Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 marca 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 7 marca 2014 r. w Szczecinie

sprawy J. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o przyznanie emerytury

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 2 lipca 2013 r. sygn. akt VI U 416/13

zmienia zaskarżony wyrok i oddala odwołanie.

SSO del. Beata Górska SSA Zofia Rybicka - Szkibiel SSA Romana Mrotek

Sygn. akt III AUa 733/13

UZASADNIENIE

Ubezpieczony J. R. odwołał się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. z dnia 8.03.2013 r. odmawiającej prawa do emerytury. Wniósł o uznanie, że będąc zatrudnionym (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w okresie 1.09.1968 r. – 7.09.1999 r. wykonywał pracę w warunkach szczególnych.

W odpowiedzi na wniesione odwołanie pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniósł o jego oddalenie.

W ocenie organu rentowego ubezpieczony nie udokumentował 15 lat pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

Wyrokiem z dnia 2 lipca 2013r. Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od dnia (...) roku.

Sąd Okręgowy ustalił, że ubezpieczony J. R. urodził się (...) Posiada ogólny okres ubezpieczenia wynoszący 30 lat, 3 miesiące i 12 dni. W okresie od 1.09.1968 r. do 7.09.1990 r. zatrudniony był w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w G.

W okresach 22.06.1970 r. – 26.04.1973 r. oraz 6.05.1975 r. – 7.09.1990 r. ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował na stanowisku cieśli wykonując prace na wysokościach. Ubezpieczony pracował na budowach obiektów przemysłowych m.in. w zakładach (...), S., Elektrociepłownia, Szpital (...) w G. W ramach delegacji wykonywał również prace ciesielskie w innych miastach kraju oraz w Niemczech ( w okresie 6.098.1984 -31.08.1985 r. ). Ubezpieczony był członkiem brygady ciesielskiej.

W okresach 1.06.1970 r. – 36.04.1973 r. oraz 6.05.1975 r. – 7.09.1990 r. ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu wykonywał pracę w szczególnych warunkach. Łącznie okresy te obejmują 18 lat, 2 miesiące i 9 dni, co stanowi staż pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych.

Ubezpieczony w dniu 20.02.2013 r. wystąpił do pozwanego organu rentowego z wnioskiem o ustalenie uprawnień do emerytury. W decyzji z 8.03.2013 r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do świadczenia.

Sąd Okręgowy wskazał, że istotę sporu w rozpoznawanej sprawie stanowił okres zatrudnienia ubezpieczonego w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w G. obejmujący okres 1.09.1968 r. – 7.09.1990 r. Ubezpieczony domagał się uznania, że w okresie tym wykonywał prace w szczególnych warunkach uprawniające do nabycia prawa do emerytury w tzw. obniżonym wieku emerytalnym. Przedmiotem oceny Sądu Okręgowego była decyzja z dnia 8.03.2013 r., w której organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury, albowiem nie uznał pracy w wymienionym zakładzie jako wykonywanej w warunkach szczególnych. Organ rentowy uzasadnił swoje stanowisko faktem, że ubezpieczony nie legitymuje się świadectwem pracy w warunkach szczególnych a ponadto, że na podstawie przedłożonych przez niego dokumentów nie sposób ustalić jaki dokładnie charakter prac wykonywał, czy były to prace na wysokościach, czy w głębokich wykopach.

Sąd Okręgowy wskazał, że zgodnie z art. 184. ust.1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r., Nr 153, Poz. 1227 tj.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  wymagany okres składkowy i nieskładkowy, który w przypadku kobiet wynosi 20 lat i 25 w przypadku mężczyzn.

Zgodnie z ust. 2 tegoż artykułu powyższa emerytura, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem organu rentowego, na dochody budżetu państwa.

Warunkiem nabycia uprawnień emerytalnych według art. 184 ustawy jest zatem spełnienie przesłanki stażu przed dniem 1 stycznia 1999 r.

Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się zaś pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (art. 32 ust. 2 ustawy).

Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. l, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 przysługuje prawo do wcześniejszej emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (ust. 4 art. 32 ustawy).

Dotychczasowymi przepisami były zaś przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8 poz.43 ze zm.). Zgodnie z § 3 Rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Natomiast w myśl § 4 ust.1 pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: 1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, 2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W wykazie A załącznika do rozporządzenia, jako prace wykonywane w szczególnych warunkach wymienione zostały m.in. prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości (poz. 5, Dział V). Zgodnie z Zarządzeniem Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz wzrostu emerytury lub renty (Dz.U. MB z dnia 6 grudnia 1983 r.) do wymienionej kategorii prac zalicza się pracę cieśli wykonującego prace na wysokości (poz. 5.3, Dział V).

Przenosząc powyższe regulacje na grunt rozpoznawanej sprawy Sąd Okregowy zważył, iż ubezpieczony wykazał spełnienie na dzień (...) r. wszystkich przesłanek warunkujących przyznanie mu świadczenia emerytalnego. Ubezpieczony wykazał ogólny okres ubezpieczenia w bezspornym wymiarze 30 lat, 3 miesięcy i 12 dni, osiągnął wymagany wiek, a także nie przystąpił do OFE. Ponadto, w toku niniejszego procesu, ubezpieczony wykazał, że przez ponad 15 lat wykonywał pracę w warunkach szczególnych.

Na okoliczność wykonywania przez ubezpieczonego pracy w tym charakterze w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w G. Sąd Okręgowy przeprowadził dowód z przesłuchania świadków, dokumentacji pracowniczej zalegającej w aktach ZUS, zaświadczeń z badań okresowych, akt osobowych i przesłuchania ubezpieczonego. Świadek A. C. pracował z ubezpieczonym w wymienionym zakładzie a latach 1976-1990. Zeznał, iż ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy był cieślą wykonującym prace na wysokościach. Świadek ten jedynie przez ostanie 2-3 lata pracy miał jednak styczność z ubezpieczonym pracując w jednej brygadzie. Wcześniej widywali się na budowach pracując w osobnych zespołach. Informacje wynikające z jego zeznań uzupełnił świadek R. W., który w latach 1966-1991 r. pracował w „ (...) przemysłówce” jako cieśla. Zeznał on, że ubezpieczony pracował w tym samym charakterze wskazując okres jego zatrudnienia na lata 1968-1991. Świadek ten zeznał, że ubezpieczony pracował wyłącznie w charakterze cieśli, albowiem pracował on w brygadzie ciesielskiej odpowiedzialnej wyłącznie za tego typu prace. Zdaniem świadka, nawet gdy nie widywał ubezpieczonego, bo wykonywali prace na różnych budowach, z uwagi na ten fakt musiał on pracować właśnie jako cieśla. Świadek ten wskazał, że prace wykonywane przez ubezpieczonego były zawsze pracami na wysokościach pomimo, iż rozpoczynały się one od prac przy fundamentach. Prace na wysokościach zaczynają się, zdaniem świadka, od 1,5 m, jednakże do kategorii tej pracy wlicza się również prace przy budowaniu fundamentów. Jest to bowiem nieodzowne do wykonania dalszych prac. Świadek ten wskazał, iż prace wykonywane były przez cały rok, ciągle w tym samym charakterze. Z uwagi na fakt, że było to budownictwo przemysłowe nie istniała możliwość, aby w okresie zimowym część prac wykonać np. wewnątrz obiektu. Świadek zeznał, że widywał ubezpieczonego wykonującego wyłącznie prace ciesielskie. Z zeznaniami wymienionych świadków korespondują zeznania ubezpieczonego, który wskazał, że wystawienie mu angaży na prace betoniarskie najprawdopodobniej nastąpiło w wyniku pomyłki. Ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracował bowiem jako cieśla. Ubezpieczony nie wykonywał prac betoniarskich, o czym świadczy fakt, że nie pobierał on z takiego tytułu wyższego wynagrodzenia.

Ubezpieczony wskazał wprawdzie, że stawiając fundamenty niektóre prace wykonywał w wykopach, w wodzie. Prace te wykonywać musiał w gumowcach. Nie pozbawia to jednak tych prac charakteru prac na wysokościach, albowiem były to prace nieodzowne do prowadzenia prac na wyższym poziomie, zaliczane, jak wskazał świadek R. W., do prac tej kategorii. Sąd Okręgowy nie podzielił również wątpliwości organu rentowego co do wykonywania przez ubezpieczonego prac betoniarskich. Przedłożone bowiem przez ubezpieczonego zaświadczenia z badań okresowych dowodzą, że w okresach, w których wypisano angaże, ubezpieczony badany był pod kątem zdolności do pracy cieśli. Sąd Okręgowy nie dał wiary dokumentacji pracowniczej zgromadzonej w aktach ZUS i aktach osobowych wymieniającej stanowisko betoniarza. Z tych samych powodów Sąd Okręgowy nie dał wiary zeznaniom świadka A. C. w zakresie, w jakim zeznał, że w ostatnich latach wspólnej pracy w brygadzie J. R. pracował również jako betoniarz.

Gdyby nawet przyjąć, że ubezpieczony w jakimś zakresie wykonywał prace betoniarskie, trzeba mieć na uwadze, że szalunki musiałby wykonać sobie samodzielnie. Ponadto, prace betoniarskie w wymienionych aktach prawnych również zaliczane są do kategorii prac wykonywanych w szczególnych warunkach (poz. 4, działu V Rozporządzenia oraz poz. 4.3 działu V Zarządzenia). W tej sytuacji nieuprawnione byłoby odbieranie ubezpieczonemu przywileju wcześniejszego nabycia prawa do emerytury, albowiem bezsprzecznie wykonywał on wyłącznie prace szkodliwe, zaliczane do kategorii prac w warunkach szczególnych. Nadmienić wypada, że specyfika pracy na budowach w okresie zatrudnienia ubezpieczonego polegała na tym, że zdarzały się sytuacje powierzania pracownikom prac wykraczających poza ich specjalizację, często o równie ciężkim charakterze. Nie można, zdaniem Sądu Okregowego, powoływać się na ten fakt w sytuacji, gdy nie ulega wątpliwości, że pełen zakres wykonywanych przez pracownika prac wyczerpuje kategorie prac szkodliwych. Praktyka taka naruszałaby zaufanie obywateli do państwa i stała w sprzeczności z ratio legis przywołanych przepisów.

Przeprowadzone w sprawie dowody, zwłaszcza z osobowych źródeł dowodowych i dokumentacji medycznej przedłożonej w toku postępowania przez ubezpieczonego pozwoliły na rozwianie wątpliwości wyłaniających się na tle dokumentów pracowniczych zalegających w aktach ZUS i aktach osobowych.

Sąd Okręgowy uznał pracę wykonywaną w okresach 21.06.1970 r. – 26.04.1973 r. oraz 6.05.1975 r. – 7.09.1990 r. za pracę wykonywaną w warunkach szczególnych i przyjął, że ubezpieczony przepracował jako cieśla pracujący na wysokościach 18 lat, 2 miesiące i 9 dni. Sąd pominął okres poprzedzający, w którym ubezpieczony pracował w niepełnym wymiarze, albowiem był w trakcie nauki w szkole. Sąd pominął również okres 27.04.1973 r. - 5.05.1975 r., w którym ubezpieczony pełnił służbę wojskową. Jak podniesiono, oceny Sądu Okręgowego w zakresie stałości wykonywania pracy cieśli na wysokości nie zmienia okoliczność, że ubezpieczony zajmował się w spornym okresie również pracami w wykopach, przy stawianiu fundamentów. Wykonywanie tych czynności wliczone jest w czas pracy cieśli i jego zakres obowiązków, jest bowiem nieodzowne do wykonywania dalszych prac ciesielskich na kolejnych poziomach.

W konsekwencji, na gruncie przywołanych przepisów Sąd Okręgowy stwierdził, iż ubezpieczony spełnił wszystkie przesłanki, od których uzależnione jest przyznanie prawa do emerytury. Posiada bowiem wymagany okres ubezpieczenia oraz staż pracy w warunkach szczególnych. Nie jest ponadto członkiem OFE. W dniu (...) r. J. R. ukończył 60 lat. Zatem od tej daty ubezpieczony legitymuje się wszystkimi warunkami uprawniającymi do otrzymania emerytury w tzw. obniżonym wieku emerytalnym. Dlatego też od dnia (...) r. jako daty spełnienia wszystkich przesłanek Sąd Okręgowy przyznał ubezpieczonemu świadczenie emerytalne.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego wniósł organ rentowy, zaskarżył wyrok w całości zarzucając mu sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, przez przyjęcie, że ubezpieczony ma prawo od emerytury od dnia (...)poczynając.

Wskazując na powyższy zarzut wniósł :

1) o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania,

ewentualnie ;

2) o zmianę wyroku w całości i oddalenie odwołania J. R..

Sąd Okręgowy ustalił, iż ubezpieczony w okresie od 21.06.1970r. do 26.06.1973r. oraz od 06.05.1975r. do 07.09.1990r. pracował stale i w pełnym wymiarze czasu wykonywał prace w szczególnych warunkach jako cieśla wykonujący prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości. Jednak jak wynika z zeznań świadków pracujących wspólnie z ubezpieczonym w okresie zatrudnienia wykonywał on również prace w wykopach , przy stawianiu fundamentów oraz prace betoniarskie. Zeznania te znajdują potwierdzenie w aktach osobowych ubezpieczonego, z których wynika, ze pracował on jako betoniarz.

Ubezpieczony zatem nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czynności cieśli tak jak przyjął to Sąd I instancji.

Zdaniem organu rentowego Sąd, w przedstawionym stanie faktycznym sprawy usprawiedliwiony jest zarzut błędnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, co w sposób istotny wpłynęło na wynik sprawy. Z tych więc względów apelacja zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja organu rentowego okazała się zasadna.

Ubezpieczony nie wykazał przesłanki legitymowania się okresem co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach dla uzyskania prawa do emerytury z tego tytułu. Zgodnie z art. 32 ust. 2 ustawy emerytalnej pracownikiem zatrudnionym w szczególnych warunkach, jest pracownik zatrudniony przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne bądź otoczenia, lecz uregulowania omawianego artykułu nie precyzują szczegółowych przesłanek nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku. Natomiast art. 32 ust. 4 ustawy odsyła w tej materii do dotychczasowych przepisów, którymi są przepisy rangi ustawy lub wydane na mocy delegacji ustawowej (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2002 r., III ZP 30/01, OSNP 2002 nr 10, poz. 243). Aktem prawnym normującym tę problematykę jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Przepisy § 2 ust. 1, § 3 i § 4 ust. 1 rozporządzenia kreują zaś dla pracownika, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, następujące przesłanki nabycia prawa do przedmiotowego świadczenia: 1) osiągnięcie wieku emerytalnego, wynoszącego 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, 2) posiadanie wymaganego okresu zatrudnienia, określonego w odniesieniu do kobiet na 20 lat a do mężczyzn na 25 lat i 3) legitymowanie się co najmniej 15 letnim stażem pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. W bogatym orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Decydującą rolę w analizie charakteru pracy ubezpieczonego z punktu widzenia uprawnień emerytalnych ma zatem możliwość jej zakwalifikowania pod którąś z pozycji wspomnianego załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów. W świetle art. 32 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych pracami w szczególnych warunkach nie są bowiem wszelkie prace wykonywane w narażeniu na kontakt z niekorzystnymi dla zdrowia pracownika czynnikami, lecz jedynie takie, które zostały rodzajowo wymienione w tymże rozporządzeniu. Przepis § 1 ust. 1 rozporządzenia stanowi zresztą, że akt ten ma zastosowanie do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w § 4 - 15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do niego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2011 r., I UK 393/10). Praca cieśli nie jest tam w żadnym miejscu wymieniona, a zatem nie jest to praca w szczególnym charakterze lub szczególnych warunkach.

Jednocześnie ze świadectwa pracy z dnia 7.09.1990r. wystawionego przez pracodawcę wynika, iż ubezpieczony od dnia 1 września 1968r. do 7 września 1990 r. wykonywał prace jako cieśla. Określenie ich jako prace wykonywane w szczególnych warunkach, z powołaniem się na wymienienie tych stanowisk w załączniku nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach prac nadzorowanych prze Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniających do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury i renty (Dz. Urz. MB I PMB nr 3 poz. 9), nie może powodować żadnych skutków prawnych. Wymienienie przytoczonego stanowiska pracy wyłącznie w tym akcie resortowym, bez jakiegokolwiek odniesienia do stanowisk pracy wykonywanej w szczególnych warunkach ujętych w jednym z działów wykazu A - załącznika do powoływanego powyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. oznacza, że praca ta nie jest pracą, o której mowa w art. 32 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach. Tak więc wymienienie pracy cieśli, wyłącznie w akcie niższego rzędu (zarządzeniu Ministra), którego treść wykracza poza upoważnienie i pozostaje bez związku z jego przepisami, traktowanymi jako "przepisy dotychczasowe" - nie wywołuje skutków przewidzianych w art. 32 ust. 1 ustawy, zastrzeżonych dla rozporządzenia (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 2004 r., II UK 337/03, OSNP 2004 nr 22, poz. 392, z dnia 23 listopada 2004 r., I UK 15/04, OSNP 2005 nr 11, poz. 161, z dnia 13 listopada 2008 r., II UK 88/08 i z dnia 10 lutego 2009 r., II UK 199/08, niepublikowane). W konsekwencji bezzasadny jest wniosek apelującego sprowadzony do tezy, że wykonywanie pracy na stanowiskach niewymienionych w załącznikach do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., a tylko w wykazach resortowych, jest wykonywaniem pracy w szczególnych warunkach, o którym mowa w art. 32 ustawy.

Przyjąć zatem należy, że okres zatrudnienia ubezpieczonego w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) od dnia od dnia 1 czerwca 1968 r. do 7 września 1990 r., zgodnie z treścią świadectwa pracy, nie może zostać uznany za pracę w warunkach narażających zdrowie ubezpieczonego na szkodliwe czynniki stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach w Dziale V wymienia prace w szczególnych warunkach wykonywane w budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych. Są to prace następujące:

1.  Roboty wodnokanalizacyjne oraz budowa rurociągów w głębokich wykopach

2.  Budowa oraz remont chłodni kominowych i kominów przemysłowych

3.  Prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych

4.  Prace zbrojarskie i betoniarskie

5.  Prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości

6.  Prace malarskie konstrukcji na wysokości

7.  Prace przy wykonywaniu konstrukcji nadbrzeży, falochronów oraz innych budowli hydrotechnicznych w nawodnionych wykopach lub na styku woda - ląd

8.  Prace cykliniarskie

9.  Prace dekarskie

10.  Prace kamieniarskie

11.  Prace przy produkcji materiałów ogniotrwałych oraz wyrobów ceramicznych

12.  Prace przy produkcji materiałów azbestowo-cementowych

13.  Prace przy produkcji wyrobów z włókien mineralnych z zastosowaniem klejów zawierających rozpuszczalniki organiczne

14.  Prace przy produkcji cementu

15.  Prace przy produkcji betonu kruszywowego

16.  Prace przy produkcji wapna

17.  Prace przy produkcji gipsu półmokrego

18.  Prace palaczy pieców do wypalania i palaczy suszarń

19.  Prace przy produkcji wyrobów ze szkła kryształowego

20.  Wypalanie, ściąganie i mielenie dolomitu oraz przygotowanie masy dolomitowej

21.  Produkcja elementów budowlanych z pyłów dymnicowych.

W Dziale V nie są wymienione prace cieśli budowlanego.

Praca ubezpieczonego polegała na montażu konstrukcji drewnianych na wysokości, wykonywaniu form i deskowań drewnianych przeznaczonych do konstrukcji betonowych i żelbetowych, wykonywaniu szalunków (konstrukcji z drewna i drewnopodobnych), które były następnie wypełnione betonem. Prace te były wykonywane i na wysokości i w wykopach. Charakter tej pracy nie jest tożsamy z opisanym w punkcie 6 Działu V zakresem prac – prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości. Wymienienie pracy cieśli wyłącznie w akcie niższego rzędu w zarządzeniu resortowym przy braku tego stanowiska w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. pozostaje obecnie bez wpływu na prawo do emerytury.

Tym samym Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok i oddalił odwołanie na podstawie art. 386 §1 kpc.

SSO del. Beata Górska SSA Zofia Rybicka - Szkibiel SSA Romana Mrotek