Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 5 kwietnia 2022 r.

Sąd Rejonowy w Nidzicy I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Grzegorz Michalski

Protokolant: p.o. sekr. sąd. Agnieszka Pesta

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 marca 2022 r. w N.

sprawy z wniosku J. H.

z udziałem uczestnika W. H.

o podział majątku wspólnego

postanowił

I. ustalić, że w skład majątku wspólnego byłych małżonków J. H. i W. H. wchodzą następujące składniki majątkowe:

1) niezabudowana rolna nieruchomość gruntowa składająca się z działki gruntu nr (...) położonej w obrębie ewidencyjnym T., w miejscowości T., w gminie N., w powiecie (...), o powierzchni 2,0545 ha, dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Nidzicy IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...) o wartości (...)sto osiemdziesiąt dwa tysiące/ zł;

2) samochód osobowy marki O. (...) o nr. rej. (...), rok produkcji 2002 o wartości 800 zł /osiemset/;

3) telewizor marki S. /40 cali/ o wartości 800 /osiemset/ zł;

4) szafa 3 - drzwiowa o wartości 500 /pięćset/ zł;

5) meble kuchenne o wartości 900 /dziewięćset/ zł;

6) kuchnia gazowa marki A. o wartości 700 /siedemset/ zł;

7) 2 /dwie/ kosiarki spalinowe o wartości 300 /trzysta/ zł;

8) rozdrabniarka do gałęzi o wartości 500 /pięćset/ zł;

9) dywan beżowy o wymiarach 2 m x 3 m o wartości 200 /dwieście/ zł;

10) 4 /cztery/ obrazy olejne o wymiarach 30 cm x 40 cm o tematyce czterech pór roku o wartości 1200 /tysiąc dwieście/ zł;

11) lodówka o wartości 1000 /tysiąc/ zł;

12) 2 /dwie/ dwie pufy beżowe o wartości 100 /sto/ zł;

13) 10 /dziesięć/ ręczników kąpielowych o wartości 200 /dwieście/ zł;

14) 2 /dwie/ butle gazowe o wartości 200 /dwieście/ złotych;

II. ustalić, iż byli małżonkowie J. H. i W. H. w trakcie trwania ich związku małżeńskiego poczynili ze swego majątku wspólnego nakład na majątek osobisty uczestnika W. H. w postaci:

a) wybudowania budynku mieszkalnego na działce gruntu nr (...) położonej w T. w powiecie (...) w wysokości 250 000 /dwieście pięćdziesiąt tysięcy/;

b) wybudowania budynku garażowo - warsztatowo - gospodarczego na działce gruntu nr (...) położonej w T. w powiecie (...) w wysokości 106 000 /sto sześć tysięcy/,

tj. łącznie wysokość nakładu wynosi 356 000 zł /trzysta pięćdziesiąt sześć tysięcy/;

III. dokonać podziału majątku wspólnego byłych małżonków J. H. i W. H. opisanego w pkt. I /pierwszym/ ppkt. 2 - 14 w ten sposób, że:

a) składniki majątkowe wymienione w pkt. I /pierwszym/ ppkt. 9, 10, 11 przyznać na wyłączną własność wnioskodawczyni J. H.;

b) składniki majątkowe wymienione w pkt. I /pierwszym/ ppkt. 2 - 8, 12 - 14 przyznać na wyłączną własność uczestnikowi W. H.;

IV. dokonać podziału majątku wspólnego byłych małżonków J. H. i W. H. poprzez dokonanie fizycznego podziału nieruchomości gruntowej składającej się z działki gruntu nr (...) szczegółowo opisanej w pkt. I ppkt. 1 w ten sposób, że:

a) działkę gruntu nr (...) położoną w obrębie ewidencyjnym T., w miejscowości T., w gminie N., w powiecie (...), o powierzchni 1,0272 ha, o wartości 91000 zł /dziewięćdziesiąt jeden tysięcy/ przyznać na wyłączną własność wnioskodawczyni J. H.;

b) działkę gruntu nr (...) położoną w obrębie ewidencyjnym T., w miejscowości T., w gminie N., w powiecie (...), o powierzchni 1,0272 ha, o wartości 91000 zł /dziewięćdziesiąt jeden tysięcy/ przyznać na wyłączną własność uczestnika W. H.,

przy czym w/w działki gruntu zostały oznaczone na mapie z projektem podziału nieruchomości sporządzonej przez biegłego sądowego z zakresu geodezji i kartografii J. K., która to opinia wraz z załącznikami stanowi integralną część niniejszego postanowienia /k. 140 - 149/;

V. zasądzić od uczestnika W. H. na rzecz wnioskodawczyni J. H. kwotę 179 300 zł /sto siedemdziesiąt dziewięć tysięcy trzysta/ tytułem rozliczenia nakładów - płatną w terminie 3 /trzech/ miesięcy od daty uprawomocnienia się niniejszego postanowienia, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności;

VI. oddalić wniosek o podział majątku wspólnego w zakresie grilla z blachy kwasoodpornej;

VII. umorzyć postępowanie o podział majątku wspólnego w pozostałym zakresie;

VIII. nakazać ściągnąć od wnioskodawczyni J. H. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Nidzicy kwotę 5844,80 zł /pięć tysięcy osiemset czterdzieści cztery złote osiemdziesiąt groszy/ tytułem nieuiszczonych wydatków, pokrytych tymczasowo przez Skarb Państwa;

IX. nakazać ściągnąć od uczestnika W. H. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Nidzicy kwotę 5844,80 zł /pięć tysięcy osiemset czterdzieści cztery złote osiemdziesiąt groszy/ tytułem nieuiszczonych wydatków, pokrytych tymczasowo przez Skarb Państwa;

X. nakazać stronom, aby w terminie 1 /jednego/ miesiąca od uprawomocnienia się postanowienia wydały sobie wzajemnie rzeczy, które są w ich posiadaniu, a zostały przyznane na wyłączną własność drugiej strony,

XI. ustalić, że wnioskodawczyni i uczestnik ponoszą koszty postępowania związane za swoim udziałem w sprawie.

sygn. akt I Ns 28/20

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni J. H. reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika wniosła do Sądu Rejonowego w Nidzicy I Wydziału Cywilnego o dokonanie podziału majątku wspólnego byłych małżonków J. H. oraz W. H.. Wskazała, że w skład majątku wspólnego stron wchodzą:

a)  nieruchomość niezabudowana składająca się z działki gruntu o nr. ewidencyjnym (...) położonej w m. T., w gminie N., powiecie (...), o obszarze 2,0545 ha, dla której Sąd Rejonowy w Nidzicy IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą numer (...) o wartości 100000 zł;

b)  samochód osobowy marki M. (...) model E - C. ( (...)), nr rej. (...) o wartości 17000 zł;

c)  samochód osobowy marki O. model (...) nr rej. (...) o wartości 4000 zł;

d)  telewizor marki S. o przekątnej ekranu 40 cali o wartości 800 zł;

e)  szafa 3-drzwiowa o wartości 500 zł;

f)  meble kuchenne o wartości 900 zł;

g)  kuchnia gazowa marki A. o wartości 700 zł;

h)  zmywarka marki B. o wartości 800 zł;

i)  pralka marki A. o wartości 300 zł;

j)  kosa spalinowa marki N. o wartości 300 zł;

k)  rozdrabniarka do gałęzi o wartości 500 zł.

Wnioskodawczyni zażądała dokonania podziału majątku wspólnego stron w ten sposób, by dokonać podziału w naturze nieruchomości określonej pod lit. a) i przyznanie prawa własności wydzielonych części w ten sposób, by część północną przyznać na wyłączną własność uczestnika W. H., a część południową na wyłączną własność wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni zażądała, by ruchomości opisane w punktach b)-k) przyznać na wyłączną własność W. H. z obowiązkiem spłaty na rzecz wnioskodawczyni w kwocie 12900 zł w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku opóźnienia w płatności. Nadto wnioskodawczyni zażądała ustalenia, że uczestnicy postępowania poczynili nakłady z majątku wspólnego na majątek osobisty uczestnika W. H. o wartości 300000 zł oraz o zasądzenie od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni kwoty 150000 zł tytułem rozliczenia wydatków poczynionych z majątku wspólnego na majątek osobisty uczestnika W. H.. Wnioskodawczyni wniosła o zasądzenie od uczestnika na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych /wniosek, k. 3 - 5/.

W odpowiedzi na wniosek uczestnik W. H. zgodził się co do zakresu składników majątku wspólnego i ich szacunkowej wyceny wskazanej przez wnioskodawczynię w następującym zakresie: nieruchomość niezabudowana składająca się z działki gruntu o nr ewidencyjnym (...) o obszarze 2,0545 ha, dla której Sąd Rejonowy w Nidzicy IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą numer (...); samochód osobowy marki O. model (...) nr rej. (...) (przy czym uczestnik wskazał na szacunkową wartość tego składnika na 800 zł; telewizor marki S. o przekątnej ekranu 40 cali; szafa 3-drzwiowa; meble kuchenne; kuchnia gazowa marki A.; zmywarka marki B.; pralka marki A.; kosa spalinowa marki N.; rozdrabniarka do gałęzi. Zdaniem uczestnika w skład majątku wspólnego nie wchodzi osobowy marki M. (...) model E-C. ( (...)) nr rej. (...), bowiem zakupił go z majątku osobistego, tj. ze środków pochodzących ze sprzedaży należącej do niego nieruchomości. Uczestnik nadto wniósł, by do składników majątku wspólnego zaliczyć także przedmioty zabrane przez wnioskodawczynię z nieruchomości położonej w miejscowości (...), tj.:

a)  dywan beżowy o wymiarach 2m x 3m – o szacunkowej wartości 200 zł;

b)  dwie pufy beżowe – o szacunkowej wartości po 50 zł każda;

c)  10 ręczników kąpielowych – o szacunkowej wartości 20 zł każdy;

d)  4 obrazy olejne o wymiarach 30 cm x 40 cm o tematyce „cztery pory roku” – o szacunkowej wartości po 300 zł każdy;

e)  grill z blachy kwasoodpornej o wymiarze paleniska 100 cm x 50 cm – o szacunkowej wartości 700 zł;

f)  dwie szklane lampki do wina na złotych nóżkach – o szacunkowej wartości po 400 zł każda;

g)  pięć naczyń szklanych tzw. kryształów – o szacunkowej wartości po 100 zł każde;

h)  dwie butle na gaz – o szacunkowej wartości po 100 zł każda;

i)  dwie kosiarki spalinowe – o szacunkowej wartości po 150 zł każda.

Uczestnik wniósł o ustalenie, że udziały uczestników w majątku wspólnym są równe. Nadto wniósł o dokonanie podziału majątku wspólnego uczestników w ten sposób, by dokonać podziału nieruchomości w naturze i przyznanie na własność uczestnika południowej części podzielonej nieruchomości, na własność wnioskodawczyni zaś część północną. W zakresie pozostałego majątku uczestnik zgodził się, by na jego własność przyznać samochód osobowy marki O. (...) oraz telewizor marki S. o przekątnej ekranu 40 cali, szafę 3-drzwiową; meble kuchenne, kuchnię gazową marki A., zmywarkę marki B., pralkę marki A., kosę spalinowa marki N., rozdrabniarkę do gałęzi; uczestnik wniósł, by na wyłączną własność przyznać wnioskodawczyni ruchomości zabrane przez wnioskodawczynię z nieruchomości położonej w miejscowości (...) (opisane powyżej lit. od a) do i)). Uczestnik wniósł o oddalenie wniosku o ustalenie, że uczestnicy ponieśli nakłady z majątku wspólnego na majątek osobisty uczestnika W. H. oraz o oddalenie żądania zasądzenia od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni kwoty 150000 zł tytułem rozliczenia tychże wydatków bowiem jak wskazał, budowa domu była w całości finansowana z pieniędzy, które uczestnikowi przekazywał jego dziadek J. A. /odpowiedź na wniosek, k. 59 - 61/.

Ostatecznie strony na rozprawie w dniu 25 marca 2022 r. doszły do porozumienia co do ustalenia składników majątku wspólnego oraz ich wartości i ich podziału w ten sposób by następujące przedmioty zaliczyć do majątku wspólnego i przydzielić je na wyłączną własność:

a)  wnioskodawczyni J. H. - dywan beżowy o wymiarach 2x3m (o wartości 200 zł), cztery obrazy olejne o tematyce czterech pór roku (o wartości łącznej 1.200 zł), lodówka B. (o wartości 1000 zł),

b)  uczestnika W. H. – samochód osobowy O. (...) o nr rej (...) (o wartości 800 zł), telewizor marki S. (...)” (o wartości 800 zł), szafa 3-drzwiowa (o wartości 500 zł), meble kuchenne (o wartości 900 zł), kuchnia gazowa (o wartości 700 zł), rozdrabniarka do gałęzi (o wartości 500 zł), dwie pufy beżowe (o łącznej wartości 100 zł), 10 ręczników kąpielowych (o wartości łącznej 200 zł), dwie butle na gaz (o wartości łącznej 200 zł), dwie kosiarki spalinowe (o wartości łącznej 300 zł).

Jednocześnie strony zgodnie wniosły o wyłączenie z podziału majątku następujących składników, z uwagi na ich szacunkową zerową wartość: dwie lampki do wina na złotych nóżkach, pięć naczyń szklanych tzw. kryształy, zmywarka marki B., pralka marki A., kosiarka spalinowa marki N., samochód M. (...) o nr rej. (...). Uczestnicy zgodnie wnieśli o przyznanie na rzecz wnioskodawczyni działki gruntu o numerze 36/3, na wyłączną własność uczestnika W. H. zaś działki gruntu nr (...).

Pismem z dnia 25 marca 2022 r. wnioskodawczyni zmodyfikowała roszczenie objęte wnioskiem w ten sposób, że wniosła o ustalenie, że uczestnicy postępowania poczynili nakłady z majątku wspólnego na majątek osobisty uczestnika W. H. o wartości 356000 zł, zasądzenie od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni kwoty 178000 zł tytułem rozliczenia wydatków poczynionych z majątku wspólnego na majątek osobisty uczestnika, jednocześnie wnioskodawczyni podtrzymała pozostałe żądania wniosku pierwotnego.

Sąd ustalił, co następuje:

J. H. i W. H. zawarli związek małżeński w dniu 6 października 1984 r. Na mocy wyroku Sadu Okręgowego w Olsztynie VI Wydziału Cywilnego Rodzinnego z dnia 28 listopada 2019 r., sygn. akt VI RC (...) małżeństwo uległo rozwiązaniu przez rozwód. Małżeństwo ustało w dniu uprawomocnienia się w/w wyroku, tj. w dniu 6 grudnia 2019 r. W trakcie trwania małżeństwa niezmiennie panującym pomiędzy małżonkami ustrojem majątkowym była wspólność ustawowa majątkowa małżeńska, która ustała z dniem uprawomocnienia się wyroku rozwodowego /dowód: odpis wyroku rozwodowego w sprawie VI RC (...)/19, k. 9/.

Działki gruntu o numerach ewidencyjnych (...) położone w T. stanowiły wyłączną własność W. H. /weszły do jego majątku osobistego/ . W trakcie trwania związku małżeńskiego stron rozpoczęto budowę domu mieszkalnego na w/w nieruchomości, a następnie budowę budynku garażowo - warsztatowo - gospodarczego. Dom został wybudowany w latach 1987-1990. Uczestnik - w trakcie trwania małżeństwa - zaciągnął kredyt na budowę domu w Banku Spółdzielczym w N., który jednak nie wystarczył na pokrycie wszystkich kosztów budowy domu. Kredyt był spłacany z majątku wspólnego J. i W. H.. Fizycznie budowaniem domu zajmował się ojciec wnioskodawczyni - M. J. oraz brat wnioskodawczyni - W. J.. Uczestnik także pomagał w budowie domu. W latach 1993-1996 na działce należącej do uczestnika W. H. wybudowano budynek garażowo - warsztatowo - gospodarczy. Budynek ten w głównej mierze był budowany przez ojca wnioskodawczyni M. J.. Finansowanie budowy tego budynku odbywało się z majątku wspólnego J. i W. H.. Część pieniędzy na budowę domu pochodziło z darowizn czynionych przez dziadka uczestnika J. A. oraz rodziców uczestnika, tj. G. i S. H.. Darowizny na spłatę kredytu i budowę domu oraz budynku garażowo - warsztatowo - gospodarczego były czynione na rzecz ówczesnych małżonków J. i W. H.. Zarówno dziadek J. A., jak i G. i S. H. pomagali młodym małżonkom J. i W. H. w budowie domu rodzinnego, w którym mieli zamieszkać wraz ze swymi dziećmi /dowód: zeznania świadka G. H., k. 80-81, k. 82; zeznania świadka M. T., k. 81v-82; zeznania świadka J. T., k. 111; zeznania świadka D. K., k. 111v-112, wyjaśnienia J. H., k. 78v - 79/.

Początkowo w budynku mieszkalnym wykończony był tylko parter, z czasem w trakcie trwania wspólności ustawowej stron, sukcesywnie wykańczano piętro budynku. Remont jednego pokoju na piętrze finansowany był przez córkę uczestników M. H., prace polegające na położeniu paneli podłogowych wykonane zostały przez uczestnika W. H. /zeznania świadka M. H., k. 108v-109; zeznania świadka T. H., k. 109v-110/. Remont łazienki sfinansowany był przez syna uczestników T. H., prace wykonywane były przez uczestnika /zeznania świadka M. H., k. 108v-109; zeznania świadka T. H., k. 109v-110/. Remont dachu w 2016 r. został opłacony przez G. H., uczestnik pracował przy wymianie dachu, przyłączenie domu do kanalizacji także sfinansowali rodzice uczestnika /dowód: zeznania świadka G. H., k. 80-81 k. 82; zeznania świadka M. T., k. 81v-82; zeznania świadka M. H., k. 108v-109v; zeznania świadka T. H., k. 109v-110, zeznania świadka J. G., k. 110v, wyjaśnienia J. H., k. 78v-79/.

Uczestnik W. H. przez większość małżeństwa nadużywał alkoholu, pracował głównie dorywczo, znaczą część pieniędzy przeznaczał na alkohol, niewielką część przeznaczał na utrzymanie rodziny. Uczestnik W. H. pieniądze uzyskane ze sprzedaży nieruchomości stanowiących jego majątek osobisty przeznaczył na własne potrzeby. Utrzymaniem rodziny zajmowała się wnioskodawczyni J. H. przy wsparciu rodziny /dowód: zeznania świadka G. H., k. 80-81 k. 82; zeznania świadka M. T., k. 81v-82; zeznania świadka M. H., k. 108v-109v; zeznania świadka T. H., k. 109v-110, wyjaśnienia J. H., k. 78v-79/.

W opinii sądowej biegły sądowy z zakresu geodezji, kartografii i szacowania nieruchomości określił wartość nakładów według stanu na dzień 6 grudnia 2019 r. i według cen aktualnych w postaci wybudowania budynku mieszkalnego jednorodzinnego na działce (...) oraz budynku gospodarczego na działce (...) poczynionych z majątku wspólnego uczestników postępowania na majątek osobisty uczestnika W. H. stanowiący działki nr (...) położone w T., gmina N. objęte księgą wieczystą numer (...) na łączną kwotę 356000 zł, w tym wartość nakładów poczynionych na wybudowanie domu jednorodzinnego 250000 zł oraz wartość nakładów poczynionych na wybudowanie budynku gospodarczego 106000 zł /dowód: opinia biegłego sądowego z dnia 6 lipca 2021 r., k. 139 - 234/.

W trakcie trwania związku małżeńskiego strony na podstawie umowy darowizny z dnia 29 czerwca 1996 r. nabyły do majątku wspólnego niezabudowaną rolną nieruchomość gruntową składająca się z działki gruntu nr (...) położonej w obrębie ewidencyjnym T., w miejscowości T., w gminie N., w powiecie (...), o powierzchni 2,0545 ha, dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Nidzicy IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...). Strony zgodnie wnosiły o dokonanie podziału tego składnika majątku wspólnego przez jego fizyczny podział. W opinii sądowej biegły z zakresy geodezji, kartografii i szacowania nieruchomości wskazał, że możliwe jest dokonanie fizycznego podziału przedmiotowej nieruchomości na dwie równe działki o numerach (...), każda o powierzchni 1.0272 ha i każda o wartości po 91000 zł /dowód: opinia biegłego sądowego z dnia 6 lipca 2021 r., k. 139- 234/.

Oprócz w/w nieruchomości w skład majątku wspólnego stron wchodziły następujące ruchomości: samochód osobowy marki O. (...), rok produkcji: 2002, nr rej. (...) o wartości 800 zł /bezsporne, dowód: umowa sprzedaży samochodu osobowego z dnia 4 marca 2019 r., k. 53, kserokopia dowodu rejestracyjnego, k. 54/, telewizor maki Samsung o wielkości przekątnej 40 cali o wartości 800 zł /bezsporne/, szafa 3-drzwiowa o wartości 500 zł /bezsporne/, meble kuchenne o wartości 900 zł /bezsporne/, kuchnia gazowa marki A. o wartości 700 zł /bezsporne/, dwie kosiarki spalinowe o wartości łącznej 300 zł /bezsporne/, rozdrabniarka do gałęzi o wartości 500 zł /bezsporne/, dywan beżowy o wymiarach 2m x 3m o wartości 200 zł /bezsporne/, cztery obrazy olejne o tematyce czterech pór roku o wartości 1200 zł /bezsporne/, lodówka o wartości 1000 zł /bezsporne/, dwie pufy beżowe o wartości łącznej 100 zł /bezsporne/, 10 ręczników kąpielowych o wartości 200 zł /bezsporne/, dwie butle gazowe o wartości 200 zł /bezsporne/.

Uczestnik W. H. w dniu 6 marca 2006 r. sprzedał za cenę 20000 zł należącą do jego majątku odrębnego nieruchomość o powierzchni 0,0904 ha oznaczoną numerem ewidencyjnym działki (...) położoną w T., gm. N.. Umową sprzedaży z dnia 10 stycznia 2007 r. uczestnik W. H. sprzedał za cenę 12000 zł należącą do jego majątku odrębnego nieruchomość o powierzchni 901m ² oznaczoną numerem ewidencyjnym działki (...) położoną w T., gm. N.. Następnie, umową sprzedaży zawartą w dniu 19 stycznia 2007 roku uczestnik W. H. sprzedał za cenę 12000 zł należącą do jego majątku odrębnego nieruchomość o powierzchni 903m ² oznaczoną numerem ewidencyjnym działki (...) położoną w T., gm. N. /dowód: akty notarialne, k. 297/.

Grill z blachy kwasoodpornej o wymiarze paleniska 100 cm x 50 cm stanowi własność M. T. i nigdy nie był składnikiem majątku wspólnego byłych małżonków J. i W. H. /dowód: zeznania świadka M. H., k. 108v - 109v; zeznania świadka T. H., k. 109v - 110/.

W dniu 22 lipca 2019 r. uczestnik W. H. sprzedał za cenę 65000zł należącą do niego nieruchomość o powierzchni 0,1350 ha oznaczonej numerem ewidencyjnym działki (...) w miejscowości T., gm. N.. /dowód: umowa sprzedaży z dnia 22 lipca 2019 r. sporządzona przez notariusza w N. D. R., k. 64-68/. Następnie, miesiąc później uczestnik w dniu 26 sierpnia 2019 r. zakupił za cenę 2000 zł samochód osobowy marki D., rok produkcji 2002 /dowód: umowa sprzedaży z dnia 26 sierpnia 2019 r., k. 69/.

Sąd zważył, co następuje:

Celem podziału majątku wspólnego jest zniesienie wspólności majątkowej pomiędzy byłymi małżonkami, tak by każdy z nich mógł otrzymać odpowiednią, materialną wartość tego, co stanowiło ich majątek wspólny. Zgodnie z art. 684 k.p.c. w zw. z art. 567 § 3 k.p.c. w sprawach o podział majątku wspólnego, jego skład i wartość ustala Sąd, przy czym rozliczeniu podlega całość stosunków majątkowych według stanu na dzień ustania wspólności ustawowej, natomiast podziałowi podlega stan czynny masy majątkowej w chwili dokonywania podziału /por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 1989 r., III CZP 52/89, OSNC 1990/4-5/60/ . W konsekwencji podziałem majątku wspólnego objęte są składniki majątku wspólnego należące do niego w dacie ustania wspólności, a istniejące w chwili dokonywania działu. Nie uwzględnia się przedmiotów, które byłyby objęte wspólnością, ale które zostały zbyte, przy czym wskazuje się, że istotne znaczenie ma sposób zbycia lub zużycia tych przedmiotów. Przedmioty majątkowe zbyte lub zużyte w sposób prawidłowy nie są uwzględniane przy dokonywaniu podziału, natomiast przedmioty które nie weszły do wspólności z winy jednego z małżonków, są uwzględniane przy dokonywaniu podziału, w ten sposób, że ich wartość zaliczana zostaje na poczet udziału tego z małżonków, którego zawinione zachowanie spowodowało uszczuplenie majątku wspólnego. Według zasad określonych w art. 45 § 1 k.r.o. rozlicza się małżonków z przedmiotów majątkowych, które zostały bezpodstawnie zbyte oraz wydatkowanych środków pieniężnych, które nie zostały przeznaczone na zwykłe utrzymanie.

W przedmiotowej sprawie stanowiska strony co do czasu trwania wspólności majątkowej małżeńskiej i składu majątku wspólnego były zasadniczo zgodne. Strony na rozprawie w dniu 25 marca 2022 r. zgodnie ustaliły skład i wartość składników majątku ruchomego. Sąd ustalił skład i wartość majątku ruchomego uczestników zgodnie z wnioskiem stron /pkt I ppk 2-14 przedmiotowego postanowienia/, natomiast podziału dokonał mając na uwadze ich ostateczne stanowisko procesowe /pkt. III ppkt a i b postanowienia/.

Strony były zgodne w zakresie żądania ustalenia, że w skład ich majątku wspólnego wchodzi działka gruntu nr (...) położona w obrębie ewidencyjnym T., o powierzchni 2,0545 ha, dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Nidzicy IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...). Wartość objętej podziałem w naturze działki gruntu nr (...) Sąd ustalił na podstawie opinii biegłego sądowego. Opinia biegłego sądowego jest jasna, rzetelna, profesjonalna, żadna ze stron nie kwestionowała jej ustaleń, również Sąd nie powziął żadnych zastrzeżeń w zakresie tej opinii. Biegły wskazał, że nieruchomość może zostać podzielona fizycznie (zgodnie z żądaniem stron) na dwie równe działki o numerach (...), każda o powierzchni 1.0272 ha i każda o wartości po 91000 zł /pkt. IV a i b postanowienia/.

Spór w niniejszej sprawie ogniskował się wokół zagadnienia faktycznego, z czyjego majątku została sfinansowana budowa domu mieszkalnego oraz budynku garażowo - warsztatowo - gospodarczego posadowionych na należących do uczestnika W. H. działkach gruntu nr (...) w T..

Przeprowadzone postępowanie dowodowe dało podstawy do uznania, że koszty związane z budową budynku mieszkalnego i gospodarczego zostały w całości poniesione z majątku wspólnego stron. Te same postępowanie nie dało jednocześnie podstaw do uznania, że koszt budowy w/w budynków poniósł ze swego majątku osobistego W. H.. W tym zakresie Sąd oparł się na zeznaniach świadków G. H. /k.80-81, k. 82/, M. T. / k. 81v-82/, M. H. /k. 108v-109v/, T. H. /k. 109v-110/, J. G. /k. 110v/. Ta część materiału dowodowego jest między sobą koherentna i wzajemnie się uzupełnia, zeznania tych świadków są wewnętrznie niesprzeczne i spójne, a analizowane łącznie wzajemnie się uzupełniają. Świadkowie ci w sposób jednoznaczny, stanowczy, logiczny opisali w jaki sposób finansowano budowę domu, a następnie budynku garażowo - warsztatowo - gospodarczego. Uczestnik postępowania nie wykazał w toku postępowania, aby w jakiejkolwiek części pokrył koszty budowy budynków czy tez ich późniejszego remontu z majątku osobistego, w tym - jak utrzymywał - ze sprzedaży należących do niego nieruchomości. Sam fakt wykazania sprzedaży kilku nieruchomości w okresie wspólności majątkowej małżeńskiej i ceny uzyskanej z transakcji nie świadczy o tym, że uzyskane środki finansowe uczestnik przeznaczył na budowę domu bądź budynku gospodarczego czy ich remont. Uczestnik W. H. wykazał, że sprzedał należące do jego majątku odrębnego nieruchomości w latach 2006 i 2007, przy czym należy pamiętać, że budowa domu trwała w latach 1987-1990, a budowa budynku garażowo - warsztatowo - gospodarczego w latach 1993-1996 /k. 143/ - co jednoznacznie wskazuje, że środki pieniężne uzyskane przez uczestnika ze sprzedaży nieruchomości nie zostały przeznaczone na cele związane z budową tychże obiektów. Uczestnik nie wykazał również dowodowo, aby środki uzyskane ze sprzedaży w/w nieruchomości przeznaczył na remont w/w budynków.

Z zeznań w/w świadków wynika jednoznacznie, że budowa domu i budynku gospodarczego w głównej mierze została opłacona z darowizn czynionych na rzecz byłych małżonków od rodziców i dziadków uczestnika W. H., ojciec i brat wnioskodawczyni pracowali fizycznie i pomagali przy budowie. Na szczególną uwagę zasługują zeznania świadka G. H. i M. T. – odpowiednio matki uczestnika i jego siostry, które w sposób jednoznaczny opisały, że darowizny środków pieniężnych czynione były na rzecz obojga małżonków, nigdy do majątku osobistego W. H.. Świadkowie ci opisali skąd pochodziły pieniądze przeznaczone na darowizny, w jaki sposób były przekazywano stronom, w jakim celu. Zeznania były kategoryczne, stanowcze, spójne, szczegółowe, znalazły potwierdzenie w zeznaniach innych świadków, w tym M. H. i T. H., a także w niezmiennych i stanowczych wyjaśnieniach wnioskodawczyni.

W konsekwencji powyższych ustaleń Sąd ustalił, że w trakcie trwania związku małżeńskiego J. i W. H. poczynili oni ze swego majątku wspólnego nakład na majątek osobisty uczestnika W. H. w postaci wybudowania budynku mieszkalnego na działce gruntu (...) położonej w T. oraz budynku garażowo - warsztatowo - gospodarczego na działce gruntu (...) położonej w T.. W celu określenia wartości tego nakładu Sąd zasięgnął opinii biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości. W niekwestionowanej przez strony opinii biegły sądowy wskazał, że wartość nakładu z majątku wspólnego na majątek osobisty W. H. w postaci wybudowania budynku mieszkalnego wyniosła 250000zł, wartość nakładu w postaci budowy budynku garażowo - warsztatowo -gospodarczego wyniosła zaś 106000 zł. Łączna wartość nakładu z majątku wspólnego małżonków na majątek osobisty uczestnika wyniosła 356000 zł.

Sąd w punkcie III postanowienia ustalił sposób podziału majątku wspólnego zgodnie z wnioskiem stron złożonym na rozprawie w dniu 25 marca 2022 r. Sąd na wyłączną własność wnioskodawczyni J. H. przyznał - dywan beżowy o wymiarach 2x3m (o wartości 200 zł), cztery obrazy olejne o tematyce czterech pór roku (o wartości łącznej 1.200 zł), lodówkę B. (o wartości 1000 zł), pozostałe zaś składniki majątku ruchomego na rzecz uczestnika W. H. – tj. samochód osobowy O. (...) o nr rej (...) (o wartości 800 zł), telewizor marki S. (...)” (o wartości 800 zł), szafa 3-drzwiowa (o wartości 500 zł), meble kuchenne (o wartości 900 zł), kuchnia gazowa (o wartości 700 zł), rozdrabniarka do gałęzi (o wartości 500 zł), dwie pufy beżowe (o łącznej wartości 100 zł), 10 ręczników kąpielowych (o wartości łącznej 200 zł), dwie butle na gaz (o wartości łącznej 200 zł), dwie kosiarki spalinowe (o wartości łącznej 300 zł). Łączna wartość składników przyznanych na wyłączną własność wnioskodawczyni wyniosła 2400 zł, na rzecz uczestnika 5000 zł.

Strony zgodnie wnosiły o dokonanie fizycznego podziału składnika majątku w postaci działki gruntu nr (...) położonej w miejscowości T., przy czym w zgodnym wniosku złożonym na rozprawie w dniu 25 marca 2022 r. strony wniosły, by z wydzielonej nieruchomości działkę gruntu o numerze (...) przyznać na wyłączną własność wnioskodawczyni J. H., działkę gruntu nr (...) na wyłączną własność W. H.. Sąd w punkcie IV postanowienia orzekł zgodnie z wnioskiem stron w tym zakresie, przy czym wartość wydzielonych działek ustalił na podstawie opinii biegłego z zakresu geodezji, kartografii i szacowania nieruchomości, który to wartość każdej z wydzielonych działek określił na kwotę 91000 zł. Z art. 211 k.c., 212 k.c. i nast. oraz z art. 623 k.p.c. wynika, że podział fizyczny jest podstawowym sposobem zniesienia współwłasności, preferowanym przez ustawodawcę. Oznacza to, że w sytuacji, gdy zniesienie współwłasności następuje z mocy orzeczenia sądu, powinien on brać pod uwagę przede wszystkim ten sposób wyjścia z niepodzielności, chyba że nie są nim zainteresowani sami współwłaściciele /postanowienie Sądu Najwyższego z 5 lutego 2010 r., sygn. akt III CSK 195/09/.

Udziały w majątku wspólnym byłych małżonków były równe i wynosiły po 1/2 części, wobec czego każde z byłych małżonków winno otrzymać majątek odpowiadający temu udziałowi. Wskazać należy, że wartość ruchomego majątku wspólnego uczestników została określona na łączną kwotę 7400 zł /na którą składają się ruchomości opisane w pkt I ppkt 2-14 postanowienia/. Do tej wartości doliczyć należało wartość nakładu z majątku wspólnego stron na majątek osobisty uczestnika postępowania w łącznej kwocie 356000 zł. Łączna wartość składników majątku przyznanych na wyłączną własność wnioskodawczyni wyniosła 2400 zł, na rzecz uczestnika 5000 zł. Różnica wartości przyznanych składników majątku wniosła 2600 zł na niekorzyść wnioskodawczyni. Powodowało to konieczność nałożenia na uczestnika obowiązku dopłaty na rzecz wnioskodawczyni. Sąd w punkcie V postanowienia zasądził od uczestnika W. H. na rzecz wnioskodawczyni J. H. dopłatę w wysokości 179300 zł obliczoną w ten sposób, że wartość nakładów poczynionych z majątku wspólnego na majątek osobisty powiększono o różnicę wartości przyznanych składników majątku ruchomego na rzecz uczestników, a otrzymany wynik podzielono stosowanie do udziałów byłych małżonków w majątku wspólnym, tj. na połowę /(356000 zł + 2600 zł) : ½ = 179300 zł/.

Sąd zakreślił uczestnikowi W. H. termin 3 miesięcy od daty uprawomocnienia się niniejszego postanowienia na uiszczenie tej kwoty tytułem dopłaty. Określając termin dopłaty Sąd winien mieć na uwadze treść art. 212 § 3 k.c., a przy tym uwzględnić usprawiedliwione interesy zarówno uprawnionego, jak i zobowiązanego do tych świadczeń. Strony mają bowiem prawo oczekiwać sprawnego otrzymania materialnej wartości części tego co wniosły do majątku. W konsekwencji Sąd musi tak rozłożyć ciężar spłat, aby nie pozbawić uprawnionego korzyści płynących z zasadzonej kwoty, a z drugiej strony nie doprowadzić zobowiązanego do stanu niewypłacalności. Termin dopłaty Sąd określił na s 3 miesiące od daty uprawomocnienia się postanowienia, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności. Sąd uznał, iż termin ten jest wystarczający na zgromadzenie przez uczestnika przedmiotowej kwoty, a jednocześnie nie narusza interesów wnioskodawczyni. Wyznaczenie dłuższego terminu spłaty naruszałoby interes wnioskodawczyni. Na względzie należy mieć, że postępowanie toczyło się 2 lata, uczestnik w związku z tym miał długi okres na przygotowanie się do obowiązku uiszczenia tej kwoty, przy czym z akt wynika, że czynił już zaawansowane starania sprzedaży nieruchomości /k. 26 - 27/. Uczestnik z uwagi na swoje stanowisko procesowe co do sposobu podziału powinien mieć świadomość, że to on będzie zobowiązany do dopłaty. Uczestnik miał wystarczająco dużo czasu na zgromadzenie potrzebnych środków na spłatę wnioskodawczyni. Jeśli tego nadal nie uczynił, to trzymiesięczny okres pozwoli mu na poczynienie starań w celu uzyskania stosownego kredytu na spłatę wnioskodawczyni bądź dokonanie stosownych transakcji.

Sąd na podstawie wyników postępowania dowodowego ustalił, że grill z blachy kwasoodpornej o wymiarze paleniska 100 cm x 50 cm nie wchodzi w skład majątku wspólnego stron, bowiem z zeznań świadków wynika, że stanowi on własność M. T. /dowód: zeznania świadka M. H., k. 108v-109v; zeznania świadka T. H., k. 109v-110/. Wobec czego wniosek w tym zakresie należało oddalić / punkt VI postanowienia/.

Sąd postanowił w pkt. VII o umorzeniu postępowania o podział majątku wspólnego w pozostałym zakresie wobec zgodnego stanowiska stron. Na rozprawie w dniu 25 marca 2022 r. strony zgodnie wniosły o wyłączenie z podziału majątku składników: dwie lampki do wina na złotych nóżkach, pięć naczyń szklanych tzw. kryształy, zmywarka marki B., pralka marki A., kosiarka spalinowa marki N., samochód M. (...) o nr rej. (...). Co do tych ruchomości w związku z tym stanowiskiem stron Sąd postępowanie umorzył.

O nieuiszczonych wydatkach pokrytych tymczasowo przez Skarb Państwa Sąd orzekł w pkt. VIII i IX postanowienia na podstawie art. 83 ust. 2 u.k.s.c. w zw. z art. 113 u.k.s.c. w zw. z art. 520 § 1 k.p.c. w ten sposób, że nakazał ściągnąć od wnioskodawczyni J. H. i od uczestnika W. H. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Nidzicy kwoty po 5844,80 zł. Łączna kwota 11689,60 zł stanowi część wynagrodzenia biegłego sądowego z zakresu geodezji, kartografii i szacowania nieruchomości. Uiszczone przez uczestników zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego sądowego okazały się niewystarczające, wobec czego część wynagrodzenia w kwocie 11689,60 zł wydatkowano tymczasowo ze środków Skarbu Państwa.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 1 k.p.c., zgodnie z którym każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. Należy wskazać, że w orzecznictwie sądowym /m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 września 2011 r., sygn. akt IV CZ 40/11 i postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2010 r., sygn. akt III CZP 46/10/ wyrażono pogląd, iż w tzw. sprawach działowych nie zachodzi przewidziana w art. 520 § 2 i 3 k.p.c. sprzeczność interesów tych uczestników, którzy domagają się podziału, niezależnie od tego, jaki sposób podziału postulują i jakie wnioski składają w tym względzie.

Z powyższych racji i na podstawie powołanych przepisów orzeczono jak w sentencji.