Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25.07.2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. po rozpoznaniu wniosku z dnia 3.06.2022 r. odmówił A. M. (1) prawa do wypłaty odsetek od emerytury pomostowej wskazując, iż prawo do emerytury pomostowej zostało przyznane na mocy prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego z 29.03.2022 r. Wyrok uprawomocnił się 19.04.2022 r. Natomiast decyzja o przyznaniu emerytury pomostowej została wydana 10.05.2022 r., a więc w terminie. Dodatkowo organ zaznaczył, iż Sąd Okręgowy w Łodzi, VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sentencji wyroku nie wskazał, aby ZUS ponosił odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Wobec tego organ odmówił prawa do odsetek na podstawie przepisu art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach, gdyż decyzja przyznająca emeryturę pomostową została wydana 10.05.2022r., a więc w ciągu 30 dni licząc od daty uprawomocnienia się wyroku sądu, oraz na podstawie przepisu art. 85 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, gdyż Sąd Okręgowy w Łodzi wydając w dniu 29.03.2022 r. prawomocny wyrok przyznający prawo do emerytury pomostowej nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego a opóźnienie w przyznaniu prawa do emerytury pomostowej.

/ decyzja k. 80 akt ZUS dot emerytury pomostowej/

Odwołanie od powyższej decyzji w całości wniósł A. M. (1) reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, domagając się jej zmiany poprzez przyznanie ubezpieczonemu prawa do odsetek od wypłaty emerytury pomostowej, zrealizowanej wypłatą świadczenia za okres od 25.02.2021 r. do 31.05.2022 r. oraz o zasądzenie od organu na rzecz wnioskodawcy zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazanego stanowiska podniesiono, iż uzasadnionym jest przyznanie i wypłacenie odsetek od dnia złożenia wniosku o emeryturę pomostową, a nie daty wyroku sądu zmieniającego zaskarżoną decyzję i ustalającego prawo do emerytury pomostowej, bowiem w niniejszej sprawie wina w opóźnionej wypłacie świadczenia, leży tylko i wyłącznie po stronie organu rentowego, albowiem było możliwe wydanie decyzji prawidłowej przyznającej świadczenie. W sprawie nie ma też okoliczności wyłączających odpowiedzialność organu rentowego. Zmiana decyzji przez Sąd świadczy o winie ZUS. Odsetki winny być wypłacone zgodnie z art. 481 § 1 k.c. od dnia złożenia wniosku o świadczenie przez A. M. (1).

/odwołanie k. 3- 5/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 7.09.2022 r. organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, podając argumentację tożsamą, co w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 6-7/

Na rozprawie w dniu 11.01.2023r. pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. Wniósł o przyznanie wnioskodawcy prawa do odsetek za okres od dnia 25.03.2021r., nie od daty wcześniejszej. Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

/stanowiska procesowe stron protokół z rozprawy z dnia 11.01.2023 00:01:15 -00:07:03/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca A. M. (1) ur. (...) w dniu 22.02.2021 r. wniósł do organu rentowego o przyznanie prawa do emerytury pomostowej, powołując się m.in. na fakt wykonywania pracy w warunkach szczególnych potwierdzony:

⚫

świadectwem wykonywania prac w warunkach szczególnych wystawionym przez (...) spółka Akcyjna z dnia 26.03.2021 r., w którym wskazano, iż w okresie zatrudnienia w tym zakładzie od dnia 27 lipca 1981r. do dnia 30 kwietnia 2015r. wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wykonywał prace: oczyszczanie ścieków i filtrów otwartych (charakter pracy ściśle wg wykazu, działu i pozycji rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. (Dz. U. nr 8, poz. 43), na stanowiskach:

- maszynista gospodarki wodnej od 27.07.1981r. do 01.07.1984r. od 20.09.1985r. do 31.03.1988r.

- maszynista urządzeń uzdatniania wody od 01.04.1990r. do 31.01.1991r. od 01.09.2003r. do 30.09.2006r.

wymienionych w wykazie A dział IX, poz. 2, pkt 1 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach. W świadectwie wskazano też, iż stanowiska: maszynista gospodarki wodnej i maszynista urządzeń uzdatniania wody w (...) S.A. odpowiadają stanowisku aparatowy uzdatniania wody wymienionemu w Zarządzeniu nr 17 M G i E.

⚫

świadectwem wykonywania prac w warunkach szczególnych wystawionym przez (...) spółka Akcyjna z dnia 26.03.2021 r. w którym wskazano iż w okresie zatrudnienia w tym zakładzie od dnia 27 lipca 1981r. do dnia 30 kwietnia 2015r. wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wykonywał prace: oczyszczanie ścieków i filtrów otwartych (charakter pracy ściśle wg wykazu, działu i pozycji rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. (Dz. U. nr 8, poz. 43), na stanowiskach:

- maszynista gospodarki wodnej - laborant ruchowy od 01.08.1984r. do 19.09.1985r. od 01.04.1988r, do 28.02.1989r.

- maszynista urządzeń uzdatniania wody- laborant ruchowy od 01.03.1989r. do 31.03.1990r.

-laborant ruchowy - maszynista urządzeń uzdatniania wody- od 01.02.1991r. do 31.08.2003r. od 01.10.2006r, do 31.12.2008r.

wymienionych w wykazie A dział IX, poz. 2, pkt 1 oraz

stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wykonywał prace: przeróbka mechaniczna węgla (charakter pracy ściśle wg wykazu, działu i pozycji rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. (Dz. U. nr 8, poz. 43), na stanowiskach:

- maszynista gospodarki wodnej - laborant ruchowy od 01.08.1984r. do 19.09.1985r. od 01.04.1988r. do 28.02.1989r.

- maszynista urządzeń uzdatniania wody - laborant ruchowy od 01.03.1989r. do 31.03.1990r.

- laborant ruchowy - maszynista urządzeń uzdatniania wody od 01.02.1991r. do 31.08.2003r. od 01.10.2006r, do 31.12.2008r.

wymienionych w wykazie A dział I, poz. 5, pkt 3 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach.

W świadectwie wskazano, iż stanowiska: maszynista gospodarki wodnej i maszynista urządzeń uzdatniania wody w (...) S.A. odpowiadają stanowisku aparatowy uzdatniania wody wymienionemu A, w Zarządzeniu nr 17 M G i E. stanowisko: laborant ruchowy w (...) S.A. odpowiada stanowisku laborant wymienionemu w Zarządzeniu nr 17 M G i E.

/bezsporne, wniosek k.1 – 3 akt ZUS dot. emerytury pomostowej, świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych k. 20 i 21 akt ZUS dot. emerytury pomostowej/

Decyzją z dnia 28.04.2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił A. M. (1) prawa do emerytury pomostowej. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że wnioskodawcy odmówiono przyznania emerytury zgodnie z art.4 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ nie udowodnił on okresu pracy w szczególnych warunkach, wynoszącego co najmniej 15 lat. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że do pracy w warunkach szczególnych uwzględniono okresy zatrudnienia wnioskodawcy: od
27 lipca 1981 r. do 1 lipca 1984 r., od 21 września 1987 r. do 31 marca 1988 r., od 1 kwietnia 1990 r. do 31 stycznia 1991 r., od 1 września 2003 r. do 30 września 2006 r., od 1 stycznia 2009 r. do 31 sierpnia 2010 r. oraz od 1 września 2010 r. do 30 kwietnia 2015 r. (z wyłączeniem okresów nieskładkowych) – tj. 13 lat , 4 miesiące i 24 dni. Zakład Ubezpieczeń Społecznych jednocześnie wskazał, że do pracy w warunkach szczególnych nie uwzględnił wnioskodawcy okresów zatrudnienia: od 1 sierpnia 1984 r. do 19 września 1985 r., od 1 kwietnia 1988 r. do 28 lutego 1989 r., od 1 marca 1989 r. do 31 marca 1990 r., od 1 lutego 1991 r. do 31 sierpnia 2003 r. oraz od 1 października 2006 r. do 31 grudnia 2008 r., ponieważ wnioskodawca wykonywał prace równocześnie na dwóch różnych stanowiskach w obrębie dwóch różnych działów zarządzenia resortowego. Do prac w warunkach szczególnych można uwzględnić okresy pracy na dwóch różnych stanowiskach określonych w zarządzeniu resortowym w obrębie tylko tego samego działu lecz pod różnymi pozycjami oraz okresy wykonywania pracy na stanowisku, którego nazwa składa się z nazw dwóch stanowisk pracy, a każde stanowisko jest wymienione odrębnie w wykazie resortowym w tym samym dziale, lecz pod inną pozycją. Ze świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 26.03.21r. wynika natomiast, że wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy - prace w warunkach szczególnych, o których mowa w wykazie A dziale IX, poz. 2 pkt.1, tj. „aparatowy uzdatniania wody” załącznika do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i energetyki z 12.08.83r. oraz prace , o których mowa w wykazie A dziale I, poz. 5 pkt.3, tj. „laborant” - załącznika do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i energetyki z 12.08.83r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaznaczył, że A. M. (1) udowodnił staż sumaryczny w wymiarze 33 lat, 9 miesięcy i 9 dni oraz 13 lat, 4 miesięcy i 24 dni stażu w szczególnych warunkach/charakterze.

/bezsporne, a nadto decyzja k.24 - 24 v akt ZUS dot emerytury pomostowej/

W wyniku rozpoznania odwołania wnioskodawcy od wskazanej decyzji Sąd Okręgowy w Łodzi VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 29 marca 2022 roku w sprawie sygn. akt sygn. akt VIII U 1650/21 zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał A. M. (1) prawo do emerytury pomostowej od dnia 25 marca 2021 roku, nadto orzekł o zwrocie kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu wskazanego wyroku podniesiono, iż przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało jednoznacznie, że w spornych okresach wnioskodawca wykonywał obowiązki pracownicze maszynisty urządzeń uzdatniania wody lub laboranta , przy czym nigdy nie wykonywał obydwu tych prac jednocześnie. W zależności bowiem od potrzeb pracodawcy, wnioskodawca wykonywał prace na jednym, bądź drugim stanowisku pracy. Praca świadczona przez wnioskodawcę na stanowisku aparatowego uzdatniania wody (maszynisty gospodarki wodnej) została wymieniona w wykazie A, dziale IX (gospodarka komunalna), pod pozycją 2, pkt 1 stanowiącym załącznik do zarządzenia nr 17 ministra górnictwa i energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, a praca świadczona przez wnioskodawcę na stanowisku laboranta została wymieniona w wykazie A, dziale IX (gospodarka komunalna), pod pozycją 2, pkt 2 stanowiącym załącznik do zarządzenia nr 7 ministra przemysłu chemicznego i lekkiego w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego. Sąd podkreślił, że stanowiska na których praca jest wykonywana w szczególnych warunkach zostały sprecyzowane w wykazach stanowiących załączniki do ww. zarządzeń resortowych, które mają charakter informacyjny, techniczno-porządkujący, uściślający ogólne pojęcia istniejące w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8, poz.43).

Nawet zaś gdyby hipotetycznie przyjąć, że wnioskodawca jednocześnie wykonywał prace na ww. stanowiskach pracy to okoliczność ta z całą pewnością nie dyskwalifikuje pracy wykonywanej przez skarżącego jednocześnie na dwóch stanowiskach w ramach jednego etatu, jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Skoro bowiem praca na tych stanowiskach jest zaliczana do pracy w warunkach szczególnych, tzn. że wnioskodawca stale i pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w szczególnych warunkach. W ocenie Sądu nie ma znaczenia czy wykonuje się prace na jednym czy też dwóch stanowiskach, jeżeli praca ta była wykonywana stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach określonych jako praca w szczególnych warunkach.

/bezsporne, a nadto wyrok SO w Łodzi z dnia 29.03.2022 z uzasadnieniem k. 27- 32/

Wskazany wyrok uprawomocnił się w dniu 19.04.2022 r., a do organu rentowego wraz z uzasadnieniem wpłynął w dniu 27.04.2022 r.

/bezsporne, a nadto potwierdzenie przekazania akt wraz z wyrokiem k. 68/

W wykonaniu wskazanego orzeczenia decyzją z dnia 10.05.2022 r. (...) organ rentowy przyznał A. M. (1) prawo do emerytury pomostowej do dnia poprzedzającego dzień osiągnięcia przez ww. powszechnego wieku emerytalnego od 25.03.2021 r. tj od daty określonej w wyroku. Zakład ustalił termin płatności emerytury pomostowej na 25 dzień każdego miesiąca. Należność za okres od 25.03.2021r. do 31.05.2022r. wraz z dodatkowymi świadczeniami rocznymi i po odliczeniu zaliczek na podatek odprowadzanej do US składki na ubezpieczenie zdrowotne, zakład przekazał za pośrednictwem poczty.

/ decyzja k. 71- 72 akt ZUS dot emerytury pomostowej/

W dniu 3.06.2022 r. A. M. (2) w związku z uprawomocnieniem się wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 29.03.2022 r. wezwał organ rentowy do wypłacenia mu należnych odsetek ustawowych od poszczególnych kwot miesięcznych przyznanej mu emerytury pomostowej.

/wniosek k. 78 akt ZUS dot emerytury pomostowej/

Zaskarżoną decyzją z dnia 25.07.2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., po rozpoznaniu wniosku z dnia 3.06.2022 r. odmówił A. M. (1) prawa do wypłaty odsetek od emerytury pomostowej wskazując, iż prawo do emerytury pomostowej zostało przyznane na mocy prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego z 29.03.2022 r. Wyrok uprawomocnił się 19.04.2022 r. Natomiast decyzja o przyznaniu emerytury pomostowej została wydana 10.05.2022 r., a więc w terminie. Dodatkowo organ zaznaczył, iż Sąd Okręgowy w Łodzi, VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sentencji wyroku nie wskazał, aby ZUS ponosił odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

/decyzja k. 80 akt ZUS dot emerytury pomostowej/

Powyższy stan faktyczny był w sprawie niesporny, nadto Sąd Okręgowy ustalił go na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych a nadto w oparciu o dowód z akt sprawy VIII U 1650/21 - wyrok Sądu Okręgowego z dnia
29.03.2022 r. wraz z uzasadnieniem.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy nie jest zasadne.

Przedmiotem sporu niniejszego postępowania było prawo ubezpieczonego do odsetek od należnej mu od 25.03.2021 r. emerytury pomostowej przyznanej decyzją z dnia
10.05.2022 r. w związku z realizacją wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi VIII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 29.03.2022 r.

Wskazać należy, iż zgodnie z art. 118 ust. 1, 1a i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 504) organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120. Inaczej mówiąc, oznacza to, iż chwilą, od której rozpoczyna bieg 30-dniowy termin do wydania decyzji jest rozstrzygnięcie ostatniej kwestii koniecznej dla ustalenia uprawnień wnioskodawcy. Celem tak skonstruowanej regulacji jest zagwarantowanie ubezpieczonym możliwie szybkiego uzyskania świadczenia bez zbędnego przedłużania postępowania w sprawie o jego nabycie. W przypadku uchybienia powyższemu terminowi, organ rentowy popada w zwłokę ze spełnieniem świadczenia, czego konsekwencją jest obowiązek zapłaty odsetek w ustawowej wysokości.

W razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nie ustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego. Jeżeli w wyniku decyzji zostało ustalone prawo do świadczenia oraz jego wysokość, organ rentowy dokonuje wypłaty świadczenia w terminie określonym w ust.1 w/w art. 118.

Wydanie przez organ rentowy niezgodnej z prawem decyzji odmawiającej wypłaty świadczenia w sytuacji, gdy było możliwe wydanie decyzji zgodnej z prawem, zwłaszcza, gdy ubezpieczony wykazał wszystkie przesłanki świadczenia, oznacza, że opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które organ rentowy ponosi odpowiedzialność, choćby nie można było mu zarzucić niestaranności w wykładni i zastosowaniu prawa. /Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 13 marca 2018 r., III AUa 477/17/

Wydanie błędnej decyzji w sytuacji, gdy organ rentowy nie dysponował wystarczającym materiałem dowodowym, pozwalającym na ustalenie prawa wnioskodawcy do żądanego świadczenia, nie skutkuje obciążeniem organu odpowiedzialnością z tego tytułu. /Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 20 września 2017 r. III AUa 1014/15/

Jeżeli ustalenie niezbędnych okoliczności stanowiących faktyczną podstawę roszczenia następuje dopiero przed sądem ubezpieczeń społecznych, to za datę wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji zgodnie z art 118 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, po upływie której organ rentowy obowiązany jest do zapłaty odsetek, należy liczyć datę wpływu do organu rentowego prawomocnego wyroku, w którym ustalono prawo do tego świadczenia lub jego wysokość. /Wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 15 marca 2018 r., III AUa 432/17/

Ustawodawca nie tylko sprecyzował treść art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przez stwierdzenie, iż dniem wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji jest dzień wpływu prawomocnego orzeczenia sądu tylko wówczas, gdy organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie tej okoliczności, ale i nałożył na sąd przyznający prawo do świadczenia obowiązek rozstrzygnięcia z urzędu o tej odpowiedzialności, tj. rozstrzygnięcia zarówno stwierdzającego taką odpowiedzialność, jak i jej brak. Niezamieszczenie tej treści rozstrzygnięcia w sentencji wyroku nie jest zaś równoznaczne z orzeczeniem negatywnym i nie pozbawia ubezpieczonego prawa do odsetek za opóźnienie w wypłacie świadczenia. /Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 7 grudnia 2018 r. III AUa 396/18/

Podejmując wypłatę świadczenia w decyzji wykonującej wyrok sądowy, w sytuacji gdy wyrok ten nie zawiera rozstrzygnięcia o odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, organ rentowy każdorazowo jest zobowiązany do samodzielnej oceny zasadności wypłaty także należności ubocznej. /Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 18 stycznia 2018 r., III AUa 2389/16/

Stosownie do dyspozycji zawartej przez ustawodawcę w treści normy prawnej wyrażonej w przepisie art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1009 t.j.), jeżeli Zakład Ubezpieczeń Społecznych – w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów albo umów międzynarodowych - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności.

Przepis § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 lutego 1999 roku w sprawie szczegółowych zasad wypłacania odsetek za opóźnienie w ustaleniu lub wypłacie świadczeń z ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 1999 roku, nr 12, poz. 104), wydanego na podstawie art. 85 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, stanowi, że odsetki wypłaca się za okres od dnia następującego po upływie terminu na ustalenie prawa do świadczeń lub ich wypłaty, przewidzianego w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń - do dnia wypłaty świadczeń. Zaś okres opóźnienia w ustaleniu prawa do świadczeń i ich wypłacie, dla których przepisy określające zasady ich przyznawania i wypłacania przewidują termin na wydanie decyzji, liczy się od dnia następującego po upływie terminu na wydanie decyzji.

W ocenie Sądu Okręgowego zgromadzony materiał dowodowy wskazuje, że ostatnia okoliczność niezbędna do wydania decyzji w przedmiocie ustalenia uprawnień ubezpieczonego do emerytury pomostowej - w związku z nieprawidłowościami w zakresie oznaczenia stanowisk w obrębie dwóch różnych działów zarządzenia resortowego (organ wskazywał, że wnioskodawca wykonywał prace równocześnie na dwóch różnych stanowiskach w obrębie dwóch różnych działów zarządzenia resortowego) w świadectwie wykonywania prac w warunkach szczególnych, wystawionego przez jego ówczesnego pracodawcę (...) S.A. i koniecznością ustalenia, czy rzeczywiście wnioskodawca wykonywał prace w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy - wystąpiła w dniu doręczenia organowi prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego z dnia 29.03.2022 r. Wskazany wyrok stał się prawomocny w dniu 19.04.2022 r. a do organu rentowego wraz z uzasadnieniem wpłynął w dniu 27.04.2022 r. W uzasadnieniu wskazanego wyroku stwierdzono wprost, że dopiero przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało jednoznacznie, że w spornych okresach wnioskodawca wykonywał obowiązki pracownicze maszynisty urządzeń uzdatniania wody lub laboranta, przy czym nigdy nie wykonywał obydwu tych prac jednocześnie. W zależności bowiem od potrzeb pracodawcy, wnioskodawca wykonywał prace na jednym, bądź drugim stanowisku pracy. Praca świadczona przez wnioskodawcę na stanowisku aparatowego uzdatniania wody (maszynisty gospodarki wodnej) została wymieniona w wykazie A, dziale IX (gospodarka komunalna), pod pozycją 2, pkt 1 stanowiącym załącznik do zarządzenia nr 17 ministra górnictwa i energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, a praca świadczona przez wnioskodawcę na stanowisku laboranta została wymieniona w wykazie A, dziale IX (gospodarka komunalna), pod pozycją 2, pkt 2 stanowiącym załącznik do zarządzenia nr 7 ministra przemysłu chemicznego i lekkiego w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego a zatem w zakresie innych działów i zarządzeń niż określone w świadectwie wykonywania prac w warunkach szczególnych złożonym przez wnioskodawcę w ZUS. W uzasadnieniu wskazanego wyroku podniesiono też, że nawet gdyby hipotetycznie przyjąć, że wnioskodawca jednocześnie wykonywał prace na ww. stanowiskach pracy to okoliczność ta z całą pewnością nie dyskwalifikuje pracy wykonywanej przez skarżącego jednocześnie na dwóch stanowiskach w ramach jednego etatu, jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Skoro, bowiem praca na tych stanowiskach jest zaliczana do pracy w warunkach szczególnych, tzn., że wnioskodawca stale i pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w szczególnych warunkach. W ocenie Sądu nie ma znaczenia czy wykonuje się prace na jednym czy też dwóch stanowiskach, jeżeli praca ta była wykonywana stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach określonych, jako praca w szczególnych warunkach.

Nie jest, zatem zasadne roszczenie wnioskodawcy, co do wypłaty odsetek za okres od dnia 25.03.2021 r. Rozstrzygnięcie w przedmiocie możliwości zaliczenia spornych okresów do okresu pracy w szczególnych warunkach było, co istotne możliwe dopiero po weryfikacji znamiennej dla rozstrzygnięcia kwestii faktycznego wykonywania przez ubezpieczonego pracy w szczególnych warunkach przez Sąd Okręgowy. Dopiero bowiem w toku tego postępowania Sąd ustalił, że praca świadczona przez wnioskodawcę na stanowisku laboranta została wymieniona w wykazie A, dziale IX (gospodarka komunalna), pod pozycją 2, pkt 2 stanowiącym załącznik do odpowiedniego zarządzenia, a nie tak jak to wynikało z przedłożonego świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 26.03.2021r. – w wykazie A, dziale I poz. 5 pkt.3.

Przyczyną odmowy przyznanie wnioskodawcy prawa do emerytury pomostowej był zaś fakt, iż wnioskodawca wykonywał prace równocześnie na dwóch różnych stanowiskach w obrębie dwóch różnych działów zarządzenia resortowego. ZUS w decyzji z dnia 28.04.2021r. wskazał, że do prac w warunkach szczególnych można uwzględnić okresy pracy na dwóch różnych stanowiskach określonych w zarządzeniu resortowym w obrębie tylko tego samego działu, lecz pod różnymi pozycjami oraz okresy wykonywania pracy na stanowisku, którego nazwa składa się z nazw dwóch stanowisk pracy, a każde stanowisko jest wymienione odrębnie w wykazie resortowym w tym samym dziale, lecz pod inną pozycją. Sąd zweryfikował dopiero to stanowisko po przeprowadzeniu postępowania dowodowego. Organ rentowy miał zaś prawo do oceny przedłożonego przez wnioskodawcę świadectwa pracy w warunkach szczególnych.

Nie sposób dojść zatem do przekonania co sugeruje odwołujący, iż wyjaśnienie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji było już możliwe w oparciu o dostępną dokumentację w postępowaniu przed organem rentowym toczącym się na skutek złożenia przez ubezpieczonego wniosku o emeryturę pomostową i za brak wyjaśnienia tej okoliczności organ ponosi odpowiedzialność. Nie należy też tracić z pola widzenia, iż dopiero w toku procesu wnioskodawca powołał dowody w tym z zeznań świadków, które ostatecznie potwierdzały charakter jego zatrudnienia w spornym okresie. Z tych też względów Sąd doszedł do przekonania, że ustalenie niezbędnych okoliczności stanowiących faktyczną podstawę roszczenia nastąpiło dopiero przed sądem ubezpieczeń społecznych. Znamiennym jest też, iż decyzja wykonująca wyrok Sądu z dnia 10.05.2022, z uwagi na uprawomocnienie się orzeczenia Sądu Okręgowego z dnia 29.03.2022 r. w dniu 19.04.2022 r. i jego wpływ do organu w dniu 27.04.2022 r. została wydana w terminie ustawowym. Brak jest, zatem obowiązku organu rentowego do wypłaty odsetek od przyznanego świadczenia.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.

J.L.

z/ odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. wniosk. przez PI