Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 kwietnia 2023 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Małgorzata Jarząbek

Protokolant: st. sekretarz sądowy Anna Rempoła

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 kwietnia 2023 r. w Warszawie

sprawy R. N.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o świadczenie rehabilitacyjne

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi- Północ w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 6 sierpnia 2021r. , sygn. VI U 90/20

oddala apelację.

Sygn. akt VII Ua 79/21

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 6 sierpnia 2021 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych sygn. akt VI U 90/20 zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 3 lutego 2020 r., znak: (...) w ten sposób, że przyznał odwołującemu R. N. prawo do świadczenia rehabilitacyjnego od dnia 12 listopada 2019 r. do dnia 31 stycznia 2020r.

Sąd I instancji ustalił, że odwołujący się ma 32 lata, wykształcenie wyższe. Pozostawał od kilku lat pod opieką psychiatry, pierwszy kontakt w 2015 r. Rozpoznano u niego zaburzenia depresyjno-lękowe. Przewlekle leczony był farmakologicznie. Od 2018 r. objęty był także opieką neurologiczną z powodu tężyczki, napadowych migrenowych bólów głowy. Nadal utrzymuje się u niego postawa lękowa z objawami psychosomatycznymi. Leczył się w (...) przy Ul. (...) w W., z rozpoznaniem mieszanych zaburzeń lękowych. W listopadzie 2018 r. hospitalizowany był na Oddziale Neurologii z uwagi na wędrujący ból głowy i niedowład kończyn, wykazywał silny lęk przed śmiercią z powodu udaru, obniżony nastrój. Podczas wizyt psychiatrycznych odnotowywano drażliwość, postawę lękową, szum informacyjny, przed powrotem do pracy napad lęku. Podczas ostatniej wizyty w dniu 21 października 2019 r. objawy tężyczkowe ustąpiły. Opisano, że nadal utrzymuje się postawa lękowa z towarzyszącymi objawami psychosomatycznymi. Uczęszczał na terapię indywidualną. Nie czuł się na siłach, żeby wrócić do pracy. Obecnie przyjmuje hydroksyzynę, magnez, wapń, witaminę D3.

Sąd Rejonowy ustalił, że odwołujący się miał przyznane prawo do świadczenia rehabilitacyjnego w okresie od 16 maja 2019 r. do 11 listopada 2019 r. W dniu 22 października 2019 r. wystąpił z kolejnym wnioskiem o ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego.

W toku postępowania skierowano odwołującego się na badanie do lekarza orzecznika ZUS, który orzeczeniem z dnia 5 czerwca 2019 r. ustalił, że odwołujący się nie jest niezdolny do pracy, stwierdził brak okoliczności uzasadniających ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego. Odwołujący się wniósł sprzeciw do komisji lekarskiej ZUS, która w dniu 10 stycznia 2020 r. również orzekła brak okoliczności uzasadniających ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego.

Decyzją z dnia 3 lutego 2020 r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. odmówił prawa do świadczenia rehabilitacyjnego od 12 listopada 2019 r.

Sąd Rejonowy ustalił stan faktyczny na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, w aktach rentowych oraz na podstawie opinii biegłego psychiatry i jego opinii uzupełniającej.

Sąd Rejonowy, wskazał, że zgodnie z art. 18 ust 1 i 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. 2020 r. poz. 870 j.t.) świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy.

Wobec faktu, że kwestia zdolności do pracy odwołującego się po dniu 11 listopada 2019r. była sporna między stronami postępowania, postanowieniem z dnia 23 kwietnia 2020 r. Sąd Rejonowy dopuścił dowód z opinii biegłego lekarza specjalisty neurologa i psychiatry celem ustalenia czy odwołujący się po dniu 11 listopada 2020r. odzyskał zdolność do pracy, czy był nadal niezdolny do pracy, a leczenie lub rehabilitacja rokowałyby odzyskanie zdolności do pracy, a jeżeli tak to po jakim okresie.

W opinii z dnia 22 czerwca 2020 r. biegła psychiatra dokonała analizy dokumentacji medycznej zgromadzonej w aktach sprawy i aktach rentowych, przeprowadziła badanie odwołującego się nie rozpoznała u odwołującego się choroby psychicznej ani upośledzenia umysłowego. Stwierdziła zaburzenia depresyjno - lękowe mieszane. Nie wykazuje cech organicznego uszkodzenia układu nerwowego. Z uwagi na stan psychiczny jest samodzielny i wydolny w codziennym życiu. Odnosząc się do dokumentacji medycznej określiła jego stan w trakcie leczenia jako zmienny. Opisywano objawy psychosomatyczne, postawę lękowa, częste ataki tężyczki, zaburzenia snu, okresowe nasilenie lęku uogólnionego. Psychoterapia indywidualna przyniosła efekty, częściowe ustąpienie napadów tężyczkowych, wyrównały nastrój i napęd, bez objawów lęku. Od października 2019 r. nie kontynuuje leczenia psychiatrycznego, doraźnie przyjmuje hydroxyzynę, stosuje techniki wypracowane w trakcie terapii. Obecnie stan psychiczny jest dość wyrównany. Zdaniem biegłej odwołujący się po 11 listopada 2019 r. nie odzyskał zdolności do pracy z uwagi na stan psychiczny. W tym okresie nadal korzystał z psychoterapii, która zaczęła przynosić pożądane efekty. Wyraźną poprawę zaczął odczuwać w lutym 2020 r. Biegła podała, że wskazane jest świadczenie rehabilitacyjne od 11 listopada 2019 r. do 31 stycznia 2020 r. w celu uzyskania stabilizacji stanu psychicznego. Wcześniej stosowana farmakoterapia przynosiła poprawę na krótki czas.

W opinii uzupełniającej biegła psychiatra podtrzymała swoje wnioski. Podała, że analiza dokumentacji medycznej odwołującego wskazywała na brak istotnych efektów stosowanej farmakoterapii. Objawy lękowe występowały dość przewlekle i utrudniały mu codzienne funkcjonowanie, także biorąc pod uwagę charakter jego pracy. W zaświadczeniu lekarskim z 21 października 2019 r. opisano, że nadal utrzymuje się postawa lękowa z towarzyszącymi objawami psychosomatycznymi. Opieka behawioralna, z której zaczął od października 2019 r. korzystać odwołujący się zaczęła stopniowo przynosić poprawę, standardowy czas takiej terapii wynosi 3 miesiące. Efekty takiej terapii przychodzą z opóźnieniem i utrwalają się w czasie jej trwania, stąd wskazany okres ewentualnego świadczenia rehabilitacyjnego. Okres stosowania takiej terapii przez 20 dni od października 2019 r. do 11 listopada 2019 r. był zbyt krótki, aby uzyskać stabilną poprawę stanu psychicznego.

ZUS nie zgodził się z opinią biegłego. Wniósł o opinię innego biegłego psychiatry.

Postanowieniem z dnia 6 sierpnia 2021 r. Sąd Rejonowy pominął dowód z opinii innego psychiatry na podstawie art 235 ² § 1 pkt 3 i 5 k.p.c. W ocenie Sądu I instancji brak było jakichkolwiek podstaw do kwestionowania zasadności opinii biegłego psychiatry i jego opinii uzupełniającej. Biegły wydał opinię po przeprowadzeniu badania odwołującego się. Znał przebieg jego leczenia, zapoznał się z dokumentacją medyczną. Sąd Rejonowy nie znalazł podstaw do zakwestionowania przedstawionej opinii i postawionych w niej wniosków. Opinia była logiczna, spójna, nie budziła, zdaniem Sądu Rejonowego, wątpliwości z punktu widzenia metodologii, poprawności, rzetelności i prawidłowości rozumowania.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Rejonowy zmienił zaskarżoną decyzje i przyznał odwołującemu się prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 12 listopada 2019 r. do 31 stycznia 2020 r. na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. (wyrok wraz z uzasadnieniem, k. 50, k. 58-60 a.s.).

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł organ rentowy, zaskarżając powyższy wyrok w całości i zarzucił mu naruszenie:

- przepisów prawa procesowego, mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233 § 1 k.p.c., art. 286 k.p.c. w związku z art. 235 ² § 1 k.p.c. w związku z art. 278 § 1 k.p.c. poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, polegające na bezkrytycznym przyjęciu opinii biegłego sądowego psychiatry i przyznanie ubezpieczonemu w oparciu o nie dalszego świadczenia rehabilitacyjnego, mimo zaistnienia poważnych wątpliwości co do ich treści w zakresie oceny schorzeń odwołującego się, co uzasadniało konieczność wyjaśnienia w drodze powołania innego biegłego, czego jednak Sąd Rejonowy zaniechał,

- co w konsekwencji doprowadziło do naruszenia przepisów prawa materialnego, tj. art. 18 ust. 1 w zw. z ust. 3 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (jedn. tekst Dz. U. z 2021r. poz. 1133), zwanej dalej ustawą zasiłkową polegające na przyjęciu, że R. N. był uprawniony do świadczenia rehabilitacyjnego na okres od dnia 12 listopada 2019 r. do dnia 31 stycznia 2020 r. podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie dawał wystarczających podstaw do stwierdzenia niezdolności do pracy ubezpieczonego w powyższym okresie.

Podnosząc powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez oddalenie odwołania w całości, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpatrzenia oraz zasądzenie od odwołującego na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym wg norm przepisanych. Ponadto, skarżący wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego sądowego z zakresu psychiatrii na okoliczność ustalenia, czy R. N. po dniu 11 listopada 2019 r., odzyskał zdolność do pracy, czy był nadal niezdolny do pracy a dalsze leczenia lub rehabilitacja rokowałyby odzyskanie zdolności do pracy, a jeżeli tak to po jakim okresie.

W uzasadnieniu apelacji organ rentowy podniósł, że Sąd I instancji w oparciu o opinie biegłego sądowego z zakresu psychiatrii (główną i uzupełaniającą) ustalił, że stan zdrowia odwołującego uzasadniał przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego od 12 listopada 2019 r. do 31 stycznia 2020r. w celu uzyskania stabilizacji stanu psychicznego. Lekarze Członkowie Komisji Lekarskich przy (...) Oddziale ZUS w W. w stanowiskach z 17 lipca 2020 r. oraz z dnia 14 października 2020 r. zakwestionowali opinie biegłego sądowego z zakresu psychiatrii podnosząc, że biegły sądowy nie przytoczył żadnej, nowej dokumentacji medycznej, która potwierdzałaby znaczne nasilenie dolegliwości i objawów, których stopień powodowałby niezdolność do pracy ubezpieczonego w spornym okresie. Wskazując jednocześnie, iż ostatnia wizyta psychiatryczna R. N. znana Komisji lekarskiej organu rentowego oraz przytoczona w opinii głównej biegłego sądowego z zakresu psychiatrii miała miejsce w październiku 2019 r. i wówczas stwierdzono - wyrównany nastrój i napęd, brak objawów lękowych, brak myśli i tendencji „S” oraz odnotowano fakt uczęszczania na psychoterapię. Ponadto wskazane zostało, iż konieczność dalszego leczenia, w tym psychoterapia nie musi powodować niezdolności do pracy u R. N..

W związku z powyższymi wątpliwościami, na zasadzie art. 286 k.p.c. organ rentowy wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego sądowego z zakresu psychiatrii. Sąd I instancji pominął wnioski organu rentowego uznając, je za nieprzydatne i zamierzające do przedłużenia postępowania, postanowieniem wydanym w tym samym dniu, w którym wydał wyrok zmieniający decyzję organu rentowego.

Zatem w ocenie organu rentowego postawienie Sądowi zarzutu naruszenia przepisu art. 286 k.p.c. jest zasadne. Przepis ten stanowi, że sąd może zażądać ustnego wyjaśnienia opinii złożonej na piśmie, a w razie potrzeby - również dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych. „Co prawda powołany przepis udziela jedynie stosownych upoważnień, ale skorzystanie z nich może się w określonej sytuacji aktualizować dla sądu jako przedmiot jego równoczesnego obowiązku” (wyrok SN z 30 listopada 1999r., Sygn. akt II UKN 220/99). Taka sytuacja ma miejsce w przedmiotowej sprawie. W związku z powyższym zastrzeżenia oraz wnioski o innych biegłych zgłoszone przez organ rentowy były uzasadnione. Oddalenie zaś tego wniosku narusza zasadę swobodnej oceny dowodów, bowiem Sąd wydał orzeczenie bez wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego. Wszechstronna ocena, zdaniem skarżącego, nastąpiłaby po przyjęciu do materiału dowodowego opinii innego biegłego, co było uzasadnione ze względu na wykazanie przez organ rentowy wątpliwości zawierających konkretne uwagi i argumenty podważające zakwestionowaną opinię.

Zdaniem skarżącego nieuzasadnione pominięcie wniosków organu rentowego i co za tym idzie orzekanie bez wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego doprowadziło również Sąd Rejonowy do dokonania błędnych ustaleń faktycznych, polegających na przyjęciu, że stan zdrowia ubezpieczonego uzasadniał przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego na okres 3 miesięcy mimo uzasadnionego zakwestionowania przez organ rentowy opinii biegłego sądowego z zakresu psychiatrii, stanowiącej podstawę tych ustaleń (apelacja, k. 64-65v a.s.).

W odpowiedzi na apelację odwołujący wniósł o jej odrzucenie.

W uzasadnieniu swojego stanowiska odwołujący wskazał, że Sąd I instancji słusznie zauważył, że nieustanne odwoływanie się organu rentowego i niekończące się sprzeciwianie opiniom Sądu Rejonowego ma nic innego na celu jak niepotrzebne, kosztowne dla Skarbu Państwa, przedłużanie procesu. Odwołujący nie zgodził się również z twierdzeniami, że Sąd Rejonowy bezkrytycznie zaakceptował jego wnioski o wypłatę środków. Sąd I instancji wskazał biegłego, który najpierw wydał pierwotną opinię a następnie, w odpowiedzi na brak zgody na formułowane wnioski ze strony organu rentowego, podtrzymał opinię formułując dodatkową opinię podtrzymującą swoje zdanie, która miała upewnić Sąd Rejonowy w prawidłowo dokonanej diagnozie przeprowadzonej przez biegłego psychiatrę. Zdaniem odwołującego Sąd Rejonowy miał wystarczające dane, by stwierdzić jaka jest jego sytuacja zdrowotna. Sąd ten otrzymał dwie opinie od biegłego: podstawową i uzupełniającą, podtrzymującą sformułowane wnioski przez biegłego. Wobec powyższego, w ocenie odwołującego się, to organ rentowy nie wykazał żadnych wiążących dowodów w celu udowodnienia swojego stanowiska (odpowiedź na apelację, k. 73-73v a.s.).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

Sąd Okręgowy zważył, że stanowisko organu rentowego skupiło się na zakwestionowaniu przeprowadzonego przez Sąd I instancji postępowania dowodowego w zakresie oparcia się przez ten sąd na opinii głównej i uzupełniającej biegłego sądowego z zakresu psychiatrii B. P., co też, w ocenie tego organu, prowadziło do dokonania nieprawidłowych ustaleń w zakresie oceny stanu zdrowia odwołującego po dniu 11 listopada 2019 r. i w konsekwencji – na skutek zmiany skarżonej decyzji – błędnego przyznania mu prawa do świadczenia rehabilitacyjnego. Zdaniem organu rentowego, wydane w sprawie opinie biegłego budziły istotne wątpliwości, wobec czego zachodziła konieczność opiniowania przez innego biegłego z zakresu psychiatrii, a nieuwzględnienie składanych w tym przedmiocie wniosków dowodowych prowadziło do wydania skarżonego orzeczenia bez wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego, a w konsekwencji, błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia. Wskazując podstawę prawną ww. zarzutów organ rentowy powołał się na art. 233 § 1 k.p.c., art. 286 k.p.c., art. 235 ² § 1 k.p.c. oraz art. 278 k.p.c., ujmując charakter powyższych naruszeń w relacji związkowej między tymi przepisami.

Art. 235 ² k.p.c. wylicza przesłanki pominięcia przez sądu dowodu – sąd może w szczególności pominąć dowód, którego przeprowadzenie wyłącza przepis kodeksu; mający wykazać fakt bezsporny, nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy lub udowodniony zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy; nieprzydatny do wykazania danego faktu; niemożliwy do przeprowadzenia; zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania; gdy wniosek strony nie odpowiada wymogom art. 235 ¹, a strona mimo wezwania nie usunęła tego braku. Zgodnie z § 2 tego artykułu, pomijając dowód, sąd wydaje postanowienie, w którym wskazuje podstawę prawną tego rozstrzygnięcia.

Ocena dowodu dokonywana jest na podstawie przekonań sądu, jego wiedzy i doświadczenia życiowego. Powinna ona uwzględniać wymagania prawa procesowego, wskazania wiedzy naukowej, reguły logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny ma obowiązek rozważyć materiał dowodowy jako całość, dokonując wyboru określonych środków dowodowych i – ważąc ich wiarygodność oraz moc – odnieść je do pozostałego materiału dowodowego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 10 czerwca 1999 r., II UKN 685/98; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 10 stycznia 2019r. I ACa 563/18). Powyższa zasada ulega pewnej modyfikacji w kontekście dowodu z opinii biegłego (jak również opinii instytutu naukowego lub naukowo-badawczego). Dowód ten podlega oczywiście ocenie na podstawie art. 233 § 1 k.p.c., przy czym z uwagi na swoistość tego środka dowodowego, w orzecznictwie wypracowano szczególne kryteria jego oceny. Wskazuje się jednolicie, że opinia nie może podlegać ocenie sądu w warstwie dotyczącej przedstawionych poglądów naukowych lub dotyczących wiedzy specjalistycznej (naukowej, technicznej, medycznej) nawet jeśli członkowie składu orzekającego taką wiedzę posiadają. Ocenie podlega wyłącznie zgodność z materiałem procesowym przyjętych założeń faktycznych, podstawy metodologiczne, transparentność, kompletność, spójność wywodu i wreszcie zgodność wniosków opinii z zasadami logiki, wiedzy powszechnej i doświadczenia życiowego (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 20 września 2019 r., I ACa 395/18).

Organ rentowy formułując zarzuty do opinii biegłego sądowego, na której oparł się Sąd Rejonowy wskazywał właśnie na jej niezgodność z zgromadzonym materiałem dowodowym. Organ podkreślił, że biegły nie przytoczył żadnej, nowej dokumentacji medycznej, która potwierdzałaby znaczne nasilenie dolegliwości i objawów, których stopień powodowałby niezdolność do pracy ubezpieczonego w spornym okresie. Wskazując jednocześnie, iż ostatnia wizyta psychiatryczna R. N. znana Komisji lekarskiej organu rentowego oraz przytoczona w opinii głównej biegłego sądowego z zakresu psychiatrii miała miejsce w październiku 2019 r. i wówczas stwierdzono - wyrównany nastrój i napęd, brak objawów lękowych, brak myśli i tendencji „S” oraz odnotowano fakt uczęszczania na psychoterapię. Ponadto wskazane zostało, iż konieczność dalszego leczenia, w tym psychoterapia nie musi powodować niezdolności do pracy u R. N.. Sąd Okręgowy mając na uwadze konkretne zarzuty do powyższej opinii wniesione przez organ rentowy jeszcze w trakcie postępowania przed Sądem I instancji i podtrzymane w apelacji, a dotyczące właśnie niezgodności z zebranym materiałem dowodowym w sprawie, dopuścił dowód z opinii biegłego lekarza psychiatry z wyłączeniem B. P. celem ustalenia, czy ubezpieczony po dniu 11 listopada 2019 r. odzyskał zdolność do pracy, czy był nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokowały odzyskanie zdolności do pracy, a jeżeli tak to po jakim okresie (postanowienie z dnia 30 grudnia 2021 r. k. 78 a.s.).

W opinii biegłego sądowego z zakresu psychiatrii M. S. rozpoznano u odwołującego mieszane zaburzenia depresyjno-lękowe w okresie remisji po zastosowaniu psychoterapii. Biegły z zakresu psychiatrii po badaniu, analizie dostępnej dokumentacji medycznej stwierdził, że schorzenie rozpoznane u badanego spowodowało niezdolność do pracy od 11 listopada 2019 r. do 31.01.2020 r., a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokowały odzyskanie zdolności do pracy. Przy dokonaniu ustaleń uwzględniono stopień naruszenia sprawności organizmu na podstawie dokumentacji medycznej, poziomu wykształcenia oraz rodzaj wykonywanej pracy. Biegły podkreślił, że dokumentacja psychiatryczna wskazuje, że leczenie farmakologiczne nie przynosiło długotrwałych efektów. Zaświadczenie o stanie zdrowia z dnia 21 października 2019 r. wystawione przez specjalistę psychiatrii wskazuje „nadal utrzymuje się postawa lękowa z towarzyszącymi objawami psychosomatycznymi”. Biegły zauważa, że wnioskodawca od października 2019 r. rozpoczął psychoterapię (...). Aby uzyskać efekty jej stosowania, powinna trwać ona ok. 3 miesiące, dlatego też przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego po 11 listopada 2019 r. rokowało odzyskanie zdolności do pracy i poprawę stanu psychicznego po zastosowaniu psychoterapii. Odnosząc się do uwag ZUS w z 20 lipca 2022 r. do opinii biegłej psychiatry lek. B. P. biegły zauważył, że podjęcie psychoterapii w okresie od października 2019- stycznia 2020 dało okresową stabilizację stanu psychicznego umożliwiającą, jak podał w wywiadzie biegłemu podjęcie dorywczej pracy oraz zmniejszenie periodyki napadów tężyczki.

Biegły M. S. wskazał, że opinia biegłego jest zgodna z opinią sądowo-psychiatryczną wydaną przez biegłego psychiatrę lek. B. P. (opinia biegłego psychiatry M. S. k. 123-127 a.s.).

Do powyższej opinii organ rentowy wniósł zastrzeżenia, wnosząc o powołanie innego biegłego sądowego z zakresu psychiatrii (pismo ZUS z dnia 27 grudnia 2022 r. k. 139-141 a.s.)

Sąd Okręgowy postanowił pominąć na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 5 k.p.c. wniosek dowodowy o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu psychiatrii jako zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania (postanowienie z dnia 14 kwietnia 2023 r. k. 147 a.s.).

Co do wniosku organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego, strona zobowiązana jest wskazać ku temu konkretne zarzuty. Sąd nie ma bowiem obowiązku dopuszczania dowodu z dalszej opinii tych samych biegłych lub innych biegłych, jeżeli już sporządzona w sprawie opinia jest jednoznaczna i tak przekonująca, że określoną okoliczność uznaje za wyjaśnioną. Potrzeba powołania innego biegłego nie może być jedynie wynikiem niezadowolenia strony z dotychczas złożonych opinii, lecz musi być następstwem umotywowanej krytyki dotychczasowych opinii. Należy podkreślić, że nie ma uzasadnienia wniosek o powołanie kolejnego biegłego jedynie w sytuacji, gdy złożone opinie są niekorzystne dla strony. Dopuszczenie dodatkowej opinii w takiej sytuacji prowadziłoby bowiem do uwzględnienia kolejnych wniosków strony dopóty, dopóki nie zostałaby złożona opinia w pełni ją zadawalająca, co jest niedopuszczalne (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 14 lipca 2021 r., III AUa 19/21).

W tak ujętej istocie rozważań Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska organu rentowego w zakresie, w jakim organ ten wnosił o dopuszczenie opinii kolejnego biegłego. Zdaniem Sądu Okręgowego, analiza treści tak opinii biegłej B. P. i zgodnej z nią opinii biegłego powołanego przez Sąd II instancji w postępowaniu odwoławczym, dawały jednoznaczne podstawy do takiej oceny. Biegły ten odpowiedział na zarzuty i wątpliwości organu rentowego, który nie sformułował nowych konkretnych uwag, a jedynie powielił wcześniejsze. Na tle przedmiotowych opinii biegli dokonali bowiem szczegółowej analizy stanu zdrowia odwołującego, wskazując na okoliczności medyczne istotne z perspektywy oceny istniejących u niego schorzeń w kontekście istnienia u niego niezdolności do pracy po dniu 11 listopada 2019 r. Biegły M. S. odniósł się do zarzutów organu rentowego i powołał się na dokumentację medyczną odwołującego się. W szczególności biegły podkreślił, że odwołujący od października 2019 r. rozpoczął psychoterapię (...) i aby uzyskać efekty jej stosowania powinna ona trwać około 3 miesiące. Biegły powołany w postępowaniu odwoławczym na wniosek organu rentowego potwierdził wnioski biegłej B. P., na której opinii opierał się Sąd I instancji. Biorąc pod uwagę, że biegli zgodnie i spójnie opisali ocenę zdolności do pracy odwołującego na podstawie posiadanej dokumentacji medycznej, należało uznać ich opinie za wystarczające do oceny sprawy.

Na tym tle Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska apelującego co do tego, że w sprawie zaistniały wątpliwości wymagające wyjaśnienia w drodze dopuszczenia kolejnego dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu psychiatrii. Do wątpliwości organu rentowego biegły sporządzający opinie w postępowaniu przed sądem II instancji się odniósł i szczegółowo przedstawił swoje argumenty.

Biorąc pod uwagę powyższe, należy uznać, że przeprowadzona w postępowaniu odwoławczym opinia biegłego psychiatry potwierdziła prawidłowość ustaleń Sądu Rejonowego i zasadność uznania, że odwołujący po dniu 11 listopada 2019 r. był niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy. Powyższe natomiast stanowią przesłanki do przyznania świadczenia rehabilitacyjnego zgodnie z art. 18 ust 1. i 2. wstawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Tym samym zasadne było ustalenie przez Sąd I instancji, że odwołującemu R. N. od dnia wskazywanego przez obu biegłych psychiatrów tj. od 12 listopada 2019 r. nadal powinno przysługiwać prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na okres do 31 stycznia 2020 r.

W uchwale z dnia 2 lutego 2016 r. (III UZP 16/15) Sąd Najwyższy wskazał, że przesłanką przysługiwania świadczenia rehabilitacyjnego jest ustalenie, że dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy, bez konieczności stwierdzenia, że nastąpi to w terminie 12 miesięcy od wyczerpania zasiłku chorobowego (art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa Dz.U. z 2021 r., poz. 1133). Sąd Najwyższy wyjaśnił, że świadczenie rehabilitacyjne jest (krótkoterminowym) świadczeniem pieniężnym, przysługującym z tytułu czasowej niezdolności do pracy. Termin 12 miesięcy, a właściwie nie dłuższy niż 12 miesięcy, wyznacza art. 18 ust. 2 ustawy, który zgodnie z jego wykładnią gramatyczną, nie jest przepisem określającym warunki (jeden z warunków) nabycia prawa do świadczenia rehabilitacyjnego, lecz przepisem wyznaczającym jedynie maksymalny termin wypłaty tego świadczenia. Na taki sposób rozumienia art. 18 ust. 2 wskazuje użyta w nim formuła: „przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy”, która oznacza, że co do zasady świadczenie rehabilitacyjne może być wypłacane wyłącznie przez okres dalszego leczenia lub rehabilitacji leczniczej, który pozwoli na ograniczenie skutków danej choroby w stopniu umożliwiającym uznanie, że zdolność do pracy została przywrócona. Nie oznacza to jednak obowiązku stwierdzenia w postepowaniu przed Sądem, czy ubezpieczony odzyskał zdolność do pracy na dzień badania, jeżeli przypadałby on po całym okresie, na jaki przyznano by ubezpieczonemu świadczenie rehabilitacyjne.

Reasumując, podkreślić należy, że w postępowaniu przez Sądem I instancji prawidłowo ustalono, iż ubezpieczony po przyznanym świadczeniu rehabilitacyjnym w okresie od 16 maja 2019 r. do 11 listopada 2019 r. nie odzyskał pełnej zdolności do pracy, zasadnym było w przyznanie mu świadczenia rehabilitacyjnego przez okres od 12 listopada 2019 r. do 31 stycznia 2019 r. celem dalszego leczenia usprawniającego, ponieważ rokował on możliwość powrotu do pracy. Zgodnie natomiast z art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2021 r., poz.1133), świadczenie to przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy.

Wobec powyższego zarzuty organu rentowego dotyczące nieprawidłowej oceny dowodów i pominięcia wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego biegłego są niezasadne. Sąd Okręgowy zgodnie z wnioskami organu rentowego powołał kolejnego biegłego z zakresu psychiatrii, który potwierdził prawidłowe ustalenia Sądu Rejonowego.

Mając na względzie powyższe Sąd Okręgowy uznał, że apelacja nie zawierała zarzutów skutkujących zmianą lub uchyleniem zaskarżonego wyroku. W sprawie nie zachodziły nadto okoliczności, które Sąd Okręgowy winien wziąć pod uwagę z urzędu. Wyrok wydany przez Sąd I instancji zawiera trafne i odpowiadające prawu rozstrzygnięcie, zaś w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie występują przesłanki zaskarżenia mogące ten wyrok wzruszyć. Organ rentowy nie wykazał zasadności swojej argumentacji, zaś zgodnie z przeprowadzonym na jego wniosek dowodem o dopuszczenie opinii innego biegłego aniżeli powołany przez Sąd I instancji, potwierdziła się niezasadność jego stanowiska wyrażonego w apelacji. Wobec tego należało uznać, że Sąd Rejonowy słusznie zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 3 lutego 2020 r., znak: (...) w ten sposób, że przyznał odwołującemu R. N. prawo do świadczenia rehabilitacyjnego od dnia 12 listopada 2019 r. do dnia 31 stycznia 2020 r. W związku z powyższym, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną, o czym orzekł w sentencji wyroku.

Sąd Okręgowy zauważa, że w odpowiedzi na odwołanie R. N. wnosił o odrzucenie apelacji, jednak biorąc pod uwagę jej treść i fakt występowania przez ubezpieczonego bez profesjonalnego pełnomocnika, należało uznać, że wniosek dotyczył jej oddalenia.