spółka została sprzedana i ma nowego prezesa. Ubezpieczona nie otrzymała żadnego telefonu od nowego prezesa spółki. Kolejną próbę kontaktu z pracodawcą – nowym prezesem spółki ubezpieczona podjęła w styczniu 2020 r. Ubezpieczona spotkała się z nowym prezesem spółki M. Z. (2), jednak na tym spotkaniu umowa o pracę nie została z nią rozwiązana i nie otrzymała świadectwa pracy.

W opisanych okolicznościach nie ma podstaw do stwierdzenia, by ubezpieczona bądź jej pracodawca wyrazili wolę zakończenia stosunku pracy tuż po zakończeniu urlopu wychowawczego, z którego M. Z. (1) korzystała do 15 kwietnia 2019 r., a następnie zasiłku opiekuńczego z którego korzystała do 19 kwietnia 2019 r., a także w trakcie zwolnienia lekarskiego od 23 kwietnia 2019 r. O ile nie ma wątpliwości, że pracodawca ubezpieczonej faktycznie zaprzestał prowadzenia działalności, o tyle w realiach rozpatrywanej sprawy, ta okoliczność nie przesądza jeszcze o zakończeniu stosunku pracy ubezpieczonej. W szczególności, zdaniem Sądu, nie można przyjąć, by stosunek pracy w ww. dacie uległ rozwiązaniu w sposób dorozumiany. Pracodawca nie miał wówczas możliwości rozwiązania umowy o pracę z ubezpieczoną, kiedy do pracy się nie stawiła z przyczyn usprawiedliwionych. Nie mogła więc w tym czasie otrzymać takiego oświadczenia o rozwiązaniu umowy. Podlegała wówczas ochronie na podstawie art. 41 k.p. Wskazany przepis przewiduje, że pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Okres ochronny przewidywany w powyższym przepisie rozpoczyna się z chwilą powstania przesłanki zakazu wypowiedzenia, tj. nieobecności pracownika w pracy z powodu choroby czyniącej go niezdolnym do pracy lub zaprzestania świadczenia pracy z tej samej przyczyny (zob. postanowienia Sądu Najwyższego: z 27 lutego 2019 r., III PK 83/18; z 29 stycznia 2020 r., III PK 185/18). Co prawda art. 41 ¹ k.p. wyłącza wskazaną ochronę w przypadku likwidacji lub ogłoszenia upadłości pracodawcy, ale trzeba pamiętać, że likwidacja musi mieć miejsce tak w sensie faktycznym jak i formalno – prawnym. W przedmiotowej sprawie nie ma dowodów na tak właśnie definiowaną likwidację (zgromadzone dowody potwierdzają tylko faktyczne zaprzestanie prowadzenia działalności), dlatego Sąd ocenił, że ubezpieczona korzystała z ochrony przewidzianej w art. 41 k.p. Ta ochrona ma zastosowanie tak w przypadku oświadczenia o rozwiązaniu umowy składanego w sposób wyraźny, jak i w sposób dorozumiany.

W przypadku ubezpieczonej jej nieobecność w pracy spowodowana chorobą wystąpiła po zakończeniu okresu urlopu wychowawczego i miała charakter ciągły, co uniemożliwiało jej stawienie się w pracy, a w konsekwencji rozwiązanie z nią stosunku pracy w sposób dorozumiany przez pracodawcę w dacie, którą przyjął organ rentowy.

Jako niezasadne Sąd ocenił twierdzenia organu rentowego, że absencja chorobowa M. Z. (1) miała zostać stworzona na potrzeby zaistniałych okoliczności, niejako w następstwie jej świadomości co do sytuacji pracodawcy. Na poparcie takich twierdzeń organ rentowy nie przedstawił żadnych argumentów ani dowodów.

Powyższe oznacza, że stosunek pracy ubezpieczonej w Izbie Doradców Rzeczpospolitej Polskiej Sp. z o.o. trwał nadal po dniu 20 kwietnia 2019 r. aż do daty 30 kwietnia 2021 r. kiedy to upłynął okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony w związku z złożonym w dniu 29 stycznia 2021 r. przez ubezpieczoną oświadczeniem o rozwiązaniu umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia a trybie art. 30 § 1 pkt 2 k.p. Na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. decyzja podlegała więc zmianie poprzez stwierdzenie, że M. Z. (1) od 20 kwietnia 2019 r. do 30 kwietnia 2021 r. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom/u: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik u płatnika składek Izba Doradców Rzeczpospolitej Polskiej Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W..

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018r. poz. 265), zasądzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. na rzecz M. Z. (1) kwotę 180 zł.

SSO Renata Gąsior