Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie 28 stycznia 2020 roku (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą we W. wniosła o zasądzenie od K. M. kwoty 4.035,44 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od kwoty 3.582,89 zł od dnia 23 stycznia 2020 r. do dnia zapłaty, odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 412,63 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. W uzasadnieniu powód wskazał, że roszczenie wynika z umowy pożyczki nr (...). Z uwagi na brak spłat ww. umowa została wypowiedziana.

Nakazem zapłaty z 12 sierpnia 2020 roku Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków we Wrocławiu orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Od powyższego nakazu zapłaty 28 sierpnia 2021 roku pozwana złożyła sprzeciw. Pozwana wniosła o oddalenie powództwa i nieobciążanie kosztami procesu. W uzasadnieniu pozwana podniosła brak propozycji ugodowych ze strony banku oraz powołała się na swoje kłopoty finansowe.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 31 października 2018 roku (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą we W. zawarła z K. M. umowę o kredyt gotówkowy pod nr (...). Zgodnie z pkt. I. 1. ww. umowy Bank udzielił Kredytobiorcy, na jego wniosek, kredytu w wysokości 3.747,86 zł.

Zgodnie z pkt. I.3. ww. umowy oprocentowanie kredytu wynosi 9,99% w stosunku rocznym. Oprocentowanie jest stałe i nie przekracza odsetek maksymalnych, których wysokość określają przepisy powszechnie obowiązującego prawa.

Zgodnie z pkt. I.4. ww. umowy odsetki z tytułu udzielonego kredytu wynoszą ogółem 624,24 zł. Do naliczania odsetek przyjmuje się, że rok obrachunkowy liczy 360 dni, a miesiąc 30 dni.

Zgodnie z pkt. I.5. ww. umowy całkowity koszt kredytu wynosi 894,32 zł, rzeczywista roczna stopa oprocentowania wynosi 16,14 %.

Zgodnie z pkt. I.6. ww. umowy w dniu zawarcia Umowy całkowita kwota do zapłaty wynosi 4.372,10 zł.

Zgodnie z pkt. II. 2. ww. umowy kredytobiorca dokonywać będzie spłat w 36 ratach do 16 każdego miesiąca (decyduje data wpływu środków do Banku), począwszy od miesiąca grudnia 2018 roku. (…) Ostateczny termin spłaty kredytu upływa 16 listopada 2021. Umowa obowiązuje od dnia jej zawarcia do dnia całkowitej spłaty kredytu z zastrzeżeniem pkt III.9. Umowy.

Zgodnie z pkt. II. 3. ww. umowy Bank będzie zaliczał spłaty rat kredytu na poczet należności Banku z tytułu Umowy w następującej kolejności: kapitał, odsetki umowne, odsetki karne, opłaty opcjonalne wynikające z Tabeli Opłat.

Zgodnie z pkt. III. 1. ww. umowy niespłacenie raty kredytu w ustalonym terminie powoduje powstanie zadłużenia przeterminowanego. Od wymagalnej kwoty kapitału pobierane są odsetki za opóźnienie (zwane dalej: odsetkami karnymi). Wysokość odsetek karnych równa się aktualnej wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie określonych zgodnie z przepisami powszechnie obowiązującego prawa. Wysokość odsetek karnych stanowi dwukrotność sumy stopy referencyjnej NBP obowiązującej w dniu naliczania odsetek karnych i 5,5 punktów procentowych i na dzień zawarcia Umowy wynosi 14,00% w stosunku rocznym. Zmiana wysokości odsetek karnych następować będzie stosownie do zmiany odsetek maksymalnych za opóźnienie. Informacja o aktualnej wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie będzie dostępna w Oddziałach Banku, na stronie internetowej oraz pod numerem infolinii Banku.

Zgodnie z pkt. III. 3. ww. umowy zważywszy na obowiązek Banku prowadzenia działalności w sposób zapewniający stabilność i bezpieczeństwo powierzonych mu środków depozytowych, w przypadku powstania zadłużenia przeterminowanego, Bank będzie prowadził działania windykacyjne. Kredytobiorca wyraża zgodę na prowadzenie w przedmiocie umowy działań monitorująco - upominawczych z wykorzystaniem m.in. adresów e-mail wysyłanych komunikatów głosowych/sms na podane numery telefonów.

Zgodnie z pkt. III. 4. ww. umowy w przypadku utrzymywania się przez co najmniej 5 dni zadłużenia przeterminowanego wynikającego ze zwłoki Kredytobiorcy, Kredytobiorca może być zobowiązany do naprawienia poniesionej przez Bank z tego tytułu szkody, na podstawie przepisów art. 361 § 1, art. 471 oraz 481 § 3 ustawy - Kodeks cywilny, poprzez zwrot poniesionych przez Bank udokumentowanych, rzeczywistych, bezpośrednich, konkretnych i indywidualnych względem Kredytobiorcy kosztów działań windykacyjnych prowadzonych z następującą częstotliwością: wysłanie wezwania do zapłaty lub prośby o dopłatę (listem zwykłym), wysłanie wezwania do zapłaty (listem poleconym) - nie częściej niż raz na 10 dni; telefoniczne wezwanie do zapłaty - nie częściej niż raz na 5 dni; personalizacja oraz wysłanie wezwania do zapłaty (listem zwykłym) przez firmę windykacyjną na zlecenie Banku - nie częściej niż raz na 7 dni; telefoniczne wezwanie do zapłaty wykonane przez firmę windykacyjną na zlecenie Banku - nie częściej niż raz na 3 dni, wykonanie przez firmę windykacyjną na zlecenie Banku wizyty terenowej - nie częściej niż raz na 14 dni. Bank w pierwszej kolejności wysyła wezwanie do zapłaty lub prośbę o dopłatę listem zwykłym lub wezwanie do zapłaty przekazuje telefonicznie. Jeżeli środki te nie przyniosą oczekiwanego rezultatu w postaci spłaty zadłużenia (rozumianego jako zaksięgowanie wpłaty na rachunku spłaty kredytu) w ciągu 10 dni od wysłania listu zwykłego lub w ciągu 5 dni od wezwania telefonicznego, mogą być podejmowane kolejne działania. Bank może ponownie wezwać do zapłaty listem zwykłym lub listem poleconym lub ponownie przekazać wezwanie do zapłaty telefonicznie. Bank może też, nie wcześniej jednak niż 5 dni po wysłaniu wezwania do zapłaty listem zwykłym lub przekazaniu wezwania do zapłaty telefonicznie, zlecić firmie windykacyjnej działanie polegające na kierowaniu do Kredytobiorcy wezwań do zapłaty w formie pisemnej lub telefonicznej, wyłącznie po uprzednim poinformowaniu o tym Kredytobiorcy oraz pod warunkiem występowania zadłużenia przeterminowanego. Firma windykacyjną w pierwszej kolejności kieruje wezwanie do zapłaty w formie telefonicznej lub w formie pisemnej. Jeżeli środki te nie przyniosą oczekiwanego rezultatu w postaci spłaty zadłużenia w ciągu 7 dni od wysłania wezwania do zapłaty listem zwykłym lub w ciągu 3 dni od telefonicznego wezwania do zapłaty, mogą być podejmowane kolejne działania. Firma windykacyjną może ponownie wysłać wezwanie do zapłaty lub ponownie przekazać wezwanie do zapłaty w formie telefonicznej. Jeżeli przekazane wezwanie do zapłaty nie przyniesie oczekiwanego rezultatu w postaci spłaty zadłużenia, w terminie 30 dni od powstania zadłużenia przeterminowanego Bank może zlecić firmie windykacyjnej działanie polegające na kierowaniu wezwań do zapłaty w drodze wizyt terenowych.

Zgodnie z pkt. III. 9. ww. umowy w przypadku nieuregulowania w terminach określonych w Umowie dwóch pełnych rat kredytu, Bank może wypowiedzieć Umowę, po Uprzednim wezwaniu Kredytobiorcy do zapłaty zaległych rat lub ich części w terminie ustalonym przez Bank, nie krótszym niż 14 dni roboczych od daty otrzymania wezwania, pod rygorem wypowiedzenia Umowy. Termin wypowiedzenia Umowy wynosi 30 dni.

Dowód: umowa kredytu k. 18

Zgodnie z tabelą opłat opłata za pakiet usług bankowych wskazanych w pkt. I.1-2 wynosi 2,70 zł.

Dowód: wydruk tabeli opłat k. 19.

Pismami z dnia 11 marca 2019 roku, 12 kwietnia 2019 roku, 28 czerwca 2019 roku, 19 września 2019 roku roku (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą we W. poinformował K. M. o braku wpłat na rachunek kredytu. Pismo z 28 czerwca 2019 roku zawierało pouczenie w trycie art. 75 c ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe.

Dowód: wydruk pism k. 86, 87, 88, 89, 90,91, 92

Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy zostało nadane 25 lipca 2019 roku.

Dowód: wydruk pism k. 82, 83-85

Sąd zważył, co następuje:

W przedmiotowej sprawie stan faktyczny wynika z dokumentów, korelujących wzajemnie, logicznych i zgodnych z zasadami doświadczenia życiowego. Fakt, że dokumenty dołączono w formie wydruków i kserokopii nie pozbawia ich mocy dowodowej i wiarygodności. Dowody te, tym bardziej w powiązaniu z innymi przeprowadzonymi w sprawie dowodami, mogą stanowić podstawę ustaleń faktycznych Sądu, w tym także potwierdzających twierdzenia strony powodowej (por. także wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 9 czerwca 2016 roku, sygn. akt, I ACa 1758/15). Z dowodem tym współgrał materiał dowodowy postaci wydruków harmonogramu spłat do obsługi kredytu i monitów, które to dowody w wiarygodny sposób wykazywały wysokość tak zadłużenia głównego jak i z tytułu odsetek.

W świetle art. 77 ³ k.c. dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią. W świetle tego przepisu pojęcie dokumentu należy zatem rozumieć bardzo szeroko, jako każdy sposób komunikowania zachowań prawnie doniosłych. Nośnikiem informacji jest jakikolwiek materiał bądź urządzenie umożliwiające zapoznanie się z jej treścią. o ile zawiera on informację (niezależnie od tego, w jaki sposób sporządzoną: pismem, nagraniem, obrazem, grafiką, rysunkiem, dźwiękiem) i można zapoznać się z jej treścią. Chodzi po prostu o możliwość jej odtworzenia. Konstytutywną cechą dokumentu jest jego intelektualna zawartość, treść. Nieaktualna stała się w świetle powyższego koncepcja, stosownie do której dokument musi być podpisany. Ponadto wartość dowodowa niepodpisanych wydruków z rachunków bankowych była uznawana w judykaturze także na innej płaszczyźnie. Kodeks postępowania cywilnego nie zawiera zamkniętego katalogu środków dowodowych i dopuszczalne jest skorzystanie z każdego źródła informacji o faktach istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, jeśli tylko nie jest to sprzeczne z przepisami prawa. W orzecznictwie Sądu Najwyższego nie budzi wątpliwości (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2008 r. I CSK 138/08), że art. 309 k.p.c. może mieć zastosowanie także do niepodpisanych wydruków komputerowych. (Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 9 września 2016 r. V CSK 13/16). W efekcie argumentacja pozwanej kwestionująca wartość dowodową kserokopii i wydruku dokumentu nie ma znaczenia dla oceny materiału dowodowego i rozstrzygnięcia w sprawie.

Postępowanie cywilne oparte jest na zasadzie kontradyktoryjności. Zgodnie z podstawowymi regułami, rządzącymi prawem dowodowym strona, która z określonego faktu wywodzi skutki prawne, powinna ów fakt udowodnić (art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c.). W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swoich twierdzeń, ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodzenia co do tych okoliczności na niej spoczywał, zaś sąd powinien wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów (zob. wyrok SA w Białymstoku z dnia 28 lutego 2013 r., I ACa 613/12, LEX nr 1294695).

Skuteczne wypowiedzenie umowy kredytu nie powoduje zniesienia istniejącego między stronami stosunku obligacyjnego wynikającego z zawartej umowy, ale skutkuje wymagalnością roszczenia banku obejmującego niespłacone raty kredytu oraz odsetki kapitałowe i odsetki za opóźnienie (wyrok SN z dnia 26 stycznia 2017 roku, sygn. akt II CSK 209/16 ). Tym samym obok należności głównej kredytu do której zwrotu została zobowiązana pozwana na skutek skutecznego wypowiedzenia umowy ciąży na niej nadal obowiązek zapłaty odsetek kapitałowych. Są to odsetki nie za opóźnienie, ale kapitałowe, stąd nie ma dla tego roszczenia znaczenia data postawienia całej należności kredytu w stan wymagalności czy też ewentualne opóźnienie w zapłacie poszczególnych rat w trakcie jeszcze obowiązywania w stosunku do każdego z pozwanych umowy kredytu. Data skutecznego złożenia wypowiedzenia umowy kredytu ma znaczenie jedynie w zakresie biegu odsetek za opóźnienie.

Powód domaga się zapłaty roszczenia z tytułu przeterminowanego i postawionego w stan natychmiastowej wymagalności niespłaconej reszty kredytu w związku z wypowiedzeniem umowy kredytu. Stosownie do art. 69 ust. 1 ustawy prawo bankowe przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Stosownie do art. 61 § 1 k.c. oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Powód przedłożył w formie kserokopii i wydruków oświadczenie o wypowiedzenie umowy kredytu z 22 lipca 2019 roku. Powód przedłożył również w formie wydruków oświadczenie w przedmiocie treści art. 75c ustawy prawo bankowe wraz z adnotacją o nadaniu wypowiedzenia. Pozwany w umowie kredytu wyraził zgodę na taką formę komunikacji z powodem. Chcąc zakwestionować skutecznie ten dowód pozwana winien przedstawić na powyższe przeciwdowód. Rozkład ciężaru dowodu (art. 6 k.c.) oraz relewantny art. 232 k.p.c. nie może być rozumiany w ten sposób, że ciężar dowodu zawsze spoczywa na powodzie. W razie sprostania przez powoda ciążącym na nim obowiązkom dowodowym, na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasadniających oddalenie powództwa. Dowód każdego faktu prawnego (zarówno prawnotworzącego, jak i pozostałych) jest dowodem głównym. Strona, która kwestionuje istnienie faktu prawnego może posłużyć się dowodem przeciwnym, który polega na wykazaniu, że twierdzenia przeciwnika są wątpliwe, nie zostały udowodnione, ich prawdziwości lub fałszu nie da się ustalić na podstawie zebranych materiałów dowodowych. Udany zaś dowód przeciwny oznacza, że przeciwnik nie przeprowadził skutecznie dowodu głównego.

W okolicznościach sprawy pozwana kwestionując twierdzenia powoda i dołączone dokumenty winna poprzeć swoje zarzuty przekonywującymi argumentami. Pozwana nie wskazała żadnych przyczyn, które wpływałyby na niemożliwość zapoznania się z oświadczeniami woli kierowanymi przez powoda. Twierdzenia pozwanej sprowadzały się do prostego zaprzeczenia zapoznania się z dokumentacją kierowaną przez powoda.

Kolejną kwestią wymagającą rozważenia w świetle zarzutów pozwanego jest ocena skuteczności wypowiedzenia umowy kredytowej. Stosownie do art. 75 ust. 1 ustawy prawa bankowego w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016 roku, a mającym zastosowanie do przedmiotowej umowy kredytu wedle przepisu intertemporalnego w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w przypadku utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu, o ile ustawa z dnia 15 maja 2015 roku - Prawo restrukturyzacyjne nie stanowi inaczej. Zgodnie z ust. 2 ww. przepisu termin wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1, o ile strony nie określą w umowie dłuższego terminu, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy - 7 dni.

Skorzystanie z prawa do wypowiedzenia kredytu przez bank powoduje, że po upływie terminu wypowiedzenia stosunek prawny kredytu ulega rozwiązaniu, a kredytobiorca ma obowiązek spłaty kredytu, wraz z odsetkami i innymi kosztami, w dniu rozwiązania umowy, jeśli kredyt został mu już wypłacony. Nowelizacja prawa bankowego dokonana ustawą z dnia 25 września 2015 roku o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie z dniem 27 listopada 2015 roku przy zastosowaniu wykładni językowej i systemowej nie wprowadziła obowiązku banku poprzedzenia wypowiedzenia umowy kredytu wezwaniem, o którym mowa w powołanym przepisie i umożliwieniem wystąpienia przez dłużnika z wnioskiem o restrukturyzację. Nie określono w tych przepisach również sankcji niezachowania tej procedury, w szczególności bezskuteczności oświadczenia o wypowiedzeniu umowy, o którym mowa w art. 75 prawa bankowego. Na taką sankcję, ani żadna inną nie wskazał sam ustawodawca w uzasadnieniu projektu nowelizacji Sejm RP VII kadencji, nr druku (...). Nowelizacja ta została dokonana celem wyeliminowania z obrotu zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 kwietnia 2015 r. , sygn. akt P 45/12 bankowych tytułów egzekucyjnych, skreślając przepis art. 96-98 prawa bankowego i wprowadzając jednocześnie art. 75c właśnie (wykładnia historyczna). Istotnym w ocenie sądu jest dla dokonania wykładni przepisu art. 75c i art. 75 prawa bankowego obowiązujących w dacie składania przez bank wypowiedzenia to, że tą samą nowelizacją zmieniono brzmienie przepisu art. 75 ust. 1 prawa bankowego, zgodnie z którym w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w razie utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może, z zastrzeżeniem art. 75c, obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu (poprzednie brzmienie przepisu). W razie dokonania wypowiedzenia w oparciu o tak brzmiący przepis, rzeczywiście wątpliwości mogłyby budzić dla skuteczności czy ważności wypowiedzenia uprzednie niezachowanie procedury z art. 75c prawa bankowego. Jednakże w dacie wypowiedzenia w dacie doręczenia wypowiedzenia pozwanej w lutym 2018 roku brzmienie tego przepisu odbiegało już od powyższego. Wykreśleniu uległo mianowicie z datą 1 stycznia 2016 roku odwołanie się do art. 75c. Katalog zastrzeżeń utrudniających wypowiedzenie umowy kredytu nie został uzupełniony, ale zmieniony. W miejsce tego znalazło się bowiem zastrzeżenie odwołujące się do ustawy Prawo Restrukturyzacyjne. Przepis zezwolił na wypowiedzenie w przypadku niedotrzymania warunków kredytu, o ile ustawa 15 maja 2015 roku Prawo restrukturyzacyjne nie stanowi inaczej. Przykładowo o takiej niedopuszczalności jest mowa w art. 256 ust. 1 i 2 tej ustawy na warunkach w nim wskazanych, w razie otwarcia przyspieszonego postępowania układowego.

Odwołując się do wykładni systemowej wskazać należy, że reżim względnej bezskuteczności czynności prawnej przewidziany jest z mocy samego prawa albo w oparciu o orzeczenie sądowe. Przekładem jest art. 59 k.c. stanowiący, że w razie zawarcia umowy, której wykonanie czyni całkowicie lub częściowo niemożliwym zadośćuczynienie roszczeniu osoby trzeciej, osoba ta może żądać uznania umowy za bezskuteczną w stosunku do niej, jeżeli strony o jej roszczeniu wiedziały albo jeżeli umowa była nieodpłatna. Uznania umowy za bezskuteczną nie można żądać po upływie roku od jej zawarcia. Przepis art. 75c prawa bankowego takiego reżimu nie ustanawia.

Tym samym brak podstaw, jako nieznajdującym oparcia w wykładni językowej, historycznej i systemowej podstaw do uznania, ze wypowiedzenie umowy kredytu nie poprzedzone wezwaniem, o którym mowa w art. 75c jest dotknięte jakąkolwiek sankcją, czy to nieważności czy bezskuteczności czy braku wymagalności kredytu. Konsekwencją zatem niedochowania wymogu z art. 75c prawa bankowego przez bank mogłoby być co najwyżej odpowiedzialność odszkodowawcza, jeżeli brak dochowania przepisu ustawy wyrządzałby szkodę kredytobiorcy, co nie było przedmiotem żądania pozwu (tak: wyrok Sądu Okręgowego Rzeszowie z 13 października 2017 roku, sygn. akt VI GC 153/17).

Sąd nie podziela w tym zakresie tezy odmiennej zaprezentowanej przez T. C. w: Monitorze Prawa Bankowego rok 2016, numer 12, str. 66-78. Dodać należy, że bank zrealizował tryb postępowania restrukturyzacyjnego.

Mając na uwadze powyższe Sąd zasądził zgodnie z żądaniem pozwu kwotę 4.035,44 zł z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 3.582,89 zł od dnia 23 stycznia 2020 roku do dnia zapłaty, ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 412,63 zł od dnia 28 stycznia 2020 roku do dnia zapłaty.

W pkt. II Sąd na podstawie art. 98 k.p.c. zasądził od pozwanej K. M. na rzecz powoda (...) Bank S.A. we W. kwotę 517,00 zł tytułem zwrotu poniesionych kosztów procesu, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty. Pozwana w żaden sposób nie uprawdopodobniła, jakoby zachodziła podstawy od odstąpienia od obciążania jej kosztami procesu.

Sygn. akt I C 154/21

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować;

2.  odpis wyroku uzasadnieniem doręczyć zgodnie z wnioskiem

3.  kal. 14 dni;

G., dnia 31.05.2021r.