Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 427 / 22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 6 kwietnia 2022 roku wydany w sprawie II K 140 / 21

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

1. Zarzut obrazy przepisów prawa procesowego, która miała wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia:

a) art. 7 k.p.k. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów, a w szczególności zeznań świadków K. P. i E. D. i danie im wiary w całości, w sytuacji gdy w zakresie zdarzenia z dnia 2 sierpnia 2020 roku nie można było ustalić czy wyczuwalna woń alkoholu od osoby widzianej przez świadka K. P. i niezidentyfikowanej wprost jako oskarżony odzwierciedlała jego stężenie w organizmie, albowiem nie została ta osoba przebadana na stężenie alkoholu, a także całkowite dowolne ustalenie, że oskarżony w dniu 12 września 2020 nie mógł spożyć alkoholu po zatrzymaniu pojazdu, albowiem świadek E. D. tego nie zauważył;

b) art. 6 k.p.k. poprzez pozbawienie oskarżonego w toku postępowania przygotowawczego prawa do obrony i przeprowadzenie z nim czynności procesowych pomimo braku powiadomienia o ich terminie ustanowionego obrońcy oraz braku wyraźnej zgody ze strony oskarżonego na przeprowadzenie czynności bez obecności obrońcy i w konsekwencji uznanie depozycji złożonych przez oskarżonego w toku postępowania przygotowawczego w powyższych warunkach za pełni wiarygodne i stanowiące podstawę do ustalenia stanu faktycznego, co stanowiło naruszenie art. 7 k.p.k.;

c) art. 201 k.p.k. poprzez zaniechanie dopuszczenia przez Sąd I instancji opinii z innych biegłych, w sytuacji gdy biegli wydający opinie w sprawie nie udzielili lub nie potrafili udzielić odpowiedzi na zadane pytania przez obronę dotyczące ustaleń w zakresie potencjalnego stężenia alkoholu w okolicznościach podawanych przez oskarżonego przy przyjęciu sytuacji tzw. „nadpicia" i ograniczyli się do stwierdzenia, że ilość spożytego alkoholu w okolicznościach podawanych przez oskarżonego jest niewiarygodna, co czyni przedmiotowe opinie w sprawie całkowicie nieprzydatnymi do rozstrzygnięcia, a także w sytuacji, gdy biegli wydający ustną uzupełniającą opinię nie są biegłymi z zakresu toksykologii (prof. J. B. jest specjalistą z zakresu medycyny sądowej, zaś dr P. Ł. jest adiunktem w Zakładzie (...));

d) art. 211 k.p.k. poprzez zaniechania dopuszczenia przez Sąd I instancji dowodu z eksperymentu procesowego i poczynienie ustaleń w zakresie czasu niezbędnego do przemieszczeń przez oskarżonego lub świadków we własnym zakresie, pomimo iż Sąd nie posiada wiadomości specjalnych w tym zakresie i nie został dopuszczony dowód z opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji zdarzeń drogowych lub fizyki,

2. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych mający istotny wpływ na treść wydanego wyroku:

a) tj. przyjęcie przez Sąd I instancji, że świadek K. P. widziała oskarżonego M. P. jako kierującego pojazdem w dniu 2 sierpnia 2020 roku oraz jako osobę będącą w tym samym sklepie co ona, w sytuacji, gdy świadek wyraźnie na pytanie obrońcy wskazała, że nie zna M. P. oraz nie jest w stanie powiedzieć, czy oskarżony to M. P., albowiem nie był on obecny podczas rozprawy, a także zaniechano jego okazania na wcześniejszym etapie

b) tj. przyjęcie przez Sąd I instancji, że świadek E. D. cały czas obserwował oskarżonego w dniu 12 września 2020 roku w sytuacji, gdy świadek wprost na pytanie obrońcy, podał, że wysiadając ze swojego samochodu obserwował drogę oraz upewniał się, czy może bezpiecznie zatrzymać pojazd oraz go opuścić.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z uwagi na treść i związek zarzutów podniesionych w apelacji w/w pkt 1a oraz 2a i 2b zostaną one rozpoznane łącznie.

Wbrew wywodom skarżącego sąd pierwszej instancji respektując nakaz wynikający z art. 7 k.p.k. należycie przeprowadził i ocenił zgromadzone w sprawie dowody, rozważył wszystkie ustalone na ich podstawie okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego M. P., a swoje przekonanie co do ich wiarygodności - w sensie pozytywnym i negatywnym, logicznie i wyczerpująco umotywował w pisemnych wywodach orzeczenia, przy czym uczynił to z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Następnie na podstawie tychże dowodów, poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne co do sprawstwa i winy oskarżonego M. P. w zakresie zarzucanych mu czynów.

W kontekście podnoszonych zarzutów przez obrońcę wskazać należy, iż:

- przedmiotowe postępowanie zostało zainicjowane przez przypadkową, obcą oskarżonemu osobę - świadka E. D., który obserwując tor ruchu jadącego przed nim pojazdu na drodze w dniu 12 września 2020 roku, powziął uzasadnione podejrzenie, iż kierowca tego pojazdu jest nietrzeźwy. E. D. nie miał żadnego interesu w tym, aby zatrzymywać oskarżonego, wzywać na miejsce zdarzenia funkcjonariuszy Policji, tracić przy tym swój czas, czekając na ich przybycie i jednocześnie stając się naocznym świadkiem zdarzenia, który jak wiadomo będzie w przyszłości wzywany na przesłuchania. W takich okolicznościach nie sposób uznać, iż przedstawiona przez świadka wersja zdarzeń, jakie miały miejsce w dniu 12 września 2020 roku jest nieprawdziwa. Zwłaszcza, że jego zeznania są jednolite, konsekwentne i nie podlegały żadnym modyfikacjom na przestrzeni postępowania (k.9-10, k. 166verte)

- oskarżony odpowiadając na pytania swojego obrońcy dotyczące zdarzenia z dnia 12 września 2020 roku, podczas rozprawy w dniu 26 maja 2021 roku przyznał, iż " tego dnia do południa wypiłem ze dwa piwa na budowie, gdzie pracuję. To był O. mocny 7% pół litra i drugie takie samo. Nie pamiętam, czy jadłem, czy nie jadłem" (k. 165 verte). Oznacza to, że M. P. mając świadomość, iż wcześniej spożywał alkohol, który może pozostawać jeszcze w jego organizmie zdecydował się na prowadzenie pojazdu po drodze publicznej. W takiej sytuacji twierdzenia oskarżonego, jakoby w trakcie jazdy zjechał na pobocze, zatrzymał się tam i spożywał 200 ml wódki żubrówki 40%, " bo miał mroczki przed oczami" i dlatego podczas badań przeprowadzonych przez funkcjonariuszy Policji wyszło, iż znajduje się on w stanie nietrzeźwości (ale w nim nie prowadził pojazdu, tylko stan ten nastąpił "po jeździe") należało uznać za nieudolną linię obrony, która nie pokrywa się z tym, co sam oskarżony "zaraz po tym" wyjaśnił (albowiem cyt. wyżej wyjaśnienia stanowią dalszą, nielogiczną i wewnętrznie sprzeczną wersje zdarzeń, jaką próbował oskarżony przedstawić przed Sądem przy pomocy swojego obrońcy) (k. 165verte). Ponadto wyjaśnienia oskarżonego są sprzeczne z treścią dopuszczonymi w sprawie opiniami biegłych z Pracowni Toksykologii Sądowej Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) w Ł. (o czym szerzej w poniżej), które w sposób jednoznaczny wykluczają, iż w dniu 12 września 2020 roku mogło dojść do sytuacji „nadpicia”, do której odnosi się obrona w apelacji,

- niewiarygodny jest także podawany przez oskarżonego rzekomy pretekst, dlaczego napił się alkoholu w dniu 12 września 2020 roku (jak kłamliwie twierdzi dopiero po zaparkowaniu samochodu), choć wiedział, że niedługo będzie musiał dalej jechać w trasę,

- skoro jak wskazano wyżej, sam oskarżony pogubił się w tym, kiedy i ile spożywał alkoholu przed badaniem przeprowadzonym przez funkcjonariuszy Policji w dniu 12 września 2020 roku, należało uznać, iż zeznania E. D. z dnia 12 września 2020 roku (k.9-10), a zatem spontanicznie złożone w dniu zdarzenia, są w pełni wiarygodne i prawidłowo przyznano im prymat wiarygodności, uznając, iż oskarżony - tak jak zeznał świadek - nie spożywał w obecności E. D. alkoholu. Poza tym nielogicznym by było, aby oskarżony wiedząc, iż na miejsce zostali wezwani funkcjonariusze Policji, którzy poddadzą go badaniu na obecność alkoholu w organizmie, postanowił spożywać/kontynuować spożywanie alkohol(u),

- odnośnie zeznań świadka K. P. należy wskazać, iż po pierwsze świadek w sposób konkretny, stanowczy, rzeczowy i przekonujący w dniu 03 sierpnia 2020 roku (a więc następnego dnia po zdarzeniu, jakie miało miejsce w dniu 02 sierpnia 2020 roku) zeznała, że „ czuła od niego (M. P.) woń alkoholu. Z jego zachowania, sposobu poruszania się, wywnioskowałam, że jest nietrzeźwy” (k.27). Doświadczenie życiowe, jakie miała świadek wynikające z jej wieku i miejsca zatrudnienia wskazuje, iż obserwując i czując woń alkoholu od klienta wyciągnęła prawidłowe wnioski, iż jest on nietrzeźwy. Nie ma powodów, aby nie dać wiary świadkowi, ponieważ jest ona w stosunku do oskarżonego osobą obcą. W dniu składnia pierwszych zeznań sama nawet przyznała, że „ ja nie znałam tego mężczyzny” (k.27). Jego tożsamość świadek poznała w wyniku czynności, jakie podjęto w związku ze zdarzeniem, jakiego była naocznym świadkiem w dniu 02 sierpnia 2020 roku (k.20),

- oskarżony w trakcie postępowania diametralnie zmieniał swoją linię obrony - od przyznania się do zarzucanych mu czynów i chęci dobrowolnego poddania się karze, do wniosku skargi apelacyjnej o jego uniewinnienie. Oczywiście oskarżony ma w pełni do tego prawo i Sąd je respektuje, nie mniej jednak oskarżony i obrońca muszą być świadomi tego, iż w poczet materiału dowodowego nie wchodzą tylko wyjaśnienia oskarżonego, ale również m.in. protokół badania stanu trzeźwości analizatorem wydechu (k.3-6), zeznania kilku, niezależnych świadków, opinie biegłych, informacje z notatki urzędowej - k. 20, której rozwinięciem są zeznania świadka K. P. (k. 173-174 (odpowiadającej wówczas nie tylko na pytania Sądu, ale także obrońcy oskarżonego), zatem aby uznać, iż wersja przedstawiana przez oskarżonego jest prawdziwa, musi ona korelować z pozostałymi w sprawie dowodami i korelować z nimi w logiczną całość.

Ad. do zarzutu z pkt 1b

Kontrola odwoławcza zaskarżonego rozstrzygnięcia nie potwierdziła słuszności stanowiska obrońcy oskarżonego wskazującego na naruszenie przez Sąd Rejonowy przysługującego oskarżonemu M. P. zgodnie z art. 6 kpk prawa do obrony.

Prawo do obrony dzieli się na materialne i formalne. Zasada prawa do obrony w sensie materialnym obejmuje całokształt instytucji prawnych przewidzianych w ustawach karnych, których wykorzystanie pozwala dowodzić swej niewinności przez oskarżonego lub też podejmować działania wskazujące na okoliczności, które mogą mieć wpływ na orzeczenie o winie, czy na wymiar kary. Natomiast prawo do obrony w sensie formalnym to przysługujące oskarżonemu uprawnienie do posiadania obrońcy z wyboru lub z urzędu, dzięki któremu zagwarantowana jest możliwość obrony racji oskarżonego w sensie przeciwstawienia się tezom oskarżenia przez wykwalifikowanego pełnomocnika procesowego. Skupiając się na prawie do obrony w znaczeniu materialnym należy podać, że ma ono szerokie znaczenie. Na jego treść składają się przykładowo: prawo do odmowy składania wyjaśnień, przytaczania okoliczności na swoją niekorzyść, uczestniczenia w rozprawie, czy możność zgłaszania w procesie twierdzeń oraz wniosków dowodowych ( K. Dąbkiewicz, Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz, wyd. II, 2017, Lex). Sąd Najwyższy uznał, że prawo do obrony jest fundamentalnym prawem obywatelskim gwarantowanym Konstytucją RP oraz przepisami konwencji międzynarodowych, które Polska podpisała i ratyfikowała, a które przez to stały się częścią wewnętrznego porządku prawnego ( uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2007 r., sygn. akt I KZP 26/07, OSNKW 2007, Nr 10, poz. 71). Urzeczywistnieniu prawa do obrony służy inicjatywa dowodowa, prawo zadawania pytań świadkom i biegłym. Dlatego też każdy oskarżony ma co najmniej prawo do przesłuchania lub spowodowania przesłuchania świadków oskarżenia oraz żądania obecności i przesłuchania świadków obrony na takich samych warunkach jak świadków oskarżenia (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 czerwca 2013 r., sygn. akt V KK 46/13, Lex nr 1335663). Niezbędne dla skorzystania z tego uprawnienia jest natomiast umożliwienie oskarżonemu przez sąd uczestniczenia w rozprawie. Naruszenie wspomnianego obowiązku zapewnienia oskarżonemu możliwości osobistego uczestniczenia w rozprawie głównej i obrony na niej swoich praw oraz interesów trzeba ocenić jako uchybienie o charakterze rażącym ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2011 r., sygn. akt IV KK 119/11, Lex nr 817548). Prawo do uczestnictwa w rozprawie stanowi bowiem podstawowe uprawnienie oskarżonego o charakterze gwarancyjnym ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 2010 r., sygn. akt V KK 401/09, OSNwSK 2010, Nr 1, poz. 514). Znamiennym jest, że uniemożliwienie oskarżonemu uczestniczenia w rozprawie, składania wniosków dowodowych, zadawania pytań świadkom oraz zabrania głosu jest na tyle rażącym naruszeniem prawa do obrony, które mogło mieć wpływ na treść wyroku, że z reguły powinno stanowić podstawę do jego uchylenia i przekazania sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 2011 r., sygn. akt WA 34/10, OSNwSK 2011, Nr 1, poz. 407).

W ocenie Sądu Okręgowego konieczność uchylenia zaskarżanego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania z uwagi na naruszenie prawa oskarżonego do obrony nie miała miejsca w niniejszej sprawie.

Przepis art. 6 k.p.k. statuuje zasadę prawa do obrony, tzn. że postępowanie w sprawach karnych oparte jest na założeniu, że oskarżony jako strona procesu może w toku całego procesu prowadzić akcję obrończą i korzystać z pomocy podmiotu zawodowo niosącego pomoc prawną, czyli obrońcy. Uznanie prawa do obrony za zasadę postępowania oznacza też, że przy wykładni przepisów należy kierować się nią wtedy, gdy przepis stwarzałby możliwość różnych interpretacji, z których trzeba wówczas wybrać rozumienie przepisu pozwalające oskarżonemu na realizowanie prawa do obrony. Kodeks postępowania karnego ujmuje prawo do obrony jako prawo w ujęciu ogólnym, tj. do tzw. obrony materialnej, czyli do prowadzenia działalności obrończej przed stawianym zarzutem osobiście lub także przez obrońcę. W doktrynie wyróżnia się też tzw. obronę formalną, traktowaną jako akcja samego obrońcy, choć tak naprawdę chodzi tu jedynie o prawo do korzystania z pomocy obrońcy, jako że działania obrończe przezeń podejmowane są już takie same jak działania samego oskarżonego, stanowią zatem obronę w ujęciu ogólnym (materialnym); tym samym prawo do obrony formalnej (posiadania obrońcy) wyczerpuje się przez ustanowienie tegoż , podczas gdy prawo do obrony w ujęciu materialnym jest realizowane w toku całego procesu.

Zasada prawa do obrony podniesiona została do rangi zasady konstytucyjnej (art. 42 ust. 2 Konstytucji RP) i znajduje swoje miejsce w traktatach międzynarodowych regulujących zagadnienia praw człowieka (art. 6 ust. 3 lit. c Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i art. 14 ust. 3 lit. d Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych).

Obrona formalna, czyli korzystanie z pomocy obrońcy, oznacza, że oskarżony może wybrać sobie obrońcę bądź też wnosić o powołanie mu obrońcy z urzędu, gdy nie stać go na poniesienie kosztów działania adwokata z wyboru.

Korzystanie z pomocy obrońcy może jednak być niekiedy uznane przez ustawodawcę za obowiązek procesowy. Pojawia się wówczas tzw. obrona obligatoryjna bądź to z uwagi na osobę oskarżonego (jego przymioty mogące utrudniać samodzielną obronę), bądź też ze względu na wagę sprawy, która wymaga występowania fachowej pomocy prawnej po stronie oskarżonego. W takich wypadkach przy braku obrońcy z wyboru wyznacza się obrońcę z urzędu – jednak w przedmiotowej sprawie taka okoliczność nie zachodziła, zaś oskarżony korzystał z obrońcy z wyboru.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż w przedmiotowej sprawie nie doszło do naruszenia prawa oskarżonego do obrony na etapie postępowania przygotowawczego (ani też na żadnym z następnych etapów postępowania).

Przedmiotowe zdarzenia miały miejsce w dniu 02 sierpnia 2020 roku oraz w dniu 12 września 2020 roku (k.1). Z przedłożonego przez obrońcę adwokata M. K. upoważnienia do obrony wynika, iż zostało ono udzielone w dniu 11 sierpnia 2020 roku (k.39). M. P. był czterokrotnie słuchany na etapie postępowania przygotowawczego:

- 05 sierpnia 2020 roku – (k.30)

- w dniu 14 września 2020 roku – a zatem dwa dni po zdarzeniu, jakie miało miejsce w Tuszynie. Wówczas oskarżony przyznał się do zarzucanego mu czynu i złożył wniosek o dobrowolne poddanie się karze (k.15-16)

- w dniu 15 października 2020 roku podejrzany był ponownie słuchany w sprawie oraz pouczony o prawie do złożenia wniosku zapoznanie się z materiałami ukończonego postępowania (k. 48-49). Oskarżony chciał skorzystać z tego prawa i akta sprawy zostały mu udostępnione do wglądu jeszcze tego samego dnia (k. 55).

- 14 grudnia 2020 roku miało miejsce ostatnie przesłuchanie M. P. (k. 65—66) jeżeli chodzi o etap przygotowawczy niniejszego postępowania.

W dniu 28 grudnia 2020 roku skierowano akt oskarżenia przeciwko M. P. do Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim (k. 128-129). W dniu 11 lutego 2021 roku obrońca oskarżonego zgłosił się do udziału w sprawie przekładając upoważnienie do obrony M. P. opatrzone datą 08 lutego 2021 roku (k. 133-134). Wgląd do akt sprawy obrońca złożył dopiero w dniu 01 marca 2021 roku (k. 142), a zatem po wydaniu w sprawie wyroku nakazowego przez Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 11 marca 2021 roku (k. 137).

Przedstawiona wyżej po krótce, jak i dokładna analiza akt postępowania przygotowawczego wskazuje, iż wbrew twierdzeniom obrońcy nie doszło do naruszenia prawa do obrony przez oskarżonego. Po pierwsze oskarżony nie sygnalizował potrzeby kontaktu z obrońcą podczas przeprowadzanych z jego udziałem czynności procesowych, po drugie obrońca zgłosił się sam do sprawy w dniu 17 sierpnia 2020 roku (data wpływu do Komisariatu Policji w Tuszynie – k.38), po trzecie – i najważniejsze – obrońca od tego momentu, aż do wydania w sprawie wyroku nakazowego przez Sąd Rejonowy nie wykazywał żadnego zainteresowania sprawą swojego klienta - nawet nie zapoznał się z aktami sprawy. Oskarżony zaś dobrowolnie poddawał się czynnościom, które były przeprowadzane z jego udziałem i stał na stanowisku, iż „ przyznaje się w całości do zarzutu”, „chce skorzystać z prawa do odmowy składania wyjaśnień na tym etapie postępowania”, „chce dobrowolnie poddać się karze zaproponowanej przez prokuratora” – k.16, k.31, k.79, jak również zasygnalizował w dniu 15 października 2020 roku, iż „ pouczony o prawie do złożenia wniosku o zapoznanie się z materiałami ukończonego postępowania oświadczam, że będę zaznajamiał się z aktami sprawy” (k.79). Przy czym ani razu nie zgłosił, by czynności te były przeprowadzane w obecności obrońcy, bądź też, że kontaktu z nim potrzebuje. Wręcz przeciwnie – mając obrońcę już w chwili zdarzenia z dnia 12 września 2020 roku, w ogóle o tym nie wspominał i gdyby nie fakt, że mecenas, z którym oskarżony już współpracował sam zgłosił się do sprawy, to w ogóle ta kwestia nie byłaby podnoszona w sprawie, bo oskarżony osobiście korzystał z prawa do obrony przyjmując określone postawy procesowe samodzielnie.

Ad. do zarzutu z pkt 1c

Wskazać należy, że przepis art. 193 § 1 kpk obliguje sąd do zasięgnięcia opinii biegłego lub biegłych, jeżeli stwierdzenie okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy wymaga wiadomości specjalnych. Opinia biegłego winna zatem dotyczyć kwestii, których poznanie bezpośrednio przez sąd ze względu na konieczność posiadania wiadomości specjalnych. Celem postępowania karnego nie jest mnożenie opinii biegłych tylko dlatego, że wnioski nie satysfakcjonują jednej ze stron postępowania karnego. Wiedza specjalistyczna obejmuje określenie warunków towarzyszących przedmiotowemu zdarzeniu. Rolą zaś sądu, a nie biegłego, jest dokonywanie ustaleń faktycznych ważących na treści orzeczenia, a będących efektem oceny zebranych dowodów. Rola biegłego sprowadza się do stwierdzenia konkretnego stanu pod względem przedstawionych mu okoliczności i ocena tego, czy stan ten mógł powstać (być wynikiem) w deklarowanych przez organy ścigania warunkach, czy jest to wykluczone. Ewentualnie dopuszczalne jest stwierdzenie przez biegłego, czy stan ten może być wynikiem innych sytuacji. Natomiast ocena tychże warunków i sytuacji - czy miały miejsce i które - należy do sądu, a nie do biegłego.

Uprawnieniem biegłego jest możność zaprezentowania różnych wersji zdarzenia. Wnioski końcowe opinii biegłych z Pracowni Toksykologii Sądowej Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) w Ł. dopuszczonych w niniejszej sprawie przekonują. Szczególną uwagę należy zwrócić na fragment opinii znajdujący się na k. 194verte -196, gdzie specjaliści wyjaśniają, dlaczego przedstawiana przez oskarżonego wersja dot. czasu i ilości spożywanego przez niego alkoholu nie jest prawdopodobna. Wyjaśniają, jak wygląda wchłanianie się alkoholu, uwzględniając przy tym schorzenia, na jakie choruje oskarżony, jak również kwestię ewentualnego "nadpicia”, a więc spożywania alkoholu przez oskarżonego po zatrzymaniu samochodu.

W sprawie dopuszczono także opinię uzupełniającą, w której biegli odpowiedzieli na pytania obrońcy (k. 239-244). Słusznie podnoszą w niej, że wyniki badań powietrza wydychanego przez M. P., nie wskazały na spożycie alkoholu tuż przed ich wykonaniem, co dokładnie zostało opisane we wcześniej opinii pisemnej (k. 242), jak również biegli podtrzymali swoje dotychczasowe stanowisko, że należy wykluczyć wersję spożycia przez oskarżonego alkoholu po zdarzeniu.

Sąd I instancji słusznie uznał, że dowód z opinii biegłych podlega - jak każdy inny dowód przeprowadzony w toku przewodu sądowego - ocenie zgodnie z regułami art. 7 kpk, przy czym istota tej oceny polega na tym, że nie chodzi tu o kwestie wiarygodności, jak przy dowodzie z zeznań i wyjaśnień, lecz o ocenę wartości rozumowania zawartego w opinii w kontekście pozostałych zebranych w sprawie dowodów.

Biegli podtrzymali swoje wnioski końcowe zawarte w opinii pierwotnej. W ocenie sądu odwoławczego obie opinie ze wszech miar zasługują na aprobatę. Biegli wyjątkowo fachowo wskazali na stosowane przez siebie metody, szczegółowo i drobiazgowo opisali stan związany ze spożywaniem alkoholu, uwzględniając sylwetkę i cechy szczególne oskarżonego, co pozwoliło im na postawienie ocen końcowych. Treść w/w opinii tym bardziej przekonuje sąd o poprawności wniosku, co do niewiarygodności oskarżonego jako osobowego źródła dowodowego.

Wobec powyższego stwierdzić należy, iż w sprawie nie występowały okoliczności, które uzasadniałyby sięganie po opinie dodatkowe do innych biegłych, bowiem kwestie sporne zostały w sposób wystarczający w sprawie wyjaśnione.

Ad. do zarzutu z pkt 1d

Uznając zarzut obrony dot. zaniechania dopuszczenia przez sąd I instancji dowodu z eksperymentu procesowego i poczynienie ustaleń w zakresie czasu niezbędnego do przemieszczeń przez oskarżonego lub świadków we własnym zakresie, Sąd Okręgowy pozwoli sobie na wyjaśnienie pewnej kwestii.

Po pierwsze eksperyment procesowy jest czynnością dowodową polegającą na przeprowadzeniu doświadczenia lub odtworzeniu przebiegu stanowiących przedmiot rozpoznania zdarzeń lub ich fragmentów w celu sprawdzenia okoliczności mających istotne znaczenie dla sprawy. Jest on jednocześnie czynnością procesową przeprowadzaną przez organ procesowy oraz czynnością kryminalistyczną, gdy chodzi o sposób i metodę tej czynności ( B. Hołyst, Kryminalistyka, s. 1009–1010; A. Bogusłowicz , Kryminalistyczno-procesowe aspekty, s. 142). Czynność ta ma przede wszystkim charakter weryfikacyjny, sprawdzający możliwość pojawienia się określonego zdarzenia lub jego fragmentu. Decyzję o przeprowadzeniu eksperymentu podejmuje organ procesowy, oceniając, czy potrzebne jest sprawdzenie określonych okoliczności, wynikających z dotychczas uzyskanego w sprawie materiału dowodowego, czy też jest konieczna np. weryfikacja założeń przyjętych w wersji kryminalistycznej ( E. Gruza, w: E. Gruza, M. Goc, J. Moszczyński, Kryminalistyka, s. 184–185).

Po drugie, jak podkreśla się w doktrynie, celami przeprowadzenia eksperymentu procesowego są: 1) sprawdzenie i ocena już zebranych dowodów, a więc takich, które pochodzą z innych źródeł dowodowych; 2) uzyskanie nowych dowodów; 3) poznanie określonych związków zachodzących pomiędzy przedmiotami, a zjawiskami; 4) sprawdzenie i ewentualnie, dzięki temu, wyeliminowanie przyjętych wcześniej wersji śledczych ( S. Rybarczyk, Eksperyment, s. 15 i n.; E. Gruza, w: E. Gruza, M. Goc, J. Moszczyński, Kryminalistyka, s. 185).

Po trzecie: w orzecznictwie podnosi się, że dowód z eksperymentu procesowego ma walor akcesoryjny, weryfikujący uzyskane wcześniej informacje i ich przydatność dla dokonywania ustaleń faktycznych, eksperyment bowiem przeprowadza się, gdy jest to celowe dla sprawdzenia okoliczności wynikających z innych dowodów (wyr. SA w Krakowie z 28.8.2014 r., II AKa 129/14, KZS 2014, Nr 10, poz. 46). Eksperyment i jego wyniki świadczą wyłącznie o teoretycznej możliwości zdarzenia, a nie o rzeczywistym fakcie, gdyż ten ustala sąd (wyr. SN z 19.7.2009 r., V KK 20/09, OSNwSK 2009, Nr 1, poz. 1558; wyr. SA w Krakowie z 12.4.2006 r., I AKa 12/06, KZS 2006, Nr 5, poz. 38; wyr. SA w Krakowie z 7.11.2012 r., I AKa 185/12, KZS 2012, Nr 12, poz. 53; wyr. SA w Krakowie z 6.9.2016 r., II AKa 116/16, KZS 2016, Nr 12, poz. 51). Przy ocenie wyników eksperymentu konieczne jest w kontekście uprzednio postawionych przed przeprowadzeniem czynności pytań rozważenie, czy przyniósł on wynik pozytywny czy negatywny. W nauce podkreśla się, że wynik pozytywny wskazuje jedynie na prawdopodobieństwo zaistnienia pewnej sytuacji w przyjętych warunkach, co od strony dowodowej oznacza, że sytuacja taka mogła, choć niekoniecznie musiała mieć miejsce w rzeczywistości, dlatego też z punktu widzenia pewności wnioskowania korzystniejszy jest wynik negatywny, na ogół pozwalający na twierdzenie o niemożliwości zajścia określonego zdarzenia ( Z. Czeczot, T. Tomaszewski , Kryminalistyka, s. 201; B. Hołyst , Kryminalistyka, s. 774).

Reasumując: Słusznie Sąd Rejonowy uznał, iż materiał dowodowy zebrany w sprawie nie wykazywał potrzeby sprawdzenia okoliczności przedmiotowego zdarzenia. W sprawie słuchani byli świadkowie, którym obrońca oskarżonego zadawał pytania. Ponadto byli powołani biegli z Pracowni Toksykologii Sądowej Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) w Ł., którzy na wniosek obrońcy wydali uzupełniającą opinię w niniejszej sprawie. W poczet materiału dowodowego wchodzą także nieosobowe źródła dowodowe, którym nie sposób odebrać prymatu wiarygodności. W takiej sytuacji - wbrew twierdzeniom obrońcy - okoliczności przedmiotowego zdarzenia nie budziły wątpliwości, zatem słusznie w sprawie zaniechano dopuszczenia dowodu z eksperymentu procesowego w celach właściwie tylko weryfikacyjnych.

Wniosek

Wniosek o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego, względnie uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ze względów wyżej opisanych brak było podstaw do korekty zaskarżonego wyroku w kierunku postulowanym przez obrońcę tj. uniewinnienie oskarżonego M. P. od popełnienia zarzucanego mu czynu. Sąd Odwoławczy nie dostrzegł także podstaw do uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Piotrkowie Trybunalskim

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Rozstrzygnięcie w zakresie winy i sprawstwa oskarżonego oraz (niekwestionowanej w skardze apelacyjnej) zastosowanej represji karnej

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie z przyczyn wskazanych powyżej (3.1.)

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt 2

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł w oparciu o treść art. 636 § 1 kpk i art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz. U. z 1983 r., Nr 49, poz. 223 z późn. zm.) Sąd odwoławczy zdecydował się obciążyć oskarżonego kosztami procesu za postępowanie odwoławcze, albowiem jest osobą posiadającą zawód, majątek oraz wykonującym stałe zatrudnienie.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 6 kwietnia 2022 roku wydany w sprawie II K 140 / 21

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana