Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 grudnia 2022 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dorota Michalska

Protokolant: Magdalena Adamska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 grudnia 2022 r. w Warszawie

sprawy M. D. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z udziałem zainteresowanej O. I.

o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym

na skutek odwołania M. D. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 31 maja 2021 r. znak (...)

I.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że ustala, że O. I. podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik u płatnika składek M. D. (1) od dnia 14 grudnia 2019 r.

(...). zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz M. D. (1) kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) zł. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VII U 1130/21

UZASADNIENIE

M. D. (2) w dniu 20 lipca 2021 r. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 31 maja 2021 r. nr (...) dotyczącej ubezpieczonej O. I..

W odwołaniu odwołująca zarzuciła naruszenie:

1)  art. 7 KPA w zw. z art. 77 § 1 KPA w zw. z art. 107 § 3 KPA w zw. z art. 180 § 1 KPA poprzez przyjęcie, że umowa o pracę pomiędzy Ubezpieczoną a Odwołującą została zawarta w celu osiągnięcia przez Odwołującą subwencji z (...) Funduszu (...), w sytuacji gdy intencją stron towarzyszącą nawiązaniu stosunku pracy było świadczenie przez Ubezpieczoną pracy na rzecz Odwołującej od dnia 14 grudnia 2019 r., co też rzeczywiście miało miejsce;

2)  art. 7 KPA w zw. z art. 77 § 1 KPA w zw. z art. 107 § 3 KPA w zw. z art. 180 § 1 KPA poprzez przyjęcie, że zgłoszenie z opóźnieniem Ubezpieczonej do ubezpieczeń z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę od dnia 14 grudnia 2019 r. zostało dokonane w celu osiągnięcia subwencji z (...) Funduszu (...), w sytuacji gdy wynikało to niedopatrzenia i braku posiadania wiedzy co do istnienia obowiązku zgłoszenia Ubezpieczonej do ubezpieczeń, w sytuacji gdy strony łączył dodatkowo odrębny stosunek cywilnoprawnych (umowa zlecenia);

3)  art. 7 KPA w zw. z art. 77 § 1 KPA w zw. z art. 107 § 3 KPA w zw. z art. 180 § 1 KPA poprzez pominięcie dowodów wskazujących, że od 14 grudnia 2019 r. Ubezpieczona świadczyła pracę na rzecz Odwołującej, w sytuacji gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że Ubezpieczona podjęła pracę na rzecz Ubezpieczonej i rzeczywiście ją świadczyła;

4)  art. 58 § 1 i par. 2 KC w zw. z art. 83 § 1 KC w zw. z art. 22 § 1 KP w zw. z art. 300 KP poprzez ich zastosowanie i uznanie, że umowa o pracę pomiędzy Ubezpieczoną a Odwołującą jest nieważna, jako czynność sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście prawa, a także jako sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, co skutkowało nieważnością tegoż stosunku pracy, a w konsekwencji brakiem podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, w sytuacji w której Ubezpieczona w sposób faktyczny i skuteczny nawiązała stosunek pracy z Odwołującą, stając się pracownikiem w myśl art. 22 § 1 KP,

W oparciu o powyższe zarzuty odwołująca wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie, że ubezpieczona podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu oraz wypadkowemu od dnia 14 grudnia 2019 r. jako pracownik odwołującej oraz o zasądzenie od organu na rzecz płatnika kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska odwołująca wskazała, że początkowo ubezpieczona była zatrudniona u płatnika składek na podstawie umowy zlecenie z dnia 17 czerwca 2019 r.. Strony zdecydowały się na ten rodzaj umowy z uwagi na niepewność związaną z rozpoczęciem prowadzenia działalności płatnika składek, jej ciągły rozwój, elastyczność pracy ubezpieczonej, brak znajomości grafiku zabiegów. Następnie wraz z rozwojem działalności odwołującej oraz mając na względzie doświadczenie i sprawdzenie ubezpieczonej jako sumiennej i zaangażowanej we współpracę osoby, odwołująca zaproponowała jej, aby kolejną umową była umowa o pracę. W tym momencie zdaniem odwołującej to właśnie ten rodzaj umowy najlepiej odzwierciedlał wykonywaną przez ubezpieczoną pracę. Strony zawarły umowę o pracę na czas określony od dnia 14 grudnia 2019 roku do 31 grudnia 2020 roku. Odwołująca podniosła, iż samo porównanie zakresu obowiązków wykonywanych w ramach umowy o pracę jako specjalista ds. obsługi klienta i czynności z wcześniejszej umowy zlecenia wskazuje na znaczny rozwój stanowiska ubezpieczonej. Ponadto obok umowy o pracę strony postanowiły zawrzeć kolejną umowę zlecenia na czas określony, tj. od dnia 14 grudnia 2019 r. do dnia 30 czerwca 2020 r. Odwołująca wskazała, iż ta umowa zlecenia obejmowała jedynie obsługę klientek studia w zakresie wykonywania masaży estetycznych i leczniczych jako biomasażysta. Jest to zakres zadań, którego nie pokrywała umowa o pracę. Zdaniem odwołującej wynikało to z tego względu, że masaże zdarzały się w gabinecie sporadycznie, a odwołująca płaciła za nie dodatkowe wynagrodzenie ubezpieczonej. W dalszej części odwołania wskazano, jakie czynności wykonywała ubezpieczona w ramach umowy o pracę i dowody potwierdzające ich faktyczną realizację.

Odnosząc się do twierdzeń organu rentowego o braku wiarygodnych wyjaśnień co do spóźnionego zgłoszenia ubezpieczonej do ubezpieczenia społecznego z tytułu umowy o pracę, odwołująca podniosła, że spóźnienie to wynikało z przeoczenia po jej stronie. Stwierdziła także, że było ściśle związane z kształtowaniem w tym okresie działalności odwołującej, brakiem przekazania przez nią informacji o zawartej umowie o pracę do księgowości. Ponadto jako przyczyny wskazała brak wiedzy co do istnienia obowiązku zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych oraz trudności organizacyjne powstałe w prowadzeniu działalności w związku z rozwojem pandemii (...)19. Następnie odwołująca podkreśliła, że w czerwcu 2020 r. w związku ze składaniem wniosku o przyznanie subwencji z (...) Funduszu (...) dokonała weryfikacji wszystkich kwestii związanych z prowadzoną przez siebie działalnością, w tym weryfikacji poprawności zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych wszystkich osób współpracujących z odwołującą na dowolnej podstawie prawnej. Weryfikacji tej sprzyjała okoliczność, że w czerwcu 2020 r. odwołująca nawiązała również współpracę z nowym biurem księgowym. Stało się wówczas jasnym, że w wyniku przeoczenia i błędnego przepływu informacji z podmiotem świadczącym usługi księgowo-kadrowe w okresie wcześniejszym, odwołująca nie dochowała obowiązku zgłoszenia ubezpieczonej jako pracownika do ubezpieczenia społecznego od dnia 14 grudnia 2019 r. Skutkowało to spóźnionym zgłoszeniem ubezpieczonej do ubezpieczenia społecznego z tytułu umowy o pracę od dnia 14 grudnia 2019 r. ( odwołanie k. 4-23 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od odwołującej na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Organ rentowy podniósł, że wyrejestrowanie z ubezpieczeń z tytułu umowy zlecenia, jak i zgłoszenie do ubezpieczeń z tytułu umowy o pracę dokonane zostało z ponad sześciomiesięcznym opóźnieniem. W złożonych do akt postępowania przed organem wyjaśnieniach M. D. (1) wskazała, że opóźnienie w złożeniu dokumentów do ZUS najprawdopodobniej to ona zawiniła i nie przekazała umowy o pracę do biura księgowego lub biuro tej umowy nie zarejestrowało. Jednak organ wskazał, że ze złożonych do odwołania wydruków korespondencji z aplikacji M. z dnia 21 grudnia 2019 r. wynika, iż odwołująca chciała zgłosić do ubezpieczeń męża O. I.. Zatem, zdaniem organu rentowego M. D. (1) znała zasady dotyczące dokonywania zgłoszeń do ubezpieczeń. Jednak kwestia opisanego zgłoszenia męża Ubezpieczonej mogła dotyczyć zgłoszenia tego mężczyzny do ubezpieczenia zdrowotnego jako członka rodziny osoby wykonującej pracę na podstawie umowy zlecenia. Organ rentowy podkreślił, że od 14 grudnia 2019 r. strony zawarły kolejną umowę zlecenia. Z załączonych do odwołania kart klientów nie wynika z nich kto je sporządził (uzupełnił), a wydruki z fanpage studia urody prowadzonego przez odwołującą mogą dotyczyć czynności wykonywanych przez O. I. w ramach umów zlecenia. W ocenie organu rentowego O. I. od 14 grudnia 2019 r. wykonywała pracę na rzez M. D. (1) na podstawie umowy zlecenia, która stanowi tytuł do ubezpieczeń.

W oparciu o powyższe zaskarżoną decyzją organ stwierdził, że stwierdził, że O. I. u płatnika składek M. D. (1): podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia od 14 grudnia 2019 r. oraz podlegała dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia od 14 grudnia 2019 r., jednak nie podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym jako pracownik od 14 grudnia 2019 r. (odpowiedź na odwołanie, k. 65-66 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołująca M. D. (1) rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej w grudniu 2018 r., zaś od stycznia 2019 r. prowadzi w J. gabinet modelowania i wyszczuplenia sylwetki (...). Była to pierwsza działalność gospodarcza prowadzona przez płatnika składek. Od czerwca 2021 r. M. D. (1) prowadzi gabinet (...) również w W.. Początkowo borykała się ona z różnymi trudnościami w szczególności z pozyskaniem pracowników odpowiednich do wykonywania pracy, wyszkoleniem ich, zbudowaniem bazy klientów. Pojawiali się pracownicy, którzy po przepracowaniu krótkiego okresu przykładowo kilku dni przestali świadczyć pracę. ( CEiDG k. 26 a.s., zeznania M. D. (1) k. 127-130 a.s.).

Dnia 17 czerwca 2019 r. odwołująca M. D. (1) zawarła umowę zlecenia z O. I. na okres od dnia podpisania umowy do 13 grudnia 2019 r. Na podstawie tej umowy O. I. zobowiązała się do wykonywania na rzecz płatnika składek czynności związanych z obsługą klientów oraz urządzeń w miejscu świadczenia zlecenia, wykonywania masaży estetycznych i leczniczych, czynności marketingowych oraz związanych z tworzeniem baz danych, a także czynności porządkowych. O. I. miała odpowiednie umiejętności oraz doświadczenie, gdyż pracowała wcześniej w studiu urody w K. oraz ukończyła odpowiednie szkolenia. (umowa zlecenia z dnia 17 czerwca 2019 r., certyfikaty – akta rentowe, zeznania M. D. (1) k. 127-130 a.s. i O. I. k. 130-131a.s. ).

W dniu 14 grudnia 2019 r. M. D. (1) oraz w O. I. zawarły kolejną umowę zlecenia oraz umowę o pracę na ¾ etatu. Obie umowy zostały zawarte na okres rozpoczynający się od tego samego dnia tj. 14 grudnia 2019 roku, jednak umowa o pracę do 31 grudnia 2020 r. a umowa zlecenia do 30 czerwca 2020r. Czynnościami zleconymi zainteresowanej w umowie zlecenia było jedynie wykonywanie masaży estetycznych i leczniczych jako biomasażysta oraz obsługa klientów i udzielanie im informacji. Natomiast w umowie o pracę zakres czynności ubezpieczonej na stanowisku specjalisty ds. obsługi klienta został określony jako znacznie szerszy. O. I. świadczyła pracę na rzecz odwołującej na podstawie umowy o pracę od 14 grudnia 2019 r., a poza tym wykonywała czynności z umowy zlecenia. Odwołująca i ubezpieczona ustaliły takie rozwiązanie z uwagi na potrzebę rozdzielenie pracy ubezpieczonej odnośnie wykonywania masaży (umowa zlecenie) i pozostałych obowiązków ubezpieczonej świadczonych na rzecz płatnika składek (umowa o pracę). Ubezpieczona za wykonywanie masaży, których nie było wiele, dostała dodatkowe wynagrodzenie na podstawie umowy zlecenia. Odwołująca w dniu podpisania umowy zlecenia rozważała bowiem rozbudowanie studia w kierunku masaży, jednak pomysł ten nie sprawdził się (umowa o pracę i umowa zlecenia z 14 grudnia 2019r. w aktach rentowych, zeznania M. D. (1) k. 127-130 a.s. i O. I. k. 130-131 a.s.).

W ramach umowy o pracę ubezpieczona wykonywała czynności zgodnie z ustalonym zakresem zadań w studiach urody w J. i W.. Ubezpieczona pod kierownictwem i nadzorem odwołującej zajmowała się tam stałą opieką nad klientami: przyjmowała ich, doradzała im w zakresie zabiegów, przeprowadzała z nimi wywiad, następnie wykonywała zabiegi, prowadziła na nie zapisy, obsługiwała urządzenia i ewidencjonowała karty klientek, zachęcała klientki do korzystania z usług oferowanych w studiu, prowadziła działania marketingowe, pozyskiwała nowych klientów głównie za pomocą mediów społecznościowych, uczestniczyła w procesach rekrutacji i prowadziła szkolenia (zeznania M. D. (1) k. 127-130 a.s. i O. I. k. 130-131 a.s., świadka Oliwi R. k. 103-105 a.s. , świadka P. C. k. 92-94 a.s., wiadomości pomiędzy odwołującą i ubezpieczoną k. 58-62 a.s., listy obecności w aktach rentowych).

Wynagrodzenie było wypłacane ubezpieczonej na konto bankowe, a czasem gotówką do 10 dnia każdego miesiąca. O. I. nadal jest zatrudniona u płatnika składek (zeznania M. D. (1) k. 127-130 a.s. i O. I. k. 130-131 a.s. potwierdzenia przelewów w aktach rentowych, oświadczenie O. I. o otrzymaniu wynagrodzenia gotówką w aktach rentowych).

Z tytułu zawarcia umowy o pracę O. I. nie została zgłoszona do ubezpieczeń w ustawowym terminie, ponieważ odwołująca z uwagi na wielość innych zajęć i problemy ze współpracą z biurem księgowości nie przekazała danych dotyczących zawarcia umowy z ubezpieczoną do biura. Wobec tego, że współpraca z biurem nie układała się dobrze w maju 2020 roku odwołująca zmieniła biuro zajmujące się księgowością dla jej działalności. W momencie przekazywania informacji z jednego biura do drugiego okazało się, że O. I. nie jest zgłoszona do ubezpieczeń. Wobec powyższego dopiero w czerwcu 2020 roku obowiązek ten został dopełniony i płatnik składek dokonał zgłoszenia ubezpieczonej do ZUS za okres od 14 grudnia 2019 roku (zeznania M. D. (1) k. 127-130 a.s.).

M. D. (1) prowadząca działalność gospodarczą otrzymała z (...) Funduszu (...) pomoc publiczną w czerwcu 2020 r. w kwocie 63 000 złotych i w styczniu 2021 r. w kwocie 72 000 złotych (bezsporne, a nadto dowód: lista przypadków pomocy publicznej otrzymanej przez beneficjenta z 25 maja 2021 r.– akta rentowe).

Pismem z dnia 1 kwietnia 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. zawiadomił M. D. (1) oraz ubezpieczoną O. I. o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie ustalenia prawidłowości zgłoszenia O. I. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z tytułu zawartej umowy o pracę z płatnikiem składek M. D. (1) (zawiadomienia o wszczęciu postępowania – akta rentowe).

Po zakończeniu postępowania Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W., decyzją z dnia 31 maja 2021 r. nr (...) stwierdził, że O. I. u płatnika składek M. D. (1): podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia od 14 grudnia 2019 r. oraz podlegała dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia od 14 grudnia 2019 r., jednak nie podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym jako pracownik od 14 grudnia 2019 r. (decyzja ZUS z 31 maja 2021 r. nr (...) – akta rentowe).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o wyżej wymienione dowody z dokumentów załączonych do akt sprawy i akt rentowych, jak również na podstawie zeznań świadków oraz odwołującej i zainteresowanej. Tak zebrany materiał dowodowy, w zakresie w jakim wynikały z niego prezentowane wyżej okoliczności, Sąd uznał w całości za wiarygodny jako wzajemnie i treściowo zbieżny oraz przekonywujący.

Sąd oparł się na dowodach z dokumentów dotyczących zatrudnienia zainteresowanej w tym umowy o pracę, umów zlecenie, potwierdzeń przelewów, a także wiadomości pomiędzy odwołującą i ubezpieczoną oraz list obecności. Treść dowodów nie budziła wątpliwości Sądu i potwierdzała okoliczności podnoszone przez stronę odwołującą.

Wiarygodne dla Sądu były również dowody osobowe, które były spójne z dokumentami wyżej wskazanymi. W toku postępowania Sąd dopuścił dowód z przesłuchania w charakterze świadków O. R. i P. C.. Świadkowie potwierdzili, że O. I. wykonywała takie czynności, jakie wynikały z umowy o pracę. W ocenie Sądu świadkowie, a także odwołująca i zainteresowana w sposób wyczerpujący przedstawili okoliczności mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, w szczególności faktu realizacji umowy o pracę przez O. I.. Zeznania odwołującej i zainteresowanej były spójne oraz treściowo skorelowane ze sobą, a także z relacjami świadków. Wobec powyższego Sąd uznał je za wiarygodne.

Strony nie wnosiły o uzupełnienie materiału dowodowego, który został przez Sąd uznany za wystarczający do rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie było zasadne.

Spór w niniejszej sprawie dotyczył podlegania ubezpieczeniom społecznym przez O. I. z tytułu umowy o pracę zawartej z płatnikiem składek M. D. (1) od dnia 14 grudnia 2019 r.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U. z 2021 r., poz. 423 z późn. zm.) , zwanej dalej ,,ustawą” obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów. W myśl art. 13 pkt 1 ustawy następuje to od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania. O tym jednak, czy dany stosunek prawny łączący dwa podmioty może być uznany za stosunek pracy, rozstrzygają przepisy prawa pracy. W myśl definicji zawartej w art. 2 k.p. pracownikiem jest osoba zatrudniona między innymi na podstawie umowy o pracę. Użyty w powyższym przepisie zwrot „zatrudniona” oznacza istnienie między pracownikiem a pracodawcą szczególnej więzi prawnej o charakterze zobowiązaniowym, tj. stosunku pracy. Istotą tegoż stosunku jest – w świetle art. 22 § 1 k.p. – uzewnętrznienie woli umawiających się stron, z których jedna deklaruje chęć wykonywania pracy określonego rodzaju w warunkach podporządkowania pracodawcy, natomiast druga – stworzenia stanowiska pracy i zapewnienia świadczenia pracy za wynagrodzeniem. Celem i zamiarem stron umowy o pracę winna być każdorazowo faktyczna realizacja treści stosunku pracy, przy czym oba te elementy wyznaczają: ze strony pracodawcy – realna potrzeba ekonomiczna i umiejętności pracownika, zaś ze strony pracownika – ekwiwalentność wynagrodzenia uzyskanego za pracę.

Dla stwierdzenia, czy zaistniały podstawy do objęcia zainteresowanej ubezpieczeniem społecznym, w świetle powołanych przepisów, wymagane jest ustalenie, czy zatrudnienie miało charakter rzeczywisty i polegało na wykonywaniu pracy określonego rodzaju, na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, czyli w warunkach określonych w art. 22 § 1 k.p.

W rozpoznawanej sprawie organ rentowy wskazywał, że umowa o pracę zawarta 14 grudnia 2019r. między odwołującą i zainteresowaną jako czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście prawa, a także jako sprzeczna z zasadami współżycia społecznego jest nieważna. Należy w tym miejscu zauważyć, że czynność prawna mająca na celu obejście ustawy polega na takim ukształtowaniu jej treści, które z formalnego punktu widzenia nie sprzeciwia się ustawie, ale w rzeczywistości zmierza do zrealizowania celu, którego osiągnięcie jest przez ustawę zakazane. Czynność prawna może być sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, przez które rozumie się na ogół obowiązujące w stosunkach między ludźmi reguły postępowania, które za podstawę mają uzasadnienie ocenne, a nie prawne. Odwołują się one do powszechnie uznawanych w całym społeczeństwie lub w danej grupie społecznej wartości i ocen właściwego, przyzwoitego, rzetelnego, lojalnego czy uczciwego zachowania. Zasady te obejmują nie tylko reguły moralne, lecz także obyczajowe (Z. Radwański (w:) System prawa prywatnego, t. 2, 2002, s. 240 i n.; M. Safjan (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz, t. I, 2008, s. 327).

W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się, że przy ocenie istnienia tytułu do ubezpieczenia społecznego nacisk kładzie się na ustalenie faktycznego wykonywania umowy czy działalności (wyroki Sądu Najwyższego: z 26.02.2013 r., I UK 472/12, z 24.08.2010 r. I UK 74/10, z 13.11.2008 r., II UK 94/08, postanowienie Sądu Najwyższego z 18.10.2011 r., III UK 43/11) . Nie wystarczy zatem zawarcie samej umowy, lecz konieczne jest rozpoczęcie jej wykonywania. Umowa taka powinna mieć, przynajmniej w zamiarze, realne znaczenie gospodarcze, w innym bowiem przypadku można by mówić jedynie o relacji grzecznościowej, a nie stosunku prawnym.

Przenosząc powyższe na toczący się spór w rozpatrywanej sprawie sąd zważył, że nie zaszły okoliczności wskazujące na nieważność zawartej między stronami umowy o pracę jako sprzecznej z ustawą albo mającej na celu obejście prawa czy też sprzecznej z zasadami współżycia społecznego.

W pierwszej kolejności strony logicznie uargumentowały potrzeby związane z nawiązaniem stosunku pracy. M. D. (1) rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej w grudniu 2019 roku, początkowo mając problemy ze znalezieniem odpowiednich pracowników oraz zmagając się z trudnościami odnośnie rozwoju i niepewności dalszych wyników jej działalności. W czerwcu 2019 roku odwołująca zdecydowała się na zatrudnienie na umowę zlecenia O. I., która została jej polecona, a także posiadała odpowiednie doświadczenie i kompetencje do pracy na rzecz odwołującej. Początkowo strony zawarły umowę zlecenia z uwagi na niepewność związaną z rozpoczęciem prowadzenia działalności płatnika składek, jej ciągły rozwój, elastyczność pracy ubezpieczonej, brak znajomości grafiku zabiegów. Następnie wraz z rozwojem działalności odwołującej oraz mając na względzie doświadczenie i sprawdzenie ubezpieczonej jako sumiennej i zaangażowanej we współpracę osoby, odwołująca zaproponowała jej, aby kolejną umową była umowa o pracę. Strony zawarły umowę o pracę na czas określony od dnia 14 grudnia 2019 roku do 31 grudnia 2020 roku. Zdaniem sądu w tym zakresie odwołująca jasno i precyzyjnie przedstawiła proces zatrudnienia O. I. i powody jej zatrudnienia.

Sąd ma na uwadze, iż dnia 14 grudnia 2019 r. strony równocześnie z zawarciem umowy o pracę, zawarły kolejną umowę zlecenia Jednakże, w toku postępowania wykazano, iż w ramach tych umów zakres zadań ubezpieczonej był odrębny. Odwołująca i zainteresowana spójnie wskazały, że umowa zlecenia była zawarta w celu wykonywania przez O. I. masaży estetycznych i leczniczych oraz obsługi klientów w tym zakresie, co natomiast nie wchodziło w zakres umowy o pracę z uwagi na sporadyczność tych masaży. Z tytułu wykonywania zadań z umowy zlecenia ubezpieczona otrzymywała dodatkowe wynagrodzenie. Sąd ma na uwadze również, iż w przypadku umowy o pracę zakres czynności pracownika może być szerszy niż wskazany w umowie, gdyż pracownik może wykonywać także inne polecenia pracodawcy. W przypadku natomiast umowy zlecenie, można zlecić jedynie wykonywanie czynności konkretnie opisanych, co miało miejsce i zostało prawidłowo wykazane w niniejszej sprawie.

W sprawie zostało szczegółowo wykazane, jakie czynności ubezpieczona wykonywała w ramach umowy o pracę z dnia 14 grudnia 2019 roku i udowodnione należycie, że umowa ta była rzeczywiście zawarta w celu jej wykonywania, co też miało miejsce. Z zebranych w sprawie dowodów wynika, że w dniu 14 grudnia 2019 r. M. D. (1) zawarła z O. I. umowę o pracę. W ramach powyższej umowy zainteresowana pracowała na stanowisku specjalisty ds. obsługi klienta i zajmowała się w szczególności obsługą klientów Studia (...), umawianiem ich na spotkania, prowadzeniem kalendarza Studia, przeprowadzanie wywiadów z klientami, doradzaniem im w zakresie zabiegów, wykonywaniem zabiegów, prowadzeniem na nie zapisów, obsługą urządzeń i ewidencjonowaniem kart klientek, a także pozyskiwaniem nowych klientów i działaniami marketingowymi. Czynności powyższe zainteresowana wykonywała zgodnie z poleceniami M. D. (1), pod jej kierownictwem i nadzorem, o czym świadczą dowody zebrane w sprawie. Przesłuchani w sprawie świadkowie potwierdzają, że O. I. faktycznie powyższą umowę realizowała. Potwierdzają to także zeznania odwołującej i zainteresowanej oraz zebrane w sprawie dokumenty. Wykonywanie ww. czynności miało charakter odpłatny, a wynagrodzenie z tytułu umowy było przekazywane ubezpieczonej comiesięcznie – sporadycznie gotówką, a także przelewami na rachunek bankowy, których potwierdzenia widnieją w aktach.

Sąd nie podzielił argumentacji organu dotyczącej nieważności umowy o pracę, która miała być zawarta jako sprzeczna z prawem albo mająca na celu obejście prawa lub sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Sąd odnosił się przede wszystkim do okoliczności zawarcia umowy, jej wykonywania, potrzeby ekonomicznej pracodawcy do zatrudnienia pracownika na takim stanowisku i z takim zakresem obowiązków, wypłacania ubezpieczonej wynagrodzenia oraz jasnego wskazania przez strony różnic między umową zlecenia a umową o pracę i faktycznego wykonywania zarówno jednej jak i drugiej umowy.

Kolejnym zarzutem ZUS było opóźnienie w zgłoszeniu ubezpieczonej do ubezpieczeń, który zdaniem organu potwierdzał działalnie odwołującej jedynie w celu otrzymania pomocy z Funduszu.

Rozpoznając sprawę Sąd Okręgowy nie podzielił powyższego stanowiska. Argumentacja ZUS skupiała się na negowaniu ważności samej czynności płatnika składek polegającej na zgłoszeniu zainteresowanej O. I. do ubezpieczeń społecznych z tytułu zawartej z nią umowy o pracę.

Organ rentowy nie wykazał natomiast nieważności samej umowy o pracę, jaka została zawarta między zainteresowaną a odwołującą. Tymczasem przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jednoznacznie warunkują objęcie ubezpieczeniem społecznym z tytułu umowy przesłanką jej faktycznego realizowania, nie zaś od zgłoszenia danej osoby do ubezpieczeń. W cytowanym wyżej art. 13 pkt 2 ustawy systemowej przewidziano objęcie zleceniobiorcy ubezpieczeniom społecznym od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy. Posłużenie się przez ustawodawcę określeniem „od dnia jej wykonywania” wyraźnie wskazuje, że objęcie ubezpieczeniem jest uwarunkowane zaistnieniem przesłanki w postaci realizacji umowy. Innymi słowy, już wykonywanie umowy o pracę skutkuje objęciem pracownika ubezpieczeniem społecznym, i to przez cały okres, w którym umowa jest realizowana. Konsekwencją powyższego jest powstanie po stronie pracodawcy – jako płatnika składek – obowiązku zgłoszenia danej osoby do ubezpieczeń. W oparciu o cytowane na wstępie przepisy dla objęcia ubezpieczeniem społecznym z tytułu umowy o pracę, zasadnicze znaczenie ma bowiem nie prawidłowość samego zgłoszenia danej osoby do ubezpieczeń społecznych (jako nienaruszające art. 58 § 1 lub 2 k.c. albo 83 § 1 k.c.), lecz tylko to, czy praca była rzeczywiście świadczona. W kontekście powyższego istota sporu winna skupić się zatem na ustaleniu, czy łącząca strony umowa o pracę była faktycznie realizowana.

Sąd badając ten zarzut miał na uwadze wypłatę środków z pomocy z funduszu odwołującej. Jednakże w ocenie sądu w niniejszej sprawie istotne było odniesienie się do wykonywania umowy o pracę. Sąd miał na uwadze, że samo opóźnienie w zgłoszeniu do ubezpieczeń nie mogło wskazywać na nieważność umowy o pracę i jej niewykonywanie przez ubezpieczoną. Ustawodawca nie przewidział w tym zakresie skutku nieważności tej czynności prawnej, ani niemożności jej wykonywania. Kwestia zgłoszenia jest bowiem czynnością wtórną i niemogącą przyświadczać o nieważności umowy o pracę. Obowiązki nie zostały dochowane przez pracodawcę. Jednak pracodawca wyjaśniał, z jakich powodów nastąpiło opóźnienie w zgłoszeniu. Mając na uwadze doświadczenie życiowe, należy uznać, iż do takiej sytuacji mogło dojść w szczególności wskutek okoliczności podanych przez odwołującą: rozpoczęcie prowadzenia działalności, nowa problematyka, problemy z współpracą z biurem księgowości. Powody nawet tak dużego opóźnienia podane przez pracodawcę były w ocenie sądu wiarygodne. Zarzutu organu rentowego podniesione w odpowiedzi na odwołanie odnośnie wiedzy odwołującej o obowiązku zgłoszenia do ubezpieczeń, nie stanowią podstawy do uznania zeznań M. D. (1) za wiarygodne i dające podstawę do usprawiedliwienia jej opóźnienia. Sąd ma na uwadze, iż nie tylko ta jednostkowa czynność nie została zgłoszona w terminie, należy bowiem zauważyć, że z opóźnieniem zostało zgłoszone też rejestracja umowy zlecenia, co potwierdza zeznania odwołującej w tym zakresie.

W kontekście powyższego, w oparciu o dokonane w sprawie ustalenia faktyczne, Sąd nie znalazł podstaw do uznania dokonanego przez odwołującą zgłoszenia zainteresowanej do ubezpieczeń społecznych jako czynności wskazującej na nieważność umowy o pracę.

W realiach niniejszej sprawy, w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy, Sąd uznał, że O. I. faktycznie wykonywała pracę w ramach zawartej z odwołującą umowy o pracę z dnia 14 grudnia 2019r.

Wprawdzie w niniejszej sprawie było bezsporne, że zgłoszenie zainteresowanej do ubezpieczeń nastąpiło ze znacznym opóźnieniem oraz datą wsteczną, niemniej jednak nie jest to okoliczność która winna być postrzegana na jej niekorzyść. Skoro z dokonanych w sprawie ustaleń wynika, że zainteresowana faktycznie realizowała umowę o pracę, to po stronie odwołującej – jako płatnika składek – spoczywał obowiązek zgłoszenia jej do ubezpieczeń społecznych. Tym samym samo dokonanie tej czynności winno być postrzegane jako realizacja, choć z uchybieniem, ustawowego obowiązku, jaki na odwołującej spoczywał.

Działania te mogą budzić dodatkowe wątpliwości w kontekście faktu ubiegania się przez płatnika składek o subwencje finansowe z (...) Funduszu (...). Niemniej jednak z perspektywy istoty sprawy niniejszej kwestia ta pozostaje całkowicie nieistotna dla rozstrzygnięcia czy w przypadku zainteresowanej zachodziły przesłanki do objęcia jej ubezpieczeniami społecznymi z tytułu zawartej z odwołującą umowy o pracę, które też, jak wspomniano wyżej, były zależne od faktycznego wykonywania łączącej strony umowy. Z racji powyższego zdaniem Sądu nie sposób kwestionować tytułu podlegania ubezpieczeniom przez zainteresowaną jedynie na podstawie wątpliwości organu rentowego co do działań odwołującej jako przedsiębiorcy ubiegającego się o subwencję finansową. Regulamin programu rządowego Tarcza (...) Funduszu (...) dla małych i średnich firm określa krąg uprawnionych do uzyskania świadczeń pomocowych w związku z ogłoszeniem stanu epidemii C.-19, zasady ich obliczania oraz warunki jakie należy spełnić, by stosowne świadczenia uzyskać. Weryfikacja wniosków w tym zakresie leży natomiast w kompetencji (...) Funduszu (...).

Konkludując stwierdzić należy, że w realiach niniejszej sprawy brak było podstaw do kwestionowania tak dokonanej przez odwołującą czynności zgłoszenia zainteresowanej do ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy o pracę, ani też samego zawarcia przez strony tej umowy – jako czynności zmierzających do obejścia prawa bądź sprzecznych z zasadami współżycia społecznego. Zdaniem Sądu w sprawie nie zachodziły okoliczności do wyłączenia zainteresowanej z ubezpieczeń społecznych w sytuacji, gdyż z zebranych w sprawie dowodów wynika, że zawarte umowa o pracę z 14 grudnia 2019 r. była realizowana począwszy od dnia jej zawarcia. Mając na względzie powyższe Sąd zmienił zaskarżoną decyzję na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zgodnie z pkt I sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł w pkt II wyroku, zasądzając od organu rentowego na rzecz odwołującej M. D. (1) kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego zgodnie z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015r. poz. 1800).