Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 44/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 grudnia 2022 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:

sędzia Anna Lisowska

Protokolant:

st. sekr. sąd. Anna Paprota

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 grudnia 2022 roku

sprawy z powództwa (...) Sp. j. z siedzibą w O.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

o r z e k a:

I.  Zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz powoda (...) Sp. j. z siedzibą w O. kwotę 1 470 zł (jeden tysiąc czterysta siedemdziesiąt złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 26.09.2020r. do dnia zapłaty.

II.  Oddala powództwo w pozostałej części.

III.  Zasądza od powoda (...) Sp. j. z siedzibą w O. na rzecz pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. kwotę 1 035,24 zł (jeden tysiąc trzydzieści pięć złotych 24/100) tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

IV.  Nakazuje ściągnąć od powoda (...) Sp. j. z siedzibą w O. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piszu kwotę 332 zł (trzysta trzydzieści dwa złote) z tytułu brakującej zaliczki pokrytej tymczasowo ze środków Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piszu.

Sygn. akt I C 44/22

UZASADNIENIE

(...) Spółka Jawna z siedzibą w O. wytoczyła powództwo przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej o zapłatę kwoty 5 231,89 złotych, w tym kwoty 4 935,03 złotych tytułem należności głównej oraz kwoty 296,86 złotych tytułem skapitalizowanych odsetek od wyżej wymienionej kwoty za okres od dnia 26 września 2020 roku do dnia 21 października 2021 roku wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22 października 2021 roku do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że w dniu 6 sierpnia 2020 roku doszło do kolizji, w wyniku której uszkodzony został należący do A. J. pojazd marki (...) o nr rej. (...). Sprawca kolizji był ubezpieczony w Towarzystwie Ubezpieczeniowym pozwanej. W dniu 7 sierpnia 2020 roku poszkodowany zawarł z powódką umowę najmu pojazdu zastępczego, która trwała do 5 września 2020 roku.

Powódka dochodzi od pozwanego należności za czas trwania najmu pojazdu zastępczego od dnia 7 sierpnia 2020 roku do dnia 5 września 2020 roku. Legitymację czynną powódki stanowi umowa cesji wierzytelności z dnia 10 czerwca 2021 roku przenoszącą uprawnienia do dochodzenia roszczeń przez powódkę w zakresie zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Powódka wystawiła fakturę VAT w dniu 18 listopada 2021 roku za najem pojazdu zastępczego na łączną kwotę 7 455,03 złotych brutto. Pozwana uznała roszczenie co do zasady i w dniu 25 września 2020 roku przelała na rachunek bankowy powódki kwotę 2 520 złotych. Tym samym do zapłaty pozwanej pozostała kwota 4 935,03 złotych. Powódka domaga się również skapitalizowanych odsetek od wyżej wymienionej kwoty za okres od dnia 26 września 2020 roku do dnia 21 października 2021 roku w wysokości 296,86 złotych.

Pozwana dokonała weryfikacji stawki z uwagi na fakt, że poszkodowany miał możliwość skorzystania z pomocy pozwanej przy organizacji pojazdu zastępczego i poinformowano go o uznanych przez pozwaną stawkach za jedną dobę najmu pojazdu zastępczego.

Powódka podkreśliła, że pełnomocnik poszkodowanego skontaktował się z infolinią pozwanego w celu zorganizowania najmu pojazdu zastępczego. Konsultant złożył zlecenie, a następnie pełnomocnik miał oczekiwać na kontakt zwrotny. Pełnomocnik otrzymał wiadomość sms, że najem będzie realizowała wypożyczalnia R., której pracownik skontaktuje się celem umówienia szczegółów podstawienia pojazdu. Nie nastąpił jednak żaden kontakt w tej sprawie, ani ze strony pozwanej, ani ze strony wypożyczalni współpracującej z pozwaną. Tym samym nie sposób uznać, by propozycja pozwanej była realna. Pełnomocnik poinformował poszkodowanego o zaistniałej sytuacji, a poszkodowany kontynuował najem u powódki.

Powódka zakwestionowała, że zorganizowany przez pozwaną najem pojazdu zastępczego miał być w rzeczywistości opłacony we wskazanej stawce za dobę najmu. Z wiedzy powódki wynika bowiem, że stawki wskazywane w informacjach przesyłanych poszkodowanym są inne, niż stawki stosowane w faktycznym rozliczeniu pomiędzy pozwaną, a współpracującymi wypożyczalniami.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwana zarzuciła brak legitymacji po stronie powodowej. Pozwana wskazała, że powódka nie wykazała, aby poszkodowany A. J., w związku z zawartą umową cesji uiścił na jego rzecz wynagrodzenie. Tymczasem stratę stanowią koszty poniesione przez stronę poszkodowaną. W ocenie pozwanej skoro powództwo wywodzone jest z faktu poniesienia szkody przez poszkodowaną, rzeczą powoda jest zaprezentowanie konkretnych faktów składających się na przesłankę zaistnienia straty po stronie poszkodowanej oraz jej udowodnienie. Powódka obowiązkowi temu nie sprostała.

Pozwana podkreśliła, że z analizy dokumentów umowy cesji wierzytelności zawartej pomiędzy powódką a poszkodowanym wynika, że przelew dotyczył wyłącznie wierzytelności przysługujących od (...) Spółki Akcyjnej, tj. od ubezpieczyciela. W przesłanym dokumencie nie ma informacji, że cesja dotyczy w pierwszej kolejności wierzytelności wobec samego sprawcy, co jest warunkiem sine qua non jej ważności.

W ocenie pozwanej, skoro umową przelewu wierzytelności nie została objęta wierzytelność wobec sprawcy szkody, jak i to, że wierzytelność wobec sprawcy nie wygasłą, to umowa przelewu wyłącznie wierzytelności względem ubezpieczyciela była nieważna. Strona powodowa nie stała się stroną uprawnioną do żądania odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową odpowiedzialności cywilnej.

Pozwana wskazała, że w dniu 11 sierpnia 2020 roku wysłała poszkodowanemu sms informację o możliwości najmu pojazdu zastępczego z wypożyczalnią współpracującą z pozwaną. W tym samym dniu pozwana wysłała poszkodowanemu pismo, w którym zaproponowała poszkodowanemu możliwość organizacji najmu pojazdu zastępczego w wypożyczalni współpracującej z pozwaną. Dopiero w dniu 12 sierpnia 2020 roku pełnomocnik poszkodowanego P. C. (1) skontaktował się z pozwaną w celu organizacji najmu pojazdu zastępczego z wypożyczalnią współpracującą z pozwaną, będącą konkurencją dla powódki, a podczas tej rozmowy pozwana wskazała akceptowalną stawkę najmu pojazdu zastępczego w kwocie 210 złotych. W tym samym dniu pozwany zlecił wypożyczalni R. organizację najmu pojazdu zastępczego dla poszkodowanego. Wypożyczalnia R. oświadczyła pozwanej, że P. C. (1) często dostaje zlecenia na wynajem pojazdu zastępczego z OC sprawcy. Przy każdym podstawieniu wypożyczalnia traci czas, by ten zapoznał się z warunkami, regulaminem najmu, przy czym zawsze nie odpowiadają mu warunki i ostatecznie nie bierze auta z wypożyczalni. Wypożyczalnia oświadczyła, że nie będzie realizować tego zlecenia. Pojazd nie został podstawiony, bowiem poszkodowany miał już wynajęty pojazd i nie był zainteresowany najmem u pozwanej, a działania jego pełnomocnika miały charakter pozorny. Nadto pozwana podkreślała, że pełnomocnik poszkodowanego działał w taki sposób, że zwiększył rozmiar szkody, przez co wysokość należnego odszkodowania powinna odpowiednio ulec zmniejszeniu. W ocenie pozwanej wystarczające jest odszkodowanie przyznane decyzją z dnia 24 września 2020 roku w wysokości 2 520 złotych brutto (12 dni najmu x 210 zł stawka za dobę najmu).

Pozwana zakwestionowała wysokość żądanego przez powoda odszkodowania jako nieuzasadnionego w świetle zaistniałego stanu faktycznego i zgromadzonego dotychczas materiału dowodowego. Ponadto wskazała, że poszkodowany zawarł z powódką dwie umowy najmu. Nic nie stało na przeszkodzie, żeby skontaktować się z pozwaną przed zawarciem kolejnej umowy najmu w celu organizacji najmu od pozwanej. Poszkodowany jednak tego nie zrobił.

Pozwana zakwestionowała czas najmu dochodzony pozwem jako nieuzasadniony. Biorąc pod uwagę powyższe rozważania wskazać należy, iż uznany za zasadny przez pozwaną 12 dniowy okres najmu auta zastępczego został wyliczony adekwatnie do okoliczności niniejszej sprawy. Dalej idąca odpowiedzialność pozwanej nie znajduje uzasadnienia. Powódka nie wykazała, żeby 29 dni okresu najmu było zasadne, a pozostawanie pojazdu w warsztacie przez tak długi okres było konieczne.

W ocenie pozwanej, wobec braku zasadności roszczenia głównego, również żądanie odsetek jako świadczenia ubocznego, nie znajduje podstawy prawnej.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 6 sierpnia 2020 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzony został samochód osobowy marki (...) o nr rej. (...), stanowiący własność A. J.. Sprawca zdarzenia objęty był ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów, stwierdzonym polisą wystawioną przez Towarzystwo (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w W.. Samochód pozwanego należał do segmentu pojazdów klasy E.

(okoliczności bezsporne)

W dniu 7 sierpnia 2020 roku A. J. zawarł z (...) Spółką Jawną umowę najmu pojazdu zastępczego (...) o numerze rejestracyjnym (...), który wynajmowany był od 7 sierpnia 2020 roku do 24 sierpnia 2020 roku, a następnie w dniu 24 sierpnia 2020 roku zawarł umowę najmu pojazdu zastępczego marki (...) o numerze rejestracyjnym (...), który to najem trwał od 24 sierpnia 2020 roku do 5 września 2020 roku. Stawka najmu pojazdu wynikała z cennika i w przypadku przedmiotowego pojazdu wynosiła 209 złotych za dobę za okres 15-31 dni. Najem pojazdu łącznie trwał przez 29 dni: od 7 sierpnia 2020 roku do 5 września 2020 roku.

Nadto A. J. ustanowił (...) Spółka Jawna swoim pełnomocnikiem w zakresie kontaktu z towarzystwem ubezpieczeniowym, a także upoważnił do czynnego udziału w postępowaniu likwidacyjnym. A. J. w dniu 7 sierpnia 2020 roku udzielił pełnomocnictwa P. C. (1) do wykonywania wszelkich działań zmierzających do wynajęcia pojazdu zastępczego za pośrednictwem towarzystwa ubezpieczeniowego, zawarcia i odmowy zawarcia umowy najmu pojazdu z wypożyczalnią wskazaną przez towarzystwo ubezpieczeniowe, a także do analizy warunków najmu pojazdu zastępczego stosowanych przez wypożyczalnie współpracujące z Towarzystwem Ubezpieczeniowym. Udzielając pełnomocnictwa A. J. określił swoje preferencje co do warunków umowy najmu pojazdu zastępczego.

A. J. był przekonany, że zgłosił szkodę bezpośrednio ubezpieczycielowi i najął pojazd zastępczy od ubezpieczyciela. Ubezpieczyciel nie kontaktował się bezpośrednio z poszkodowanym w sprawie najęcia pojazdu. Najęty samochód potrzebny był poszkodowanemu do wykonywania czynności dnia codziennego. Poszkodowany nie posiadał innego pojazdu.

W dniu 7 sierpnia 2020r. A. J. wynajął pojazd zastępczy marki (...) należący do segmentu D od powódki. Umowa najmu trwała do dnia 24 sierpnia 2020r. W dniu 24 sierpnia 2020r. poszkodowany wynajął od powódki kolejny pojazd zastępczy marki (...) należący do segmentu C, umowa trwała do dnia 6 września 2020r.

W dniu 11 sierpnia 2020r. Towarzystwo (...) S.A. po nieudanej próbie kontaktu telefonicznego wysłała do P. C. (1) wiadomość sms o możliwości wynajmu pojazdu zastępczego oraz wskazała, że stawka akceptowalna przez ubezpieczyciela wynosi 210 zł brutto za dobę.

Tego samego dnia pozwany wysłał do P. C. (1) pismo z informacją o możliwości najmu pojazdu zastępczego oraz akceptowalną stawką za jeden dzień najmu w przypadku najmu we własnym zakresie.

Dopiero w dniu 12 sierpnia 2020r. P. C. (1) skontaktował z ubezpieczycielem i zlecił mu organizację najmu pojazdu zastępczego dla poszkodowanego.

Wypożyczalnia R. mailem z dnia 12 sierpnia 2020r. poinformowała towarzystwo ubezpieczeń o odmowie realizacji zlecenia. Wskazano, iż P. C. (1) często występuje o organizację najmu pojazdu zastępczego dla poszkodowanych z OC sprawcy szkody. Za każdym razem wypożyczalnia informuje go o warunkach i regulaminie najmu. P. C. (1) zawsze owe warunki nie odpowiadając i ostatecznie nie wynajmuje pojazdu zastępczego z wypożyczalni R.. P. C. (1) kwestionuje m.in. udział własny wynajmującego, podczas gdy umowa zawarta z (...) zwalnia wynajmującego z udziału własnego i przenosi ten koszt na ubezpieczyciela.

Po zakończeniu najmu pojazdu zastępczego (...) Spółka Jawna wystawiła fakturę VAT za wynajem samochodu (...)za okres od 7 sierpnia 2020 roku do 24 sierpnia 2020 roku w kwocie 4 370,19 złotych brutto oraz fakturę VAT za wynajem samochodu (...) za okres od 24 sierpnia 2020 roku do 5 września 2020 roku na kwotę 3 084,84 złotych brutto.

W dniu 7 września 2020 roku A. J. dokonał cesji wierzytelności na rzecz (...) Spółki Jawnej z siedzibą w O. w związku ze szkodą z dnia 6 sierpnia 2020 roku powstałą w wyniku kolizji w P.. Pismem z 7 sierpnia 2020 roku A. J. poinformował towarzystwo ubezpieczeniowe o dokonaniu cesji wierzytelności.

W dniu 5 października 2020 roku Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna dokonała wypłaty kwoty 2 520 złotych na rachunek (...) Spółka Jawna.

(dowód: umowy najmu k. 13-14v, cennik k. 15, faktura VAT k. 16,17, cesja wierzytelności k. 18, pełnomocnictwo k. 19, pismo z 7.08.2020r. k. 20, oświadczenie k. 21, preferencje klienta k. 22, pełnomocnictwo k. 23, korespondencja SMS k. 24, pismo z 11.09.2020r. k. 27, potwierdzenie transakcji k. 30, wydruk wiadomości e-mail k. 71, zeznania świadka P. C. (1) e-protokół z 10.05.2022r. [00:05:55] k.107v, zeznania świadka A. J. e-protokół z 10.05.2022r. [00:23:00], [00:28:25] k. 107v, zeznania świadka K. S. e-protokół z 6.09.2022r. [00:05:26], [00:11:49] k.137v)

Stan pojazdu (...)o nr rej. (...) po zdarzeniu eliminował pojazd z ruchu na drogach publicznych z uwagi na uszkodzenia między innymi: zniekształcony zderzak przedni z rozerwaniem struktury, zniekształcona belka zderzaka przedniego, wymianę reflektora prawego.

Uzasadniony technologią czas naprawy pojazdu powinien w tym przypadku wynieść 5 dni roboczych. Uwzględniając czynności towarzyszące razem uzasadniony teoretycznie czas postoju pojazdu oszacowany został na 19 dni kalendarzowych. Wynajmowane pojazdy zastępcze (...) należy do klasy C (grupa podstawowa), a (...) należy do klasy D (grupa terenowo- rekreacyjna (...)). Natomiast uszkodzony w zdarzeniu pojazd (...) należy do klasy E (grupa podstawowa). Dobowe stawki najmu pojazdów zastępczych wynajmowanych w -przedmiotowej sprawie kształtowały się: w klasie C 70-275 zł netto (86-338 zł brutto), natomiast w klasie D 137-398 netto (169-490 zł brutto).

(dowód: opinia biegłego z zakresu techniki motoryzacyjnej, wyceny wartości pojazdów i kosztorysowania i oceny jakości napraw k. 146-154)

Sąd zważył, co następuje:

Na wstępie stwierdzić należy, iż podniesiony przez stronę pozwaną zarzut braku legitymacji procesowej po stronie powódki, jest chybiony. Na mocy zawartej umowy cesji, przeszła na powódkę wierzytelność odszkodowawcza, która pierwotnie przysługiwała poszkodowanemu wobec pozwanego zakładu ubezpieczeń, wraz z wszelkimi związanymi z wierzytelnością prawami (art. 510 § 1 w zw. z art. 509 § 1 i 2 k.c.). Niezasadny był zarzut pozwanej, iż zawarta umowa cesji jest nieważna. Skutkiem przelewu wierzytelności jest sukcesja syngularna o charakterze translatywnym. Nie prowadzi ona do umorzenia zobowiązania, jego zmiany przedmiotowej lub zakresu odpowiedzialności, bądź powołania nowego, ale do kontynuacji istniejącego zobowiązania w innym układzie podmiotowym. Z reguły każda wierzytelność (pieniężna i niepieniężna), jeżeli jest zbywalna, może być przedmiotem przelewu, chyba że zakazuje tego ustawa (np. art. 449, 595, 602, 912 k.c.), umowa bądź sprzeciwia się temu właściwość zobowiązania. Pozwana w ramach inicjatywy dowodowej nie wykazała owych przesłanek negatywnych. Roszczenie o ustalenie i wypłatę odszkodowania jest wierzytelnością (prawo majątkowe). Ustawodawca w art. 509 § 1 k.c. wprowadził generalną zasadę, iż zmiana wierzyciela bez zgody dłużnika jest dopuszczalna, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie lub właściwości zobowiązania. Obowiązujące przepisy nie wprowadzają żadnych ograniczeń co do możliwości zbywania roszczenia o odszkodowanie, a więc tym samym przelew wierzytelności należy uznać za dopuszczalny. W opisany sposób, na powódkę przeszła ostatecznie wierzytelność odszkodowawcza przysługująca wobec sprawcy szkody oraz pozwanego ubezpieczyciela, wraz z wszelkimi związanymi z wierzytelnością prawami (art. 510 § 1 w zw. z art. 509 § 1 i 2 k.c.).

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Stosownie do treści art. 34 ust. 1 i art. 35 Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003r., Nr 124, poz. 1152) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

W obowiązkowym ubezpieczeniu komunikacyjnym OC ma zastosowanie zasada pełnego odszkodowania wyrażona w art. 361 § 2 k.c., a ubezpieczyciel z tytułu odpowiedzialności gwarancyjnej wypłaca poszkodowanemu świadczenie pieniężne w granicach odpowiedzialności sprawczej kierowcy pojazdu mechanicznego (art. 822 § 1 k.c.).

Przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej są: zaistnienie zdarzenia, z którym przepis prawny łączy odpowiedzialność odszkodowawczą, powstanie szkody oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem i szkodą. W przypadku wystąpienia wymienionych przesłanek naprawienie szkody, przez podmiot do tego zobowiązany, powinno polegać na przywróceniu w majątku poszkodowanego stanu rzeczy naruszonego zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może przewyższać jednak wysokości faktycznie poniesionej szkody.

Okoliczności kolizji drogowej zaistniałej w dniu 6 sierpnia 2020 roku, odpowiedzialność pozwanego zakładu ubezpieczeń za szkodę powstałą w wyniku tego zdarzenia, a także zasadność najmu przez poszkodowanego pojazdu zastępczego przez 12 dni, pozostawały poza sporem. Spór koncentrował się na ustaleniu, czy poszkodowany miał obowiązek nająć pojazd zastępczy od firmy współpracującej z pozwanym oraz czy zastosowana przez powódkę stawka została zawyżona w stosunku do stawek rynkowych. Sporna była również zasadność najmu przez poszkodowanego pojazdu zastępczego przez okres ponad 12 dni.

Na początek należy wskazać, że oceny czy poniesienie określonych kosztów, związanych z najmem pojazdu zastępczego, mieści się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego, należy dokonywać zawsze na podstawie konkretnych okoliczności sprawy (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2002 r., V CKN 1273/00, LEX nr 55515, a także uzasadnienie uchwały 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11, OSNC 2012, nr 3, poz. 28).

Poszkodowany co do zasady nie ma bowiem obowiązku poszukiwania sprzedawcy oferującego najtańsze usługi, ubezpieczyciel powinien zatem pokryć koszty stosowane przez wybrany przez poszkodowanego podmiot, niezależnie od tego, że mogą być one wyższe od cen przeciętnych (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 25 kwietnia 2002 r.. I CKN 1466/99, OSNC 2003, nr 5 poz. 64).

Wprawdzie cytowane wyżej orzeczenia dotyczą kosztów naprawy pojazdu, niemniej, w ocenie Sądu orzekającego w niniejszej sprawie, należy je również odnieść do cen stosowanych na lokalnym rynku przez wypożyczalnie samochodów zastępczych. Niewątpliwie, zgodnie z dyspozycją art. 361 § 1 i 2 k.c., poszkodowany ma prawo do pełnej rekompensaty poniesionej szkody, z drugiej zaś strony ciąży na nim obowiązek współpracy z ubezpieczycielem poprzez przeciwdziałanie zwiększeniu szkody i minimalizowanie jej skutków (art. 354 § 2 k.c.). Obowiązek ten nie może jednak, w ocenie Sądu, być w związku z tym poczytywany za równoznaczny z obligacją do poszukiwania najtańszej oferty najmu samochodu zastępczego. Przypisanie poszkodowanemu naruszenia obowiązku współpracy z ubezpieczycielem jest bowiem możliwe jedynie wtedy, gdy świadomie lub przez niedbalstwo skorzystał on z usług droższych, np. w sytuacji, kiedy zostanie wykazane, że poszkodowany, znając podmiot wynajmujący pojazdy po cenach niższych, wynajął pojazd zastępczy tam, gdzie wynajmowano je drożej. Zarzut uchybienia obowiązkowi z art. 354 § 2 k.c. mógłby zatem wchodzić w grę tylko w razie wykazania świadomości i niedbalstwa poszkodowanego przy skorzystaniu z podmiotu stosującego stawki wygórowane (i to rażąco).

W przedmiotowej sprawie zgromadzony materiał dowodowy wykazał, że działania powoda nastawione były na zwiększenie rozmiaru szkody i nie można przyjąć, iż najem nie został zorganizowany z winy pozwanego.

Podkreślić należy, iż poszkodowany udzielił pełnomocnictwa P. C. (1) już w dniu wystąpienia szkody. P. C. (1) nie podjął się próby organizacji pojazdu zastępczego od pozwanego bezpośrednio po udzieleniu mu pełnomocnictwa, ale dopiero w dniu 12 sierpnia 2020r., to jest po zorganizowaniu poszkodowanemu pojazdu zastępczego z wypożyczalni nie współpracującej z pozwanym. P. C. (1) zwracając się o pojazd zastępczy do pozwanego towarzystwa ubezpieczeń dopiero w dniu 12 sierpnia 2020r. nie poinformowała pozwanego, iż zorganizował już poszkodowanemu pojazd zastępczy i to na dodatek w klasie niższej niż pojazd poszkodowanego. Do pozwanego wystąpił natomiast z żądaniem najmu pojazdu zastępczego tej samej klasy co pojazd uszkodzony, to jest klasy E.

Ponadto P. C. (1) zeznał, iż powodem wystąpienia do pozwanego o organizację pojazdu zastępczego dopiero w dniu 12 sierpnia był fakt, iż poszkodowany bezpośrednio po zdarzeniu zgłosił szkodę do firmy zajmującej się likwidacją szkód komunikacyjnych, a następnie po stronie (...) wystąpił problem związany z rejestracją szkody, ponadto zeznał, iż informował poszkodowanego o obowiązku minimalizacji szkody (dowód: zeznania P. C. (1) z dnia 10 maja 2020r. k. 107-107v). Tymczasem poszkodowany w wypadku świadek A. J. zeznał, iż szkodę zgłosił bezpośrednio do pozwanego, który od razy zaproponował mu pojazd zastępczy. W późniejszym czasie nie otrzymał propozycji zmiany pojazdu zastępczego. (dowód: zeznania P. C. (1) z dnia 10 maja 2020r.) Sąd dał wiarę zeznaniom A. J., albowiem były spontaniczne i logiczne. Po stronie świadka nie zachodziły przesłanki pozwalające na kwestionowanie jego prawdomówności. W światle zeznań świadka A. J. jako niewiarygodne i kłamliwie Sąd ocenił zeznania przesłuchanego w charakterze świadka P. C. (1) – pełnomocnika poszkodowanego w procesie likwidacji szkody. Z porównania zeznań obu świadków jasno wynika, iż działając w imieniu poszkodowanego P. C. (1) nie był zainteresowany najmem pojazdu zorganizowanym przez pozwanego, skoro wcześniej wynajął już pojazd zastępczy od powódki. P. C. (1) nie informował poszkodowanego o obowiązku współdziałania z ubezpieczycielem w procesie likwidacji szkody jak również skłamał zeznając, iż poszkodowany zgłosił szkodę pozwanego za pośrednictwem innego pełnomocnika. Zdaniem Sądu powyższe ustalenia jednoznacznie wskazują, iż działania P. C. (1), który współpracował z powodem, miały charakter wyłącznie pozorny.

Sad dał także wiarę zeznaniom świadka K. S. - pracownika wypożyczalni R., która zeznała, iż P. C. (1) wiedział, że w przypadku towarzystwa ubezpieczeń (...), wypożyczalnia R. ma zawartą umowę przerzucającą na towarzystwo ubezpieczeń udział własny w szkodzie. O tym fakcie P. C. (1) był informowany za każdym razem kontaktu z wypożyczalnią (dowód: zeznania K. S. z dnia 6 września 2022r. – nagranie protokołu rozprawy k. 137).

Powołany na wniosek strony powodowej biegły sądowy z zakresu techniki motoryzacyjnej, wyceny wartości pojazdów, kosztorysowania i oceny jakości napraw, a także szacowania szkód pojazdów z ubezpieczeń, w sporządzonej na piśmie opinii stwierdził, że stawki najmu pojazdu klasy C kształtują się w przedziale 86-338 złotych brutto (70-275 złotych netto), natomiast klasy D 169-490 złotych brutto (137-398 złotych netto). Uszkodzony pojazd poszkodowanego należał do klasy E, która stanowi klasę wyższą. Stan pojazdu (...)o nr rej. (...) po zdarzeniu eliminował pojazd z ruchu na drogach publicznych z uwagi na uszkodzenia. Biegły wskazał, że uzasadniony technologią czas naprawy pojazdu powinien w tym przypadku wynieść 5 dni roboczych. Biegły zwrócił uwagę na fakt, że powyższy okres dotyczy wyłącznie czasu naprawy. Biegły nie odniósł się, ani nie uwzględnił czasów dostarczenia pojazdu, szkody i zakresu naprawy, weryfikacji i akceptacji kosztorysu, oczekiwania na części zamienne itd. W kwestii współczynnika korekty czasowej biegły wyjaśnił, że czas naprawy roboczogodziny został skorygowany współczynnikiem 0,6. Współczynnik ten stanowi korektę nakładów czasowych producenta do nakładów czasowych przeciętnego warsztatu i nie ma nic wspólnego z autoryzacją oraz czasami schnięcia lakierów i klejów. Uwzględniając zidentyfikowane czynności towarzyszące uzasadniony teoretycznie czas postoju pojazdu w warsztacie oszacowany został na 19 dni kalendarzowe.

Sąd w pełni podziela opinię biegłego M. Z., bowiem spełniała ona stawiane jej wymogi, odzwierciedlała staranność i wnikliwość w badaniu zleconego zagadnienia, odpowiadała w sposób wyczerpujący, stanowczy i zrozumiały na postawione pytania, a przytoczona na jej uzasadnienie argumentacja jest w pełni przekonująca. Zauważyć należy, iż opinia biegłego podlega, jak i inne dowody, ocenie według art. 233 § 1 k.p.c, lecz odróżniają je szczególne kryteria oceny. Stanowią je zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej wniosków. W ocenie Sądu opinia powyższa sporządzona została zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą specjalną. Jest rzeczowa i logiczna.

Po przeprowadzonym postępowaniu dowodowym Sąd uznał , iż w niniejszej sprawie brak było współpracy poszkodowanego działającego przez pełnomocnika P. C. (1) z ubezpieczycielem w zakresie minimalizacji kosztów szkody i uznał za zasadną dobową stawkę najmuje stawkę przyjętą przez pozwanego to jest kwotę 210 zł brutto. Odnosząc się do okresu najmu, za uzasadniony czas Sąd uznał 19 dni kalendarzowych. Tak więc Sąd uznał, że powódce należy się kwota 3 990 złotych. Uwzględniając dotychczas wypłacone odszkodowanie przez pozwaną w wysokości 2520 złotych, Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 1 470 złotych.

Odsetki ustawowe za opóźnienie od zasądzonej kwoty należały się od daty wymagalności (art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych [tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r., poz. 2214 ze zm.]), Sąd nie mógł jednak wyjść ponad żądanie pozwu, dlatego zasądził odsetki od daty wskazanej przez powoda, to jest 24 grudnia 2021 roku.

O kosztach procesu, wobec jedynie częściowego uwzględnienia żądań pozwu, Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 100 k.p.c., biorąc pod uwagę wygranie sprawy przez powódkę w 28 % i dokonał kompensacji tych kosztów. Koszty poniesione przez powódkę wyniosły łącznie 5 622 złotych, na co składają się: kwota 1 205 złotych tytułem opłaty sądowej od pozwu, kwota 17 złotych tytułem opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa, kwota 800 złotych tytułem kosztów wynagrodzenia biegłych sądowych i kwota 3 600 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego. 28 % ze wskazanej kwoty wynosi 1 574,16. Natomiast koszty poniesione przez pozwanego wyniosły łącznie 3 617 złotych, na co składa się: kwota 3 600 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego i kwota 17 złotych z tytułu opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa. Pozwany wygrał sprawę w 72 %, stąd należna mu kwota wynosi 2 604,24 zł. Sąd dokonał kompensacji kosztów, jednakże na skutek oczywistego błędu rachunkowego zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 1 035,24 zł, zamiast prawidłowej kwoty 1 030,08 zł.

Nadto, na podstawie art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. Dz.U. z 2020r., poz. 755), Sąd nakazał pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Piszu kwotę 332 zł tytułem zwrotu części wydatków na opinię biegłego, które tymczasowo wyłożone zostały przez Skarb Państwa.