Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 czerwca 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSA Dorota Ochalska – Gola (spr.)

Sędziowie: SSA Wiesława Kuberska

del. SSO Marzena Kluba

Protokolant: stażysta Weronika Skalska

po rozpoznaniu w dniu 9 czerwca 2016 r. w Łodzi na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko M. G.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 23 września 2015 r. sygn. akt X GC 266/14

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od M. G. na rzecz (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 2.700 (dwa tysiące siedemset) zł z tytułu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt I ACa 1758/15

UZASADNIENIE

W dniu 21 maja 2013 roku Sąd Okręgowy w Łodzi X wydział Gospodarczy, w sprawie z powództwa (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. przeciwko M. G. o zapłatę, wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, opatrzony sygnaturą akt X GNc 1790/12, którym zasądził od pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 160.177 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym od dnia 28 września 2012 r. do dnia zapłaty, kwotę 23.538,81 zł tytułem odsetek umownych za okres do dnia 27 września 2012 r., kwotę 30 zł tytułem kosztów postępowania windykacyjnego oraz kwotę 2.010 zł tytułem kosztów procesu.

W dniu 12 czerwca 2013 r. pozwana wniosła zarzuty od ww. nakazu zapłaty, domagając się w pierwszej kolejności odrzucenia pozwu z uwagi na brak zdolności sądowej strony powodowej, zaś w razie odmowy odrzucenia pozwu – uchylenia w całości nakazu zapłaty i oddalenia powództwa oraz zasądzenia od strony powodowej kosztów procesu.

Postanowieniem z dnia 9 grudnia 2014 roku Sąd Okręgowy odmówił odrzucenia pozwu, zaś postanowieniem z dnia 12 lutego 2015 r. (sygn. akt I ACz 141/15) Sąd Apelacyjny w Łodzi oddalił zażalenie pozwanej od powyższego postanowienia.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 23 września 2015 r. Sąd Okręgowy w Łodzi utrzymał w mocy nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym wydany przez Sąd Okręgowy w Łodzi w dniu 21 maja 2013 r. (sygn. akt X GNc 1790/12) oraz dodatkowo zasądził od M. G. na rzecz (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 3.617 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Powyższy wyrok zapadł na podstawie następujących ustaleń faktycznych Sądu pierwszej instancji, które Sąd Apelacyjny w pełni akceptuje i przyjmuje za własne:

Pozwana M. G., prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą (...) M. G. w Ż., zawarła w dniu 17 czerwca 2010 r. z powodową (...) Bank (...) S.A. w W. umowę kredytu nr (...), w walucie polskiej w rachunku bieżącym (...), udzielanego w ramach „Szybkiego limitu kredytowego”. Przedmiotowa umowa dotyczyła kredytu odnawialnego w kwocie 45.000 zł, na finansowanie zobowiązań wynikających z wykonywanej przez pozwaną działalności (§ 1 umowy). W umowie tej określono również zasady oprocentowania kredytu (§ 4 umowy) a także zasady naliczania odsetek od wykorzystanego kredytu (§ 5 umowy) oraz prowizji i opłat bankowych za czynności związane z udzieleniem i obsługą kredytu (§ 6 umowy). W § 11 umowy strony określiły wysokość odsetek od zadłużenia przeterminowanego, jako ustalanych i ogłaszanych przez zarząd (...).

W dniu 17 czerwca 2011 r. strony podpisały aneks nr (...) do powyższej umowy kredytowej. W aneksie tym wysokość udzielonego pozwanej kredytu określono na 160.000 zł, zaś okres wykorzystania i okres spłaty kredytu - na dzień 18 czerwca 2012 r. W § 15 aneksu, kredytobiorca zobowiązał się, iż po wypowiedzeniu przez (...) umowy kredytu, spłaci zadłużenie z tytułu udzielonego kredytu i naliczone odsetki od kredytu nie później, niż w ostatnim dniu terminu wypowiedzenia umowy, zaś niespłacona część kredytu staje się zadłużeniem przeterminowanym w dniu upływu terminu wypowiedzenia umowy, od którego naliczane są odsetki przewidziane dla kredytów przeterminowanych, określone w § 11 aneksu.

Pozwana zaprzestała spłaty kredytu udzielonego jej na podstawie ww. umowy. Saldo jej należności na dzień 19 lutego 2015 r. wynosiło 160.247 zł. Przekroczenie limitu przyznanego pozwanej kredytu wynikało z możliwości doliczenia do należności na rachunku kredytowym także zaległych opłat i prowizji bankowych; możliwość taka przewidziana była w Regulaminie rachunków bankowych dla małych i średnich przedsiębiorstw.

Pismem z dnia 30 marca 2012 r., doręczonym pozwanej w dniu 16 kwietnia 2012 r., powodowy bank wypowiedział pozwanej przedmiotową umowę kredytową, wskazując na przysługujące mu należności w łącznej kwocie 167.061,69 zł oraz wzywając do spłaty całości należności z tytułu wykorzystanego kredytu w terminie 30 dni od dnia następnego po doręczenia wypowiedzenia.

W dniu 18 maja 2012 r. strona powodowa sporządziła wezwanie pozwanej do zapłaty w terminie 7 dni kwoty 160.177 zł z tytułu niespłaconego kredytu, w tym przekroczenia limitu kredytowego, kwoty 9.353,12 zł z tytułu odsetek do dnia 17 maja 2012 r. oraz kosztów w wysokości 30 zł i dalszych odsetek naliczanych na bieżąco od dnia 18 maja 2012 r. do dnia zapłaty. Wezwanie to pozwana otrzymała w dniu 29 maja 2012 r.

W dniu 28 września 2012 r. strona powodowa wystawiła wyciąg z ksiąg bankowych nr (...), w którym stwierdziła, że na dzień 28 września 2012 r. figuruje w nich wymagalna wierzytelność wobec pozwanej z tytułu umowy kredytu nr (...) w walucie polskiej w rachunku bieżącym (...) udzielanego w ramach „Szybkiego limitu kredytowego” zm. aneksem nr (...) z dnia 17 czerwca 2011r. Na wymagalną wierzytelność składają się zaś:

1)  należność główna w wysokości 160.177 zł,

2)  odsetki naliczone za okres od 20.10.2011 r. do dnia 27.09.2012 r. w wysokości 23.538,81 zł, według następujących stóp procentowych:

⚫

24% w stosunku rocznym od dnia 20.10.2011 r. do 09.05.2012 r.

⚫

25% w stosunku rocznym od dnia 10.05.2012 r. do 27.09.2012 r.,

3)  koszty w wysokości 30 zł.

Łącznie zadłużenie wynosi 183.745,81 zł.

Ponadto w wyciągu tym stwierdzono, iż dalsze należne umowne odsetki naliczane są od aktualnej kwoty należności głównej od dnia 28 września 2012 r. do dnia zapłaty według zmiennej stopy procentowej wynikającej z uchwał Zarządu (...) S.A. właściwej dla kredytów przeterminowanych i kredytów postawionych po upływie terminu wypowiedzenia w stan natychmiastowej wymagalności, stanowiącej każdorazowo czterokrotność wysokości stopy kredytu lombardowego NBP i obciążają dłużnika. Na dzień wystawienia niniejszego wyciągu z ksiąg Banku stopa procentowa wynosi 25 % w stosunku rocznym. Dokument ten został podpisany przez Dyrektora Biura – P. K. oraz Kierownika Zespołu – I. L. (1).

W rozważaniach Sąd instancji w pierwszej kolejności ponownie odniósł się do zarzutu braku zdolności sądowej strony powodowe. Podkreślił, że zarzut ten był już przedmiotem rozpoznania przez Sądy obu instancji, a przytoczona w tych orzeczeniach argumentacja jest aktualna i nie wymaga powtarzania.

Sąd pierwszej instancji podkreślił, że wbrew twierdzeniom pozwanej, osoba, która w imieniu strony powodowej podpisała pozew – będąca pracownikiem strony powodowej − była umocowana do jednoosobowej jej reprezentacji przed sądami, zaś pełnomocnictwo łączne obejmowało jedynie składanie oświadczeń woli w zakresie czynności dotyczących dochodzenia wierzytelności wykonywanych przez oddział powodowego banku. Na gruncie art. 379 pkt 2 k.p.c. w zw. z art. 87 § 2 k.p.c. nie zachodzi zatem zarzucana przez stronę pozwaną nieważność postępowania z uwagi na wadliwość umocowania osoby wnoszącej pozew do działania w imieniu strony.

Sąd Okręgowy podkreślił, że strony zawarły umowę stanowiącą rodzaj umowy kredytu. Umowa kredytu zdefiniowana została w art. 69 ust. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (tekst jedn. - Dz. U. z 2012 r. poz. 1376, z późn. zm.), zgodnie z którym przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Zawarcie umowy na wskazanych w ustaleniach faktycznych warunkach, stanowiło okoliczność bezsporną między stronami. Sporem stron objęty był natomiast etap wykonania owej umowy – powodowy bank powoływał się na brak spłaty wynikającego z tej umowy zadłużenia wraz z odsetkami, zaś pozwana twierdzenia te kwestionowała, powołując się na nieprawidłowości w rozliczaniu owego kredytu. O ile jednak strona powodowa przedstawiła dowód z powołanych wyżej w uzasadnieniu wyroku dokumentów oraz zeznań świadka, na okoliczność prawdziwości twierdzeń uzasadniających roszczenia pozwu, o tyle pozwana żadnych w istocie kontrdowodów nie przedstawiła, poprzestając jedynie na gołosłownych i ogólnikowych zaprzeczeniach prawidłowości wyliczenia odsetek.

Sąd Okręgowy podkreślił, że nawet, jeśli rację ma pozwana, przypisując przedstawionemu przez stronę powodową wyciągowi z ksiąg banku moc jedynie dokumentu prywatnego, nie zaś dokumentu urzędowego, to kwalifikacja taka nie pozbawia tego dokumentu mocy dowodowej w ogóle, a jedynie moc tę ogranicza (art. 245 k.p.c.). Dowód ten, tym bardziej w powiązaniu z innymi przeprowadzonymi w sprawie dowodami, może stanowić podstawę ustaleń faktycznych Sądu, w tym także potwierdzających twierdzenia strony powodowej.

W zakresie odsetek za opóźnienie Sąd Okręgowy zastosował przepis art. 481 § 1 i 2 k.c.

Z powyższych względów, na podstawie art. 496 k.p.c., Sąd pierwszej instancji utrzymał zaskarżony nakaz zapłaty w mocy.

O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., zasądzając ich zwrot przez pozwaną, jako stronę przegrywającą proces.

Apelację od powyższego wyroku wniosła pozwana, zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

1)  zaistnienie bezwzględnej przyczyny nieważności postępowania, określonej w art. 379 pkt 2 k.p.c. to jest wystąpienia braku zdolności sądowej powoda, który w pozwie został oznaczony jako (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. Oddział Centrum (...) w W., podczas gdy w myśl art. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oddział nie posiada podmiotowości prawnej i pomimo podniesienia przez stronę pozwaną zarzutu braku legitymacji czynnej po stronie powoda nie został sanowany,

2)  naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy:

a)  art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c. w zw. art. 64 § 1 i 2 k.p.c. poprzez zaniechanie odrzucenia pozwu z powodu braku zdolności sądowej po stronie powodowej, co w konsekwencji doprowadziło do nieważności postępowania na podstawie art. 379 pkt 2 k.p.c.,

b)  art. 202 zdanie 3 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i w konsekwencji nie wzięcie pod uwagę z urzędu przesłanek odrzucenia pozwu w niniejszej sprawie, co miało istotny wpływ na wynik sprawy,

c)  art. 233 § 1 w zw. z art. 245 k.p.c. przez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, wynikające z dokonania ustaleń faktycznych mających wpływ na treść orzeczenia w oparciu o wyciąg z ksiąg banku - stanowiący dowód z dokumentu prywatnego, który posiada ograniczoną wartość dowodową a dodatkowo nie został w żaden sposób przez Sąd I instancji sprawdzony,

d)  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego i wyciągnięcie przez Sąd I instancji wniosków z niego nie wynikających, poprzez przyjęcie, że Powód udowodnił roszczenie w sytuacji, gdy w rzeczywistości przedstawił jedynie dokument prywatny w postaci wyciągu z ksiąg Banku, jednocześnie nie wskazując dokumentów, które potwierdzałyby roszczenie Powoda,

e)  art. 328 § 2 k.p.c. poprzez nie wyjaśnienie motywów rozstrzygnięcia, lakoniczność uzasadnienia wyroku, powodującą w konsekwencji trudności w ustaleniu motywów, którymi kierował się Sąd I instancji wydając skarżony wyrok oraz braku możliwości poddania rozstrzygnięcia kontroli instancyjnej,

3)  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.,

a)  art. 5 pkt 4 ustawy z dnia 02 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej poprzez uznanie, iż wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywanej przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności - oddział - posiada zdolność sądową, podczas gdy oddział stanowi jedynie funkcjonalną część działalności gospodarczej przedsiębiorcy, nie posiadającą podmiotowości prawnej,

b)  naruszenie art. 6 k.c. w zw. z art. 95 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe polegające na przyjęciu, że powód udowodnił fakty, z których wywodzi skutki prawne, podczas gdy z okoliczności sprawy wynika wniosek odmienny a przede wszystkim taki, że powód oparł swoje roszczenie na dokumencie prywatnym, który ma ograniczoną moc dowodową (wyciąg z ksiąg banku).

W następstwie powyższych zarzutów skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości oraz odrzucenie pozwu na podstawie art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c., oraz zasądzenie od strony powodowej na rzecz strony pozwanej kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, a na wypadek nieuwzględnienia zarzutu nieważności o zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez uchylenie nakazu zapłaty w całości i oddalenie powództwa w całości, zasądzenie od strony powodowej na rzecz strony pozwanej kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o oddalenie apelacji w całości i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pozwanej jest niezasadna.

Przede wszystkim zamierzonego skutku procesowego nie mogą wywrzeć zarzuty naruszenia prawa procesowego tj. art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c. w zw. art. 64 § 1 i 2 k.p.c., co w konsekwencji doprowadziło do nieważności postępowania na podstawie art. 379 pkt 2 k.p.c. , zarzut naruszenia art. 202 zdanie 3 k.p.c. , a także zarzut naruszenia art. 5 pkt 4 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, za pomocą których apelująca stara się wykazać, iż po stronie powodowej zachodzi pierwotny brak zdolności sądowej, co – w jej przekonaniu – uzasadnia odrzucenie pozwu i prowadziło do nieważności postępowania.

Skarżąca zdaje się pomijać, że przedstawione wyżej zarzuty, a także powołana na ich poparcie argumentacja, były już przedmiotem oceny Sądów obu instancji w ramach postanowienia z dnia 9 grudnia 2014 r. oraz postanowienia Sądu Apelacyjnego w Łodzi w sprawie sygn. akt I ACz 141/15 z dnia 12 lutego 2015 r. Kwestia dopuszczalności ponownego badania podstaw odrzucenia pozwu skutkujących nieważnością postępowania w sytuacji istnienia prawomocnego orzeczenia wydanego w tym przedmiocie, pozostaje w orzecznictwie i piśmiennictwie sporna.

Z pewnością podstaw dla tego rodzaju kontroli nie można poszukiwać w przepisie art. 380 k.p.c. Sąd Apelacyjny w składzie rozpoznającym apelację aprobuje pogląd judykatury i orzecznictwa wskazujący, że przepis art. 380 k.p.c. nie pozwala na ponowne rozpoznanie przez Sąd drugiej instancji postanowienia oddalającego zarzuty, których uwzględnienie uzasadniałoby odrzucenie pozwu , ponieważ jako postanowienie o odmowie odrzucenia pozwu podlega ono zaskarżeniu odrębnym zażaleniem na podstawie art. 394 § 1 pkt 1 k.p.c. W przepisie art. 380 k.p.c. chodzi wyłącznie o postanowienia niezaskarżalne z mocy ustawy. Nie mogą być zatem objęte kontrolą sądu drugiej instancji prawomocne postanowienia oddalające zarzuty powodujące ewentualnie odrzucenie pozwu (tak SN w postanowieniu z dnia 18 września 2002 r. w sprawie III CZP 51/02, LEX nr 76036; podobnie T. Ereciński - Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Postępowanie rozpoznawcze pod red. T. Erecińskiego, Wydawnictwo LexisNexis 2012, teza 2 do art. 380 k.p.c. ). Aprobata dla tego stanowiska wyklucza możliwość ponownego powoływania się przez pozwaną na te okoliczności i argumenty jurydyczne, które poddane zostały już negatywnej ocenie w ramach prawomocnego postanowienia Sądu pierwszej instancji o odmowie odrzucenia pozwu. Postanowienia sądu także korzystają z mocy wiążącej na podstawie art. 365 k.p.c. W świetle powołanego przepisu orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Związanie treścią prawomocnego orzeczenia oznacza zaś nakaz przyjmowania przez podmioty wymienione w art. 365 § 1 k.p.c., że w objętej orzeczeniem sytuacji faktycznej stan prawny przedstawia się tak, jak to wynika z sentencji wiążącego orzeczenia.

Zwolennicy odmiennego stanowiska odwołują się do charakteru postępowania apelacyjnego, będącego, co do zasady, kontynuacją dotychczasowego postępowania i związanego z tym obowiązku wynikającego z art. 378 § 1 k.p.c., brania pod rozwagę z urzędu wszelkich przyczyn nieważności (tak m.in. SN w wyroku z dnia 8 kwietnia 2009 r. w sprawie V CSK 405/08, OSNC – ZD 2010/2/44). W okolicznościach rozpatrywanej sprawie nawet akceptacja tego poglądu nie prowadzi jednak do wzruszenia zaskarżonego wyroku. Sąd Apelacyjny w pełni aprobuje bowiem ustalenia i rozważania Sądów obu instancji, które legły u podstaw odmowy odrzucenia pozwu. Nie negując teoretycznej poprawności wywodów apelacji wskazujących na brak zdolności sądowej oddziału spółki prawa handlowego, nie sposób pominąć ,że w realiach sporu sytuacja taka nie zachodziła. Analiza treści pozwu oraz załączonych do niego dokumentów jednoznacznie przekonuje, że powodem w sprawie jest (...) Bank (...) Spółka Akcyjna działająca poprzez swoją jednostkę organizacyjną w postaci oddziału, a nie oddział Banku jako odrębny podmiot prawa. Już w pierwszym zdaniu pozwu strona powodowa posługuje się skrótem swej nazwy (...) S.A.” , który wszak w ogóle nie wskazuje na Oddział Banku, i wnosi m.in. o zasądzenie kosztów postępowania dla tak określonego podmiotu. Na obu stronach pozwu w ich końcowej części znalazło się dokładne oznaczenie powoda – (...) Bank (...) Spółka Akcyjna, wraz z adresem siedziby, numerem KRS i wskazaniem sądu rejestrowego, w którym przechowywana jest dokumentacja spółki, numerem NIP i informacją o kapitale zakładowym w tym kapitale wpłaconym, a zatem dane identyfikujące spółkę zgodnie z art. 374 § 1 k.s.h. Jeśli do tego dodać, że pełnomocnictwo procesowe dla pełnomocnika zostało udzielone przez członków zarządu (...) S.A. do działania w imieniu tego podmiotu, do pozwu załączono także odpis z KRS dla (...) S.A., a w treści pozwu powód odwołuje się do umowy kredytu zawartej z pozwaną, to nie może budzić wątpliwości, że powodem w sprawie była wskazana spółka akcyjna. W ślad za uzasadnieniem postanowienia z dnia 12 lutego 2015 r. w sprawie sygn. I ACz 141/15 wypada także przypomnieć pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 października 2013 r. w sprawie I CSK 769/12 (LEX nr 1532958), w myśl którego nieprawidłowe posłużenie się w oznaczeniu powoda jego oddziałem nie oznacza, że stroną czynności prawnych lub procesowych jest oddział tej osoby jako niezależny podmiot stosunków prawnych. W takich przypadkach występuje w obrocie i w postępowaniu sądowym sama osoba prawna będąca przedsiębiorcą i mająca swój oddział, z którego działalnością wiąże się dokonywana czynność prawna lub postępowanie sądowe. W przepisie art. 43 ⁶ k.c. przewidziano, że firma oddziału osoby prawnej zawiera pełną nazwę tej osoby oraz określenie "oddział" ze wskazaniem miejscowości, w której oddział ma siedzibę. W tej sytuacji posłużenie się firmą oddziału osoby prawnej nie oznacza, że stroną tych czynności jest oddział, jako niezależny podmiot stosunków prawnych, gdyż firma oddziału osoby prawnej przez jej powiązanie z nazwą osoby prawnej, podkreśla brak samodzielności oddziału wobec firmy osoby prawnej.

Reasumując, po stronie powoda nie zachodziły braki w zakresie zdolności sądowej lub procesowej, które w świetle przepisu art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c. skutkowałyby odrzuceniem pozwu, a w efekcie nieważnością postępowania (art. 379 pkt 2 k.p.c.).

Nietrafne pozostają także pozostałe zarzuty naruszenia prawa procesowego przywołane przez skarżącą.

Całkowicie chybiony pozostaje zarzut naruszenia przepis art. 328 § 2 k.p.c. poprzez nie wyjaśnienie motywów rozstrzygnięcia. Z całą pewnością o naruszeniu powołanej normy procesowej nie świadczy okoliczność, że uzasadnienie wyroku nie przekonuje strony pozwanej co słuszności zapadłego orzeczenia, czy też lakoniczność zawartych w nim wywodów. W świetle ugruntowanych poglądów orzecznictwa i piśmiennictwa, uzasadnienie wyroku wyjaśnia przyczyny, dla jakich orzeczenie zostało wydane, jest sporządzane już po wydaniu wyroku, a zatem wynik sprawy z reguły nie zależy od tego, jak napisane zostało uzasadnienie i czy zawiera ono wszystkie wymagane elementy. Z tych przyczyn zarzut naruszenia przepisu art. 328 § 2 k.p.c. może być usprawiedliwiony tylko w tych wyjątkowych okolicznościach, w których treść uzasadnienia orzeczenia sądu całkowicie uniemożliwia dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia lub w przypadku zastosowania prawa materialnego do niedostatecznie jasno ustalonego stanu faktycznego ( tak SN w wyroku z dnia 2 marca 2011 r. w sprawie II PK 202/10, LEX nr 817516; w wyroku z dnia 7 stycznia 2010 r. w sprawie II UK 148/09, LEX nr 577847; podobnie SA w Poznaniu w wyroku z dnia 27 października 2010 r. w sprawie I ACa 733/10, LEX nr 756715). W rozpatrywanej sprawie analiza uzasadnienia zaskarżonego wyroku wskazuje, iż zawiera ono wszystkie elementy konstrukcyjne wymagane przez art. 328 § 2 k.p.c. i w pełni umożliwia odtworzenie sposobu wnioskowania oraz procesu stosowania prawa materialnego przez Sąd pierwszej instancji. W szczególności uważna lektura uzasadnienia nie pozostawia wątpliwości co do oceny i mocy dowodowej dokumentu w postaci wyciągu z ksiąg bankowych z dnia 28 września 2012 r. Z ustaleń faktycznych zawartych na stronie 3 uzasadnienia ( k 362 akt sprawy) wprost wynika, że wskazany wyciąg z ksiąg bankowych stanowił wespół z innymi dowodami podstawę owych ustaleń, a zatem Sąd pierwszej instancji w jednoznaczny sposób przypisał temu dokumentowi moc dowodową i ocenił go jako wiarygodny. W rozważaniach cytowanych w uzasadnieniu apelacji Sąd Okręgowy wskazał jedynie, iż nawet akceptacja poglądu, że wyciąg z ksiąg bankowych ma jedynie moc dokumentu prywatnego nie oznacza odrzucenia tego środka dowodowego. W realiach sporu wraz z innymi dowodami z dokumentów i zeznaniami świadka I. L. dowód ten stanowił dostateczną podstawą do wyprowadzenia ustaleń faktycznych zgodnych z twierdzeniami pozwu. Nie sposób zatem zaaprobować tezy o wyłącznie hipotetycznym charakterze rozważań Sądu pierwszej instancji, które rzekomo uniemożliwiają odtworzenie sfery motywacyjnej orzeczenia.

Przedstawione wyżej argumenty wiążą się z kolejnymi zarzutami apelacji dotyczącymi naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. i art. 245 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przy ocenie dokumentu w postaci wyciągu z ksiąg bankowych, a także pozostałych zebranych w sprawie dowodów, w wyniku czego Sąd pierwszej instancji niezasadnie przyjął, że powód udowodnił dochodzone pozwem roszczenie. I te zarzuty pozostają całkowicie chybione. Wywody apelacji zdają się opierać na tezie , że powód „…nie przytoczył żadnych dowodów na potwierdzenie swojego roszczenia, jedynie dokumenty prywatne, które nie posiadają żadnej mocy dowodowej.” (vide strona 8 apelacji. K 375 akt sprawy). To założenie jest jednak z gruntu błędne i nie przystaje do przebiegu postępowania w rozpatrywanej sprawie. Skarżąca zdaje się całkowicie pomijać, że na rozprawie w dniu 23 lutego 2015 r. przeprowadzony został dowód z zeznań świadka I. L. (1) , która potwierdziła istnienie zobowiązania kredytowego pozwanej w dochodzonej pozwem wysokości, przedstawiła sposób jego wyliczenia. Wyciąg z ksiąg bankowych z dnia 28 września 2012 r. nie był także jedynym dokumentem przedstawionym przez stronę powodową. Do akt sprawy załączono umowę kredytową podpisaną przez obie strony i aneks do niej, dokument przedstawiający wyliczenie odsetek , wezwanie do zapłaty kierowane do pozwanej wraz z dowodem jego doręczenia. Tymczasem pozwana ograniczyła swoje stanowisko procesowe wyłącznie do negowania żądania pozwu, nie wykazując żadnej inicjatywy dowodowej, choć to na niej ( o czym będzie dalej mowa) spoczywał w rozpatrywanej sprawie ciężar dowodu. Co istotne, skarżąca nie przedstawiła żadnej własnej wersji zdarzeń, nie wypowiedziała się czy, w jakiej wysokości i kiedy dokonała spłaty kredytu, od jakiej daty według skarżącej pozostaje ona w opóźnieniu ze spłatą i jaka jest prawidłowa wysokość naliczonych odsetek, ograniczając się w toku całego procesu jedynie do wskazywania, że to strona powodowa nie udowodniła żądania. Taka postawa procesowa strony pozostaje jednak w wyraźnej sprzeczności z treścią art. 3 k.p.c. Jak trafnie podkreślił Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 20 października 2015 r. w sprawie sygn. I ACa 933/15 (LEX nr 1936814), oświadczenie, że strona przeciwna faktu nie udowodniła, w sytuacji gdy stronie składającej takie oświadczenie rzeczywisty stan rzeczy jest niewątpliwie znany, nie jest tożsame z zaprzeczeniem temu faktowi, ale stanowi uchylenie się od oświadczenia, czy dany fakt miał miejsce, połączone z próbą odwołania się jedynie do prawdy formalnej.

Ocena wiarygodności i mocy dowodów przeprowadzonych w danej sprawie obejmuje rozstrzygnięcie o przeciwnych twierdzeniach stron na podstawie własnego przekonania sędziego powziętego w wyniku bezpośredniego zetknięcia ze świadkami, stronami, dokumentami i innymi środkami dowodowymi. Powinna ona odpowiadać regułom logicznego rozumowania wyrażającym formalne schematy powiązań między podstawami wnioskowania i wnioskami oraz uwzględniać zasady doświadczenia życiowego wyznaczające granice dopuszczalnych wniosków i stopień prawdopodobieństwa ich występowania w danej sytuacji. Jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu na podstawie tego materiału dowodowego dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, lub gdy wnioskowanie Sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych to przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (tak SN w wyroku z dnia 10 czerwca 1999 r., II UKN 685/98, OSNAPiUS 2000 nr 17, poz. 655). Nadto należy wskazać, że skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd przepisu art. 233 § 1 k.p.c. wymaga określenia, jakich to konkretnie uchybień dopuścił się sąd orzekający, naruszając tym samym zasady logicznego rozumowania bądź wskazania doświadczenia życiowego w toku wyprowadzania wniosków w oparciu o przeprowadzone dowody (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 13 września 2012 r., sygn. akt I ACa 445/12, LEX nr 1223454). Formułujący taki zarzut powinien zatem określić, jaki dowód i z naruszeniem jakich kryteriów sąd ocenił niewłaściwie. Zarzuty apelacji pozwanej koncentrują się wyłącznie wokół jednego dowodu w postaci wyciągu z ksiąg bankowych. Mimo powołania zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. skarżąca nie precyzuje, które z pozostałych przeprowadzonych w sprawie dowodów zostały ocenione niewłaściwie i z jakiej przyczyny. W ogóle nie odnosi się do dowodu z zeznań świadka, ani też do pozostałych dowodów z dokumentów. Nie wskazuje, w jaki sposób przy ich ocenie Sąd pierwszej instancji naruszył zasady doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania, a jedynie tego rodzaju uchybienia mogłyby świadczyć o naruszeniu zasady swobodnej oceny dowodów.

Z całą pewnością błędne pozostaje także stanowisko skarżącej, która a priori odmawia mocy dowodowej wszystkim dokumentom prywatnym, wiążąc ich moc dowodową wyłącznie z domniemaniem z art. 245 k.p.c. Zagadnienie mocy dowodowej dokumentów prywatnych jest przedmiotem jednolitego stanowiska judykatury, w myśl którego dowód z dokumentu prywatnego może być podstawą ustaleń faktycznych, jest samodzielnym środkiem dowodowym, którego moc sąd ocenia według zasad określonych w art. 233 § 1 k.p.c. Moc dowodowa dokumentu prywatnego nie ogranicza się do konsekwencji wynikających z domniemania przewidzianego w art. 245 k.p.c. ( tak m.in. SN w wyroku z dnia 27 lipca 2010 r. w sprawie II CSK 119/10, LEX nr 603161; w wyroku z dnia 13 grudnia 2013 r. w sprawie III CSK 66/13, LEX nr1463871; w wyroku z dnia 12 września 2014 r. w sprawie I CSK 634/13, LEX nr 1504324). U podstaw zasady swobodnej oceny dowodów leży bowiem brak formalnej hierarchii środków dowodowych.

Sąd Apelacyjny przychyla się do twierdzenia apelującej, że w obecnym stanie prawnym, wobec jednoznacznego brzmienia art. 95 ust. 1a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tekst jedn. Dz.U. z 2105 r., poz. 218), także dokument w postaci wyciągu z ksiąg bankowych w postępowaniu cywilnym nie ma mocy dokumentu urzędowego. W świetle przedstawionej dotychczas argumentacji, nie pozbawia to jednak tego dokumentu mocy dowodowej i wiarygodności. Warto zwrócić uwagę, że mimo nowelizacji prawa bankowego dokonanej ustawą z dnia 19 kwietnia 2013 r. o zmianie ustawy Prawo bankowe oraz ustawy o funduszach inwestycyjnych (Dz.U. z 2013 r., poz. 777), wyciąg z ksiąg bankowych nadal pozostaje dokumentem uprawniającym powoda do wystąpienia z pozwem w postępowaniu nakazowym (art. 485 § 3 k.p.c.). Nadal także ustawodawca, dostrzegając szczególne wymogi formalne obowiązujące przy jego sporządzaniu, uznaje wyciąg z ksiąg bankowych za dokument stanowiący dostateczną podstawę wpisu do ksiąg wieczystych (art. 95 ust. 1 ustawy Prawo bankowe). W swojej istocie wyciąg z ksiąg bankowych zawiera bowiem złożone w szczególnej formie oświadczenie wiedzy uprawnionych osób, dotyczące danych zaksięgowanych w księgach rachunkowych. Prowadzenie zaś tych ostatnich poddane jest zarówno regulacji ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 330) oraz rozporządzenia Min. Finansów z dnia 1 października 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków (Dz.U. z 2013 r., poz. 329), jak i ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. , poz. 174).

W rozpatrywanej sprawie wyciąg z ksiąg bankowych z dnia 28 września 2012 r. w powiązaniu z pozostałymi przeprowadzonymi w sprawie dowodami w postaci zeznań świadka I. L. (1) oraz dokumentów tj. umowy kredytowej i aneksu podpisanych przez obie strony, wezwania do zapłaty wraz z dowodem jego doręczenia pozwanej, wyliczenia odsetek, przy jednoczesnym braku nie tylko jakichkolwiek dowodów przeciwnych, ale nawet poddających się weryfikacji twierdzeń pozwanej o faktach, z pewnością pozwalał na wyprowadzenie jednoznacznych ustaleń faktycznych co do istnienia i wysokości dochodzonej pozwem wierzytelności.

W konsekwencji niezasadny pozostaje także zarzut naruszenia prawa materialnego tj. art. 6 k.c. w zw. z art. 95 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, polegający na przyjęciu, że powód udowodnił fakty, z których wywodzi skutki prawne. Przede wszystkim wypada przypomnieć, że art. 6 k.c. rozstrzyga o ciężarze dowodu w znaczeniu materialnoprawnym, wskazuje bowiem kogo obciążają skutki niewypełnienia obowiązku udowodnienia istnienia prawa. Do jego naruszenia dochodzi wtedy, gdy sąd orzekający przypisuje obowiązek dowodowy innej stronie, niż ta, która z określonego faktu wywodzi skutki prawne (por. wyrok SN z 09.04.2015 r., sygn. akt V CSK 398/14, LEX nr 1750148). W rezultacie kwestionowanie prawidłowości uznania przez sąd, że przeprowadzone dowody są wystarczające do przyjęcia za udowodnione okoliczności, których ciężar udowodnienia spoczywał na jednej ze stron, może nastąpić w drodze zarzutu naruszenia odpowiednich przepisów prawa procesowego, nie zaś art. 6 k.c. (por. wyrok SN z 09.07.2015 r., sygn. akt II PK 282/14, LEX nr 1771522).

Powołując się na art. 6 k.c. i przypisując stronie powodowej ciężar dowodu w rozpatrywanej sprawie, skarżąca całkowicie pomija regulacje szczególne dotyczące rozpoznania sprawy w postępowaniu nakazowym. W postępowaniu nakazowym, w jego fazie zapoczątkowanej wniesieniem zarzutów od nakazu zapłaty, dochodzi do przerzucenia ciężaru dowodu na stronę pozwaną. Występując z pozwem w rozpatrywanej sprawie powód przedstawił dokumenty, które w świetle przepisu art. 485 § 3 k.p.c. stanowią dostateczną przesłankę wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym. Dodatkowo warto zwrócić uwagę, że w chwili wytoczenia powództwa (2 listopada 2012 r.), wyciąg z ksiąg bankowych posiadał moc dokumentu urzędowego także w rozpatrywanej sprawie. Wcześniejszy wyrok TK z dnia 15 marca 2011 r. w sprawie P 7/09 podważył zgodność z Konstytucją RP przepisu art. 95 ust. 1 ustawy Prawo bankowe jedynie w części, w jakiej nadawał on moc prawną dokumentu urzędowego księgom rachunkowym i wyciągom z ksiąg rachunkowych banku w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych w postępowaniu cywilnym prowadzonym wobec konsumenta. Tymczasem w niniejszym postępowaniu strona powodowa dochodziła roszczeń z umowy kredyty zawartej przez pozwaną w ramach prowadzonej przez M. G. działalności gospodarczej i na warunkach obowiązujących dla przedsiębiorców.

Powyższe okoliczności przekonują, że wobec bezspornego faktu zawarcia przez strony umowy kredytowej i jej wypowiedzenia przed terminem wobec braku spłat (pozwana nie zakwestionowała w zarzutach tej okoliczności), to M. G. negującą wierzytelność Banku obciążał obowiązek wykazania, że dokonała spłaty kredytu. Bezspornie takiego dowodu skarżąca nie przedstawiła, zaś całokształt dowodów zaoferowanych przez stronę powodową, prawidłowo ocenionych przez Sąd pierwszej instancji, dawał podstawy dla udzielenia ochrony prawnej powodowi.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Apelacyjny rozstrzygnął w oparciu o art. 98 § 1 i 3 k.p.c. obciążając nimi pozwaną jako stronę przegrywającą. Na koszty poniesione przez powoda złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w osobie radcy prawnego w wysokości 2.700 zł, ustalone na podstawie § 6 pkt 6 i § 12 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490).