Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 marca 2021 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Eliza Nowicka - Skowrońska

Protokolant sądowy stażysta Karolina Konopka

po rozpoznaniu w dniu 11 lutego 2021 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. L.

przeciwko (...) Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w W.

o ochronę praw autorskich

I.  Zakazuje pozwanej (...) sp. z o.o. sp. k. dalszego opracowywania, modyfikowania i uzupełniania projektów architektonicznych M. L., na podstawie których powstały lokale prowadzone przez (...) sp. z o.o. sp. k. w (...), a także jakiejkolwiek eksploatacji tych projektów, zarówno bez zmian, jak i w postaci opracowań, w tym poprzez zastosowanie ich do budowy lokali;

II.  Zakazuje pozwanej (...) sp. z o.o. sp. k. publikowania na stronie internetowej (...) jakichkolwiek fotografii lub filmów przedstawiających lokale prowadzone przez (...) sp. z o.o. sp. k. w (...), które powstały na podstawie projektów architektonicznych M. L.;

III.  Zakazuje pozwanej (...) sp. z o.o. sp. k. publikowania na stronie internetowej - profilu „ (...)" na portalu (...) jakichkolwiek fotografii lub filmów przedstawiających lokale prowadzone przez (...) sp. z o.o. sp. k. w (...), które powstały na podstawie projektów architektonicznych M. L.;

IV.  Zakazuje pozwanej (...) sp. z o.o. sp. k. jakiejkolwiek eksploatacji projektów architektonicznych autorstwa M. L. lokali prowadzonych przez (...) sp. z o.o. sp. k. w (...), poprzez zakazanie publicznego udostępniania tych projektów w (...), w tym poprzez eksploatację w postaci lokali prowadzonych przez (...) sp. z o.o. sp. k. w (...);

V.  Nakazuje pozwanej (...) sp. z o.o. sp. k. usunięcie ze strony internetowej - profilu „(...)" na portalu (...) filmu, dołączonego do posta (wpisu) z dnia 9 sierpnia 2016 r. o treści w dniu wniesienia pozwu: „(...)";

VI.  Nakazuje pozwanej (...) sp. z o.o. sp. k. usunięcie ze strony internetowej - profilu „(...)" na portalu (...) filmu, dołączonego do posta (wpisu) z dnia 16 sierpnia 2016 r. o treści w dniu wniesienia pozwu: „(...);

VII.  Nakazuje pozwanej (...) sp. z o.o. sp. k. usunięcie ze strony internetowej - profilu „(...)" na portalu (...) fotografii, dołączonej do posta (wpisu) z dnia 30 września 2016 r. o treści w dniu wniesienia pozwu: „(...)";

VIII.  Nakazuje pozwanej (...) sp. z o.o. sp. k. złożenie oświadczenia o treści:

„Dokonaliśmy naruszenia autorskich praw osobistych M. L. poprzez zawinione i bezprawne wykorzystanie utworów - projektów architektonicznych Jego autorstwa, na podstawie których powstały prowadzone przez naszą spółkę lokale „(...)" w (...). Ponadto bezprawnie dokonaliśmy naruszenia integralności tych utworów. Za dokonane naruszenia w imieniu (...) sp. z o.o. sp. k. - przepraszamy. A. i P. B., członkowie zarządu".

Tak sformułowane oświadczenie winno zostać nie później niż 7 dni po uprawomocnieniu się wyroku:

a.  opublikowane na stronie internetowej - profilu „(...)" na portalu (...) poprzez „przypięcie" posta, tj. trwałe zapisanie go w taki sposób, że niezależnie od dodawania kolejnych wpisów przypięty post winien być widoczny na górze strony i utrzymywanie go w ten sposób przez 30 kolejnych dni od dnia opublikowania;

b.  opublikowane na stronie internetowej (...) na stronie głównej - w czarnej ramce, na białym tle, pisane czerwoną czcionką ARIAL o rozmiarze 14 pkt i utrzymywane w ten sposób przez 30 kolejnych dni od dnia opublikowania;

c.  doręczone spółce (...) sp. z o.o., KRS (...), bezpośrednio do siedziby pod adresem al. (...) (...), (...)-(...) W., w formie pisemnej, podpisane przez oboje członków zarządu;

d.  doręczone spółce (...) sp. z o.o., KRS (...), bezpośrednio do siedziby pod adresem ul. (...), (...)-(...) W., w formie pisemnej, podpisane przez oboje członków zarządu;

IX.  Zobowiązuje pozwaną (...) sp. z o.o. sp. k. do uiszczenia kwoty 10.000 (dziesięć tysięcy) złotych na cel społeczny – zbiórkę na „(...)” na rzecz M. B. (1), organizowaną przez portal (...), prowadzony przez Fundację (...), KRS (...);

X.  Zasądza od pozwanej (...) sp. z o.o. sp. k. na rzecz powoda M. L. kwotę 20.000 (dwadzieścia tysięcy) złotych tytułem zadośćuczynienia;

XI.  oddala powództwo w pozostałej części;

XII.  ustala, że pozwana (...) Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w W. ponosi wszystkie koszty procesu, natomiast szczegółowe wyliczenie tych kosztów pozostawia referendarzowi sądowemu.

Sygn. akt I C 1167/16

UZASADNIENIE

Powód M. L. w stosunku do pozwanej (...) Sp. z o.o. Sp. k. ostatecznie wnosił o:

1.  Zakazanie pozwanej (...) sp. z o.o. sp. k. dalszego opracowywania, modyfikowania i uzupełniania projektów architektonicznych M. L., których ucieleśnienie stanowią lokale prowadzone przez (...) sp. z o.o. sp. k. w (...), jak również zakazanie jakiejkolwiek eksploatacji tych projektów zarówno bez zmian jak i w postaci opracowań, w tym poprzez zastosowanie ich do budowli lokali;

2.  Zakazanie pozwanej (...) sp. z o.o. sp. k. publikowania na stronie internetowej (...) jakichkolwiek fotografii lub filmów przedstawiających lokale prowadzone przez (...) sp. z o.o. sp. k. w (...), stanowiące ucieleśnienie projektów architektonicznych M. L.;

3.  Zakazanie pozwanej (...) sp. z o.o. sp. k. publikowania na stronie internetowej - profilu „ (...)" na portalu (...) jakichkolwiek fotografii lub filmów przedstawiających lokale prowadzone przez (...) sp. z o.o. sp. k. w (...), stanowiące ucieleśnienie projektów architektonicznych M. L.;

4.  Zakazanie pozwanej (...) sp. z o.o. sp. k. jakiejkolwiek eksploatacji projektów architektonicznych autorstwa M. L. lokali prowadzonych przez (...) sp. z o.o. sp. k. w (...), w tym poprzez eksploatację w postaci lokali prowadzonych przez (...) sp. z o.o. sp. k. w (...),

5.  Nakazanie pozwanej (...) sp. z o.o. sp. k. usunięcia ze strony internetowej - profilu „(...)" na portalu (...) posta (wpisu) z dnia 9 sierpnia 2016 r. o treści w dniu wniesienia pozwu: „(...)" wraz z dołączonym filmem;

6.  Nakazanie pozwanej (...) sp. z o.o. sp. k. usunięcia ze strony internetowej - profilu „(...)" na portalu (...) posta (wpisu) z dnia 16 sierpnia 2016 r. o treści w dniu wniesienia pozwu: „(...) ” wraz z dołączonym filmem;

7.  Nakazanie pozwanej (...) sp. z o.o. sp. k. usunięcia ze strony internetowej - profilu „(...)" na portalu (...) posta (wpisu) z dnia 30 września 2016 r. o treści w dniu wniesienia pozwu: „(...)" wraz z dołączoną fotografią;

8.  Nakazanie pozwanej (...) sp. z o.o. sp. k. złożenia oświadczenia o treści:

„Działając we współpracy z A. B. (1) dokonaliśmy naruszenia autorskich praw osobistych M. L. poprzez zawinione i bezprawne wykorzystanie utworów - projektów architektonicznych Jego autorstwa, których ucieleśnienie stanowią prowadzone przez naszą spółkę lokale „(...)" w (...). Ponadto, bezprawnie dokonaliśmy naruszenia integralności tych utworów. Za dokonane naruszenia w imieniu (...) sp. z o.o. sp. k. - przepraszamy. A. i P. B., członkowie zarządu".

Tak sformułowane oświadczenie winno zostać nie później niż 7 dni po uprawomocnienieu się wyroku:

a.  opublikowane na stronie internetowej - profilu „(...)" na portalu (...) poprzez „przypięcie" posta tj. trwałe zapisanie go w taki sposób, że niezależnie od dodawania kolejnych wpisów przypięty post winien być widoczny na górze strony i utrzymywanie go w ten sposób przez 30 kolejnych dni od dnia opublikowania;

b.  opublikowane na stronie internetowej www. greenitkropka, pl, na stronie głównej - w czarnej ramce, na białym tle, pisane czerwoną czcionką ARIAL o rozmiarze 14 pkt i utrzymywane w ten sposób przez 30 kolejnych dni od dnia opublikowania;

c.  doręczone spółce (...) sp. z o.o., KRS (...), bezpośrednio do siedziby pod adresem al. (...) (...), (...)-(...) W., w formie pisemnej, podpisane przez oboje członków zarządu;

d.  doręczone spółce (...) sp. z o.o., KRS (...), bezpośrednio do siedziby pod adresem ul. (...), (...)-(...) W., w formie pisemnej, podpisane przez oboje członków zarządu;

e.  opublikowane na koszt pozwanej (...) sp. z o.o. sp. k. w newsletterze „(...)", wydawanym przez spółkę (...) sp. z o.o. sp. k., KRS (...) w formie przyjętej dla innych tekstów umieszczanych w tym newsletterze. Oświadczenie powinno się ukazać w pierwszym numerze, którego wydanie nie będzie zamknięte w dniu uprawomocnienia się wyroku;

9.  Zobowiązanie pozwanej (...) sp. z o.o. sp. k. do uiszczenia na cel społeczny kwoty 100.000 zł, celem jest zbiórka „(...)” na rzecz M. B. (1), prowadzona przez portal (...), prowadzony przez Fundację (...), KRS (...);

10.  Nakazanie pozwanej (...) Sp. z o.o. Sp. k. zapłaty na rzecz M. L. kwoty 30.000 zł tytułem zadośćuczynienia za naruszenie niemajątkowych praw autorskich.

Ponadto powód wniósł o zasądzenie od (...) sp. z o.o. sp. k. kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych (pozew k. 5 – 31, pismo procesowe k. 1258 – 1274, pismo procesowe k. 1749 – 1751, pismo procesowe k. 1821 – 1823, stanowisko wyrażone na rozprawie w dniu 11 lutego 2021r. – 00:10:02 nagrania k. 1847 oraz 01:05:59 nagrania k. 1849).

W uzasadnieniu powód wskazał, że stworzył dla pozwanej projekt m.in. dwóch lokali usługowych, zlokalizowanych w Centrum Handlowym (...). W zamian za wniesienie do spółki praw autorskich do projektów, miał otrzymać 30% udziałów w spółce. Wspólnicy komplementariusza pozwanej (...) Sp. z o.o. sp. k., tj. A. i P. B. nie wywiązali się z umowy. Zamiast tego na ich zlecenie A. B. (1) dokonała ingerencji w projekty powoda, zmieniając ich wystrój i identyfikację wizualną lokali. Zdaniem powoda, pozwana spółka powyższym zachowaniem naruszyła jego prawa autorskie do utworów w postaci przedmiotowych projektów.

Pozwana (...) Sp. z o.o. Sp. k. konsekwentnie wnosiła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na swoją rzecz od powoda kosztów procesu (odpowiedź na pozew k. 681 – 701, stanowisko wyrażone na rozprawie w dniu 11 lutego 2021r. – 00:12:35 nagrania k. 1847 oraz 01:05:59 nagrania k. 1849).

W uzasadnieniu pozwana twierdziła, że powództwo ma na celu utrudnienie prowadzenia jej działalności gospodarczej, ponieważ partnerka powoda A. K. posiada udziały w konkurencyjnej spółce. Tym faktem pozwana uzasadniła odmowę ustanowienia struktury docelowej spółki, zgodnie z żądaniem powoda. Pozwana wskazała, że projekty powoda nie są utworami, bowiem zostały opracowane na podstawie ścisłych wytycznych zarządcy centrów handlowych, w których zlokalizowane są placówki spółki. Podkreśliła, że koncepcję menuboardów opracowywała poza powodem m.in. również jego partnerka oraz wspólnicy komplementariusza pozwanej ad. 2 A. i P. B.. Opracowanie graficzne tych elementów opracowywał na jej zlecenie W. P., a autorskie prawa majątkowe przysługują (...) Sp. z o.o. Sp. k.

Na rozprawie w dniu 11 lutego 2021r. pełnomocnik powoda cofnął w całości żądania skierowane do pozwanej A. B. (1) i zrzekł się w stosunku do niej wszelkich roszczeń. Wskazał, iż strony zawarły miedzy sobą ugodę pozasądową i pozwana ta przeprosiła powoda za naruszenie jego praw autorskich (stanowisko wyrażone na rozprawie w dniu 11 lutego 2021r. – 00:03:37 nagrania k. 1846).

Postanowieniem z dnia 11 lutego 2021r. Sąd Okręgowy umorzył postępowanie wobec pozwanej A. B. (1) w całości (postanowienie – k. 1851).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwana (...) sp. z o.o. sp. k. prowadzi lokale gastronomiczne m.in. w (...), obecnie pod marką „(...)". W momencie założenia lokali przez spółkę (...) sp. z o.o. sp. k. lokale były prowadzone pod marką (...). (...) sp. z o.o. sp. k. są jej komplementariusz (...) sp. z o.o. oraz komandytariusze - A. B. (2) i P. B.. A. B. (2) i P. B. są również wspólnikami komplementariusza pozwanej (...) sp. z o.o. sp. k. oraz jej członkami zarządu (wydruki zdjęć k. 37-40, odpis aktualny (...) sp. z o.o. sp. k. k. 41-46, odpis aktualny (...) sp. z o.o. 47-52, umowy najmu k. 788-948).

Pomysłodawczynią rozpoczęcia działalności w formie barów sałatkowych była partnerka powoda A. K., która określiła niezbędne wyposażenie lokali. Powód M. L. uzgodnił ze wspólnikami komplementariusza pozwanej, że wniesie prawa autorskie do przysługujących mu utworów, tworzących koncept biznesowy (...) (w tym m.in. prawa do projektów architektonicznych). W zamian za to, on i jego partnerka mieli otrzymać po 30% udziałów w spółce. A. i P. B. jako wspólnicy komplementariusza pozwanej mieli nadzorować budowę (wiadomości e-mail k. 53-54, załącznik – założenia do struktury docelowej k. 55-57, korespondencja k. 702-723, zeznania świadka A. K. k. 1354-1359, przesłuchanie powoda k. 1804-1806, przesłuchanie P. B. k. 1847-1848, przesłuchanie A. B. (2) k. 1848-1849).

Powód z pomocą zatrudnionych pracowników – m.in. kreślarzy, grafików, stworzył więc projekty architektoniczne lokali prowadzonych przez (...) sp. z o.o. sp. k. w (...) (otwarty w kwietniu 2015 roku) i (...) (otwarty w grudniu 2014 roku). Projekty musiały być zgodne z wytycznymi zarządców centrów, stanowiącymi podstawy projektu najemcy i odpowiadać założeniom przekazanym w podręczniku najemcy. W wytycznych zawarte były informacje m.in. co do granicy lokalu, ogólnego kształtu bryły, wysokości pomieszczenia, sufitu podwieszanego, charakteru materiałów. Miały one charakter wytycznych ogólnych, w ramach których każdy z projektantów lokalu zlokalizowanego w sekcji tzw. „food court” mógł stworzyć inny projekt, wpasowujący się w ogólne założenia. W (...) w szczególności negocjacjom podlegał kształt wstęgi na suficie oraz materiały użyte do zabudowy (umowy najmu k. 788-948, zeznania świadka F. K. k. 1359-1362, zeznania świadka M. R. (1) k. 1362-1363, zeznania świadka P. S. k. 1443-1444, zeznania świadka M. R. (2) k. 1447-1448, opinia biegłego z zakresu architektury T. G. k. 1654-1671, ustna opinia uzupełniająca biegłego k. 1778v. - (...)).

Projekt architektoniczno-wizualny w (...) obejmował zarówno funkcjonalność lokalu i estetykę. Powód został wskazany jako projektant, wspólnie z K. M. i P. G.. K. M. jako kreślarz odpowiadał za opracowanie graficzne wytycznych powoda i wykonanie elektronicznych wersji projektu na podstawie koncepcji i materiałów powoda. K. M. przeniósł na powoda autorskie prawa majątkowe do utworu. P. G. jako architekt z uprawnieniami, zatwierdzał gotowy projekt wielobranżowy i akceptował go za zgodność z przepisami budowlanymi. Lokal w (...) zlokalizowany jest w ciągu lokali w strefie tzw. „food court”, szczegółowe wytyczne centrum dotyczyły wyłącznie części widocznej dla klientów, tj. lady, ogólne wytyczne wyznaczono co do wyglądu ściany oddzielającej część sprzedażową od technologicznej oraz ogólnego wyglądu semaforów i menuboardów, nie ingerowano natomiast w zaplecze lokalu. Powód prowadził korespondencję ze spółkami zarządzającymi obiektem w zakresie uzgodnienia projektu z przekazanymi wytycznymi. Z uwagi na umiejscowienie lokalu w ciągu innych lokali gastronomicznych, nie podlegała projektowaniu bryła lokalu. Powód w projekcie nie miał wpływu na elewację, posadzki, sufity, kolorystykę i wykończenie ścian, które były narzucone przez centrum. Twórczy charakter miał projekt lokalu w zakresie układu wnętrza o nietypowym kształcie, wymagającym przystosowania do funkcji gastronomicznej. Twórczo zaprojektowano również technologię i umeblowanie, wymagało to przystosowania ciągu technologicznego do nieregularnego kształtu pomieszczenia. Ponadto powód przekonał centrum do odstępstwa od głównych wytycznych w zakresie szyby szklanej przed i nad ladą wydawczą wraz z wbudowanym oświetleniem, czego nie ma żaden inny lokal. Twórczy charakter ma również grafika i identyfikacja wizualna (projekt lokalu w (...) k. 62-96, umowa o przeniesienie praw autorskich k. 244-249, korespondencja k. 250-269, zeznania świadka K. M. k. 1340-1345, zeznania świadka P. G. k. 1345-1347, zeznania świadka A. K. k. 1354-1359, opinia biegłego z zakresu architektury T. G. k. 1654-1671, ustna opinia uzupełniająca biegłego k. 1778v-1779, przesłuchanie powoda k. 1804-1806, przesłuchanie P. B. k. 1847-1848, przesłuchanie A. B. (2) k. 1848-1849).

Projekt lokalu w (...) miał nieco inny charakter. Pozwana spółka wynajęła tam wyłącznie powierzchnię w strefie tzw. „food court”, na której miała wybudować tzw. wyspę. Ponownie jako projektantów wskazano powoda, K. M. i P. G., którzy byli zaangażowani w projekt identycznie jak w przypadku lokalu w (...). K. M. i w tym zakresie przeniósł na powoda autorskie prawa majątkowe do projektu. Również podobnie jak w przypadku lokalu w (...), powód jako projektant uzgadniał z zarządcą budynku ostateczny kształt projektu i prowadził w tym zakresie korespondencję. Zaprojektowana przez powoda bryła obiektu znacząco różniła się od pierwotnych wytycznych, które przewidywały zastosowanie kształtu trójkąta o zaoblonych kątach, powód natomiast przeforsował zastosowanie kształtu zbliżonego do „łezki”, dzięki czemu zwiększył powierzchnię użytkową lokalu oraz blatów, zwiększył liczbę urządzeń podblatowych. Zarówno bryła, jak i technologia i umeblowanie mają charakter twórczy. Również twórczy charakter ma grafika i identyfikacja wizualna. Powód nie miał natomiast w projekcie wpływu na elewacje, posadzki, sufity i ściany oraz na układ wnętrza (projekt lokalu w (...) k. 97-256, umowa o przeniesienie praw autorskich k. 244-249, korespondencja k. 270-293, 769-782, zeznania świadka K. M. k. 1340-1345, zeznania świadka P. G. k. 1345-1347, zeznania świadka A. K. k. 1354-1359, zeznania świadka F. K. k. 1359-1362, zeznania świadka M. R. (1) k. 1362-1363, zeznania świadka M. R. (2) k. 1447-1448, opinia biegłego z zakresu architektury T. G. k. 1654-1671, ustna opinia uzupełniająca biegłego k. 1778v.- (...), przesłuchanie powoda k. 1804-1806, przesłuchanie P. B. k. 1847-1848, przesłuchanie A. B. (2) k. 1848-1849).

Koncepcję oświetlenia według projektu powoda realizował P. K., dostarczał oprawy oświetleniowe po konsultacji z powodem. Na podstawie projektu powoda i pod jego kierunkiem, meble wykonywał T. P.. Materiał, z którego miała być wykonana zabudowa oraz jej wymiary były określone w projekcie. Instalacje wodną, kanalizacyjną i elektryczną zgodnie z projektem realizowała firma (...). Weryfikacji projektu w zakresie zgodności z przepisami sanitarno-higienicznymi dokonywała M. B. (2) (korespondencja k. 783-784, zeznania świadka A. K. k. 1354-1359, zeznania świadka T. P. k. 1373-1374, zeznania świadka P. K. k. 1460, zeznania świadka J. M. k. 1462-1643, zeznania świadka M. B. (2) k. 1480-1482, przesłuchanie powoda k. 1804-1806, przesłuchanie P. B. k. 1847-1848, przesłuchanie A. B. (2) k. 1848-1849).

Powód zaprojektował również identyfikację wizualną lokali, obejmującą logotyp i menuboardy. W tej sprawie zasięgał porad A. K. oraz A. i P. B., będących wspólnikami komplementariusza. Projekt wizualny sporządził W. P. na podstawie materiałów dostarczanych przez powoda (szkiców, zdjęć, tekstów, logotypów) i zgodnie z jego uwagami. Początkowo miał podpisać umowę o dzieło i przeniesienie praw autorskich z pozwaną spółką, jednak ostatecznie odmówił podpisania umowy i zwrócił otrzymane od niej wynagrodzenie. W. P. poinformował wówczas pozwaną, że autorem logo jest powód, który zlecał mu prace i posiada prawa autorskie osobiste, i na którego przeniósł prawa autorskie w zakresie menuboardów. W marcu i grudniu 2015 roku złożył wnioski do Urzędu Patentowego o udzielenia prawa ochronnego na znaki towarowe (...) oraz (...) (potwierdzenia k. 311-315, korespondencja k. 720-732, projekty umów i rachunków k. 733-743, potwierdzenia przelewów k. 744-745, korespondencja k. 746-753, umowy z załącznikami k. 754-768, zeznania świadka A. K. k. 1354-1359, zeznania świadka W. P. k. 1370-1373).

W styczniu 2016 roku powód wezwał wspólników komplementariusza pozwanej do wywiązania się w wcześniejszych ustaleń dotyczących jego uczestnictwa m.in. w spółkach (...) sp. z o.o. oraz (...) Sp. z o.o. Sp. k. Wspólnicy komplementariusza pozwanej odmówili żądaniom powoda. Powód nie otrzymał wynagrodzenia za stworzenie projektów (wezwanie k. 308-309, pismo k. 310, akt notarialny Rep. A nr (...) k. 58-61, zeznania świadka A. K. k. 1354-1359, przesłuchanie powoda k. 1804-1806, przesłuchanie P. B. k. 1847-1848, przesłuchanie A. B. (2) k. 1848-1849).

Wspólnik komplementariusza pozwanej A. B. (2) w styczniu 2016 roku zleciła przygotowanie prezentacji wizualnej lokali (...) w (...) i (...) na podstawie materiałów identyfikacyjnych przygotowanych przez (...). W ramach zlecenia A. B. (1) przygotowała prezentację koncepcji zmiany wystroju wnętrz lokali (...) w obu lokalizacjach oraz dokumenty projektu wnętrz obu lokali, zawierające zarówno część opisową, jak i rysunkową. Jako autora projektów wpisano A. B. (1), prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą Galeria (...). Projekt był konsultowany w zakresie bezpieczeństwa pożarowego i ewakuacji. W (...) zmiany dotyczyły wyłącznie części widocznej dla klientów, nie obejmowały zaplecza. W (...) zmiany nie ingerowały w bryłę wyspy, dotyczyły wyłącznie zmiany nazwy, logotypów, identyfikacji wizualnej. Autorem projektu nowej nazwy, logo, menuboardów był G. P. prowadzący działalność pod firmą (...) na potrzeby punktu pozwanej w innej lokalizacji, który współpracował z A. B. (1). Powód nie wyraził zgody na te zmiany (korespondencja k. 371-638, prezentacja k. 639-651, zrzut ekranu k. 652, projekt brandingu k. 653-660, projekty wnętrz k. 661-679, zeznania świadka G. P. k. 1444-1446, zeznania świadka D. B. k. 1454-1455, zeznania świadka P. C. k. 1461-1462, zeznania A. B. (1) k. 1806-1808, przesłuchanie powoda k. 1804-1806).

W dniu 16 maja 2016 roku A. B. (1) opublikowała na portalu F. na profilu (...) post, w którym ogłosiła „już jutro pokażemy efekt współpracy (...) z (...) dla sieci restauracji (...) (...) - nowa identyfikacja wizualna, nowe wnętrza". Następnego dnia zamieściła kolejny wpis, w którym zaprezentowała efekty pracy, opatrując go komentarzem co do zakresu współpracy (...) z (...): „(...) ”. Powód pismem z dnia 20 maja 2016 roku wezwał A. B. (1) do zaprzestania naruszania jego autorskich praw osobistych. W związku z wezwaniem pozwana ad. 1 edytowała wpis, w miejsce słów „(...) ” (...). W dniu 23 maja 2016 roku A. B. (1) opublikowała kolejny post, odnoszący się do projektu architektonicznego wyspy w (...). Zamieszczono zdjęcia, dokumentujące lokal, a ponadto dodano opis zakresu współpracy (...) z (...) jako (...)”. Powód skierował do pozwanej ad. 1 kolejne wezwanie, w wyniku którego dwukrotnie edytowała ona wpis, zmieniając w nim słowa ”(...)” na „(...)”, a następnie na „(...)” (zrzuty ekranu k. 294-296, 300-301, 306-307, wezwanie k. 297-299, 302-305, zeznania A. B. (1) k. 1806-1808).

Pismami z grudnia 2015 roku powód zawiadomił zarządców obu galerii handlowych, w których zlokalizowane były lokale E. G., o naruszeniu jego i jego partnerki praw autorskich. W szczególności powód wskazał, że posiada wyłączne prawa autorskie do projektu architektoniczno-wizualnego, znaku handlowego i grafik, zaś jego partnerka do menu, nazw potraw, fotografii i elementów graficznych, koncepcji menuboardów oraz tekstów do zamieszczenia na stronie internetowej. Zarządcy galerii po otrzymaniu informacji od powoda, usunęli ze strony internetowej centrum zdjęcia lokali (...). Zdjęcia innych lokali są dostępne na stronach internetowych placówek (zrzuty ekranu k. 316-323, zawiadomienia k. 724-729).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wszystkich dokumentów składanych przez strony. Autentyczność i wiarygodność tych dokumentów nie była bowiem przez strony kwestionowana. Strony dokonywały jedynie innej ich oceny w zależności od podnoszonych zarzutów, co nie miało jednak wpływu na ich wiarygodność. Podstawą ustalenia stanu faktycznego były także okoliczności uznane przez Sąd za bezsporne, bowiem albo zostały przez strony wprost przyznane, bądź też nie zostały zaprzeczone, co zostało przez Sąd ocenione na zasadzie art. 230 k.p.c.

Sąd celem ustalenia stanu faktycznego sprawy wziął pod uwagę również zeznania świadków: K. M., P. G., A. K., F. K., M. R. (1), W. P., T. P., P. S., G. P., M. R. (2), D. B., P. K., P. C., J. M., M. B. (2). Świadkowie ci wiarygodnie i spójnie opisali przebieg procesu projektowego i inwestycyjnego, ich zeznania znajdowały potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym.

Ustalając powyższy stan faktyczny, Sąd nie korzystał z opinii biegłego z zakresu architektury i urbanistyki Z. G., w tym ustnej opinii uzupełniającej (k. 1503-1523, 1626-1627). Biegły Z. G. dokonał wprawdzie oględzin lokali i przeanalizował dokumenty znajdujące się w aktach sprawy, jednakże nie dokonał samodzielnej oceny tych dokumentów, nie zbadał czy powód zastosował w projekcie indywidualne rozwiązania i czy wygląd lokalu różni się od wyglądu innych lokali w obiekcie. Opinia nie była jasna, rzetelna, nie odpowiadała wyczerpująco na pytania Sądu, a biegły składając ustną opinię uzupełniającą nie był w stanie usunąć wątpliwości zgłoszonych przez strony w zarzutach. Natomiast biegły z zakresu architektury T. G., mający doświadczenie w projektowaniu lokali usługowych zlokalizowanych w galeriach handlowych, przekonująco wyjaśnił na czym polegały błędne założenia biegłego Z. G., zwłaszcza w zakresie wiążącego charakteru podręcznika najemcy, uznania całości wnętrz galerii handlowej za niepodzielny utwór oraz w zakresie charakteru uzgodnień projektu z zarządcą, a zwłaszcza, czy uzgodnienie takie prowadzi do przekazania na rzecz galerii praw autorskich. Opinia biegłego T. G. była logiczna, spójna, zawierała przekonujące uzasadnienie zawartych w niej wniosków. Wątpliwości co do jej treści biegły wyczerpująco wyjaśnił składając na rozprawie przed Sądem opinię ustną. W związku z tym Sąd uznał, iż opinia tego biegłego mogła stanowić podstawę ustalenia stanu faktycznego w sprawie.

Sąd pominął złożone przez powoda opinię prywatną dr. inż. arch. M. C.. Została ona sporządzona na jego zlecenie przed wytoczeniem powództwa, stanowiła dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c. i stanowiła jedynie dowód tego, że osoba pod nim podpisana złożyła oświadczenie o utrwalonej w nim treści. Nie budzi wątpliwości w orzecznictwie, że prywatna opinia nie stanowi dowodu na okoliczność wymagającą wiadomości specjalnych, w rozumieniu art. 278 § 1 k.p.c., choćby jej autorem była osoba wpisana na listę biegłych sądowych. Opinia zlecona ekspertowi przez jedną ze stron procesu stanowi poparcie jej stanowiska procesowego, z uwzględnieniem wiadomości specjalnych, nie może jednak zastąpić opinii biegłego sądowego, sporządzonej na zlecenie Sądu.

Za nieistotne dla rozstrzygnięcia należało uznać dokumenty składane przez pozwaną (...) Sp. z o.o. Sp. k. na okoliczność konfliktu z partnerką powoda, jej zamiarów zainwestowania w konkurencyjną działalność, przyczyn odmowy ustanowienia struktury docelowej spółki. Okoliczności te miały zdaniem pozwanej uzasadniać ingerencję w projekt powoda, jednak w istocie motywacja pozwanej była bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszego sporu. Sąd wziął te dokumenty pod uwagę jedynie w zakresie faktu pertraktacji stron co do ustalenia struktury docelowej spółek.

Sąd pominął również duplikaty dokumentów, w tym złożonych wraz z pozwem oraz duplikat wiadomości e-mail złożony przez A. B. (1).

Co do zasady za wiarygodne należało uznać zeznania stron, w zakresie potwierdzonym zeznaniami świadków, którym Sąd dał wiarę, oraz innymi dowodami ujawnionymi w toku postępowania. Strony szczegółowo opisały przebieg współpracy, podnoszone przez nie okoliczności znalazły potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym, mimo tego, że strony dokonywały odmiennej ich oceny.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (dalej PrAut), przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposoby wyrażenia (utwór). Przedmiotem prawa autorskiego w szczególności są m.in. utwory architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne.

Za dzieło w rozumieniu art. 1 ust. 1 PrAut można uznać jedynie przejawy działalności twórczej o indywidualnym charakterze. Chodzi zatem o kreacyjny, subiektywnie nowy, oryginalny wytwór intelektu, wywołany niepowtarzalną osobowością twórcy, który – wykonany przez kogoś innego – wyglądałby inaczej. Przyjmuje się, że za „utwór architektoniczny” w rozumieniu art. 1 ust. 1 PrAut można uznać utwór z dziedziny budownictwa, będący rezultatem pracy twórczej architekta (J. Barta, R. Markiewicz, w: System PrPryw, t. 13, 2007, s. 26). Projekt zagospodarowania wnętrza, nawet jeśli zawiera dostępne na rynku przedmioty wyposażenia mieszkania, jak standardowe meble, fabrycznie produkowane "obrazy", jednokolorowe gładkie zasłony, chodniki, dywany itp. przedmioty dostępne w marketach, może być przedmiotem regulacji ustawy o prawie autorskim, jeśli ich dobór i kompozycja w pomieszczeniu wskazują na twórczy i oryginalny charakter działań architekta. Projekty z dziedziny architektury lub urbanistyki muszą odznaczać się przynajmniej minimalnym natężeniem twórczości, wynikającym choćby z kompilacji znanych rozwiązań (wyr. SN z 21.10.2004 r., V CK 143/04, Legalis), co oznacza, że szablonowe projekty mogą nie posiadać statusu utworu. Jednak fakt wyraźnego wymienienia w ustawie utworów architektoniczno-urbanistycznych stwarza swego rodzaju "domniemanie", że tego typu dzieła posiadają status utworu. Należy także podkreślić, że fakt, iż duża część projektów architektonicznych powstaje na zamówienie lub jest realizowana na potrzeby konkursu, gdzie zawarte są dość szczegółowe wytyczne, nie wyklucza istnienia indywidualnego charakteru takiego projektu. W orzecznictwie wskazuje się, że elementy twórcze w tego typu projektach mogą przejawiać się w detalach architektonicznych, np. kolorystyce, doborze materiałów czy oświetleniu – mimo ograniczeń wynikających z przyjętych założeń (por. wyr. SA w Krakowie z 18.6.2003 r., I ACa 510/2003, opubl. w: Korpała, Orzecznictwo, s. 54). Utwór architektoniczny i architektoniczno-urbanistyczny może przejawiać się w wielu formach. Może być ucieleśniony zarówno w rysunkach, planach, makietach, jak i ostatecznej realizacji w postaci obiektu budowlanego (J. Barta, R. Markiewicz, w: System PrPryw, t. 13, 2007, s. 26). Chodzi tu o architektoniczny projekt koncepcyjny, projekt architektoniczno-budowlany, architektoniczny projekt wykonawczy. Ponadto przedmiotem ochrony mogą być tzw. projekty branżowe, stanowiące techniczne uzupełnienie projektu architektonicznego, jak np. okablowanie strukturalne budynku, projekt instalacji sanitarnej, elektrycznej.

W myśl art. 8 PrAut prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu (art. 17 PrAut).

Nie ulegało wątpliwości Sądu, że projekty wykonywane przez powoda są przedmiotem prawa autorskiego. Mają bowiem indywidualny, oryginalny charakter, powód wprawdzie musiał wpisać się w pewne odgórne założenia co do wyglądu lokali w galeriach handlowych, jednak wprowadził szereg rozwiązań odbiegających od tych wytycznych, które wynegocjował indywidualnie. Powód opracował kształt lokalu, oświetlenie, identyfikację wizualną, rozmieszczenie sprzętów. Jego praca niewątpliwie miała charakter indywidualny i twórczy, na co wskazywał biegły z zakresu architektury T. G.. Mimo twierdzeń pozwanej w tym zakresie, powód niewątpliwie był autorem projektu, mimo współpracy z innymi osobami w zakresie poszczególnych branż czy elementów wykończenia, na co wskazali liczni świadkowie. Powód koordynował prace, kierował nimi, przedstawiał założenia i wytyczne, a współpracownicy realizowali jego wizję, nadawali jej charakter techniczny. Powód jako twórca w/w utworów jest zatem podmiotem prawa autorskiego, przysługuje mu wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim.

Zgodnie z art. 78 ust. 1 PrAut, twórca, którego autorskie prawa osobiste zostały zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania. W razie dokonanego naruszenia może także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności, aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie. Jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać twórcy odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub - na żądanie twórcy - zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny.

Stosowanie w rozstrzyganiu konfliktów prawnoautorskich zasad przyjętych w cywilistyce oznacza, że tylko zachowanie bezprawne może skutkować zagrożeniem lub naruszeniem autorskich dóbr osobistych. Zgodnie bowiem z art. 24 § 1 k.c. zaniechania działań, zagrażających dobrom osobistym lub je naruszających, można żądać jedynie wówczas, gdy działania te noszą znamiona bezprawności. Ułatwieniem w dochodzeniu odpowiedzialności w związku z zagrożeniem lub naruszeniem dóbr osobistych, w tym autorskich dóbr osobistych, jest posłużenie się przez prawodawcę domniemaniem bezprawności działań osoby, która zagraża tym dobrom lub je narusza, które jest domniemaniem o charakterze obalalnym. W konsekwencji twórca dochodzący ochrony praw osobistych, zobligowany jest do wykazania jedynie, że wystąpił stan naruszenia lub zagrożenia naruszeniem praw osobistych. Poza tym należy pamiętać o możliwości powołania się przez osobę, w stosunku do której sformułowany został zarzut naruszenia lub zagrożenia naruszenia praw osobistych, na okoliczności wyłączające bezprawność. Spośród tych okoliczności podstawowe znaczenie odgrywa zgoda twórcy.

Istotą roszczenia o zaniechanie naruszeń autorskich praw osobistych jest zatem przerwanie bezprawnych działań naruszyciela przy trwającym naruszeniu oraz zapobieżenie naruszeniom chronionych praw w przyszłości w przypadku trwającego stanu naruszeniach tych praw lub zagrożenia ich naruszenia w przyszłości. Roszczenie o zaniechanie naruszeń z art. 78 PrAut przysługuje zatem twórcy m.in. w przypadku czynu ciągłego, a więc gdy doszło do naruszenia autorskich praw osobistych i ów bezprawny stan trwa.

Z ustalonego w sprawie stanu faktycznego wynika, że powód nie zezwolił pozwanej na dokonywanie zmian w projekcie, a wszelka ingerencja w wystrój lokali była dokonana przez pozwaną samowolnie. Nie ma przy tym znaczenia, że pozwana nie postrzegała wprowadzonych przez siebie w lokalach zmian jako znaczną ingerencję w projekt, skoro wiedziała, że pozwany nie udzielił zgody na jego zmianę. Co do zasady zatem żądania zakazania pozwanej dalszej modyfikacji, uzupełnienia i eksploatacji projektu oraz prezentowania na swoich stronach internetowych, w tym również w mediach społecznościowych, zdjęć i filmów ukazujących lokale, które powstały w oparciu o projekt powoda, były zasadne.

Roszczenie o usunięcie skutków naruszeń jest drugim podstawowym roszczeniem dostępnym dla autora. Istotą tego roszczenia jest niwelacja skutków naruszenia autorskich praw osobistych i doprowadzenie do sytuacji sprzed naruszenia, tzn. tak jakby do naruszenia nigdy nie doszło. Funkcją analizowanego roszczenia jest zatem przywrócenie stanu poprzedniego, a nie funkcja penalna (tak wyr. SA w Warszawie z 26.11.2014 r., VI ACa 212/14, Legalis). Zatem roszczenie o usunięcie skutków naruszeń jest zawsze skorelowane ze skalą, rozmiarem, zasięgiem i intensywnością naruszenia i nie może być nieadekwatne do dokonanego naruszenia (zasada adekwatności). Oznacza to zatem, że jeżeli np. X dopuści się plagiatu pracy magisterskiej, to nie można domagać się od niego publikacji przeprosin w spocie telewizyjnym, gdyż taki środek nie jest adekwatny do zakresu dokonanego naruszenia.

Zdaniem Sądu, biorąc pod uwagę skalę i długotrwałość naruszenia praw autorskich powoda przez pozwaną, zasadne było uwzględnienie jego żądania zamieszczenia przeprosin i skierowania oświadczeń do wskazanych przez powoda podmiotów w przeważającej części. W szczególności biorąc pod uwagę fakt publikacji przez pozwaną fotografii i filmów przedstawiających lokale, wykonane w oparciu o projekt powoda, a następnie bez jego zgody zmodyfikowane, w mediach społecznościowych i na stronach internetowych, oświadczenie o naruszeniu praw autorskich powoda winno być tam również zamieszczone. Zasadne jest również żądanie skierowania oświadczenia do spółek zarządzających galeriami handlowymi, w których znajdują się lokale zaprojektowane przez powoda, bowiem do tych podmiotów również dotarła dokumentacja zmian aranżacji lokali, dokonanej bez zgody powoda. Sąd oddalił jednak żądanie w zakresie zamieszczenia wspomnianego oświadczenia w newsletterze, bowiem nie wiadomo w istocie jakiego rodzaju jest to publikacja, do kogo skierowana i jakie jest grono jej odbiorców. Zdaniem Sądu żądanie powoda w tej części przekraczało zasadę adekwatności, opisana powyżej. Jak bowiem wskazuje się w orzecznictwie, do oceny sądu należy to, czy w okolicznościach faktycznych rozpoznawanej sprawy żądana przez powoda treść, forma, liczba oświadczeń oraz miejsce i sposób ich publikacji jest odpowiednia do zakresu i sposobu naruszenia dóbr osobistych powoda (por. wyr. SN z 17 maja 2013 roku, I CSK 540/12, BSN 2013, Nr 11.).

Jednocześnie wskazać należy, że Sąd nieznacznie zmodyfikował treść oświadczenia, wprowadzając w miejsce sformułowania „ucieleśnienie” stwierdzenie, że pozwana wykorzystała projekty architektoniczne powoda, na podstawie których powstały prowadzone przez pozwaną lokale w (...) i (...). Zdaniem Sądu opis tego rodzaju pełniej oddaje istotę sporu, aniżeli nieostre słowo „ucieleśnienie”. Wskazać należy, że w wyroku z 22 grudnia 1997 roku Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że: „osądowi organu orzekającego poddana jest konkretna treść postulowanego przez stronę oświadczenia. Sąd może więc ingerować w treść oświadczenia jedynie przez ograniczenie jego zakresu lub konkretnych sformułowań, uwzględniając wówczas żądanie jedynie w określonej części. Brak sformułowania treści oświadczenia, którego złożenia domaga się strona, oznacza brak możliwego do uwzględnienia żądania”. Natomiast w wyroku z 11 lutego 2011 roku, wyroku z 17 maja 2013 roku oraz wyroku z 14 stycznia 2015 roku; rozważając tę kwestię na tle art. 24 § 1 k.c., SN stwierdził, że w razie naruszenia dóbr osobistych sąd może kształtować treść oświadczenia także poprzez uściślenie zawartych w nim sformułowań (por. II CKN 546/97, OSN 1998, Nr 7–8, poz. 119., I CSK 334/10, OSNC – Zb. dodatkowy 2012, Nr A, poz. 5., I CSK 540/12, BSN 2013, Nr 11., II CSK 747/13, OSNC 2016, Nr 1, poz. 9.).

Powód domagał się również zasądzenia kwoty 100.000 zł na cel społeczny oraz zadośćuczynienia w kwocie 30.000 zł na swoją rzecz.

Krzywdą w rozumieniu art. 78 PrAut jest uszczerbek w zakresie chronionych ustawą autorskich dóbr osobistych, dokładniej zaś uszczerbek, jaki powstaje w osobistej relacji twórcy z utworem. Ujemne przeżycia ograniczone są tu do cierpień psychicznych, co wynika z natury chronionego dobra. Uznanie krzywdy za rodzaj szkody otwiera możliwość korzystania przy rozważaniach o zadośćuczynieniu pieniężnym należnym twórcy z podstawowych konstrukcji stosowanych przy odszkodowaniu za szkodę majątkową. Wzorem rozwiązań wypracowanych na gruncie ochrony dóbr osobistych w Kodeksie cywilnym przy ocenie kwestii wysokości zadośćuczynienia należy wziąć pod uwagę: rodzaj naruszenia, zasięg i czas trwania naruszenia, jednorazowy lub powtarzalny charakter, działanie z chęci zysku, medium użyte do naruszenia, intensywność negatywnych przeżyć psychicznych pokrzywdzonego związanych z naruszeniem (poziom krzywdy), negatywne oddziaływanie naruszenia na pozycję pokrzywdzonego autora lub jego dorobek naukowy lub artystyczny. Zadośćuczynienie powinno też pełnić nie tylko funkcję kompensacyjną, ale również represyjną i prewencyjną. W związku z powyższym "suma pieniężna zasądzona z tytułu zadośćuczynienia powinna być doniosła dla sprawcy naruszenia lub innej osoby odpowiedzialnej za naruszenie" [orz. SA w Krakowie z 8.4.1997 r., I ACr 1/97, opubl. w: Dobra osobiste. Zbiór orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie (oprac. B. Gawlik), Kraków 1999, s. 209 i n. oraz wyr. SA w Krakowie z 5.11.2002 r., I ACa 869/02, TPP 2003, Nr 3, poz. 109).

Wysokość zadośćuczynienia zależy od decyzji Sądu. Z art. 78 ust. 1 zd. 3 PrAut wynika, że przyznana twórcy tytułem zadośćuczynienia suma pieniężna powinna być "odpowiednia". Ustawodawca nie wyjaśnia znaczenia użytego określenia ani nie daje żadnych wskazówek, które byłyby pomocne przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia. Jak wskazał SN w wyroku z 12 maja 2005 roku (III CK 588/04, OSNC 2006, Nr 5, poz. 85) roszczenie o zadośćuczynienie jest ze swej istoty roszczeniem ocennym, szacunkowym, co – przy ustalaniu jego wysokości – zapewnia sądowi orzekającemu znaczny stopień swobody. Na temat kryteriów, jakie powinny być brane pod uwagę przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia w przypadku naruszenia dóbr osobistych powszechnego prawa cywilnego Sąd Najwyższy wypowiedział się w wyroku z 11 kwietnia 2006 roku (I CSK 159/05, Legalis), wskazując, że przy ocenie, jaka suma jest odpowiednia tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę spowodowaną naruszeniem dóbr osobistych, należy mieć na uwadze rodzaj dobra, które zostało naruszone, oraz charakter, stopień nasilenia i czas trwania doznawania przez osobę, której dobro zostało naruszone, ujemnych przeżyć psychicznych spowodowanych naruszeniem (krzywda).

Tak jak roszczenie o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, roszczenie o zapłatę kwoty na wskazany cel społeczny ma charakter fakultatywny. Wybór alternatywnej możliwości jest uzależniony od wyraźnego żądania pokrzywdzonego, który samodzielnie wskazuje cel społeczny. Cel ten może być związany zarówno z działalnością instytucji państwowych (np. oświatowej, służby zdrowia, ochrony środowiska), społecznych (organizacji, stowarzyszenia), jak też prywatnych, nakierowanych na realizację określonych celów społecznych (por. M. Safjan, w: Pietrzykowski, Komentarz KC, t. I, 2005, s. 1316). W literaturze wskazuje się na kompensacyjny, a ściśle rzecz biorąc – satysfakcyjny charakter roszczenia o zapłatę na cel społeczny. Twórca ma dzięki niemu możliwość osiągnięcia satysfakcji płynącej z sądowego uznania jego krzywdy oraz zapłaty sumy pieniężnej na cel społeczny, który zgodnie z jego przekonaniem zasługuje na poparcie (tak A. Wojciechowska, w: System PrPryw, t. 13, 2007, s. 726). W związku z tym, że zapłata na cel społeczny spełnia funkcję kompensacyjną, wysokość zapłaty powinno się uzależnić przede wszystkim od wielkości doznanej krzywdy, czasu jej trwania, a także sytuacji majątkowej stron.

Żądania dotyczące zadośćuczynienia za naruszenie autorskich praw osobistych mają zatem na celu zrekompensowanie poniesionej przez twórcę krzywdy, a nie wyrównanie faktycznie poniesionej szkody majątkowej.

Kwoty żądane przez powoda były w ocenie Sądu wygórowane i nieadekwatne do rozmiarów jego krzywdy, naruszenia osobistych praw majątkowych i sytuacji obu stron procesu. Zdaniem Sądu adekwatnymi kwotami, zważywszy na powyższe okoliczności, będzie kwota 20.000 zł tytułem zadośćuczynienia na rzecz powoda i kwota 10.000 zł na cel społeczny.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. nakładając na pozwaną obowiązek ich zwrotu w całości. Wprawdzie roszczenia strony powodowej nie zostały uwzględnione w całości, jednakże ostateczna wysokość zasądzonych na rzecz powoda kwot zależała od oceny Sądu, zaś powództwo w pozostałym zakresie w przeważającej części zostało uwzględnione (jedynie poza nakazaniem pozwanej publikacji oświadczenia w newsletterze). Niewątpliwie zatem zgłoszone roszczenie okazało się być uzasadnione. Z tego względu kosztami procesu w całości należało obciążyć pozwaną, o czym Sąd orzekł w punkcie XII. wyroku, polecając jednocześnie na podstawie art. 108 k.p.c. ich szczegółowe rozliczenie referendarzowi sądowemu.

Mając na względzie powyższe, na podstawie powołanych przepisów, Sąd orzekł jak w sentencji.

SSO Eliza Nowicka-Skowrońska

ZARZĄDZENIE

(...)

SSO Eliza Nowicka-Skowrońska