Sygn. akt VIII U 118/22
Decyzją z dnia 25 listopada 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że M. S. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą będąca wspólnikiem spółki jawnej w okresie od 1 listopada 2009 r. do 19 maja 2019 r. podlega ubezpieczeniom społecznym : emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał ,że dane udostępnione w Krajowym Rejestrze Sądowym wskazują, iż od 20 sierpnia 2003 r. do nadal, M. S. jest (...) B. (...), M. (...) Spółka Jawna w Upadłości NIP (...) REGON (...). Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia, Sąd Gospodarczy XIV Wydział Gospodarczy dla Spraw Upadłościowych i Restrukturyzacyjnych ogłosił informację o upadłości spółki Sygn. akt XIV GU 184/18 z dniem 29 listopada 2018 r. Jako (...) spółki jawnej (...) zgłosił się na swoich osobistych identyfikatorach , w okresie od 1 listopada 2009 r. do 19 maja 2019 r. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych , dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego i ubezpieczenia zdrowotnego. Od 20 maja 2019 r. do nadal do ubezpieczenia zdrowotnego, ponieważ od 20 maja 2019 r. M. S. jest zatrudniony jako pracownik na pełen etat. Z tytułu prowadzenia działalności M. S. korzystał z wypłaty zasiłku chorobowego od 9 grudnia 2018 r. do 22 stycznia 2019 r. Za okres do 19 maja 2019 r. M. S. opłacał i rozliczał składki na ubezpieczenia społeczne, a od 20 maja 2019 r. składki na ubezpieczenie zdrowotne. Z dokonanych ustaleń z Pierwszego Urzędu Skarbowego Ł. wynika, że M. S. złożył zeznania PIT-36L za 2018, 2018 i 2020 rok, w których wykazał przychód/koszty/dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej. W ocenie Oddziału potwierdza to prowadzenia działalności. Pismem z 18 października 2021 r. M. S. zwrócił się z prośbą o zwrot składek zdrowotnych od 29 listopada 2018 r. i sporządzenie dokumentu wyrejestrowującego z tytułu prowadzenia działalności w spółce jawnej (...) B. (...), M. (...) Spółka Jawna w Upadłości od 29.11.2018 r. oraz sporządzenie dokumentu (...) od 29 listopada 2018 r. W piśmie M. S. oparł się na uzasadnieniu decyzji (...)/ub wydanej dla wspólnika M. S., w której przedstawiona jest interpretacja prawna potwierdzająca, że wspólnicy spółki jawnej w upadłości nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego. W myśl przepisów ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 423.) wspólnicy spółki jawnej podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym do dnia wykreślenia spółki z Krajowego Rejestru Sądowego albo zbycia wszystkich udziałów w spółce, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności przez spółkę zostało zawieszone na podstawie przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców. W przypadku M. S. taka sytuacja nie miała miejsca, dlatego z tytułu prowadzenia działalności podlega on ubezpieczeniom społecznym do 19 maja 2019 r. Okres podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu od 20 maja 2019 r. do nadal zostanie rozstrzygnięty przez NFZ.
/decyzja k.41 – 42/
W dniu 28 grudnia 2021 r. do organu rentowego wpłynęło odwołanie M. S. od ww. decyzji w którym wskazał ,że w dniu 29 listopada 2018 r. doszło do ogłoszenia upadłości prowadzonej przez niego spółki , a tym samym od tej daty nie prowadził on działalności gospodarczej i w konsekwencji nie podlegał ubezpieczeniom społecznym i nie musiał opłacać składki zdrowotnej. /odwołanie k.3 – 4/
W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.
/odpowiedź na odwołanie k.23 – 23 odwrót/
Na rozprawie w dniu 25 maja 2022 r. M. S. sprecyzował swoje stanowisko w sprawie wskazując ,że kwestionuje zaskarżoną decyzję , w zakresie w jakim ustala ona jego podleganie ubezpieczeniom społecznym od dnia 29 listopada 2018 r.
/protokół rozprawy z dnia 25 maja 2022 r., płyta CD k.34/
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
Wnioskodawca M. S. od 2003 r. , wspólnie z B. L. (1), prowadził przedsiębiorstwo budowlane w formie spółki jawnej. Spółka (...) B. L., M. (...) spółka jawna z siedzibą w Ł., zarejestrowana została w KRS w dniu 20 sierpnia 2003 r., pod numerem (...). Wpisany do rejestru przedmiot działalności Spółki to przede wszystkim roboty budowlane związane z wznoszeniem budynków, wykonywanie instalacji centralnego ogrzewania, gazowych, wodno-kanalizacyjnych itp.
/okoliczności bezsporne , zeznania wnioskodawcy min.00:02:14 – 00:32:48 rozprawy z dnia 25 maja 2022 r., płyta CD k.34/
Postanowieniem z dnia 29 listopada 2018 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia, Sąd Gospodarczy XIV Wydział Gospodarczy dla Spraw Upadłościowych i Restrukturyzacyjnych ogłosił informację o upadłości ww. spółki Sygn. akt XIV GU 184/18 z dniem 29 listopada 2018 r. W związku z ogłoszeniem likwidacji spółki , wyznaczono syndyka masy upadłości w osobie D. Z.. Postępowanie upadłościowe nie zostało zakończone.
/okoliczności bezsporne , zeznania wnioskodawcy min.00:02:14 – 00:32:48 rozprawy z dnia 25 maja 2022 r., płyta CD k.34/
Począwszy od 1 listopada 2018 r. wnioskodawca , w oparciu o umowę o pracę , został zatrudniony w firmie taksówkarskiej , w niepełnym wymiarze czasu pracy. Od dnia 20 maja 2019 r. wnioskodawca pracuje na cały etat.
/okoliczności bezsporne , zeznania wnioskodawcy min.00:02:14 – 00:32:48 rozprawy z dnia 25 maja 2022 r., płyta CD k.34/
Decyzją z dnia 8 kwietnia 2022 roku za numerem (...)/U. narodowy Fundusz Zdrowia stwierdził, że M. S. nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego w okresie od dnia 29 listopada 2018 roku do nadal jako (...) B. L. M. (...) spółka jawna w upadłości z siedzibą w Ł.”. NFZ uznał, że skoro wnioskodawca nie prowadzi działalności w spółce jawnej z powodu ogłoszenia jej upadłości to nie podlega ubezpieczeniom społecznym. (decyzja k. 31).
Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o powołane dowody z dokumentów, a także zeznania wnioskodawcy. Sąd uznał za wiarygodne zeznania wnioskodawcy , które korelowały z pozostałymi dowodami w postaci dokumentów. Ponadto ustalone fakty mające znaczenie w sprawie nie były kwestionowane przez strony postępowania.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.
Na wstępie wskazać należy , że od dnia 18 września 2021 r. wprawie obowiązuje art. 13 pkt 4b ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 423 ze zm.) , zgodnie z którym wspólnicy spółki jawnej, partnerskiej lub komandytowej podlegają składkom ZUS od dnia wpisania spółki do Krajowego Rejestru Sądowego albo od dnia nabycia ogółu praw i obowiązków w spółce do dnia wykreślenia spółki z Krajowego Rejestru Sądowego albo zbycia ogółu praw i obowiązków w spółce, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności przez spółkę zostało zawieszone , to jednak wskazana regulacja nie może znaleźć zastosowania w przedmiotowej sprawie. Nie ulega bowiem wątpliwości , że zaskarżona decyzja odnosi się do sytuacji sprzed wprowadzeniem zmiany z dnia 18 września 2021 r. , a zatem musi ona zostać rozpatrzona pod kątem obowiązującej wówczas regulacji zawartej w art.8 ust. 6 pkt 4 ww. ustawy.
Istota sporu sprowadziła się zatem do rozstrzygnięcia kwestii , czy ogłoszenie przez Sąd Rejonowy w Łodzi orzeczenia o upadłości ww. spółki z dniem 29 listopada 2018 r. spowodowało ustanie tytułu podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym dla wnioskodawcy w rozumieniu art. 8 ust. 6 pkt. 4 ustawy systemowej oraz treści normatywnej wskazanego przepisu i odpowiedzi na pytanie , czy status wspólnika spółki jawnej wypełnia dyspozycję powołanej normy rodząc tym samym tytuł ubezpieczeniowy.
Dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy odwołać należy się do przepisów art. 6 ust. 1 pkt 5 oraz art. 8 ust. 6 pkt 4, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych regulujących zakres podmiotowy i przedmiotowy w tym okres obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym.
Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność. Za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się m.in wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej. W myśl art. 13 pkt 4 ustawy osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności (z wyłączeniem - od dnia 20 września 2008 r. - okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej).
Przytoczony stan prawny wymaga zatem dokonania analizy źródła obowiązku ubezpieczenia społecznego wspólnika spółki jawnej. W świetle utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego i sądów powszechnych nie budzi wątpliwości, że obowiązek ubezpieczenia społecznego wspólnika spółki jawnej wynika wyłącznie z członkostwa w spółce jawnej prowadzącej faktycznie działalność gospodarczą (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 22 lutego 2006 r. I UZP 4/05, OSNP 2006 nr 19-20, poz. 304, wyroki SN z 13 września 2010 r. II UK 82/10 OSNP 2012/1-2/21, wyroki SA w Warszawie z 11 kwietnia 2017 r. III AUa 1822/15 LEX nr 2381500, SA w G. z 15 lipca 2016 r. III AUa 425/16 LEX nr 2123029).
Zgodnie z art. 22 § 1 Kodeksu spółek handlowych, spółka jawna jest spółką osobową mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana (art. 8 § 1) i prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą (art. 8 § 2).
Z kolei w myśl art. 4 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. prawo przedsiębiorców (tj. Dz.U. z 2021 r. poz. 162) przedsiębiorcą w jej rozumieniu jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą (ust. 1).
W świetle przytoczonych wyżej przepisów spółka jawna posiada zdolność prawną i prowadzi przedsiębiorstwo we własnym imieniu i pod własną firmą, a tym samym to ona posiada status przedsiębiorcy podejmującego i wykonującego działalność gospodarczą, a nie jej wspólnicy (Komentarz KSH A.K. art. 22 teza 1, L.). Inaczej mówiąc, członkostwo w spółce jawnej nie jest prowadzeniem działalności gospodarczej, a jej wspólnicy nie podlegają ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia takiej działalności, jak to ma miejsce w przypadku wspólników spółki cywilnej, będących przedsiębiorcami w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Z tego względu w odniesieniu do tych ostatnich w orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażany jest pogląd, że skoro nieodzownym atrybutem działalności gospodarczej jest jej wykonywanie w sposób zorganizowany i ciągły, to sam udział w spółce cywilnej, niepołączony z uczestnictwem w działalności tej spółki, nie stanowi wystarczającej podstawy do zaistnienia obowiązkowego ubezpieczenia, o którym stanowi art. 13 ust. 4 ustawy systemowej ( wyroki z dnia 12 maja 2005 r., I UK 275/04, OSNP 2006 nr 3-4, poz. 59 i z dnia 21 maja 2008 r., III UK 112/07, LEX nr 491466). Stanowiska tego nie można jednak wprost przenosić na wspólników spółki jawnej, którzy nie prowadzą działalności gospodarczej (działalność tę prowadzi spółka), a tytułem podlegania przez nich obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym jest pozostawanie wspólnikami takiej spółki, tj. spółki, która prowadzi faktycznie działalność gospodarczą .
Z treści art. 8 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy systemowej wynika, że dla potrzeb podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym wspólnik spółki jawnej uważany jest za osobę prowadzącą działalność pozarolniczą. Pozostawanie wspólnikiem takiej spółki stanowi zatem prowadzenie pozarolniczej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 4 ustawy. W rezultacie, skoro zgodnie z art. 22 k.s.h. spółką jawna jest spółka osobową mająca na celu prowadzenie pod własną firmą przedsiębiorstwa (zorganizowanego zespołu składników niematerialnych i materialnych przeznaczonego do prowadzenia działalności gospodarczej - art. 55 1 k.c.), to obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym podlega każdy będący osobą fizyczną wspólnik spółki jawnej zawiązanej w celu prowadzenia przez nią działalności gospodarczej i prowadzącej taką działalność. Powyższe należy wiązać z treścią art. 13 ust. 4 ustawy systemowej, który wprost stanowi o ramach czasowych istnienia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym wiążąc je do ram czasowych faktycznego prowadzenia działalność gospodarczej. Z tego względu wykonywanie pozarolniczej działalności, o którym stanowi art. 13 ust. 4 ustawy systemowej, to nic innego jak posiadanie statusu wspólnika spółki jawnej, prowadzącej działalność gospodarczą. Podleganie przez wspólnika takiej spółki obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym istnieje zatem w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności pozarolniczej do dnia zaprzestania jej wykonywania przez spółkę w powiązaniu z okresem posiadania statusu przez daną osobę fizyczną wspólnika w spółce jawnej prowadzącej (wykonującej) działalność gospodarczą. Natomiast sam fakt bycia wspólnikiem spółki jawnej, która nie prowadzi faktycznie działalności gospodarczej nie spowoduje powstania tytułu ubezpieczeniowego w omawianym zakresie.
Dodać należy, że zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego jako osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które prowadzą działalność pozarolniczą (art. 82 ust. 5 pkt 3). Zgodnie z art. 84 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej składkę na ubezpieczenia zdrowotne opłaca osoba podlegająca ubezpieczeniu zdrowotnemu z zastrzeżeniem art. 85 i 86 (które nie dotyczą osób prowadzących pozarolniczą działalność). A skoro tak, to płatnikiem składek na ubezpieczenie zdrowotne wspólników spółki jawnej są ci wspólnicy, a nie spółka jawna (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 10 kwietnia 2015 r. III AUa 1455/14, LEX nr 1711394). Obowiązek taki, stosownie do art. 69 ust. 1 ustawy o świadczeniach, powstaje i wygasa w terminach określonych w przepisach o ubezpieczeniach społecznych. Zatem to na skutek prowadzenia pozarolniczej działalności (a nie jej formalnego zgłoszenia) powstaje obowiązek w postaci podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu. Obowiązek ten również powstaje z mocy prawa i trwa przez cały czas spełniania warunków objętych dyspozycją tej normy prawnej. Moment zarówno powstania, jak i ustania obowiązku ubezpieczenia został bowiem określony w sposób ścisły w przepisach prawa i jest on niezależny od woli lub świadomości stron.
Sąd zauważył, że na warunek konieczny faktycznego prowadzenia działalności przez wspólnika spółki jawnej zwrócił także trafnie uwagę Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z 12.07.2018 r. w sprawie III AUa 524/18 (Lex nr 2535594), akcentując, że sam fakt pozostawania wspólnikiem spółki jawnej, która jednak w rzeczywistości nie prowadziła pozarolniczej działalności gospodarczej nie pociąga za sobą obowiązku ubezpieczeniowego dla wspólników, skoro spółka nie prowadziła rzeczywistej działalności zarobkowej, wykonywanej w sposób zorganizowany i ciągły. Sam wpis do rejestru czy ewidencji przedsiębiorców ma jedynie znaczenie legalizacyjne dla prowadzenia działalności, natomiast nie jest ani zdarzeniem, ani czynnością utożsamianą z podjęciem i wykonywaniem takiej działalności (por. wyrok SN z 21.06.2001 r., II UKN 428/00, wyrok SN z 25.11.2005 r., I UK 80/05). Z tego powodu wpis do rejestru przedsiębiorców ma jedynie charakter deklaratoryjny, nie zaś konstytutywny. Na podstawie takiego wpisu powstaje jedynie domniemanie faktyczne, że z datą wpisu działalność została podjęta i że była wykonywana do daty wykreślenia. Sąd pragnie podkreślić, że domniemanie faktyczne ma jedynie znaczenie dowodowe i może zostać obalone (por. wyrok NSA w W. z 25.10.200 6r., (...) 179/106), co oznacza, że okres prowadzenia działalności gospodarczej wynikający z wpisu w stosownym rejestrze może być korygowany na podstawie wyników postępowania dowodowego, a ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która wywodzi z niego skutki prawne (art. 6 k.c.), czemu odwołujący w świetle całokształtu materiału dowodowego niewątpliwie w toku niniejszego postępowania odwoławczego sprostał. Sąd podziela bowiem w całości pogląd Sądu Najwyższego wyrażony m.in. w wyroku z 22.02.2010 r., I UK 240/09 i postanowieniu z 18.10.2011 r. III UK 43/11, że ocena czy działalność gospodarcza rzeczywiście była wykonywana należy do sfery ustaleń faktycznych, a samo istnienie wpisu do rejestru czy ewidencji przedsiębiorców nie przesądza automatycznie, że faktycznie takowa działalność była prowadzona.
W niniejszej sprawie , począwszy od dnia 29 listopada 2018 r. , kiedy to Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia, Sąd Gospodarczy XIV Wydział Gospodarczy dla Spraw Upadłościowych i Restrukturyzacyjnych ogłosił informację o upadłości ww. spółki oraz wyznaczył syndyka masy upadłości w osobie D. Z. ,wnioskodawca z całą pewnością nie prowadzi działalności gospodarczej jako wspólnik spółki jawnej , bowiem od powyższej daty nie ma on jakiegokolwiek wpływu na decyzje podejmowane w spółce. W tym miejscu podkreślić należy ,że ogłoszenie upadłości likwidacyjnej spółki nie jest z całą pewnością obojętne dla uznania oceny statusu wspólnika i tego czy podlega on nadal ubezpieczeniom społecznym. Wszak z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości. W jej skład wchodzi majątek należący do dłużnika w dniu ogłoszenia upadłości i nabyty w toku postępowania upadłościowego z wyjątkiem składników wymienionych w art. 62 i n. ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 1228). Jeżeli ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku upadłego, upadły traci prawo zarządu majątkiem oraz możliwość korzystania z niego. W wyroku z dnia 15 marca 2012 r., II UK 159/11 (OSNP 2013 nr 5-6, poz. 63, LEX nr 1289170) Sąd Najwyższy podkreślił, że upadły nie prowadzi pozarolniczej działalności gospodarczej i wobec tego nie podlega ubezpieczeniom społecznym na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 13 pkt 4 ustawy systemowej. Jak wskazał Sąd Najwyższy, utrata prawa zarządu uniemożliwia upadłemu prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, w konsekwencji nie spełnia on już przesłanek wystarczających do prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, stąd też na skutek braku takiej aktywności ubezpieczonego nie spełnia on przesłanki w postaci faktycznego prowadzenia działalności gospodarczej od momentu ogłoszenie jego upadłości.
Reasumując , prowadzenie działalności gospodarczej o tyle stanowi tytuł podlegania ubezpieczeniom, o ile faktycznie dany podmiot (in concreto spółka jawna) działalność gospodarczą wykonuje, co wynika wprost z art. 13 pkt 4 ustawy systemowej (wyroki SN z 13 września 2016 r. I UK 455/15 LEX nr 2122404, z 19 lutego 2010 r.,II U K 186/09, LEX nr 590235; z 22 lutego 2010 r. I UK 240/09, LEX nr 585723; z 18 listopada 2011 r.I UK 156/11, LEX nr 1102533). Skoro z ustalonego stanu faktycznego wynika, że spółka jawna faktycznie zaprzestała prowadzenia działalności gospodarczej z dniem 29 listopada 2018 r., to w zakwestionowanym , spornym w sprawie okresie od 29 listopada 2018 r. do 19 maja 2019 r. wnioskodawca nie może podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytuły bycia wspólnikiem spółki jawnej jedynie z tej przyczyny, że spółka nadal figuruje w rejestrze przedsiębiorców bo nie zostało zakończone postępowanie upadłościowe.
W podsumowaniu należy wyraźnie zaznaczyć, że Sąd stosuje prawo obowiązujące w chwili określonego zdarzenia. W niniejszej sprawie tym zdarzeniem mającym ściśle określone skutki prawne było orzeczenie o ogłoszeniu upadłości, które miało miejsce w dniu 29 listopada 2018 roku. Do tego czasu obowiązywał przepis art. 13 ustawy systemowej który stanowił, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa oraz przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców. Przepis ten uznany za wykazujący istotne wątpliwości był odczytywany w ten sposób, że z chwilą ogłoszenia upadłości spółki jawnej jej wspólnicy przestają podlegać ubezpieczeniom społecznym, na co wskazywano w powyższych orzeczeniach Sądu Najwyższego jak i sądów powszechnych.
Dopiero ustawą nowelizującą z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw , przepis ten został przez ustawodawcę sprecyzowany (w odniesieniu do wspólników spółki jawnej) w dodanym do art. 13 ustawy ustępie 4b stwierdzono, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają wspólnicy spółki jawnej, partnerskiej lub komandytowej - od dnia wpisania spółki do Krajowego Rejestru Sądowego albo od dnia nabycia ogółu praw i obowiązków w spółce do dnia wykreślenia spółki z Krajowego Rejestru Sądowego albo zbycia ogółu praw i obowiązków w spółce, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności przez spółkę zostało zawieszone na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.
W związku z tym wywody prawne pełnomocnika ZUS, oparte na aktualnym stanie prawnym a nie na stanie prawnym obowiązującym w chwili ogłoszenia upadłości, nie mogły w niniejszym przypadku odnieść prawnego skutku a zaskarżona decyzja obejmuje ten okres. Dopiero zdarzenia powstałe po dniu 18 września 2021 roku (nowelizacja) powodowały istnienie obowiązku ubezpieczenia wspólników spółki jawnej, nawet po okresie ogłoszenia upadłości, chyba, że ubezpieczony udziałowiec spółki jawnej zbędzie swoje udziały lub podejmie zatrudnienie albo uzyska inna podstawę prawną do zwolnienia od obowiązku ubezpieczenia (np. prawo do emerytury).
Tak więc słuszne uwagi prawne pełnomocnika ZUS dotyczyły aktualnie obowiązującego prawa a nie prawa obowiązującego w okresie orzeczenia o upadłości firmy. Brak rygoryzmu zawartego w dodanym ustępie 4b ustawy systemowej w chwili ogłaszania upadłości firmy pozwalał wnioskodawcy oczekiwać na zwolnienie z odpowiedzialności składkowej za okres po ogłoszeniu upadłości. Bowiem wnioskodawca nie mając żadnego wpływu na proces upadłości firmy nie prowadzi działalności gospodarczej a więc nie uzyskuje żadnych dochodów a ma obowiązki w zapłacie składek ubezpieczeniowych. Twierdzenie, że wnioskodawca mógł zbyć udziały lub że mógł podjąć zatrudnienie są wywodem nie uwzględniających realiów sprawy. Bowiem należy przyjąć, że nie będzie chętnych nabywców udziału firmy w upadłości która nie tylko nie daje upadłemu żadnych praw zwłaszcza w prowadzeniu firmy ale na dodatek nakazuje odprowadzać składki do ZUS. W ocenie Sądu trudno oczekiwać aby w takiej sytuacji znalazł się chętny nabywca „upadłych” udziałów.
Natomiast znalezienie pracy przez wnioskodawcę też nie jest procesem prostym skoro wnioskodawca jest w wieku przedemerytalnym, bo nawet przy brakach kadrowych pracodawców zatrudnianie osób kończących karierę zawodową znajduje się na końcu potrzeb pracodawcy.
Dodać też należy, że także Narodowy Fundusz Zdrowia w swojej decyzji nie obciążył wnioskodawcę składkami zdrowotnymi za okres od ogłoszenia upadłości firmy.
Mając powyższe na uwadze oraz na podstawie powołanych przepisów i na mocy art. 477 14 §2 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł, jak w sentencji wyroku i zmienił decyzję w zaskarżonej części ustalając, że M. S. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą będąca (...) B. L., (...) Spółka Jawna w upadłości w Ł. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia 29 listopada 2018 roku do dnia 19 maja 2019 roku.
Sędzia
Z: odpis uzasadnienia doręczyć pełnomocnikowi ZUS z aktami ZUS.
Sędzia.