Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 lutego 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że C. B. nie podlega od dnia 26.02.2021 r. ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik zatrudniony u płatnika składek (...) Spółka z o.o. w W., podnosząc pozorność zawartej umowy o pracę mającej na celu jedynie uzyskanie przez C. B. pracowniczego tytułu do ubezpieczeń społecznych i skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego w związku z niezdolnością do pracy z powodu choroby, a nie zawartej w celu rzeczywistego świadczenia pracy. Organ rentowy podkreślił, że krótki okres od podpisania umowy o pracę do niezdolności do pracy z powodu choroby, a przede wszystkim brak obiektywnych dowodów potwierdzających fakt świadczenia pracy w ramach stosunku pracowniczego oraz brak wypłaty wynagrodzenia za pracę, przesądzają o tym, że strony nie były faktycznie związane umową o pracę.

(decyzja k. 21 – 23 verte akt ZUS)

Od powyższej decyzji ubezpieczony C. B. złożył odwołanie do Sądu Okręgowego w Łodzi w dniu 28 lutego 2022 r. wnosząc o jej zmianę i ustalenie, że w okresie od dnia 26.02.2021 r. podlegał ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu, jako pracownik zatrudniony u płatnika składek (...) Spółka z o.o. w W.. Skarżący podkreślił, że faktycznie analogicznie jak inni pracownicy, nie otrzymywał należnego mu wynagrodzenia za pracę, ale wykonywał swoje czynności będąc jednocześnie przeświadczonym, że pracodawca wypłaci mu zaległe wynagrodzenie. Ubezpieczony podkreślił, że w ramach swoich zadań pełnił opiekę nad stadniną koni w ilości 170. Poił i karmił te zwierzęta oraz je oporządzał. Nie mógł zostawić zwierząt bez jakiejkolwiek opieki.

( odwołanie k. 3 - 4)

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Organ rentowy podniósł argumenty wskazane w uzasadnieniu skarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie k. 8 – 9 )

Wezwana do wzięcia udziału w postępowaniu w charakterze zainteresowanego (...) Spółka z o.o. w W. nie zajęła stanowiska w sprawie.

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca C. B. z zawodu jest mechanikiem maszyn rolniczych. (bezsporne)

W okresie od 15.11.2017 r. do 23.11.2017 r. ubezpieczony świadczył pracę na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w firmie (...) mgr A. F. na stanowisku kierowcy i pracownika drogowego.

(świadectwo pracy k. 32)

Następnie w okresach od 12.11.2012 r. do 31.12.2016 r. i od 30.04.2018 r. do 11.02.2021 r. wnioskodawca wykonywał pracę na umowę o pracę w firmie Zakład (...) Z. K. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy i gospodarza (...). W trakcie tego zatrudnienia ubezpieczony korzystał ze zwolnień lekarskich w okresie od 16.11.2020 r. do 10.02.2021 r.

(świadectwa pracy k. 28 – 31 v)

(...) Spółka z o.o. w W. została zawiązana w dniu 24.09.2019 r. Członkami Zarządu i wspólnikami - udziałowcami byli S. K. oraz Z. K.. Przedmiotem jej działalności była w szczególności sprzedaż hurtowa zwierząt i prowadzenie stadniny koni.

(odpis z KRS k. 5 – 7 v)

Na początku 2021 r. pracodawca ubezpieczonego, tj. Z. K. będący właścicielem firmy Zakład (...) rozwiązał ze swymi dotychczasowymi pracownikami, w tym z wnioskodawcą, poprzednie umowy o pracę i zawarł ponownie umowy o pracę, z ramienia spółki z o.o. (...) . Z. K. zamierzał wyodrębnić stadninę koni w W. od swej pozostałej działalności gospodarczej w postaci Zakładu (...).

(zeznania świadka M. H. 00:41:03, płyta CD k. 233)

W dniu 26 lutego 2021 r. C. B. zawarł z (...) Spółką z o.o. w W. reprezentowaną przez Prezesa Zarządu – Z. K. umowę o pracę na czas nieokreślony od 26.02.2021 r. na stanowisku gospodarza obiektów Centrum (...) w pełnym wymiarze czasu pracy, z zasadniczym wynagrodzeniem miesięcznym w kwocie 4.000 zł brutto. Jako miejsce świadczenia pracy wskazano W. 58A. Z. K. polecił ubezpieczonemu, że w razie jego nieobecności ma on czuć się gospodarzem i zajmować się wszystkim.

(umowa o pracę k. 1 akt ZUS, zeznania wnioskodawcy 00:02:31 i dalej w zw. z 01:23:45, płyta CD k. 233).

W dniu 10.03.2021 r., tj. po ustawowym terminie, płatnik dokonał zgłoszenia wnioskodawcy do ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, chorobowego, wypadkowego oraz zdrowotnego z tytułu zawartej umowy o pracę od dnia 26.02.2021 r.

(okoliczność bezsporna)

C. B. był dla pracodawcy i pracowników firmy płatnika osobą obcą. ( okoliczność bezsporna)

C. B. nie otrzymał pisemnego zakresu obowiązków pracowniczych. (okoliczność bezsporna)

Wnioskodawca od 26.02.2021 r. faktycznie kontynuował zatrudnienie w firmie płatnika, zgodnie z treścią zawartej umowy o pracę, jako gospodarz obiektów Centrum (...). Również w toku poprzedniego zatrudnienia przez firmę (...) swoje obowiązku skarżący wykonywał na terenie ośrodka i stadniny. Na początku 2021 r. wraz z pracownikami gastronomii było łącznie zatrudnionych około 30 osób. Ubezpieczony, podobnie jak pozostali pracownicy, miał taki sam zakres obowiązków, jak u poprzedniego pracodawcy Firmy (...). Wnioskodawca nadal zarządzał stadniną koni. W lutym 2021 r. do stadniny koni przyjeżdżali klienci. Początkowo, do marca 2021 r., przełożonym wnioskodawcy był Z. K.. Dopóki istniały Zakłady (...) to Z. K. nadzorował wszystko, sporządzał listy obecności, miał swoją księgowość. W marcu 2021 r. Z. K. został tymczasowo aresztowany. Wówczas księgowość w spółce już nie działała. Z. K. oddał Centrum (...) w dzierżawę H. P., który zajmował się stadniną koni i został zwierzchnikiem wnioskodawcy.

H. P. opiekował się końmi w ilości około 150 sztuk zajętymi przez komornika. Wyżej wymieniony czynności te zlecał wnioskodawcy. Ubezpieczony z polecenia H. P. na powierzonym stanowisku był odpowiedzialny w całości za stadninę, za budynki, obiekty i inwentarz, który na tym terenie pozostał. Wnioskodawca był stale obecny na terenie stadniny koni. W połowie kwietnia 2021 r. 130 koni zostało zlicytowanych. Wszystkich koni było około 190 -192, komornik sprzedał część, potem zajął następną część i do 30 września 2021 r. pozostało jeszcze 27 koni, które nie zostały zlicytowane i były w spółce (...).

Faktycznie w spornym okresie ubezpieczony zajmował się wszelkimi czynnościami technicznymi. Wnioskodawca był gospodarzem - kierownikiem całego ośrodka. On zarządzał tym ośrodkiem, zarządzał pracownikami, mówił co mają robić, pilnował porządku na obiekcie, oprócz tego pomagał jeszcze w stadninie. Przychodził do pracy codziennie początkowo na godz. 6:00 i przeważnie był do godz. 16:00-17:00. Od marca 2021 r. dyżurował z innymi pracownikami, bowiem konie potrzebowały opieki popołudniowej i nocnej i zawsze musiał być ktoś obecny na obiekcie. Pracownicy wyznaczali przez listę obecności dyżury. Podzielili się między sobą godzinami pracy, aby konie miały zawsze zapewnioną niezbędną opiekę i były nakarmione. Ubezpieczony nadal był codziennie w pracy tylko na różne zmiany. W sytuacji, gdy wnioskodawcy nie było już na terenie ośrodka to pracownicy dzwonili do niego jak coś się zadziało i wówczas on natychmiast przyjeżdżał. W ramach czynności pracowniczych ubezpieczony wykonywał wszystkie szeroko pojęte gospodarcze prace, tj. zamawiał paliwo do agregatu, instruował ludzi co mają robić, jakie mają nastąpić przesunięcia maszyn, wydawał paszę wysokowartościową, to było pod jego kontrolą. Jeżeli coś się zepsuło to zarządzał awaryjnymi sytuacjami, pracownicy zgłaszali się do niego z problemami. Nadzorował wszystkie rzeczy był obecny przy weterynarzu, kowalu, zajmował się obejściem. Pracował bezpośrednio ze stajennymi i też, wydawał im wszystkie polecenia. Zabezpieczał on także rzeczy przed kradzieżą, karmił konie, kontrolował jedzenie zwierząt, wyrzucał obornik, przywoził żywność dla koni, robił prace ogrodowe, kosił trawę, wycinał chwasty. Wykonywał on wszelkie czynności, które dotyczyły gospodarstwa rolnego. Wnioskodawca jeździłem samochodem i B. tj. maszyną, która wyrzucała obornik i przewoziła inne rzeczy. Gdy był obecny H. P. to pomagał mu w rozliczaniu zaliczek dla niektórych pracowników, bo odchodzili oni z pracy ze względu na trudną sytuację pracodawcy. Ubezpieczony podpisywał listę obecności.

U płatnika postało 5 pracowników, z czego 2 osoby były na zwolnieniu lekarskim. Weterynarz M. C. opiekował się hodowlą zwierząt, z wnioskodawcą współpracowali N. Z., W. M. i A. D., A. S. i O. S. , ale Ci ostatni dwoje byli na zwolnieniu lekarskim.

(zeznania wnioskodawcy 00:02:31 i dalej w zw. z 01:23:45, płyta CD k. 233, lista obecności k. 2 – 5 v akt ZUS, zeznania świadka M. C. 00:41:03, płyta CD k. 233, zeznana świadka N. Z. 00:53:37, płyta CD k. 233, zeznana świadka A. D. 01:03:39, płyta CD k. 233, zeznana świadka W. M. 01:12:14, płyta CD k. 233 )

Za wykonane w 2021 r. prace ubezpieczony, analogicznie jak pozostali pracownicy, nie otrzymał od płatnika wynagrodzenia, gdyż ze względu na pogłębiającą się złą sytuację finansową pracodawcy nie było już środków pieniężnych na wypłatę wynagrodzeń pracowniczych. Były pracownik M. C. wystąpił przeciwko temu pracodawcy z pozwem do Sądu o wypłatę zaległego wynagrodzenia za pracę i tę sprawę wygrał.

(zeznania wnioskodawcy 00:02:31 i dalej w zw. z 01:23:45, płyta CD k. 233, zeznania świadka M. C. 00:41:03, płyta CD k. 233, zeznana świadka A. D. 01:03:39, płyta CD k. 233 )

W okresie od 29.04.2021 r. do 7.05.2021 r. ubezpieczony przebywał na zwolnieniu lekarskim.

W wakacje 2021 r. H. P. zrezygnował z nadzoru nad Centrum (...), a Z. K. nadal pozostawał w areszcie. Wówczas wnioskodawca sam przejął pełną opiekę nad ośrodkiem, stadniną i pracownikami. Zaczął wyrażać zgodę na urlopy wypoczynkowe. Sam w okresie od 2-27.08.2021 r. wykorzystał urlop wypoczynkowy, gdyż wcześniej miał ogrom pracy i już nie dawał rady. Wnioskodawca przekazał wszystkie obowiązki pracownicy N. Z.. Do świadczenia pracy u płatnika powrócił w dniu 28.08.2021 r. Od 28 września 2021 r. do 28 lutego 2022 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim z powodu przebytej operacji przepukliny jelita grubego i rozpoznanego w lutym 2022 r. (...) 19. Wnioskodawca był zdania, że uczciwość wymagała, aby jako gospodarz obiektu odszedł ostatni z pracy u płatnika. Nadal wnioskodawca nie ma formalnie rozwiązanej umowy o pracę. Po zakończeniu leczenia operacyjnego skarżący wszystkie swoje obowiązki przekazał synowi Z. S. i M. K.. Od tej pory już oni mieli się tym obiektem opiekować i nim zarządzać. Gdy wnioskodawca rezygnował z pracy u płatnika to powiadomił prokuraturę, że odchodzi i przekazuje swoje obowiązki synowi szefa – S. K.. Wnioskodawca pozostawił obiekt w bardzo dobrym stanie, był wsparciem dla wszystkich pracowników, którzy również nie otrzymywali wynagrodzeń za swoją pracę, ale nie chcieli pozostawić zwierząt bez opieki. Z każdym problemem zwracali się do odwołującego, który im pomagał.

(zeznania wnioskodawcy 00:02:31 i dalej w zw. z 01:23:45, płyta CD k. 233, skierowanie do szpitala k. 59, historia leczenia z Samodzielnego Publicznego ZOZ w R. k. 63 – 80, historia wizyt z (...). – K.” Spółki z o.o. Niepublicznego ZOZ w K. k. 179; zeznania świadka M. C. 00:41:03, płyta CD k. 233, zeznana świadka A. D. 01:03:39, płyta CD k. 233; zeznana świadka N. Z. 00:53:37, płyta CD k. 233, zeznana świadka W. M. 01:12:14, płyta CD k. 233 )

W związku z przeprowadzoną przez ZUS I Oddział w Ł. kontrolą u płatnika, organ ten wydał decyzję z dnia 9 lutego 2022 r., w której stwierdził, że C. B. nie podlega od dnia 26.02.2021 r. ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik zatrudniony u płatnika składek (...) Spółka z o.o. w W., podnosząc pozorność zawartej umowy o pracę mającej na celu jedynie uzyskanie przez C. B. pracowniczego tytułu do ubezpieczeń społecznych i skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego w związku z niezdolnością do pracy z powodu choroby, a nie zawartej w celu rzeczywistego świadczenia pracy.

(decyzja k. 21 – 23 verte akt ZUS)

Powyższych ustaleń Sąd dokonał na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym aktach ZUS , w postaci w szczególności: umowy o pracę, listy obecności, a także o dokumentację medyczną i o zeznania wnioskodawcy i licznych świadków – byłych pracowników płatnika: M. C., N. Z., A. D. i W. M. współpracujących bezpośrednio z wnioskodawcą w spornym okresie oraz mu podległych, którym wydawał on jako pracownik zatrudniony na kierowniczym stanowisku polecenia służbowe. Wszyscy wyżej wymienieni byli codziennymi naocznymi świadkami wykonywanych przez ubezpieczonego w pracy na rzecz płatnika czynności pracowniczych, od wczesnych godzin rannych do późnych godzin, tj. do około 16 – 17, a także w trakcie nagłych dyżurów w zależności od potrzeb.

Zgromadzonym i wskazanym wyżej dowodom Sąd dał wiarę w całości, a dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał, że jest on wystarczający, by wyjaśnić sporną okoliczność – a mianowicie, czy zawarta przez C. B. z płatnikiem sporna umowa o pracę, nosi cechy pozorności i czy została zawarta jedynie dla uzyskania pracowniczego tytułu do ubezpieczeń społecznych i skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia w związku z chorobą.

Sąd dał wiarę zeznaniom wnioskodawcy oraz przedmiotowych świadków, w których wskazali oni na realność zawartej umowy o pracę oraz faktyczne świadczenie pracy przez C. B. w ramach tej umowy. W ocenie Sądu zeznania tych uczestników postępowania w niniejszej sprawie są jasne, logiczne, wzajemnie niesprzeczne i uzupełniają się oraz są zgodne z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym.

Z zeznań wyżej wymienionych wynika, że wnioskodawca faktycznie od dnia 26.02.2021 r. nadal wykonywał swoją pracę. Świadkowie bardzo szczegółowo opisali jakie konkretnie czynności wykonywał C. B. w ramach swych obowiązków pracowniczych i w jakich godzinach.

Nadto należy wskazać, że wszyscy świadkowie są osobami obcymi zarówno dla wnioskodawcy, jak i zainteresowanego i nie mają zatem żadnego interesu w zeznawaniu na ich korzyść.

Na podkreślenie zasługuje okoliczność, że na uzasadnienie swojej wersji odnośnie pozorności umowy o pracę Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie przedstawił w toku procesu żadnych dowodów oraz zasadnie nie podważył załączonych do akt dokumentów i zeznań świadków oraz odwołującego się.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy C. B. w świetle zgromadzonego materiału dowodowego, zasługuje na uwzględnienie i powoduje zmianę zaskarżonej decyzji ZUS.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1 i 13 ust 1 pkt 1 Ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2022 r., poz. 1009 ze zmianami), obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Stosownie zaś do treści art. 1 ust 1 Ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2020 r., poz. 870 z późn. zm.) osobom ubezpieczonym w tym zakresie w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

Natomiast art. 4 w ust 1 i 2 ustawy zasiłkowej stanowi, że ubezpieczony podlegający obowiązkowo ubezpieczeniu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

W niniejszej sprawie odwołujący się – C. B. zawarł z zainteresowaną (...) Spółka z o.o. w W., w dniu 26 lutego 2021 r., umowę o pracę, która stanowiła stosowną podstawę do zastosowania w/w regulacji i przyjęcia, iż uzyskał on prawo do świadczeń określonych w ustawie zasiłkowej. Jednakże, ważność tej umowy została przez organ rentowy niesłusznie zakwestionowana. Niewątpliwie bowiem umowa o pracę z dnia 26 lutego 2021 r. nie została zawarta dla pozoru, jest ważna i nie ma do niej zastosowania przepis art. 83 k.c. ani art. 58 kc. oraz nie jest ona także sprzeczna z zasadami współżycia społecznego oraz nie zmierza do obejścia prawa w świetle art. 58 k.c.

W myśl art. 58. § 1 k.c. czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.

§ 2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Po pierwsze podkreślić należy, iż zawarcie przedmiotowej umowy o pracę nie miało na celu obejścia przepisów ustawy ani nie było sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, gdyż osiągnięcie wskazanych przez organ rentowy celów jest zgodne z ustawą. Nawiązanie stosunku pracy powoduje konsekwencje prawne nie tylko w sferze prawa pracy, ale i w innych dziedzinach prawa. Jednym z takich skutków jest prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego na wypadek ziszczenia się określonych w ustawie warunków. Skutek ten po ich spełnieniu powstaje z mocy prawa. Nie można zatem wiązać zawarcia umowy o pracę, choćby zmierzała wyłącznie do uzyskania świadczeń ubezpieczeniowych, z zamiarem obejścia prawa bądź uznać, że jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. (por. wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; zdanie odrębne do wyroku Sądu Najwyższego z 14 lipca 2005 r. II UK 278/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 116). Cel w postaci objęcia ubezpieczeniem społecznym i uzyskania z niego świadczeń nie jest bowiem sprzeczny z ustawą ani nie zmierza do jej obejścia, a przeciwnie - co zostało już wcześniej powiedziane - jest konsekwencją uzyskania statusu pracownika.

Zgodnie z treścią art. 83 kc w związku z art. 300 kp nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba oświadczająca wolę nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Inaczej mówiąc strony niejako udawałyby, że dokonują jakiejś czynności prawnej np. zawierają umowę o pracę.

Podkreślenia w tym miejscu wymaga, na co Sąd Najwyższy wielokrotnie zwracał uwagę, iż nie skutkuje w sferze prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego tylko taka umowa o pracę, która nie wiąże się z wykonywaniem tej umowy, a zgłoszenie do ubezpieczenia następuje tylko pod pozorem istnienia tytułu ubezpieczenia w postaci zatrudnienia. Chodzi tu zatem o "fikcyjne" zawarcie umowy, gdzie następuje zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego jako pracownika osoby, która w rzeczywistości pracy nie świadczyła (wyrok Sądu Najwyższego z 16 marca 1999 r. II UKN 512/98, opubl: OSNAPiUS rok 2000, Nr. 9, poz. 36; wyrok Sądu Najwyższego z 28 lutego 2001 r. II UKN 244/00, opubl: OSNAPiUS rok 2002, Nr. 20, poz. 496; wyrok Sądu Najwyższego z 17 grudnia 1996 r. II UKN 32/96, opubl: OSNAPiUS rok 1997, Nr. 15, poz. 275; wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; wyrok Sądu Najwyższego z 25 stycznia 2005 r. II UK 141/04, opubl: OSNAPiUS rok 2005, Nr. 15, poz. 235, str. 712).

Tytułem do ubezpieczenia, z którym przepisy prawa ubezpieczeń społecznych łączą podleganie ubezpieczeniu i prawo do świadczeń, jest zatrudnienie jako wykonywanie pracy w ramach stosunku pracy. Nie jest istotne przy tym, czy strony miały realny zamiar zobowiązania się – przez pracownika do wykonywania pracy, a pracodawcy do przyjmowania tego świadczenia i dawania wynagrodzenia, lecz to czy zamiar taki został w rzeczywistości zrealizowany.

W świetle poczynionych w rozpoznawanej sprawie ustaleń faktycznych nie można mówić o pozorności oświadczeń woli w zawarciu umowy o pracę. Postępowanie dowodowe wykazało bowiem, iż wnioskodawca pracę podjął i ją świadczył, a pracodawca – świadczenie to przyjmował będąc zobowiązanym do wypłaty wynagrodzenia.

W ocenie Sądu należycie zostały wyjaśnione i uprawdopodobnione motywy związane z zatrudnieniem wnioskodawcy.

Jak bezsprzecznie ustalono na podstawie zgodnych zeznań wnioskodawcy i świadków, którym Sąd przypisał przymiot wiarygodności, na początku 2021 r. dotychczasowy pracodawca ubezpieczonego, tj. Z. K. będący właścicielem firmy Zakład (...), rozwiązał ze swymi dotychczasowymi pracownikami, w tym z wnioskodawcą, poprzednie umowy o pracę i zawarł ponownie umowy o pracę z ramienia spółki z o.o. (...). Z. K., z uwagi na trudną sytuację finansową Zakładów (...) i prowadzone postępowanie przygotowawcze, zamierzał w ten sposób przedłużyć ciągłość swej działalności gospodarczej poprzez oddzielenie Zakładu (...) od stadniny koni w W.. Dodatkowo takie działanie, w ocenie Sądu, miało także na celu zapewnienie ciągłości zatrudnienia dotychczasowym wieloletnim pracownikom Z. K., w tym także C. B., który wcześniej przez wiele lat również sprawował funkcję gospodarza obiektu w W., ale miał zawartą umowę o pracę z Zakładami (...).

W dacie zawarcia spornej umowy o pracę Z. K. polecił ubezpieczonemu, że w razie jego nieobecności ma on czuć się gospodarzem i zajmować się wszystkim.

C. B. od dnia 26 lutego 2021 r. faktycznie kontynuował pracę w granicach powierzonych mu obowiązków na stanowisku gospodarza obiektów Centrum (...). Ubezpieczony, podobnie jak pozostali pracownicy, miał podobny do wcześniejszego zakres obowiązków. Wnioskodawca nadal zarządzał stadniną koni. W lutym 2021 r. do stadniny koni przyjeżdżali klienci. Początkowo do marca 2021 r. przełożonym wnioskodawcy był Z. K.. Dopóki istniały Zakłady (...) to Z. K. nadzorował wszystko, sporządzał listy obecności, miał księgowość. W marcu 2021 r. Z. K. został tymczasowo aresztowany i oddał Centrum (...) w dzierżawę H. P., który zajmował się stadniną koni i został zwierzchnikiem wnioskodawcy.

H. P. opiekował się końmi w ilości około 150 sztuk zajętymi przez komornika. Wyżej wymieniony czynności te zlecał wnioskodawcy. Ubezpieczony na powierzonym stanowisku był odpowiedzialny w całości za stadninę, za budynki, obiekty i inwentarz, który na tym terenie pozostał. Wnioskodawca był stale obecny na terenie stadniny koni. W połowie kwietnia 2021 r. 130 koni zostało sprzedanych i do 30 września 2021 r. pozostało jeszcze 27 koni.

Faktycznie w spornym okresie ubezpieczony zajmował się wszelkimi czynnościami technicznymi. Wnioskodawca był gospodarzem- kierownikiem całego ośrodka. On z polecenia pracodawcy zarządzał tym ośrodkiem, zarządzał pracownikami, mówił co mają robić, pilnował porządku na obiekcie, oprócz tego pomagał jeszcze w stadninie. Przychodził do pracy codziennie początkowo na godz. 6:00 i przeważnie był do godz. 16:00-17:00. Od marca 2021 r. dyżurował z innymi pracownikami, bowiem konie potrzebowały opieki popołudniowej i nocnej i zawsze musiał być ktoś obecny na obiekcie. Pracownicy wyznaczali przez listę obecności dyżury. Podzielili się między sobą godzinami pracy, aby konie miały zawsze zapewnioną niezbędną opiekę i były nakarmione. Ubezpieczony nadal był codziennie w pracy tylko na różne zmiany. W sytuacji, gdy wnioskodawcy nie było na terenie ośrodka to pracownicy dzwonili do niego i wówczas on natychmiast przyjeżdżał. W ramach czynności pracowniczych ubezpieczony wykonywał wszystkie szeroko pojęte gospodarcze prace, tj. zamawiał paliwo do agregatu, instruował ludzi co mają robić, jakie mając nastąpić przesunięcia maszyn, wydawał paszę wysokowartościową, to było pod jego kontrolą. Jeżeli coś się zepsuło to zarządzał awaryjnymi sytuacjami, pracownicy zgłaszali się do niego z problemami. Nadzorował wszystkie rzeczy był obecny przy weterynarzu, kowalu, zajmował się obejściem. Pracował bezpośrednio ze stajennymi i też, wydawał im wszystkie polecenia. Zabezpieczał on także rzeczy przed kradzieżą, karmił konie, kontrolował jedzenie zwierząt, wyrzucał obornik, przywoził żywność dla koni, robił prace ogrodowe, kosił trawę, wycinał chwasty, wykonywał wszelkie wszystkie czynności, które dotyczyły gospodarstwa rolnego. Wnioskodawca jeździł samochodem i B. tj. maszyną, która wyrzucała obornik i przewoziła inne rzeczy. Gdy był obecny H. P. to wnioskodawca pomagał mu w rozliczaniu zaliczek dla niektórych pracowników, bo odchodzili on z pracy ze względu na trudną sytuację pracodawcy. Ubezpieczony podpisywał listę obecności.

Po krótkim okresie nieobecności w pracy ubezpieczony powrócił on jeszcze do świadczenia pracy. Faktycznie zakończył współpracę z firmą płatnika (mimo formalnego braku rozwiązania umowy o pracę), po odbytej operacji przepukliny i przebytej chorobie (...) 19 w lutym 2022 r. Wnioskodawca wówczas wszystkie swoje obowiązki scedował synowi Z. S. i M. K., którzy od tej pory tym obiektem się opiekowali i nim zarządzali. Gdy wnioskodawca rezygnował z pracy u płatnika to powiadomił prokuraturę, że odchodzi i przekazuje swoje obowiązki synowi – S. K.. Wnioskodawca pozostawił obiekt w bardzo dobrym stanie.

W tym stanie rzeczy należało przyjąć, że C. B. rzeczywiście świadczył pracę na rzecz spółki z o.o. (...) w ramach umowy o pracę z dnia 26.02.2021 r. Powyższe w ocenie Sądu jest jak najbardziej wiarygodne i zostało w toku postępowania udowodnione.

Zdaniem Sądu zatem, nie można podzielić stanowiska reprezentowanego przez organ rentowy, że ubezpieczony podjął zatrudnienie jedynie w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

O pozorności można mówić jedynie wówczas, gdy oświadczenie woli złożone jest drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. A zatem strony niejako udawałyby, że dokonują jakiejś czynności prawnej np. zawierają umowę o pracę. Płatnik wobec trudnej sytuacji finansowej i prowadzonego postępowania przygotowawczego przez prokuraturę, faktycznie powierzył wnioskodawcy dalszy zarząd nad swym Centrum (...) a ubezpieczony miał doświadczenie zawodowe w tym zakresie (wcześniejszego wykonywał tożsame czynności tylko w mniejszym zakresie na tym samym stanowisku). C. B. wobec wcześniejszej wieloletniej współpracy chciał być lojalny wobec pracodawcy a także zależało mu na dalszym zatrudnieniu.

Podkreślić należy, że organ rentowy nie wykazał, że istniały przeciwwskazania lekarskie dla wnioskodawcy do kontynuowania zatrudnienia na tym konkretnym stanowisku pracy. Natomiast konieczność korzystania ze zwolnień lekarskich i problemy zdrowotne wystąpiły u ubezpieczonego już po zawarciu spornej umowy o pracę z płatnikiem, czego nie można było przewidzieć i co było niezależne od wnioskodawcy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie udowodnił w żaden sposób, że istniał stan zagrożenia zdrowia C. B. w chwili zawarcia spornej umowy o pracę.

Skarżący faktycznie świadczył pracę w firmie płatnika na samodzielnym kierowniczym stanowisku pod nadzorem początkowo jeszcze właściciela Z. K. a następnie dzierżawcy obiektu H. P.. Po zakończeniu świadczenia pracy zdał obiekt synowi właściciela – S. K.. Uwzględniając wszystkie wskazane wyżej okoliczności należy uznać, że niewątpliwie brak było po obydwu stronach zgody na zatrudnienie pozorne. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wykazał zasadnie, że między stronami było porozumienie w tym zakresie. Za wykonaną pracę wnioskodawcy było należne wynagrodzenie od pracodawcy. Jedynym zaś powodem, dla którego ubezpieczony nie uzyskał należnego wynagrodzenia za pracę (analogicznie jak w przypadku pozostałych pracowników płatnika) była pogłębiająca się trudna sytuacja finansowa pracodawcy.

Mając na względzie poglądy Sądu Najwyższego wyrażone w przytoczonych orzeczeniach, Sąd Okręgowy przyjął, że w sytuacji gdy wolą stron zawierających umowę o pracę było nawiązanie stosunku pracy i doszło do faktycznego świadczenia pracy przyjmowanej przez pracodawcę za wynagrodzeniem, to gdyby nawet istniała świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu jej stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego (np. choroby ), to nie daje ona podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa bądź, że jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Mając powyższe na uwadze Sąd doszedł do przekonania, iż decyzja organu rentowego wydana została w oparciu o błędnie ustalony stan faktyczny i nie znajduje ona oparcia w realiach niniejszej sprawy.

Dodatkowo wskazać należy, że pracownik faktycznie świadczący pracę w ramach zawartej umowy o pracę, nie może ponosić ujemnych skutków popełnienia błędu przez płatnika związanego ze opóźnieniem w zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych bądź związanych z ciężkim naruszeniem podstawowych obowiązków przez pracodawcę – tj. uchybieniem obowiązkowi wypłaty wynagrodzenia za pracę.

Podkreślić należy też, że zaskarżona decyzja ZUS ma jedynie charakter ustalający. Decyzja ta porządkuje okresy podlegania ubezpieczeniom. Niezbędnym jest bowiem ustalenie za jaki okres, z jakiego tytułu istniał bądź nie istniał obowiązek podlegania określonym ubezpieczeniom. Kwestia wysokości wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek nie była zaś przedmiotem tej decyzji.

Mając na względzie wszystkie wskazane wyżej okoliczności Sąd Okręgowy w Łodzi, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc, zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji, uznając odwołanie wnioskodawcy za zasadne.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego przez PI.

K.B