Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 599/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Gnieźnie z dnia 2 grudnia 2021 r., sygn. akt II K 193/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę dowodów w postaci wyjaśnień D. S., K. M.oraz zeznań świadka I. A. odnośnie zdarzeń z dnia 23 marca 2020 r. w zakresie w jakim uznano, iż oskarżony J. A. zachowywał się agresywnie, a także spowodował u D. S. uraz ręki oraz nadanie im mocy wiarygodności, podczas gdy Sąd zupełnie pominął fakt, że zeznania te są niespójne, nielogiczne, a oskarżony D. S. oraz I. A. zmieniali swoje wersje zdarzeń, wspólnie ustalając ich treść, z oczywistym zamiarem wpływu na wynik postępowania, w szczególności poprzez uniknięcie odpowiedzialności karnej przez D. S. oraz K. M..

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Kontrola odwoławcza zaskarżonego rozstrzygnięcia nie potwierdziła by w przedmiotowej sprawie doszło do naruszenia reguł proceduralnych wyrażonych w art. 7 kpk w trakcie oceny dowodów. Sąd Rejonowy z odpowiednią dozą ostrożności ocenił cały osobowy materiał dowodowy, zgromadzony w tej sprawie, mając na względzie wszystkie dyrektywy z art. 7 kpk, a więc zasady doświadczenia życiowego, wskazania wiedzy oraz logicznego rozumowania. Organ meriti dostrzegł wewnętrzne niespójności w zeznaniach świadków oraz wyjaśnieniach oskarżonych, zwrócił uwagę na zmianę opisu pewnych fragmentów zdarzeń widoczną w zeznaniach I. A., P. H., a także w wyjaśnieniach J. A. i D. S.. Bez wątpienia Sąd I instancji uwzględnił również różny stopień zainteresowania świadków oraz podsądnych wynikiem prowadzonego postępowania karnego, a także relacje łączące wymienionych ze sobą. Dzięki temu, że ten organ orzekający wziął pod rozwagę wszystkie te ważne okoliczności miało to przełożenie na dobrą jakość dokonanej oceny dowodów, która to czynność w tej konkretnie sprawie nie należała do najłatwiejszych. Jak już wyżej wspomniano i co podkreślał także wielokrotnie apelujący, osobowy materiał dowodowy nie był w tej sprawie jednorodny. Zarówno bowiem oskarżeni, jak i świadkowie na poszczególnych etapach prowadzonego postępowania karnego składali zmienne wyjaśnienia oraz zeznania. Przez to ten niespójny wewnętrznie materiał dowodowy powodował brak wzajemnej korelacji między dowodami osobowymi. Taki stan niewątpliwie utrudniał należyte ustalenie stanu faktycznego co do przebiegu inkryminowanego zdarzenia z dnia 23 marca 2020 r. Sąd Rejonowy jednak wzorowo wywiązał się z nałożonych na niego zadań, bardzo trafnie oceniając ten niejednorodny materiał dowodowy dając wiarę jedynie tym fragmentom zeznań świadków i wyjaśnień oskarżonego, które zasługiwały na przypisanie takiej cechy w świetle kluczowych zasad z art. 7 kpk, a nadto pozostawały one w zgodzie z pozostałym materiałem dowodowym (zarówno osobowym, dokumentowym oraz opiniami biegłego medyka sądowego) zasługującym na miano wiarygodnego. Argumentacja zaprezentowana w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku tłumacząca motywy takiej a nie innej oceny dowodów w całości została zaaprobowana przez organ odwoławczy jako trafna i uzasadniona w okolicznościach rozpatrywanego przypadku.

Znamienne jest przy tym, iż dokonanie oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w sposób odmienny od oczekiwań stron procesowych nie stanowi naruszenia przepisu art. 7 kpk. Dlatego też okoliczność, iż obrona dokonuje oceny materiału dowodowego w sposób odmienny, czyniąc to w sposób korzystny dla oskarżonego, nie przesądza samo w sobie o nieprawidłowości oceny dokonanej przez sąd rozpoznający sprawę. Podstawowym kryterium jest bowiem dokonanie oceny materiału dowodowego w zgodzie z kryteriami określonymi w art. 7 kpk. Do naruszenia tego przepisu może dojść wówczas, gdy rozważania sądu dotyczące materiału dowodowego naruszają zasady logiki lub zdrowego rozsądku, kiedy sąd pomija albo nie dostrzega określonych dowodów i w rezultacie opiera rozstrzygnięcie na niepełnym materiale dowodowym. Naturalną konsekwencją takiego stanu rzeczy jest wymaganie by zarzut naruszenia art. 7 kpk wykazywał konkretne błędy w samym sposobie dochodzenia do określonych ocen, przemawiające w zasadniczy sposób przeciwko dokonanemu rozstrzygnięciu. W grę może wchodzić np. pominięcie istotnych środków dowodowych, niedostrzeżenie ważnych rozbieżności, uchylenie się od oceny wewnętrznych czy wzajemnych sprzeczności. Innymi słowy, zarzut obrazy przepisu art. 7 kpk wymaga wykazania uchybień w ocenie konkretnych dowodów dokonanych w zaskarżonym wyroku prowadzących do wniosku, że dokonana przez sąd ocena dowodów przekracza granice swobodnej oceny i jest dowolna. W procesie karnym nie chodzi wszak o to, czy ocena określonych dowodów i dokonane na ich podstawie ustalenia faktyczne są nieprzekonujące dla strony, lecz o to, czy są one przekonujące lub nieprzekonujące dla sądu w kontekście całokształtu materiału dowodowego. Sama odmienność przekonania apelującego odnośnie do danych ustaleń faktycznych, nie uzasadnia zarzutu obrazy przepisu art. 7 kpk ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 13 maja 2021 r., sygn. akt II AKa 67/21, Legalis nr 2618012; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2021 r., sygn. akt V KK 120/21, Legalis nr 2611654; wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 8 czrwca 2022 r., sygn. akt II AKa 458/21, Legalis nr 2714812). Przenosząc powyższe, dość rozbudowane jednak konieczne w tym wypadku, rozważania na grunt kontrolowanej sprawy, Sąd Okręgowy stwierdził, że skonstruowany przez obrońcę J. A. zarzut naruszenia art. 7 kpk nie spełniał wyżej opisanych podstawowych kryteriów. Skarżący nie wskazał bowiem na żadne konkretne zasady logicznego rozumowania, wskazania wiedzy czy też doświadczenia życiowego jakie miałyby zostać naruszone przez Sąd I instancji w trakcie przeprowadzonej oceny dowodów. Zamiast tego obrońca oskarżonego przedstawił w środku odwoławczym alternatywną weryfikację materiału dowodowego, dokonaną w sposób wybitnie fragmentaryczny i zwracającą uwagę jedynie na te dowody (bądź jedynie wybrane ich części), które były korzystne dla J. A. i podbudowywały jego wersję zdarzeń. Apelujący ignorował przy tym wszelkie mankamenty wyjaśnień jego klienta, słusznie dostrzeżone przez Sąd Rejonowy, które uniemożliwiały dokonanie ustaleń faktycznych wyłącznie w oparciu o ten dowód osobowy oraz ewentualne te części pozostałego materiału dowodowego, które stanowiłyby podparcie dla tezy J. A., iż nie uczestniczył on w bójce, a wyłącznie był osobą pokrzywdzoną bezprawnymi działaniami D. S. i K. M.. Taki sposób negowania oceny dowodów, niespełniający podstawowych wymogów, nie mógł w skuteczny sposób doprowadzić do podważenia prawidłowo wydanego wyroku skazującego J. A. za czyn z art. 157 § 1 kk w zb. z art. 158 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk.

Obrońca zgłaszał zastrzeżenia przede wszystkim do przypisania cechy wiarygodności zeznaniom I. A. oraz wyjaśnieniom D. S.. Jednak Sąd Rejonowy poprawnie uznał za zasługujące na ten przymiot wybrane elementy wymienionych dowodów osobowych, które były zgodne z opisem zdarzeń wyłonionym w oparciu o całokształt dowodów ocenionych jako wiarygodne. Sąd Rejonowy dokonując ich wartościowania miał na względzie łączącą te osoby relacje, na którą duży nacisk położył autor środka odwoławczego. Jednakże sam fakt pozostawania wymienionych osób w związku nie dyskwalifikował automatycznie wszystkich ich wskazań, czego niewątpliwie oczekiwał obrońca J. A.. Nie miał również racji obrońca, że nielogiczne były tłumaczenia D. S. i byłej żony oskarżonego A. co do powodu przybycia D. S., P. H. i K. M. pod dom małżonków A.. Wskazania tych osób były właśnie logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego w zakresie tłumaczącym ich decyzję o potrzebie sprawdzenia czy I. A. nic nie grozi ze strony oskarżonego. Skoro bowiem I. A. opisywała swojego męża jako skorego do stosowania wobec niej przemocy to w sytuacji kiedy od dłuższego czasu nie odpowiadała ona na wiadomości i próby połączeń telefonicznych ze strony P. H. i D. S. mogli się o nią niepokoić i dlatego mimo późnej pory postanowili sprawdzić czy nic jej nie grozi. Nie było przy tym potrzeby analizy połączeń telefonicznych pomiędzy P. H. a I. A., a jeżeli obrońca widział potrzebę dokonania takiej czynności mógł wystąpić z odpowiednim wnioskiem dowodowym, czego jednak nie uczynił. Podkreślić też należy, iż sam fakt przybycia pod dom oskarżonego w godzinach późnowieczornych nie świadczy o tym, że K. M. i D. S. mieli zamiar pobicia J. A.. Jest to jedynie subiektywne, niepodparte odpowiednimi dowodami, stanowisko obrońcy. Apelujący zdaje się nie dostrzegać, że to podsądny A. po dowiedzeniu się, że kochanek jego żony siedzi w samochodzie zaparkowanym w pobliżu jego miejsca zamieszkania, postanowił „walczyć o swoją rodzinę” i to właśnie on ruszył stanowczym krokiem w kierunku pojazdu, trzymając w ręce klucz płasko oczkowy rozmiar 22 (to spory rozmiar tego metalowego narzędzia). Znamienne jest przy tym, że J. A. w swoich wyjaśnieniach podał, iż zmierzając w stronę osób przybyłych pod jego dom był bardzo zdenerwowany, czym jednocześnie tłumaczył to, że nie zapamiętał wszystkiego co się tej feralnej nocy stało. Podkreślał, że zabrane narzędzie miało mu służyć do obrony czyli liczył się z jego użyciem. Sposób zachowania i mowa ciała J. A., w świetle zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, mogły zostać odebrane przez D. S. oraz K. M. jako chęć ich zaatakowania i dlatego wywiązała się pomiędzy nimi bójka. Rola J. A. w tym zdarzeniu nie sprowadzała się zaś wyłącznie do przyjmowania kolejnych ciosów od przeciwników. Był on aktywnym uczestnikiem tego zdarzenia, który przecież deklarował „chęć walki o swoją rodzinę”. Wysoce niewiarygodne były zapewnienia oskarżonego, że nie użył on zabranego ze sobą klucza płasko oczkowego, skoro sam przyznawał, że miał mu on służyć do obrony. Ustalając przy tym, że D. S. i K. M. wykazywali w tej sytuacji gotowość do konfrontacji, wymachiwanie tym narzędziem przez oskarżonego w różne strony nie stanowiło podstawy do uznania, że była to forma obrony koniecznej. Jednocześnie, zgromadzony materiał dowodowy pozwalał na przypisanie J. A. co najmniej zamiaru ewentualnego spowodowania obrażeń ciała u D. S.. W zaistniałych okolicznościach wymachiwanie dużych rozmiarów metalowym kluczem w czasie szarpaniny, która wywiązała się między mężczyznami uzasadniało obawy o stan zdrowia osób, z którymi w interakcję wdał się oskarżony J. A.. Warto zwrócić tu też uwagę, że kiedy J. A. został powalony na ziemię to siedzący na nim D. S. wykrzykiwał do K. M. by zabrał oskarżonemu tenże klucz, co potwierdzał sam oskarżony. Świadczy to o możliwościach operowania tym narzędziem przez oskarżonego i zagrożeniem dla wyżej wymienionej dwójki osób. Gdyby tak nie było niecelowym byłoby zabieganie o zabranie go J. A.. Zgodzić się trzeba z Sądem Rejonowym, że nie sposób ustalić dokładnego momentu kiedy u D. S. doszło do złamania odłamów IV kości prawego śródręcza z przemieszczeniem. Nie ulega jednak wątpliwości, że uraz ten spowodował J. A. trzymanym w ręku metalowym narzędziem, którym wymachiwał w czasie szarpaniny z D. S. i K. M.. Natomiast obrońca budował obraz oskarżonego jako osoby pokrzywdzonej działaniami pozostałych dwóch współoskarżonych wyłącznie w oparciu o te fragmenty wyjaśnień J. A., które trafnie zostały odrzucone przez Sąd Rejonowy jako niewiarygodne. Skoro apelującemu nie udało się skutecznie podważyć oceny również tej części materiału dowodowego, to jego sugestie przedstawiające odmienny przebieg zdarzeń Sąd odwoławczy musiał ocenić jako chybione. Warto jeszcze zaznaczyć, że otrzymanie przez J. A. znacznie większej ilości ciosów od pozostałych dwóch uczestników bójki i spowodowanie wskutek tego szeregu obrażeń narządów ciała (dokumentacja zdjęciowa przedstawiona przez oskarżonego J. A. w trakcie procesu) wcale nie świadczy o tym, że był on wyłącznie ofiarą przemocy D. S. i K. M.. Podsądny ruszając na współoskarżonych działał pod wpływem silnych emocji, przeliczył się ze swoją siłą i umiejętnościami walki, poza tym był on jeden przeciwko dwóm mężczyznom i dlatego chociaż również był aktywnym uczestnikiem bójki został dotkliwie pobity.

Kontynuując analizę argumentacji obrońcy mającej potwierdzać błędy w ocenie dowodu z zeznań I. A. konieczne było wskazanie, że Sąd Rejonowy dostrzegł wszystkie wewnętrzne sprzeczności z tych zeznaniach, zwrócił uwagę na zmienność zeznań żony J. A. (obecnie byłej żony – wyrok rozwodowy zapadł w dniu 2 września 2020 r.), jak również uwzględnił jej przyznanie się do podkolorowania pierwszych zeznań ,złożonych na etapie postępowania przygotowawczego. W świetle tych wszystkich okoliczności Sąd I instancji dokonał bardzo ostrożnej i odpowiednio wnikliwej oceny omawianego dowodu osobowego i dał wiarę jedynie tym elementom zeznań I. A., które znajdowały potwierdzenie w innych ocenionych pozytywnie dowodach i pozostawały w zgodzie z dyrektywami ustanowionymi w art. 7 kpk. Z niewiadomych przyczyn skarżący wiele uwagi poświęcił wykazaniu, że światło z sypialni małżeństwa A. nie mogło być widoczne z miejsca, w którym stał zaparkowany pojazd D. S.. Tymczasem okoliczność ta w żaden sposób nie potwierdzała, ani też nie podważała tego, że pomiędzy D. S. i K. M. a J. A.doszło do bójki. Nie ma więc potrzeby szerszego omawiania tego zagadnienia.

Skarżący nie przekonał też Sądu odwoławczego by wiarygodne były wyjaśnienia J. A. w zakresie w jakim wskazywał na okoliczność odjazdu samochodem przez D. S. w momencie gdy oskarżony szedł w jego stronę. Wcale nie jest nielogiczne zaniechanie takiego działania przez oskarżonego S., który przybył w to miejsce z zamiarem zapewnienia bezpieczeństwa swojej partnerki przed jej mężem, mającym wobec niej wcześniej stosować przemoc. Ponadto należało dostrzec, że wyjaśnienia J. A. w tym fragmencie były nielogiczne, bowiem gdyby rzeczywiście D. S. ze strachu przed wymienionym odjechał samochodem, to nie miałby powodów by wracać w to miejsce i zaatakować oskarżonego. Tak natomiast twierdził J. A.. Apelujący zwracał jeszcze uwagę na treść karty leczenia szpitalnego, z której wynikało, że do złamania kości u D. S. miało dojść w wyniku przytrzaśnięcia imadłem. Tymczasem biegły K. K. jednoznacznie wykluczył taka możliwość, co uwiarygodniało tłumaczenia D. S. dotyczące powodów podania nieprawdziwego mechanizmu powstania urazu. Obrońca przekonywał jeszcze, że opinia biegłego nie potwierdziła w sposób kategoryczny by obrażenia ciała D. S. powstały właśnie poprzez użycie klucza płasko oczkowego. Owszem sama opinia nie potwierdzała tej okoliczności, jednakże należało ją oceniać w połączeniu z pozostałymi dowodami, które łącznie pozwalały ustalić w jakich okolicznościach i możliwym mechanizmie oraz przez kogo doszło do złamania kości śródręcza D. S.. Nie jest również prawdą by przy uderzeniu kluczem w dłoń D. S. musiały powstać inne jeszcze obrażenia aniżeli złamanie kości prawego śródręcza. Wszystko zależy od tego w jaki sposób został zadany cios, a doznanie wyłącznie tego typu obrażeń ciała nie było wykluczone – wynika to wprost z opinii biegłego medyka sądowego K. K.. Obrońca oskarżonego tłumaczył w apelacji opóźnienie w złożeniu zawiadomienia o przestępstwie przez J. A., jednakże Sąd Okręgowy nie dostrzegł by pod adresem tego oskarżonego Sąd I instancji czynił z tego tytułu jakiekolwiek zarzuty. Ponadto kwestia momentu złożenia zawiadomienia o przestępstwie nie była brana pod uwagę przy ocenie wiarygodności wyjaśnień J. A.. Właściwie więc rozważania te zawarte w apelacji nie miały znaczenia w sprawie.

Konkludując, Sąd II instancji nie stwierdził żadnych nieprawidłowości w przeprowadzonej w tej sprawie ocenie dowodów. Apelujący podważając tę część procedowania Sądu I instancji wykazał się niekonsekwencją albowiem ignorując niespójności w wyjaśnieniach J. A. przekonywał o pełnej wiarygodności tego dowodu osobowego, a jednocześnie zmienność wyjaśnień D. S. i I. A., a także podawanie nieprawdziwych faktów przez K. M. co do inkryminowanego zdarzenia zdaniem apelującego wykluczały wiarygodność tych dowodów osobowych w całości.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia czynu określonego w punkcie 1 wyroku oraz uchylenie obowiązku nawiązki nałożonego na oskarżonego J. A. w punkcie III wyroku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia powyższych wniosków z uwagi na całkowitą niezasadność omówionego zarzutu. Przeprowadzona przez Sąd Rejonowy ocena dowodów była prawidłowa i uwzględniała wszystkie dyrektywy z art. 7 kpk. Skarżący nie wykazał natomiast żadnych konkretnych uchybień po stronie organu meriti, a jedynie przedstawił swoje subiektywne stanowisko na ten temat, opierające się na wybranych przez niego dowodach. Taki sposób podważania poprawności oceny dowodów przeprowadzonej przez Sąd Rejonowy nie mógł doprowadzić do uwzględnienia tego zarzutu, gdyż nie spełniał on podstawowych wymagań wyznaczonych przez przepisy dla zarzutu obrazy przepisów prawa procesowego ujętych w art. 7 kpk.

Lp.

Zarzut

3.2.

Obraza przepisów prawa procesowego, tj. art. 5 kpk, zgodnie z którym zasadą postępowania karnego winno być domniemanie niewinności oskarżonego, a wszelkie wątpliwości powinny być rozstrzygane na jego korzyść poprzez fakt, iż Sąd Rejonowy przyjął za udowodnioną winę oskarżonego J. A. jedynie na podstawie zeznań D. S. oraz świadka I. A., które to zeznania budzą istotne wątpliwości co do ich prawdziwości (brak jest niebudzących wątpliwości dowodów na winę oskarżonego J. A.), a osoby te miały wspólny cel uzyskania określonego wyniku postępowania, tj. uniewinnienia D. S..

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przedmiotowy zarzut nie został należycie sprecyzowany, poprzestano bowiem na powołaniu art. 5 kpk bez wskazania konkretnych paragrafów tego przepisu. Apelujący wskazał też błędnie, że zarzut dotyczy naruszeń w prawie materialnym, podczas gdy jest oczywistym, że chodzi o uchybienia proceduralne. Niemniej jednak po przytoczonej argumentacji można przyjąć, że skarżącemu chodziło o naruszenie reguły in dubio pro reo wyrażonej w art. 5 § 2 kpk. Ten brak precyzji wymagał wytknięcia ponieważ od podmiotów fachowych (a takim bez wątpienia jest obrońca J. A.) oczekuje się precyzyjnego wskazania przepisu, którego naruszenia apelujący upatruje po stronie Sądu I instancji.

Ocenę zasadności powyższego zarzutu poprzedzi krótkie wprowadzenie na temat podstawowych reguł ustalających sposób stosowania jednej z podstawowych zasad procesu karnego wyrażonej w art. 5 § 2 kpk. Mianowicie do dyrektywy zawartej w podanym przepisie można skutecznie odwoływać się jedynie w przypadku, gdy istniejące w sprawie wątpliwości nie dają się usunąć w drodze czynności dowodowych. Nie ma ona zastosowania tam, gdzie występuje zwykłe przeciwstawienie jednym dowodów – innym i pozostaje do przeprowadzenia racjonalna analiza wiarygodności poszczególnych grup dowodów ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 17 września 2021 r., sygn. akt II AKa 237/20, Legalis nr 2631262). Dlatego nie można bezkrytycznie przyjmować, że sam fakt, iż w sprawie jest możliwe przyjęcie więcej niż jednej wersji zdarzenia, obliguje sąd każdorazowo do wyboru wersji najbardziej dla oskarżonego korzystnej. Takie rozumienie zasady in dubio pro reo z art. 5 § 2 kpk byłoby jej wypaczeniem. Z pewnością przepis ten nie stanowi nakazu uniewinnienia oskarżonego w każdej sytuacji, gdy w sprawie został przedstawiony materiał dowodowy sprzeczny w wymowie. Nie może być wątpliwości co do tego, że sąd prowadzi tak długo postępowanie dowodowe, aż ustali prawdziwy przebieg wydarzeń, a więc rozwieje swoje wątpliwości w tym zakresie. Tylko jeśli rezultaty prowadzonego postępowania dowodowego nie usuną takich wątpliwości – może wchodzić w grę instytucja z art. 5 § 2 kpk. Natomiast w sytuacji, gdy dokonanie określonych ustaleń faktycznych zależne jest od dania wiary tej lub innej grupie dowodów lub też dania wiary wyjaśnieniom oskarżonego czy też pokrzywdzonego, należy dokonać swobodnej oceny dowodów zgodnie z zasadą z art. 7 kpk, zaś rozstrzygnięciu powstających wątpliwości służy w pierwszej kolejności inicjatywa dowodowa ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2022 r., sygn. akt V KK 136/21, Legalis nr 2714190). W rozpatrywanej sprawie Sąd Rejonowy dysponował dowodami, które choć nie były liczne, ale wystarczające (po ich prawidłowym ocenieniu przez Sąd) dla poczynienia trafnych i niewątpliwych ustaleń faktycznych. W ocenie Sądu odwoławczego nie zaistniały żadne niedające się usunąć wątpliwości, które należałoby rozstrzygnąć na korzyść J. A..

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia czynu określonego w punkcie 1 wyroku oraz uchylenie obowiązku nawiązki nałożonego na oskarżonego J. A. w punkcie III wyroku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia powyższych wniosków z uwagi na całkowitą niezasadność omówionego zarzutu. W badanej sprawie, wbrew stanowisku apelującego, nie zaistniały żadne niedające się usunąć wątpliwości, które należałoby rozstrzygnąć na korzyść podsądnego J. A. zgodnie z zasadą in dubio pro reo. Nie było więc powodów by w jakikolwiek sposób ingerować w treść orzeczenia Sądu Rejonowego.

Lp.

Zarzut

3.3.

Obraza przepisów prawa materialnego, tj. art. 158 § 1 kk poprzez uznanie, iż działanie oskarżonego J. A. wyczerpuje znamiona tego przepisu, tj. iż był on aktywnym uczestnikiem bójki w dniu 23 marca 2020 r. podczas gdy z materiału dowodowego wynika wprost, iż był on osobą atakowaną, pokrzywdzoną, a nie aktywnym uczestnikiem bójki.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Konstruując zarzut obrazy prawa materialnego nie można zapominać, że taki zarzut polega na jego wadliwym zastosowaniu lub niezastosowaniu, w orzeczeniu, które oparte jest na trafnych i niekwestionowanych ustaleniach faktycznych. Nie można mówić więc o naruszeniu przepisów prawa materialnego w sytuacji, gdy wadliwość orzeczenia w tym zakresie jest wynikiem błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za jego podstawę ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 października 2020 r., sygn. akt V KK 349/20, Legalis nr 2486170). Tymczasem skarżący poprzez omówiony zarzut ponownie starał się podważyć poprawność ustaleń faktycznych poczynionych przez organ meriti w zakresie stwierdzenia udziału J. A. w bójce z D. S. i K. M. oraz spowodowania u D. S. obrażeń ciała w postaci złamania IV kości prawego śródręcza z przemieszczeniem. Tymczasem, jak wykazała kontrola odwoławcza, wszystkie te ustalenia faktyczne były trafne. Skoro więc oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał wszystkie ustawowe znamiona przestępstwa z art. 157 § 1 kk w zb. z art. 158 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk oczekiwane było przypisanie mu odpowiedzialności karnej za ten czyn i wydanie wyroku skazującego. Przeciwne zaś stanowisko apelującego po raz kolejny opierało się tylko i wyłącznie o tę część wyjaśnień J. A., która została odrzucona jako niewiarygodna w procesie oceny materiału dowodowego.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia czynu określonego w punkcie 1 wyroku oraz uchylenie obowiązku nawiązki nałożonego na oskarżonego J. A. w punkcie III wyroku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia powyższych wniosków z uwagi na całkowitą niezasadność omówionego zarzutu. Kontrola odwoławczy potwierdziła trafność zakwalifikowania czynu oskarżonego J. A. przez Sąd I instancji z art. 157 § 1 kk w zb. z art. 158 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i uznania, że jego zachowanie opisane w zaskarżonym orzeczeniu wyczerpywało wszystkie ustawowe znamiona tego typu czynu zabronionego. Nie było więc potrzeby dokonywania żadnej ingerencji w zaskarżone orzeczenie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu I instancji utrzymano w mocy w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powodem utrzymania wyroku w mocy była całkowita niezasadność zarzutów apelacji obrońcy oskarżonego J. A., jak też brak podstaw wskazanych w art. 439, 440 i 455 kpk, uzasadniających zmianę lub uchylenie wyroku poza granicami zarzutów i wniosków apelacji. Sąd II instancji ocenił przy tym z urzędu, że również orzeczenia o karze oraz nawiązce na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej są wyważone, sprawiedliwe i nie rażą surowością.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Zgodnie z art. 636 § 1 kpk w razie nieuwzględnienia środka odwoławczego wniesionego przez oskarżonego ma on obowiązek ponieść koszty sądowe na rzecz Skarbu Państwa. Koszty te zgodnie z art. 616 § 1 kpk obejmują wydatki poniesione przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania oraz opłaty.

Mając na względzie powyższe zasady orzekania o kosztach, Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w łącznej kwocie 50 zł. Na podaną kwotę składały się: ryczałt za doręczenie wezwań i innych pism w wysokości 20 zł (§ 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym; Dz. U. z 2013, poz. 663 ze zm.) oraz opłata w wysokości 30 zł za wydanie informacji o oskarżonym z Krajowego Rejestru Karnego (§ 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2014 r. w sprawie opłat za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego; Dz. U. z 2014 r. poz. 861). Natomiast na podstawie art. 8 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.) została mu wymierzona opłata za II instancję w kwocie 180 zł. Sąd Okręgowy nie dostrzegł w tym przypadku podstaw do odstąpienia od zasady obciążania kosztami sądowymi strony, której środek odwoławczy nie został uwzględniony.

7.  PODPIS

Hanna Bartkowiak